Skip to main content

Izabela Lewandowska

University of Warmia and Mazury in Olsztyn, Faculty of Humanities, Faculty Member

Followers

205

Following

49

Co-authors

3

Public Views

Dr hab. Izabela Lewandowska – Professor at the Institute of History of the University of Warmia and Mazury in Olsztyn; Head of the Laboratory of Oral History and History Teaching Research. She is the author and editor of many works devoted to education, historical awareness, oral history, cultural heritage of Warmia and Mazury, history and culture of the region. Involved in teaching since 1992, she wrote a regional textbook for the Warmia and Mazury region and the Warmian dialect primer. For 25 years, she has been preparing students for the profession of history and social science teachers.
Author’s website: www.izabela-lewandowska.pl; e-mail: iza.lewandowska@uwm.edu.pl

less

Uploads

Papers by Izabela Lewandowska

Ludzie nauki: Emilia Sukertowa-Biedrawina (1887-1970) – pionierka badań regionalnych na Warmii i Mazurach

Kobiety. Kultura – życie publiczne – prawo, red. M. Dajnowicz, D. Dajnowicz-Piesiecka, J. Zajko-Czochańska, wyd. Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2023, s. 89-114, 2023

Mikołaj Kopernik od A do Z. Talenty, zainteresowania i funkcje wielkiego astronoma, czyli o czym się nie pisze w podręcznikach historii, „Wiadomości Historyczne. Czasopismo poświęcone dydaktyce historii” 2023, nr 1, s. 41-47

"Wiadomości Historyczne", 2023

Na przekór stereotypom – trudne dziedzictwo ziem pogranicza. Zarys problemu na przykładzie Warmii i Mazur, „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką”, t. 17, 2023, s. 175-199

In gremium, 2023

Artykuł prezentuje stereotypy dotyczące historii Warmii i Mazur, czyli południowej części dawnych... more Artykuł prezentuje stereotypy dotyczące historii Warmii i Mazur, czyli południowej części dawnych ziem pruskich, będących od II wojny światowej w granicach państwa polskiego. We wstępie omówiono pojęcia: stereotyp, ziemie pogranicza oraz dziedzictwo kulturowe, w odniesieniu do obszaru obecnego województwa warmińsko-mazurskiego. Następnie omówiono szczegółowo cztery stereotypowe zagadnienia: 1. Warmia i Mazury to jedna kraina, 2. Warmię i Mazury zamieszkiwali tylko Niemcy i Polacy, 3. Prawni właściciele zawsze dbają o swoje dobra, 4. Oficerowie rosyjscy w Prusach Wschodnich tylko mordowali i gwałcili. Krótko ustosunkowano się także do innych stereotypów, tj. 1. Wszystkie zamki na Warmii i Mazurach są krzyżackie, 2. Władysław Jagiełło był obrońcą przed Krzyżakami, 3. Biskupia Warmia zawsze była propolska, 4. Niemcy okupowali obszar Warmii i Mazur podczas II wojny światowej, 5. Ogromne zniszczenia substancji zabytkowej i gospodarczej na Warmii i Mazurach wynikały z działań wojennych. W zakończeniu postawiono tezę, iż edukacja regionalna i poszanowanie wielokulturowości są szansą na wyeliminowanie stereotypowego myślenia o historii i dziedzictwie kulturowym Warmii i Mazur .

Problematyka Prusów w badaniach Instytutu Mazurskiego w Olsztynie w pierwszych latach powojennych, „Pruthenia. Pismo poświecone Prusom i ludom bałtyjskim”, T. 1, 2006, s. 79-94.

Wkład Jerzego Antoniewicza w organizowanie polskiej archeologii i nauki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej, w: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich, cz. IX: Krzewienie wiedzy, red, S. Achremczyk, Olsztyn 2005, s. 89-102.

Specyfika historyczno-kulturowa południowej Warmii, w: I. Lewandowska, E. Cyfus, Magiczne wsie południowej Warmii. Przewodnik historyczno-kulturowy, Olsztyn 2018, s. 8-64.

Sytuacja społeczno-kulturalna na Warmii i Mazurach w pierwszym dziesięcioleciu po II wojnie światowej

w: Powrót do Macierzy? Ziemie Zachodnie i Północne w Polsce Ludowej, red. Maciej Fic, wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 128-154. , 2020

Historical and cultural significance of the Krutynia River Masuria Poland, „Landscape History” 2022, t. 43, nr 2, s. 103-117

„Landscape History”, 2022

Szkoły imienia Mikołaja Kopernika na Warmii (1945-2022)

Mikołaj Kopernik i Warmia. O pamięci regionalnej w 550. rocznicę urodzin i 480. śmierci, red. A. Kopiczko, wyd. Bernardinum, Pelplin 2023, s. 635-656., 2023

Geneza Centrum Kultury Prus Wschodnich w Ellingen na tle politycznych dziejów miasta i sytuacji przesiedlonych Niemców

W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia ofiarowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu, red. Andrzej Rykała, Łódź 2023, s. 281-320., 2023

Stosunek Armii Czerwonej i ludności polskiej do zastanego dziedzictwa kulturowego na Warmii i Mazurach w latach 1945-1948, Olsztyn 2021, s. 27-54

Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony dziedzictwa kultury pogranicza, red. Maciej Duda, Szymon Michał Buczyński,, 2021

Kulturzentrum Ostpreussen w Ellingen – zbiory i popularyzacja dziedzictwa ziem utraconych,

Ziemie Zachodnie i Północne: Niemcy, mniejszości i migracje, bezpieczeństwo międzynarodowe. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Saksonowi, red. A. Stelmach, A. Barbasz, C.Trosiak, Poznań 2022, s. 99-110, 2022

Ksiądz Johannes Gehrmann między Polską a Niemcami Przełomowe miejsca w jego biografii Father Johannes Gehrmann amid Poland and Germany

"Biografistyka Pedagogiczna", 2022

The article presents the life and activism of Father Johannes Gehrmann, who had ties to both Germ... more The article presents the life and activism of Father Johannes Gehrmann, who had ties to both Germany and Poland, and who was facilitating reconciliation between the nations. In this biography, three main regions that became the main areas of his involvement have been selected. These are: Warmia (Jaroty, Bartąg), northern Germany (Osnabrück, Fehmarn, Hamburg) and the area of the Reconciliation Movement (Hilter, Ciechocinek, Westerplatte). The article further describes that Gehrmann spent his childhood in Warmia, where he learnt Polish and was an altar boy. In northern Germany, he was involved in helping Poles and refugees from Eastern Europe in the last years before the fall of communism. The idea of reconciliation began after he had taken over the parish in Hilter and established cooperation with the resort in Ciechocinek, where Polish war veterans were being treated. It was thanks to his eff orts that the idea of reconciling Polish and German soldiers who had fought against each other on Westerplatte took shape and was implemented in the early 1990s. In the conclusion, it was emphasized that the places from Gehrmann's biography portray the diffi cult Polish-German history and the reconciliation between the two nations.

Instytut Mazurski w Olsztynie w świetle źródeł Archiwum Zakładowego Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Sytuacja organizacyjno-finansowa (1948-1953), „Przegląd Zachodni” 2022, nr 3, s. 217-231

„Przegląd Zachodni” , 2022

Dziedzictwo kulturowe… wciąż odkrywane… Retrospekcja (i ewolucja) badań własnych, „Forum Akademickie” 2022, nr 6, s. 42-47

„Forum Akademickie”, 2022

W warmińskiej chacie i zagrodzie na przełomie XIX i XX wieku – życie codzienne w świetle zbiorów Muzeum Warmińskiego Gburstwa, w: W zwierciadle rzeczy, z serii: „Życie prywatne Polaków w XIX wieku”, t. 10, red. M. Korybut-Marciniak, J. Kita, Olsztyn-Łódź 2022, s. 227-242

Kształtowanie tożsamości europejskiej poprzez edukację regionalną i międzykulturową, w: Edukacja w procesie integracji europejskiej, pod red. H. Konopki, Białystok 2003, s. 340-354

Warmiacy w XIX wieku - rozważania nad tożsamością i pograniczem kulturowym, w: Marginesy, red. M. Korybut-Marciniak, Olsztyn 2020, s. 239-265

Nowoczesne strategie uczenia się i nauczania, czyli w jaki sposób pomóc uczniom zrozumieć Europę, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” 2022, nr 2, s. 14-17.

The Krutynia River in the history of Masuria (Poland), "Region and Regionalism, No. 14, ed. M. Sobczyński, K. Heffner, A. Rykała, B. Solga, Łódź-Opole 2022, p. 81-93.

Ludzie nauki: Emilia Sukertowa-Biedrawina (1887-1970) – pionierka badań regionalnych na Warmii i Mazurach

Kobiety. Kultura – życie publiczne – prawo, red. M. Dajnowicz, D. Dajnowicz-Piesiecka, J. Zajko-Czochańska, wyd. Instytutu Badań nad Dziedzictwem Kulturowym Europy, Białystok 2023, s. 89-114, 2023

Mikołaj Kopernik od A do Z. Talenty, zainteresowania i funkcje wielkiego astronoma, czyli o czym się nie pisze w podręcznikach historii, „Wiadomości Historyczne. Czasopismo poświęcone dydaktyce historii” 2023, nr 1, s. 41-47

"Wiadomości Historyczne", 2023

Na przekór stereotypom – trudne dziedzictwo ziem pogranicza. Zarys problemu na przykładzie Warmii i Mazur, „In Gremium. Studia nad Historią, Kulturą i Polityką”, t. 17, 2023, s. 175-199

In gremium, 2023

Artykuł prezentuje stereotypy dotyczące historii Warmii i Mazur, czyli południowej części dawnych... more Artykuł prezentuje stereotypy dotyczące historii Warmii i Mazur, czyli południowej części dawnych ziem pruskich, będących od II wojny światowej w granicach państwa polskiego. We wstępie omówiono pojęcia: stereotyp, ziemie pogranicza oraz dziedzictwo kulturowe, w odniesieniu do obszaru obecnego województwa warmińsko-mazurskiego. Następnie omówiono szczegółowo cztery stereotypowe zagadnienia: 1. Warmia i Mazury to jedna kraina, 2. Warmię i Mazury zamieszkiwali tylko Niemcy i Polacy, 3. Prawni właściciele zawsze dbają o swoje dobra, 4. Oficerowie rosyjscy w Prusach Wschodnich tylko mordowali i gwałcili. Krótko ustosunkowano się także do innych stereotypów, tj. 1. Wszystkie zamki na Warmii i Mazurach są krzyżackie, 2. Władysław Jagiełło był obrońcą przed Krzyżakami, 3. Biskupia Warmia zawsze była propolska, 4. Niemcy okupowali obszar Warmii i Mazur podczas II wojny światowej, 5. Ogromne zniszczenia substancji zabytkowej i gospodarczej na Warmii i Mazurach wynikały z działań wojennych. W zakończeniu postawiono tezę, iż edukacja regionalna i poszanowanie wielokulturowości są szansą na wyeliminowanie stereotypowego myślenia o historii i dziedzictwie kulturowym Warmii i Mazur .

Problematyka Prusów w badaniach Instytutu Mazurskiego w Olsztynie w pierwszych latach powojennych, „Pruthenia. Pismo poświecone Prusom i ludom bałtyjskim”, T. 1, 2006, s. 79-94.

Wkład Jerzego Antoniewicza w organizowanie polskiej archeologii i nauki na Warmii i Mazurach po II wojnie światowej, w: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich, cz. IX: Krzewienie wiedzy, red, S. Achremczyk, Olsztyn 2005, s. 89-102.

Specyfika historyczno-kulturowa południowej Warmii, w: I. Lewandowska, E. Cyfus, Magiczne wsie południowej Warmii. Przewodnik historyczno-kulturowy, Olsztyn 2018, s. 8-64.

Sytuacja społeczno-kulturalna na Warmii i Mazurach w pierwszym dziesięcioleciu po II wojnie światowej

w: Powrót do Macierzy? Ziemie Zachodnie i Północne w Polsce Ludowej, red. Maciej Fic, wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice, s. 128-154. , 2020

Historical and cultural significance of the Krutynia River Masuria Poland, „Landscape History” 2022, t. 43, nr 2, s. 103-117

„Landscape History”, 2022

Szkoły imienia Mikołaja Kopernika na Warmii (1945-2022)

Mikołaj Kopernik i Warmia. O pamięci regionalnej w 550. rocznicę urodzin i 480. śmierci, red. A. Kopiczko, wyd. Bernardinum, Pelplin 2023, s. 635-656., 2023

Geneza Centrum Kultury Prus Wschodnich w Ellingen na tle politycznych dziejów miasta i sytuacji przesiedlonych Niemców

W kręgu geografii politycznej i dyscyplin „okolicznych”. Studia ofiarowane Profesorowi Markowi Sobczyńskiemu, red. Andrzej Rykała, Łódź 2023, s. 281-320., 2023

Stosunek Armii Czerwonej i ludności polskiej do zastanego dziedzictwa kulturowego na Warmii i Mazurach w latach 1945-1948, Olsztyn 2021, s. 27-54

Prawnokarne i kryminologiczne aspekty ochrony dziedzictwa kultury pogranicza, red. Maciej Duda, Szymon Michał Buczyński,, 2021

Kulturzentrum Ostpreussen w Ellingen – zbiory i popularyzacja dziedzictwa ziem utraconych,

Ziemie Zachodnie i Północne: Niemcy, mniejszości i migracje, bezpieczeństwo międzynarodowe. Księga jubileuszowa dedykowana profesorowi Andrzejowi Saksonowi, red. A. Stelmach, A. Barbasz, C.Trosiak, Poznań 2022, s. 99-110, 2022

Ksiądz Johannes Gehrmann między Polską a Niemcami Przełomowe miejsca w jego biografii Father Johannes Gehrmann amid Poland and Germany

"Biografistyka Pedagogiczna", 2022

The article presents the life and activism of Father Johannes Gehrmann, who had ties to both Germ... more The article presents the life and activism of Father Johannes Gehrmann, who had ties to both Germany and Poland, and who was facilitating reconciliation between the nations. In this biography, three main regions that became the main areas of his involvement have been selected. These are: Warmia (Jaroty, Bartąg), northern Germany (Osnabrück, Fehmarn, Hamburg) and the area of the Reconciliation Movement (Hilter, Ciechocinek, Westerplatte). The article further describes that Gehrmann spent his childhood in Warmia, where he learnt Polish and was an altar boy. In northern Germany, he was involved in helping Poles and refugees from Eastern Europe in the last years before the fall of communism. The idea of reconciliation began after he had taken over the parish in Hilter and established cooperation with the resort in Ciechocinek, where Polish war veterans were being treated. It was thanks to his eff orts that the idea of reconciling Polish and German soldiers who had fought against each other on Westerplatte took shape and was implemented in the early 1990s. In the conclusion, it was emphasized that the places from Gehrmann's biography portray the diffi cult Polish-German history and the reconciliation between the two nations.

Instytut Mazurski w Olsztynie w świetle źródeł Archiwum Zakładowego Instytutu Zachodniego w Poznaniu. Sytuacja organizacyjno-finansowa (1948-1953), „Przegląd Zachodni” 2022, nr 3, s. 217-231

„Przegląd Zachodni” , 2022

Dziedzictwo kulturowe… wciąż odkrywane… Retrospekcja (i ewolucja) badań własnych, „Forum Akademickie” 2022, nr 6, s. 42-47

„Forum Akademickie”, 2022

W warmińskiej chacie i zagrodzie na przełomie XIX i XX wieku – życie codzienne w świetle zbiorów Muzeum Warmińskiego Gburstwa, w: W zwierciadle rzeczy, z serii: „Życie prywatne Polaków w XIX wieku”, t. 10, red. M. Korybut-Marciniak, J. Kita, Olsztyn-Łódź 2022, s. 227-242

Kształtowanie tożsamości europejskiej poprzez edukację regionalną i międzykulturową, w: Edukacja w procesie integracji europejskiej, pod red. H. Konopki, Białystok 2003, s. 340-354

Warmiacy w XIX wieku - rozważania nad tożsamością i pograniczem kulturowym, w: Marginesy, red. M. Korybut-Marciniak, Olsztyn 2020, s. 239-265

Nowoczesne strategie uczenia się i nauczania, czyli w jaki sposób pomóc uczniom zrozumieć Europę, „Wiadomości Historyczne z Wiedzą o Społeczeństwie” 2022, nr 2, s. 14-17.

The Krutynia River in the history of Masuria (Poland), "Region and Regionalism, No. 14, ed. M. Sobczyński, K. Heffner, A. Rykała, B. Solga, Łódź-Opole 2022, p. 81-93.

Przykładowa rewitalizacja charakterystycznych dla krajobrazu obiektów małej architektury przy uwzględnieniu ich typologicznej różnorodności oraz charakterystycznych uszkodzeń środowiskowych. Studium historyczne dla 28 kapliczek, Olsztyn 2010, ss. 53.

Komputerowe metody archiwizacji relacji ustnych

Szkoły Kopernikowskie w województwie warmińsko-mazurskim. Księga w 550-lecie urodzin Patrona (współautor Iwona Jóźwiak), Olsztyn 2023