Gorno-Altaisk

Gorno-Altaisk
Горно-Алтайск (ven.)
Улалу (suvialt.)

Lidnanznam	Flag
Valdkund	Venäma
Eläjiden lugu (2021-01-01)	64,505 ristitud
Pind	95,5 km²
Pämez'	Jurii Nečaev (sügüz'ku 2017—)
Telefonkod	+7−38 822-xx-xxx
Avtokod	04
Aigvö	UTC+7 (MSK+4)

Gorno-Altaisk (ven.: Го́рно-Алта́йск, suvialt.: Улалу) om lidn da lidnümbrik Venäman suves. Se om Altajan Tazovaldkundan pälidn da üks'jäine lidn.

Istorii

Eländpunktan aluz om pandud vl 1824 kuti Ulal-žilo (ven.: село Улала) — ortodoksižen hristanuskondan hengeline missii Altai-mägil. Nimitihe Ulalušk-jogen mödhe (ven.: Улалушка 19 km pitte, suvialt.: Улула), se lankteb Maim-jogehe (ven.: Майма 60 km pitte) žilon territorijal, mitte om Katunin oiktaks ližajogeks.

Vl 1928 žilo sai lidnan statusad. Vll 1932−1948 lidnan nimi oli Oirot-Tur (ven.: Ойрот-Тура), sid' nügüdläine.

Geografijan andmused

Lidn sijadase tazovaldkundan pohjoižröunanno, Altajan mägiden katl'uses, 270..305 m korktusil valdmeren pindan päl, Katun'-jogen oiktal randpolel (suvialt.: Кадын, Obin joginišk). Matkad Moskvhasai om 3641 km päivlaskmha orhal, Bijskhasai om 105 km avtotedme (lähembaine raudtestancii), Barnaulhasai om 258 km avtotedme.

Klimat om kontinentaline, lämuden teravad vajehtused oleldas. Paneb sadegid 731 mm vodes, enamba kezal (80..110 mm kus).

Gorno-Altaisk om lidnümbrikon üks'jäine eländpunkt.

Eläjad

Vl 1939 lidnan ristitišt oli 24 045 eläjad, vl 1959 — 27 534 eläjad. Vn 2010 kaiken Venäman rahvahanlugemižen mödhe eläjiden lugu oli 56 933 ristitud. Kaikiš suremb ristitišt om nügüd'.

Kuz' pühäpertid om lidnas: ortodoksižen hristanuskondan ph. Makarijan puine päjumalanpert', koume jumalanpertid i kaks' časounäd, vanhan hristanuskondan pühäpert', islamanuskondan pühäpert' i medrese, buddizman pühäpert'.

Rahvahad (2010): venälaižed — 70,0%, altajalaižed — 23,0%, kazahlaižed — 2,3%, toižed rahvahad — 4,6%.

Ižanduz da transport

Ižandusen sarakod oma turizm i sauvondmaterialoiden pästand (raudbetontegesed).

Üks'jäine üläopendusen aluzkund om olmas lidnas, se om Gorno-Altaiskan valdkundaline universitet. Nell' specialižen keskopendusen aluzkundad ratas lidnas: agrarine kolledž (Gorno-Altaiskan universitetan palakund), pedagogine kolledž, kul'turan da čomamahton kolledž, medicinine škol.

Avtobusad da maršruttaksid oma kundaližeks transportaks lidnan südäimes i ümbrištos.

Tatanmaine ühtennimine lendimport (ГОР / RGK) sijadase 6 km päivlaskmha lidnan keskusespäi, Katun'-jogen oiktal randal. Sišpäi tehtas reisid Moskvhasai, kezaaigan — Krasnojarskha, Novosibirskha i Tümenihe.

Galerei

• 
  Lidnan keskuzpalan nägu vl 2021
• 
  Memorial pölištunuzile sodamehile (2015)
• 
  Pühän Jumalanmaman Katken jumalanpert' (ortodoksine hristanuskond), vn 2021 nägu
• 
  Buddizman pühäpert', vn 2021 nägu
• 
  Venäman Keskuzbankan Altajan Tazovaldkundan Rahvahaline bank vl 2021
• 
  Gorno-Altaiskan valdkundaližen universitetan agrobiostancii (2016)
• 
  Altajan Tazovaldkundan Rahvahaline teatr (2006)
• 
  Altajan Tazovaldkundan Rahvahaline muzei (2021)
• 
  Lidnan kul'turkeskuz (2021)
• 
  Gorno-Altaisk-lendimportan A-terminal vl 2021

Tetabad sündnuded

• Viktor Horoševskii (1940−2012) — oli nevondkundaline i Venäman matematikantedomez'.
• Ida Kalinina (1926−2015) — oli Nevondkundaližen Ühtištusen i Venäman plod- da marjkazmusiden selekcioner, enččen MTNA:n akademik.
• Vitalii Slastönin (1930−2010) — oli pedagogikan tedomez'.

Irdkosketused

• Municipaližen «Gorno-Altaisk-lidn»-ühtnikan oficialine portal (gornoaltaysk.ru). (ven.)