Salname
Sâlnâme ( سالنامه :salname), Osmanlı döneminde resmi nitelikli devlet, vilayet salnamelerine rastlandığı gibi, özel nitelikli salnameler de bulunmaktaydı. Örneğin bir gazetenin veya derginin salnameleri o derginin veya gazetenin biraz genişçe bir fihristi niteliğinde olabiliyordu.Ayrıca diğer ismi de 'Nevsal'dır.
Bir sene boyunca gerçekleşen olayları topluca göstermek üzere hazırlanan yapıtlar için kullanılan bir sözcük olan "sâlnâme", Türkçe'ye Tanzîmât'tan sonra girmiştir. Farsça "sene" anlamına gelen "sâl" ile yine Farsça "mektup, kitap" anlamına gelen "nâme" sözcüklerinin birleşmesiyle oluşan sâlnâmenin günümüzdeki karşılığı ise "yıllık"tır.[1] [2]Batı dillerinde, sâlnâme ya da yıllık karşılığında Annus, Annale, Almanach ve Year Book sözcükleri kullanılır.[3][2]
ilk Osmanlı salnamesi Sadrazam Mustafa Reşid Paşa'nın girişimiyle Ahmed Vefik Paşa tarafından hazırlanmış ve Sâlnâme-i Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye adıyla 1847'de yayınlanmıştır.[2][1]
1847 yılında yayınlanan bu ilk salnameden farklı olarak, 1848 ve 1849 yıllarına ait salnamelerde imparatorluğun bütün kazalarıyla gösterildiği eyaletlerin yönetsel bölüşümlerinin tabloları, gayr-ı müslimlerin her vilayet ve kazadaki dinsel temsilcilerini gösteren cetveller ve namaz zamanlarını gösteren takvimler eklenmiştir.[2] [4]
Önemli bir Tarihi Coğrafya Kaynağıdır.
.svg){kind=small} | Osmanlı İmparatorluğu ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
- ^ a b Duman, Hasan, Osmanlı Sâlnâmeleri ve Nevsâlleri Bibliyografyası ve Toplu Kataloğu, Ankara: Kültür Bakanlığı Enformasyon ve Dokümantasyon Hizmetleri Vakfı, 1999
- ^ a b c d Bakar, İsmail, Sadberk Hanım Müzesi Kütüphanesi Yıllıklar, Sâlnâmeler, Nevsâller ve Takvimler İstanbul 2008
- ^ Kahraman, Seyit Ali, İlmiyye Sâlnâmesi, İstanbul: İşaret Yayınları 1998 sayfa.12
- ^ Aydın, Bilgin, (Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi'nde yayınlanacak "Salname" maddesi)