SORU: The fugasity f (atm) of a gas at a pressure P (atm) and a specified temperature T is given

by Denbigh as
P
C−1
ln f / P = ∫ dp
0 p

where C=Pv/RT is the experimentally determined compressibility factor at the same temperature
T, R is the gas constant, and v is the molal volume. For a perfect gas, C=1, and the fugasity is
identical with the pressure.

Suppose that n values are available for C , namely , C1,C2, …,Cn for which the corresponding
pressures are p1,p2,…,pn (not necessarily equally spaced, but arranged in ascending order of
magnitude). Assume that the value of p1 (typically, 1atm) is sufficiently low for the gas to be
perfect in the range 0≤ p ≤ p1 , so that
P
C−1
ln f / P = ∫ dp.
0 p

Write a program that will read data values for n, Ci and pi (i = 1,2,…,n ) , and P, and that
will proceed to use one of the unequal – interval integration functions developed in this problem
to evaluate f.

Suggested Test Data

P = 50, 100, 150, 200, 250, 500, 750, 1000, 1500 and 2000 atm, with compressibility
fastors, derived from Perry, given in Table P2.16.

Compressibility Factor, C
p Methane Ammonia
(atm (-70⁰C) (200⁰C)
)
1 0.9940 0.9975
10 0.9370 0.9805
20 0.8683 0.9611
30 0.7928 0.9418
40 0.7034 0.9219
50 0.5936 0.9020
60 0.4515 0.8821
80 0.3429 0.8411
100 0.3767 0.8008
120 0.4259 -
140 0.4753 -
160 0.5252 -
180 0.5752 -
200 0.6246 0.5505
250 0.7468 -
300 0.8663 0.4615
400 1.0980 0.4948
1
 500 1.3236 0.5567
600 1.5409 0.6212
800 1.9626 0.7545
1000 2.3684 0.8914
Çözüm:

Metan için

function y = f(x)
% Methane gas
P=[1 10:10:60 80:20:100];
Z=[.994 .937 .8683 .7928 .7034 .5936 .4515 .3429 .3767];
pp=polyfit(P,Z,3);
Pi=[1 10:10:100];
m=polyval(pp,Pi);
y=(m-1)/Pi;

function simps(a, b, n)
h = (b-a)/n;
sum_even = 0;
for i = 1:n/2-1
x(i) = a + 2*i*h;
sum_even = sum_even + f(x(i));
end
sum_odd = 0;
for i = 1:n/2
x(i) = a + (2*i-1)*h;
sum_odd = sum_odd + f(x(i));
end
integral = h*(f(a)+ 2*sum_even + 4*sum_odd +f(b))/3;
fg=b*exp(integral);
fprintf('Basınç: %3.2f atm iken\n',b)
fprintf('Metanın Fugasite Değeri: % 4.4f Metanın Aktivite Katsayısı:
%4.4f\n',fg,integral)
P=[10:10:60 80 100];
A=[-0.0682 -0.0960 -0.2199 -0.2365 -0.3715 -0.3834 -0.5324 -0.6823];
fg=[9.3404 18.1687 24.0787 31.5739 34.4849 40.8918 46.9755 50.5428];
subplot(2,1,1)
plot(P,A,'*-')
grid
xlabel('Basınç')
ylabel('Aktivite Katsayısı Değerleri')
subplot(2,1,2)
plot(P,fg,'o-')
grid
xlabel('Basınç')
ylabel('Fugasite Değerleri')

2
Command Window:
P (atm) Aktivite Katsayısı Fugasite (atm)
10 -0.0682 9.3404
20 -0.0960 18.1687
30 -0.2199 24.0787
40 -0.2365 31.5739
50 -0.3715 34.4849
60 -0.3834 40.8918
80 -0.5324 46.9755
100 -0.6823 50.5428
Aktivite Katsayısı Değerleri

-0.2

-0.4

-0.6

-0.8
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Basınç

60
Fugasite Değerleri

40

20

0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Basınç

3
For Ammonia gas

function y = ff(x)
% Ammonia gas
P=[1 10:10:60 80:20:100];
Z=[.9975 .9805 .9611 .9418 .9219 .902 .8821 .8411 .8088];
pp=polyfit(P,Z,3);
Pi=[1 10:10:100];
m=polyval(pp,Pi);
y=(m-1)/Pi;

function simps2(a, b, n)

% a başlangıç, b bitiş değerleri

h = (b-a)/n;
sum_even = 0;
for i = 1:n/2-1
x(i) = a + 2*i*h;
sum_even = sum_even + ff(x(i));
end
sum_odd = 0;
for i = 1:n/2
x(i) = a + (2*i-1)*h;
sum_odd = sum_odd + ff(x(i));
end
integral = h*(ff(a)+ 2*sum_even + 4*sum_odd +ff(b))/3;
fg=b*exp(integral);
fprintf('Basınç: %3.2f atm iken\n',b)
fprintf('Amonyak Fugasite Değeri: % 4.4f Amonyak Aktivite Katsayısı:
%4.4f\n',fg,integral)

P=[10:10:60 80 100];
A=[-0.0176 -0.0247 -0.0566 -0.0609 -0.0956 -0.0987 -0.137 -0.1756];
fg=[9.8259 19.5117 28.3496 37.6375 45.4409 54.3621 69.7562 83.8945];

subplot(2,1,1)
plot(P,A,'*-')
grid
xlabel('Basınç')
ylabel('Aktivite Katsayısı Değerleri')
subplot(2,1,2)
plot(P,fg,'o-')
grid
xlabel('Basınç')
ylabel('Fugasite Değerleri')

4
Command Window:
P (atm) Aktivite Katsayısı Fugasite (atm)
10 -0.0176 9.8259
20 -0.0247 19.5117
30 -0.0566 28.3496
40 -0.0609 37.6375
50 -0.0956 45.4409
60 -0.0987 54.3621
80 -0.137 69.7562
100 -0.1756 83.8945
Aktivite Katsayısı Değerleri

-0.05

-0.1

-0.15

-0.2
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Basınç

100
Fugasite Değerleri

50

0
10 20 30 40 50 60 70 80 90 100
Basınç

5
Fugasite

Fugasite kelimesi "terk etmek veya kaçış eğilimi" olarak yorumlanır için Latinceden türetilmiştir.
Fugasite kavramı ilk olarak Amerikalı kimyager Gilbert N. Lewis tarafından tanıtılmıştır.

Kimyasal termodinamikte, gerçek bir gazın fugasitesi (f) kesin kimyasal denge
hesaplamalarındaki gerçek mekanik basıncın yerini alan aktif basınctır. Fugasite gerçek gaz gibi
aynı kimyasal potansiyele sahip ideal gazın basıncına eşittir.

Belirli bir sıcaklığında, the fugasite differansiyel eşitlikle tanımlanır:

Burada Gibbs serbest enerjisi, gaz sabiti, akışkanın molar hacmi ve genellikle 1 bar
olarak alınan referans fugasite değeridir. İdeal gaz için , f = P olduğunda, bu eşitlik ideal gaz
kanununa indirgenir .

Örneğin azot gazı (N2) 0°C ve 100 atm’lik bir basınçta 97.03 atm fugasite değerine sahiptir. Bu
da 100 atm basınçtaki gerçek bir azot gazının kimyasal potansiyelinin değerinin 97.03 atm’deki
ideal azot gazının değerine eşit olduğu anlamına geliyor.

Fugasite değerleri deneysel olarak ya da Van der Waals gaz denklemi gibi gerçek değeri ideal
gaz denklemlerindan daha doğru tahmin eden model denklemleri ile bulunur. ideal gaz basıncı ve
fugasite fugasite katsayısı olarak ( ) bilinen boyutsuz katsayı ile ilişkilendirilir.

6
 f0 : referans fugasite 1 bar

100 atm de azot için , fugasite katsayısı 97.03 atm / 100 atm = 0.9703 dir. İdeal bir gaz için ,
fugasite katsayısı = 1 dir.

Fugasite termodinamik aktivite ile de yakından ilişkilidir. Bir gaz için, aktivite basit olarak
fugasitenin referans bir basınca bölümünden elde edilen boyutsuz niceliktir. Bu referans basınç
normal şartlar olarak adlandırılır ve 1 atm veya 1 bar olarak seçilir. Azot gazı örneği üzerinden
gidecek olursak 100 atm de fugasite 97.03 atm iken, aktivite değeri 97.03 dür.

Gerçek gazlar için kesin kimyasal denge hesaplamalarında basınçtan ziyade fugasite değerini
kullanılmalıdır. Kimyasal denge için termodinamik durum reaktanlarının toplam kimyasal
potansiyel ürünlerin eşit olmasıdır.

Her gazın kimyasal potansiyel fugasitesi bir fonksiyonu olarak ifade etmek gerekirse, denge
koşulu benzer reaksiyon oran formu (veya kütle etkisi kanunu) -basınçları fugateye dönüşümü
haricinde - dönüşmüş olabilir.

Yoğunlaştırılmış bir faz (sıvı veya katı) için, kimyasal potansiyel, yoğunlaşmış faz ile dengedeki
buhara eşit ve bu nedenle fugasitesi buharının fugasite eşittir. Bu fugasite yaklaşık olarak buhar
basıncının çok büyük olamdığı durumlarsa bu basınca eşittir.

7
Referanslar:

[1] Gibbs Free Energy and Pressure, Chemical Potential, Fugacity, Alınan Tarih:
02.06.2011, http://www.chem.arizona.edu/~salzmanr/480a/480ants/fugacity/fugacity.html
[2] J.M. Smith, H. Van Ness, M. Abbott, Introduction to Chemical Engineering
Thermodynamics, 7th Edition, 2005.

[3] S.C. Chapra. Applied Numerical Methods with MATLAB for Engineering and Science, 1 st
Edition, 2005.