Lucien Somme
| Skepiaedje | 29 d' avri 1932, Sint-Åbwin |
|---|---|
| Moirt | 27 di måss 2012, Nameur |
| Nåcionålité | Bedje |
| Activités | scrijheu |
Lucien Somme (on scrît eto Lucyin) a skepyî li 29 d' avri 1932 a Sint-Åbwin, et mori li 27 di måss 2012 a Nameur.
C' esteut on scrijheu e walon, on rcwereu sol walon et on bouteu pol walon do payis d' Nameur.
Il a stî rprins dins l' grosse antolodjeye da Piron eyet l' antolodjeye «Scrire».
Di s' mestî, il esteut cler di notåre.
Li scole di walon d' Nameur a prins s' no (2012-2019).
Ouve e walon
[candjî | candjî l’ côde wiki]Il a scrît aprume des arimés, a môde di powezeye imådjrece, tot shuvant l' novele môde ki vneut di skepyî après Nameur so les passêyes da Jean Guillaume.
Lucyin Somme aveut moussî ås Relîs Namurwès 1963. Bénrade, i va divni li droet bresse da Lucien Léonard, et l' aidî a ramexhner l' antolodjeye “Fleurs dialectales” (1974).
I dvént prezidint des Relîs Namurwès e 1986, et cmincî a-z adjinçner des scoles di walon (1995).
Termetant, i boute so on rarindjmint alfabetike do motî walon ideyolodjike da Léonard, ki c' esteut målåjhey d' î cweri après åk. Et ci serè li “Live di mots d' après Nameur et avårla” (1997), li prumî gros motî walon avou on no e walon. Si l' Chantal Denis l' a coplé po cist ovraedje la, el va rtriper tot l' aidant a-z è rexhe avou si prôpe franwal di Nameur.
I scrît u redjårber kékès pîces di teyåte. Ene di zeles Andjele, c' est ene pîce a mierdjin (avou on seu djouweu d' role), ene sacwè foû målåjhey a rprezinter. Il a radapté e walon "Come el sospir" da Robert Lamoureux.
Moussî a djonds pîs e 21inme sieke, avou l' idêye kel walon î a co ene plaece, po raconter kimint çk' on-z î vike, vo l' la, ki s' mete a scrire tote ene riguilete di romans, onk pa an, et ki vont rascode des pris totavå. I seront-s eplaidîs, a conte d' oteur, dins l' coleccion Somme-Denis.
I cwitrè l' posse di prezidint des R.N. e 2006.
Il esteut eto SLLW-î .
Sacwants lives da Lucyin Somme
[candjî | candjî l’ côde wiki]
- Veye di djin (1968)
- On djoû nûlêye, on djoû solea (2001)
- Tereze (2002)
- Ch@rlote.com (2003)
- Li dierin des catîs (2003)
- Li tåvlêye do diåle (2005)
- Djan-Leu (2006)
- L' anêye des cwate soleas (2007)
- C' est l' veye do monde (2008)
- Et noste ôrlodje ki tournéve sote (2009)
- L' efant d' èn ôte (2010)
Li walon da Lucyin Somme
[candjî | candjî l’ côde wiki]Dins ses prumîs scrîts, i shût l' accint d' Sint-Åbwin, metou sol limotche do walon do Mitan et do Coûtchant. Metans, les cåzeus di l' indicatif prezintrece sont codjowés avou l' cawete -ons.
Tot-z adjinçnant si live di mots, i voet bén ki l' walon d' Nameur et d' avårla doet esse recorinné purade so Nameur. Insi, i radjoute ås infinitifs da Léonard les fômes di Nameur : prumire troke di viebes avou l' cawete -er (cawete -è dins l' Motî da Léonard; deujhinme troke avou l' cawete -î (cawete -i après Dinant).
E 2006, i va sotni li pordjet d' ortografeye unifieye do Payis d' Nameur da Chantal Denis.
Hårdêyes difoûtrinnes
[candjî | candjî l’ côde wiki]
Li Wiccionaire si rsieve di sacwantès fråzes da Lucien Somme po-z enimådjî des mots k' i gn a.
Vos trouvroz des racsegnes so les ouves da Lucien Somme, u les ouves zeles-minmes, so Wikisourd e walon.- Si pådje so l' Aberteke (e walon)
- Si pådje sol waibe di l' SLLW (e francès)