Ayaş
Ayaş | |
---|---|
Türkiye'de bulunduğu yer | |
İlçe sınırları haritası | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ankara |
Coğrafi bölge | İç Anadolu Bölgesi |
İdare | |
• Kaymakam | Ahmet Başbaydar[1] |
• Belediye başkanı | İzzet Demircioğlu (CHP) |
Yüzölçümü | |
• Toplam | 1113 km² |
Rakım | 900 m |
Nüfus (2018) | |
• Toplam | 15.540 |
• Kır | - |
• Şehir | - |
Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
Posta kodu | 06710 |
İl alan kodu | 0312 |
İl plaka kodu | 06 |
Ayaş, Ankara ilinin bir ilçesidir. Ankara'nın 55 km batısındadır. Tarıma elverişlidir, bazı çiftlikler bulunur. İçmeleri ile meşhurdur.
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayaş'ın uzun bir tarihi vardır ve Evliya Çelebi'nin eserleri ile folklor şarkılarında da ismi geçer. Ayaş'a yerleşenler Oğuz boylarıdır ve çeşitli köy adlarının Bayat, Afşar, Peçenek, Kıpçak ve Kargın olması da bundandır. 1554'te, Ayaş Sancak merkezi ve 1864'te Ankara'nın nahiyesi oldu. Eğitim bakımından ileri olan Ayaş, 1900 itibarıyla 8 medrese, 2 iptidai mektep ve 1 rüştiye bulundurmaktaydı.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
---|---|---|---|
1927[5] | 22.400 | 3.323 | 19.077 |
1935[6] | 25.480 | 3.207 | 22.273 |
1940[7] | 27.009 | 2.896 | 24.113 |
1945[8] | 26.517 | 3.420 | 23.097 |
1950[9] | 29.014 | 3.300 | 25.714 |
1955[10] | 31.144 | 4.596 | 26.548 |
1960[11][a] | 17.105 | 4.324 | 12.781 |
1965[12] | 16.936 | 3.873 | 13.063 |
1970[13] | 17.581 | 4.454 | 13.127 |
1975[14] | 18.325 | 4.575 | 13.750 |
1980[15] | 17.202 | 4.080 | 13.122 |
1985[16] | 21.762 | 6.936 | 14.826 |
1990[17] | 20.806 | 6.427 | 14.379 |
2000[18] | 21.239 | 7.839 | 13.400 |
2007[19] | 13.159 | 5.646 | 7.513 |
2008[20] | 13.502 | 9.554 | 3.948 |
2009[21] | 14.057 | 9.890 | 4.167 |
2010[22] | 13.291 | 8.479 | 4.812 |
2011[23] | 13.166 | 8.277 | 4.889 |
2012[24] | 13.087 | 8.295 | 4.792 |
2013[25] | 12.997 | 12.997 | veri yok |
2014[26] | 13.018 | 13.018 | veri yok |
2015[27] | 12.678 | 12.678 | veri yok |
2016[27] | 12.276 | 12.276 | veri yok |
2017[27] | 12.289 | 12.289 | veri yok |
2018[27] | 15.540 | 15.540 | veri yok |
2019[27] | 13.900 | 13.900 | veri yok |
2020[27] | 13.686 | 13.686 | veri yok |
2021[27] | 13.093 | 13.093 | veri yok |
2022[27] | 12.998 | 12.998 | veri yok |
2023[27] | 15.581 | 15.581 | veri yok |
Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye başkanları
[değiştir | kaynağı değiştir]Yıl | Ad | Parti |
---|---|---|
1984 | Mehmet Çelebi Er | ANAP |
1989 | Mustafa Süzen | DYP |
1994 | Mehmet Çelebi Er | ANAP |
1999 | Rifat Mavioğlu | DYP |
2004 | Ali Başkaraağaç | CHP |
2009 | ||
2014 | Bülent Taşan | AK Parti |
2019 | Burhan Demirbaş | |
2024 | İzzet Demircioğlu | CHP |
Mahalleler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayaş'ın 33 mahallesinin sekizi merkezde bulunmaktadır. Merkez mahallelerinde 4.318 kişi (% 35,1) yaşamaktadır. En uzak mahallesi ise 37,4 km uzaklıktaki Gençali'dir. Merkez mahalleleri dışında nüfusu en fazla olan, 1.296 kişi ile Oltan mahallesidir. Ayaş'ın nüfusu 2017 yılında 13 kişi artmıştır.**
Ayaş ilçesinin mahallelerinin ilçeye uzaklığı, rakımı ve nüfusu
Sıra | Mahalle | Km* | Rakım | Nüfus | |||
2016[28] | 2017[29] | 2018 | 2019 | ||||
1 | Camiatik Mah. | 0,5 | 895 | 129 | 126 | ||
2 | Dervişimam Mah. | 0,7 | 920 | 147 | 148 | ||
3 | Emine Tevfika Ayaşlı Mah. | 2,9 | 794 | 1.021 | 1.042 | ||
4 | Ferahfaki Mah. | 2,3 | 812 | 925 | 908 | ||
5 | Hacımemi Mah. | 2,5 | 954 | 482 | 442 | ||
6 | Hacırecep Mah. | 1,9 | 980 | 549 | 685 | ||
7 | Hacıveli Mah. | 0,6 | 980 | 613 | 593 | ||
8 | Ömeroğlu Mah. | 0,3 | 980 | 360 | 374 | ||
9 | Şeyhmuhittin Mah. | 0,9 | 1.045 | 646 | 842 | ||
Ayaş (merkez) | 4872 | 5160 | |||||
10 | Akkaya Mah. | 20,9 | 583 | 273 | 256 | ||
11 | Başayaş Mah. | 6,4 | 1.108 | 193 | 188 | ||
12 | Başbereket Mah. | 12,0 | 1.048 | 145 | 152 | ||
13 | Bayat Mah. | 23,7 | 1.063 | 71 | 70 | ||
14 | Bayram Mah. | 9,9 | 927 | 214 | 198 | ||
15 | Cuma Mah. | 31,6 | 1.220 | 367 | 354 | ||
16 | Çiğdemci Mah. | 21,2 | 969 | 386 | 382 | ||
17 | Evci Mah. | 31,1 | 1.190 | 71 | 76 | ||
18 | Feruz Mah. | 30,0 | 1.083 | 175 | 168 | ||
19 | Gençali Mah. | 37,4 | 884 | 527 | 494 | ||
20 | Gökçebağ Mah. | 11,8 | 1.107 | 117 | 106 | ||
21 | Gökler Mah. | 13,6 | 1.121 | 290 | 256 | ||
22 | Hocasinan Mah. | 9,0 | 745 | 547 | 513 | ||
23 | Ilıca Mah. | 12,4 | 732 | 582 | 544 | ||
24 | İlhanköy Mah. | 17,3 | 682 | 294 | 288 | ||
25 | Mahkeme Mah. | 6,6 | 824 | 128 | 127 | ||
26 | Oltan Mah. | 15,1 | 873 | 1.341 | 1.296 | ||
27 | Ortabereket Mah. | 17,3 | 991 | 374 | 375 | ||
28 | Pınaryaka Mah. | 27,9 | 1.125 | 253 | 244 | ||
29 | Tekke Mah. | 18,8 | 958 | 237 | 215 | ||
30 | Uğurçayırı Mah. | 16,3 | 691 | 128 | 123 | ||
31 | Ulupınar Mah. | 14,9 | 1.106 | 31 | 29 | ||
32 | Uluyol Mah. | 19,4 | 1.022 | 479 | 492 | ||
33 | Yağmurdede Mah. | 16,6 | 902 | 181 | 183 | ||
Ayaş (kırsal) | 7404 | 7129 | |||||
Ayaş ilçe | 12.276 | 12.289 |
* Km, kaymakamlığa olan uzaklıktır.
** TUİK 01 Şubat 2018 verileri
Turizm
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayaş kaplıca, ılıca ve içmeceleriyle ünlüdür. İlçede 2008 yılı itibarıyla 2000 yataklı bir kaplıca tesisinin inşası başlamıştır. Ayaş'ta her yıl haziranın son haftası dut festivali yapılmaktadır. 2010 yılında yaklaşık 40 bin kişi festivale katılmıştır. Ayaş ilçesinde geniş yeşillik alanlar ve bol miktarda dut ağacı vardır. İlçe, ekonomik ve altyapısal olarak hızla gelişmektedir. Ayrıca Ayaş ilçesi domatesi ile meşhurdur. Bunların yanı sıra Ayaş Tarihi Paşa Hamamı, Asartepe Kanyonu, Yağmur Dede Türbesi gibi yerlerde bölgeye gelen ziyaretçilerin sıklıkla ziyaret ettiği noktalardır.[30]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2015.
- ^ "1/11" (PDF). 5 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012.
- ^ 1. Osmanlı Şehirleri, Milliyet Yayınları
- ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021.
- ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016.
- ^ . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f g h i
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Ayaş Nüfusu - Ankara". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Ankara Ayaş Nüfusu". nufusune.com.
- ^ TÜİK 31 Ocak 2017 verileri
- ^ TÜİK 1 Şubat 2018 verileri
- ^ "Ayaş Gezilecek Yerler - Mekancu". 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2021.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Ayaş Belediyesi 3 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Ankara ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
Türkiye'deki bir ilçe ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |