Location via proxy:   [ UP ]  
[Report a bug]   [Manage cookies]                
İçeriğe atla

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali: Revizyonlar arasındaki fark

Vikipedi, özgür ansiklopedi
[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Praça de Maio (mesaj | katkılar)
Praça de Maio (mesaj | katkılar)
90. satır: 90. satır:
Putin'in açıklamalarından birkaç dakika sonra [[Kiev]], [[Harkov]], [[Kramatorsk]], [[Mariupol]], [[Mykolaiv]], [[Odessa]] ve [[Donbas]]'ta patlamalar olduğu bildirildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.politico.eu/article/putin-announces-special-military-operation-in-ukraine/|başlık=Battles flare across Ukraine after Putin declares war|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=politico.eu|dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.indyturk.com/node/476256/rusya-askeri-harekat-ba%C5%9Flatt%C4%B1-kiev-ve-donbasta-patlama-sesleri|başlık=Rusya askeri harekat başlattı... Ukrayna'nın birçok bölgesinde patlama sesleri yükseliyor|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=indyturk.com}}</ref> Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın [[Mariupol]]'a asker indirdiğini ve Kiev, Harkov ve [[Dnipro]]'daki [[havalimanı|havalimanlarına]], askeri karargahlara ve askeri depolara [[seyir füzesi|seyir füzeleri]] ve [[balistik füze|balistik füzeler]] fırlattığını söyledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/|başlık=Russia invades Ukraine in Europe's 'darkest hours' since WWII|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=reuters.com|dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|başlık=Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=apnews.com|dil=İngilizce}}</ref> Askerî araçlar, Ukrayna'nın yerel saatiyle 05.00 civarında [[Kırım]] sınırından Ukrayna'ya giriş yaparken, saat 06.48 civarında Ukrayna'nın [[Beyaz Rusya]] ve [[Rusya]] sınırı üzerindeki [[Senkivka]] sınır kapısından Ukrayna'ya girdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trthaber.com/haber/dunya/rusyanin-kirim-ve-donetskten-ukraynaya-giris-anlari-yayinlandi-657915.html|başlık=Rusya'nın Kırım ve Donetsk'ten Ukrayna'ya giriş anları yayınlandı|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=trthaber.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://edition.cnn.com/2022/02/23/europe/russia-ukraine-putin-military-operation-donbas-intl-hnk/index.html|başlık=Russia launches military attack on Ukraine with reports of explosions and troops crossing border|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=edition.cnn.com|dil=İngilizce}}</ref>
Putin'in açıklamalarından birkaç dakika sonra [[Kiev]], [[Harkov]], [[Kramatorsk]], [[Mariupol]], [[Mykolaiv]], [[Odessa]] ve [[Donbas]]'ta patlamalar olduğu bildirildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.politico.eu/article/putin-announces-special-military-operation-in-ukraine/|başlık=Battles flare across Ukraine after Putin declares war|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=politico.eu|dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://www.indyturk.com/node/476256/rusya-askeri-harekat-ba%C5%9Flatt%C4%B1-kiev-ve-donbasta-patlama-sesleri|başlık=Rusya askeri harekat başlattı... Ukrayna'nın birçok bölgesinde patlama sesleri yükseliyor|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=indyturk.com}}</ref> Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın [[Mariupol]]'a asker indirdiğini ve Kiev, Harkov ve [[Dnipro]]'daki [[havalimanı|havalimanlarına]], askeri karargahlara ve askeri depolara [[seyir füzesi|seyir füzeleri]] ve [[balistik füze|balistik füzeler]] fırlattığını söyledi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/europe/putin-orders-military-operations-ukraine-demands-kyiv-forces-surrender-2022-02-24/|başlık=Russia invades Ukraine in Europe's 'darkest hours' since WWII|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=reuters.com|dil=İngilizce}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://apnews.com/article/russia-ukraine-europe-russia-moscow-kyiv-626a8c5ec22217bacb24ece60fac4fe1|başlık=Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=apnews.com|dil=İngilizce}}</ref> Askerî araçlar, Ukrayna'nın yerel saatiyle 05.00 civarında [[Kırım]] sınırından Ukrayna'ya giriş yaparken, saat 06.48 civarında Ukrayna'nın [[Beyaz Rusya]] ve [[Rusya]] sınırı üzerindeki [[Senkivka]] sınır kapısından Ukrayna'ya girdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.trthaber.com/haber/dunya/rusyanin-kirim-ve-donetskten-ukraynaya-giris-anlari-yayinlandi-657915.html|başlık=Rusya'nın Kırım ve Donetsk'ten Ukrayna'ya giriş anları yayınlandı|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=trthaber.com}}</ref><ref>{{Web kaynağı|url=https://edition.cnn.com/2022/02/23/europe/russia-ukraine-putin-military-operation-donbas-intl-hnk/index.html|başlık=Russia launches military attack on Ukraine with reports of explosions and troops crossing border|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=edition.cnn.com|dil=İngilizce}}</ref>


[[Ukrayna]] Devlet Bakanı [[Anton Herashchenko]] [[UTC+2]] 06.30'dan hemen sonra Rus işgal kuvvetlerinin [[Harkov]] şehri yakınlarındaki karayolunu işgal ettiğini ve [[Mariupol]] şehrinde büyük ölçekli [[Amfibik savaş|amfibi çıkarma]]lar yapıldığını iddia etti. Ukrayna Sınır Kuvvetleri , [[Kırım]]'ın yanı sıra [[Luhansk]], [[Sumy]], [[Kharkiv]], [[Chernihiv]] ve [[Zhytomyr]]'deki yerleşim yerlerine saldırılar olduğunu açıkladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.interfax.ru/world/824058|başlık=Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=interfax.ru|dil=Rusça}}</ref> [[Rusya Savunma Bakanlığı]], Ukrayna sınır güçlerinin direniş göstermediğini iddia etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.interfax.ru/russia/824062|başlık=Военные РФ заявили, что погранслужба Украины не оказывает сопротивления|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=interfax.ru|dil=Rusça}}</ref> Rus güçlerinin işgale başlamasından birkaç saat sonra [[Ukrayna İçişleri Bakanlığı]], Rus kuvvetlerinin [[Luhansk]]'taki Horodyshche ve Milove köylerini ele geçirdiğini açıkladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin|başlık=Putin’s Forces Attack Ukraine|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=nytimes.com|dil=İngilizce}}</ref> Daha sonra Ukrayna Stratejik İletişim ve Stratejik Güvenlik Merkezi, [[Ukrayna Silahlı Kuvvetleri|Ukrayna ordusunun]] Shchastia yakınlarında (Luhansk yakınlarında) bir saldırıyı püskürttüğünü ve kasabanın kontrolünü geri alarak Rus tarafının yaklaşık 50 kayıp verdiğini bildirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.unian.net/war/vsu-otvoevali-schaste-unichtozheny-okolo-50-vragov-novosti-donbassa-11715445.html|başlık=ВСУ отвоевали Счастье: уничтожено около 50 врагов|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=unian.net|dil=Rusça}}</ref>
[[Ukrayna]] Devlet Bakanı [[Anton Herashchenko]] [[UTC+2]] 06.30'dan hemen sonra Rus işgal kuvvetlerinin [[Harkov]] şehri yakınlarındaki karayolunu işgal ettiğini ve [[Mariupol]] şehrinde büyük ölçekli [[Amfibik savaş|amfibi çıkarma]]lar yapıldığını iddia etti. Ukrayna Sınır Kuvvetleri , [[Kırım]]'ın yanı sıra [[Luhansk]], [[Sumy]], [[Harkov]], [[Çernihiv]] ve [[Jıtomir]]'deki yerleşim yerlerine saldırılar olduğunu açıkladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.interfax.ru/world/824058|başlık=Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=interfax.ru|dil=Rusça}}</ref> [[Rusya Savunma Bakanlığı]], Ukrayna sınır güçlerinin direniş göstermediğini iddia etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.interfax.ru/russia/824062|başlık=Военные РФ заявили, что погранслужба Украины не оказывает сопротивления|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=interfax.ru|dil=Rusça}}</ref> Rus güçlerinin işgale başlamasından birkaç saat sonra [[Ukrayna İçişleri Bakanlığı]], Rus kuvvetlerinin [[Luhansk]]'taki Horodyshche ve Milove köylerini ele geçirdiğini açıkladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.nytimes.com/live/2022/02/24/world/russia-ukraine-putin|başlık=Putin’s Forces Attack Ukraine|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=nytimes.com|dil=İngilizce}}</ref> Daha sonra Ukrayna Stratejik İletişim ve Stratejik Güvenlik Merkezi, [[Ukrayna Silahlı Kuvvetleri|Ukrayna ordusunun]] Shchastia yakınlarında (Luhansk yakınlarında) bir saldırıyı püskürttüğünü ve kasabanın kontrolünü geri alarak Rus tarafının yaklaşık 50 kayıp verdiğini bildirdi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.unian.net/war/vsu-otvoevali-schaste-unichtozheny-okolo-50-vragov-novosti-donbassa-11715445.html|başlık=ВСУ отвоевали Счастье: уничтожено около 50 врагов|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=unian.net|dil=Rusça}}</ref>


Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın internet sitesi bir saat süreyle çevrimdışı kaldıktan sonra yeniden açıldı. Bakanlık, Luhansk'ta beş uçak ve bir helikopteri düşürdüğünü iddia etti. Saat 07.00'den (UTC+2) kısa bir süre önce, Başkan Zelenskyy Ukrayna'da sıkıyönetim ilan edildiğini duyurdu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/23/ukraine-russia-news-crisis-latest-live-updates-putin-biden-europe-sanctions-russian-invasion-border-troops|başlık=Markets shaken after Putin announces special military operation – as it happened|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=theguardian.com|dil=İngilizce}}</ref> Rus kuvvetleri tarafından atılan füzeler, [[Kiev Boryspil Uluslararası Havalimanı|Kiev Boryspil havaalanını]] vurmak da dahil olmak üzere Ukrayna altyapısını hedef aldı. Havalimanı kısa sürede tahliye edildi ve Ukrayna hava sahasını sivil uçuşlara tamamen kapattı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.politico.eu/article/ukraine-closes-airspace-as-putin-orders-military-operation/|başlık=Ukraine closes airspace as Putin orders military operation|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=politico.eu|dil=İngilizce}}</ref>
Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın internet sitesi bir saat süreyle çevrimdışı kaldıktan sonra yeniden açıldı. Bakanlık, Luhansk'ta beş uçak ve bir helikopteri düşürdüğünü iddia etti. Saat 07.00'den (UTC+2) kısa bir süre önce, Başkan Zelenskyy Ukrayna'da sıkıyönetim ilan edildiğini duyurdu.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.theguardian.com/world/live/2022/feb/23/ukraine-russia-news-crisis-latest-live-updates-putin-biden-europe-sanctions-russian-invasion-border-troops|başlık=Markets shaken after Putin announces special military operation – as it happened|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=theguardian.com|dil=İngilizce}}</ref> Rus kuvvetleri tarafından atılan füzeler, [[Kiev Boryspil Uluslararası Havalimanı|Kiev Boryspil havaalanını]] vurmak da dahil olmak üzere Ukrayna altyapısını hedef aldı. Havalimanı kısa sürede tahliye edildi ve Ukrayna hava sahasını sivil uçuşlara tamamen kapattı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.politico.eu/article/ukraine-closes-airspace-as-putin-orders-military-operation/|başlık=Ukraine closes airspace as Putin orders military operation|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=politico.eu|dil=İngilizce}}</ref>
96. satır: 96. satır:
[[:en:Podilsk|Podilsk]]'te bir askerî birlik Rus kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı; altı kişi öldü, yedi kişi yaralandı. On dokuz kişinin daha kayıp olduğu bildirildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795|başlık=Russia launches attack on Ukraine from several fronts - BBC|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=bbc.com|dil=İngilizce}}</ref> Mariupol şehrinde bir kişi daha öldürüldü. Chuhuiv'de bir ev Rus topçusu tarafından hasar gördü; sakinleri yaralandı ve bir çocuk öldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.currenttime.tv/a/31720261.html|başlık=Россия обстреляла жилой дом в Чугуеве Харьковской области: видео последствий|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=currenttime.tv|dil=Rusça}}</ref> Lipetske (Odesa Oblastı) köyünde Rus bombardımanı sonucu 18 kişi öldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://hromadske.ua/posts/rosijsko-ukrayinska-vijna-tekstovij-onlajn|başlık=Російсько-українська війна (текстовий онлайн)|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=hromadske.ua|dil=Rusça}}</ref>
[[:en:Podilsk|Podilsk]]'te bir askerî birlik Rus kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı; altı kişi öldü, yedi kişi yaralandı. On dokuz kişinin daha kayıp olduğu bildirildi.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.bbc.com/news/live/world-europe-60454795|başlık=Russia launches attack on Ukraine from several fronts - BBC|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=bbc.com|dil=İngilizce}}</ref> Mariupol şehrinde bir kişi daha öldürüldü. Chuhuiv'de bir ev Rus topçusu tarafından hasar gördü; sakinleri yaralandı ve bir çocuk öldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.currenttime.tv/a/31720261.html|başlık=Россия обстреляла жилой дом в Чугуеве Харьковской области: видео последствий|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=currenttime.tv|dil=Rusça}}</ref> Lipetske (Odesa Oblastı) köyünde Rus bombardımanı sonucu 18 kişi öldü.<ref>{{Web kaynağı|url=https://hromadske.ua/posts/rosijsko-ukrayinska-vijna-tekstovij-onlajn|başlık=Російсько-українська війна (текстовий онлайн)|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=hromadske.ua|dil=Rusça}}</ref>


Saat 10.00'da (UTC+2), Ukrayna Cumhurbaşkanlığı'nın brifingi sırasında Rus birliklerinin Ukrayna'yı kuzeyden (5 km derinliğe kadar) işgal ettiği bildirildi. 10:30'da (UTC+2) Ukrayna Savunma Bakanlığı internet sitesi üzerinden, [[Chernihiv Oblastı]]'ndaki Rus birliklerinin durdurulduğunu, [[Kharkiv]] yakınlarında büyük bir savaşın sürdüğünü ve Mariupol ile Shchastia'nın tamamen geri alındığını ve en az altı uçak, iki helikopter ve düzinelerce düşman zırhlı aracı imha edildiğini iddia etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mil.gov.ua/en/news/2022/02/24/general-staff-of-the-armed-forces-of-ukraine-operative-information-as-of-10-30/|başlık=General Staff of the Armed Forces of Ukraine: Operative information as of 10.30|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=mil.gov.ua|dil=İngilizce}}</ref> Rusya herhangi bir uçak veya zırhlı araç kaybettiğini yalanladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-50-russian-troops-killed-four-tanks-destroyed-2022-02-24/|başlık=Ukraine says 50 Russian troops killed, four tanks destroyed|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=reuters.com|dil=İngilizce}}</ref> Ukraynalı başkomutan Valerii Zaluzhnyi, [[Rusya Kara Kuvvetleri]]'ne bağlı 423. Yampolsky Mekanize Piyade Alayı'ndan olduklarını söyleyen 2 Rus askerinin fotoğraflarını yayınladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.unian.net/war/voennye-vzyali-v-plen-pervyh-rossiyskih-okkupantov-kotorye-segodnya-vtorglis-v-ukrainu-foto-novosti-donbassa-11715970.html|başlık=Военные взяли в плен первых российских оккупантов, которые сегодня вторглись в Украину (фото)|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=unian.net|dil=Rusça}}</ref> Rus hava indirme birlikleri, sabahın erken saatlerinde helikopterlerle nakledildikten sonra Kiev'in bir banliyösü olan Hostomel'deki Antonov Uluslararası Havalimanı'nı ele geçirdi; Günün ilerleyen saatlerinde havaalanını geri almak için Ukrayna'ya karşı bir karşı saldırı başlatıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_ab6cab437dff1920a9fcec2857593b70|başlık=Russia invades Ukraine|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=edition.cnn.com|dil=İngilizce}}</ref>
Saat 10.00'da (UTC+2), Ukrayna Cumhurbaşkanlığı'nın brifingi sırasında Rus birliklerinin Ukrayna'yı kuzeyden (5 km derinliğe kadar) işgal ettiği bildirildi. 10:30'da (UTC+2) Ukrayna Savunma Bakanlığı internet sitesi üzerinden, [[Çernihiv Oblastı]]'ndaki Rus birliklerinin durdurulduğunu, [[Kharkiv]] yakınlarında büyük bir savaşın sürdüğünü ve Mariupol ile Shchastia'nın tamamen geri alındığını ve en az altı uçak, iki helikopter ve düzinelerce düşman zırhlı aracı imha edildiğini iddia etti.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.mil.gov.ua/en/news/2022/02/24/general-staff-of-the-armed-forces-of-ukraine-operative-information-as-of-10-30/|başlık=General Staff of the Armed Forces of Ukraine: Operative information as of 10.30|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=mil.gov.ua|dil=İngilizce}}</ref> Rusya herhangi bir uçak veya zırhlı araç kaybettiğini yalanladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.reuters.com/world/europe/ukraine-says-50-russian-troops-killed-four-tanks-destroyed-2022-02-24/|başlık=Ukraine says 50 Russian troops killed, four tanks destroyed|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=reuters.com|dil=İngilizce}}</ref> Ukraynalı başkomutan Valerii Zaluzhnyi, [[Rusya Kara Kuvvetleri]]'ne bağlı 423. Yampolsky Mekanize Piyade Alayı'ndan olduklarını söyleyen 2 Rus askerinin fotoğraflarını yayınladı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://www.unian.net/war/voennye-vzyali-v-plen-pervyh-rossiyskih-okkupantov-kotorye-segodnya-vtorglis-v-ukrainu-foto-novosti-donbassa-11715970.html|başlık=Военные взяли в плен первых российских оккупантов, которые сегодня вторглись в Украину (фото)|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=unian.net|dil=Rusça}}</ref> Rus hava indirme birlikleri, sabahın erken saatlerinde helikopterlerle nakledildikten sonra Kiev'in bir banliyösü olan Hostomel'deki Antonov Uluslararası Havalimanı'nı ele geçirdi; Günün ilerleyen saatlerinde havaalanını geri almak için Ukrayna'ya karşı bir karşı saldırı başlatıldı.<ref>{{Web kaynağı|url=https://edition.cnn.com/europe/live-news/ukraine-russia-news-02-24-22-intl/h_ab6cab437dff1920a9fcec2857593b70|başlık=Russia invades Ukraine|tarih=24 Şubat 2022|erişimtarihi=24 Şubat 2022|yayımcı=edition.cnn.com|dil=İngilizce}}</ref>


[[Belarus]], [[Ukrayna]]'yı kuzeyden işgal etmeleri için topraklarını Rus birliklerine açtı: saat 11.00'de (UTC+2), Ukraynalı sınır muhafızları [[Vilcha]]'da ([[Kiev Oblastı]]) bir sınır ihlali bildirdiler ve [[Jıtomır Oblastı]]'ndaki sınır muhafızları [[MLRS]] tarafından bombalandı. 11.30'da (UTC+2) Ukrayna'da ikinci bir füze bombardımanı başladı: hedeflenen şehirler arasında [[Kiev]], [[Odessa]], [[Kharkiv]] ve [[Lviv]] vardı. Donetsk'te ağır kara çatışmaları yaşandığı bildirildi.
[[Belarus]], [[Ukrayna]]'yı kuzeyden işgal etmeleri için topraklarını Rus birliklerine açtı: saat 11.00'de (UTC+2), Ukraynalı sınır muhafızları [[Vilcha]]'da ([[Kiev Oblastı]]) bir sınır ihlali bildirdiler ve [[Jıtomır Oblastı]]'ndaki sınır muhafızları [[MLRS]] tarafından bombalandı. 11.30'da (UTC+2) Ukrayna'da ikinci bir füze bombardımanı başladı: hedeflenen şehirler arasında [[Kiev]], [[Odessa]], [[Kharkiv]] ve [[Lviv]] vardı. Donetsk'te ağır kara çatışmaları yaşandığı bildirildi.

Sayfanın 05.50, 26 Şubat 2022 tarihindeki hâli

2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın parçası

25 Şubat 2022 itibariyle askeri durum
       Ukrayna tarafından kontrol edilen bölgeler
       Rusya ve Rus yanlısı güçler tarafından işgal edilen bölgeler
Tarih24 Şubat 2022 - günümüz
Bölge
Sebep

2021-2022 Rus Ukrayna Krizi

  • Rusya'nın ayrılıkçı bölgeleri tanıması
Sonuç

Devam ediyor

Taraflar
 Rusya
 Donetsk Halk Cumhuriyeti
 Luhansk Halk Cumhuriyeti
Destekleyenler:
 Belarus (Ukrayna tarafından iddia edildi)
 Transdinyester (Füze atıldığı iddia edildi)[1]
 Ukrayna
Komutanlar ve liderler
Vladimir Putin
Rusya Mihail Mişustin
Rusya Sergey Lavrov
Rusya Sergey Şoygu
Belarus Aleksandr Lukaşenko
Belarus Andrey Ravkov
Belarus Oleg Belokonev
Donetsk Halk Cumhuriyeti Denis Puşilin
Donetsk Halk Cumhuriyeti Vladimir Paşkov
Lugansk Halk Cumhuriyeti Leonid Paseçnik
Volodimir Zelenski
Ukrayna Denis Şmihal
Ukrayna Dmitro Kuleba
Ukrayna Oleksi Reznikov
Ukrayna Dmitro Kuleba
Ukrayna Oleksiy Danilov
Ukrayna Valeri Zalujni
Ukrayna Serhiy Şaptala
Ukrayna Ruslan Homçak
Güçler

Belarus Belarus Silahlı Kuvvetleri 45.350

  • 110.000 (Paramiliter)
  • 289.500 Yedek Asker
  • 110.000 (Paramiliter)
  • Donetsk Halk Cumhuriyeti 20.000
  • Lugansk Halk Cumhuriyeti 14.000
  • Ukrayna Ukrayna Silahlı Kuvvetleri 209.000
  • 102.000 (Paramiliter)
  • 900.000 Yedek Asker
  • Ukrayna Ulusal Polisi 300.000
  • Ukrayna Gönüllü Yerel Halk 300.000
  • Kayıplar
     Rusya:
    2800+ Rus askeri öldü[4]
    2 asker esir
    Yaklaşık 80 tank tank imha edildi [5]
    516 zırhlı araç imha edildi[6]
    10 uçak ve 7 helikopter düşürüldü[7]
    2 kargo uçağı düşürüldü[kaynak belirtilmeli]
    20 seyir füzesi etkisiz hale getirildi[kaynak belirtilmeli]

     Ukrayna:
    40+ Ukrayna askeri öldü, [8]
    birkaç düzine yaralı[9]
    1 kargo uçağı düşürüldü[10]
    Rus iddiası
    Ukrayna'nın askeri hava üsleri ve hava savunma sistemleri etkisiz hale getirildi[11]

    1 Uçak düştü
    18 Ukraynalı sivil[15]
    100.000 sivil tahliye edildi[16]
    1 Türk gemisi zarar gördü[17]
    Ukrayna açıklaması: Toplamda 137 Ukraynalı öldü, 316 yaralı[18]

    2022 Rusya'nın Ukrayna'yı işgal girişimi, 24 Şubat 2022 tarihinde, Moskova saatiyle 06.00 civarında (UTC+3), Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in "Ukrayna'nın askerden ve Nazizm'den arındırılması" amacıyla başlattığı askerî operasyon. Putin'in önceden kaydedilmiş açıklamasının yayınlanmasından dakikalar sonra, başkent Kiev yakınları da dâhil olmak üzere ülke genelindeki noktalara füze saldırıları başladı. Rus kuvvetlerinin; Rusya, Belarus ve Rus işgali altındaki Kırım'dan girerek Harkov şehri de dâhil olmak üzere Ukrayna'yı işgal ettiği doğrulandı.[19]

    Arka plan

    Sovyet sonrası bağlam

    1991'de Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından, Ukrayna ve Rusya yakın bağlarını korumaya devam etti. 1994 yılında Ukrayna nükleer cephaneliğini terk etmeyi kabul etti ve Rusya, Birleşik Krallık ve ABD, Ukrayna'nın toprak bütünlüğüne veya siyasi bağımsızlığına yönelik tehditlere veya güç kullanımına karşı bir güvence verecektir. Beş yıl sonra Rusya, "her bir katılımcı Devletin doğasında bulunan, ittifak anlaşmaları da dahil olmak üzere güvenlik düzenlemelerini, geliştikçe seçme veya değiştirme özgürlüğünü yeniden teyit ettiği" Avrupa Güvenlik Şartı'nın imzacılarından biriydi.[20]

    1991'den beri tanınan bağımsız bir ülke olmasına rağmen, eski bir SSCB kurucu cumhuriyeti olarak Ukrayna, Rusya liderliği tarafından etki alanının bir parçası olarak algılanmıştı. 2008'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Ukrayna'nın Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) katılımına karşı çıktı.[21][22] 2009 yılında, Rumen analist Iulian Chifu ve ortak yazarları, Ukrayna ile ilgili olarak Rusya'nın Brejnev Doktrini'nin güncellenmiş bir versiyonunu izlediğini belirttiler. Bu, Ukrayna'nın egemenliğinin, 1980'lerin sonlarında ve 1990'ların başlarında Sovyet nüfuz alanının çöküşünden önceki Varşova Paktı üye devletlerinin egemenliğinden daha büyük olamayacağını belirtir.[23] Bu görüş, Rusya'nın 1990'ların başında Batı'yı yatıştırma eylemlerinin, Rusya sınırı boyunca NATO genişlemesi olmadan Batı'dan karşılıklı olarak karşılanması gerektiği varsayımı üzerine inşa edilmiştir.[24]

    2013-14 Ukrayna devrimi

    Euromaidan hareketinin (2013-2014) bir parçası olarak haftalarca süren protestoların ardından, Rusya yanlısı Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç ve Ukrayna parlamento muhalefetinin liderleri 21 Şubat 2014'te erken seçim çağrısında bulunan bir uzlaşma anlaşması imzaladılar. Ertesi gün, Yanukoviç, cumhurbaşkanı olarak yetkilerini elinden alan bir görevden alma oylaması öncesinde Kiev'den kaçtı.[25][26][27] Ukrayna'nın Rusça konuşulan doğu bölgelerinin liderleri, Yanukoviç'e devam eden bağlılıklarını ilan ederek,[28] 2014'te Ukrayna'da Rus yanlısı huzursuzluğa neden oldu.[29] Kargaşayı, Mart 2014'te Rusya tarafından Kırım'ın ilhakı ve Nisan 2014'te Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerinin Rusya destekli yarı devletlerinin kurulmasıyla başlayan Donbass Savaşı izledi.[30][31]

    Rus yayılmacılığı ve NATO genişlemesi

    14 Eylül 2020'de Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Ukrayna'nın "NATO'ya üyelik amacıyla NATO ile ayırt edici ortaklığın geliştirilmesini sağlayan" yeni Ulusal Güvenlik Stratejisini onayladı.[32][33][34] 24 Mart 2021'de Zelenski, "geçici olarak işgal edilen Kırım Özerk Cumhuriyeti topraklarının ve Sivastopol şehrinin işgalden arındırılması ve yeniden bütünleştirilmesi stratejisini" onaylayan 117/2021 sayılı Kararnameyi imzaladı.[35]

    Temmuz 2021'de Putin, Ruslar ve Ukraynalıların Tarihsel Birliği Üzerine başlıklı bir makale yayınladı ve burada Ruslar ve Ukraynalıların "tek halk" olduğu görüşünü yeniden doğruladı.[36] Amerikalı tarihçi Timothy Snyder, Putin'in fikirlerini emperyalizm olarak nitelendirdi.[37] İngiliz gazeteci Edward Lucas bunu tarihsel revizyonizm olarak tanımladı.[38] Diğer gözlemciler, Rus liderliğinin modern Ukrayna ve tarihi hakkında çarpık bir görüşe sahip olduğuna dikkat çekti.[39][40][41]

    Rusya, Ukrayna'nın olası bir NATO üyeliğinin ve genel olarak NATO'nun genişlemesinin ulusal güvenliğini tehdit ettiğini söyledi.[42][43][44] Buna karşılık, Ukrayna ve Rusya'ya komşu diğer Avrupa ülkeleri, Putin'i Rus irredentizmine teşebbüs etmek ve saldırgan militarist politikalar izlemekle suçladı.[45][46][47][48][49]

    İstilaya hazırlık

    Çatışma, başlangıçta Mart-Nisan 2021 ve ardından Ekim 2021'den Şubat 2022'ye kadar büyük bir askeri yapı ile başladı. İkinci askeri yığınak sırasında Rusya, ABD ve NATO'ya taleplerde bulunarak, Ukrayna'nın NATO'ya katılmayacağına dair yasal olarak bağlayıcı bir söz ve bir azalma da dahil olmak üzere "güvenlik garantileri" olarak adlandırdığı talepleri içeren iki anlaşma taslağı geliştirdi. Doğu Avrupa'da konuşlanmış NATO birliklerinde ve askeri teçhizatta[50] ve NATO'nun "saldırgan bir çizgi" izlemeye devam etmesi halinde belirsiz bir askeri tepki verme tehdidinde bulundu.[51]

    Rus suçlamaları

    Rusya'nın soykırım suçlamaları

    9 Aralık 2021'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya dışındaki Rusça konuşanlara yönelik ayrımcılıktan söz ederek şunları söyledi: "Rusfobisinin soykırıma doğru atılan ilk adım olduğunu söylemeliyim. Donbass'ta neler olduğunu sizler ve ben biliyoruz. Kesinlikle soykırıma çok benziyor."[52][53] Rusya ayrıca Ukrayna dili yasasını da kınadı.[54][55][56] 15 Şubat 2022'de Putin basına şunları söyledi: "Donbass'ta olup bitenler tam anlamıyla bir soykırımdır."[57] Haber kaynakları, Putin'in anadili Rusça olan kişilere karşı soykırım suçlamasına rağmen, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski'nin kendisinin anadili Rusça olduğunu belirtti.[58]

    Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Yüksek Komiserliği, AGİT Ukrayna Özel İzleme Misyonu ve Avrupa Konseyi de dahil olmak üzere tüm uluslararası kuruluşlar, Rusya'nın iddialarını destekleyen hiçbir kanıt bulamadı.[59][60][61][62] Soykırım iddiaları Avrupa Komisyonu tarafından Rus dezenformasyonu olduğu gerekçesiyle reddedildi.[63]

    ABD'nin Ukrayna büyükelçiliği Rusya'nın soykırım iddiasını "anlaşılması gereken bir yalan" olarak nitelendirirken[64] ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price Moskova'nın bu tür iddiaları Ukrayna'yı işgal etmek için bir bahane olarak öne sürdüğünü söyledi. 18 Şubat'ta Rusya'nın ABD Büyükelçisi Anatoli Antonov, Rusya'nın Donbas'taki soykırımı gerçeğinden şüphe duyan ABD'li yetkililer hakkındaki bir soruya Büyükelçiliğin Facebook sayfasında bir açıklama yayınlayarak yanıt verdi: "Amerikalılar sadece görmezden gelmeyi tercih etmiyorlar. Rusların Ukrayna'da zorla asimilasyon girişimlerine karşı değil, aynı zamanda onları siyasi ve askeri destekle de şiddetle tasvip ediyor."[65]

    İddia edilen çatışmalar

    Donbas'taki çatışmalar 17 Şubat 2022'de önemli ölçüde arttı. 2022'nin ilk altı haftasında günlük saldırı sayısı iki ila beş arasında değişirken[66] Ukrayna ordusu 17 Şubat'ta 60 saldırı bildirdi. Rus devlet medyası da aynı gün ayrılıkçı mevzilere 20'den fazla topçu saldırısı yapıldığını bildirdi.[66] Örneğin, Ukrayna hükümeti Rus ayrılıkçıları Stanytsia Luhanska'daki bir anaokulunu topçu kullanarak bombalamak ve üç sivili yaralamakla suçladı. Luhansk Halk Cumhuriyeti, kuvvetlerinin Ukrayna hükümeti tarafından havan topları, bombaatarlar ve makineli tüfek ateşiyle saldırıya uğradığını söyledi.[67][68]

    Ertesi gün, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Luhansk Halk Cumhuriyeti, tam tahliyelerin tamamlanmasının aylar alacağı belirtilmiş olmasına rağmen, sivillerin kendi başkentlerinden zorunlu tahliyesini emretti.[69][70][71][72] Ukrayna medyası, Ukrayna ordusunu kışkırtma girişimleri olarak Donbas'taki Rus liderliğindeki militanların topçu atışlarında keskin bir artış olduğunu bildirdi.[73][74]

    İşgal kronolojisi

    24 Şubat

    24 Şubat 2022 itibarıyla Rusya'nın Ukrayna'yı işgal haritası

    Moskova saatiyle 04.00'de Putin, Ukrayna'ya askerî operasyon başlatma kararı aldığını duyurdu.[75][76][77] Putin konuşmasında Ukrayna topraklarını işgal etme gibi bir amaçlarının olmadığını ve orada yaşayan halkın kendi kaderini tayin hakkını desteklediğini söyledi.[75] Rusya Savunma Bakanlığı'nın Ukrayna hava trafik kontrol birimlerine uçuşları durdurma talebinden sonra Avrupa Birliği Havacılık Güvenliği Ajansı tarafından tüm alan aktif bir çatışma bölgesi kabul edilerek hava trafiğine kısıtlamalar getirildi.[78]

    Füze saldırısı sonrası Kiev'den bir fotoğraf

    Putin'in açıklamalarından birkaç dakika sonra Kiev, Harkov, Kramatorsk, Mariupol, Mykolaiv, Odessa ve Donbas'ta patlamalar olduğu bildirildi.[79][80] Ukraynalı yetkililer, Rusya'nın Mariupol'a asker indirdiğini ve Kiev, Harkov ve Dnipro'daki havalimanlarına, askeri karargahlara ve askeri depolara seyir füzeleri ve balistik füzeler fırlattığını söyledi.[81][82] Askerî araçlar, Ukrayna'nın yerel saatiyle 05.00 civarında Kırım sınırından Ukrayna'ya giriş yaparken, saat 06.48 civarında Ukrayna'nın Beyaz Rusya ve Rusya sınırı üzerindeki Senkivka sınır kapısından Ukrayna'ya girdi.[83][84]

    Ukrayna Devlet Bakanı Anton Herashchenko UTC+2 06.30'dan hemen sonra Rus işgal kuvvetlerinin Harkov şehri yakınlarındaki karayolunu işgal ettiğini ve Mariupol şehrinde büyük ölçekli amfibi çıkarmalar yapıldığını iddia etti. Ukrayna Sınır Kuvvetleri , Kırım'ın yanı sıra Luhansk, Sumy, Harkov, Çernihiv ve Jıtomir'deki yerleşim yerlerine saldırılar olduğunu açıkladı.[85] Rusya Savunma Bakanlığı, Ukrayna sınır güçlerinin direniş göstermediğini iddia etti.[86] Rus güçlerinin işgale başlamasından birkaç saat sonra Ukrayna İçişleri Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Luhansk'taki Horodyshche ve Milove köylerini ele geçirdiğini açıkladı.[87] Daha sonra Ukrayna Stratejik İletişim ve Stratejik Güvenlik Merkezi, Ukrayna ordusunun Shchastia yakınlarında (Luhansk yakınlarında) bir saldırıyı püskürttüğünü ve kasabanın kontrolünü geri alarak Rus tarafının yaklaşık 50 kayıp verdiğini bildirdi.[88]

    Ukrayna Savunma Bakanlığı'nın internet sitesi bir saat süreyle çevrimdışı kaldıktan sonra yeniden açıldı. Bakanlık, Luhansk'ta beş uçak ve bir helikopteri düşürdüğünü iddia etti. Saat 07.00'den (UTC+2) kısa bir süre önce, Başkan Zelenskyy Ukrayna'da sıkıyönetim ilan edildiğini duyurdu.[89] Rus kuvvetleri tarafından atılan füzeler, Kiev Boryspil havaalanını vurmak da dahil olmak üzere Ukrayna altyapısını hedef aldı. Havalimanı kısa sürede tahliye edildi ve Ukrayna hava sahasını sivil uçuşlara tamamen kapattı.[90]

    Podilsk'te bir askerî birlik Rus kuvvetleri tarafından saldırıya uğradı; altı kişi öldü, yedi kişi yaralandı. On dokuz kişinin daha kayıp olduğu bildirildi.[91] Mariupol şehrinde bir kişi daha öldürüldü. Chuhuiv'de bir ev Rus topçusu tarafından hasar gördü; sakinleri yaralandı ve bir çocuk öldü.[92] Lipetske (Odesa Oblastı) köyünde Rus bombardımanı sonucu 18 kişi öldü.[93]

    Saat 10.00'da (UTC+2), Ukrayna Cumhurbaşkanlığı'nın brifingi sırasında Rus birliklerinin Ukrayna'yı kuzeyden (5 km derinliğe kadar) işgal ettiği bildirildi. 10:30'da (UTC+2) Ukrayna Savunma Bakanlığı internet sitesi üzerinden, Çernihiv Oblastı'ndaki Rus birliklerinin durdurulduğunu, Kharkiv yakınlarında büyük bir savaşın sürdüğünü ve Mariupol ile Shchastia'nın tamamen geri alındığını ve en az altı uçak, iki helikopter ve düzinelerce düşman zırhlı aracı imha edildiğini iddia etti.[94] Rusya herhangi bir uçak veya zırhlı araç kaybettiğini yalanladı.[95] Ukraynalı başkomutan Valerii Zaluzhnyi, Rusya Kara Kuvvetleri'ne bağlı 423. Yampolsky Mekanize Piyade Alayı'ndan olduklarını söyleyen 2 Rus askerinin fotoğraflarını yayınladı.[96] Rus hava indirme birlikleri, sabahın erken saatlerinde helikopterlerle nakledildikten sonra Kiev'in bir banliyösü olan Hostomel'deki Antonov Uluslararası Havalimanı'nı ele geçirdi; Günün ilerleyen saatlerinde havaalanını geri almak için Ukrayna'ya karşı bir karşı saldırı başlatıldı.[97]

    Belarus, Ukrayna'yı kuzeyden işgal etmeleri için topraklarını Rus birliklerine açtı: saat 11.00'de (UTC+2), Ukraynalı sınır muhafızları Vilcha'da (Kiev Oblastı) bir sınır ihlali bildirdiler ve Jıtomır Oblastı'ndaki sınır muhafızları MLRS tarafından bombalandı. 11.30'da (UTC+2) Ukrayna'da ikinci bir füze bombardımanı başladı: hedeflenen şehirler arasında Kiev, Odessa, Kharkiv ve Lviv vardı. Donetsk'te ağır kara çatışmaları yaşandığı bildirildi.

    13.32'de (UTC+2) Valerii Zaluzhnyi, Beyaz Rusya topraklarından güneybatı yönünde fırlatılan dört balistik füze bildirdi.[98] Kiev Metrosu ve Kharkiv Metrosu'nun birkaç istasyonu yerel halk için bomba sığınağı olarak kullanıldı.[98] Vuhledar'daki (Donetsk Oblastı) yerel bir hastanenin bombalandığı ve dört sivilin öldüğü ve 10'unun (6'sı doktor dahil) yaralandığı bildirildi.[98] Ukraynalı sınır muhafızları, iki Rus gemisi Vasily Bykov (Proje 22160 devriye gemisi) ve "Moskva"'nın Tuna Deltası yakınlarındaki küçük Yılan Adasına saldırdığını ve işgal etmeye çalıştığını bildirdi. 16.00'da (UTC+2) Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rus ve Ukrayna güçleri arasındaki çatışmanın hayalet şehirler Çernobil ve Pripyat'ta patlak verdiğini duyurdu.[99] Ayrıca Kırım'dan ilerleyen Rus birliklerinin Kuzey Kırım Kanalı üzerinde kontrol kurduğu bildirildi.[100]

    Kiev Belediye Başkanı Vitali Klitschko, 16.18'de (UTC+2), 22.00-07.00 saatleri arasında sokağa çıkma yasağı ilan etti.[101]

    17.01'de (18.01 TSİ) Odesa açıklarında bulunan Türk iş insanına ait "Yasa Jupiter" isimli gemiye füze isabet etti. Gemide herhangi bir can kaybı olmadı ve herhangi bir yardım talebinde bulunulmadı, gemi Romanya karasularına geçti.[102]

    Ukrayna saati ile saat 17.55'te (TSİ ile 18.55'te) Moskova'da yapılan barış yanlısı gösteriye polis müdahale etti ve çok sayıda kişi gözaltına alındı.[102]

    18.35'te (19.35 TSİ) Ukraynalı makamlar Heniçesk'in kontrolünün kaybedildiğini açıkladı. 19.20'de (20.20 TSİ) ise Çernobil Nükleer Santrali Rus kuvvetlerinin kontrolüne geçti.[102]

    25 Şubat

    01:24 (UTC+2) itibarıyle, Volodimir Zelenski Ukrayna ordusunun 90 gün boyunca tam seferber edilmesini emretti.[103] Yerel saatle 04:00 (UTC+2) civarında Kiev iki patlamayla sarsıldı. Ukrayna İçişleri Bakanlığı yetkilisi Anton Herashchenko, bu patlamaların Kiev'i hedef alan seyir ve balistik füzeler olduğunu bildirdi.[104] Ukrayna hükümeti, Kiev üzerinde bir düşman uçağını düşürdüğünü söyledi.[105] Daha sonra sosyal medyada yayılan fotoğraflar sayesinde uçağın düşürüldüğü doğrulanmış oldu.[106]

    25 Şubat sabahı Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski, Rusya'yı televizyonda yayınlanan bir konuşmada sivil ve askeri bölgeleri hedef almakla suçladı.[107] Ukrayna hükümet sözcüsü Vadym Denysenko, son 24 saat içinde 33 sivil yerleşim yerinin vurulduğunu söyledi.[108] Ukrayna Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Kiev'e bağlı Obolon bölgesine girdiğini ve Ukrayna Parlamentosu'ndan yaklaşık 9 kilometre (5,6 mil) uzaklıkta olduğunu belirtti.[109] Ayrıca Savunma Bakanlığı tüm Ukraynalı sivillerin yaşlarına bakılmaksızın askerlik hizmeti için gönüllü olmaya uygun olduğunu duyurdu.[110]

    Ukraynalı yetkililer, Rus birliklerinin bölgeyi işgal etmesinin ardından Çernobil Nükleer Santrali'nde kontrol seviyelerini aşan radyasyonda kritik olmayan bir artış tespit edildiğini bildirerek, bunun ağır askeri araçların havaya radyoaktif toz salması nedeniyle olduğunu söyledi.[111] Rusya, santrali milliyetçi ve terörist gruplardan koruduğunu ve personelin sahadaki radyasyon seviyelerini izlediğini belirtti.[109]

    Başkan Zelenski Ukrayna hükümetinin "tarafsız statü hakkında konuşmaktan korkmadığını" belirtti.[112] Aynı gün, Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping'e "Rusya, Ukrayna ile üst düzey müzakereler yürütmeye hazırdır" dedi.[113]

    Rus birlikleri Kiev'e yaklaşırken, Ukrayna Başkanı Zelenski vatandaşlarından düşmanı etkisiz hale getirmek için Molotof kokteylleri hazırlamalarını istedi. Putin bu arada Ukrayna ordusunu hükümeti devirmeye çağırdı.[114][115]

    Uluslararası tepkiler

    24 Şubat'ta Avustralya Başbakanı Scott Morrison, Rusya ulusal güvenlik konseyi'nin sekiz üyesine yönelik hedeflenen seyahat yasaklarını ve mali yaptırımları açıkladı.[116] Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, Rusya'yı Ukrayna'daki saldırganlığa derhal son vermeye çağırırken, Fransız ve ABD büyükelçileri 25 Şubat 2022'de BM Güvenlik Konseyi'ne bir karar sunacaklarını açıkladılar[117][118] ve Birleşik Krallık, Rusya'nın "kışkırtılmamış saldırısını" kınadı ve İngiltere ve müttefiklerinin kararlı bir şekilde yanıt vereceğine söz verdi.[119] Saldırıyı "sebepsiz ve haksız" olarak nitelendiren Biden, yönetiminin olası eylemleri daha fazla düşüneceğini belirtti.[120] Fransa cumhurbaşkanlığı, Rusya'nın eylemlerini kınayan bir bildiri yayınladı.[121][122] İspanya, Japonya, Gürcistan, İtalya, Nepal ve Norveç de işgali kınadı.[123][124][125][126] Türkiye’de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında 'Güvenlik Zirvesi' acil toplandı. Toplantı sonrası, Rusya’nın saldırısının uluslararası hukuku ihlal ettiği ve kabul edilemez olduğu ifade edildi. Türkiye'nin Ukrayna’nın siyasi birliği, egemenliği ve toprak bütünlüğüne desteğini sürdüreceği vurgulandı.[127]

    Piyasa tepkileri

    Moskova Borsası, 24 Şubat'ta Moskova Saatiyle 08:05'te piyasalarındaki tüm işlemleri geçici olarak askıya aldı,[128][129] saat 10:00'da işlemler tekrar açıldı.[130][131] St. Petersburg Borsası da bir sonraki duyuruya kadar ticareti askıya aldı.[132] İşgalin bir sonucu olarak, Brent petrol fiyatları 2014'ten bu yana ilk kez varil başına 100 doların üzerine çıkarken[133] Asya'daki piyasalar düştü.[134][135] Benzer şekilde, Okyanusya piyasaları da düştü ve Avustralya Menkul Kıymetler Borsası ve Yeni Zelanda Borsası %3'ten fazla kapandı.[136][137] 24 Şubat 2022'de Hindistan'ın Nifty endeksi %5'in üzerinde kapanırken, Sensex 2.700 puandan fazla düştü.[138] Türkiye’de 23 Şubat 2022 tarihinde 13,81’den kapanan dolar kuru, 24 Şubat’ta 14 TL’yi geçti. Borsa İstanbul, Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik operasyon başlatmasının ardından 24 Şubat tarihine yüzde 7,59 düşüşle 1.862 puandan açıldı. Borsa İstanbul’dan yapılan açıklamada sert düşüşün ardından 'devre kesici'nin çalıştığını duyurdu. Borsa İstanbul'da işlemler durduruldu. 24 Şubat Saat 10.30’da işlemler yeniden başladı. Hisselerdeki kayıplar yüzde 7'yi buldu.[139]

    Ayrıca bakınız

    Kaynakça

    1. ^ "Son dakika: Moldova topraklarından Ukrayna'ya füze saldırısı". trhaber.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    2. ^ Lister, Tim; Kesa, Julia (24 Şubat 2022). "Ukraine says it was attacked through Russian, Belarus and Crimea borders". CNN. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    3. ^ "Ukraine's Zelensky declares martial law, vows victory". Agence France-Presse. The Times of Israel. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    4. ^ "Russia-Ukraine live news: Moscow launches full-scale invasion". Al Jazeera. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    5. ^ "Ukraine says 50 Russian troops killed, four tanks destroyed". Reuters (İngilizce). 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    6. ^ "Ukraine Shoots Down Several Russian Aircraft, Country's Military Claims" (İngilizce). newsweek.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    7. ^ "Ukraine armed forces say 5 Russian aircraft and a helicopter shot down". CNN. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    8. ^ "Ukraine says more than 40 of its soldiers, 10 civilians killed". www.timesofisrael.com. 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    9. ^ "Ukraine FM says Russia carrying out 'full-scale attack'". Al Arabiya English (İngilizce). 24 Şubat 2022. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    10. ^ "Ukrainian military plane shot down, five killed - authorities". reuters.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    11. ^ "Explosions heard across Ukraine as Russian military operation begins" (İngilizce). english.alarabiya.net. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    12. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; DailyThanthi isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
    13. ^ "Ukraine death toll: What we know so far". Al Jazeera. 24 February 2022. 
    14. ^ "Bloodshed and tears as eastern Ukraine faces Russian attack". 24 February 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 February 2022. 
    15. ^ 13 killed in Southern Ukraine,[12] 3 killed in Mariupol and 2 killed in Kharkiv[13][14] for a total of 18 reported killed
    16. ^ "Some 100,000 Ukrainians have left their homes, as several thousand flee abroad -U.N. estimates". Reuters. 24 February 2022. 24 February 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 February 2022. 
    17. ^ "Bomb hits Turkish-owned ship off Ukraine's Odessa". 24 February 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 February 2022. 
    18. ^ "Zelenskiy: 137 people have died in the Russian invasion". The Guardian (İngilizce). 24 February 2022. 25 February 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 February 2022. 
    19. ^ "Russia's reported military action so far". BBC. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    20. ^ "Istanbul Document 1999". Organization for Security and Co-operation in Europe. 19 Kasım 1999. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2015. 
    21. ^ Harding, Luke; Borger, Julian; Chrisafis, Angelique (2 Nisan 2008). "Bush-Putin row grows as pact pushes east". The Guardian. Moscow; Bucharest; Paris. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
    22. ^ Dawar, Anil (4 Nisan 2008). "Putin warns Nato over expansion". The Guardian. 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. The Russian president, Vladimir Putin, today repeated his warning that Moscow would view any attempt to expand NATO to its borders as a 'direct threat'. 
    23. ^ Chifu, Iulian; Nantoi, Oazu; Sushko, Oleksandr (2009). "Russia–Georgia War of August 2008: Ukrainian Approach" (PDF). The Russian Georgian War: A trilateral cognitive institutional approach of the crisis decision-making process. Bucharest: Editura Curtea Veche. s. 181. ISBN 978-973-1983-19-6. 30 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Şubat 2016. Conceptually, Russia sees Ukraine within the sphere of own 'privileged interests'; in fact, it means a modernized version of Brezhnev's doctrine of 'limited sovereignty', realized after the occupation of Czechoslovakia in 1968. 
    24. ^ Remarks concerning Ukraine, Vladimir Putin, YouTube'da makes a statement following the Security Council meeting on Donbass recognition video, RT, 21 February 2022, minutes 41:17–42:58. Quote: "Because of the openness and goodwill, our goodwill, relations between Russia and the West were at a high level. Russia fulfilled all its obligations, we withdrew troops from Germany, from the central and European countries, and it made a huge contribution in overcoming the legacy of the Cold War. We consistently suggested all kinds of cooperation, including in the form of the NATO council and OECD. ... [When I asked], how would America see Russia joining NATO? ... How did Americans really look at this possibility? You can see it in their practical steps, in regard for a country: Open support of the terrorists in North Caucasus; Ignoring our demands and our concerns in the security area; Withdrawing from the arms treaties, and so on and so forth. It still begs the question, why? Why did they do that? What for? Okay, you don't want to see a friend in us, an ally in us. But why do you want to make an enemy out of us?"
    25. ^ "Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25". Interfax-Ukraine. 24 Şubat 2014. 10 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2015. 
    26. ^ Sindelar, Daisy (23 Şubat 2014). "Was Yanukovych's Ouster Constitutional?". Radiofreeeurope/Radioliberty. Radio Free Europe/Radio Liberty. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2014. 
    27. ^ Feffer, John (14 Mart 2014). "Who Are These 'People,' Anyway?". HuffPost. Buzzfeed. 18 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2014. At that point, his own party abandoned him and called for a vote to take place. Parliament then voted to remove Yanukovych from office by a margin of 328 to 0. 
    28. ^ Polityuk, Pavel; Robinson, Matt; Baczynska, Gabriela; Goettig, Marcin; Graff, Peter; Elgood, Giles (22 Şubat 2014). Roche, Andrew (Ed.). "Ukraine parliament removes Yanukovich, who flees Kiev in "coup"". Reuters. Kyiv: Thomson Corporation. 9 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2020. Underscoring Ukraine's regional divisions, leaders of Russian-speaking eastern provinces loyal to Yanukovich voted to challenge anti-Yanukovich steps by the central parliament. 
    29. ^ Fisher, Max (3 Eylül 2014). "Everything you need to know about the Ukraine crisis". Vox (İngilizce). Vox Media. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
    30. ^ Grytsenko, Oksana; Vlasova, Anastasia (12 Nisan 2014). "Armed pro-Russian insurgents in Luhansk say they are ready for police raid". Kyiv Post. Luhansk: Businessgroup LLC. 12 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. ... their top aim is federalization of the country through all-Ukrainian referendum, one step from secession from the nation. 'It should be a federation in the borders of Ukraine, but with the right to separate if people demand this,' Kariakin said, confident that 85 percent of people in Luhansk Oblast, Ukraine's seventh most populous with 2.2 million people, support him. 
    31. ^ Ragozin, Leonid (16 Mart 2019). "Annexation of Crimea: A masterclass in political manipulation". aljazeera.com (İngilizce). Riga: Al Jazeera. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. Putin framed the invasion and eventual annexation of Crimea as an act of salvation rather than a clear violation of international law and turned a revolution which could have marked the end of his rule into a much-needed popularity booster ... 
    32. ^ Duggal, Hanna (25 Ocak 2022). "Infographic: Military capabilities of Russia and Ukraine". aljazeera.com. Al Jazeera. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
    33. ^ "Relations with Ukraine". NATO. NATO. 11 Ocak 2020. 15 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. In September 2020, President Volodymyr Zelenskyy approved Ukraine's new National Security Strategy, which provides for the development of the distinctive partnership with NATO with the aim of membership in NATO. 
    34. ^ Getmançuk, Alyona (30 Eylül 2020). "Russia as aggressor, NATO as objective: Ukraine's new National Security Strategy". atlanticcouncil.org. Atlantic Council. 16 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. 
    35. ^ "Zelensky enacts strategy for de-occupation and reintegration of Crimea". Ukrinform. Government of Ukraine. 24 Mart 2021. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2022. Decree No. 117/2021 of March 24 on enactment of the relevant decision of the National Security and Defense Council was published on the website of the Head of State. 
    36. ^ Putin, Vladimir (12 Temmuz 2021). "Article by Vladimir Putin 'On the Historical Unity of Russians and Ukrainians'". The Kremlin. Government of Russia. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. During the recent Direct Line, when I was asked about Russian-Ukrainian relations, I said that Russians and Ukrainians were one people – a single whole. 
    37. ^ Snyder, Timothy D. (18 Ocak 2022). "How to think about war in Ukraine". Thinking about... (newsletter). Substack. 19 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. Historically speaking, the idea that a dictator in another country decides who is a nation and who is not is known as imperialism. 
    38. ^ Lucas, Edward (15 Eylül 2020). "Why Putin's history essay requires a rewrite". The Times. Times Newspapers. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
    39. ^ Roth, Andrew (7 Aralık 2021). "Putin's Ukraine rhetoric driven by distorted view of neighbour". The Guardian. Moscow. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. But that fear has gone hand-in-hand with chauvinistic bluster that indicates Moscow has a distorted view of modern Ukraine and the goals it wants to achieve there. 
    40. ^ Dickinson, Peter; Haring, Melinda; Lubkivski, Danilo; Motyl, Alexander; Whitmore, Brian; Honçarenko, Oleksiy; Fedçenko, Yevhen; Bonner, Brian; Kuzio, Taras (15 Temmuz 2021). "Putin's new Ukraine essay reveals imperial ambitions". Atlantic Council. 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021. Vladimir Putin's inaccurate and distorted claims are neither new nor surprising. They are just the latest example of gaslighting by the Kremlin leader. 
    41. ^ Wilson, Andrew (23 Aralık 2021). "Russia and Ukraine: 'One People' as Putin Claims?". Royal United Services Institute. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. Putin's key trope is that Ukrainians and Russians are 'one people', and he calls them both 'Russian'. He starts with a myth of common origin: 'Russians, Ukrainians and Belarusians are all descendants of Ancient Rus', which was the largest state in Europe' from the 9th–13th centuries AD. 
    42. ^ Taylor, Paul (23 Kasım 2021). "Ukraine: NATO's original sin". Politico. Axel Springer SE. 29 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2022. The result heightened Kremlin's fears of encirclement and of losing the strategic depth that enabled Russia to prevail over Western invaders twice ... no amount of assurances that NATO is not a threat to Russia, that its purpose is purely defensive or that none of its weapons would ever be used except in response to an attack could assuage Moscow. 
    43. ^ Guyer, Jonathan (27 Ocak 2022). "How America's NATO expansion obsession plays into the Ukraine crisis". Vox. Vox Media. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022. To the West, it's a statement of autonomy; to Russia, it's a threat. 
    44. ^ Lee, Matthew; Cook, Lorne (7 Ocak 2022). "US, NATO rule out halt to expansion, reject Russian demands". AP News (İngilizce). Associated Press. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2022. 
    45. ^ Agencies (13 Eylül 2014). "Putin wants to destroy Ukraine and restore Soviet Union, says Yatseniuk". The Guardian. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
    46. ^ Bullough, Oliver (28 Mart 2014). "Vladimir Putin: The rebuilding of 'Soviet' Russia". BBC. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 'He does not understand that the collapse of the Soviet system was predetermined, therefore he believes his mission is to restore the Soviet system as soon as possible,' he (Vladimir Bukovsky) says. 
    47. ^ Rubin, Trudy (11 Ocak 2022). "Putin wants to reestablish the Russian empire. Can NATO stop him without war?". The Philadelphia Inquirer. Interstate General Media. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. He wants to rebuild the former Soviet sphere of influence that extended from Central Europe through Central Asia, and views this effort as a restoration of Russian greatness. 
    48. ^ "Lithuanian president: Russia's attempts to create 'zones of influence' will not be tolerated". LRT English. Photograph by Office of the Lithuanian President. Lithuanian National Radio and Television. Baltic News Service. 20 Aralık 2021. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
    49. ^ Wiktor, Szary; Sobczak, Pawel; Emmott, Robin; Sytas, Andrius; Muller, Robert; Dagenborg, Joachim (20 Haziran 2016). Boulton, Ralph (Ed.). "In push for equal NATO status, Poland asks for flashpoint troops". Reuters. Brussels, Prague, Vilnius, Trondheim: Thomson Corporation. 25 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2022. 
    50. ^ Tétrault-Farber, Gabrielle; Balmforth, Tom (17 Aralık 2021). "Russia demands NATO roll back from East Europe and stay out of Ukraine". Reuters (İngilizce). 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    51. ^ MacKinnon, Mark (21 Aralık 2021). "Putin warns of unspecified military response if U.S. and NATO continue 'aggressive line'". The Globe and Mail (İngilizce). 15 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    52. ^ "Putin Says Conflict in Eastern Ukraine 'Looks Like Genocide'". AFP. The Moscow Times. 10 Aralık 2021. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    53. ^ "Путин заявил о геноциде на Донбассе". Rossiyskaya Gazeta (Rusça). 9 Aralık 2021. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    54. ^ "New law stokes Ukraine language tensions". France 24. 1 Nisan 2021. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    55. ^ "The Ukrainian language is having a moment. To Putin's ears, it's a shot against Russian speakers". The Washington Post. 8 Şubat 2022. 8 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    56. ^ "Ukraine's star author Kurkov says his native Russian should be curbed". France 24. 13 Şubat 2022. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    57. ^ "US accuses Moscow of creating Ukraine invasion pretext with 'genocide' claims". AFP. France 24. 15 Şubat 2021. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    58. ^ Vasilyeva, Nataliya (19 Şubat 2022). "Russians accuse Ukrainians of genocide as they pave way for potential invasion". The Telegraph. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    59. ^ "Report on the human rights situation in Ukraine" (PDF). OHCHR. 15 Haziran 2014. 14 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    60. ^ "Civic Space and Fundamental Freedoms in Ukraine" (PDF). OHCHR. 2021. 9 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    61. ^ "Daily and spot reports from the Special Monitoring Mission to Ukraine". OSCE. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    62. ^ "Ad hoc Report on the situation of national minorities in Ukraine adopted on 1 Nisan 2014". Council of Europe. 2 Nisan 2014. 4 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    63. ^ "DISINFORMATION ABOUT THE CURRENT RUSSIA-UKRAINE CONFLICT – SEVEN MYTHS DEBUNKED". Directorate-General for European Neighbourhood Policy and Enlargement Negotiations (Basın açıklaması) (İngilizce). 24 Ocak 2022. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. Myth 2: "The situation in Ukraine triggered this conflict. There is proof that Ukraine is committing atrocities against its Russian-speaking population in the country's east. Russia has to intervene, not least because Ukraine and Russia are 'one nation.' Ukraine simply belongs to Russia's "privileged sphere of influence". False. Allegations that Ukraine is attacking its own territory and persecuting its own citizens are absurd. To galvanize domestic support for Russia's military aggression, Russian state-controlled media have tirelessly sought to vilify Ukraine, accusing it of alleged genocide in eastern Ukraine, drawing groundless parallels with Nazism and World War Two, and fabricating stories aimed at striking a negative emotional chord with audiences. 
    64. ^ "United States: Russia's claim of 'genocide in Ukraine' is reprehensible falsehood". Ukrinform. 17 Şubat 2022. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2022. The Embassy of the United States of America in Ukraine called Russia's claim of "genocide in Ukraine" reprehensible falsehood. 
    65. ^ "US condones forceful assimilation of Russians in Ukraine – Russian ambassador to US". TASS. 18 Şubat 2021. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
    66. ^ a b Mark MacKinnon and Adrian Morrow. "Putin orders snap nuclear drill". The Globe and Mail. s. A3. 
    67. ^ "Ukraine: How big is Russia's military build-up?". BBC News. 17 Şubat 2022. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    68. ^ "Ukraine, West accuse Russia of trying to create pretext for invasion after shelling in east". MSN. 17 Şubat 2022. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    69. ^ Light, Felix (20 Şubat 2022). "In the Closest Russian City to Ukraine's Separatist Region, There Are Few Signs of Refugees". The Moscow Times. 20 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2022. 
    70. ^ "Russian-backed separatists announce civilian evacuation from eastern Ukraine as escalation stokes Russian invasion fears". NBC News. 18 Şubat 2022. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    71. ^ Smith, Alexander (18 Şubat 2022). "Warning siren sounds in rebel-held capital in east Ukraine -Reuters witness". MSN News. 24 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2022. 
    72. ^ "Ukraine conflict: Rebels declare general mobilisation as fighting grows". BBC News (İngilizce). 19 Şubat 2022. 19 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2022. 
    73. ^ "47 shelling incidents leave 5 injured in Donbas". Kyiv Independent. 18 Şubat 2022. 17 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
    74. ^ "How Russian proxy forces are attempting to provoke the Ukrainian army and are lying about a new Ukrainian offensive". NV.UA. 18 Şubat 2022. 18 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2022. 
    75. ^ a b "Путин объявил о начале военной операции на Украине" (Rusça). tass.ru. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    76. ^ "Putin announces formal start of Russia's invasion in eastern Ukraine" (İngilizce). meduza.io. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    77. ^ "Russian President Vladimir Putin announces military assault against Ukraine in surprise speech" (İngilizce). msn.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    78. ^ "Operations in Flight Information Regions: FIR LVIV (UKLV), FIR KYIV (UKBV), UIR KYIV (UKBU), FIR DNIPROPETROVSK (UKDV), FIR SIMFEROPOL (UKFV), FIR ODESA (UKOV), FIR CHISINAU (LUUU), FIR MOSCOW (UUWW), ROSTOV-NA-DONU (URRV) and FIR MINSK (UMMV)" (İngilizce). easa.europa.eu. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    79. ^ "Battles flare across Ukraine after Putin declares war" (İngilizce). politico.eu. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    80. ^ "Rusya askeri harekat başlattı... Ukrayna'nın birçok bölgesinde patlama sesleri yükseliyor". indyturk.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    81. ^ "Russia invades Ukraine in Europe's 'darkest hours' since WWII" (İngilizce). reuters.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    82. ^ "Russia attacks Ukraine as defiant Putin warns US, NATO" (İngilizce). apnews.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    83. ^ "Rusya'nın Kırım ve Donetsk'ten Ukrayna'ya giriş anları yayınlandı". trthaber.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    84. ^ "Russia launches military attack on Ukraine with reports of explosions and troops crossing border" (İngilizce). edition.cnn.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    85. ^ "Украинские пограничники сообщили об атаке границы со стороны России и Белоруссии" (Rusça). interfax.ru. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    86. ^ "Военные РФ заявили, что погранслужба Украины не оказывает сопротивления" (Rusça). interfax.ru. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    87. ^ "Putin's Forces Attack Ukraine" (İngilizce). nytimes.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    88. ^ "ВСУ отвоевали Счастье: уничтожено около 50 врагов" (Rusça). unian.net. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    89. ^ "Markets shaken after Putin announces special military operation – as it happened" (İngilizce). theguardian.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    90. ^ "Ukraine closes airspace as Putin orders military operation" (İngilizce). politico.eu. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    91. ^ "Russia launches attack on Ukraine from several fronts - BBC" (İngilizce). bbc.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    92. ^ "Россия обстреляла жилой дом в Чугуеве Харьковской области: видео последствий" (Rusça). currenttime.tv. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    93. ^ "Російсько-українська війна (текстовий онлайн)" (Rusça). hromadske.ua. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    94. ^ "General Staff of the Armed Forces of Ukraine: Operative information as of 10.30" (İngilizce). mil.gov.ua. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    95. ^ "Ukraine says 50 Russian troops killed, four tanks destroyed" (İngilizce). reuters.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    96. ^ "Военные взяли в плен первых российских оккупантов, которые сегодня вторглись в Украину (фото)" (Rusça). unian.net. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    97. ^ "Russia invades Ukraine" (İngilizce). edition.cnn.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    98. ^ a b c "Російсько-українська війна (текстовий онлайн)" (Ukraynaca). hromadske.ua. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    99. ^ "Fighting breaks out close to Chernobyl nuclear waste facility, says Ukrainian president" (İngilizce). independent.co.uk. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    100. ^ "Российские войска берут под контроль Херсонщину: Крым готов получать воду" (Rusça). eadaily.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    101. ^ "Kyiv imposes curfew from 22:00 to 7:00, transport not to work at this time – Klitschko" (İngilizce). ua.interfax.com.ua. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    102. ^ a b c "+++CANLI: Çernobil reaktörü Rus güçlerinin kontrolüne geçti". dw.com. 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    103. ^ "Fears Moscow plans to encircle and threaten Kyiv – as it happened" (İngilizce). theguardian.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    104. ^ "Battle for Ukrainian capital underway as Russian troops seek to encircle Kyiv" (İngilizce). edition.cnn.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    105. ^ "Explosions heard in Kyiv, official says enemy aircraft downed" (İngilizce). reuters.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    106. ^ "Battle for Ukrainian capital underway as Russian troops seek to encircle Kyiv" (İngilizce). edition.cnn.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    107. ^ "Fighting reaches Kyiv as Russian invasion of Ukraine intensifies" (İngilizce). theguardian.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    108. ^ "Ukraine ministry says Russia hit 33 civilian sites in last 24 hrs -Interfax" (İngilizce). finance.yahoo.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    109. ^ a b "Ukraine-Russia invasion: Ukraine says Russian rockets hit Kyiv overnight" (İngilizce). bbc.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    110. ^ "Missiles rain down around Ukraine" (İngilizce). reuters.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    111. ^ "Chernobyl radiation 'exceeds control levels' in multiple areas after being seized by Russia, says Ukraine" (İngilizce). independent.co.uk. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    112. ^ "Zelensky Says Russia Is Striking Military and Civilian Targets" (İngilizce). wsj.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    113. ^ "Putin tells Xi that Russia willing to hold high-level talks with Ukraine -China's CCTV" (İngilizce). financialpost.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    114. ^ "Ukraine-Russia news – live: Putin's assault on Kyiv intensifies as Nato deploys more troops to Eastern Europe" (İngilizce). independent.co.uk. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    115. ^ "Ukraine-Russia news live: Troops enter Kyiv as Putin makes offer of Minsk peace talks" (İngilizce). news.sky.com. 25 Şubat 2022. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
    116. ^ Bigg, Matthew Mpoke (23 Şubat 2022). "Putin's Forces Attack Ukraine". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    117. ^ AFP. "Russia faces 'unprecedented isolation' over Ukraine invasion, EU says". TheJournal.ie (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    118. ^ "U.S. Says Russia Will Face U.N. Security Council Resolution". WSJ (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    119. ^ "Boris Johnson Condemns Russia's 'Unprovoked Attack' On Ukraine". HuffPost UK (İngilizce). 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    120. ^ "Biden Calls Putin's Ukraine Actions an 'Unprovoked and Unjustified' Attack". WSJ (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    121. ^ "France's Macron demands 'targeted European sanctions' against Russia". Al Arabiya English (İngilizce). 22 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    122. ^ "France condemns 'paranoid' Putin address as Macron demands sanctions against Russia". The Local France (İngilizce). 21 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    123. ^ Minister, Office of the Prime (24 Şubat 2022). "Norway condemns Russia's military attack on Ukraine". Government.no (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    124. ^ "Live updates: Slovakia OKs border troop deployment". ConchoValleyHomepage.com (İngilizce). 24 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    125. ^ "Nepal opposes Russian invasion of Ukraine". kathmandupost.com (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    126. ^ "Georgian nation shocked by Russian aggression in Ukraine, President declares". 1TV (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    127. ^ "Erdoğan'ın 'acil' kodla topladığı güvenlik zirvesi bitti: Rusya'ya kınama, Ukrayna'ya destek - TGRT Haber". Tgrt. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    128. ^ "Moscow Exchange - Moscow Exchange has suspended trading on all of its markets until further notice". Moscow Exchange (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    129. ^ Reuters (24 Şubat 2022). "Moscow Exchange suspends trading on all markets". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    130. ^ "Moscow Exchange - Moscow Exchange resumes trading on its markets at 10:00am". Moscow Exchange (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    131. ^ Mudgill, Amit. "Russian stocks nosedive 50% as trading resumes on Moscow Exchange". The Economic Times. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    132. ^ Presse, AFP-Agence France. "Moscow, Saint Petersburg Exchanges Say Trading Suspended". www.barrons.com (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    133. ^ Lockett, Hudson (24 Şubat 2022). "Asian stocks tumble as US warns Russia on brink of full Ukraine invasion". Financial Times. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    134. ^ Jones, Marc (24 Şubat 2022). "Stocks slump, oil rips past $100 as Russia invades Ukraine". Reuters (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    135. ^ "Stocks dive, oil surges as Putin issues warning on Ukraine". Nikkei Asia (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    136. ^ News, A. B. C. "Shares dive, oil soars after Russian action in Ukraine". ABC News (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    137. ^ "Australian shares drop by $74 billion amid Russia's Ukraine invasion, the worst fall in 18 months". ABC News (İngilizce). 23 Şubat 2022. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    138. ^ "Sensex Today | Stock Market Crash: Stock Market Highlights Today: Nifty forms Long Bearish candle; what does it signal for Friday's session?". The Economic Times (İngilizce). Erişim tarihi: 24 Şubat 2022. 
    139. ^ "Son Dakika: İki ayın sonra dolar/TL 14'ü gördü". www.cumhuriyet.com.tr. Erişim tarihi: 24 Şubat 2022.