Nencan kel'
Nen(e)can kel' (ičeze nimituz: ненэця' вада) om nencalaižiden kel', üks' samodižiš kelišpäi. Mülütadas uraližhe kel'kundha.
Kelenkandajad i dialektad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Pagižijoiden lugu — 21 926 ristitud (vn 2010 Venäman rahvahanlugemine), vaiše rahvahan pol' mahtab pagišta kelel. Nencan kel' om levitadud Arktikan territorijal Jenisei-jogen basseinaspäi Kolan pol'sarhesai, Venäman kudes regionas, igähižen rahvahan elonmaht om kalaidai.
Keles om kaht dialektad: tundran i mecan, 1990-nziš vozišpäi erased tedomehed lugetas mecdialektad läz tuhanke kelenkandajanke erižeks nencan meckeleks, vai nešanan keleks. Kaikutte dialekt mülütab paginoid, tundran dialekt jagase päivlaskmaižikš i päivnouzmaižikš paginoikš.
Oficialine status
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kel' om oficialiženke statusanke Nencan avtonomižes ümbrikos i Jamalan Nenciden avtonomižes ümbrikos. Nevondkundaližes aigaspäi pästtihe ühesa lugendlehtest erazvuiččen aigan nencan kelel paloin vai täuzin.
Ümbrikirjutand
[vajehta | vajehtada lähtetekst]Kelen kirjamišt kogoneb 34 kirjamespäi (venäkelen kaik kirjamed i Ӈӈ-kirjam) da ližahengitusen kahtes simvolaspäi: ʼ i ʼʼ.
Substantivoil om seičeme kändod. Kaik om koume lugud: üks'lugu, kaks'lugu i äilugu. Morfologine toižend om agglütinirui. Koume aigad om verbal: indefinitine, männu aig i tuleb aig. Infinitivan lopind znamoičese -сь-suffiksal (1. klass), -ць vai -зь-suffiksal (2. klass).
Lugusanad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]- ӈопой — üks'
- сидя — kaks'
- няхарʼ — koume
- тет — nell'
- самляӈг — viž
- матʼ — kuz'
- сиʼʼив — seičeme
- сидндет — kahesa
- хасую — ühesa
- юʼʼ — kümne
- ӈопой яӈгня — üks'toštkümne
- сидя юʼʼ — kaks'kümne
- юрʼʼ — sada
- ёнарʼʼ — tuha
Homaičendad
[vajehta | vajehtada lähtetekst]
Venälaižen Federacijan subjektoiden valdkundaližed da oficialižed keled | |
|---|---|
| VF:an valdkundaline kel' | venäkel' |
| Federacijan subjektoiden valdkundaližed keled | abazan • adigejan • agulan • altajan • azerbaidžanan • avaran • baškiran • burätan • cahuran • čečenan • čuvašan • darginan • erzän • hakasan • ingušan • jakutan • kabardinan da čerkesan • kalmikan • karačajan da balkaran • komin • krimantataran • kumikan • lakan • lezgin • mokšan • mägimarin • nitmarin • nogajan • osetijan • rutulan • tabasaranan • tatan • totaran • tuvan • udmurtan • ukrainan |
| Keled oficialižen statusanke | čukačun • dolganan • evenan • evenkan • hantin • jukagiran • karjalan • kazahan • mansin • nencan • permin komin • sel'kupan • suomen • vepsän |