William Bragg
William Henry Bragg, (d. 2 Temmuz 1862 - ö. 12 Mart 1942), İngiliz fizikçidir.
William Henry Bragg | |
|---|---|
 William Henry Bragg | |
| Doğum | 2 Temmuz 1862 Cumberland, Birleşik Krallık |
| Ölüm | 12 Mart 1942 (79 yaşında) Londra, Birleşik Krallık |
| Milliyet | İngiliz |
| Ödüller | Nobel Fizik Ödülü (1915) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizikçi |
| Çalıştığı kurumlar | Adelaide Üniversitesi |
| İmza | |
 | |
Bragg, sonradan çiftçi olan, usta denizci babasının önderliğinde tanıştığı sayıları ve düzenli şekilleri seviyordu. Bu erken sevgi lise sıralarında derin bir matematik ilgisine dönüştü. Matematikte sınıf üçüncüsü olarak okulu bitirdikten sonra üniversitede John William Strutt ve J. J. Thomson yönetiminde fizik öğrenen Bragg, yirmi dört yaşında, Avustralya'nın Adelaide Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu ve burada 1908 yılına kadar kaldı.
1903 yılında Avustralya Bilimsel Gelişme Birliği önünde yaptığı konuşma, Bragg'ın yaşamının akışını değiştirdi. Açıklamaları, radyoaktivite ve atom yapısı hakkındaki Henri Becquerel, Curie'ler ve diğer araştırmacıların buluşlarıydı. Öğrencilere anlatırken seven, ilgilenen ve öğrenenler gibi Bragg da o andan itibaren radyoaktivite üzerinde derinleşmeye karar verdi.
Işıma sırasında alfa parçacıkları yayıldığına göre, bunların belli bir enerji yükü ve dalga boyları olmalıydı. Bragg, 1904 yılında ele geçirdiği bir miktar radyumdan yararlanarak, yayılan alfa parçacıklarının birbirinden kesinlikle ayrılabilen birkaç dalga boyunda olduğunu saptadı. Bu, Rutherford'un "ışıma yapan elementler, aşama aşama çözülürler ve bu nedenle farklı dalga boylarında yayılırlar." kuramına anlam kazandırıyordu.
Bragg, yayılan alfa parçacıklarının değişik dalga boylarından anlaşıldığını saptadı ve yalnız bu gözlem bile, ışınım konusunda adını duyurmasını sağladı. Fakat kimileri bu ışınımların ses dalgaları benzeri parçacıklar olduklarını ileri sürüyor, Bragg ise elektromanyetik dalga olduğunu savunuyordu. Her ne olursa olsun dalga boyunun ölçülmesi gerekiyordu. Işınların dalga boyları, insan eliyle yapılmış işaretli cetveller üzerinde ölçülüyordu. Fakat çok kısa dalga boylarını ölçecek sıklıkta cetvel yapmak olanaksızdı.
Bu güçlüğü gidermek için, Laue'nun kristallerin periyodik atom yapılarından yararlanılabileceğini ileri sürdüğünü duyan Bragg, durumu henüz üniversitede fizik öğrencisi olan oğlu William Lawrence Bragg'a açıkladı. Baba ve oğul iş birliği yaparak, x ışınlarının dalga boylarını ölçecek yöntemleri geliştirdiler.[1] Buldukları yöntemler, kristallerin iç yapılarının ayrıntılarıyla anlaşılmasını sağladı ve 1915 yılı Nobel Fizik Ödülü'nü[2] birlikte aldılar.
Oğlunun bu çalışmaya gösterdiği ilgi ve başarılı araştırmaları Bragg'a, bilimsel sorunlar gençliğe, onların kavrayabilecekleri biçimde sunulduklarında, gençlerin de buluşlar yapabilecekleri fikrini verdi. Bu amaçla, herkesin anlayabileceği dilde yazılar yazdı ve bunları "Eşyanın Yapısı Üzerine" adlı yapıtında topladı.
I. Dünya Savaşı'nda çıkardıkları sesleri dinleyerek denizaltıların yerlerini saptama yöntem ve aygıtlarını geliştiren Bragg, bilimsel çabalarını ülke savunmasına yöneltti. II. Dünya Savaşı'nda Gıda Bilim Komisyonu'nu yöneten Bragg, buradaki başarısının da zafere katkısı olduğunu göremeden 1942'de öldü.
Kaynakça
değiştir- ^ "William Henry Bragg'in Hayatı". www.reitix.com. 1 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015.
- ^ "1915 Nobel Fizik Ödülü". www.nobelpreis.org. 10 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2015.