Orta Anadolu'Da Kadin Âşiklarin İcra Ortamlari

ORCID ID: orcid.org/0000-0002-6833-8396 Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Türk Musikisi Devlet Konservatuvarı Öz Âşıklar, Türk toplumunun yaşam biçimini, geleneklerini, kültür ve sanat yapı-sını ürünlerine yansıtarak, yayan, yaşatan ve yeni nesillere taşınmasını sağlayan kültür aktarıcısıdırlar. Bu aktarımın yıllarca göz ardı edilmiş temsilcileri olan kadın âşıklar; âşık sanatının içerisinde var olan ancak başta toplumsal cinsiyet eşitsizliği olmakla birlikte çeşitli nedenlerle âşıklık geleneği içerisinde hak ettiği yeri edinememiş halk sanatçıları-dır. 17. yüzyıldan itibaren tespit edilebildiği ölçüde gelenek içinde yer bulan kadın âşıklar 1970'li yıllara kadar yazın çalışmalarına dâhil edilmemiş, geniş çaplı kültürel et-kinliklere çağırılmamış, kendilerine genellikle kadınların bulunduğu ortamlarda yer bu-labilmişlerdir. Medya ve iletişim araçlarının etkisiyle halk kültürü içinde dikkat çekme-ye başlamış olan kadın âşıklara gereken ilgi son yıllarda artmaktadır. Kadın âşıkların girmekte oldukları ortamlar ve bu ortamlardaki sanatsal, müzikal, edebi ve toplumsal cinsiyet açısından durumları, incelenmeye değer konular olarak çeşitli disiplinler içeri-sinde araştırılmaktadır. Halk âşıklarının girmekte oldukları ortamlar müzikolojik açıdan da alana birçok katkı sunan unsurlar içermektedir. Bu araştırmada Orta Anadolu'da yaşayan kadın âşıkların kendilerine yer bul-dukları icra ortamları; bu ortamların geleneğin yaşatılması açısından değerlendirilmesi ve icra ortamlarında yaşadıkları sorunlar ortaya konulmuştur. Orta Anadolu'da âşıklık geleneğini yerine getirmeye çalışan kadın âşıklarla ve Orta Anadolu yöresi erkek âşıkları ile araştırma konusu ekseninde görüşmeler yapılarak veriler ortaya konulmuş, bu veriler kadın âşıklar hakkında yapılmış mevcut bilimsel çalışmalar, televizyon programları, dergiler ve röportajlarla desteklenmiştir. Anahtar Kelimeler: Kadın Âşık, İcra Ortamları, Âşıklık Geleneği, Orta Anado-lu, Müzikoloji