9 de majo

zenaro · febraro · marso · apriłe · majo 2024 · zugno · lujo · agosto · setenbre · otobre · novenbre · disenbre
	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve	Sa	Do	Lu	Ma	Me	Zi	Ve
←	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	16	17	18	19	20	21	22	23	24	25	26	27	28	29	30	31	→

El 9 de majo el ze el 129° dì dal scumìsio de l'ano drio del całendàrio gregorian e el 130° inte i ani bizesti. Par rivar al cao de l'ano ghe vołe oncora 236 dì.

Avegnimenti

328 – Atanasio el vien ełezesto véscovo de Alesàndria d'Ezito
1092 – Ła vien consacrada ła Catedrale de Lincoln
1429 – Joana d'Arco ła dèzema łe trupe ingleze che łe zera drio asediar Orléans
1502 – Cristoforo Cołonbo el dasa ła Spagna par el so cuarto e ùltemo viajo inte el Novo Mondo
1671 – Thomas Blood, travestio da ecleziàtego, el tenta de robar ła Corona d'Inghiltera da ła Tore de Londra. Pararia che el vegna ciapà suito parché masa inbriago par córar co ła refurtiva. El vegnarà condanà a morte, parò misteriozamente perdonà e mandà in bando da re Carlo II
1848 – Finise ła bataja de Cornuda intrà łe truppe pontefise e chełe austrìaghe. Ła ze ła prima bataja in nome de l'Itàlia, concludesta co ła carga de cavałeria e l'intiero sacrifiso dei Dragoni pontèfeghi
1849 – Bataja de Pałestrina: łe trupe de ła Repùblega Romana comandae da Giuseppe Garibaldi łe sconfize l'ezèrsito borbònego, in marsa par insediar Roma
1887 – El Buffalo Bill's Wild West Show el debuta a Londra
1901 – L'Australia ła verze el so primo parlamento a Melbourne
1915 – Prima guera mondiałe: Seconda bataja de l'Artois – conbatimenti intrà łe forse todesche e chełe fransezi
1915 – 320 parlamentari italiani i dasa el bijeto da vìzita inte ła caza de Giovanni Giolitti par sostegnere ła so lìnea pułìtega neutralista inte i confronti de ła guera.
1917 – Finise ła fałoza Ofensiva Nivelle
1918 – La Royal Navy ła fa el Secondo raid de Ostenda
1926 – L'amerajo Richard E. Byrd e Floyd Bennett i sostien de ver vołà sora del Poło nord (ła pòstera descuerta de un diàrio ła pararia dir che no sìpia suceso)
1927 – El parlamento australian el se reunise par ła prima volta a Canbera

1936 – L'Itàlia el anete formalmente l'Etiòpia dopo averghene tolto ła capitałe el 5 de majo, Vittorio Emanuele III el vien proclamà inperatore d'Etiòpia
1939 – Adolf Hitler e Benito Mussolini i se cata a Firense
1941 – Seconda guera mondiale: el sotomarin todesco U-110 el vien ciapà da ła Royal Navy. Drento vien catà l'ùltema version de ła machina critogràfega Enigma, che i critògrafi liai i dopararà par desifrar i mesaji in còdaze todeschi
1945
- Finise de facto ła Seconda guera mondiałe inte l'Eoropa: primo dì dopo de ła sotoscrision de ła rendesta todesca
- Hermann Göring el vien ciapà da l'ezèrsito statunitense
- La Norveza ła inprezona Vidkun Quisling
- L'Union Soviètega ła sèłebra el Dì de ła Vitòria
1946 – Rè Vittorio Emanuele III de Savoja el àbdega in favore de Unberto II
1949 – Ranieri III de Monaco el divien prìnsipe de Mònaco
1950 – Robert Schuman el prezenta ła Declarasion Schuman, ideada da Jean Monnet che ła portarà al Tratà CECA. Sta declarasion ła taca el procedimento d'integrasion eoropea, par el cuało el 9 de majo el vien festejà ufisalmente dal 1985 cofà Dì de l'Eoropa.
1955 – Guera Fredda: La Zermània Ovest ła entra inte ła NATO
1956 – Prima asension del monte Manaslu, l'otava sima pì alta del mondo
1960 – La Food and Drug Administration ła aprova ła véndita de ła pìłoła anticoncesionałe inte i Stati Unii.
1967 – René Gerónimo Favaloro el fa el primo bypass aorto-coronàrego de ła storia.
1974 – El comitato zudisiàrioo de ła Càmara dei Raprezentanti dei Stati Unii, ła verze łe audision pùbleghe e formałi par l'inpeachment del presidente Richard M. Nixon
1976 – Gałera de Stammheim (Zermania Ovest) – Ła vien rinvegnesta inpicada inte ła so prezon Ulrike Meinhof
1978 – Roma – Catà el cadàvaro de Aldo Moro
1987 – Un Ilyushin 62M polaco el sbate dopo el decoło a Varsavia, fazendo 183 vittime
2002 – A Kaspijsk, Rùsia, na bonba radiocomandada ła s-ciopa inte na parada copando 43 persone e ferìndoghene almanco 130
2005 – Aviada ła canpagna mondiałe de Boicotajo, dizinvestimento e sansion contro Israełe
2008 – Yahoo! ła cronpa AltaVista
2012 – Barack Obama el se s-cera in favor del matrimònio intrà persone del isteso seso, divegnendo el primo presidente dei Stati Unii d'Amèrica a dirse a favor de sta sorte de union