Menashe Aw (1.5.2010)
Menashe Aw (1.5.2010)
Menashe Aw (1.5.2010)
Menashe Aw 3
Community Newsletter of the Bnei
Menashe in israel and india
May 1, 2010, Emor י”ז אייר תש”ע
Published by the community rabbi
Rav shlomo gangte Shlit”a, Bet El Israel
Parashat emor: ang anih vang ani. Mamzer hnen in neih pawh phal loh ani. Rakhman
itzlan: Pathian in min veng vek rawhse !
(Torah ah chuan Parashat Emor hi bung 17 ani a,
Hremna Karet a rawn piang zing ah hian, Hmeichhia niddah-
Tuntum Shabbat Iyyar 17 (May 1, 2010) ah Pirkei Avot Bung 4 kan abawlhlawh lai (Athinei lai) a chetsualpui chu “Karet” ani a mahse, a
zir dawna, Sefirat Omer chu ni 32 ani dawn. niddah lai inpawlna a rawn piang naupang chu Mamzer anilova, Juda
Kasher- Kosher Jew ani.
Thupawimah tak tak kan parasha atanga Puithiam-Kohen Gadol in numei a aneihtheih chu Juda
kan zir theih chu heng te hi ani e: hmeichhia, nearah (Kum 12 leh nikhat a tang thla 6) chiah hi aneihthei
Thupawimawh: Puithiamte mithi atanga inventur a thupek: ani, midang nen sual khalo (Virgin) ani tur ani.
ֹאמר ה” ֶאל מ ֶֹׁשה ֱאמֹר ֶאל ַהּכֹהֲנִ ים ְּבנֵי ַא ֲהרֹן ֶ ַוּי:ויקרא פרק כא
ThupawimawhPuithiam zawng zawng in Pathian hmai ah rawng
:ִּט ָּמא ְּב ַע ָּמיו
ַ ֶפׁש ֹלא י
ֶ ֲל ֶהם ְלנ
ֵ ָאמ ְר ָּת א
ַ ְו abawlthei chuang lo-”Hmelhemna “ neite chuan thilhlan hlan turin an
Tin Hashem in Moshe hnenah hetihian asawita: “Puithiamte rawn hnaihthei dawn lo. (21:21)
Ahron fate chu bia la an hnen ah tu pawh achipuite zingah mithi
avangin an intibawlhhlawh tur ani lo...” Thupawimawh. Puithiam in ama pawisa in bawih lei seh, amah leh
Mihring adamlai a ataksa hi Thianghlimna ah asang afate pawh in puithiam eithianghlim zawng zawng a eithei ani.!
ber anih ang in mihring thi taksa chu Bawlhhlawhna sang ber
(Av Tumaah)ani bawk. Puithiam te hian an fimkhur bik angaihna
Thupawimawh. Pathian hmaia inthawina leh thilpek reng reng chu
chhan chu Pathian hma a rawng bawl an nih vang ani. amawi ber leh atha ber pek tur ani. (22:17-21)
Thianghlimna hi Pathian in angai pawimawh em em
a kan parasha hmasa ah khan “Thianghlim rawh u, Keimah ka
Thupawimawh: 6. 22:23:
Thianghlim ang in...” tin Israel fate zawng zawng hnen ah thu ape
a, tun kan parasha ah hian Puithian-Kohen fate leh Israel fate ויקרא פרק כב
tihdanglam leh kan in an lohna kan zir dawn ani. :ָצה
ֶ ֵדר ֹלא ֵיר
ֶ ּולנ
ְ ֲׂשה אֹתֹו
ֶ נְד ָבה ַּתע
ָ וְקלּוט
ָ רּוע
ַ ָׂשה ָׂש
ֶ ְוׁשֹור ו
Israel fate hi then thum in kan awma: Tin, bawngpa emaw beramnopa emaw ake pangai ai a tam anih loh
1.
Kohen-Puithiam, 2. Levi- Puithiamte tanpuitute 3. Israel. chuan ake tling lo te chu ( Hmunthianghlim ah) thilpek in pek theih ania
Thianghlimna lamah Puithiam hi athianghlim bera, abanah Levi mahse thutiam nan erawh chuan pawmsak ani lovang.
chu zawh ah Israel. Puithiam in a in tih bawlhhlawhtheina mite
chu a chhungkua hnaihte 6 ani: 1Apa, 2anu, 3afapa, 4afanu, Helai ah hian ransa ake pangai aia tam leh tlem chung chang asawia,
5
a unaupa, 6afarnu (Torah ah tangin DeOraita 6 ani a deRabbanan ah chuan Hmunthianghlim enkawlna tur in thilpek (נְד ָבה ָ :Nedava)a pek
7 ani- anupui chhiar in!) a (aman zah chu pawisa a pektheih anih dan asawi ani a) mahseh
Heihi Puithiam naran (Kohen ediyot: Common Priest) dan ani a Puithiam Liam
-Kohen Gadol erawh chu anu leh pa thihna chung ah pawh a intibawlhlawh thei inthutiamna -ֵדרֶ נa inthawina ah pek thianglo ani. (22:17-21)
dawn lo ani. 7 Thupawimawh:. Ransa chu inthawina a pek tur anih pawh in api
Thupawimawh: In neih chungchang ah: hnen ni 7 a awm khawm dawna ani 8 ni atangin inthawina a pek thei
Kohen-Puithiam in 1mipa dang hnen inpawl tawh hmeichia, ani, bakah api leh ano ni khat ah thah loh tur ani. Bawng rai kan thah
2
Kohen in aneih phalloh hmeichia hnen in pawl na a rawn piang chuan, ano um tase, dan kan tih chhe lo ani, achhan chu anu sunga a
hmeichhia -Khalala, 3apasal hnen inthen tawh hmeichia anei awmlai chhungin, “ano” nihna a awmlova- api taksa a ngaih ani.
theilo ani. Bakah, “Zonah” Judaism ah convert hmeichhia pawh Ni 7 kher kher eng atinge api hnen an awm dun atur na? Pathian
aneitheilo ani. Aneihpalh tak chuan, afate chu Khalal-(ah) an ni in ransa thahtur pawh in hekhawvel ah adamlai in Shabbat vawikhat
anga, Apa Levi hnam chu alathei dawn lova mahse Juda thiang tal hmang se, Shabbat nithianghlim ropuidan hrese tih aduh vang ani.
-Kosher Jews an nive tho. Mipa naupang pawh chherhtan tur chu ni 8 ni anihna kherkher chu
Hebrew tawnga “Zonah” (immoral woman-hmeichhia in zuar)- nundan Shabbat thianghlim vawikhat tal hmangse tih duhsakna vang ani e !
thalo hmeichhia kan tih hi pawisa duhvanga in zuar te chiah tihna
anilove. Tu pawh amah hnen inneih thianglo hnen chesual te zawng Thupawimawh:
zawng chu “Zonah” ani. Aigupta mi, Edom mi leh an thlahte, an ויקרא פרק כב
ni chu Judaism ah in convert tawh mahse,hemite hnen achetsual
chuan “Zonah” ani mai. (Deuteronomy 23:4) :ָאל אֲנִ י ה” ְמ ַק ִּד ְׁש ֶכם
ֵ וְנִק ַּד ְׁש ִּתי ְּבתֹוְך ְּבנֵי י ְִׂשר
ְ וְ ֹלא ְת ַח ְּללּו ֶאת ֵׁשם ָק ְד ִׁשי
Helai ah hian “Mamzer” hi sawifiah ila kan hriat thiamna tur in:
Tupawh amah chhungkua hnaih -dan in in neih aphalloh te hnen “ Tin Ka hmingthiang hlim hi in tihliau tur ani lova, Israel fate
innei anihloh pawh in an chetsual na a nau rawn piang, sual na a zingahtihthianghlim in ka awm zawk tur ani”.
hremna “Karet” a rawn piang mite chu “Mamzer” ani. Mamzer hi
abouthei lova, amah a tanga piang zawng zawng pawh Mamzer Pathian hming tihliau chu: Juda kani tih a Kippa bal tak a awm reng,
ani reng dawn, chatuan in.!! Mamzer a hriat chu chherhtan dawn inkhawm ngailova zu rui deuh reng, Torah leh halakha zir duh lova
ah chuan Biak Inn luhna kawng ah chherhtan tur ania, chherhtan Politics ngaithla peuh em em, Lashon hara asawi loh chuan achaw ei
hma in “Vawi ni hian Mamzer chherhtan tur ani e” ti-a thuhrilhna tui thei lo, midang that lohna asawi loh chuan ahmut tui thei hmiah
pek tur ani. Biak In chhung ah hruailut theih loh ania, kawng kir lo, pawisa hmuhna tur leh mahni hlawkna tur anih phawt chuan
a kan dahna chhan chu “Mit der leh ui awmna” hmun ah kan dah dawtsawi leh thiante inkar ah buaina siam fel em em, mi sawi zawng
anih chu ! Achhan chu Mit del anga athiltih (Sualna) hmulo ani zawng hrevek tawh anga awma, remna leh thianghlimna leh thudik
a ui anga zakna neilo leh ransa zinga ten awmber pawh tui taka ei eng mah lova ngai....tihte hi ani KHILLUL HASHEM ; Pathian
hming tihliau. !!
Kan unaupa Shmuel Rei Refuah lemah Taksa leh thlarau damna tur in kan tawngtai sak dawn ni a !!
Hriat tur chu Aigupta rama kan pi leh pute khah an tlakhniam lutuk a, thianghlimna neitawh hmiahlo, bawlhlawhna
49 thleng an nia, 50 thleng in tlahniam se, chhandam theih tawhlo an ni dawn, tin Zohar in asawi.Bawlhlawhna 49
thleng tlakhniam na chu thianghlimna 49 atihdanglamna tur in Chhanchhuahna -Aigupta a tanga kan chho ni a
tangin ni 49 kan chhiar a, ani 50 ni chu Torah kan chhan-dawnna Shavuot ani. Torah diktak leh amalawmna zawng
zawng kan dawntheihna tur in nundan tihthat leh thianghlimna kan zawm angai tak zet ani.
Sefirat Omer-Omer chhiar hi Torah thupek ani a, Juda mipa zawng zawng in nitin kan chhiar apawimawh tak zet ani.
Nitin kan chhiar atang hian, thlarau thianghlimna pek belh kan ni e. Tu pawh Omer thadeuh a chhiar puitling chuan
Thlarau hlimna sang tak adawng dawn ani.
:שולחן ערוך אורח חיים סימן תצג
ונשואין, (ג) א שפיר דמי, (ב) מפני שבאותו זמן מתו תלמידי רבי עקיבא; אבל לארס ולקדש,נוהגים (א) שלא [א] לישא אשה בין פסח לעצרת עד ל”ג לעומר
.) מיהו מל”ג בעומר ואילך (ה) ב הכל שרי (אבודרהם ב”י ומנהגים: הגה. מי שקפץ וכנס (ד) אין עונשין אותו,נמי
Shulkhan Arukh:493:1:
Pesakh kut a tangin Omer ni 33 tawp ni thleng in neihna kan nei ngai love, achhan chu Pesakh leh Omer ni 33 chhung hian Rabbi
Akiva zirtirte an thih avangin; Mahse in hual (engagement) leh mahni tan pawmna-dah hran (Lekadesh) tih phal ani e. Tu maw
in he hun ah hian nupui nei tase, hremna pek loh tur ani. Rama hrilhfiahna: Omer ni 33 ni atangin engkim phal ani vek.
HrilhfiahNA:Omer chhiar lai in lusunna (avelut) kan nei a, Rabbi Akiva zirtirte an thih vang khan, chuvang chuan sam
hmet, zai, hla ngaihthlak, hlimna hnuih bawr bawr leh ei-leh in khawm kan ti lo ani. Lag B’omer (Omer ni 33) ni atanga nundan
pa ngaia kan awm leh nachhan chu he ni 33 ni a tangin damlona leh hremna abota, bakah Rabbi Shimon Bar Yokhai leh afapa puk
a tanga anchhuahni anih vang ani, Mitam tak in an hriatsual vang in Rabbi Shimon Yokhai thihna ani Lag B’Omer ti pawh an
awma- hei hi dawt ani. Lag B’Omer a hlimtak leh lawm taka kan awmna chhan chu Rabbi Shimon bar Yokhai leh Afapa Eliezar
puk a tanga anlo chhuah khan khawvel miten Torah eng leh finna Kabbalah kan dawn thei ta ani.