Ivier : Diferince etur modêyes
Contenu supprimé Contenu ajouté
| (7 modêyes eturreces pa l’ minme uzeu nén håynêyes) | |||
| Roye 28: | Roye 28: | ||
E l' Walonreye, i shonne ki les iviers estént pus froeds å cmince do 20inme sieke k' a s' difén. |
E l' Walonreye, i shonne ki les iviers estént pus froeds å cmince do 20inme sieke k' a s' difén. |
||
== Eredjistrumints == |
== Eredjistrumints djåzant d' l' ivier == |
||
{| class="wikitable" |
|||
[[Imådje:Wa Baijot Pascal dispiertaedje ivier.ogg|thumb|left|Dispiertaedje d' on ptit gamén e l' ivier ([[Årdene]], [[anêyes 1960]])]] |
|||
|+ Dispiertaedje d' on ptit gamén e l' ivier |
|||
| ⚫ | :''Bén li djournêye d’ on gamén di m’-n ådje, ça comince todi å matén cwand on rexhe do lét. Et cwand c’ esteut l’ Noyé, li prumî cayet k’ on fjheut, c’ esteut d’ waitî on pô l’ tins k’ i fjheut. Don, dji m’ levéve, dji m’ abiyive vitmint et dj’ aléve vey… båker al vite. Et bén sovint, on n’ veyeut nén foû del vite, pask’ i gn a veut pont d’ tchåfaedje, et c’ esteut edjalé. Li cwårea esteut |
||
|- |
|||
:''Et pu, on dusvaléve al coujhene. |
|||
! Eredjistrumint !! Tecse do cåzaedje |
|||
|- |
|||
| ⚫ | | [[Imådje:Wa Baijot Pascal dispiertaedje ivier.ogg|thumb|left|<center>([[Årdene]], [[anêyes 1960]])]]</center>||''Bén li djournêye d’ on gamén di m’-n ådje, ça comince todi å matén cwand on rexhe do lét. Et cwand c’ esteut l’ Noyé, li prumî cayet k’ on fjheut, c’ esteut d’ waitî on pô l’ tins k’ i fjheut. Don, dji m’ levéve, dji m’ abiyive vitmint et dj’ aléve vey… båker al vite. Et bén sovint, on n’ veyeut nén foû del vite, pask’ i gn a veut pont d’ tchåfaedje, et c’ esteut edjalé. Li cwårea esteut tot… '''flori''' – åy, tot djusse. On s’ meteut l’ nez conte li vite, on shofléve on pô, pu ça s’ (disgadjive)… ça rlignive, cwè. Pu on aveut on ptit rond come ene pîce di deus uros, et pu on waitive : « a ! enute, i nive. » Et pu : « a ! i fwait setch ! ». Et pu c’ est tot. |
||
''Et pu, on dusvaléve al coujhene.<ref>raconté pa Pascal Baijot ås [[scoles di Bive]], {{Ran}} 102, esté 2022.</ref> |
|||
|} |
|||
== |
== {{HDs}} == |
||
* [http://rifondou.walon.org/ivier.html Pådje di l' ivier] |
* [http://rifondou.walon.org/ivier.html Pådje di l' ivier] {{Abt}} |
||
* {{Wks|Categoreye:Ivier}} (tos tecses so l' ivier) |
|||
== Sourdants & pî-notes == |
== Sourdants & pî-notes == |
||
{{Commons|Category:Winter}} |
|||
{{Commons|Category:Winter}} |
{{Commons|Category:Winter}} |
||
| Roye 44: | Roye 48: | ||
[[Categoreye:Cronolodjeye]] |
[[Categoreye:Cronolodjeye]] |
||
[[Categoreye:Ivier|*]] |
[[Categoreye:Ivier|*]] |
||
[[Categoreye:Såjhons]] |
|||
Modêye do 18 may 2022 à 10:20
L' ivier[1], c' est l' dierinne såjhon d' l' anêye, li pus froede. I cmince li 21 di decimbe, et-z esse houte li 20 di måss (e l' Dimeye-Bole Bijhrece).
Moes d' ivier
Les moes ki sont so l' ivier, c' est l' fén do moes d' decimbe, cwand l' waeyén-tins a leyî ouve, li moes d' djanvî, di fevrî et li cminçmint do moes d' måss, la kel bontins atake.
Sacwants grands moumints di l' ivier
el nateure
- li nive, li relêye, li djivronde
- sognaedje des oujheas k' iviernêynut e payis.
dins les cinses
- les biesses sont rintrêyes dins les ståves.
dins l' societé
- li fiesse del novelan
- les shijhes
- les mascarådes (inte di zeles, li cwarmea d' Måmdey)
dins li rlidjon crustinne
- li fiesse do Noyé
- li Tchandleuse
- kiminçmint do cwareme
L' ivier et l' reschandixhaedje del Daegne
E l' Walonreye, i shonne ki les iviers estént pus froeds å cmince do 20inme sieke k' a s' difén.
Eredjistrumints djåzant d' l' ivier
| Eredjistrumint | Tecse do cåzaedje |
|---|---|
| Bén li djournêye d’ on gamén di m’-n ådje, ça comince todi å matén cwand on rexhe do lét. Et cwand c’ esteut l’ Noyé, li prumî cayet k’ on fjheut, c’ esteut d’ waitî on pô l’ tins k’ i fjheut. Don, dji m’ levéve, dji m’ abiyive vitmint et dj’ aléve vey… båker al vite. Et bén sovint, on n’ veyeut nén foû del vite, pask’ i gn a veut pont d’ tchåfaedje, et c’ esteut edjalé. Li cwårea esteut tot… flori – åy, tot djusse. On s’ meteut l’ nez conte li vite, on shofléve on pô, pu ça s’ (disgadjive)… ça rlignive, cwè. Pu on aveut on ptit rond come ene pîce di deus uros, et pu on waitive : « a ! enute, i nive. » Et pu : « a ! i fwait setch ! ». Et pu c’ est tot.
Et pu, on dusvaléve al coujhene.[2] |
Hårdêyes difoûtrinnes
- Pådje di l' ivier (so l' Aberteke)
so Wikisourd: Categoreye:Ivier (tos tecses so l' ivier)
Sourdants & pî-notes
- ↑ Po les diferins prononçaedjes e walon loukîz el notule A.L.W. 3. 103 ey el mape 3. 34 (p. 191).
- ↑ raconté pa Pascal Baijot ås scoles di Bive, Li Rantoele 102, esté 2022.