Pałac Łez

Pała łez Dojazd: S+U Friedrichstr. (S1 S2 S5 S7 S25 S75 U6); Adres: Reichstagufer 17; Wstęp wol y; Godziny otwarcia: pon.-pt.: 9:00-19:00, sb.-ndz.: 10:00-18:00 Info: www.hdg.de/berlin/traenenpalast/ Przeszklo y udy ek, s howa y w ką ie o ok dwor a Friedri hstraße, kiedyś udził ol rzy ie Budowla yła pierwot ie przejś ie gra i z y , a astęp ie tęt ią y ży ie kultural o­rozrywkowy . Dziś jest do rze wyko a y , ie udzą y ko trowersji uzeu wykorzystują history z y udy ek opowiada o wpływie podziału Nie ie a ży ie odzie e erliń Budy ek azywa y Trä e palast zyli Pała e Łez powstał w e o je. e tru , które zyków. 6 roku według projektu Horsta Lüderitza, iedługo po z udowa iu uru erlińskiego. ) ajdował się przy dwor u Friedri hstraße a tere ie Berli a Ws hod iego i peł ił fu k ję ter i ala przy przekra za iu gra i y NRD z RFN. Korzystali z iego głów ie ieszkań y za hod iej zęś i kraju, którzy z większą swo odą odwiedzi a h u liski h ze Ws hodu. Taką NRD. W ożliwość ogli przekra zać gra i ę, wra ają do do u po ieli też o okrajow y i grupa uprzywilejowa y h ofi jeli 6 roku pierwszy raz od powsta ia uru erliń zy y z )a hodu ogli u iegać się o krótkoter i owe przepustki, y odwiedzić po drugiej stro ie uru liski h w okresie świąt Bożego Narodze ia i Nowego Roku. Nazwa „Pała Łez” za zęła fu k jo ować wśród erliń zyków w awiąza iu do e o jo al y h pożeg ań, który h ta właś ie doświad zali Ter i al połą zo y ył z dwor e ieszkań y Ws hodu i )a hodu. poprzez podzie e przejś ie, z którego wy hodziło się a pero y kolejki S- Bahn i U-Bah , które odjeżdżały do za hod iego Berli a. Ch ą przedostać się do po iągów etra, trze a yło od yć sz zegółową i po iżają ą ko trolę. Po wejś iu do udy ku Pała u Łez od ywało się przeszuka ie agażu i rewizja osobista. Sprawdza o, zy o ywatel Nie ie )a hod i h ie wwozi do NRD za hod i h, iepożąda y h dó r ądź gazet o ieodpowied iej treś i, a pote ie wywozi ze Ws hodu e y h przed iotów zy i for a ji. Następ ie przekra zają y gra i ę poddawa y ył ko troli paszportowej, od ywają ej się w za k ięty h po iesz ze ia h, gdzie el i y długo i agresyw ie przepytywali podróż y h. Sa a droga z ter i ala a pero y porów ywa a yła do la iry tu, ają ego spotęgować u zu ie zagu ie ia i ko fuzji. W podzie ia h fu k jo ował sklep ez łowy „I tershop”, gdzie za za hod ią walutę oż a yło a yć iespotyka e w NRD produkty. Praktyki stosowane w terminalu granicznym znanym jako Trä e palast sprawiały, że przekra za ie gra i y yło sytua ją wiel e stresują ą i zęsto także uwła zają ą. Budy ek z tego powodu udził jak ajgorsze e o je. 1 . . Przejś ie gra i z e w Pała u Łez w kwiet iu roku (fot. wikimedia commons/Bundesarchiv/Klaus Franke/CC BY) Pałac Radości Po upadku uru Pała Łez stra ił swoją pierwot ą fu k ję. Dwa lata póź iej został wy ajęty przez prywat ego przedsię ior ę Mar usa Herolda, który przeo raził go w „Pała Radoś i”, gdzie spotykali się ludzie z róż y h środowisk i gdzie nie słychać już głosów ofiar Stalina ho iaż sa Stali w zasie udowy uru daw o już ie żył . Herold stworzył iejs e spotkań, od zytów, ko ertów jazzowy h, występów ka aretowy h. Rozpo zął też od ywają y się w Trä e palast festiwal uzy z y „Blue Nites Musi ”, a w roku przed galą MTV swój ko ert iał tu uzyk Pri e. W ta ty zasie yło to waż e iejs e wydarzeń kultural y h. Całkowi ie prywat a i i jatywa Herolda, który h iał z ie ić iejs e ędą e sy ole podziału w e tru kultural e, ieszyła się dużą popular oś ią. Dla iektóry h prze ia a tego udy ku sy olizowała prze ia ę ały h Nie ie . Opró z wydarzeń artysty z y h, Trä e palast ył wykorzystywa y do o hodów państwowy h i wydarzeń polity z y h. W roku rozpo zęły się ta uro zystoś i dziesiątego D ia Jed oś i Nie ie , federal ego święta upa ięt iają ego zjed o ze ie Nie ie w roku. Prze awiają , yły ka lerz Hel ut Kohl podkreślał sy olikę a iejs e o hodów polityków. W yć iejs a. )agospodarowa a przez oso ę prywat ą przestrzeń została wię wy ra a oże ajważ iejszego święta w RFN, które zgro adziło wszystki h waż y h 6 roku gru ty, a który h z ajduje się udy ek Pała u Łez, zostały sprzeda e fir ie Müller-Spreer, a Marcus Herold i jego pra ow i y usieli zakoń zyć swoją doty h zasową działal ość. Od tego zasu fu k jo ują jako grupa artysty z a tRÄNENpALAST, działają w róż y h iejs a h. Cała tra sak ja stała się o iekte śledztwa, po ieważ wykaza o rozli z e u hy ie ia proceduralne przy jej przeprowadzeniu. Budynek Trä e palast, jako że w ześ iej został uz a y za za ytkowy, pozostał a swoi iejs u oto zo y owy i biurowcami, od tego momentu bardziej ukryty i niewidoczny. Dwa lata póź iej, w roku, Haus der Ges hichte Federal ej Nie ie , zyli z ajdują e się w Bo zapropo ował stworze ie wystawy w udy ku Trä e sierp iu roku ka lerz A gela Merkel, która sa Berlinie Zachodnim. der Bundesrepublik Deutschland (Dom Historii Republiki ajważ iejsze uzeu historii współ zes y h Nie ie , palast. Po kosztow y re o ie ekspozy ję otworzyła w a wielokrot ie żeg ała ta swoją a ię, ieszkają ą w 2 Jak pa iętać o Ekspozy ję w Trä e palast urze? oż a uz ać za ko kure yj ą w stosu ku do dłużej fu k jo ują ego Miejs a Pa ię i Muru Berlińskiego Gede kstätte Berli er Mauer i Che kpoi t Charlie, iegdyś hy a aj ardziej z a ego przejś ia gra i z ego po iędzy Berli e Ws hod i a )a hod i . O e ie jest to iejs e rów ie popular e. Moż a ta zo a zyć ta li e z zasów zi ej woj y, i for ują e o przekra za iu gra i y sektorów iasta. ) dwó h wielki h zdjęć łypią a prze hod iów żoł ierze: jede a erykański i jede radzie ki. Jakie iejs e zaj uje Trä e palast? Stała wystawa w Nie uzeu przy dwor u Friedri hstraße osi azwę „Dzień powszed i w podzielo y h ze h”. Autorzy ekspozy ji wykorzystali history z e w ętrze ter i ala, y pokazać sposó fu k jo owa ia tego przejś ia gra i z ego, a przykład pozostawiają orygi al ą ka i ę ko troli, w której pra ował el ik. Na wystawie z ajduje się też akieta sta ji Friedri hstraße i przejś ia podzie ego z Trä e palast, a także dużo doku e tów ilustrują y h zasady ko troli el ej. Sil y a isk położo y jest a wy iar e o jo al y i historie ko kret y h osó . Moż a posłu hać agrań ludzi opowiadają y h o swoi h doświad ze ia h związa y h z Pała e Łez, a także zo a zyć przed ioty oso iste i walizki osó , które u iekły z NRD przed i po powstaniu muru. Wszystko to jest wpisa e w szerszy ko tekst. Ekspo aty i ateriały audiowizual e są przyczynkiem do opowiedze ia odzie ej historii NRD. Wystawa jest skierowa a zarów o do Nie ów, jak i o okrajow ów, prawie wszystkie apisy ają swoją a gielską wersję. Ma to od i ie w arodowoś i zwiedzają y h – muzeum odwiedza dużo wy ie zek zagra i z y h, ale rów ież dużo ie ie kiej aplika ja Trä e palast, dzięki której prostą grę eduka yj ą. łodzieży. Ostat io powstała rów ież oż a zapoz ać się z agra ia i a te at podziału Nie ie , jak i zagrać w . . Pała Łez fot. A. )akrzewski/des. 3 . . Makieta Pała u Łez wraz z podzie ia i for. A. )akrzewski/des. Wystawa ie wywołała większy h ko trowersji, zapew e yła o a do rze przyjęta z powodu swojej prostoty i eutral oś i. „Die Welt” prog ozował, że Trä e palast Berli ie. Potwierdzała y to ogro artykułów i a li z a ludzi odzie ateriałów doty zą y h tego z yt krótko, y jed oz a z ie o e ić jego Moż a się wię oże stać się jed y ie odwiedzają y h z e tral y h uzeu , zaprze zała y skąpa ilość iejs a i rak głoś iej dyskusji o i . Muzeu iejs e a zasta awiać, jaki se s iejs pa ię i w fu k jo uje jed ak apie pa ię i Berli a. iała de yzja, y w ty udy ku stworzyć kolej e iejs e upa ięt ie ia podziału Nie ie . Wydaje się, że zde ydowa o się a udowę o iektu ardziej przystęp ego iż Miejs e Pa ię i Muru Berlińskiego Gede kstätte Berli er Mauer i iej ko er yj ego iż Che kpoi t Charlie. Co waż e dla turystów, owe uzeu z ajduje się w sa y e tru , jest do iego dużo proś iej trafić uzeu iż do iejs a upa ięt ie ia uru przy Ber auer Straße. Opró z tego, przy de yzji o utworze iu wzięto pod uwagę potrze ę zad a ia o orygi al y, history z y udy ek, w ty .i . przeprowadzenie drogiego remontu i utrzymanie. W Trä e palast przejrzyś ie pokaza o fu k jo owa ie uru i sposo y jego przekra za ia, ogra i zają uży ie for sy oli z y h zy artysty z y h. Przedstawio o rów ież real e skutki podziału i jego wpływ a ży ie odzie e Nie ów, ale ie a odzie od iera y jako sy ość i y h arodów podzielo ej Europy. Tak jak ur i jego upadek jest ol za k ię ia ałej ws hod iej zęś i Europy, a astęp ie jej wyzwole ia, tak Trä e palast fu k jo uje głów ie w pa ię i Nie ów. Wystawa podkreśla ko sekwe je podziału Nie ie , a ie skutki fu k jo owa ia ałej żelaz ej kurty y. Nie sprawia to jed ak, że uzeu jest ie zytel e dla o okrajow ów. Wrę z prze iw ie, twór y wystawy, pokazują praktyki przekra za ia gra i y i iejako przeprowadzają zwiedzają ego przez wszystkie pu kty ko troli el ej, przy liżają doświad ze ie z a e doty h zas tylko zęś i Nie ów. Zofia Antkiewicz 4