S-kvark

s-kvark yäki säyer kvark (inglizçä strange quark) -(1/3)e elektr qorğısı häm -1 säyerlek iä bulğan, ikençe buınğa qarağan fundamental' fermion. u-kvark häm d-kvarktan soñ iñ ciñel kvark, anıñ massası 95±25 meV/c² täşkil itä.

s-kvark säyer kvark
anti s-kvarktan torğan Kaon öç π-mezonğa tarqalu barışı
Bilge	s
Massa	95±25 MeV/c2
Buın	ikençe
Ğailä häm törkem	kvark, fermion
Kvant sannarı
Elektr qorğısı	-1/3 e
Spin	1/2
Tösle qorğı	r, g, b
Spin xalätläre sanı	2
Tä'sir iteşülärdä qatnaşa	elektromagnit tä'sir iteşüe, gravitatsion tä'sir iteşü, köçle tä'sir iteşü, zäğif tä'sir iteşü, Higgs tä'sir iteşüe
Tärkip	fundamental'

1947 yılda berençe säyer kisäkçek Kaon açılğan (säyerlek digän kvant sanı iä bulğan s-kvarktan torğan kisäkçek). 1964 yılda Gell-Man häm Tsweig kvark modelen buldıra häm s-kvark buluın postulat itä.

Bötenese kvarklar kebek s-kvark barlıq 4 fundamental' tä'sir iteşüdä qatnaşa: elektromagnit, gravitatsion, köçle häm zäğif tä'sir iteşüdä, şulay uq küptän tügel açılğan 5-nçe fundamental' - Higgs tä'sir iteşüendä qatnaşa.

Teoriä buyınça näq Higgs qırı belän tä'sir iteşügä kürä s-kvarknıñ massası xasil bula.

Zamança fizika qaraşı buyınça s-kvark strukturasız fundamental' kisäkçek bulıp tora (bütän kvarklar häm leptonnar kebek).

Säyer kvarktan torğan adronnar

Qayber adronnarda s-kvark kerä:

• Kaon - s-kvark (yäki s-antikvark) häm u-kvark (yäki d-kvark)tan torğan mezon.
• ŋ häm ŋ' mezonnar
• ф mezon
• säyer barionnar - hiperonnar dip atala

Barlıq adronnarda virtual' s-kvark s-antikvark parlardan torğan qatışma bar.

Kvant sannarı

• Spin 1/2
• säyerlek -1
• barion sanı +1/3
• cöplelek + (uñay)
• lepton sanı, soqlandıru, maturlıq sannarı 0

Monı da qarağız

• Säyer matdä
• Kvark (säyer) yoldız

Sıltamalar

• M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — С. 11. — ISBN 0-7382-0299-1.

Оригинал: M. Gell-Mann. The Eightfold Way: A theory of strong interaction symmetry. — California Institute of Technology, 1961.

• Y. Ne'emann. Derivation of strong interactions from gauge invariance // The Eightfold Way. — Westview Press, 2000. — ISBN 0-7382-0299-1.

Оригинал Y. Ne'emann Derivation of strong interactions from gauge invariance // Nuclear Physics. — 1961. — Т. 26. — С. 222. — DOI:10.1016/0029-5582(61)90134-1

• R.C. Olby, G.N. Cantor. Companion to the History of Modern Science. — Taylor & Francis, 1996. — С. 673. — ISBN 0415145783.
• M. Gell-Mann A Schematic Model of Baryons and Mesons // Physics Letters. — 1964. — Т. 8, № 3. — С. 214–215. — DOI:10.1016/S0031-91
• B. Carithers, P. Grannis Discovery of the Top Quark // Beam Line. — SLAC,