SB Regulation
SB Regulation
SB Regulation
lwtf]kq ;DaGwL P]g, @)^# sf] bkmf !!^ n] lbPsf] clwsf/ k|of]u u/L g]kfn ;/sf/sf] :jLs[lt lnO{ g]kfn lwtf]kq
af]8{n] b]xfosf lgodx? agfPsf] 5 .
kl/R5]b !
k|f/lDes
!= ;+lIfKt gfd / k|f/DeM -!_ oL lgodx?sf] gfd lwtf]kq Joj;foL -lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tf_ lgodfjnL, @)^$ /x]sf] 5 .
-@_ of] lgodfjnL g]kfn lwtf]kq af]8{n] tf]s]sf] ldltb]lv k|f/De x'g]5 .
-v_ af]8{ eGgfn] P]gsf] bkmf # adf]lhd :yfkgf ePsf] g]kfn lwtf]kq af]8{ ;Demg' k5{ .
-u_ ;+rfns eGgfn] lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]] ;+rfns ;ldltsf] ;b:o
;Demg' k5{ / ;f] zAbn] ;+rfns ;ldltsf] cWoIfnfO{ ;d]t hgfpg]5 .
-3_ cg'dltkq eGgfn]] lgod $ adf]lhd af]8{af6 lwtf]kq Joj;fo ug{ k|bfg ul/Psf] cg'dltkq ;Demg'
k5{ .
-_ lwtf]kq bnfn eGgfn] lgod @& sf] pklgod -!_ adf]lhdsf] sfo{ ug{ lwtf]kq bnfnsf] ?kdf
cg'dltkq k|fKt ;+ul7t ;+:yf jf sDkgL ;Demg' k5{ .
-r_ ahf/ lgdf{tf eGgfn] lgod @& sf] pklgod -#_ adf]lhd ahf/ lgdf{tfsf] ?kdf cg'dtLkq k|fKt
;+ul7t ;+:yf ;Demg' k5{ .
-5_ lwtf]kq Jofkf/L eGgfn] lgod @& sf] pklgod -#_ adf]lhdsf] sfo{ ug{ lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfsf] ?kdf cg'dltkq k|fKt ;+ul7t ;+:yf ;Demg'k5{ .
-h_ cflwsfl/s k|ltlglw eGgfn] lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] tkm{af6
u|fxs;Fu ;Dks{ tyf ;Df}tf ug]{ k|of]hgsf nflu lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfn] lgo'Qm u/]sf] tyf lgod @! adf]lhd af]8{df btf{ ePsf] JolQm ;Dg'k5{ t/ o; zAbn]
lwtf]kq ahf/sf] sf/f]jf/ :yndf pkl:yt eO{ lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]
tkm{af6 sf/f]jf/ ug]{ JolQmnfO{ hgfpg] 5}g .
-em_ lwtf]kq Joj;foL eGgfn] lwtf]kq ;DaGwL P]g, @)^# sf] bkmf @ sf] v08 -6_ df kl/eflift eP
adf]lhd ;Demg' k5{ .
1
kl/R5]b @
cg'dltkq;DaGwL Joj:yf
#= cg'dltkqsf nflu lgj]bg lbg'kg]M{ -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ?kdf lwtf]kq
Joj;fo ug{ rfxg]n] cg'dltkq k|fKt ug{sf nflu cg';'rL- ! adf]lhdsf] 9fFrfdf cg';"rL-@ adf]lhdsf] lgj]bg
b:t'/ ;+nUg u/L lwtf]kq ahf/sf] l;kmfl/z ;lxt af]8{;dIf lgj]bg lbg'kg]{5 .
-@_ lwtf]kq ahf/n] pklgod -!_ adf]lhd lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]
l;kmfl/z ubf{ b]xfo adf]lhd ug'{kg]{5 M
-s_ lwtf]kq ahf/n] pknAw ef}lts ;'ljwf, lwtf]kq ahf/sf] cfjZostf tyf lwtf]kqsf] k|lt:kwL{
ahf/ lgdf{0f kIfnfO{ b[li6ut u/L yk ug'{kg]{ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+Vof Plsg
ug]{ .
-v_ v08 -s_ adf]lhd ;+Vof Plsg u/]kl5 ;Dej eP;Dd j:t'ut cfwf/df of]Uo lwtf]kq bnfn,
lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf 5gf}6 ug]{ .
-u_ v08 -v_ adf]lhd 5gf}6 ubf{ v08 -s_ cg';f/ Plsg ePsf] ;+Vofdf @% k|ltzt yk u/L af]8{df
l;kmfl/z u/L k7fpg] .
-3_ v08 -u_ adf]lhd k|ltzt lgwf{/0f ubf{ bzdnj k5fl8 % jf ;f] eGbf a9L c+s z]if afFsL /x]df
To;nfO{ Ps ;+Vof dfgL u0fgf ug]{ .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lbg] lgj]bg;fy lgj]bs sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] ;DaGwdf b]xfosf] ljj/0f
tyf sfuhft ;DnUg ePsf] x'g' kg]{5 M
-s_ ;+:yfks, ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] ;DaGwdf cg';"rL-# adf]lhdsf] ljj/0f,
-v_ lgj]bs sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] ;DaGwdf cg';"rL-$ adf]lhdsf] ljj/0f tyf sfuhft,
-u_ s'g} sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+:yfks ePdf pQm sDkgL
jf ;+ul7t ;+:yfsf] cg';"rL-% adf]lhdsf] ljj/0f tyf sfuhft .
-$_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg ;fy k|fKt ljj/0f tyf sfuhft hfFra' ubf{ l/tk"j{s gb]lvPdf
af]]8{n] yk ljj/0f jf sfuhft dfu ug{ ;Sg]5 .
-%_ o; lgodfjnL adf]lhd cg'dltkq k|bfg ug'{ cl3 pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg ;fy k]z u/]sf]
ljj/0fdf s'g} kl/jt{g cfPdf lgj]bsn] ;f] sf] hfgsf/L af]8{nfO{ t'?Gt lbg'kg]{5 .
$= cg'dltkq k|bfg ug]{M -!_ lgod # adf]lhd k|fKt lgj]bg / ;+nUg ljj/0f tyf sfuhft hfFra'em ubf{ P]g / o;
lgodfjnLn] u/]sf] Joj:yfsf] cfwf/df cg'dltkq k|bfg ug{ pko'Qm b]lvPdf af]8{n] lgj]bsnfO{ lgod %
adf]lhd k"jf{wf/ tof/ ug{ ;"lrt ug]{5 .
2
-@_ lgod % adf]lhd k"jf{wf/ tof/ u/]sf] hfgsf/L k|fKt ePsf] tL; lbg leq lwtf]kq bnfn, lwtf]kq
Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] tof/ u/]sf] k"jf{wf/ ;DaGwdf af]8{n] :ynut lg/LIf0f tyf hfFra' ug]{5 /
k"jf{wf/ ;DaGwdf u/]sf] Joj:yf kof{Kt b]lvPdf lwtf]kq Joj;fo ;+rfng ug{ cg';"rL @ adf]lhdsf] b:t'/
lnO{ cg';"rL ^ adf]lhd cg'dltkq k|bfg ug]{]5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhd lg/LIf0f tyf hfFra' ubf{ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfn] tof/ u/]sf] k"jf{wf/ lwtf]kq Joj;fo ;+rfngsf nflu ckof{Kt b]lvPdf af]8{n] a9Ldf tLg dlxgfsf]
;do tf]sL lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfnfO{ yk Joj:yf ug{ nufpg ;Sg]5 .
-$_ o; lgodfjnL adf]lhd cg'dltkq k|bfg gul/g] lgj]bsnfO{ cg'dltkq k|bfg gug]{ lg0f{o ePsf]
;ft lbg leq ;f]sf] hfgsf/L lbg' kg]{5 .
%= k"jf{wf/ tof/ ug'{kg]{M lgod $ sf] pklgod -!_ adf]lhd af]8{n] ;"lrt u/]sf] 5 dlxgf leq lwtf]kq bnfn,
lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] lwtf]kq Joj;fo ;+rfngsf nflu cg';"rL & adf]lhdsf] Go"gtd k"jf{wf/
tof/ u/L ;f] sf] hfgsf/L af]8{nfO{ lbg' kg]{5 .
^= lwtf]kq Joj;fo ul//x]sf lwtf]kq bnfn, lwtf]]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] cg'dltkq lng'kg]{ M -!_ P]g
k|f/De x'Fbfsf avt lwtf]kq Joj;fo ul//x]sf lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn]
cg'dltkqsf nflu of] lgodfjnL nfu" ePsf] tLg dlxgfleq cg';"rL @ adf]lhdsf] lgj]bg b:t'/ / b]xfosf
ljj/0f tyf sfuhft af]8{ ;dIf k]z ug'{kg]{5 M
-s_ cBfjlws k|aGwkq tyf lgodfjnLsf] k|ltlnkL,
-v_ cg'dltkq k|fKt ug]{ ;DaGwdf ;+rfns ;ldltn] u/]sf] lg0f{osf] k|ltlnkL,
-u_ r'Qmf k"FhL k|dfl0ft ug]{ lg:;f,
-3_ ;fljssf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] lwtf]kq Joj;fo ug]{ ;Ssn
k|df0fkq,
-_ ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v ;DaGwL cg';"rL# adf]lhdsf] ljj/0f,
-@_ of] lgodfjnL k|f/De x'Fbfsf jvt sfo{ u/L /x]sf lwtf]kq Joj;foLx?n] of] lgodfjnL k|f/De
ePsf] tLg dlxgf leq cg';"rL& adf]lhdsf] k"jf{wf/ t}of/ u/L af]8{nfO{ hfgsf/L lbg' kg]{5 .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg b:t'/ tyf tf]lsPsf] ljj/0f / sfuhft k]z u/]sf lwtf]kq bnfn,
lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfnfO{ af]8{n] cfjZos hfFra' u/L cg';"rL^ adf]lhdsf] 9fFrfdf cg'dltkq
k|bfg ug]{5 .
-$_ pklgod -!_ adf]lhd lgj]bg k]z ePsf] tLg dlxgf leq lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf
ahf/ lgdf{tfsf] pklgod -@_ adf]lhdsf] k"jf{wf/ ;DaGwdf af]8{n] :ynut lg/LIf0f tyf hfFra' ug{ ;Sg]5 /
k"jf{wf/ ;DaGwdf u/]sf] Joj:yf ckof{Kt b]lvPdf yk Joj:yf ug{ cfjZos lgb]{zg lbg ;Sg]5 .
&= ;xfos sDkgL dfkm{t dfq lwtf]kq Joj;fo ug{ ;Sg]M -!_ k|rlnt sfg"g adf]lhd :yfkgf ePsf] a}+s jf
laQLo ;+:yfn] cfk\mgf] zt k|ltzt :jfldTj ePsf] ;xfos sDkgL dfk{mt lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf
ahf/ lgdf{tfsf] ?kdf sfo{ ug{ ;Sg]5 .
-@_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg lwtf]kq bnfnL, lwtf]kq Jofkf/ tyf ahf/
lgdf{0f ug]{ ;xfos sDkgLsf] k"FhL ;+/rgf, :jfldTj tyf sf/f]af/ nufotsf ;DaGwdf ;do ;dodf af]8{n]
tf]s] adf]lhd x'g]5 .
3
*= cg'dltkq gjLs/0fM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] k|To]s cfly{s jif{sf] nflu
cg';'rL-@ adf]lhdsf] aflif{s z'Ns ;lxt cg';r
" L-* adf]lhdsf] 9fFrfdf af]8{ ;dIf lgj]bg lbO{ cg'dltkq
gjLs/0f u/fpg' kg]{5 .
-@_ cfly{s aif{ ;dfKt ePsf] tLg dlxgf leq gjLs/0fsf nflu lgj]bg k]z gug]{ lwtf]kq bnfn,
lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] pQm Dofb ;dfKt ePkl5 cg'dltkq gjLs/0f gu/] ;Dd lwtf]kq sf/f]af/
ug{ kfpg] 5}g .
-#_ lgod #% adf]lhd af]8{df k]z ug'{kg]{ k|ltj]bg k]z gug]{ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf
ahf/ lgdf{tfsf] cg'dltkq gjLs/0f sfo{ af]8{n] /f]Ssf /fVg ;Sg]5 .
(= cg'dltkq lgnDag jf vf/]hM P]gsf] bkmf ** tyf bkmf *( adf]lhd cg'dltkq lgnDag tyf vf/]hL ;DaGwL
sfo{ljlw g]kfn lwtf]kq af]8{ ;DaGwL lgodfjnL cg';f/ x'g]5 .
kl/R5]b #
!)= Go"gtd k"FhL tyf cfly{s >f]tM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] cg';"rL-( adf]lhdsf]
Go"gtd r'Qmf k"FhL /fVg'kg]{5 .
-@_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] /fVg'kg]{ t/n ;DklQ jf v'b k"FhL ;DaGwL
Joj:yf af]8{n] ;do ;dodf tf]]s] adf]lhd x'g]5 .
!!= :jfldTj ;DaGwL Joj:yfM -!_ lwtf]kq bnfnsf] cg'dltkq lng rfxg] sDkgLdf sDtLdf b'O{ hgf z]o/wgL
x'g'kg]{5 .
-#_ s'g} JolQmn] Ps eGbf a9L lwtf]kq bnfn sDkgLsf] z]o/ u|x0f ug{ ;Sg] 5}g .
-$_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] Ps csf{sf] z]o/ u|x0f ug{ kfpg] 5}g .
!@= :jfldTj x:tfGt/0f ;DaGwL Joj:yfM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] z]o/wgLn]
cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ laqmL jf gfd;f/L ug]{ ePdf o; lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k'/f ePsf] tyf cof]Uotf
g/x]sf] JolQm, sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfnfO{ laqmL jf gfd;f/L ug'{ kg]{5 .
-@_ lwtf]kq bnfnsf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ cg'dltkq k|fKt ePsf] jf z]o/ cfk\mgf]
gfddf sfod x'g cfPsf] ldltn] Ps aif{ k"/f geP;Dd laqmL jf gfd;f/L ug{ ;Sg] 5}g .
4
-#_ lwtf]kq bnfnsf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ laqmL jf x:tfGt/0f ug]{ ePdf af]8{df ;f]
;DaGwL clen]v u/fP/ dfq ug{ ;Sg]5 .
-$_ lwtf]kq bnfnsf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ laqmL jf x:tfGt/0f ug]{ ePdf z]o/ v/Lb
ug{ jf x:tfGt/0f u/L lng rfxg] JolQmsf] o; lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k'/f ePsf] tyf cof]Uotf g/x]sf]
Joxf]/f ;lxt ;DalGwt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfdfk{mt b:t'/ jfkt laqmL jf x:tfGt/0f ul/g] z]o/sf] c+lst
d"Nosf] z"Go bzdna kRrL; k|ltztsf b/n] x'g] /sd ;lxt af]8{df clen]v ug{ lgj]bg lbg' kg]{5 .
-%_ pklgod -$_ adf]lhd lbOg] lgj]bg ;fy z]o/ v/Lb jf x:tfGt/0f u/L lng rfxg] JolQmn]
cg';"rL-# adf]lhdsf] ljj/0f tyf sfuhft k]z ug'{ kg]{5 .
-^_ pklgod -$_ adf]lhd k|fKt lgj]bg tyf ;+nUg sfuhftsf] hfFra'em ubf{ af]8{n] cfjZos b]v]df
lgj]bsaf6 yk ljj/0f jf sfuhft dfu ug{ jf s'g} ljifodf :ki6 ug{ nufpg ;Sg]5 .
-&_ pklgod -$_ adf]lhd k]z ePsf] lgj]bg tyf ;+nUg sfuhftsf] hfFra'em ubf{ jf pklgod -^_
adf]lhd yk ljj/0f dfu u/]sf]df To:tf] ljj/0f k|fKt ePkl5 af]8{n] clen]v u/L kGw| lbg leq hfgsf/L k|bfg
ug]{5 / af]8{n] clen]v ePsf] hfgsf/L u/fPsf] Ps dlxgf leq To:tf] z]o/ laqmL jf x:tfGt/0f ul/ ;Sg'
kg]{5 .
-*_ lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] z]o/wgLn] cfk"mn] u|x0f u/]sf] z]o/ laqmL jf gfd;f/L ug]{
ePdf To;/L laqmL jf gfd;f/L ug{' eGbf slDtdf kGw| lbg cuf8L z]o/ v/Lb jf gfd;f/L u/L lng]sf] o;
lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k'/f ePsf] Joxf]/f ;lxt z]o/ v/Lb jf gfd;f/L u/L lng] JolQm ePdf cg';"rL#
tyf sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf ePdf cg';"rL% adf]lhdsf] ljj/0f tyf cGo sfuhft af]8{ ;dIf k]z
ug'{kg]{5 .
-(_ o; lgoddf dfly h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg ;fj{hlgs lgisfzg ePsf] lwtf]kq ePdf
:jfldTj x:tfGt/0f ;DaGwdf of]] lgodsf] Joj:yf nfu" x'g] 5}g .
!#= :jfldTj u|x0f ug{ g;Sg] M b]xfosf] s'g} klg AolQm lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+:yfks x'g tyf
lwtf]kq bnfnsf] :jfldTj u|x0f ug{ of]Uo x'g] 5}g M
-s_ g}lts ktg b]lvg] kmf}Hbf/L cleof]udf s;'/bf/ 7x/]sf],
-v_ e|i6frf/ jf 7uLsf] s;"/df cbfntaf6 ;hfFo kfPsf],
-u_ ;fx"sf] C0f ltg{ g;sL bfdf;fxLdf k/]sf] eP bfdf;fxLdf k/]sf] kfFr jif{ k"/f gePsf],
-3_ shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf] ;"rLdf /x]sf] cjlwe/,
-_ cGo lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf sDkgLdf s'g} nfesf] kb u|x0f u/]sf]],
-r_ lgod !$ adf]lhd cof]Uotf /x]sf]] sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] ;+:yfks, ;+rfns jf
sfo{sf/L k|d'v /x]sf] .
!$= lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf ;+:yfks x'g g;Sg] M b]xfosf] s'g} klg sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf lwtf]kq
Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+:yfks x'g of]Uo x'g] 5}g M
-s_ ;fx"sf] C0f ltg{ g;sL bfdf;fxL ;DaGwL sf/jfxLdf k/]sf],
-v_ lalQo ljj/0f ;fj{hlgs ug'{kg]{ sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] xsdf nuftf/ tLg jif{;Dd n]vf
k/LIf0f ePsf] laQLo ljj/0f ;fj{hlgs gu/]sf],
5
-u_ shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf] ;"rLdf /x]sf],
-3_ lgod !# adf]lhd cof]Uotf /x]sf] JolQm ;+:yfks, ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v /x]sf] .
!%= ;+rfngdf /x]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] ug'{kg]{M P]g k|f/De x'Fbfsf avt ;+rfngdf
/x]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] of] lgodfjnL k|f/De ePsf] ldltn] Ps aif{leq o;
lgodfjnL adf]lhd x'g] u/L k"FhL, :jfldTj ;+/rgf tyf z]o/wgL sfod u/L u/fO{ af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
kl/R5]b $
!^= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] lgo'lQmM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] o;
lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k"/f ePsf] tyf cof]Uotf g/x]sf] ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v lgo'Qm ug{'kg]{5 .
-@_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf gofF ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v lgo'Qm ePdf
lgo'Qm ePsf] ;ft lbg leq o; lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k'u]sf] Joxf]/f ;lxt cg';"rL# adf]lhdsf]
ljj/0f ;d]t ;+nUg u/L af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
!&= ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] of]UotfM lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+rfns tyf
sfo{sf/L k|d'vsf] of]Uotf b]xfo adf]lhd x'g'kg]{5 M
-s_ ;+rfns ;ldltsf] cWoIf, ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v cy{zf:q jf jfl0fHo zf:q jf ljQzf:q jf
n]vf jf Joj:yfkg laifodf dfGotf k|fKt lzIf0f ;+:yfaf6 sDtLdf :gfts jf rf6{8{ PsfpG6]G;L jf
;f] ;/xsf] pkflw xfl;n u/]sf] jf cGo s'g} laifodf :gfts pkfwL xfl;n u/]sf] / pBf]u, afl0fHo
jf lwtf]kq ahf/ jf laQLo If]qdf n]vf jf ljQ jf Joj:yfkg ;DaGwL sfo{df sDtLdf b'O{ jif{
sfo{ u/]sf] cg'ej ePsf],
!(= of]Uotf ;DaGwL Joj:yfsf] lg/Gt/tfM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] cfgf]
;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] of]Uotf ;DaGwL Joj:yf cg'dltkqsf] cjlwe/ lg/Gt/?kdf sfod /fVg'
kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd of]Uotf g/x]df To;/L of]Uotf g/x]sf] ldltaf6 ;DalGwt ;+rfns jf
sfo{sf/L k|d'v :jtM x6]sf] dflgg]5 / o;/L :jtM x6]sf] hfgsf/L lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf
ahf/ lgdf{tfn] af]8{nfO{ t'?Gt hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
-#_ pklgod -@_ adf]lhdsf] cj:yf k/]df lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] tL;
lbgleq o; lgodfjnL adf]lhd sfo{sf/L k|d'v jf ;+rfnssf] lgo'QmL u/L af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
@)= ;+rfngdf /x]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] ug'{kg]{ M P]g k|f/De x'Fbfsf avt
;+rfngdf /x]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] of] lgodfjnL nfu" ePsf] ldltn] tLg
jif{leq o; lgodfjnLdf tf]lsPsf] of]Uotf tyf Joj:yf k"/f ePsf] ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'vsf] Joj:yf u/L
af]8{nfO{ hfgsf/L lbg'kg]{5 .
kl/R5]b %
@! cflwsfl/s k|ltlglwsf] lgo'Qm tyf btf{ M -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] o;
lgodfjnL adf]lhd of]Uotf k'u]sf] sDtLdf Ps hgf JolQmnfO{ cflwsfl/s k|ltlglw lgo'Qm ug'{kg]5
{ .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd lgo'Qm k|ltlglwn] P]gsf] bkmf ^% adf]lhd cflwsfl/s k|ltlglwsf] ?kdf
af]8{df btf{ eP kl5 dfq lwtf]kq sf/f]af/ ug{' kg]{5 / lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]
cflwsfl/s k|ltlglw btf{ geO{ lwtf]kq sf/f]af/ ug{ kfOg] 5}g .
-#_ pklgod -!_ adf]lhd lgo'Qm k|ltlglwn] cflwsfl/s k|ltlglwsf] ?kdf af]8{df btf{ x'gsf nflu
b]xfosf ljj/0f tyf sfuhft ;+nUg u/L cg';"rL-!) adf]lhdsf] 9fFrfdf af]8{ ;dIf lgj]bg lbg'kg]{5 M
-s_ cg';"rL-# adf]lhdsf] 9fFrfdf cflwsfl/s k|ltlglw ;DaGwL ljj/0f,
-v_ cflwsfl/s k|ltlglw lgo'QmL ;DaGwdf u/]sf] ;Demf}tfsf] k|ltlnlk,
-u_ cflwsfl/s k|ltlglwnfO{ tf]lsPsf] sfo{ lhDd]jf/L .
-$_ pklgod -#_ adf]lhd lgj]bg k|fKt ePkl5 af]8{n] cfjZos b]v]df lgj]bs;+u s'g} yk ljj/0f jf
sfuhft dfu ug{ jf :ki6 u/fpg ;Sg]5 .
-%_ pklgod -#_ adf]lhd k/]sf] lgj]bg pk/ hfFra' ubf{ pko'Qm b]v]df af]8{n] k|ltlglwsf] btf{
lstfjdf btf{ u/L cg';'rL-!! adf]lhdsf] 9fFrfdf lgj]bsnfO{ cflwsfl/s k|ltlglwsf] ?kdf btf{ ePsf]
k|df0fkq k|bfg ug]{]5 .
7
-^_ P]g nfu" x'Fbfsf avt sfo{ ul//x]sf] k|ltlglwn] of] lgodfjnL nfu" ePsf] tLg dlxgfleq
cflwsfl/s k|ltlglwsf] ?kdf btf{ x'g pklgod -#_ adf]lhd af]8{ ;dIf lgj]bg lbg' kg]{5 .
-&_ o; lgodfjnLdf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtf klg lwtf]kq ahf/sf] sf/f]jf/ :yndf
pkl:yt eO{ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] tkm{af6 lwtf]kq sf/f]jf/ ug]{ JolQmsf]
lgo'lQm ;DaGwdf lwtf]kq ahf/sf] lalgodfjnLdf ePsf] Joj:yf adf]lhd x'g]5 .
@@= cflwsfl/s k|ltlglw lgo'lQm ug]{ sfo{ljlwM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] cflwsfl/s
k|ltlglw lgo'lQm ug]{ ;DaGwdf k|ltlglw lgo'Qm x'g] JolQm tyf sDkgLsf] tkm{af6 ;Demf}tf ug]{ clwsf/L ;d]t
v'nfO{ ;+rfns ;ldltaf6 lg0f{o u/]sf] x'g' kg]{5 .
-@_ cflwsfl/s k|ltlglw lgo'Qm ubf{ lghn] ug]{ sfo{, axg ug'{kg]{ bfloTj, axfn /xg] cjlw tyf cGo
cfjZos s'/f v'nfO{ ;Demf}tf ug'{kg]{5 .
-#_ cflwsfl/s k|ltlglwsf] lgo'lQm tyf sfo{ ;~rfng ;DaGwdf af]8{n] cfjZostfg';f/ yk Joj:yf
tf]Sg ;Sg]5 .
@#= cflwsfl/s k|ltlglwsf] of]UotfM -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] cflwsfl/s k|ltlglwsf]
of]Uotf cy{zf:q, jfl0fHo zf:q, ljQ, n]vf, Joj:yfkg jf sfg"g laifodf dfGotf k|fKt lzIf0f ;+:yfaf6
sDtLdf :gfts tx jf ;f] ;/xsf] k/LIff pQL0f{ u/]sf] tyf pBf]u afl0fHo jf lwtf]kq ahf/ jf laQLo
If]qdf n]vf jf ljQ jf sfg"g jf Joj:yfkg ;DaGwL sfo{df sDtLdf b'O{ aif{ sfo{ u/]sf] cg'ej ePsf]
x'g'kg]{5 .
-@_ P]g k|f/De x'Fbfsf avt lwtf]kq Joj;fo ul//x]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfsf] k|ltlglwsf] of]Uotf pklgod -!_ adf]lhd gePdf To:tf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf
ahf/ lgdf{tfn] of] lgodfjnL nfu" ePsf] b'O{ aif{ leq pklgod -!_ adf]lhd of]Uotf k'/f ePsf] cflwsfl/s
k|ltlglw lgo'Qm ug{'kg]{5 .
@$= cflwsfl/s k|ltlglwsf] cof]UotfM -!_ b]xfosf] JolQm lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]
cflwsfl/s k|ltlglw x'g cof]Uo dflgg]5 M
-u_ ;fx"sf] C0f ltg{ g;sL bfdf;fxLdf k/]sf] eP bfdf;fxLdf k/]sf] kfFr jif{ k"/f gePsf],
-3_ k|rlnt sfg"g adf]lhd ltg'{kg]{ s/ r'Qmf gu/]sf],
-@_ s'g} JolQm Ps eGbf a9L lwtf]kq Joj;foLsf] k|ltlglw lgo'Qm x'g ;Sg] 5}g .
8
@%= of]Uotf ;DaGwL Joj:yfsf] lg/Gt/tfM -!_ cflwsfl/s k|ltlglwn] o; lgodfjnL adf]lhdsf] cfjZos of]Uotf
lg/Gt/ ?kdf sfod /fVg' kg]{5 .
-@_ o; lgodfjnL adf]lhdsf] of]Uotf sfod g/x]df jf cof]Uo ePdf To;/L cof]Uo ePsf]
ldltaf6 lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] ;DalGwt k|ltlglwnfO{ x6fO{ af]8{nfO{ hfgsf/L
lbg' kg]{5 .
kl/R5]b ^
@^= btf{ ePsf] lwtf]kq dfq sf/f]jf/ ug'{kg]{M -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] af]8{df btf{
eO{ ;"rLs/0f ePsf] lwtf]kqsf] dfq sf/f]jf/ ug'{kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ df h'g;'s} s'/f n]lvPsf] eP tfklg lwtf]]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfn] g]kfn ;/sf/n] hf/L u/]sf] lwtf]kq / af]8{n] tf]s] adf]lhdsf cGo lwtf]kqsf]] sf/f]jf/ ug{ jfwf kg]{
5}g .
-#_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] P]g, P]g cGtu{t ag]sf] lgod / hf/L ul/Psf]
lgb]{zg tyf lwtf]kq ahf/sf] lalgoddf Joj:yf eP adf]lhd lwtf]kq sf/f]jf/ ug'{kg]{5 .
@&= lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] ug{ ;Sg] sfdM -!_ lwtf]kq bnfnn] u|fxssf] cfb]z cg';f/
u|fxssf] gfdaf6 dfq lwtf]kq v/Lb jf laqmL u/L lwtf]kq bnfnL ;]jf k|bfg ug{ ;Sg]5 .
-@_ lwtf]kq bnfnn] lwtf]kq bnfnL ;DaGwL Joj;fo afx]s o; lgodfjnL adf]lhdsf] cGo sfo{ ug{
;Sg] 5}g .
-#_ lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] b]xfo adf]lhdsf] sfo{ ug{ ;Sg]5 M
-s_ cfkm\gf] gfdaf6 lwtf]kq v/Lb jf laqmL ug]{,
-v_ lwtf]kqsf] v/Lb tyf laqmL b'j} d"No c+lst u/L To:tf] lwtf]kq cfkm\gf] gfdaf6 v/Lb tyf
laqmL u/L ahf/ lgdf{tfsf] ?kdf sfo{ ug]{,
-u_ af]8{n] tf]s]sf] Joj:yf cg';f/ lwtf]kqsf] c08//fOl6 ug]{ .
-$_ lwtf]kq bnfn sDkgL tyf pQm sDkgLsf] ;+rfns, sfo{sf/L k|d'v, k|ltlglw, sd{rf/L tyf
lghx?sf] ;uf]ndf /x]sf Psf3/sf kl/jf/sf] ;b:osf nflu sDkgL :jo+n] lwtf]kq v/Lb jf laqmL ug{ kfpg]
5}g .
-%_ lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] cfk"mn] hf/L u/]sf] lwtf]kqsf] Jofkf/ ug{ ;Sg] 5}g .
-^_ o; lgoddf cGoq h'g;'s} s'/f n]lvPsf] ePtfklg af]8{n] cfjZos Joj:yf tyf zt{ tf]]sL
lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfnfO{ lwtf]kq bnfnL jf lwtf]kq ;DaGwL cGo Joj;fo ug{ jf lwtf]kq
bnfnnfO{ lwtf]kq Jofkf/ tyf ahf/ lgdf{tfsf] sfd ug{ kfpg] u/L cg'dltkq k|bfg ug{ ;Sg]5 .
9
@*= u|fxssf] cfb]z btf{ ug'{kg]{M -!_ lwtf]kq bnfnn] u|fxsaf6 cfb]z k|fKt u/L To:tf] cfb]z btf{ u/]/ dfq sf/f]af/
ug{' kg]{5 .
-@_ lwtf]kq bnfnn] pklgod -!_ adf]lhd btf{ ePsf] u|fxssf] cfb]z adf]lhd sf/f]af/ ubf{ d"No tyf
;do k|fyldstfsf] cfwf/df ug'{kg]{5 .
@(= u|fxssf] clen]v /fVg'kg]M{ -!_ lwtf]kq bnfnn] u|fxssf] nflu sf/f]af/ ug'{ cl3 JolQm jf ;+:yfut u|fxssf]
qmdzM cg';"rL!@ jf cg';"rL!# adf]lhdsf] 9fFrfdf k"0f{ ljj/0f ;lxtsf] clen]v /fVg'kg]{5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd clen]v /fVg] ;dodf lwtf]kq bnfnn] lwtf]kqsf] d"Nodf x'g;Sg] ptf/
r9fj tyf ljleGg k|s[tLsf hf]lvdx?sf ;DaGwdf u|fxsnfO{ hfgsf/L u/fpg' kg]{5 .
#)= a}+s dfkm{t /sd n]gb]g ug'{kg]{M lwtf]kq bnfnn] u|fxs;+u lwtf]kq ;DaGwL sf/f]af/ ubf{ a}+s dfk{mt dfq /sd
n]gb]g ug'{kg]{5 .
#!= u|fxssf] /sd tyf sfuhftsf] k|of]uM -!_ lwtf]kq bnfnn] s'g} u|fxssf] /sd, lwtf]kq tyf sfuhft cfgf]
nflu jf cGo u|fxssf] nflu k|of]u ug{ kfpg] 5}g .
-@_ lwtf]kq bnfnn] lwtf]kq sf/f]af/ u/]kl5 k|fKt u/]sf] /sd, lwtf]kq jf sfuhft To;/L k|fKt u/]s}
lbg jf ef]lnkN6;Dd ;DalGwt kIfnfO{ a'fpg' kg]{5 .
-#_ lwtf]kq bnfnn] k|To]s u|fxssf] lwtf]kq sf/f]af/ ;+u ;DalGwt k|df0fkq tyf /sdsf] lx;fa :ki6
b]lvg] u/L 5'f5'} clen]v /fVg'kg]{5 .
#@= ;]jf z'Ns tyf sf/f]jf/ b:t'/ ;DaGwL Joj:yfM -!_ lwtf]kq bnfnn] lwtf]kq sf/f]af/ ;]jf pknAw u/fP jfkt
u|fxsaf6 cg';"rL !$ adf]lhdsf] ;]jf z'Ns lng ;Sg]5 .
t/ lwtf]kq ahf/n] cfkm\gf] ljlgodfjnLdf cg';"rL!$ df tf]lsPsf] ;Ldf leq /xL lwtf]kq bnfnn] u|fxs;Fu
lng ;Sg] ;]jf z'Ns tf]lsPdf lwtf]kq bnfnn] ;f]xL adf]lhd ;]jf z'Ns lng' kg]{5 .
-@_ P]gsf] bkmf %) adf]lhd lwtf]kq ahf/n] sf/f]af/ b:t'/ p7fO{ af]8{df a'emfpg] k|of]hgsf nflu
lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] lwtf]kq ahf/df cg';r " L!% adf]lhdsf] sf/f]jf/ b:t'/
hDdf ug'{ kg]{5 .
##= sf/f]af/ Joj:yf tf]lslbg ;Sg]M -!_ ;/sf/L C0fkq tyf cGo laz]if lsl;dsf lwtf]kq sf/f]af/ ;DaGwdf
cfjZostf cg';f/ af]8{n] ;do ;dodf yk Joj:yfx? tf]lslbg ;Sg]5 .
-@_ lwtf]kq bnfnn] u|fxsaf6 sf/f]af/ cfb]z k|fKt ug]{, u|fxs vftf vf]Ng], dflh{g sf/f]af/ ug]{
nufotsf laifodf u|fxs;+u ug{k' g]{ ;Demf}tfsf ;DaGwdf ;do ;dodf af]8{n] cfjZos Joj:yf tf]lslbg
;Sg]5 .
10
kl/R5]b &
-@_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] k|rlnt sfg"g adf]lhd tf]lsPsf] 9fFrf /
n]vfdfg cg';f/ n]vf /fvL gfkmf gf]S;fg lx;fj, jf;nft tyf gub k|jfx ljj/0f nufotsf ljQLo ljj/0f
tof/ ug'{kg]{5 .
-#_ o; lgod adf]lhd /fVg'kg]{ clen]v tyf ljj/0f cBfjlws?kdf tof/ u/L af]8{n] ;f] sf] lg/LIf0f
tyf hfFra'em ug{ rfx]sf] avt pknAw u/fpg' ;DalGwt lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf]
st{Jo x'g]5 .
#%= k|ltj]bg k]z ug'{kg]{ M -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] k|To]s cfly{s jif{ ;dfKt ePsf]
tLg dlxgfleq pQm cfly{s jif{sf] n]vf k/LIf0f ePsf] ljlQo ljj/0f tyf pQm jif{df u/]sf] sfd sf/afxL
;DaGwL jflif{s k|ltj]bg af]8{;dIf k]z ug'{kg]{5 .
-@_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] k|To]s q}dfl;s cjlw ;dfKt ePsf] tL;
lbgleq ;do ;dodf af]8{n] tf]s]sf] 9fFrfdf af]8{;dIf q}dfl;s k|ltj]bg k]z ug'{kg]{5 / cl3Nnf] q}dfl;s
k|ltj]bgdf pNn]v ePsf] s'/fx?df s'g} leGgtf cfPsf] eP ;f] ;DaGwL hfgsf/L ;d]t pQm k|ltj]bg ;fy k]z
ug'{kg]{5 .
#^= ;'rLs[t n]vfk/LIfsaf6 n]vf k/LIf0f u/fpg'kg]{M lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] af]8{n]
;'rLs[t u/]sf] n]vfk/LIfsdWo]af6 cfkm\gf] lx;fj lstfj tyf sf/f]af/sf] n]vfk/LIf0f u/fpg'kg]{5 .
#&= hfgsf/L tyf ljj/0f k]z ug'{'kg]{ M -!_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] b]xfo cg';f/sf]
;doleq b]xfosf hfgsf/L tyf ljj/0f af]8{ ;dIf k]z ug'{kg]{5 M
-s_ zfvf sfof{no jf ;Dks{ sfof{no aGb u/]df tLg lbg leq ;f] ;DaGwL hfgsf/L,
-v_ cflwsfl/s k|ltlglw :j]R5fn] x6]df jf lghnfO{ x6fOPdf ;ft lbg leq ;f] ;DaGwL hfgsf/L,
-u_ k|aGwkq tyf lgodfjnLdf ;+zf]wg ug'{ k/]df To;/L ;+zf]wg ug'{ cl3 ;+zf]wgsf] Joxf]/f
;lxtsf] hfgsf/L,
-3_ af]8{n] ;do ;dodf tf]lslbPsf] cGo ;"rgf, hfgsf/L tyf ljj/0f .
-@_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] b]xfosf s'/fsf] ;DaGwdf af]8{nfO{ t'?Gt hfgsf/L
lbg'kg]{5M
-s_ sfof{nosf] 7]ufgf, ;Dks{ 6]lnkmf]g, km\ofS; gDa/, Od]n cflb kl/jt{g ePdf,
-v_ lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+:yfks, ;+rfns tyf sfo{sf/L k|d'v
pk/ k|rlnt sfg"g adf]lhd s'g} sf/jfxL ePdf jf sf/jfxL cuf8L a9fOPsf] ePdf,
-u_ ;+:yfks jf ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v jf Joj;foL ;+:yf shf{ ;"rgf s]Gb|sf] sfnf] ;"rLdf
;'lrs[t ePdf .
-3_ lwtf]kq Joj;fo 5f8\g] lg0f{o u/]df .
11
kl/R5]b *
ljljw
#*= Ifltk"lt{ sf]ifdf ;xefuL x'g'kg]{M P]g adf]lhd lwtf]kq nufgLstf{x?sf] lxtsf] nflu Ifltk"lt{ sf]if :yfkgf ePdf
;DalGwt lgodfjnLdf Joj:yf eP adf]lhd lwtf]kq Joj;foLn] To:tf] sf]ifdf ;xefuL x'g'kg]{5 .
#(= Jofj;flos dof{bf kfngf ug'{kg]{M lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] af]8{n] hf/L u/]sf]
Jofj;flos dof{bf tyf cfrf/ ;lx+tf ;DaGwL lgb]{lzsfsf] kfngf ug'{kg]{5 .
$)= zfvf vf]Ng k"j{ hfgsf/L lbg'kg]{ M lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] af]8{nfO{ k"j{ hfgsf/L
lbP/ dfq lwtf]kq sf/f]jf/sfnflu zfvf sfof{no jf ;Dks{ sfof{no vf]Ng ;Sg]5 .
$!= sf/jfxLsf] clen]v /fVg]M -!_ sfg"g cg';f/ af]8{f/f hf/L ul/Psf] cfb]z jf lgb]{zgsf] kfngf gu/]sf] sf/0f
P]g adf]lhd sf/jfxLdf k/]sf] lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf tyf ;DalGwt JolQmsf] af]8{n]
clen]v /fVg]5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhdsf] clen]vdf ;dfj]z ePsf] sDkgL, ;+ul7t ;+:yf, JolQm jf ;f] JolQm
;+nUg s'g} klg sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfnfO{ lwtf]kq ;DaGwL sfg"g adf]lhd pknAw x'g] ;]jf k|fKt ug{ af]8{n]
/f]s nufpg ;Sg]5 .
$@= o;} lgodfjnL adf]lhd x'g]M o; lgodfjnLdf n]lvPsf] s'/f hltdf o;} lgodfjnL adf]lhd x'g]5 tyf cGo
s'/fsf] xsdf P]g cGtu{t ag]sf k|rlnt lgodfjnL adf]lhd x'g]5 .
$#= cg';"rLdf x]/km]/ jf yk36M g]kfn ;/sf/sf] :jLs[lt lnO{ af]8{n] cg';"rLdf cfjZostf cg';f/ x]/km]/ jf
yk36 ug{ ;Sg]5 .
$$= vf/]hL / arfpM -!_ lwtf]kq sf/f]af/ lgodfjnL, @)%) df lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/
lgdf{tfsf] ;DaGwdf ePsf Joj:yfx? Vff/]h ul/Psf] 5 .
-@_ pklgod -!_ adf]lhd vf/]h ePsf] lgodfjnL adf]lhd eP u/]sf sfd sf/jfxL o;} lgodfjnL
adf]lhd eP u/]sf] dflgg]5 .
12
cg';"rL !
ldltM
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
============================ .
lwtf]kq ;DaGwL P]g / ;f] cGtu{t ag]sf] lgod, ljlgdo, lgb]{lzsf tyf cGo k|rlnt g]kfn sfg"gsf] cwLgdf /xL
====================================sf] ?kdf lwtf]kq Joj;fo ug]{ OR5f ePsf]]n] tf]lsPsf] b:t'/ tyf ljj/0f / sfuhft ;DnUg
u/L of] lgj]bg k]z u/]sf 5f} .
xfdLn] lwtf]kq Joj;fo ug{ tf]lsPsf] of]Uotf tyf Joj:yfx? k'/f u/]sf 5f}+ . ;DnUg sfuhft tyf pNn]lvt ljj/0f
;To tYo / cg'dfg cf}lrTok"0f{ 5g\ / s'g} klg ljj/0f hfgLhfgL n'sfPsf] jf a9fO{ r9fO{ k|:t't u/]sf] 5}g . s'g}
ljj/0f n'sfPsf] jf unt sfuhft jf ljj/0f k]z u/]sf] 7x/]df sfg"g adf]lhd ;xF'nf a'emfpFnf .
13
cg';"rL @
-lgod # sf] pklgod -!_, lgod $ sf] pklgod -@_, lgod ^ sf] pklgod -!_ tyf lgod * sf] pklgod -!_ ;+u
;DaGwLt_
14
cg';"rL #
-lgod # sf] pklgod -#_ sf] v08 -s_, lgod ^ sf] pklgod -!_ sf] v08 -_, lgod !@ sf] pklgod -%_ / -*_,
lgod !^ sf] pklgod -@_ tyf lgod @! sf] pklgod -#_ sf] v08 -s_ ;+u ;DaGwLt_
kmf]6f]
!= gfdM
@= :yfoL 7]ufgfM ====================c+rn====================lhNnf ========================= uf= lj=;=g=kf=d= g= kf=
6f]n====================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M================ km\ofS;M============Od]n =================
#= xfnsf] 7]ufgfM ===========================c+rn=======================lhNnf ============================= uf= lj=;=g=kf=
6f]n====================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M================ km\ofS;M============Od]n =================
$= afa'sf] gfdM
%= afh]sf] gfdM
^= klt jf klTgsf] gfdM
&= z}lIfs of]UotfM
*= Joj;flos cg'ejM
(= tflndM
!)= cGo sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfdf :jfldTj jf s'g} nfesf] kb u|x0f u/]sf] eP tT;DaGwL ljj/0fM
!!= ;DaGwLt sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] cGo ;+:yfks, ;+rfns, sfo{sf/L k|d'v jf k|ltlglw;+u gftf ;DaGw
eP ;f] ;DaGwL ljj/0f,
!@= lwtf]kq ahf/ jf cGo lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] ;+rfns jf sfo{sf/L k|d'v
jf k|ltlglw;Fu gftf ;DaGw eP ;f] ;DaGwL ljj/0f,
!#= cfkm" pk/ jf cfkm" ;Da4 s'g} sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf pk/ lwtf]kq ;DaGwL sfg"g tyf cGo k|rlnt sfg"g
adf]lhd s'g} sf/jfxL ePsf]] jf e}/x]sf] eP ;f] ;DaGwL ljj/0fM
!$= lwtf]kq bnfn jf lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfsf] :jfldTj u|x0f ug{;+rfnssfo{sf/L
k|d'vk|ltlglw x'g of]Uotf k"/f ePsf] tyf cof]Uotf g/x]sf] pb\3f]if0fM
b:tvtM ==========================
15
cg';"rL $
-lgod # sf] pklgod -#_ sf] v08 -v_ ;+u ;DaGwLt_
16
cg';"rL%
-lgod # sf] pklgod -#_ v08 -u_ tyf lgod !@ sf] pklgod -*_ ;+u ;DaGwLt_
17
cg';"rL ^
-lgod $ sf] pklgod -@_ tyf lgod ^ sf] pklgod -#_ ;+u ;DaGwLt_
==============================df d'Vo sfof{no /x]sf] >L=====================================nfO{ lwtf]kq ;DaGwL P]g tyf o; cGtu{t
ag]sf lgod, lalgod tyf cGo k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL ======================sf] ?kdf lwtf]kq Joj;fo ug{ of]
cg'dltkq k|bfg ul/Psf] 5 .
18
cg';"rL&
lwtf]kq Joj;foL -lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tf_ n] tof/ ug'{kg]{ Go"gtd k"jf{wf/x?
19
cg';"rL*
ldltM
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
============================ .
lwtf]kq ;DaGwL P]g adf]lhd = = = = sf] ?kdf sfo{ ug{ txfFaf6 k|fKt cg'dltkq ldlt = = = = = = = =
;Dd sfod /x]sf]n] gjLs/0f u/L kfpgsf nflu cg'dltkq tyf aflif{s z'Ns o;} ;fy ;+nUg u/L k]z u/]sf]
5' .
cflwsfl/s b:tvt M
gfd M
kb M
sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfsf] 5fkM
20
cg';"rL(
-lgod !) sf] pklgod -!_ ;+u ;DaGwLt_
21
cg';"rL !)
-lgod @! sf] pklgod -#_ ;+u ;DalGwt_
ldltM
>L g]kfn lwtf]kq af]8{
============================ .
lwtf]kq ;DaGwL P]g / ;f] cGtu{tsf] lgod, ljlgdo tyf cGo k|rlnt sfg"gsf] cwLgdf /xL
========================sf] cflwsfl/s k|ltlglwsf] ?kdf sfo{ ug{ dGh'/ u/L ;Demf}tf ;d]t eO;s]sf]n] tf]lsPsf]] sfuhft /
ljj/0f ;DnUg u/L To; af]8{df btf{ x'g of] lgj]bg k]z u/]sf] 5' .
;DnUg adf]lhdsf sfuhft tyf pNn]lvt ljj/0f ;To tYo 5g\ . unt sfuhft jf ljj/0f k]z u/]sf] 7x/]df
sfg"g adf]lhd ;xF'nf a'emfpFnf .
lgj]bssf] gfd M
b:tvtM
22
cg';"rL!!
-lgod @! sf] pklgod -%_ ;+u ;DaGwLt_
23
cg';"rL!@
-lgod @( sf] pklgod -!_ ;+u ;DalGwt_
!= u|fxssf] ljj/0fM
gfdM ==========================================================================================================
gful/stf k|df0fkq g+= ====================================================================================
gful/stf hf/L ldlt / lhNnfM ===========================================================================
afa'cfdfsf] gfdM ==========================================================================================
kltklTgsf] gfdM =========================================================================================== =
jfh];;'/fsf] gfdM ==========================================================================================
u|fxssf] k]zfM =================================================================================================
s'g} sfof{no;+:yfdf sfo{/t eP sfof{no;+:yfsf] gfd / 7]ufgfM
===============================================================================================================================================
@= :yfoL 7]ufgfM ============================c+rn===========================lhNnf =============================== uf= lj=;=g=kf=
6f]n====================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+================ km\ofS;M============Od]n =================
#= xfnsf] 7]ufgfM ====================c+rn====================lhNnf ========================= uf= lj=;=g=kf=d= g= kf=
6f]n====================j8f g+=========Ans g+========= kmf]g g+M================ km\ofS;M============Od]n =================
$= u|fxsn] lwtf]kq sf/f]jf/ ubf{ k|of]u ug]{ a}+sljlQo ;+:yfM
gfdM ===============================================================================================================================================
7]ufgfM ============================================================================================================================================
vftf g+=M ==========================================================================================================================================
==
;+nUgM
!= gful/stf k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
@= gfjfnssf] xsdf hGd btf{ k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
#= lalIfKt AolQmsf] xsdf sfg'g adf]lhd ;+/IfsTj u|x0f u/]sf] k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
24
cg';"rL!#
-lgod @( sf] pklgod -!_ ;+u ;DalGwt_
@= 7]ufgfM
lhNnf ============================= uf= lj= ;=g= kf= ======================= 6f]]n ============================j8f g+==============
kmf]g g+ =====================================================================================================================================
km\ofS; g+= ===================================================== Od]n ====================================================================
#= sDkgL jf ;+ul7t ;+:yfn] lwtf]kq sf/f]jf/ ubf{ k|of]u ug]{ a}+sljlQo ;+:yfM
gfdM =========================================================================================================================================
7]ufgfM========================================================================================================================================
vftf g+=M ===================================================================================================================================
;+nUgM
!= sDkgL jf ;+ul7t ;+:yf btf{ k|df0fkqsf] k|ltlnlk .
@= lwtf]kq sf/f]af/ ug{ u|fxs kl/ro ljj/0f eg]{ ;DaGwdf sfof{no k|of]hgsf] nflu
;+rfns ;ldltsf] lg0f{o . u|fxs kl/ro btf{ g+M
ldltM
?h' ug]{ clwsf/Lsf] gfdM
b:tvtM
25
cg';"rL!$
!= lwtf]kq z]o/sf] k|To]s vl/b tyf ljqmL sf/f]jf/df lwtf]kq bnfnL jfkt lng kfpg] ;]jf z'Ns M
-s_ ?= %),))). ;Ddsf] sf/f]jf/df ! k|ltzt
-v_ ?= %),))). eGbf dfly ?= %,)),))). ;Ddsf] sf/f]jf/df )=( k|ltzt
-u_ ?= %,)),))). eGbf dfly ?= !),)),))). ;Ddsf] sf/f]jf/df )=* k|ltzt
-3_ ?= !),)),))!. eGbf dfly hlt;'s}sf] sf/f]jf/df )=& k|ltzt
@= g]kfn ;/sf/ jf g]kfn ;/sf/sf] hdfgt jf k"0f{ ;'/lIft x'g] u/L ;/sf/L ;+:yf jf g]kfn /fi6 a}+sn] hf/L
u/]sf] C0fkqsf] v/Lb laqmL sf/f]af/df lwtf]kq bnfnL jfkt lng kfpg] ;]jf z'Ns M
-s_ ?= %,)),))). ;Ddsf] sf/f]jf/df )=@) k|ltzt
-v_ ?= %,)),))). eGbf dfly %),)),))). ;Ddsf] sf] sf/f]jf/df )=!) k|ltzt
-u_ ?= %),)),))). eGbf dfly hlt;'s}sf] sf/f]jf/df )=)% k|ltzt
#= dfly qm=;= ! / @ df pNn]lvt lwtf]kq afx]s cGo lwtf]kqsf] xsdf lwtf]kq bnfnL jfkt lng kfpg] ;]jf
z'Ns M
-s_ ?= %,)),))). ;Ddsf] sf/f]jf/df )=&% k|ltzt
-v_ ?= %,)),))). eGbf dfly %),)),))). ;Ddsf] sf] sf/f]jf/df )=^) k|ltzt
-u_ ?= %),)),))). eGbf dfly hlt;'s}sf] sf/f]jf/df )=$) k|ltzt
b|i6JoM
-s_ dfly qmd ;+Vof !, @ / # df h'g;'s} s'/. n]lvPsf] ePtfklg lwtf]kq bnfnn] u|fxsaf6 kfpg] ;]jf
z'Ns ?= @% . - eGbf 36L x'g] 5}g .
-v_ lwtf]kq bnfnn] sf/f]af/ ;]jf k|bfg u/] jfkt pk/f]Qm ;]jf z'Ns afx]s cltl/Qm /sd u|fxsaf6 lng
;Sg] 5}g .
26
cg';"rL!%
-lgod #@ sf] pklgod -@_ ;+u ;DalGwt_
lwtf]kq bnfn, lwtf]kq Jofkf/L tyf ahf/ lgdf{tfn] hDdf ug'{kg]{ sf/f]jf/ b:t'/
27