Std11 Hist TM

~6lim-LIT6l!HD ®(!!
) UIT6lJ8:Qa=wru
~6lim-LIT6l!lLD ®(!!) Qu(!!)rfu@)dJ!!Jt.b
~ 6lim- LIT 6l!lLD LD 6Ufl ~ :2; ~ fiirr 6l!l LD lU dJ !!J Q B' lU 6lJ
~LDl!PJbrr{bl urrL!GJT6h LOJD!DJljJ

e;rromt uSlw6U ·u6U11fl e;m Bi!:JI e;th
ffi6b~rflB= a=rrm6U, Qa=liirrm~-:- 600 006.
ii
UITL<:61161D61T
~6U@j 1
t @.ffi~w 6iJJJ61lrr!iJ~&U 46DluS16Uim ~rr ffia;ili -
<:ru!iJIDJmLOuSl&U ®lDIDJ6lDLO 5
2. ffilDffiiT61ltD - U6lDYJIU ffilDffiiT61ltD - LJ~IU ffilDf61T61ltD -
!!L<:61lrra;.$ ffiiT61ltD - ~IJUUIT J!iiTffirflffi~~m 6l!!JULJ Bn...!l)lffi6ir 5
3. <:ru~a;rr61lili - ~fiTmiDJa;6ir - lYI.ffi~w <:ru~a;rr61lt.il
(@@fi® <:ru~a;rr61lt.il} - t.SI.ffi~w <:ru~ffiiT61lLD -
a;rrut.Siw.$a;rr61lt.il - B'e!JiffiQurr(!961TIT ~ITIJ u6Dirrurrl..(bl rurrY!ffima; 5
~6\l@j 2
4. ffil.(YI. ~!Jlrrt.il $1TlD!!JIT6Dirr~&U @.ffi~wrr6Dlm Jf,lm61lmLO -
I.Offi~U <:UIJIJBi 5
s. 61.06llliT, u1.0w~~m- 6T @8:61 ~ LOffirrmJJrr - 61.06llliTffi
Qa;rr6irma;a;6ir - ~ffiLDUIJIT 6iu<:ru~rrt.iluJJrr t.Sirfl6ljffi6ir -
UJJ6116U - Q~rr6Dirr(bla;6ir 5
6. LJ~~ u1.0w~~m 6T@66l- LJ~~ffi Qa;rr6irma;~6ir.
¢mwrrm, LOa;rrwrrm t.Sirfl6lla;6ir - LJ~~ ui.Jiw~~m UJJru&U -
Q~rr6Dirr(bla;6ir - @® uLOwrila;6fflm ®lDIDJ6lDLO <:ruJilw~a;6ir 5
~6\l@j 3
1. QLOmrflwrra;@9ffi® (Yiffi @.ffi~wrr - !!i.ffi~rra;6ir -
UITJJ.f ffiU UfilDLQIU@ULJ - ~Q61l8:urr6DirrLrflm
umLQw(bluLJLil6Dlm61T6llffi@9Lil 5
iii
s. QLDmrflwrre;m - a=rrmwe;m - a=.ffi~IT®LI~rr - ~C:a=rre;rr
QLDmrflwrr ~Lffl(!:Jlm !D - ~C:a=rr e;rflm ~rrLDt.b - e;m6U,
ffiLI¥-Lffiffi611l6U 6ll6TfrT B=ffl - QLDmrflwrfl60J ru YJffffl 10
~6U@j 4
9. QLDmrflwrre;@!Jffi®ut5160T @.ffi~wrr - s;rfue;rre;m -
a=rr ~6llrrmrr e;m - ®~rrmrr e;m - e;filifl~e;rr -
ffi IT ,ffi~ITIJ ffiffi611l6U 10
10. ~L.6lYJJ6ITL(bl 6lllf6UrrJilJDl&U a=rrue;e;rr6Ut.b - a=rr60T IDJffifiir
~ITBiffim u!iJJDlw Bi@iffie;t.b - LDffie;lilfl60T B't:!:Jiffi a=LDw
Qurr @i6Tf1T ~IT IT 6lliTYJffime; 5
~6U@j 5
11 @JU~rTffiiT6U @.ffi~wrr - ~Lffl(!:Jl611l!D - B't:!:Jiffi,
Qurr(!96TTIT~ITIJ, umrurrl_(bl Jf,lm6U611lLDffi6ir - ~limu
umLQw®uyt.b ®LI~rre;fiir ruY!B=fflll..jt.b 1{)
12. ~rr~ 6llrr~~mrr- a=rrmwe;m- B't:!:Jiffi, a=LDw, umrurrL®

6lliTYJffi611lffi 5
~6U@j 6
13. Q~&irfillflJi~w ~IJBillim 15
1. uru6U6llrTe;m - a=rrmIDJffifiir - ~Lffl(!:Jl611l!D - B't:!:JiffiU

Qurr(!96TTIT ~rrlf, uoourrl_(bl Jf,lm6UmLDe;6ir
2. a=rr@!Jffi.$lwrre;m - ffi611l6U 6llmrrB=ffl
3. @lfiTLI¥-IJ'LBiLLrre>m - e;m6U~Q~rroo®
4. C:B'IT!:j!ffe;fiir - B't:!:JiffitD, Qurr(!96TTIT~IT UOOUITL(bl Jf,l611l6U611lLDffifiir
14. ~.flwJ6rr@e;@!)Lm @.ffi~wrr Qe;rrool¥-®.ffi~

UOOUITL(bl~ Q~ITLff4 5
IV
~6U@ 7
15. ~~JJt.51tuu umL~ltu(blCnSlm~urr~ @J]l~rurr - (@JJITU4~~1J
~IJBiffim - ~~IJ~UJU U6ll'lLQu(blu4Bim - a;~m'!lDITe.YJ~ -
IYJffiUILD~ ~a;mfl 10
16. Quu6'61 Bi6il~rrmlrurra;6Tr - ~1¥-mLD, ffil6U~, ~ffi6TTffi,
ma=ru~. ~6Urri¥- LDJJ4Bi6Tr u!iJp5lru Bi®ffia;tb - ~rr6llrrffitb 20
11. QL6il6'61 Bi6il~rrmlrurra;61ftm ~L.6luSlm .SY! a=e!Jia;,
QUIT(!!j6TTIT~ITIJ, umrrum.:.@ ~6ll'l6U6ll'lLDffim
~6U@ 8
18. @mLffia;rr6U @J]l~rurr6l5lm uffi~ @ruffia;tb -

(@JJITLDITWJ~rr - a;t5!T - 6ll6il6UUITifa=rrrflrurr!T -
ma=~~mrurr - ®®JliiT6llfffi - t..OJJrrurrli.J - @r5l @ruffia;tb 10
19. 6l5l~UJ!JiffiiT urrtlilml ~IJBiffim - Ue!Jiffi, Qurr®6TTIT~ITIJ,
umrrurrl..® ~6ll'l6U6ll'llDffim 10
~6U@ 9
20. (Ylffi6Urrruu CuJJJJBi - (Ylffi6Urrru, @rr LDJJ4
~IJBi ~L.6lru6TTrra;m6TTu u!iJp51ru Bi(lljffia;tb 15
21. (Ylffi6UITUJW ~L{ylm!D - ~UIJIJBi - 6ll'llDUJ ~IT6llrra;tb -
~~6ll6Urrffi~ - tnrr~6U ~n-6llrra;w - ~~6ll6U!Ta;m -
u6mrfla;6Tr
22. (Ylffi6Urrrurra;rr6U a=e!Jia;, Qurr(.llj6TTIT ~rrJJ,

6LDUJ, UmrrUITL@ ~6ll'l6U6ll'lLDffim - (Ylffi6UITUJrr mY!if6J 10
~6U@ 10
23. LDJJrr~~rurr 6T@iF6l - 616llrr~ - ~l..6l(Ylm!D -

~U~6ll1Tffia;m 10
24. @JB~UJIT6UIJD@ 2IJ~IJITUr51UJfi"a;m 6ll®6ll'lffi - (@j])~UJIT6l516l:J
~rliJ.$1~6UUJff ~l..61 ~.!JJI6llUU(bl~6il. 10
v
Qurr®mLBiBiLh
J6mm il~~w 6UJT6Urr!DJ
1. @Jb ~UJIT 6Uim L.j6Uiu5\UJ 6U BiL.I!)Iffi @ltD

6Uif 6\liT lD p5llfu ~ 6U lD p5lm ~IT ffi ffi (YltD 1
2. 6Uif6U IT lD l!)lffi @j (Yl Jb60l~ UJ ffiiT 6\l
@Jb~llJIT~tD ~lfUUIT U~UIT(j))tD 12
3. ~ru~ ffiiT6UU u~uiT(i)) 30
4. B' LD6llllf, L.j~~ B'LDUJffila;m 40
5. LDffi~~~m 6T@Ulflll..lt.il,
~Q6UffiB'ITJb~lflm U60lLQUJ@UL.jtD 51
6. QLD6TTifiUJu ~Uiflf Bi 63
7. QLD6TTifiUJ(!!jffi@jU t51Jt60l~UJ BiiT6U @Jt~UJIT 80
8. 91
9. ®U~u ~UiflfBi 103
10. ~ri-~ ruri-~~mri- (ffil.t5l. 600 - 647) 12.1
11. Q~6irr6llftJt~w ~rr Biffim - I
u 6U 6\) 6Urf a; 6Tr 131
12. Q~6irr6llftJt~w ~rr Biffim - II

B'IT @iffii$\wri-a;6Tr, @If IT~ !¥-IfBn..Lrr a;6Tr 142
13. ~Uiflf BiU ~B'IT!:J!rf a;m 152
14. J>J,lflUJ !fJIT@B>6ifl6U @Jt~wu u~uiT@ urr~~lfu 166
15. (YlJi;60l~UJ @60lLffiffiiT6U @Jb~UJIT 175
16. QL6U6ol _Bi6U~IT6llftwt.il 185
vi
17. Quu6UI Bi6U~rrffilw~@m&w @.ffi~lwrr 205
18. @mui;a;rr6\l @.ffi~wrr6Ul6U uffi~ @wffia;Lil 216
19. 6Ul~UJ.ffiB>IT, urrt.6lffil ~IJBiB>m 226
20. (YIB>6\lrrUJu ~UIJIJBi 238
21. (YIB>6\lrriurftm &w @.ffi@wrr 258
22. IDIJ rr L.. 19- wIT a; 6ir 269
23. 2B~1Jrrut51wrflm 6l.l(!96Dlffi 27'9
vii.
ghl« - 1
ïªâahÉ òÉÆa TWfS«
tuyh¿ mt¿ jh¡fK«
fw neh¡f§f
ïªj ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
1. ïªâahÉ òÉÆa TWf
2. ïkhya kiyfS« ïªâa tuyh¿ mt¿ jh¡fK«
3. f§if¢ rkbtËí« ïªâa tuyh¿ mj g§F«
4. bjf¤âa Ôgfg« - bjÅªâa tuyh¿ mj
jh¡f«
5. ïªâahÉ fhz¥gL« ntWikÆ xWik
bghJthf tuyhW¡F ïU f©f c©L vd¡ TWt®.

xW fhy«. kbwhW òÉÆa mik¥ò. tuyh¿ ngh¡if
bgU«ghY« fhyK« ïlK« Ã®zÆ¡»wd vW« Twyh«.
F¿¥ghf, xU eh£o tuyhW Ãfîfis mj òÉÆa TWfns
bgÇJ« Ã®zÆ¡»wd. ïªâa tuyh¿Y« òÉÆaÈ jh¡f¤ij
fhzyh«. vdnt, ïªâahÉ òÉÆa TWfis m¿ªJ
bfhtj_y« mj tuyhiw bjËthf òÇªJ bfhsKoí«.
ïªâa¤ Jiz¡f©l« xU bjËthd òÉÆa mik¥ig¡
bfh©LsJ. ïkhya kiyf, ïªnjh-f§if¢ rkbtË
bjÅªâa Ôgfg« vd mjid _W K¡»a gFâfshf¥
ãÇ¡fyh«. ï¤Jiz¡ f©l¤â ïªâah, gh»°jh, t§fnjr«,
neghs«, ó£lh vw IªJ ehLf csd. mt¿ ïªâahnt
bgÇajhF«. 28 khÃy§fisí« 6 ôÅa ãunjr§fisí«
bfh©ljhf mJ És§F»wJ. 2001 M« M©L k¡f bjhif¡
fz¡F¥go ïªâahÉ k¡f bjhif üW nfho¡F nkyhF«.
1
ïkhya kiyf fhZÛU¡F tl¡nf fhunfhu« kiy¤bjhl® csJ. cy»
ïu©lhtJ ca®ªj áfukhd kî©£ fh£É M°o ï§Fjh
ïªâahÉ tl¡F¥ gFâÆ ïkhya kiyf mikªJsd. csJ. ïkakiyÆ ï¥gFâÆYs fzthf caukhfî«
ïªâahÉ tlnkF¡ nfhoÆYs ghÄ® Ko¢á bjhl§F« ïJ FË®fhy¤â gÅ gl®ªJ« fhz¥gL»wd. »Í¤ tÊahf
»H¡fhf Ú©L »l¡»wJ. ïj Ús« »£l¤j£l 2560 »nyh k¤âa MáahÉF brY« fhunfhu« bgUtÊí« ï§FsJ.
Û£l®fshF«. ruhrÇ mfy« 240 Kj 320 »nyh Û£l®fshF«. Mdh ï¤jl¤â Äf¡ Fiwthd ngh¡Ftu¤nj eilbgW»wJ.
ïkhya¤â Äf caukhd áfu« vbtbu°£ vd¥gL»wJ. fl
k£l¤âÈUªJ ïj cau« 8869 Û£l®fshF«. irÕÇahÉÈUªJ fhZÛ® gs¤jh¡F ca®ªj kiyfsh NH¥g£LsJ.
k¤âa Máah tÊahf åR« fL« FË®fh¿ÈUªJ ïªâahit¥ ïU¥ãD« gntW fzthf _y« ï¥gs¤jh¡if
ghJfh¡F« ïaif muzhf ïka kiyf âf»wd. ïjdh, brwilayh«. g©gh£oY« ghu«gÇa¤âY« fhZÛ® gs¤jh¡F
ïªâahÉ j£gbt¥g« M©L KGtJ« Óuhd bt¥g¤Jl jÅ¢áw¥òl âf»wJ. ïkhya kiyfË mothu¤â neghs«
fhz¥gL»wJ. FË®fhy¤â ïkhya¥ gFâÆ csJ. f§if¢ rkbtËÆÈUªJ gntW fzthf _y«
gÅ_o¡»l¡»wJ, vdnt ïj bgU«gFâ thtjnfwjhf neghs¤ij brwilayh«.
ïiy. »H¡nf m°[h« tiu ïkakiyf Ú©L »l¡»wd. gh£
gilbaL¥òfËÈUªJ ïªâahit¥ ghJfh¡F« ïaif¤ nfh, ehfh, Yõh nghw kiy¤bjhl®f ït¿
jL¥ghf ïkakiyf ïUªJtªjd vw fU¤J Ú©lfhykhf F¿¥ãl¤j¡fit. fL« kiH¡F« ml®ªj fhLfS¡F« ïit bga®
ÃyÉ tU»wJ. Mdh, tlnkF kiyfË fhz¥gL« irg®, bgwit. Mdh, thtjfhd NH Äfî« Fiwnt. tl»H¡F
nghy, F®u«, nfhk nghw fzthf ïªâahití« k¤âa ïªâahÉ kiyfis¡ flªJ brtJ« vËjy. vdnt, ï¥gFâ
Máahití« ïiz¡F« vËa tÊ¤jl§fshf mikªJsd. bgU«ghY« jÅ¤nj fhz¥gL»wJ.
ïªJFZ, Riykh, »®jh® kiy¤bjhl®fË ï¡fzthf ïªnjh - f§if¢ rkbtË
csd. tuyhW¡ fhy¤âF KãUªnj ï¡fzthf _y«
ngh¡Ftu¤J eilbgwd. gilbaL¥ghs®fS«, Fona¿fS« f§if, áªJ, ãu«kò¤âuh M»a _W K¡»a eâf ghí«
ï¡fzthf tÊahf ïªâahÉF EiHªjd®. ïªnjh- gFâna ïªnjh-f§if¢ rkbtË vW miH¡f¥gL»wJ. MWfË
MÇa®f, ïªnjh-»nu¡f®f, gh®¤âa®f, rhf®f, Fõhd®f, mo¤J tu¥gL« fÇr k© Äf¥guªj ïªj Ãy¥gu¥ã gotjh
A]z®f, JU¡»a®f nghnwh® ï¡fzthf_ynk ïªâah ts« Ä¡f Éis Ãy§f ï§Fsd.
tªjd®. ï¥gFâÆYs °th¤ gs¤jh¡F« xU K¡»a ïka kiyfS¡F m¥gh áªJ eâ cg¤âah»wJ. #&y«,
tÊ¤jlkhF«. khánlhÅahÉ mby¡rhªj® ïtÊahf¤jh Ódh¥, uhÉ, r£by{, ãah° M»ad ïj K¡»a »is eâfshF«.
ïªâahÛJ gilbaL¤jh®. gilbaL¥ghs®fis¤ jÉu, rka¥ áªJ eâah Äfî« gabgWtJ grh¥ rkbtËahF«. grh¥ vw
gu¥ghs®fS«, tÂf®fS«Tl ïtÊ¤jl§f _ykhf brhY¡F IªJ eâf ghí« gFâ vW bghU. áªJ¥
ïªâahî¡F tªjd®. vdnt, ïªâahÉF« k¤âa MáahÉF« gs¤jh¡» Ñ¥òw¤â áªJ khfhz« mikªJsJ. áªJ¥
ïilna ÃyÉa tÂf¤ bjhl®ò¡F« g©gh£L¤ bjhl®ò¡F« gs¤jh¡F Äfî« tskhd Ãy§fis¡ bfh©LsJ.
tlnkF kiyfËYs fzthf tÊtF¤jd.
2 3
áªJ gs¤jh¡»F«, f§if¢ rkbtË¡F« ïilna - aKid njhM¥ gFâia¡ if¥gwî«, j« tr« it¤âU¡fî«
jh®¥ghiytdK«, MutÈ FWfS« csd. MutÈ bgU« ngh£oí«, ngh®fS« eilbgwd.
FWfË kî©£ mò Äfî« caukhdjhF« (5650 mo)
ïkakiyfË cg¤âahF« f§if eâ bjfhf Xo ãd® »H¡F nkY«, ï¥gFâÆ ghí« eâfS«, fhthfS«
neh¡» gh»wJ. f§if eâ¡F ïizahf ngh¡Ftu¤J¡F bgÇJ« gag£ld. g©il¡ fhy¤â rhiyf
XotU« aKid eâ ãd® mjDl xW mik¥gJ fodkhf ïUªjJ. vdnt, gaÂfS«, tÂf®fS«
fy¡»wJ. ïÉU eâfS¡F ïil¥g£l glF¥ ngh¡Ftu¤ij mâf« gagL¤âd®. M§»y¡ »H¡»ªâa
Ãy¥gFâ njhM¥ vW miH¡f¥gL»wJ. tÂf¡FG M£á¡fhy« tiu glF¥ ngh¡Ftu¤J K¡»a¤Jt«
nfhkâ, ruí, fh¡uh, fh©l¡ nghwit bgW És§»aJ.
f§ifeâÆ K¡»a JizeâfshF«.
bjf¤âa Ôgfg«
jh® ghiytd« ïªâahÉ »H¡F¥ gFâÆ f§if¢
rkbtËí« ãu«kò¤âuh rkbtËí« tl ïªâahití« bjÅªâahití« ãÇ¡F« nfhlhf
x¿iz»wd. ïka kiyfS¡F m¥gh cg¤âahF« mikªâU¥git Éªâa rh¤óuh kiyfS«, e®kij, jgâ MWfS
ãu«kò¤âuh eâ âbg¤ tÊahf¥ ghªJ ïªâahÉ tl»H¡F¢ nkahF«. Éªâa kiyfS¡F bj» fhz¥gL« ÕlóÄ j¡fhz¥
rkbtËia mil»wJ. rk btËÆ bks C®ªJ brY« ïªeâÆ ÕlóÄ vW miH¡f¥gL»wJ. vÇkiy¥ ghiwfshyhd ïJ
gu¥ò Äfî« ÉÇtilªâU¥gnjhL, gy Ôîfisí« bfh©LsJ. tlïªâa kiyfËlÄUªJ ntWg£ljhF«. ï¥ghiwf
efuika§f cUthtjF ïªnjh - f§if¢ rkbtË brJ¡FtjF vËjhf ïU¥gjdh, j¡fhz¥gFâÆ Filtiu¡
bgU«g§fh¿ísJ. F¿¥ghf, eâ¡fiufËY«, ïU eâf xW nfhÆfS«, klhya§fS« Vuhskhf mik¡f¥g£Lsij¡
nrUÄl¤âY« ï¤jifa efuika§f njh¿ ts®ªjd. áªJ fhzyh«.
rkbtËÆ Au¥gh g©ghL brÊ¤njh§»aJ. f§if¢ rkbtËÆ j¡fhz¥ ÕlóÄÆ ïUkU§»Y« »H¡F¤ bjhl®¢á kW«
nkF¥ gFâÆ ntjfhy¥ g©ghL áwªJ És§»aJ. gdhu°, nkF¤ bjhl®¢á kiyf csd. »H¡F¤ bjhl®¢á
myfhgh¤, M¡uh, blÈ, ghlÈò¤âu« nghwit f§ir¢ kiyfS¡F« t§fhs ÉÇFlh¡ flY¡F« ïilna nrhH k©ly¡
rkbtËÆ njh¿ ts®ªj K¡»a efu§fshF«. f§if eâíl flfiu mikªJsJ. nkF¤ bjhl®¢á kiyfS¡F« muã¡
nrh MW fy¡F« ïl¤â ghlÈò¤âu efu« mikªâUªjJ. flY¡F« ïilna cs Ãy¥gFâ nfhth tiu bfh§fz«
g©il¡ fhy¤â, bksÇa®f, R§f®f, F¥j®f nghw vd¥gL»wJ. mjf¥ghYs gFâ fduh vW« bjnfho¥ gFâ
nguuRfË jiyefuhf ghlÈò¤âu« És§»aJ. kygh® flfiu vW« miH¡f¥gL»wJ.
f§if¢ rkbtËÆ nkF¥ òw¤â mikªJs Äf nkF¤ bjhl®¢á kiyÆ édh®, fnAÇ, fh®nt nghw
K¡»akhd efu« blÈ. ïªâa tuyh¿ ngh¡if Ã®zÆ¤j fzthf csd. nk»Ys JiwKf§fis ïiz¡F«
K¡»a ngh®fshd FUnõ¤âu«, jbu, ghÅg£L M»a ngh®f tÂftÊ¤ jl§fshf ïit És§»d. tl ïªâahÉF«
blÈ¡F Äf mUfhikÆjh eilbgwd. tsik¡F«, bjÅªâahÉF« ïilÆ j¡fhz¥ ÕlóÄ xU ghy« nghy
brt¤âF« bga® bgW És§»a f§if¢ rkbtËÛJ maeh£L brag£lJ. ïU¥ãD«, Éªâa kiyfËYs ml®ªj fhLf
gilbaL¥ghs®f mâf nkhf« bfh©lâ Éa¥ngJ« ïiy. ï¥gFâia tl¡»ÈUªj jÅik¥gL¤Jtjhf mikªâUªjd.
f§if¢ rkbtËia j§fsJ f£L¥gh£o it¤âU¡f gntW vdnt, bjÅªâa Ôgfg¤â bkhÊí« g©ghL« beL§fhykhf
muRf ngh£oÆ£ld vgJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. F¿¥ghf, f§if mt¿ jÅ¤jik khwhk fh¥ghw¥g£L tU»wd.
4 5
bjnfhoÆ òfbgw ghy¡fh£L¡ fzth csJ. brÊ¤njh§»aJ. »H¡nf, #hth, Rk¤âuh, g®kh, f«nghoah nghw
fhÉÇ¥gs¤jh¡ifí«, kygh® flfiuiaí« ïiz¡F« tifÆ gFâfSl thÂf¤ bjhl®ò ïUªJ tªjJ. thÂg« jÉu,
nkF¤ bjhl®¢á kiyÆ FW¡nf ïJ mikªJsJ. g©il¡ ïªâa¡ fiy, rka«, g©ghL nghwití« ï¥gFâfS¡F
fhy¤â ïªnjh-nuhkhÅa t®¤jf¤âfhd K¡»a tÊ¤jlkhf guÉaJ. bjÅªâahÉF«, »nu¡f - nuhkhÅaU¡F« ïilna
ghy¡fh£L¡ fzth És§»aJ. bjÅªâa Ôgfg¤â ÃyÉa t®¤jf« kW« g©gh£L¤ bjhl®ò tuyhW¥
Äfîa®ªj kiy¢áfu« MidKo vgjhF«. nkF¤ bjhl®¢á òfthªjitahF«.
kiyÆYs kbwhU ca®ªj áfu« bjh£lbg£lh. »H¡F¤ ïªâah - ntWikÆ xWik fhQ« ehL
bjhl®¢á kiyf mtsî caukhditay. nkY«, ït¿
fhz¥gL« ïilbtËf _ykhf¤jh gy MWf »H¡F neh¡» gntW ïdk¡fS« xW fyªj fhyf£l« vgjdh,
ghªJ t§fhs tÇFlhÉ fy¡»wJ. mÇ¡fnkL, khkyòu«, g©ila ïªâa tuyhW go¥gjF gutr_£Ltjhf mikªJsJ.
fhntÇ¥g£od« nghw JiwKf efu§f nrhH k©ly¡ MÇaU¡F Kg£l ïd¤jt®, ïªnjh MÇa®f, »nu¡f®f,
flfiuÆjh ïUªjd. ir¤âa®f, A&z®f, JU¡»a®f vd gntW ïd¤jtU«
bjÅªâa Ôgfg¤â K¡»a eâf bgU«ghY« ïªâa k©iz j§fsJ jhafkhf¡ bfh©ld®. ïªâa¥
xW¡bfhW ïizahfnt ghªJ br»wd. Ôgfg¤â g©gh£il ts®¤bjL¥gjF xbthU ïdK« j§fshyhd
»H¡F¡ nfhoÆ kfheâ gh»wJ. e®kij, jgâ eâf g§fË¥ig tH§»ísd. gntW ïd§fS« ïW ah® vªj ïd«
»H¡»ÈUªJ nkF neh¡» gh»wd. nfhjhtÇ, »UZzh, vW milahs« fhzKoahj msî¡F xW fyªJÉ£ld.
J§fg¤âuh, fhÉÇ nghw ãw eâf nk»ÈUªJ »H¡fhf fhy§fhykhf gntW g©ghLfS« xW fyªJÉ£ld. ntj
gh»wd. ïªj eâfË _y« »il¡F« Ú®¥ghrd trâah, be ïy¡»a§fË gy âuhÉl myJ MÇaU¡F Kªija fhy
Éisí« tskhd Ãy¥gFâfis ï§F fhzKo»wJ. bu¢N® njh brhfis¡ fhz Ko»wJ. mnjngh, r§f ïy¡»a¤â ghÈ
M¥ vd¥gL« »UZzh - J§fg¤âiu eâfS¡F ïil¥g£l kW« tlbkhÊ¢ brhfS« csd.
Ãy¥gFâia if¥gWtjfhf bjÅªâa muRf bjhl®ªJ g©il¡ fhy¤âÈUªnj ïªâahÉ gy rka§f
ngh£oÆ£l t©z« ïUªjd. ïÉU eâfË Kf¤Jthu¤â ïUªJsd. g©ila ïªâahÉ ïªJrka«, rkz, ò¤j rka§f
mikªJs rkbtËÆ rhjthfd®fË muR òfÄ¡F òfbg¿Uªjd. Mdh, g©gh£lsÉ ïit xnwhblhW
És§»aJ. »¿¤Jt rfh¥j¤â KgFâÆ ï¢rkbtËÆ fyªJÉ£oUªjd. ïªâa k¡f gntW bkhÊfis¥ ngádhY«,
gntW efu§fS« JiwKf§fS« brÊ¤J És§»d. rka§fis¥ ãg¿dhY«, r_f¥ gH¡ftH¡f§fS¡F
ïD« bjnf, fhÉÇ¥ gs¤jh¡F Äfî« c£g£oUªjhY« ehL KGtJ« xU áy bghJ¥ g©òs th¡if
jÅ¤jikbfh©l òÉÆa mik¥ig bfh©LsJ. nrhH¥ Kiwia¡ fhzKo»wJ. vdnt, ekJ eh£o ntWik
nguuá mikÉlkhf mJ És§»aJ. g©il¡ fhy¤âÈUªnj fS¡»ilna xWikíz®î nknyh§»ísJ vW JÂªJ
fhÉÇ¥ gs¤jh¡F bkhÊ, g©ghL, ghu«gÇa« nghwtW¡F òf Twyh«.
bgwjhF«. gH§fhy¤ânyna ïªj xWik¡fhd Éij Cw¥g£lJ.
bjÅªâa Ôgfg« Ú©l flfiuia¡ bfh©oU¥gjh, guªj ïªâa¤ Jiz¡f©l« KGtJ« xnu ehL vw cz®î
ï¥gFâÆ thªj k¡f flrh® elto¡iffË bgÇJ« nknyh§»ÆUªjJ. guj® vw gH§FoÆdÇ bgauh ï¤Jiz¡
<Lg£Ltªjd®. g©il¡fhy« bjh£nl, fl thÂg« ï¥gFâÆ f©l« ghuj t®õ« vnw F¿¡f¥g£L tªjJ. g©ila
6 7
fÉP®fS«, j¤JtPhÅfS« vG¤jhs®fS« ïªÃy¥gFâia
fw milîf
xWg£l njrkhfnt fUâtªjd®. bksÇa® kW« F¥j¥
nguuRfË fhy¤ây m¤jifa muáa xWik Vg£lijí« ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® vL¤Jiu¡f Koªjit
ïªâa tuyhW vL¤J¡ TW»wJ. 1. ïªâahÉ òÉÆa TWf.
maeh£ltU« ïªÃy¥gFâia xnu ehlhfnt fUâ tªjd®. 2. ïkhya kiyf g¿a Étu« kW« mªÃa
Ïª¤ vw bga® áªJ vw eâÆ bgaÇÈUªnj bgw¥g£lJ. gilbaL¥ghsU«, tÂfU«, Fona¿fS« tlnkF
mayt®f Kj KjÈ m¿ªj gFâ áªJ eâ ghí« gFâ fzthfis tÊ¤jl§fshf¥ gagL¤âaJ.
vgjh ï¤Jiz¡ f©l¤ij ‘áªJ vnw miH¤jd®. ãd®
mJ »nu¡f®fsh ïªâah vW miH¡f¥g£lJ. ghuÓf kW« 3. ïªnjh-f§if¢ rkbtËÆ eâf - tuyhW
muhãa bkhÊfË Ïª¤ vnw F¿¡f¥gL»wJ. ÃfîfË mt¿ jh¡f« - ngh®f kW«
efuika§f.
bkhÊ kW« g©gh£L xU§»iz¥ò¡fhd Kaáf
g©il¡ fhy¤âÈUªnj nkbfhs¥g£ld. ».K. _wh« 4. bjÅªâa Ôgfg« - Ú©l flfiuf - flrh®
üwh©o eh£o bghJ bkhÊahf ãuh»Uj« És§»aJ. elto¡iff.
ïªâahÉ bgU«ghyhd gFâfË fhz¥gL« mnrhfuJ 5. ïªâah v¥go xU gKf¥ g©gh£L rKjhakhf
fbt£L¡fË ãuh»uj bkhÊ gagL¤j¥g£LsJ. g©ila ts®¢á bgW, ïWtiu mJ v¥go
fh¥ãa§fshd ïuhkhaz«, kfhghuj« M»ad ehL KGtJ« ghJfh¡f¥g£LtU»wJ vgJ F¿¤j És¡f«.
gutyhf go¡f¥g£ld. tlbkhÊ ïy¡»a§fshd ïitÆu©L«
gntW ïªâa bkhÊfËY« vGj¥g£ld.
ïªâa¥ g©gh£L ÉGÄa§fS«, fU¤J¡fS« gntW
tot§fis¡ bfh©oUªjnghâY«, mo¥gilÆ mit xU
fU¤ijna cz®¤Jtjhf ïUªjJ.
ïthW ïªâah ïW gntW rka§fisíila rKjhakhf
ky®ªJsJ. gKf¥ g©gh£il¥ nghW« rKjhakhf vG¢á
bgW¤ âf»wJ. ïU¥ãD« mo¥gilÆ fhz¥gL«
xWikíz®î«, ïªâa rKjha¤â gKf¤jikínk mj
x¥gw tÈikfshf¤ âf»wd. tU§fhy ts®¢á¡F« mit
tÊfh£Ltjhf mikªJsd.
8 9
khâÇ Édh¡f V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
1. f§if eâ ãu«kò¤âuhîl fy¡FÄl¤â ghlÈò¤âu efu«
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
mikªâUªjJ.
1. khánlhÅahit¢ nr®ªj mby¡rhªj® ïªâahÉF tªj tÊ
2. bjÅªâa Ôgfg¤âYs Ú©l flfiuf fl thÂg
m. j¡fhz¥ ÕlóÄ M.fhunfhu« kiy¤bjhl® ts®¢á¡F rhjfkhf mikªjd.
ï. °th¤ gs¤jh¡F <. MutÈ¡FWf 3. ghy¡ fh£L¡ fzth nkF¤ bjhl®¢á kiyÆ csJ.
2. ïUeâfS¡F ïil¥g£l Ãy¥gFâ 4. ïªâah xU gKf¥ g©gh£il¥ bgWÉs§F«
m. ÕlóÄ M. Ôgfg« rKjhakhF«.
ï. njhM¥ <. c¢á VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. ïkhya kiyf
1. f§if eâ cg¤âahF« ïl« ........... 2. j¡fhz¥ ÕlóÄ
2. bjÅªâa Ôgfg¤â caukhd kiy¢áfu« ......... 3. bjÅªâa Ôgfg¤â eâf
III. bghU¤Jf. 4. gKf¥g©gh£L rKjha«
1. vbtbu°£ áfu« m. MutÈ FWf VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf)
2. kî©£ mò M. fhunfhu« 1. ïªnjh-f§if¢ rkbtË ïªâa tuyh¿ VgL¤âa jh¡f«

g¿ xU F¿¥ò vGJf.
3. bjh£lbg£lh ï. ïkhya kiyf
2. bjÅªâahÉ òÉÆa mik¥ig RU¡» vGJf.
4. fh£É M°o <. nkF¤ bjhl®¢á kiy
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijf)
IV. rÇahd brhbwhliu¡ TWf. xW k£Lnk rÇahdJ.
1. ïªâa tuyh¿ mj òÉÆa VgL¤âís jh¡f¤ij
m. e®kij eâ »H¡»ÈUªJ nkfhf¥ gh»wJ. kâ¥ãLf.
M. fhÉÇ MW bj»ÈUªJ tl¡fhf¥ gh»wJ. 2. ‘ïªâah ntWikÆ xWik fhQ« ehL - És¡Ff.
ï. aKid eâ jgâ eâíl fy¡»wJ.
<. kfheâ grh¥ gFâÆ gh»wJ.
10 11
ghl« - 2
tuyhW¡F Kªija fhy tuyhW¡F Kg£l
fhy ïªâah
ïªâahî« Au¥gh g©ghL«
fw neh¡f§f
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ. %gh®
J fhÈg§f
1. tuyhW¡F Kªija fhy« áª
bkhfnrhjhnuh
2. Au¥gh ehfÇf¤â njhwK« ts®¢áí«.
3. Au¥gh k¡fË r_f bghUshjhu Ãiyikf.
4. Au¥gh k¡fË g©gh£L th¡if.
nyh¤j
5. Au¥gh ehfÇf¤â mÊî.
áRghfh®
ïªâahÉ kÅj Fy¤â tuyhW, tuyhW¡ fhy¤âF
KãUªnj bjhl§F»wJ. tuyhW¡F Kªija fhy¤ij¥ g¿ muã¡ fl
khÞ» t§fhs ÉÇFlh
m¿ªJbfhtjF vG¤J toÉyhd rhWf »il¥gâiy.
ïU¥ãD«, ïªâahÉ gntW gFâfËÈUªJ »il¤Js ãu«k»Ç mdª¤¥ó®
Vuhskhd bjhbghU rhWfË mo¥gilÆ ï¡fhy
gyhtu«
tuyhiw¥ gil¡f Ko»wJ. ffUÉf, k£gh©l XLf,
fiy¥bghU£f, cnyhf¡ fUÉf nghw bghU£f ït¿
ml§F«. ï¡fhy k¡fË th¡ifia m¿ªJ bfhtjF
bjhÈaÈ ts®¢á bgÇJ« gagL»wJ.
Mâ¢r eÿ®
ïªâahit¥ bghW¤jtiu, tuyhW¡F Kªija fhy¤ij,
giHa ffhy«, ïil¡ ffhy«, òâa ffhy«, cnyhf fhy« vd
tif¥gL¤jyh«. ïU¥ãD«, ïªâa Jiz¡f©l« KGtjF« ïªâa¥ bgU§fl
ïªj fhytiu xnu khâÇahf¥ bghUªJtâiy. tuyhW¡F
Kªija fhy« m¿ÉaÈ Jizbfh©L eF tiuaW¡f¥
gL»wJ. bghJthf nuonah fh®g Kiwna ïjF ga
gL¤j¥gL»wJ. xU F¿¥ã£l fhy¤âF¥ã cÆ®rh®
12 13
bghU£fË vªj msî¡F fÇa« FiwªJsJ vgij Éy§Ffis nt£ilahLtjF bgÇa fnfhlÇfis ït®f
mo¥gilahf¡ bfh©L fhy¤ij¡ fz¡»L« Kiwna nuonah gagL¤âÆU¡fnt©L«. nkY«, FG¡fshf x¿izªJ bgÇa
fh®g KiwahF«. kbwhU Kiw bl£nuh fhy¡ fÂ¥ò Éy§Ffis ït®f å¤âÆU¡fnt©L«. giHa ffhy k¡fË
vd¥gL»wJ. ku¤â cbt£L¤ njhw¤â fhz¥gL« bkhÊ kW« jft gÇkhwKiw F¿¤J vJî« bjÇaÉiy.
tisa§fË v©Â¡ifia¡ bfh©L fhy¤ij fz¡»Ltnj fhy¥ngh¡» ït®fsJ th¡if KiwÆ khw§f Vgl¤
ï«KiwahF«. bjhl§»d. Éy§Ffis ts®¡fî«, fuLKulhf k£gh©l§fis
giHa ffhy« cUth¡fî« xUáy jhtu§fis ts®¡fî« ït®f Kaáfis
nkbfh©ld®. ã«ã£fh nghw xUáy giHa ffhy ïl§fË
ïªâa¤ Jiz¡ f©l¤â gntW gFâfË giHa ït®fsJ XÉa§fS« fhz¥gL»wd. giHa ffhy« vgJ
ffhy kÅj®f thªj ïl§f f©l¿a¥g£Lsd. ïÉl§f ».K. 10,000 M©L¡F Kg£ljhF«.
bgU«ghY« Ú®ÃiyfS¡F mUfhikÆnyna csd. giHa ffhy ïil¡ffhy«
k¡f tá¤j ghiw ïL¡FfS«, FiffS« Jiz¡ f©l«
KGtJ« guÉ¡ »l¡»wd. áy ïl§fË mt®f ïiyfsh kÅjFy th¡ifÆ mL¤j f£l¤ij ïil¡ ffhy« vW
nta¥g£l FoirfËY« thªjd®. ïªâahÉ fhz¥gL« giHa miH¡»nwhk. ïJ Rkh® ».K.10000 Kj ».K. 6000 M©LfS¡F
ffhy k¡f thªj ïl§f tUkhW : ïil¥g£l fhykhF«. giHa ffhy¤âF« òâa ffhy¤âF«
m. tlnkF ïªâahÉ nrh ïilna Vg£l khw§fis ï¡fhy tuyhW vL¤Jiu¡»wJ.
gs¤jh¡F kW« bgh£th® ïil¡ffhy ád§f, F#uh¤â yh§f¢, k¤âa ãunjr¤â
ÕlóÄ Mj«fh®, uh#°jh, c¤âu¥ ãunjr«, Õfh® nghw khÃy§fË
áy gFâf M»a ïl§fË f©blL¡f¥g£Lsd. ghiw¡
M. tlïªâahÉ áthÈ¡ FWf FiffË fhz¥gL« XÉa§fËÈUªJ ïil¡ffhy k¡fË
ï. k¤âa ãunjr¤â ã«ng£fh. r_f th¡if kW« bghUshjhu elto¡iff g¿ Xusî ô»¡f
Ko»wJ. ïil¡ ffhy¤â ntWtifÆyhd ffUÉf
<. e®kij¥ gs¤jh¡» Mj«fh® f©blL¡f¥g£Lsd. Äf¢ á¿a ffshyhd ïit bgU«ghY«
FW giHa ffhy¡ fUÉf
mâfg£r« IªJ broÛ£l® msitíilajhF«. vdnt, ïtiw
c. Mªâu¥ ãunjr¤â f®ü E©ffUÉ myJ ik¡nuhÈ¤ vW miH¡»nwh«.
C. brid¡ fU»Ys m¤âu«gh¡f« nt£ilahLj, czî nrfÇ¤j M»ad ï¡fhy¤âY«
bjhl®ªjd. bgÇa Éy§FfS¡F¥gâ á¿a Éy§Ffis
giHa ffhy¤â Éy§Ffis nt£ilahoí«, c©z¡ nt£ilahLtâY«, Û ão¥gâY« ï¡fhy k¡f mâf ftd«
Toa jhtu§f kW« »H§Ffis nrfÇ¤J« k¡f j§fsJ brY¤âd®. É m«ig nt£il¡F¥ gagL¤âd®. nkY«, xnu
czit¤ njo¡ bfh©ld®. vdnt, ït®fis, ‘ czit ïl¤â Ú©l fhy« j§» thG« ngh¡F« tsu¤ bjhl§»aJ.
nrfÇ¥ngh® vW miH¡»wd®. Éy§Ffis nt£ilahLtjF Mifah, ãuhÂfis ts®¤j, njh£l¥ gÆÇLj, bjhl¡f¡fhy
ffUÉfisna ïªj k¡f gagL¤âd®. ifasî ffUÉ kW« ntsh©ik nghw elto¡iff ï¡fhy¤â bjhl§»d. eh,
cilªj THh§ffns ït®fsJ Míj§fshF«. ffUÉf, kh, g¿, Ô¡nfhÊ nghw Éy§FfË vY«òf »il¤Jsik
bf£oahd Fth®£ir£ vd¥gL« ghiw¡ffshyhdit. MW¥ ïjF rhwhF«.
gLiffË bgÇa THh§ff »il¤jd. cUt¤â bgÇa
14 15
xU áy ïl§fË E©ffUÉf kW« nknyhLfSl brtjF bgÇa k©gh©l jhÊf gagL¤j¥g£ld. rhFgo
nr®¤J rt ml¡f« bra¥g£ljfhd rhWfS« »il¤Jsd. KiwfËY« Kndw« fh©¥g£lJ. gntW fhyf£l§fË,
òâa ffhy« gntW ïl§fË, nfhJik, gh®È, be, âid nghwit
gÆÇl¥g£ld. »H¡»ªâahÉ be mâf« gÆÇl¥g£lJ.
kÅj ehfÇf¤â F¿¥ãl¤j¡f Kndw¤ij òâa br«k¿ahLf, MLf, khLf ts®¥ò gutyhf¡ fhz¥g£lJ.
ffhy¤âjh fhzKo»wJ. òâa ffhy« Rkh® ».K. 6000 Kj gÆÇLtjF« ngh¡Ftu¤J¡F« fheilf gag£ld. gU¤â
».K. 4000 M©LfS¡F ïil¥g£ljhF«. ïªâahÉ gy kW« f«gË Milfis òâa ffhy k¡f mÂªjd®.
gFâfË òâa ffhy¥ cnyhf fhy«
bghU£f »il¤Jsd.
fhZÛ® gs¤jh¡F, ÕfhÇ òâa ffhy¤ij¤ bjhl®ªJ tªj fhy« br«ò ffhy«
áuh©£, c¤âu¥ ãunjr¤â vd¥g£lJ. ï¡fhy¤â br«ò kW« bt©fy« M»a cnyhf§f
Õyh rkbtË, j¡fhz¤â gy gagL¤j¥g£ld. kÅj Fy tuyh¿, cnyhf¤ij
ïl§f M»adî« ïâyl§F«. cU¡»th®¡F« bjhÊE£g¤ij f©Lão¤jJ« cnyhf¤âyhd
bjÅªâahÉ gy òâa ffhy bghU£fis cUth¡» gagL¤âaJ« K¡»a ÃfîfshF«.
òâa ffhy¡ fUÉf
tá¥ãl§fË mf thî Mdh, ffUÉfS« bjhl®ªJ gagh£o ïUªJ tªjd.
nkbfhs¥g£Lsd. xU áy E©ffUÉf K¡»a¤Jt« bgW És§»d. ï¡fhy¤â
f®ehlf¤â khÞ», ãu«k»Ç, Aÿ®, nfhnlf, jÄeh£o cnyhf jhJ¡fis¤ njo k¡f beLªöu« gaz« braî«
iga«gË Mªâu¥ãunjr¤â c£}® M»a ïl§f mt¿ bjhl§»d®. ïjdh, br«ò - ffhy g©ghLfS¡»ilna
F¿¥ãl¤j¡fit. bjhl®òf Vg£ld. ïªâahÉ gntW gFâfËY« br«ò
ntsh©ik, Éy§Ffis ts®¤j, ffUÉfis ffhy¥ g©ghLf fhz¥gL»wd.
gsgs¥gh¡Fj, k£gh©l« brj nghwit òâa ffhy bghJthf, Mw§fiufËnyna br«ò - ffhy¥ g©ghLf
g©gh£o áw¥ò¡ TWfshF«. jhtu§fis¥ gÆÇl¤ ts®¢áailªjd. F¿¥ghf, Ah¥gh g©ghL br«ò - ffhy¥
bjhl§»ajhY«, ãuhÂfis ts®¤jikahY«, XÇl¤â j§»thH g©gh£o xU gFânaahF«. bjÅªâahÉ nfhjhtÇ,
Kg£l òâa ffhy k¡f, »uhk rKjha§f cUthfî« tÊ »UZzh, J§fg¤âuh, bg©zhW, fhÉÇ M»a eâfË
tF¤jd®. fUÉfis cUth¡FtâY«, kÅjD¡F¤ njitahd gs¤jh¡FfË ï¡fhy¤â Foahdt rKjha§f njh¿
rhjd§fis¥ gil¥gâY« bjhÊE£g¤â Vg£l khWjfis ts®ªjd. cnyhf fhy¤â bjhl¡f¤â ït®f cnyhf¤ij¥
ï¡fhy¤â bjËthf¡ fhzKo»wJ. ffUÉf eF gagL¤jÉiy vwhY«, Rkh® ».K. 2000 M©Lth¡» br«ò«
gsgs¥ghf Ô£l¥g£ld. nt£ilahLtjF«, ku§fis bt©fyK« ï¥gFâÆ gagL¤j¥g£ljfhd rhWf csd.
bt£LtjF« gsgs¥ghd TÇa fnfhlÇf bgÇJ« gaDilajhf jÄeh£oYs iga«gËÆ bt©fy« kW« br«ò
ïUªjd. òyh Md FoirfS¡F¥gâyhf, fËk© ffshyhd M»atwhyhd bghU£f, RLk© cUt§f, k©gh©l§f
Foirf mik¡f¥g£ld. k£gh©l§f brtjF r¡fu« nghwit f©blL¡f¥g£Lsd.
gagL¤j¥g£lJ. rik¥gjF«, czî jhÅa§fis nrÄ¤J
it¡fî« k£gh©l§f gag£ld. ïwªnjhiu ml¡f« br«ò - ffhy¤ij¤ bjhl®ªJ tªj fhy« ïU«ò¡ fhykhF«.
ntj ïy¡»a§fË ïU«ò g¿ mo¡fo F¿¡f¥gL»wJ.
16 17
bjÅªâahÉ, ïU«ò¡ fhyK« bgU§f fhyK« (bkfhÈâ¡)
rkfhy« vd¡ fUj¥gL»wJ. bkfhÈ¤ vwh bgÇa f vW
Au¥gh g©ghL bghU. fyiwÆnk R¿ mL¡f¥g£l ffis ïJ F¿¡»wJ.
m¤jifa fyiwf bjÅªâahÉ Vuhskhf¡ »il¤Jsd.
f®ehlf¤âYs Aÿ®, kh°», Mªâu¥ ãunjr¤âYs
ehfh®éd bfh©lh, jÄeh£o Mâ¢r eÿ® M»a ïl§f
mt¿ F¿¥ãl¤j¡fit. fyiw¡ FÊfË fU¥ò - áf¥ò
t©z¤jhyhd¥ ghidnahLf, ïU«ghyhd k©bt£o kW«
«
éy
É mÇth, áW Míj§f nghwit fhz¥gL»wd.
uh
Au¥gh ehfÇf«
%gh®
Au¥gh
áªJ¥ gs¤jh¡» nkF grhãYs Au¥gh áªJ
fhËg§f khfhz¤âYs bkhfrhjhnuh M»a ïU ïl§fËY«jh
ªJ
á
KjKjÈ mfthîf nkbfhs¥g£ld. ïÉu©L

bkhfnrhjhnuh ïl§fS« jnghJ gh»°jhÅ csd. ïªj mfthîfË
rhFjhnuh gadhf xU áwªj ehfÇf« áªJ btËÆ ïUªjJ f©l¿a¥g£lJ.
bjhl¡f¤â ïªj ehfÇf« áªJbtË ehfÇf« vd tH§f¥g£lJ.
áªJbtË¡F m¥ghY« ïªj ehfÇf¤â jl§f guÉÆUª
jikah ãd® ïJ áªJ ehfÇf« vW miH¡f¥g£lJ. KjÈ
mfthî nkbfhs¥g£l ïl¤ij ÃidîTW« tifÆ ‘Au¥gh
nyh¤j ehfÇf« vW« ïJ tH§f¥gL»wJ.
muã¡ fl K¡»a ïl§f
gntW ïl§fË mfthîf nkbfhs¥g£lnghâY«,

mt¿ F¿¥ãl¤j¡fit tUkhW : áªJÉYs nfh£ oÍ,
uh#°jhÅYs fhÈg§f, grhã %gh®, AÇahdhÉ
ãdthÈ, F#uh¤âYs nyh¤j, R®nfhlhlh, kW« njhyÉuh.
bgÇa efu§f bgU«ghY« üW bA¡nl® gu¥gsit¡
bfh©litahF«. áªJbtË efu§fËnyna Äf¥ bgÇaJ
bkhfrhjhnuh. ïJ Rkh® ïUüW bA¡nl® gu¥ig¡ bfh©lJ
vd kâ¥ãl¥gL»wJ.
18 19
njhwK« ts®¢áí« Au¥gh g©gh£o fhy«
flªj v©gJ M©Lfshf nkbfhs¥g£L tU« 1931 M« M©l r®#h kh®õ bkhfrhjhnuhÉ
mfthîfË gadhf Vuhskhd bjhbghU£f fhy¤ij ».K.3250 - ».K.2750 vd kâ¥ã£lh®. ãd®, gntW
f©blL¡f¥g£Lsd. ïit Au¥gh g©gh£o ts®¢áia òâa ïl§fË mfthîf nkbfhs¥g£ld. vdnt, òâa
m¿ªJbfhs gagL»wd. ïjid ehF K¡»a Ãiyfshf¥ jftfË mo¥gilÆ Au¥gh g©gh£o fhyK« mt¥nghJ
gF¤J m¿ayh«. m¿P®fsh òâajhf kâ¥ãl¥g£lJ. nuonah fh®g KiwÆ
1. Au¥ghÉF Kªija Ãiy (Pre-Harappan)
fhy¤ij fz¡bfL¡F« Kiwí« m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ. ïjdh
Xusî¡F JÈakhd fhy¡fÂ¥ò« bra¥g£lJ. 1956 M« M©L
2. Au¥gh g©gh£o bjhl¡f Ãiy (Early Harappan) ~ng®r®° vgt® Au¥gh g©gh£o fhy¤ij ».K.2000 -
3. Au¥gh g©gh£o Kâ®ªj Ãiy (Mature-Harappan) ».K.1500 vW kâ¥ã£lh®. 1964 M« M©L o.ã. mf®th ïªj
g©gh£o fhy¤ij ».K.2300 ».K. 1750 vd Koî brjh®.
4. Au¥gh g©gh£o ïWâ Ãiy (Late-Harappan)
ïU¥ãD«, tU§fhy¤â ïªj fhytiuaiuí« khWtjF
Au¥gh g©gh£oF Kªija Ãiyia »H¡F th¥ò©L.
gY¢á°jhd¤â fhzyh«. bkhfrhjhnuhÉF tlnk» 150 Au¥gh g©gh£o áw¥ò¡ TWf
ik öu¤âYs bkf®fh® vw ïl¤â Au¥gh g©gh£oF
Kªija fhy k¡f thªjik¡fhd RtLf fhz¥gL»wd. efu mik¥ò
ï¡fhy¤â, k¡f j§fsJ ehnlho th¡ifia¡ ifÉ£L
Au¥gh g©ghL mj jÅ¢áw¥ò thªj efu mik¥ò¡F
Ãiyahd ntsh© thit¤ bjhl§»d®.
bga® bgwjhF«. bjU¡f xbthW« FW¡F beL¡fhfî«
Au¥gh g©gh£o bjhl¡f ÃiyÆ k¡f rkbtËfË ne®nfh£oY« mikªâUªjd. Au¥gh, bkhfrhjhnuh, fhÈg§f
bgU« »uhk§fis cUth¡» m§F thªjd®. ï¡fhy¤âjh nghw bgÇa efu§fË nklhd gFâfË nfh£ilf
áªJ rkbtËÆ efu§f njh¿ tsu¤ bjhl§»d. »uhk¥òw f£l¥g£oUªjd. nfh£ilf xbthW« fËk©ffshyhd
th¡ifÆÈUªJ k¡f efuth¡ifiaí« nkbfhs nkLfÛJ mik¡f¥g£oUªjd. nfh£ilÆ Ñ¥gFâÆÈUªj
Mu«ã¤jd®. M«Ç, nfh£ oÍ M»a ïl§fis ïªj Ãiy¡F efu¤â br§ffshyhd åLf ïUªjd. ït¿
vL¤J¡fh£lhf¡ Twyh«. Au¥gh g©gh£o c¢rf£l¤â bgÇa rhjhuzk¡f FoÆUªjd®. bgU«ghyhd f£ol§f mid¤J«
efu§f vG¢ábgwd. fhÈg§f mfthîf m§»Uªj efu br§ffshyhdit. fghiwfshyhd f£ol§f fhz¥glÉiy
mik¥òfisí«, ef®¥òw¡ TWfisí« eF btË¥gL¤J»wd. vgJ F¿¥ãl¤j¡fJ. óÄ¡foÆ mik¡f¥g£oUªj fÊîÚ®¡
Au¥gh g©gh£o ïWâÃiyÆ, mj áijî bjhl§»aJ. FHhf Au¥gh g©gh£o kbwhU áw¥ò¡ TwhF«.
nyh¤j mfthîf ïªj Ãiy¡F j¡f vL¤J¡fh£lhf¤ åLfËÈUªJ btËtU« fÊîÚ®¡ FHhf mid¤J«
âf»wd. nyh¤j efuK« mj JiwKfK« Äfî« bjU¡fË fÊîÚ®¥ghijíl ïiz¡f¥g£oUªjd.
ãfhy¤âjh ÃWt¥g£ld. bts¥bgU¡»ÈUªJ ghJfh¡F« ï¡FHhf bgU«ghiw¡ ffshnyh myJ br§ffshnyh
tifÆ Äf¥bgÇa jL¥ò¢Rtiu ïªefÇ fhzKo»wJ. _l¥g£oUªjd.
bkrgnlhÄah, ïªâahÉ ãwgFâf M»atW¡»ilÆyhd
Äf¥bgÇa thÂg ikakhf nyh¤j âfªjJ.
20 21
bkhfrhjhnuhÉ áw¥ò¡FÇa bghJ ïl« bgU« FËa gntW if¤bjhÊfË nj®¢ábgw ifÉidP®f
FskhF«. ïJ 39 mo ÚsK«, 23 mo mfyK« 8 mo MHK« ï¡fhy¤â thªjd®. bghbfhy®f, br§f brnth®, f
b f h © l j h F « . mW¥ngh®, berî¤ bjhÊyhs®, glF f£Lnth®, RLk© fiyP®
jiuÆÈUªJ Fs¤âF nghnwh® F¿¥ãl¤j¡ft®f. bt©fy« kW« br«ghyhd
ïw§f mid¤J g¡f¤âY« gh¤âu§f Au¥gh g©gh£L cnyhf¤ bjhÊY¡F áwªj
gof mik¡f¥g£Lsd. vL¤J¡fh£LfshF«. j§f« kW« btËahyhd Mguz§f
cilf khWtjF gntW ïl§fË f©blL¡f¥g£Lsd. k£gh©l§f
VJthf Fs¤â Xu§fË bgU«ghY« rhjhuzkhf ïUªjd. xUáy ïl§fË áf¥ò kW«
jÅ miwf fhz¥ fU¥ò t©z«óáa k£gh©l§fS« »il¤Jsd. mÇa tif
gL»wd. FËa Fs¤ ffshyhd kÂfS« cg¤â bra¥g£ld.
â jiu¥gFâ br§f bkhfrhjhnuh - bgU§FËa Fs« ïªâahÉ ãwgFâfnshL gutyhd t®¤jf«
fshyhdJ. mU»ÈUªj nkbfhs¥g£lJ. bkrgnlhÄah, M¥fhÅ°jh, <uh nghw
bgÇa »z¿ÈUªJ Fs¤âF j©Ù® bfh©Ltu¥g£lJ. gFâfnshL maeh£L t®¤jfK« eilbgwJ. j§f«, br«ò, <a«
Fs¤â xU _iyÆ j©Ùiu btËnaW« FHh kW« mÇa tif ff ïw¡Fkâ bra¥g£ld. nfhJik, gh®È,
mik¡f¥g£LsJ. ï¡Fs« rl§FfËnghJ FË¥gjF gÆWtiff, v©bz É¤J¡f nghw ntsh© bghU£f
trâahf mik¡f¥ g£oU¤j nt©L«. bkhfrhjhnuhÉ VWkâ bra¥g£ld. gU¤âahilf, k£gh©l§f, kÂf,
Äf¥bgÇa f£ol« mj jhÅa¡ fsáakhF«. ïJ 150 mo ÚsK« RLk© fiy¥bghU£f, jªj ntiy¥ghLf nghwití«
50 mo mfyK« bfh©lJ. Au¥gh efÇ nfh£ilÆ MW jhÅa¡ VWkâfË ml§F«. áªJ¥gFâ¡F« RnkÇahî¡F« ïilna
fsáa§fis¡ fhzKo»wJ. thÂf¤bjhl®ò ÃyÉajF nghâa rhWf »il¤Jsd.
bghUshjhu th¡if bkrgnlhÄahÉ áªJbtËia¢ rh®ªj gy K¤âiuf
f©blL¡f¥g£Lsd. g©lkhW thÂfnk gutyhf eilbgwJ.
ntsh©ik, bjhÊ, if¤bjhÊ, thÂf« vd ngh¡Ftu¤J¡F fhis kW« vUJ ó£oa t©of
mid¤Jtif bghUshjhu elto¡iffisí« Au¥gh g©gh£o gagL¤j¥g£ld vgij áªJbtËÆ »il¤Js K¤âiufS«
fhzKo»wJ. nfhJikí« gh®Èí« K¡»a RLk© bgh«ikfS« cWâ¥gL¤J»wd. MWf kW« fl
ÉisbghU£fshF«. v, fLF, gU¤â ngh¡Ftu¤J¡F glFfS« f¥gfS« cjÉd.
nghwití« gÆÇl¥g£ld. Äifahd
jhÅa§f fsáa§fË nrÄ¤J r_f th¡if
it¡f¥g£ld. btshLf, br«k¿ahLf, Au¥gh k¡fË r_f
vUJf nghwit K¡»a ts®¥ò th¡ifia m¿ªJ bfhs nghâa
Éy§FfshF«. FâiuÆ gaghL g¿ rhWf »il¤Jsd. M©,
ïD« bjËthf tiuaW¡f¥glÉiy. bg© ïUghyU« ÑHhil, nkyhil
Au¥gh K¤âiu kh cË£l gntW Éy§Ff vw ïu©LÉj Milfisí«
czî¡fhf nt£ilahl¥g£ld. mÂªjd®.ïUghyU« kÂfshyhd Au¥gh k¡f gagL¤âa
Mguz§fis mÂªJbfh©ld®. Mguz§f
22 23
tisaf, fh¥òf, x£oahz«, áy«ò, fhjÂ, nkhâu« nfhztoÉyhd nfhLf, t£l§f, ïiyf, brof, ku§f
nghwit bg©fS¡fhd Mguz§f. ïit, j§f«, btË, nghw XÉa§f k£gh©l§fÛJ tiua¥g£Lsd. áy
br«ò, bt©fy« nghw cnyhf§ fshdit. mÇatif k£gh©l§fË Û kW« kÆ cUt§fS« fhz¥gL»wd.
ffshyhd Mguz§fS« ïUªjd. k£ gh©l§f, ff, XLf, vG¤J
jªj« kW« cnyhf§fshyhd gntW tifÆyhd å£L¡Fjî«
gh¤âu§f bkhfrhnjhuhÉ f©blL¡f¥g£Lsd. üF« Au¥gh vG¤J tot« ïD« KGikahf f©l¿a¥gl
j¡fË, Cáf, Ó¥òf, ö©oK£f, f¤âf nghwit Éiy. 400 Kj 600 tiuÆyhd tot§f ïU¥ãD«, mt¿
br«ghydit. fËk©zhyhd t©of áWt®fË Éisah£L¥ 40 myJ 60 k£Lnk mo¥gilahf
bghU£fË ml§F«. nfhÈf, gªJf, jha« nghwit És§F»wd. váait mt¿
Éisah£L¡F gag£ld. Û ão¤j vgJ Kiwahd bjhÊ. khWtot§fns. Au¥gh vG¤J¡f
nt£ilahLjY«, vUJ¢ r©ilí« bghGJngh¡FfshF«. gntW bghJthf tyÄUªJ ïlkhfnt vGj¥
ngh®¡fUÉfS« f©blL¡f¥g£Lsd. br«ò kW« g£Lsd. xUáy K¤âiufË KjtÇ
bt©fy¤âyhd nfhlÇf, <£of, FWth£f, É m«òf tyÄUªJ ïlkhfî«, mL¤jtÇ
nghwití« ïâyl§F«. ïlÄUªJ tykhfî« kh¿kh¿ vGj¥
fiyf g£Lsd. °fhoneÉahit¢ nr®ªj
gh®nghyh kW« mtuJ clgÂahW« Au¥ghÉ vG¤J tot«
Au¥ghÉ ág§f Äf¢áwªj ntiy¥ghLfis¡ m¿P®fS« Au¥gh k¡fË bkhÊ
bfh©ljhF«. RLk©zhyhd M©, bg© cUt§f, Éy§Ff, âuhÉlbkhÊna vW Koî brJsd®. nrhÉa¤ m¿P® áyU«
gwitf kW« K¤âiufË tiua¥g£Ls brJ¡nfhÉa§f ï¡fU¤ij V»wd®. ntWáy m¿P®f Au¥gh vG¤J¡fis
áãÆ âwik¡F rhW g»®»wd. bkhfrhjhnuhÉ ãuhÄ vG¤Jtifíl bjhl®ò¥gL¤J»wd®. Au¥gh vG¤J
f©blL¡f¥g£Ls eh£oa k§if vw g¿a òâ® ïD« mÉ¡f¥glÉiy.
bt©fy cUt bgh«ik áw¥ghd Au¥gh vG¤J KGtJ« go¤j¿a¥gL«nghJ m¥g©gh£o
fiyea¤âF vL¤J¡ fh£lhF«. mj áw¥òf KGikahf btËtU« vgâ IaÄiy.
tyJ if ïL¥ãÛJ«, tisaf mÂªj
ïlJ if bjh§fÉl¥g£l ÃiyÆY« rka«
mik¡f¥ g£LsJ. Au¥ghÉ ïu©L
K¤âiuf, RLk© cUt§f kW« br¥òÉiyf nghw
fág§f f©blL¡f¥g£Lsd. xW
rhWfËÈUªJ Au¥gh k¡fË rka th¡if F¿¤J
kÅjÅ ãg¡f th£oY«, kwJ eh£oa
m¿aKo»wJ. mt®fsJ K¡»a M© flî gRgâ (Kfhy¤âa
toÉY« mikªJsd. Au¥gh efu
át). âahdtoÉ mk®ªâU¡F« mtU¡F _W Kf§fS«
k£gh©l§f áwªj fiyeaÄ¡fitahF«.
ïu©L bfh«òfS« fhz¥gL»wd. ehF Éy§Ff (ahid,
k£gh©l§fS«, FtisfS« gntW
òÈ, Ú®ahid, vUJ) btntW âirfis¥gh®¤j t©z« mtiu
tot§fËY«, t©z§fËY« cUth¡f¥
NªJsd. mtuJ ghj¤â ïu©L khf csd. ïªj cUt«
g£Lsd. t©z¥ó¢ RlToa
RLk© cUt¥ K¤âiufË fhz¥gL»wJ. mt®fsJ K¡»a bg© flî jh¡
bgh«ik
k£gh©l§f juÄ¡fitahF«.
flîshF«. ïj RLk© tot§f »il¡»wd. ãfhy¤â
24 25
È§f tÊghL« fhz¥g£lJ. Au¥gh k¡f ku§fisí« fw milîf
Éy§Ffisí« Tl tÊg£ld®. ngf, bf£l MÉf
nghwt¿ÛJ e«ã¡if bfh©oUªj mt®f, j§fis¥ ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ
ghJfh¤J¡ bfhs jha¤J¡fisí« mÂªjd®. 1. giHa ffhy«, òâa ffhy«, cnyhf fhy«
ïwªnjhiu¥ òij¤j m¡fhy¤â bjhbghU£f - m¡fhy k¡fË r_f
bghUshjhu th¡if.
bkhfrhjhnuh, Au¥gh, fhÈg§f, nyh¤j, %gh® nghw 2. Au¥gh g©gh£o njhwK« ts®¢áí« mfthî
efu§fis¢ R¿ f©blL¡f¥g£Ls fyiwf Au¥gh k¡fË nkbfhs¥g£l K¡»a ïl§f.
ïwªnjhiu¥ òij¡F« tH¡f« F¿¤J m¿a cjî»wd.
bkhfrhjhnuhÉ, ïwªnjhiu òij¡F« tH¡fK«, vÇ¤jãd® 3. Au¥gh ehfÇf¤â áw¥ò¡TWf - efu mik¥ò, r_f
vY«òfis òij¡F« tH¡fK« tH¡»ÈUªjd. nyh¤j efÇ th¡if, bghUshjhu Ãiyik.
òijFÊia¢ R¿ br§ff mL¡f¥g£Lsd. Au¥gh efÇ 4. Au¥gh g©gh£o fhy«, rka e«ã¡iff kW«
ku¤jhyhd rt¥bg£o f©blL¡f¥g£Lsd. n#hoahfî« fiyf.
k£gh©l¤âF it¤J« ïwªnjhiu òij¤jjfhd rhWfS«
nyh¤jÈ »il¤Jsd. râ vw clf£ilnaW« tH¡f« 5. Au¥gh ehfÇf¤â mÊî F¿¤j ntWg£l fU¤J¡f.
ÃyÉajfhd bjËthd rhWf ïiy.
Au¥gh g©gh£o mÊî
Au¥gh g©gh£o mÊî F¿¤J« mjfhd rhWf

F¿¤J« m¿P®fS¡»ilna xUÄ¤j fU¤J ïiy. bghJthf
gntW fU¤J¡f Kit¡f¥gL»wd. bts¥ bgU¡F, eâf
tw©LnghLj, ÉisÃy« jdJ ts¤ij ïH¤j, mt¥nghJ
VgL« ÃyeL¡f« nghw ïaif¥ ngÇl®f Au¥gh efu§fË
mÊî¡F fhuz§fshf ïUªâU¡f¡TL«. MÇa®fË
gilbaL¥ò Au¥gh ehfÇf¤âF filá kÂia xÈ¤jJ vgJ
xU áy m¿P®fË fU¤jhF«. nfh£ilf gy mÊ¡f¥g£lJ
F¿¤J Ç¡ntj« F¿¥ãL»wJ. nkY«, bkhfrhnjhuhÉ
f©blL¡f¥ g£Ls kÅj vY«ò¡FÉa mªefu« maytÇ
gilbaL¥ò¡F Mshdij btË¥gL¤Jtjhf csJ. MÇa®fËl«
tÈikÄ¡f Míj§fS«, ntfkhf bry¡Toa FâiufS«
ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ. ïjdh, mt®f áªJ btË¥gFâÆ
j§fsJ Mâ¡f¤ij vËjhf VgL¤âÆU¡f¡ TL«.
26 27
1. giHa ffhy k¡f ntsh©ik brJ thªjd®.
2. ik¡nuhÈ¤ vw E©ffUÉfis ïil¡ffhy k¡f
1. br«ò ffhy¤ij bjhl®ªJ tªj fhy«
gagL¤âd®.
m. giHa ffhy« M. òâa ffhy«
3. áªJ btË¡F« RnkÇahî¡F« ïilna tÂf¤ bjhl®ò
ï. ïU«ò¡fhy« <. ïil¡ ffhy« ïUªjJ.
2. Au¥gh g©gh£o JiwKf efu« 4. Au¥gh k¡fS¡F vGJ« fiy bjÇahJ.
m. fhÈg§f M. nyh¤j VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _W F¿¥òf)
ï. gdthÈ <. %gh® 1. br«ò ffhy«
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 2. bgU§ff (bkfhÈ¤)
1. jÄeh£oYs Äfî« áw¥ò thej bgU§ffhy ika« ......... 3. bgU« FËa Fs«
2. Au¥gh g©gh£o K¡»a bg© bjt« ........ 4. Au¥gh g©gh£o fhy«
III. bghU¤Jf. VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf)
1. nfh£oÍ m. AÇahdh 1. giHa ffhy« g¿ xU F¿¥ò vGJf.
2. njhyÉuh M. uh#°jh 2. Au¥gh g©gh£o njhw«, ts®¢á g¿ ÉtÇ.
3. fhÈg§f ï. áªJ 3. Au¥gh g©gh£o K¡»a ïl§fis¡ TWf.
4. gdthÈ <. F#uh¤ 4. Au¥gh g©gh£o mÊî¡fhd fhuz§fis F¿¥ãLf.
IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf. xW k£Lnk VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)
rÇahdJ.
1. ïªâahÉ tuyhW¡F Kªija fhy« g¿ xU f£Liu
m. Au¥gh g©gh£L ts®¢áÆ _W Ãiyf c©L. tiuf.
M. Au¥gh k¡fË bkhÊ tlbkhÊ vd gh®nghyh TW»wh®. 2. Au¥gh ehfÇf¤â r_f - bghUshjhu Ãiyikfis ÉtÇ.
ï. r®#h kh®õ nuonah - fh®g Kiwia¥ ãg¿dh®.
<. Au¥gh k¡f ngfÛJ e«ã¡if bfh©oUªjd®,
mjdh, ghJfh¥ò¡fhf jha¤J¡fis gagL¤âd®.
28 29
ghl« - 3 MÇa®fË ó®åf«
MÇa®fË ó®åf« vgJ Éthj¤J¡FÇa bghUshF«.

ntj fhy¥ g©ghL ïJg¿ gntW fU¤J¡f Ãyî»wd. gntW m¿P®f
btntW gFâfis MÇa®fË ó®åfkhf F¿¥ãL»wd®.
M®¡o¡ gFâ, b#®kÅ, k¤âa Máah, bjF uZah nghw gFâf
fw neh¡f§f mt®fsJ ó®åfkhf fUj¥gL»wd. ghyf§fhjhu âyf®
thdÉa fz¡Ffis Mjhukhf¡ bfh©L MÇa®f M®¡o¡
ïªj ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhtJ gFâÆÈUªJ tªjt®f vd thâL»wh®. ïU¥ãD«, bjF
1. MÇa®fË ó®åf« uÎa¥gFâna MÇa®fË ïU¥ãl« vw fU¤nj Vf¤j¡fjhf
csJ. tuyhwháÇa®f bgU«ghY« ï¡fU¤ij MjÇ¡»wd®.
2. ntj ïy¡»a§fS« mt¿ áw¥ò« m§»UªJ MÇa®f Máah, Inuh¥gh M»a gntW gFâfS¡F
3. Ç¡ntj fhyK« g©ghL« ïl« bga®ªâU¡f¡TL«. ».K.1500 M« M©Lth¡» mt®f
4. ãªija ntjfhyK« g©ghL« ïªâahÉF EiHªjd®. ïªnjh-MÇa®f vd mt®fis
miH¡»nwh«. ïªnjh-MÇa bkhÊahd tlbkhÊia mt®f
ngátªjd®.
Au¥gh g©gh£o efu§f ».K. 1500 M« M©Lth¡»
ntj ïy¡»a§f
mÊªjd. mt®fsJ bghUshjhu, M£áaik¥ò KiwfS« bks
mÊa¤ bjhl§»d. ï¡fhy¤âjh ïªnjh-MÇa bkhÊahd ‘É¤ vw nt®¢ brhÈÈUªJ ntj« vw brh ãwªjJ.
tlbkhÊ ngRgt®f ïªnjh-<uhÅa¥ gFâÆÈUªJ tlnkF mjF m¿j vW bghU. ntj« vwh “ ca®thd m¿î
ïªâahÉF EiHªjd®. bjhl¡f¤â tlnkF kiyfËÈUªj vW« bghU Twyh«. ntj§f ehF - Ç¡, a#&®, rhk, mj®t.
fzthf tÊahf Fiwªj v©Â¡ifÆyhd k¡fns ïªj eh»Y« Ç¡ntj« gHikahdJ. mâ 1028 ghlf csd.
tªâU¡f¡TL«. tlnkF rkbtËfËY«, grh¥ rkbtËfËY«
mt®f j§f Mu«gfhy FoÆU¥òfis mik¤J¡ bfh©ld®. gntW flîis¥ òfªJ ïªj ghlf òida¥g£oU¡
ãd®, mt®f ïªnjh-f§if¢ rkbtË¡F ïl« bga®ªjd®. »wd. rl§FfËnghJ ãgw¥gLtjfhf gntW Étu§f
fheilfis ts®¡F« T£l¤jt®fshf mt®f ïUªjikah a#&® ntj¤â Tw¥g£LsJ. rl§»nghJ ïir¥gjfhfnt
gRikahd òbtËfis mt®f njo¢ brw t©z« ïUªjd®. ïaw¥g£lJ rhk ntj«. ïâÈUªnj ïªâa ïir njh¿ajhf¡
».K. Mwh« üwh©Lth¡» mt®f tl ïªâah KGtijí« fUj¥gL»wJ. gntW rl§Ffg¿ mj®t ntj« F¿¥ãL»wJ.
M¡uÄ¤J¡ bfh©ld®. vdnt, tlïªâah MÇat®¤j« vd ehF ntj§f jÉu, ãuhkz§f, cgÃlj§f,
miH¡f¥g£lJ. ntjfhy¤ij Ç¡ntj fhy« myJ Kªija Mu©af§f, kW« ïâfhr§fshd ïuhkhaz«, kfhghuj«
ntjfhy« (».K.1500 - ».K.1000) vW« ãªija ntjfhy« nghw rka ïy¡»a§fS« csd. tÊghL kW« ntÉf
(».K.1000 - ».K.600) vW« ïu©L ãÇîfshf¥ ãÇ¡fyh«. F¿¤j És¡f§f ãuhkz§fË Tw¥g£Lsd. Mkh, ãu«k«,
cy» njhw«, ïaifÆ òÇahj òâ®f nghw j¤Jt
És¡f§fis¡ TWtJ cgÃlj§f. fh£L ïy¡»a« vd¡
Tw¥gL« Mu©af§f kªâu«, ntÉ, gÈÆLj nghwtiw
30 31
TW»wJ. ïuhkhaz¤ij thÛ»í« kfhghuj¤ij ntj ÉahrU« ïizahf bg©fS¡F« MÛf« kW« m¿thw ts®¢áÆ
ïa¿d®. rk th¥òf tH§f¥g£ld. mgyh, É°tthuh, nfhrh, nyhgK¤uh
Ç¡ntj fhy« (myJ) Kªija ntjfhy« (».K. 1500 nghw bg© fÉP®fS« Ç¡ntj fhy¤â thªjd®. bghJ
».K.1000) mitfËY« bg©f g§bfL¤J¡ bfh©ld®. áwh® kznkh
clf£ilnaW« râ tH¡fnkh Ç¡ntj fhy¤â ïiy vgJ
Ç¡ ntj fhy¤â, MÇa®f bgU«ghY« áªJ¥ gFâÆnyna F¿¥ãl¤j¡fJ.
thªjd®. Ç¡ ntj¤â r¥j áªJ myJ VG eâfghí« gFâ gU¤â kW« f«gËahyhd Milfis M© bg© ïUghyU«
vw F¿¥ò tU»wJ. grhã ghí« éy«, Ódh¥, uhÉ, ãah, r£y{ mÂªjd®. ïUghyU« gntW tifÆyhd Mguz§fis
vW IªJ eâfnshL áªJ kW« ru°tâ M»a VG eâfisna mÂªjd®. nfhJik, gh®È, gh, jÆ®, be, fhf¿f, fÅf
ïJ F¿¡»wJ. Ç¡ ntj¥ ghlfËÈUªJ Ç¡ntjfhy k¡fË nghwit K¡»a czî¥ bghU£fshF«. gR òÅj Éy§fhf
muáa, r_f g©gh£L th¡if Kiwfis m¿ªJ bfhsyh«. fUj¥g£ljh gR ïiw¢á c©gjF jilÆUªjJ. njnuh£l¥
Ç¡ntj fhy muáa ngh£o, Fâiunah£l«, rJu§f«, ïir, eld« nghwit
mt®fsJ ïÅa bghGJngh¡Ff. ãªâa ntj fhy¤â
Fy« myJ FL«g« vgnj Ç¡ ntjfhy muáaY¡F ïUªjij¥nghy Ç¡ntjfhy r_f¤â ãÇîf Äfî«
mo¥gilahf ïUªjJ. gy FL«g§f ïizªJ »uhk« fLikahdjhf ïU¡fÉiy.
cUthÆW. »uhk¤â jiyt® »uhkÂ vd¥g£lh®. gy »uhk§f
bghUshjhu Ãiyik
ïizªJ ÉR vw mik¥ò njh¿aJ. ïj jiyt® Éõagâ.
Äf¥bgÇa muáa xU§»iz¥ò #d vd¥g£lJ. Ç¡ntj nk¢r Ãy k¡fshf És§»a Ç¡ntj fhyk¡fË K¡»a¤
fhy¤â guj®f, k¤¢a®f, aJ¡f, òU¡f nghw gntW mur bjhÊ fheil ts®¥ghF«. fheilfis mo¥gilahf¡
Fy§f ïUªjd. muá jiyt uh#. Ç¡ntj fhy¤â bfh©nl mt®fsJ brt« kâ¥ãl¥g£lJ. tlïªâahÉ
bgU«ghY« Koah£á Kiwna tH¡»ÈUªjJ. gu«giu thÇR mt®f Ãiyahf¤ j§» thH¤ bjhl§»a ãd® ntsh©
Kiwna ãgw¥g£lJ. Ã®thf¤â murD¡F cjÉahf bjhÊiy nkbfh©ld®. ïU«ã gaid eFz®ªâUªj
ònuh»jU«, nrdhÅ vw gil¤jsgâí« ïUªjd®. rgh, rÄâ mt®fsh btF vËjhf fhLfis âU¤â gutyhd Éis
vw ïu©L òfthªj mitfS« ïUªjd. rgh vgJ Ãy§fis cUth¡f KoªjJ. kbwhU K¡»a¤ bjhÊ j¢Rntiy.
C®¥bgÇnah® ml§»a mitahfî«, rÄâ vgJ bghJ k¡fË fhLfis mÊ¡F«nghJ »il¤j Vuhskhd ku§fsh ï¤bjhÊ
ãuâÃâfis¡ bfh©l mitahfî« És§»d. bgÇJ« gabgwJ. nj®f, fy¥igf nghwtiw j¢r®f
r_f th¡if cg¤â brjd®. cnyhf¡ fiyP®f br«ò, bt©fy« kW«
ïU«ghyhd gntW bghU£fis cg¤â brjd®. ü üw
jªij tÊia mo¥gilahf¡ bfh©lnj Ç¡ntj fhy r_f«. kbwhU K¡»a bjhÊyhF«. gU¤â kW« f«gË Milf cg¤â
r_f¤â mo¥gilahf És§»aJ »uA« myJ FL«g«. bra¥g£ld. bghbfhy®f Mguz§fisí«, Fat®f å£L
FL«g¤â jiyt® »uAgâ. bghJthf xUjhu kz« cgnahf¤âfhd k£gh©l§fisí« cg¤â brjd®.
tH¡»ÈUªjJ. mur kW« ca® FoÆdÇilna gyjhu kzK«
tÂf« ÄfK¡»a bghUshjhu elto¡ifahF«. eâf
eilKiwÆ ïUªjJ. ïy¥ bghW¥òfis ftÅ¤J tªj kidÉ
ngh¡Ftu¤J¡F bgÇJ« cjÉd. g©lkhW KiwÆnyna tÂf«
K¡»a rl§FfËY« g§bfL¤J¡ bfhtJ tH¡f«. M©fS¡F
32 33
eilbgwJ. fhy¥ngh¡» ÃZf« vw j§f ehza§f bgU« F¿¡f¥g£Lsd. MÇat®¤j« (tl ïªâah), k¤anjr« (k¤âa
t®¤jf§fË bryhtÂahf gagL¤j¥g£ld. ïªâah), j£ázghj« (bjÅªâah).
rka« muáa Ãiy
Ãy«, beU¥ò, fhW, kiH, ïo Äd nghw ïaif ãªija ntj fhy¤â bgÇa muRf njh¿aij Vfdnt
r¡âfis Ç¡ntj fhy k¡f tÊg£ld®. ïtiw flîsuhf F¿¥ã£nlh«. ï¡fhy¤â gy Fy§f myJ ‘ #d§f
cUtf¥gL¤â tÊg£ld®. ãUâÉ (óÄ), m¡Å ( beU¥ò), thí x¿izªJ #dgj§f cUthÆd. muá gu¥gsî bgU»ajh
(fhW), tUz (kiH), ïªâu (ïoÄd) M»a flîs®f murÇ mâfhuK« mâfÇ¤jJ. jdJ tÈikia¥ bgU¡F«
Ç¡ntj fhy¤â òf bg¿Uªjd®. Kªija ntj fhy¤â neh¡f¤Jl mur® gntW rl§Ffisí«, ntÉfisí«
ïªâu Äfî« òfbgW És§»dh. ïªâuD¡F mL¤j brjh®. uh#Na« ( KoR£L ÉHh), m°tnkj« (Fâiu ntÉ)
ÃiyÆ ïUªj m¡Å flîsU¡F« kÅjU¡F« ïilna kW« th#nga« (nj®¥ ngh£o) M»adî« ïtW ml§F«. uh#
cwî¥ghykhf ïUªjh®. ïaif¢ rkÃiyia ghJfh¡F« flîshf É°t#d, m»y òtdgâ, Vfuj, rh«uh£ nghw g£l§fisí«
tUz És§»dh®. Mâ¤â, cõ° nghw bg© flîsU« mur N£o¡ bfh©lh.
ï¡fhy¤â tÊgl¥g£ld®. Mya§fnsh, áiy tÊghnlh Kªija ònuh»j®, nrdhÅ, »uhkÂ jÉu, ãªija ntj fhy¤â
ntjfhy¤â ïiy. egafis vâ®gh®¤J flîsU¡F nkY« gy òâa mâfhÇf M£á¤ JiwÆ g§F t»¤jd®. fUñy
tÊghLf bra¥g£ld. be, gh, jhÅa« nghwit mâfhÇ, tÇj©Lnth®, mur öj® M»nahU« ïâyl§F«. »uhk
gil¡f¥g£ld. tÊgh£onghJ gntW rl§Ff ãgw¥g£ld. rigf csh£á mik¥òfË m§f« t»¤jd. ãªija ntj
ãªija ntjfhy« (».K.1000 - ».K. 600) fhy¤â ‘rgh, rÄâ vw mitf brth¡»Hªjd.
bghUshjhu Ãiy
ãªija ntjfhy¤â MÇa®f nkY« »H¡F neh¡» ïl«
bga®ªjd®. f§if rkbtËÆ MÇa®f j§fsJ ïU¥ãl¤ij ï¡fhy¤â ïU«ã cgnahf« mâfkhf¡ fhz¥g£lJ.
ÉÇî gL¤âa Étu§fis rjgj ãuhkz« F¿¥ãL»wJ. ãªija ïjdh, k¡f nkY« gy td§fis mÊ¤J ÉisÃy§fis¥
ntj ïy¡»a§fË gntW MÇa Fy§f kW« muRf g¿ bgU¡»d®. ntsh©ik K¡»a¤ bjhÊyhf És§»aJ. òâa tif
F¿¥òf fhz¥gL»wd. guªj muRf vG¢á bgwJ fUÉf ntsh©ik¡F gagL¤j¥g£ld. gh®È jÉu, be kW«
ï¡fhy¤âa áw¥ò¡ TwhF«. bjhl¡f¤â FU kW« ghrhy« nfhJik gÆÇl¥g£ld. Ãy¤J¡F cuÄLj xU K¡»a
M»a muRf òfbgW És§»d. FU muá òfÄ¡f mur®fshf KndwkhF«. gntW bjhÊfS« ts®¢áailªjd. cnyhf
gÇB¤, #dnk#a M»nah® M£á òÇªjd®. ghrhy®fË áwªj ntiy¥ghLf, njhbghU£f, j¢R¤bjhÊ, k£gh©l§f
mur® ãuthAd b#tÈ vgtuhth®. òyt®fis ït® ngh¿dh®. nghwit bgU« ts®¢áailªjd. ceh£L thÂg¤njhL
FU, ghrhy muRfË å¢á¡F¥ ãwF, nfhry«, fhá, Énjf« maeh£L thÂgK« bgU»d. fl thÂg« ãªija
nghw muRf K¡»a¤Jt« bgwd. m#hjr¤U fháÆ òfÄ¡f ntjfhy¤â tH¡»ÈUªjJ. ghãnyhÅah nghw ehLfSl
mur®. Äâiy efiu jiyefuhf¡ bfh©l Énjf eh£o mur® t®¤jf« nkbfhs¥g£lJ. thÂa® vw r_f mik¥ò«
#df®. a¡Pth¡a® vw òyt® ïtuJ mitia my§fÇ¤jh®. ï¡fhy¤â njh¿aJ. itáaU« thÂf¤â <Lg£ld®.
»H¡F¡ nfhoÆ kfj«, m§f«, t§f« nghw muRf ïUªjd. fz§f vd¥g£l thÂf¡ FG¡fis mt®f mik¤J¡
ãªija ntj ïy¡»a§fË ïªâah _W bgU«ãÇîfshf
34 35
bfh©ld®. Ç¡ntj fhy¤âÈUªj ÃZf« vw ehza« jÉu, njh¿d. ï¤jifa ntÉfS¡F vâuhf njh¿anj ò¤j, rkz
rjkhd«, »UZzy« vwiH¡f¥g£l j§f, btË ehza§fS« rka§fshF«. ïªJ j¤Jt¤â rhukhf És§F« cgÃlj§f
bryhtÂahf òH¡f¤âÈUªjd. gaÅyhj ï¤jifa ntÉfis MjÇ¡fÉiy. Phd« vw
r_f th¡if c©ikahd m¿it¥ bgWtj _ynk nkh£r¤ij milaKoí«
vd mit tÈíW¤âd.
ãªija ntj fhy¤â r_f¤â ehF K¡»a ãÇîfshd
ãuhkz®f, õ¤âÇa®f, itáa®f, N¤âu®f M»ad eF
nt%¿aJ. itáaU¡F« N¤âuU¡F« kW¡f¥g£l gntW fw milîf
rYiffis ãuhkz®fS« õ¤âÇa®fS« mDgÉ¤J tªjd®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfh©lJ.
õ¤âÇaiuÉl ãuhkznu ca®ªj ÃiyÆ ïUªjnghâY«, áy
1. ehF ntj§f kW« ãªija ntj ïy¡»a§f.
ntisfË õ¤âÇa®f ãuhkz®fisÉl jh§f ca®ªjt®f
vW« T¿¡bfh©ld®. jh§f nkbfh©l bjhÊÈ 2. Ç¡ntj fhy muáa, r_f, bghUshjhu«.
mo¥gilÆ gntW »is #hâfS« ï¡fhy¤â njh¿d. 3. Çfntj fhy k¡fË rka«.
FL«g¤ij¥ bghW¤jtiu, ãªija ntjfhy¤â jhiaÉl
jf¥gÅ brth¡F cau¤ bjhl§»aJ. kfË® ÃiyÆ vÉj 4. muáaÈY«, r_f¤âY« ãªija ntj fhy¤â Vg£l
KndwK« fhz¥glÉiy. M©fS¡F Ñ¥goªjt®fshfnt khw§f.
bg©f fUj¥g£ld®. mitfË g§bfL¤J¡ bfhSj nghw 5. ãªija ntj fhy¤â mâfÇ¤j rl§FfS«
muáa cÇikfisí«Tl bg©f ïHªjd®. áwh® kz« gutyhf ntÉfS«.
tH¡f¤âÈUªjJ. m¤nua ãuhkz« vw ü, bg© FHªij
FL«g¤âF Vg£l nrhf« vW F¿¥ãL»wJ. mur FL«g¤â
k£L« bg©f xUáy rYiffis¥ bgW thªjd®.
rka«
Kªija ntjfhy¡ flîsuhd ïªâuD«, m¡Åí« ãªija

ntj fhy¤â brth¡»Hªjd®. ãªija ntjfhy¤â ãu#hgâ
(gil¥ò¡ flî), ÉZQ (fh¡F« flî), U¤u (mÊ¡F« flî)
M»a flîs® K¡»a¤Jt« bgwd®. ntÉf nkY« ÔÉukhf
ãgw¥g£lnjhL, gntW rl§FfS« m¿Kf¥gL¤j¥g£ld.
tÊgh£o K¡»a¤Jt« FiwªJ ntÉfS¡F mâf
K¡»a¤Jt« tH§f¥g£lJ. órhÇ¤ bjhÊ eF
Kiw¥gL¤j¥g£lnjhL gu«giu¤ bjhÊyhfî« kh¿aJ.
ntÉfS¡fhd xG§FKiwf mt®fsh VgL¤j¥g£ld.
vdnt, ãªija ntj fhy¤â ïWâ¥ gFâÆ órhÇfË
Mâ¡f¤J¡F«, ntÉf, kW« rl§FfS¡F« gy¤j vâ®¥òf
36 37
1. Mu©af§f ïªJ j¤Jt¤â rhu« vd¥gL»wJ.
2. ãªija ntjfhy¤â mur®fË mâfhu« bgU»aJ.
1 ntj§fË gHikahdJ
3. Ç¡ ntj fhyk¡f ïU«ig m¿ªâU¡fÉiy.
m. Ç¡ M. a#&®
4. Ç¡ntj fhy¤â tUz mik¥ò Kiw eF nt%¿aJ.
ï. rhk <. mj®t
VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _W F¿¥òf)
2. ãuthAd b#tÈ M£áòÇªj muR
1. ntj fhy ïy¡»a«
m. Énjf« M. fhá
2. MÇa®fË ó®åf«
ï. FU <. ghrhy«
3. Ç¡ntjfhy kfË® Ãiy.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
4. Ç¡ntjfhy rka«
1. ïuhkhaz¤â MáÇa® ........
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf)
2. MÇaÇ ó®åf« M®¡o¡ gFâ vW T¿at® ..........
1. Ç¡ntj fhy muáa Ãiy g¿ F¿¥bgGJf.
III. bghU¤Jf.
2. ãªij ntjfhy k¡fË rka th¡ifia F¿¥ãLf.
1. ÃZf« m. ãªija ntjfhy ehza«
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)
2. cõÞ M. Ç¡ntj fhy ehza«
1. Ç¡ntj fhy MÇa®fË r_f - bghUshjhu th¡ifia
3. mgyh ï. bg© flî
ÉtÇ.
4. »UZzyh <. bg© òyt®
2. ãªija ntj fhy¤â muáa r_f Ãiyikfis kâ¥ãLf.
IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xU brhbwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
m. ïªâuD«, tUzD« ãªija ntj fhy¤â K¡»a flîs®.
M. ãªija ntjfhy¤â kfË® Ãiy Kndw« f©lJ.
ï. ãªija ntjfhy¤â #hâKiw fLikahf ïiy.
<. ãªija ntj fhy¤â rÄâ, rgh M»at¿ K¡»a¤Jt«
FiwªjJ.
38 39
ghl« - 4 _le«ã¡iffS«, kªâu§fS« k¡fËilna bgU«
FH¥g¤ij cUth¡»d. ntÉ KiwfS¡F khwhf vGªj
rkz, ò¤j rka§f cgÃlj§fË Tw¥g£l fU¤J¡f ca®ªj j¤Jt§fis vL¤J¡
T¿d. Mdh mtiw rhjhuz k¡fsh vËjhf òÇªJbfhs
KoaÉiy. vdnt, mid¤J ju¥ò k¡fS¡F« xU vËa, òÇªJ
bfhs¡Toa nkh£r¤âfhd áwªj tÊ njit¥g£lJ. m¤jifa
fw neh¡f§f tÊí« k¡f m¿ªJ bfhs¡Toa bkhÊÆ ïU¡f nt©L«
vgJ« K¡»a«. ïªj njitfis ò¤j®, kfhåu® M»nahUila
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhtJ
nghjidf Ãiwî brtjhf mikªjd.
1. ò¤j, rkz rka§fË vG¢á¡fhd fhuz§f.
nkf©l rka fhuz§fjÉu, r_f, bghUshjhu
2. kfhåuÇ th¡if kW« nghjidf. NÃiyfS« ïÉu©L rka§fË vG¢á¡F É¤â£ld.
3. ò¤jÇ th¡if kW« nghjidf. ïªâahÉÈUªj fLikahd #hâKiw rKjha¤â bgU«
bfhªjË¥ig VgL¤âÆUªjJ. ÑrhâÆdU¡F kW¡f¥g£l gy
4. ò¤j rka« guîj. rYiffis ca® rhâÆd® mDgÉ¤J tªjd®. ònuh»j t®¡f¤â
5. ïªâahÉ ò¤jrka« kiwtjfhd fhuz§f. Mâ¡f¤ij õ¤âÇa®f btW¤jd®. ò¤j®, kfhåu® ïUtUnk
õ¤âÇa tF¥ig¢ nr®ªjt®f vgJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. thÂf
ts®¢áÆ gadhf itáa®fË bghUshjhu Ãiy ca®ªâUªjJ.
Mdh, t®zh°uk KiwÆÑ itáaU¡F caÇa ïl«
tuyh¿ ».K. Mwh« üwh©L Äf¢áwªj üwh©lhf¡
mË¡f¥glÉiy. vdnt, mt®f ò¤j, rkz rka§fis
fUj¥gL»wJ. ò¤j®, kfhåu®, bAuh¡Ël°, brhuh°l®,
MjÇ¡f¤bjhl§»d®. thÂf tF¥ãduhd ït®f ïÉu©L
fóáa°, yh nr nghw áwªj áªjidahs®f thªJ j§fsJ
òâa rka§fS¡F« kf¤jhd Mjuî mË¤J ngh¿d®.
fU¤J¡fis gu¥ãaJ ïªj üwh©ojh. ».K. Mwh«
üwh©o ïªâahÉ FoauR ÃWtd§f tÈikahf¤ rkz rka«
âfªjd. ïjdh, rl§Ff Mâ¡f« brY¤âa itÔf rka¤âF
vâuhd rka§f vG¢ábgw th¥ò¡f njh¿d. mt¿ t®¤jkhd kfhåuÇ th¡if (».K.539 - ».K.467)
rkzK«, bgs¤jK« bt¿ bgwnjhL, ïªâa rKjha¤â
t®¤jkhd kfhåu® rkz gu«giuÆ 24tJ Ô®¤j§fu®.
F¿¥ãl¤j¡f jh¡f§fisí« VgL¤âd.
itrhÈ¡fU»Ys F©l¡ »uhk¤â, õ¤âÇa tF¥ig¢ nr®ªj
rkz, ò¤j rka§f vG¢ábgw¡ fhuz§f á¤jh®¤jU¡F«, âÇriy¡F« t®¤jkhd® kfdhf¥ ãwªjh®.
anrhij vw bg©kÂia kzªj mt® xU bg© kfî¡F«
».K. Mwh« üwh©o ïªâahÉ ÃyÉa rka« rh®ªj jªijahdh®. jdJ K¥gjhtJ taâ Jwî ó©l t®¤jkhd®
mikâÆikna rkz, ò¤j rka§fË vG¢á¡F Kjikahd gÅu©L M©Lf R¿aiyªjh®. 13 M« M©o jt¤â
fhuzkhF«. ãªija ntj fhy¤â òF¤j¥g£l á¡fyhd gydhf nfty Phd« vw caÇa MÛf m¿it¥ bgwh®.
rl§FKiwfS« ntÉfS« rhjhuz k¡fS¡F Vòilajhf mjã mt® kfhåu® vW«, éd® vW« miH¡f¥g£lh®.
ïiy. nkY«, ntÉ¡fhd bryîfS« Vuhskhf ïUªjd. mtuJ Ól®f rkz®f vd¥g£ld®. mtuJ fU¤J¡f rkz«
40 41
vW tH§f¥g£lJ. K¥gJ M©Lf bjhl®ªJ jkJ fU¤J¡fis th¡ifia nkbfhtâ áw¥ig mt® tÈíW¤âdh®. Ãy«, k©
kfhåu® gu¥ãtªjh®. jkJ 72 MtJ taâ uh#»Uf¤âF òG¡f, Éy§Ff nghwtW¡F Ô§F Éistjh ntsh©ik
mU»Ys ghth vw ïl¤â mt® kiwªjh®. brtJTl ght« vd mt® fUâdh®. mnjngh, g£oÅ »l¥gJ,
kfhåuÇ nghjidf Milia¤ Jw¥gJ, j«ik¤ jhnk JòW¤â¡ bfhtJ nghw
eilKiwfËdh Jwtw th¡ifia mj c¢rf£l¤ânf
rkz rka¤â _W K¡»a nfh£ghLf _W kfhåu® ï£L¢ brwh®.
ïu¤âd§f vd¥gL»wd. mit : rkz rka« guîj
- ey e«ã¡if
jkJ fU¤J¡fis gu¥òtjF kfhåu® r§f¤ij mik¤jh®.
- ey m¿î mâ M©, bg© ïUghyiuí« nrUtjF mDkâ¤jh®. r§f¤â
- ey el¤ij JwÉf kW« rhjhuz Ól®fS« ïUªjd®. r§f cW¥ãd®fË
mauhj ciH¥ãdh rkz rka« ntfkhf¥ guÉaJ. F¿¥ghf nkF
ey e«ã¡if vgJ, kfhåuÇ ïªâahÉY«, f®ehlf¤âY« mJ guÉaJ. rªâuF¥j bksÇa®,
fU¤J¡fËY« ngu¿ÉY« e«ã¡if fÈ§f eh£L fhunty®, bjÅªâa mur Fy§fshd f§f®f,
it¤jyhF«. ey m¿î vgJ flî ïiy fl«g®f, rhS¡»a®f kW« uhZouTl®f M»nah® rkz
vw nfh£gh£il VW¡bfh©L, cyf¤ij rka¤ij ngh¿ MjÇ¤jd®.
gil¤jt® vtUÄiy vgijí« mid¤J
bghU£fS¡F« Mkh c©L vgijí« ».K. ehfh« üwh©o ïWâÆ f§if¢ rkbtËÆ
cz®ªJ bfhtjhF«. ey el¤ij vgJ fL«gr« Vg£lJ. g¤ughF kW« rªâuF¥j bksÇa® jiyikÆ
IªJ K¡»a Éuj§fis fil¥ão¥gij¡ gy rkz¤ JwÉf f®dhlfhÉYs áutzbgnfhyhit
kfhåu® tªjilªjd®. tl ïªâahÉnyna j§»É£l rkz¤ JwÉfS¡F
F¿¡F«. mit :
°öyghF vw JwÉ jiyiknawh®. JwÉfS¡fhd
- cÆ®fS¡F Ô§F ÉisÉ¡fhik. ÉâKiwfis mt® kh¿aik¤jh®. ïjdh, rkz rka«
- bgh ciu¡fhik ïu©lhf ãÇªjJ. xU ãÇÉd® °ntjh«gu®f (btisíil
- fsî brahik mÂªjt®f) vW« kbwhU ãÇÉd® âf«gu®f (âiriana
Milahf¡ bfh©lt®f) vW« miH¡f¥g£ld®.
- brh¤J¡fis bfhtij ÉL¤j
».K. _wh« üwh©o bjhl¡f¤â, âf«gu®fË
- xG¡fkw thit el¤jhkÈU¤j jiytuhd °öyghF ghlÈò¤âu¤â KjyhtJ rkz kheh£il¡
rkz rka Ól®fS«, k¡fS« m»«ir¡ nfh£gh£il jt T£odh®. ».ã. Iªjh« üwh©o thyhãÆ ïu©lhtJ rkz
whk fil¥ão¤j nt©L«. cÆUs, cÆÇyh mid¤J khehL eilbgwJ. gÅu©L m§f§f vd¥gL« rkz
bghU£fS« Mkhit bgWsd vW kfhåu® T¿dh®. ïy¡»a¤â ïWâ tot« ï«kheh£o VW¡ bfhs¥g£lJ.
mtW¡F th¡if c©L vdî«, fha¥gL¤J«nghJ tÈia
cz®»wd vW« fUâd®. ntj§fË Mâ¡f¤ij kW¤j
mt®, ntj rka¤â rl§Ffis vâ®¤jh®. òÅjkhd, xG¡fkhd
42 43
ò¤j rka« ò¤j® jÉ®¤jh® vgJ F¿¥ãl¤j¡fJ. kÅj mwhl«
bfsjk ò¤jÇ th¡if (».K. 567 - ».K. 427) vâ®bfhS« ãu¢idf F¿¤nj mt® mâf ftd« brY¤âdh®.
ò¤jÇ nghjidf
ò¤j rka¤ij ÃWÉa bfsjk® myJ á¤jh®¤j®
fãyt°Jî¡F mU»Ys Y«ãÅ njh£l¤â ».K. 567 M« ò¤j® nghâ¤j ehF ÓÇa c©ikfshtd :
M©L ãwªjh®. rh¡»a Fy¤ij¢ nr®ªj
R¤njhjd® mtuJ jªij. khahnjÉ mtuJ - cyf« Jg§f ÃiwªjJ.
jh. nrahf ïU¡F«nghnj jhia ïHªj - Jg§fS¡F fhuz« Mir.
á¤jh®¤j® áwid ãu#hgâ bfsjÄ
vgtuh ts®¡f¥g£lh®. jdJ gâdhwhtJ - Mirfis¤ Jwªjh Jg§fis¤ Jil¡fyh«.
taâ anrhjiuia kzªJ bfh©l mt® - ïjF v©tif tÊfis¥ ãgWj nt©L«.
uhFy vw kfD¡F jªijahdh®. tnahâf®, v©tif tÊfshtd : ed«ã¡if, eKaá, eng¢R,
nehahË, ãz«, JwÉ M»atiw f©Qw
bfsjkò¤j® edl¤ij, ethî, eKaá, eáªjid, eâahd«.
mt® ïîyf thit¤ Jwªjh®. jkJ ïUg¤â
xgjh« taâ å£ilÉ£L btËna¿a mt® ò¤j® flîis VfîÄiy; flî ïU¥gij kW¡fî«
c©ikia¤ njo VHh©Lf miyªjh®. gy m¿P®fis rªâ¤J ïiy. f®kÉid¡F mt® mâf K¡»a¤Jt« bfhL¤jh®. xU
És¡f« nf£L« mtU¡F ngu¿î »£lÉiy. ïWâahf kÅjÅ th¡ifia mtdJ briffns Ã®zÆ¡»wd.
ò¤jfahÉYs nghâku¤J¡foÆ jt« brjnghJ Mkh vw vJî« ïiy. ïU¥ãD« mt® mÏ«iria
á¤jh®¤jU¡F ngu¿î (Ã®thz«) »£oaJ. m¥nghJ mtU¡F tÈíW¤âdh®. kÅj Fy¤âlK« ãw cÆÇd§fËlK« mò
taJ K¥g¤â IªJ. mjãwF, mt® ò¤j® myJ ‘ xËbgwt® ghuh£oanjhL Äfî« neá¡fî« brjh®. v¤jifa ád¤âF mt®
vW miH¡f¥g£lh®. bgdhuR¡F mU»Ys rhueh¤ vw ö©l¥g£lhY« mikâahfnt gâyË¥gh®. khwhf, jdJ
ïl¤â ò¤j® jdJ KjyhtJ ciuia Ãf¤âdh®. mL¤j mghY«, fUizahY« mt®fis jkJ g¡f« <®¤J¡ bfhS«
ehg¤â IªJ M©Lf ïilÉlhj ãu¢rhu¤ij mt® âw gil¤jtuhf ò¤j® És§»dh®. xG¡f¤ij mo¥gilahf¡
nkbfh©lh®. Fáefu« vwÉl¤â jdJ v©gjhtJ taâ bfh©lJ mtuJ rka«. v©z«, brh, bra M»a _¿Y«
mt® cÆ® Ú¤jh®. mt® öikia tÈíW¤âdh®. gF¤j¿thsuhd ò¤j®,
rÇò£l®, bkh¡fy©z®, Mdªj®, frg®, cghÈ M»nah® f©_o¤jdkhf thâlhk, vjidí« m¿É mo¥gilÆnyna
ò¤jÇ K¡»a Ólhfsht®. nfhry eh£L ãunrdÍ¤, kfj eh£L mQ»dh®. #hâKiwia mt® neuoahf rhlhÉ£lhY«, r_f
ã«ãrhu® kW« m#hjr¤U M»a mur®f mtuJ nfh£ghLfis ntWikfS¡F vâuhf thâ£lh®. mid¤J r_f¤jtiuí« jkJ
VW Ól®fshÆd®. ò¤j® jkJ thehËnyna tlïªâah rka¤â nru mDkâ¤jh®. vdnt, ò¤j rka vG¢áia xU
KGtâY« gaz« brJ jkJ fU¤J¡fis gu¥ãdh®. bgdhu°, rka¥òu£á vgijÉl r_f¥òu£á vW Twyh«. eilKiw¡F
uh#»UA«, °uht°â, itrhÈ, ehsªjh, ghlÈ»uhk« M»ad mt® rh¤âakhd xG¡f be¿fis mJ nghâ¤jJ. r_f rk¤Jt
tUifòÇªj K¡»a ïl§fshF«. flî, Mkh, f®kh, kWãwÉ nfh£gh£oF« mJ É¤â£lJ.
nghw òyfS¡F v£lhj btW j¤Jt thj§fË <LgLtij
44 45
ò¤j rka« guîj ò¤j® kiwªJ Vw¤jhH IªüW M©LfS¡F¥ ãwFjh
ò¤jrka üf âu£l¥g£L bjhF¡f¥g£ld. mit âÇÕlf§f
ò¤jU¡F ïu©L tif Ól®f c©L - ã¡Ff vw ò¤j vW miH¡f¥gL»wd. mitahtd: R¤jÕlf«, ÉdaÕlf«,
rka¤ JwÉf, cgháf®f vw rhjhuz ò¤j rka¤ij¤ jGÉa mãj«kÕlf«. mit ghÈ bkhÊÆ vGj¥g£ld.
k¡f. ò¤juJ nghjidfis gu¥òtjF, ò¤j rka¤ JwÉfis¡
bfh©l r§f« mik¡f¥g£lJ. M©, bg©, rhâ ntWghLfË¿ ïªâahÉ ò¤jrka« kiwa fhuz§f
midtU« r§f¤â cW¥ãduhf nr®¡f¥g£ld®. bg©JwÉ ãuhkz rka« ò¤JÆ® bgwjhY«, ghftj rka¤â
fS¡F mt®fsJ ïU¥ãl« kW« ãuahz« F¿¤j f£L¥ghLf vG¢áahY« ò¤jrka¤â òf k§f¤ bjhl§»aJ. k¡fË
Éâ¡f¥g£oUªjd. rÇò£l®, bkh¡fy©z®, Mdªj® M»nah® bkhÊahd ghÈbkhÊ ò¤jrka¤â bkhÊahf ïUªj Ãiy ».ã.
òfÄ¡f ò¤j rka¤ JwÉfsht®. #dehaf Kiw¥go r§f« Kjyh« üwh©L¡F¥ ãwF kh¿aJ. fnwh® bkhÊahd
Ã®t»¡f¥g£lJ. cW¥ãd®fËilna xG¡f¤ij bragL¤J« tlbkhÊia ò¤jrka« ãgw¤ bjhl§»aJ. kfhahd ò¤jrka«
mâfhu« r§f¤âl« ïUªjJ. r§f« nkbfh©l mauhj njh¿a ãwF, áiy tÊghL« óirfS« kÈªjd. ïjdh
KaáfË gydhf ò¤juJ thehËnyna ò¤jrka fU¤J¡f xG¡fbe¿f Fiwa¤ bjhl§»d. nkY«, ».ã. 5 kW« 6 M«
tl ïªâahÉ ntfkhf¥ guÉaJ. kfj«, nfhry«, nfhrh«ã kW« üwh©LfË eilbgw A&z®fË gilbaL¥ghY«, 12 M«
gy tlïªâa FoauRf ò¤jrka¤ij VW¡bfh©ld. ò¤j® üwh©o nkbfhs¥g£l JU¡»a gilbaL¥òfË nghJ«
kiwªJ Vw¤jhH ïUüW M©LfS¡F¥ ãwF bksÇa¥ nguur® ò¤jrka klhya§f mÊ¡f¥g£ld. ï¤jifa fhuz§fsh
mnrhf® ò¤jrka¤ij jGÉdh®. mnrhf® mD¥ãa öJ¡ FG¡f ïªâahÉ ò¤jrka« kiwªjJ.
_ykhf, nkF Máah, ïy§if M»a gFâfS¡F« ò¤j rka«
guÉaJ. á¿a rka¥ ãÇthf¤ njh¿a ò¤j rka« ïthW cyf ïªâa¥ g©gh£oF ò¤j rka¤â g§fË¥ò
rkakhf kh¿aJ.
ïªâa g©gh£L ts®¢á¡F ò¤jrka« mU«
ò¤jrka khehLf gÂah¿ísJ.
ò¤j® kiwªjîlndna, kfhfrg® jiyikÆ uh#»UA¤â - m»«ir nfh£ghL mj K¡»a g§fË¥ghF«. ãfhy¤â
Kj ò¤j rka khehL T£l¥g£lJ. ò¤juJ nghjidfË ekJ eh£o K¡»a ÉGÄakhf mÏ«ir¡ bfhif És§»aJ.
öikia ghJfh¥gnj ïªj kheh£o neh¡fkhF«. Rkh® ».K. ïªâa¡ fiy, f£ol¡ fiy¡F ò¤j rka¤â g§F
-
383 M« M©L ïu©lhtJ ò¤jrka khehL itrhÈÆ F¿¥ãl¤j¡fJ. rhá, gh®A&¤, fah M»a ïl§fËYs
eilbgwJ. mnrhfuJ MjuÉ ghlÈò¤âu¤â _whtJ °öãf ïªâa¡ f£ol¡ fiyÆ áw¥ò¡F rhWfshF«.
ò¤jrka khehL ToaJ. bkh¡fhÈò¤jâÞ[h ïjF jiyik ïªâahÉ gy gFâfË ir¤âa§fS«, ò¤j ÉAhu§fS«
t»¤jh®. ï«kheh£o âÇÕlf§f ïWâtot« bgwJ. tRÄ¤âu® mik¡f¥g£ld.
jiyikÆ fhZÛÇ ehfhtJ ò¤jrka kheh£il fÅZf®
T£odh®. mRtnfhõ® ï«kheh£o g§nfwh®. ï«kheh£ojh - j£rÓy«, ehsªjh, É¡ukÓyh M»a ïl§fËÈUªj
kfhahd ò¤j rka« vw òâa rka¥ ãÇî cUthÆW. ò¤juh ò¤jrka gfiy¡ fHf§fS«, ãw fÉ ÃWtd§fS« áwªj fÉ¤
nghâ¡f¥g£lJ« mnrhfuh gu¥g¥g£lJkhd ò¤j rka« bjh©lh¿ísd.
A&dahd« vW miH¡f¥g£lJ.
46 47
- ghÈ bkhÊ, kW« ãw ceh£L bkhÊf ts®tjF
ò¤jrka ãu¢rhu« fhuzkhÆW.
khâÇ Édh¡f
MáahÉ ãwgFâfS¡F ïªâa¥ g©gh£il ò¤jrka«
-
vL¤J¢ brwJ. 1. t®¤jkhd kfhåu® ãwªj ïl«
m. fãyt°J M. ghlÈò¤âu«
fw milîf ï. F©l¡»uhk« <. FRkòu«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 2. âÇÕlf§f vªj bkhÊÆ vGj¥g£lJ?
1. ò¤j rkz rka vG¢á¡fhd rka kW« ãw fhuz§f. m. tlbkhÊ M. ãuh»Uj«
2. kfhåuÇ ïsik¡ fhy th¡ifí« mtuJ _W ï. ghÈ <. ïªâ
ïu¤âd¡ nfh£ghLfS«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
3. bfsjk ò¤jÇ ïsik¡fhyK«, ehF c©ikf, 1. Kj rkzrka khehL ........... vwÉl¤â ........ vgtuh
v© tif tÊf vw mtuJ nghjidfS«. f£l¥g£lJ.
4. ò¤j rka¤ij MjÇ¤jt®f - r§f« ÃWt¥g£lik 2. rkzrka ïy¡»a¤â ïWâ tot« ......... vd¥g£lJ.
ò¤jrka« guÉaJ.
3. mnrhf® nghâ¤j ò¤jrka« .......... vd miH¡f¥g£lJ.
5. ïªâahÉ ò¤jrka« kiwªjJ - kW« ïªâa¥
g©gh£L ts®¢á¡F ò¤jrka« M¿a gÂf. III. bghU¤Jf.
1. Kj ò¤j khehL m. itrhÈ
2. ïu©lh« ò¤j khehL M. fhZÛ®
3. _wh« ò¤j khehL ï. uh#»UA«
4. ehfh« ò¤j khehL <. ghlÈò¤âu«
IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xW k£Lnk
rÇahdJ.
m. ehF ÓÇa c©ikfis kfhåu® nghâ¤jh®.
M. ghÈbkhÊia ãg¿ajh ò¤jrka« mÊªjJ.
ï. kfhahd ò¤j rka¥ãÇÉd® áiy tÊgh£il ãg¿d®.
<. j¤Jth®¤jkhd Éthj§fË ò¤j® <Lg£lh®.
48 49
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf. ghl« - 5
1. ò¤j® flî ïU¥gij VfîÄiy, kW¡fîÄiy.
kfj¤â vG¢áí«,
2. kfhåu® jkJ Ól®fis IªJ K¡»a Éuj§fis fil¥ão¡f
tÈíW¤âdh®. mby¡rhªjÇ gilbaL¥ò«
3. Kj ò¤jrka khehL fhZÛÇ fÅZfuh T£l¥g£lJ.
fw neh¡f§f
4. cy» ãwgFâfS¡F ïªâa¥ g©ghL guîtjF ò¤jrka«
fhuzkhÆW. ïªj¥ ghl¤ij¥ go¥gjh khzt® m¿ªJbfhtJ
VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _W F¿¥òf) 1. A®a§fh, áRehf, eªj t«r§fËÑ kfj¤â vG¢á.
1. âÇu¤âd§f 2. ã«ãrhu®, m#hjr¤U M»nahÇ rhjidf.
2. rkz rka« ãsîgLj 3. ghuÓf¥ gilbaL¥òfS« mt¿ jh¡fK«.
3. âÇÕl§f 4. mby¡rhªj® gilbaL¥ò¡fhd fhuz§f, ngh¡F.
4. _whtJ ò¤jrka khehL 5. mby¡rhªj® gilbaL¥ã Éisîf.
».K. Mwh« üwh©o bjhl¡f¤â tlïªâahÉ
1. ïªâahÉ rkzrka« guÉaij Éthâ.
v©zw jÅ muRf ïUªjd. áyt¿ Koah£áKiw
2. ïªâahÉ ò¤jrka« kiwa fhuz§f ahit? tH¡»ÈUªjJ. áy FoauRfshfî« âfªjd. f§if¢ rkbtËÆ
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf) Koah£áf ïUªjd. tlnkF ïªâahÉY«, ïkakiyfË
mothu¤âY« Foah£áf ïUªjd. rh¡»a®f, È¢rhÉf,
1. kfhåuÇ th¡if kW« nghjidfis ÉtÇ. ky®f nghw xUáy xnu Fy¤ij¢ nr®ªj Foah£áf áyî«
2. ò¤jÇ th¡if kW« nghjidfis RU¡» vGJf. fhz¥g£ld. Foah£áfË muá K¡»a Koîfis bghJ mit
vL¤jJ. mâ FL«g¤ jiyt®f myJ k¡f ãuâÃâf
3. ò¤jrka« vthW cyf rkakhÆW?
m§f« t»¤jd®. bgU«ghik th¡F mo¥gilÆnyna mid¤J
KoîfS« vL¡f¥g£ld.
gâdhW kfh#dgj§f vwiH¡f¥gL« gâdhW bgU«
muRf g¿ ò¤j ïy¡»akhd m§F¤jhu Ãfa« Étu§fis
F¿¥ãL»wJ. mit ahtd : m§f«, kfj«, fhá, nfhry«, t{Í, ky«,
nrâ, t¤r«, FU, ghrhy«, k¤¢a«, Nunrd«, m°kf«, mtªâ,
fhªjhu« kW« fh«ngh#«. gâdhW muRf g¿ rkz üfS«
F¿¥ãL»wd. fhy¥ ngh¡», á¿a muRf tÈikahd
M£áahs®fS¡F mogÂªjd; myJ mÊ¡f¥g£ld. ïWâahf,
50 51
».K. Mwh« üwh©o ïil¥ gFâÆ ehF muRf k£Lnk rhjfkhfnt fhz¥g£lJ. tskhd ÉisÃy§f, uh{ÑU¡fU»
váÆUªjd - mit t¤r«, mtªâ, nfhry«, kfj« vgdthF«. ïUªj ïU«ò¡ fÅts«, fahî¡F mU»ÈUªj ïU«ò¥ gok§f
t¤r« M»ad ïaif mË¤j tukhF«. m¡fhy¤â thÂf
tÊ¤jl¤â ika¤âY« kfj« mikªâUªjJ F¿¥ãl¤
t¤r« vw muR aKid eâ¡fiuÆ mikªâUªjJ. jfhy j¡fjhF«. kfj¤â jiyefu« uh#»UA«, ã«ãrhu, m#hjr¤U
myfhgh¤J¡F mU»Ys nfhrh«ã mj jiyefu«. mj MfnahÇ M£á¡ fhy¤â kfj¤â brt« mj c¢rmsit
òfÄ¡f mur® cjaz. mtªâ, m§f«, kfj« M»a muRfSl v£oaJ.
kz cwîfis it¤J¡ bfh©lj_y« mt® jkJ tÈikia¥ ã«ãrhu (».K. 546 - ».K. 494)
bgU¡»¡ bfh©lh®. mtuJ kiwî¡F¥ ãwF, t¤r« mtªâ
muRl ïiz¤J¡ bfhs¥g£lJ. ã«ãrhu A®ah§f t«r¤ij nr®ªjt®. kzîwîf _y«
mtªâ jdJ tÈikia mt® bgU¡»¡ bfh©lh®. nfhry eh£L mur
FL«g¤â mt® KjyhtJ kzcwit VgL¤â¡ bfh©lh®.
mtªâ muá jiyefu« c{#ÆÅ. ïj Äf¢áw¥ò thªj mjdh, mâf tUth ju¡ Toa fhá mtU¡F kz¥gÇrhf
mur® ãunahâ¤a. cjaz kfshd thrt¤j¤ijia kzªjã »il¤jJ. ãd®, ã«ãrhu itrhÈia M©l È¢rhÉ
tÈikÄ¡f M£áahsuhdh®. ït® ò¤jrka¤ij MjÇ¤jh®. FL«g¤ij¢ nr®ªj bry©zh vw ïstuáia kzªJ bfh©lh®.
ãunahâ¤jaD¡F¥ã tªnjh® âwikawt®f. ãd® ïªj kz cwÉdh kfj¤â tl¡F viyÆ ghJfh¥ò
mtªâia kfj¤â M£áahs®f ïiz¤J¡ bfh©ld®. cWâbra¥g£lJ. nkY«, neghs viy tiu kfj« ÉÇtilaî« ïJ
tÊtF¤jJ. k¤âa grhãÈUªj k¤uh mur FL«g¤ij¢ nr®ªj nfkh
nfhry«
vw ïstuáiaí« mt® kzªJ bfh©lh®. gntW gilbaL¥òfis
nfhry eh£o jiyefu« mnah¤â - ïj òfthªj mur® nkbfh©l ã«ãrhu® jdJ nguuir nkY« ÉÇîgL¤âdh®. mtªâ
ãunrdÍ¤. fÉÆ áwªjt®. kfj¤njhL kzîwî bfh©lã eh£nlhL e£òwit nkbfh©lh®. jdJ muá M£á Kiwiaí«
mtuJ brth¡F nkY« mâfÇ¤jJ. jdJ jªijia ã«ãrhuD¡F br«ikahf Óuik¤jh®.
kzKo¤J, fháia kz¥ gÇrhfî« bfhL¤jh®. ãd®, t®¤jkhd kfhåu®, bfsjk ò¤j® M»a ïUtU¡F«
m#hjr¤Uîl nkhj Vg£lJ. ïWâÆ, ãunrdÍ¤, ã«ãrhuÅ ã«ãrhu® rkfhy¤jt®. ïU¥ãD«, ïÉU rka§fS« ã«ãrhuiu
kfis kz«òÇªJ bfh©lh®. mtuJ kiwî¡F¥ã nfhry« j¤j« Mjuths® vW nfhU»wd. ò¤j r§f¤âF v©zw
kfj¤â xUgFâahÆW. gÇRfis mt® tH§»ajhf¤ bjÇ»wJ.
kfj« m#hjr¤U (».K. 494 - ».K. 462)
tlïªâa muRfËnyna, kfj« tÈikahfî« tsikahfî« m#hj r¤UÉ M£á gilbaL¥òfS¡F bga® bgwjhF«.
vG¢á bgwJ. tlïªâa muáa elto¡iffË ikakhf mJ nfhry«, itrhÈ M»a muRfS¡bfâuhf mt® nghÇ£lh®.
âfªjJ. kfj¤â òÉÆa mik¥ò kW« uhQt K¡»a¤Jt« itrhÈia¢ nr®ªj È¢rhÉf jiyikÆyhd khbgU«
bgw mikÉl« ïaif kfj¤âF mË¤j bfhil vdyh«. T£oizit vâ®¤J bgU« bt¿ f©lh®. ïjdh, mtuJ òfG«
f§if¢ rkbtËÆ ïil¥g£l gFâÆ kfj« mikªâUªjJ bgUikí« mâfÇ¤jd. ï¥ngh® gâdhW M©Lf Úo¤jJ.
52 53
ï¥nghÇnghJjh, m#hjr¤U ghlÈ»uhk« (ãfhy¤â eªjt«r¤â tÈikÄ¡f M£áahs® kfhg¤keªj®.
ghlÈò¤âu«) vw áW »uhk¤â uhQt K¡»a¤Jt¤ij bgÇJ« tlïªâahÉÈUªj õ¤âÇa t«r¤jt®fis K¿ao¤j mt®
cz®ªjh®. itrhÈ¡bfâuhd gilbaL¥òfS¡fhf, m§F Vfuj vw g£l¤ij N£o¡ bfh©lh®. kfhg¤k eªjÇ ÉÇthd
nfh£ilf mik¤J tÈikia bgU¡»¡ bfh©lh®. gilbaL¥òfg¿ òuhz§f F¿¥ãL»wd. eªj®f fÈ§f
ò¤j, rkz rka§f m#hjr¤Uit j¤j« rka¤jt® vW eh£il if¥g¿ajhf fhuntyÅ AâF«gh fbt£L
T¿¡bfh»wd. mt® bjhl¡f¤â rkzuhfî«, ãd® ò¤j F¿¥ãL»wJ. j¡fhz¤â bgU«gFâ eªj®fË f£L¥gh£o
rka¤ijí« jGÉdh® vW« bghJthf e«g¥gL»wJ. bfsjk ïUªjJ vd gy tuyhW m¿P®f fUJ»wd®. vdnt, kfhg¤k
ò¤jiu mt® rªâ¤jh® vW« Tw¥gL»wJ. ïªj fh£á gh®A&¤ eªj® xU guªj nguuir cUth¡»dh® vgâ khW¡ fU¤J¡F
°öãÆ ágkhf to¡f¥g£LsJ. kfht«r¤â TW¥go mt® ïlÄiy.
gy ir¤âa§fisí« Éfhu§fisí« mik¤jh® vd m¿»nwh«. ò¤j rka rhWfgo kfhg¤k eªj® g¤J M©Lf M£á
ò¤jÇ kiwî¡F¥ ãwF, uh#»UA¤â Kj ò¤jrka khehL òÇªjh®. mtiu¤ bjhl®ªJ mtuJ v£L òjt®fS« xUt®ã
T£l¥gLtjF mt® K¡»a fhuzkhf ïUªjh®. xUtuhf kfj¤ij M£á brjd®. eªjt«r¤â filá mur®
m#hjr¤Uit¤ bjhl®ªJ M£á¡F tªjt® cjÆ. f§if jdeªj®. kfj¥ nguuir f£L¡Fiyahk mt® fh¥gh¿dh®.
eâíl nrh MW fy¡FÄl¤â ghlÈò¤âu« vw òâa Vuhskhd brt¤ijí«, tÈikÄ¡f giliaí« mt®
jiyefiu mt® Ã®khÂ¤jh®. ãd®, bksÇa¥ nguuá it¤âUªjh®. eªj®fË brt¢ brÊ¥ò g¿ r§f ïy¡»akhd
jiyefuhf ghlÈò¤âu« òfbgwJ. cjÆD¡F¥ ã tªnjh® mfeh}¿ kh_ydh® ghoísh®. eªj®fË M£á¥ FâÆ
tÈik Fiwªjt®f. vdnt, kfj« áRehf®fsh if¥gw¥g£lJ. ÃyÉa tskhd ntsh©ikí«, bghJthd brt¢ brÊ¥ò« muR¡
A®ah§ft«r« Koî¡F tªJ áRehft«r« M£á¡F tªjJ. fUñy¤ij Ãu¥ãÆUªâU¡f nt©L«. jdeªj ãg¿a
fLikahd tÇtN Kiwia k¡f vâ®¤jd®. ïjid¢ rhjfkhf
áRehf t«r« gagL¤â¡ bfh©l rªâuF¥j bksÇaD«, bfsoaU«
eªj®fË M£á¡F vâuhf xU k¡f vG¢áia njhWÉ¤jd®.
áRehf®fË t«rhtËí«, fhy¡fÂ¥ò« bjËthf ïiy.
ï¡fhy¤âjh mby¡rhªj® ïªâahÉÛJ gilbaL¤jh®.
mtªâ eh£L murid K¿ao¤j áRehf mjid kfj¤Jl
ïiz¤J¡ bfh©lh®. áRehfD¡F¥ ãwF kfj¥ nguuR Ó®Fiya¤ ghuÓf kW« »nu¡f gilbaL¥òf
bjhl§»aJ. bjhl®ªJ M£á¡F tªjt® fhft®k myJ
ghuÓf gilbaL¥òf
fhynrhf vgt®. ïtuJ M£á¡fhy¤â itrhÈÆ
ïu©lhtJ ò¤j rka khehL ToaJ. eªjt«r¤ij ÃWÉatuh iru° (».K. 558 - ».K. 530)
fhynrhf bfhy¥g£lh®.
eªj®f m¡fnkÅa¥ nguuá Äf¢áwªj bt¿ahsuhf¤ âfªjt®
kfh iru°. ïªâahÉF vâuhf gilbaL¤j Kj gilbaL¥ghs®
eªjt«r M£áÆ kfj¤â òf mj c¢á¡F brwJ. ïtnuahF«. ïªâahî¡F EiHªJ fhªjhu¥ gFâia
mt®f bgw bt¿f f§if¢ rkbtË¡F m¥ghY« brwJ. if¥g¿dh®. áªJ eâ¡F nk»ÈUªj ïªâa¥ gH§Fof
tlïªâah KGtijí« csl¡»a xU bgU« nguuir eªj®f mid¤J« mtÇl« ruzilªjd. f¥g« f£lî« x¥ò¡bfh©ld.
cUth¡»d®. mtuJ kf fh«ãáR¡F ïªâahÉÛJ ftd« brY¤j neuÄiy.
54 55
Kjyh« nlÇa° (».K. 522 - ».K. 486) ïªnjh-<uhÅa¤ bjhl®ã jh¡f« bgÇJ« gadË¥gjhf
mikªjJ.
iruÌ ngudhd Kjyh« nlÇa° ».K. 518 áªJ btËia¡
ïªâahÉ mby¡rhªjÇ gilbaL¥ò (».K. 327 - ».K. 325)
if¥g¿dh®. grh¥, áªJ ïu©L« ïtuh ïiz¤J¡
bfhs¥g£ld. ï¥gFâ nguuá ïUgjhtJ rh£uã mby¡rhªj® gilbaL¥ãnghJ muáa Ãiy
(khfhz«)ahf âfªjJ. m¡fnkÅa¥ nguuá k¡fbjhif
ÄFªj brÊ¥òÄ¡f khfhzkhf mJ âfªjJ. áªJ eâÆ Mî ghuÓf®f gilbaL¤J ïu©L üwh©LfS¡F¥ ãwF
nkbfhtjfhf, °ifyh° jiyikÆ f¥ggilia nlÇa° khánlhÅahit¢ nr®ªj mby¡rhªj® ïªâahÉÛJ
mD¥ãit¤jh®. gilbaL¤jh®. mtuJ gilbaL¥ãnghJ tlnkF ïªâahÉ
br®¡[° (».K. 465 - ».K. 456) gy áW muRf ïUªjd. j£r Óy¤J m«ã, mãrhu eh£L mur,
éy«, Ódh¥ eâfS¡F ïil¥g£l gFâia M£á brj nghu°
jdJ tÈikia¥ bgU¡»¡ bfhs ïªâa khfhz¤ij nghw Kjikahd mur®f ï¥gFâÆ M£á òÇªjd®. Ãrh
br®¡[° gagL¤â¡ bfh©lh®. jdJ vâÇfSl nghw gy FoauR ehLfS« ïUªjd. ïªâahÉ muáa
nghÇLtjfhf, ïªâa fhyh£gil, Fâiu¥gil M»atiw xWik Fiwªj gFâahf tlnkF ïªâah És§»anjhL,
»nu¡f¤J¡F mD¥ã it¤jh®. Mdh, br®¡[° »nu¡f¤â M£áahs®fS« j§fS¡»ilna nghÇ£L¡ bfh©oUªjd®. bghJ
njhÉia¤ jGÉajh ïªâa¥ gilf âU«g¥ bgw¥g£ld. vâÇia å¤JtjF¡Tl mt®f xW nruÉiy. ïU¥ãD«,
ï¤njhÉ¡F¥ ãwF m¡fnkÅa®f ïªâahÛJ M¡uÄ¥ò gKid vâ®¥òfis bt¿bfhtJ vgJ mby¡rhªjU¡F
bfhifia¥ ãgw KoaÉiy. ïU¥ãD«, ïªâa khfhz« vËjhf ïUªjJ vW TwKoahJ.
mt®f f£L¥gh£o bjhl®ªJ ïUªJ tªjJ. ».K. 330 gilbaL¥ò¡fhd fhuz§f
mby¡rhªjiu vâ®¤J¥ nghÇLtjfhf _wh« nlÇa° ïªâa
åu®fis gagL¤â¡ bfh©lh®. ïªâahÛJ mby¡rhªj® ».K. 334 M« M©L jdJ jªij ãÈ¥ kiwªjãwF,
gilbaL¤jnghJ ghuÓf®fË f£L¥ghLf js®ªJÉ£oUªjd mby¡rhªj® khánlhÅahÉ muruhf¥ gjÉnawh®. ».K. 330
vnw Twnt©L«. M« M©L m®ngyh nghÇ _wh« nlÇair K¿ao¤J ghuÓf«
ghuÓf gilbaL¥ã Éisîf KGtijí« if¥g¿dh®. nkY« »H¡F neh¡» gilbaL¤J
ïªâahÉF EiHªJ ïªâa khfhz¤ij¡ if¥gWtJ mtuJ
ïªnjh-<uhÅa t®¤jf« ts®tjF ghuÓf¥ gilbaL¥òf neh¡f«. bAnuhnlhl° nghw vG¤jhs®f F¿¥ã£oUªj
C¡fkË¤jd. nkY«, mby¡rhªjÇ gilbaL¥ò¡F ïJ f£oa« ïªâahÉ brt¢ brÊ¥ò mby¡rhªjÇ ftd¤ij <®¤jJ.
T¿aJ. tlnkF ïªâahÉ <uhÅa vG¤J totkhd fnuhZâ òÉÆa Mî nkbfhS« M®t« kW« ïaifia Mî
tÇtot« bgÇJ« gagL¤j¥g£lJ. mnrhfuJ fbt£Lf brj nghw fhuz§fshY« mby¡rhªj® ïªâah ÛJ
áyt¿ ïªj tÇ tot« fhz¥gL»wJ. bksÇa® fhy fiyÆY« gilbaL¤jh®. ïªâahÉF »H¡nf bjhl®ªJ fl ïU¥gjhfî«
ghuÓf¡ fiyÆ jh¡f¤ij¡ fhzKo»wJ. F¿¥ghf, mnrhfuJ mt® e«ãdh®. mJ m¡fhy¤âa òÉÆa fU¤jhf ïUªjJ. vdnt,
xiw fö©fS« ág§fS« ïjF rhwhF«. mnrhfuJ ïªâahit if¥gWtj_y« cyf¤â »H¡F viyia
fbt£L Mizf <uhÅa brth¡»dh Éisªjit vdyh«. if¥g¿Élyh« vW« mt® fdî f©lh®.
ïªnjh-khánlhÅa¤ bjhl®òf VgL¤âa jh¡f¤ijÉl
56 57
iAlh°g° ngh®
òZfyhtâ
».K. 327 M« M©L mby¡rhªj® ïªJFZ kiyfis¡
ïªâah flªJ, »£l¤j£l v£Lkhj fhy« m§»Uªj gH§FofËl«
nghÇ£lh®. ».K. 326 mt® glF¥ghy« mik¤J áªJ eâia¡
gh¡oÇah
kh®f©l
flªjh®. j£rÓy¤J m«ã mtiu mòl tuntwh®.
m§»UªJbfh©nl, nghu° kdiu ruzilíkhW nfhÇdh®.
Mdh, nghu° mjF clglhk, nghÇLtjF jahuhdh®.
ouhÍahdh
ãd®, mby¡rhªj® j£rÓy¤âÈUªJ òw¥g£L iAlh°g°
(éy«) eâ¡fiuia milªjh®. eâ¡F m¥gh nghuá bgU«gil
mÂtF¤âU¥gij¡ f©lh®. éy« eâÆ bts« bgU¡bfL¤J
Xo¡bfh©oUªjJ. mjid¡ fl¥gJ vËjhf ïU¡fÉiy. á¿J
eh£f fh¤âUªj ãd®, mt® éy« eâia¡ flªJ
fhÇ¢rkbtËÆ nghuá gilfnshL nghÇ£lh®. ïJnt òfÄ¡f
iAlh°g° ngh® vd¥gL»wJ. Äfî« fLikahd nghuhfnt mJ
fhz¥g£lJ. tÈikahd gilf ïUªjnghâY«, ïWâÆ nghu°
njhW¥ nghdh®. ïªâa murÅ åu¤ijí« jiyik¥ g©igí«
f©L Éa¥bgâa mby¡rhªj® nghuir bgUªjikíl
ah
kÅ
el¤âanjhL Û©L« mÇaizÆ mk®¤âdh®.

hÄa
áÇah ghãnyh
m®n
mby¡rhªj® tÊÆÈUªj gH§FoÆdiu K¿ao¤jt©z«

gnl
mby¡rhªjÇ gilbaL¥òf
jdJ gilfSl ãah° eâtiu bjhl®ªJ Knd¿dh®. nkY«

bkr
Knd¿ f§if¢ rkbtË neh¡» bry ÉU«ãdh®. Mdh mtuJ

åu®f x¤JiH¡f kW¤jd®. Ú©lfhykhf¥ nghÇ£L mt®f

§fl
fis¥ò¿Uªjd®. vdnt jhaf« âU«òtânyna F¿ahf

ïUªjd®. mby¡rhªjuh mt®fis rkhjhd¥gL¤j
fU
Koahknghdjh jhaf« âU«g Koî brjh®. ïªâahÉ jh«

v»¥J
if¥g¿a gFâfis M£áòÇtjfhd VghLfis brjh®. áªJ

Kj ãah° tiuÆyhd gFâfis _W khfhz§fshf¥ ãÇ¤J

fl
khánlhÅah
mtW¡F MSe®fis ÃaÄ¤jh®. ».K. 326 m¡nlhgÇ mtuJ

y¡
aÃ
gilf ïªâahÉÈUªJ ãth§f¤ bjhl§»d. jhaf« âU«ò«

ik
»nu¡f«
gaz« Äfî« fLikahdjhfnt ïUªjJ. FoauR¥ gilf gy
mtuJ gilfis jh¡»d. xUthW rkhË¤J mt® áªJ eâia¡
flªjh®. jhaf« brY« tÊÆ ghãnyhÅahÉ mby¡rhªj®
nehth¥gh£L ».K. 323 M« M©L kiwªjh®.
58 59
mby¡rhªj® gilbaL¥ã Éisîf
khâÇ Édh¡f
bksÇa®fËÑ tlïªâahÉ muáa xUik¥ghL I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
Vg£lnj mby¡rhªj® gilbaL¥ã cldo ÉisthF«. áW
muRf vw Kiw Koî¡F tªjJ. ïªâah, »nu¡f« 1. kfj¤â jiyefu«
M»atW¡»ilna neuo¤ bjhl®ò VgLtjF mby¡rhªj® m. uh#»UA« M. c{#ÆÅ
gilbaL¥ò tÊtF¤jJ. mt® VgL¤âa òâa tÊf, fl ï. nfhry« <. nfhrh«ã
Mîf nghwtwh ïªâahÉF« nkF MáahÉF« ïilna
ÃyÉ tªj t®¤jf¤ bjhl®òf nkY« bgU»d. mtuJ mfhy 2 eªjt«r¤âF Kò M£á òÇªjt®f
kuz¤âdh, tlnkF ïªâahit jdJ nguuRl ïiz¤J¡ m. bksÇa®f M. »Rehf®f
bfhsnt©L« vw mtuJ ÉU¥g« Ãiwntwhk nghÆW.
rªâuF¥jÇ Ñ bksÇa¥ nguuR ÉÇtilªjikah, áªJbtËÆ ï. A®ah§f®f <. F¥j®f
mt® VgL¤âa Mâ¡f« brhgfhynk Úo¤jJ. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. m#hj r¤U ........... t«r¤ij¢ nr®ªjt®.
fw milîf 2. eªj t«r¤â filá mur® .........
ïªj ghl¤âÈUªj khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 3. ïu©lh« ò¤j khehL eilbgw ïl« ........
1. kfj¤â vG¢áí«, mjid M£áòÇªj gntW mur 4. mby¡rhªj® .......... M©o ........... vw ïl¤â kiwªjh®.
Fy§fS«. III. bghU¤Jf.
2. ã«ãrhu, m#hjr¤U nghw mur®fË rhjidf. 1. cjaz m. nfhry«
3. ghuÓf¥ gilbaL¥òfS«, tlnkF ïªâahÉ 2. ãu¤nahj M. mtªâ
mt®fsJ M¡uÄ¥ò«.
3. ãunrdÍ¤ ï. kfj«
4. ghuÓf¥ gilbaL¥ã Éisîf.
4. ã«ãrhu <. t¤r«
5. ïªâahÛJ mby¡rhªj® gilbaL¥gjfhd
IV. rÇahd brhbwhliu¤ nj®î brf. xU brhbwhl®
fhuz§f.
k£Lnk rÇahdJ.
6. mby¡rhªj® gilbaL¥ã Éisîf.
m. mby¡rhªj® nghuir K¿ao¤J mtuJ eh£il ïiz¤J¡
bfh©lh®.
M. mby¡rhªj® nghuir K¿ao¤J mtiu bgUªjikíl
el¤âdh®.
ï. mby¡rhªjhu nghuir vâ®¤J bt¿bgw KoaÉiy.
60 61
<. mby¡rhªj® nghuá cjÉbfh©L j£rÓy¤J m«ãia
K¿ao¤jh®.
ghl« - 6
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf. bksÇa¥ nguuR
1. ïªâahÉF EiHªj Kj gilbaL¥ghs® br®¡b[°.
2. iAlh°g° ngh® fhÇ¢rkbtËÆ eilbgwJ.
fw neh¡f§f
3. mby¡rhªj® jhaf« âU«òK f§if¢ rkbtËÆ áy
gFâfis ïiz¤J¡ bfh©lh®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf) 1. bksÇa® tuyhW¡fhd rhWf.
1. gâdhW kfh#d gj§f 2. rªâuF¥j bksÇaÇ rhjidf.
2. iAlh°g° ngh® 3. mnrhfuJ rhjidfS«, mnrhfuJ j®k« guîjY«.
3. iruÞ 4. bksÇa® M£áKiwÆ áw¥ò¡ TWf.
4. mby¡rhªj® gilbaL¥ã Éisîf 5. bksÇa®fhy fiy, f£ol¡ fiy.
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf) 6. bksÇa¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§f.
1. ã«ãrhuÅ rhjidfis RU¡» vGJf.
2. ïªâahÉ ghuÓf gilbaL¥ã jh¡f¤ij kâ¥ãLf.
bksÇa¥ nguuR ÃWt¥g£lâÈUªJ ïªâa tuyh¿ xU
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf) òâa m¤âaha« bjhl§F»wJ. KjKiwahf, ïªâahÉ muáa
1. kfj¤â vG¢áiaí«, mj M£áahs®fË rhjid xWik Vg£lJ. tuyhW¡fhd rhWfS« fhy¡fÂ¥ò«
fisí« ÉtÇ. JÈakhf ïU¥gjh tuyhW vGJtâY« bjËî ãwªjJ.
Vuhskhd ceh£L, maeh£L ïy¡»a Mjhu§fnshL,
2. ïªâahÉ mby¡rhªj® gilbaL¥gig ÉtÇ. fbt£L jftfS« ï¡fhy¤âa tuyhiw vGJtjF
gagL»wd.
ïy¡»a rhWf
bfsoaÇ m®¤j rh°âu«
tlbkhÊ üyhd m®¤j rh°âu¤ij vGâat® bfsoa®.

ït® rªâuF¥jbksÇaÇ rk fhy¤jt®. bfsoa® ïªâa
kh¡»atÈ vW« miH¡f¥gL»wh®. 1904 M« M©Ljh M®.
rhkhrh°âÇ vgtuh m®¤j rh°âu¤â Rtof
62 63
f©bl¡f¥g£ld. m®¤j rh°âu« 15 ò¤jf§fisí« 180 bjhÈa rhWf
m¤âaha§fisí« bfh©lJ. ïjid _W gFâfshf¥
ãÇ¡fyh«. Kj gFâ mur, murit, murh§f¤â gntW mnrhfuJ Mizf
Jiwf g¿¡ TW»wJ. ïu©lh« gFâ cÇikÆa kW«
1837M« M©L n#«° ãÇbr¥ vgtuh KjKjÈ
FwÉa r£l§fisí«, _wh« gFâ muáa btâw, ngh®
mnrhfuJ fbt£Lf go¤j¿a¥g£ld. ghÈbkhÊÆY«, xUáy
M»atiwí« vL¤Jiu¡»wJ. bksÇa® tuyhW¡F K¡»a
ïl§fË ãuh»Uj bkhÊÆYk mit vGj¥g£Lsd. ãu«Ä tÇ
ïy¡»a rhwhf ïªj ü âf»wJ.
tot¤â mit mikªJsd. tlnkF ïªâahÉYs
Érhfj¤jÇ K¤uhuh£rr« mnrhfuJ fbt£L¡f fnuhZâ tÇtot¤â bgh¿¡f¥
g£Lsd. bkh¤j« gâdhF bgÇa ghiw¡ fbt£L¡f csd.
Érhfj¤juh ïaw¥g£l K¤uhuh£rr« xU tlbkhÊ ehlf mtuh òâajhf if¥gw¥g£l gFâÆ ïu©L fÈ§f¡
üyhF«. F¥j® fhy¤â ïªj ü vGj¥g£lhY«, bfsoaÇ fbt£L¡f »il¤Jsd. K¡»a efu§fË bgÇa ö©
JiznahL rªâuF¥j eªj®fis K¿ao¤J bksÇa M£áia fbt£L¡f ÃWt¥g£Lsd. ïit jÉu, á¿a ghiw kW« ö©
v¥go ÃWÉdh vgij ïJ ÉtÇ¡»wJ. bksÇa®fhy r_f, fbt£LfS« fhz¥gL»wd. mnrhfuJ Mizfshd
bghUshjhu Ãiyikfisí« vL¤J¡ TW»wJ. ïitaid¤J« mnrhfÇ j®k« g¿í«, jdJ mâfhÇfS¡F
bkf°jÅ° vGâa ï©ofh mnrhf® ãw¥ã¤j Mizf g¿í« TW»wd. gâ_wh«
ghiw¡ fbt£L mnrhfuJ fÈ§f¥ nghiu¥g¿ F¿¥ãL»wJ.
rªâuF¥j bksÇaÇ mitÆ »nu¡f¤ öjuhf ïUªjt® jdJ nguuá j®k¤ij gu¥òtjfhf mnrhf® nkbfh©l
bkf°jÅ°. mt® vGâa üyhd ï©ofh KGikahf Kaáfis VHhtJ ö© fbt£L ÉtÇ¡»wJ. vdnt, mnrhfuJ
»il¡fÉiy. ïU¥ãD«, bksÇa® M£áKiw, F¿¥ghf fbt£L¡f mnrhfiu¥ g¿í«, bksÇa¥ nguuR F¿¤J« m¿ªJ
ghlÈò¤âu efuh£á, gil¤Jiw Ã®thf« F¿¤j jftfis ïªj bfhs K¡»a rhWfshf¥ gagL»wd.
ü jU»wJ. bksÇa®fhy r_f« F¿¤j mtuJ t®zid
bksÇa®fË muáa tuyhW
F¿¥ãl¤j¡fJ. mt® TW« xU áy e«g ïayhj jftfis ÄFªj
v¢rÇ¡ifílndna fz¡» bfhs nt©L«. rªâuF¥j bksÇa® (».K. 322 - ».K. 298)
ãw ïy¡»a§f
bksÇa¥ nguuir ÃWÉat® rªâuF¥j bksÇa®. mt® jdJ
nkT¿a _W üf jÉu, òuhz§fS«, #hjf¡ fijf ïUg¤â IªjhtJ taâ eªjt«r¤â filá mur
nghw ò¤j rka ïy¡»a§fS« bksÇa® tuyhW F¿¤j jdeªjÅlÄUªJ ghlÈò¤âu¤ij¡ if¥g¿dh®. ïjF
jftfis¤ jU»wd. ïy§if üfshd kfht«r«, Ôgt«r« bfsoa® mtU¡F cWJizahf ïUªjh®. bfsoaiu
ïu©L« ïy§ifÆ mnrhfuJ Kaáah ò¤jrka« guÉa rhz¡a® vW« ÉZQF¥j® vW« miH¥g®. f§if¢ rkbtËÆ
tuyhiw¡ TW»dwd. jdJ Ãiyia tY¥gL¤j¡ bfh©lã, rªâuF¥j bksÇa®
tlnk» gilbaL¤J¢ brW áªJ eâ tiuÆyhd gFâfis¡
if¥g¿dh®. ãd® k¤âa ïªâahÉ e®kij eâ¡F
tl¡»ÈUªj gFâf mid¤ijí« ïiz¤J¡ bfh©lh®.
64 65
».K. 305 M« M©L tlnkF ïªâahit M£áòÇªj MjÇ¤jh®. jdJ kf mnrhfiu c{#ÆÅÆ MSeuhf
mby¡rhªjÇ gil¤ jsgâahd brÿf° ÃnflU¡F vâuhf ãªJrhu ÃaÄ¤jh®.
gilbaL¤jh®. mtiu K¿ao¤j rªâuF¥j bksÇa®, mtnuhL kfh mnrhf® (».K. 273 - ».K. 232)
clgo¡if xiw brJ bfh©lh®. mjgo, brÿf° Ãnfl®
áªJeâ¡F m¥ghÈUªj gFâfshd mÇah, munfhÎah, mnrhfÇ ïsik¡fhy« g¿ brhg brâfns csd.
bf£nuhÎah nghwtiw bksÇa¥ nguuRl ïiz¤J¡bfhs jdJ jªij ãªJrhu M£á¡fhy¤â c{#ÆÅÆ MSeuhf
r«kâ¤jh®. jdJ kfisí« bksÇa ïsturD¡F kzKo¤J¡ mnrhf® gÂah¿dh®. j£rÓy¤â eilbgw fyf¤ij
bfhL¤jh®. rªâuF¥j bksÇaU« brÿf° ÃnflU¡F gÇrhf 500 xL¡»dh®. mnrhf® M£á¥ bghW¥ig VwâF« (».K. 273)
ahidfis mË¤jh®. »nu¡f eh£o öjuhf bkf°jÅ° bksÇa KoN£o¡ bfh©ljF« (».K. 269) ïilna ehF M©Lf
murit¡F mD¥ã it¡f¥g£lh®. ïil btËÆUªjJ. vdnt, ãªJrhuÅ kiwî¡F¥ã
rªâuF¥j bksÇa® jdJ M£á¡ fhy¤â KoÉ rkz mÇaiz¡F¥ ngh£o ïUªâU¡F« vgjF rhWf csd.
rka¤ij jGÉdh®. jdJ kf ãªJrhuD¡fhf mÇaizia¤ ïy§if üfshd kfht«rK«, Ôgt«rK« mnrhf® jdJ _¤j
Jwªj mt®, g¤ughF jiyikÆyhd rkz¤JwÉf òilNH rnfhju® Rákh cË£l bjh©ûW xgJ rnfhju®fis
ikNU¡F mU»Ys áutzbgnfhyhit tªjilªjh®. m§F bfhWÉ£L M£áia¡ if¥g¿ajhf¡ TW»wd. ïisa
c©zhnehãUªJ cÆ® Jwªjh®. rnfhju ârh k£L« cÆnuhL Él¥g£lh. Mdh, âbg¤ m¿P®
jhuehj® mnrhf® jdJ MW rnfhju®fis k£Lnk bfhwjhf¡
ãªJrhu (».K. 298 - ».K. 273)
TW»wh®. mnrhfuJ rnfhju®f gy® M£á¤ JiwÆ
»nu¡f eh£L MáÇa®fsh mÄ¤ufhj vW gÂah¿ajhf mtuJ fbt£LfS« F¿¥ãL»wd.
F¿¡f¥gLgt® ãªJrhu. ïjF vâÇfis mÊ¥gt vW v¥goÆU¥ãD«, mnrhf® M£á¡F tªjnghJ mÇaiz¡F¥ ngh£o
bghU. mt® ikN®tiu gilbaL¤J brW j¡fhz¤ij ïUªjJ bjËth»wJ.
if¥g¿dh®. ïu©L flfS¡F« ïilÆÈUªj gâdhW mnrhfuJ M£áÆ Äfî« F¿¥ãl¤j¡f Ãfî ».K. 261 M«
ehLfis ãªJrhu if¥g¿ajhf âbg¤ m¿P® jhuehj® M©L mt® fÈ§f¥nghÇ bgw bt¿ahF«. m¥nghÇ fhuz«
F¿¥ã£Lsh®. r§f fhy¤J jÄ ïy¡»a§fS« bksÇa®fË kW« ngh¡F g¿ Étu§f ïiybawhY«, Éisîf g¿
bjf¤âa gilbaL¥ò g¿ F¿¥ãL»wd. vdnt, ãªJrhu mnrhf® jh« btËÆ£l gâ_wh« ghiw¡ fbt£o Étukhf¡
M£á¡ fhy¤â bksÇa¥ nguuR ikN® tiu guÉÆUªjJ vW F¿¥ã£Lsh®. xU y£r¤J I«gjhÆu« ng® bfhy¥g£ld®,
Twyh«. mij¥ngh gkl§F k¡f Jòwd® nghU¡F¥ã mnrhf®
áÇah eh£L mur Kjyh« Monahf° jdJ öJtuhf fÈ§f¤ij bksÇa¥ nguuRl ïiz¤J¡ bfh©lh®. fÈ§f¥
ilk¡f° vgtiu ãªJrhu mit¡F mD¥ãit¤jh®. nghÇ kbwhU K¡»a Éisî mnrhf® ò¤j rka¤ij
ãªJrhu, Kjyh« Monahfál«, ïÅ¥ghd kJ, cy®ªj jGÉajhF«. ò¤jã¡F cgF¥j® mtiu kdkhw« brJ
m¤â¥gH«, nghwtiwí« xU j¤Jt PhÅiaí« mD¥ã ò¤jrka¤ij jGt¢ brjh®.
it¡FkhW nfhÇdh®. bghU£fis mD¥ãit¤j áÇah mur, mnrhfU« ò¤j rkaK«
»nu¡f eh£L r£l¥go j¤JtPhÅia mD¥g ïayhJ vW«
bjÇÉ¤jh. mÍÉf®f vw rka¥ ãÇÉdiu ãªJrhu áy m¿P®fË fU¤J¥go mnrhf® cldoahf ò¤j
rka¤J¡F kh¿ÉlÉiy vW« go¥goahfnt ò¤j rka¤ij
66 67
jGÉdh® vW« fUJ»wd®. nghU¡F¥ã mt® xU rh¡»a
cghrfuhdh® (rhjhuz Ól®). ïu©liu M©Lf fÊ¤J xU ò¤j
ã¡F (JwÉ)thf kh¿dh®. ãd® nt£ilahLjiy ifÉ£lh®.
ò¤jfahÉF òÅj¥gaz« nkbfh©lh®. ò¤j rka¤ij¥
gu¥òtjfhf öJ¡FG¡fis mD¥ãdh®. j®k¤ij Éiuthf
gu¥ò« bghU£L j®k kfhkh¤âu®f vw áw¥ò mYty®fis
ÃaÄ¤jh®. ».K. 241 M« M©L ò¤j® ãwªj ïlkhd fãyt°Jî¡F
mU»Ys Y«ãÅ td¤âF gaz« nkbfh©lh®. nkY«,
ò¤jrka òÅj ïl§fshd rhueh¤, °uht°â, Fáefu« nghw
ïl§fS¡F« brwh®. jdJ kf knfªâu, kf r§fÄ¤âiu
M»nahÇ jiyikÆ rka¥ gu¥ò¡FGit ïy§if¡F mD¥ã
it¤jh®. mt®f m§F nghâku¤â »isia e£ld®. ò¤j
r§f¤ij tÈik¥gL¤Jtjfhf mnrhf® ».K. 240 M« M©L
ghlÈò¤âu¤â _whtJ ò¤jrka kheh£il¡ T£odh®.
bkh¡fÈò¤j ârh m«kheh£L¡F jiyik t»¤jh®.
mnrhfuJ nguuR¥gu¥ò
nrhH®f, gh©oa®f, r¤âaò¤âu®f, nfus ò¤âu®f

M»nah® viy¥òw¤âÈUªj bjÅªâa muRf vd mnrhfuJ
fbt£Lf F¿¥ãL»wd. vdnt, ïit bksÇa¥ nguuR¡F
btËna mikªâUªjd vgJ bjËth»wJ. fhZÛ® bksÇa¥
nguuR¡F c£g£lJ vd uh#ju§»Â F¿¥ãL»wJ. neghsK«
bksÇa¥ nguuá xU gFâahF«. tlnkF viyia Vfdnt
rªâuF¥j bksÇa® Ã®za« brâUªjh®.
mnrhfuJ j®k«
mnrhf® ò¤j rka¤ij jGÉ, mjid¥ gu¥òtjF

Kaáfis vL¤jnghâY«, mtuJ j®k¡ bfhif nkY« caÇa
fU¤jhF«. mJ xU th¡if be¿; xG¡f Éâ; mid¤J k¡fS«
fil¥ão¤J xGf nt©oa nfh£ghLf vW Twyh«. mnrhfuJ
j®k¡ nfh£ghLf mtuJ fbt£L¡fË bjËthf
F¿¡f¥g£Lsd. mt¿ bghJthd áw¥ò¡TWfis
ãtUkhW bjhF¤J¡ Twyh«.
68 69
1. jh, jªij¡F¥ gÂÉil brj, mÏ«iria¡ xËåR»wJ. mnrhf® jkJ nfh£ghLfS¡F c©ikahdtuhf¤
fil¥ão¤j, c©ikia neá¤j, MáÇa®fis¥ nghWj âfªJ mtiw¡ fil¥ão¤J xG»dh®. mt® fdî fh©gtuy;
kW« cwÉdiu ewhf el¤Jj. khwhf xU eilKiw nkij. mtuJ j®k¡ bfhif cyf«
2. âUÉHh¡ T£l§fisí« Éy§Ffis gÈÆLjiyí« jil mid¤âF« bghJthdJ. kÅj Fykid¤âF« ïiw¡F«
brj; bghU£ bryîÄ¡f kW« bghUsw rl§Ffisí« bghUªjtyJ. fUizÄ¡f M£á¡F«, nghÇ bt¿ bgw ãwF«
tH¡f§fisí« jÉ®¤j. nghiu¤ JwªJ mikâ¡bfhifia¡ fil¥ão¤jik¡F«
mnrhf® tuyh¿ áwªj KDjhuzkhf¤ âf»wh® vW
3. r_f eyid¡ F¿¡nfhshf¡ bfh©L M£áKiwia Twyh«. mtuJ nfh£gh£o ika¡fU¤J kÅj Fy¤â
br«ikahf âw«gl Óuik¤j; k¡fSl neuo¤ bjhl®ig eyidna tÈíW¤Jtjhf mikªâUªjJ.
v¥nghJ« it¤âU¡F« bghU£L j®k ah¤âiufis
ãfhy bksÇa®f
nkbfhSj.
4. gÂahs®fis v#khd®fS«, ifâfis murh§f ».K. 232« M©L mnrhf® kiwªjã bksÇa¥ nguuR
mâfhÇfS« kÅj nea¤Jl el¤Jj. ïu©LgFâfshf¥ ãÇ¡f¥ g£lJ nkF¥ gFâÆ mnrhfÇ
òjt® Fzhs M£áòÇªjh®. »H¡F¥ gFâÆ mnrhfuJ
5. Éy§FfÛJ fUizfh£o mÏ«iria¡ fil¥ão¤j;
ngufË xUtuhd jruj muruhf ïUªjh®. gh¡oÇa
cwÉdiu kâ¤j; ãuhkz®fS¡F bfhilaË¤j.
gilbaL¥òfË Éisthf nguuá nkF¥ gFâ Ó®FiyªjJ.
6. mid¤J rka¥ ãÇîfS¡»ilna r»¥ò¤ jikia jrujÅ òjt® rh«ãuâ vgtuJ M£áÆ »H¡F¥ gFâ k£L«
tÈíW¤j. f£L¡nfh¥ghf ïUªjJ. bksÇa t«r¤â filá muruhd
7. ngh® brtij jÉ®¤J j®k¤âtÊ bt¿ bfhSj. ãUf¤uj vgtiu mtuJ gil¤jsgâ òZaÄ¤âu R§f
gLbfhiy brjh®.
mÏ«ir nfh£ghL«, mnrhfuJ j®k fU¤J¡fS« ò¤jÇ
nghjidfis x£ona mikªJsd. Mdh, mnrhf® jdJ bksÇa® M£áKiw
j®k¡nfh£ghLfis ò¤jÇ nghjid fSl bjhl®ò¥gL¤j k¤âa murh§f«
Éiy. ò¤j rka« mtuJ jÅ¥g£l e«ã¡ifahF«. mt® T¿a
j®k« xU bghJthd xG¡fbe¿ahF«. r_f¤â mid¤J bksÇa® M£á bjhl§» ïªâahÉ Koah£á Kiw bgU«
ju¥ãF« jdJ j®k¡nfh£ghLf brwila nt©L« vd bt¿bgwJ. bksÇaU¡F Kªija fhy ïªâahÉÈUªj FoauR
mnrhf® ÉU«ãdh®. kW« áWFG M£áKiwf Ó®Fiyªjd. g©ila ïªâahÉ
Kjik muáa nfh£gh£lhsuhf És§»a bfsoa® Koah£á
mnrhf® g¿a xU kâ¥ÕL
Kiwia MjÇ¤jnghâY«, tu«gw Koah£áia mt® ÉU«gÉiy.
mnrhf® mur®fËnyna jiyáwªjtuhf És§»dh®. kfh mur jdJ Ã®thf¤ij br«ikahf el¤JtjF mik¢ruitÆ
mby¡rhªj®, éÈaÞ Ór® nghw cy» jiyáwªj Mnyhridia¡ nf£fnt©L« vW mt® tÈíW¤âdh®. vdnt,
nguur®fisí« mnrhf® Éá Ãwh®. v¢.Í. bt° vgtuJ murdJ M£á¡F cjÉahf kªâÇ gÇõ¤ vw mik¢ruit
TW¥go : tuyh¿ g£oaÈ FÉªâU¡F« MÆu¡fz¡fhd brag£lJ. mâ ònuh»j®, kfhkªâÇ, nrdhgâ, ítuh# M»nah®
mur®fË mnrhfÇ bga® k£L« jdªjÅ e£r¤âukhf ïUªjd®. mwhl mYtfis Ãiwntw mkh¤âa®f
vwiH¡f¥g£l áÉ gÂahs®f ïUªjd®. ït®fis jfhy
70 71
ïªâahÉ gÂahW« ïªâa M£á¥ gÂ mâfhÇfnshL bjhl®ªJ bghU£fis k¡fS¡F »il¡f¢ brtJ« ïªj
x¥ãlyh«. mkh¤âa®fis nj®î brí« Kiw F¿¤J bfsoa® JiwÆ bghW¥ghF«. vilf, msîf M»ad
Étukhf¡ T¿ísh®. j®k¡ nfh£ghLfis¥ gu¥òtjfhf mnrhf® Kiw¥gL¤j¥g£ld. R§f tÇfis Éâ¥gJ« maeh£L
j®kkfhkh¤âu®fis ÃaÄ¤jh®. bksÇa® M£áÆ eF thÂf¤ij Kiw¥gL¤JtJ« ïj Vida gÂfshF«.
Óuik¡f¥g£l M£á¤Jiw brag£lJ. Úâ kW« fht Jiw Ã®thf«
tUth Ã®thf«
cÇikÆa, FwÉa Úâkw§f brag£lij bfsoa®
nguuá mid¤Jtif tUthfisí« tNÈ¡F« Jiwahd ÉtÇ¤Jsh®. jiyefÇÈUªj c¢rÚâ kw¤â jiyik Úâgâ
tUth¤JiwÆ jiyt® r«A®¤j® vW miH¡f¥g£lh®. ÃytÇ, j®khâfhÇ vW miH¡f¥g£lh®. khfhz¤ jiyefu§fËY«,
Ú®¥ghrdtÇ, R§ftÇ, tÂftÇ, glFtÇ, tdtÇ, Ru§ftÇ, kht£l§fËY« mkh¤âa®f jiyikÆyhd JizÚâ kw§f
òbtË¡fhd tÇ, bjhÊ tÇ, Úâkw§fË Éâ¡f¥gL« ïUªjd. mguhj« Éâ¤j, áiwthr«, cW¥òfis áij¤j, kuz
j©lid¡Ñlhd f£lz« vd gtif tUth muR¡F¡ »il¤jJ. j©lid nghw gntW j©lid Kiwf tH¡»ÈUªjd.
bghJthf Éis¢rÈ M¿ xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. c©ikia tutiH¡f á¤utij brí« tH¡fK« ïUªjJ. K¡»a
muruJ mit kW« mtuJ FL«g¢bryîf, uhQt«, muR¥ ika§fË fht Ãiya§f mik¡f¥g£oUªjd. áiwf, áiw
gÂahs®f, bghJ¥ gÂf, ViHfS¡F Ãthuz«, rka« rh®ªj mâfhÇf g¿ bfsoauJ üY« mnrhfuJ fbt£LfS«
bryîf vgd murh§f bryÉd§fË F¿¥ãl¤j¡fit. F¿¥ãL»wd. Kiwnflhf áiw¥gL¤j¥gLtij jL¥gjF
uhQt« elto¡if vL¡F«go mnrhf® j®kkfhkh¤âu®fS¡F
MizÆ£lh®. j©lidf Fiw¡f¥g£lJ g¿í« mnrhfuJ
eF Óuik¡f¥g£oUªj bksÇa uhQt¤J¡F jiytuhf fbt£Lf TW»wd.
nrdhgâ ïUªjh®. åu®fS¡F Câa« gzkhf tH§f¥g£lJ. k¡f bjhif fz¡bfL¥ò
uhQt¤â gntW ÃiyÆ gÂah¿a mâfhÇfS¡fhd Câa
É»j« F¿¤J bfsoa® TW»wh®. »nu¡f eh£L m¿P® ãËÅ bksÇa® M£á¡ fhy¤â k¡f bjhif¡ fz¡bfL¥ò
vgtuJ TW¥go bksÇauJ gilÆ MW y£r« fhyh£gil jtwhk ãgw¥g£lJ. k¡fË v©Â¡if, mt®fsJ #hâ,
åu®fS«, K¥gjhÆu« Fâiu¥gil åu®fS«, xgjhÆu« bjhÊ nghw Étu§fis »uhk mâfhÇf nrfÇ¤jd®.
ahidfS«, v£lhÆu« nj®fS« ïUªjd vgJ bjÇ»wJ. ïªj xbthU å£oY« ïUªj ãuhÂfS« fz¡» bfh©L
ehF ãÇîfis¤ jÉu, flgil kW« ngh¡Ftu¤J ãÇîfS« tu¥g£ld. efu§fË ceh£L, maeh£L k¡fË elkh£l¤ij
uhQt¤â ïUªjd. xbthU ãÇî« m¤a£rf®f vw f©fhÂ¥gjfhf efuh£á mâfhÇf k¡fbjhif
nkgh®itahs®fË f£L¥gh£o ïUªjd. jyh IªJ fz¡bfL¥ig el¤âd®. k¡f bjhif fz¡bfL¥ò Étu§f
cW¥ãd®fis¡ bfh©l MW FG¡f ml§»a gilthÇa« xw®f jU« Étu§fnshL rÇgh®¡f¥g£ld. bksÇa® M£á
gilÃ®thf¤ij nkbfh©ljhf bkf°jÅ° F¿¥ã£Lsh®. KiwÆ k¡f bjhif¡ fz¡bfL¥ò xU Ãuªju ÃWtdkhf
thÂf« kW« bjhÊJiw ïUªjjhf¤ bjÇ»wJ.
ï¤JiwÆ mYty®f m¤a£rf®f vd¥g£ld®.

bghU£fË áyiu kW« bkh¤j Éiyfis¡ f£L¥gL¤JtJ«,
72 73
khfhz, csh£á Ã®thf« ö©f
j£rÓy«, c{#ÆÅ, Rt®z»Ç, fÈ§f« vw mnrhfuh ÃWt¥g£l fù©f bksÇa®

jiyefu§fis¡ bfh©l ehF khfhz§fshf bksÇa¥ nguuR fhy¡ fiy¡F Äf¢áwªj vL¤J¡ fh£lhF«.
ãÇ¡f¥g£oUªjJ. khfhz MSe®f bgU«ghY« mur blÈ, mfkjhgh¤, U«Äªij, rhá, rhueh¤
FL«g¤âÈUªnj nj®î bra¥g£L ÃaÄ¡f¥g£ld®. r£l«, nghw ïl§fË bgh¿¥ò fSlToa mnrhf®
xG§if guhkÇ¤j, tUth tNÈ¥gJ nghwit mt®fsJ ö©ff©blL¡f¥g£ld. ö©fË c¢áÆ
K¡»a flikfshF«. uhéf®f vW miH¡f¥g£l mâfhÇfË á§f«, ahid, vUJ nghw Éy§FfË
Ñ kht£l Ã®thf« ïUªjJ. mt®fsJ Ãiy kW« mâfhu« cUt§f brJ¡f¥g£Lsd. rhueh¤ fùÂ
jfhy kht£l M£á¤ jiyt®fisna x¤âUªjJ vdyh«. fhz¥gL« ehF á§f cUt§f
mt®fS¡F cjÉahf í¡j®f vw Jiz mâfhÇf ïUªjd®. rhueh¤ fö© Äfî« fiy eaÄ¡fit. ïªâa
»uhkÂ vw mâfhÇÆÑ »uhk Ã®thf« ïUªjJ. g¤J myJ murh§f« ïªj ád¤ij xU áy
gâidªJ »uhk§fS¡F ca® mâfhÇahf nfhg vw mâfhÇ khWjf brJ mur K¤âiuahf VW¡
brag£lh®. bfh©LsJ.
efu Ã®thf« F¿¤J bfsoaU«, bkf°jÅR« Étukhf¡ °öãf
F¿¥ã£Lsd®. efÇfh vw efu nkgh®itahsÇ gÂ g¿
m®¤j¤ rh°âu¤â xU KG m¤âahank csJ. r£l« xG§if mnrhf® jdJ nguuR KGtâY« gy °öãfis
guhkÇ¥gnj mtuJ jiyaha gÂahF«. jyh IªJ cW¥ãd®fis¡ vG¥ãÆUªjh®. Mdh,
bfh©l MW FG¡f ghlÈò¤âu efu Ã®thf¤ij el¤âajhf mt¿ bgU«ghyhdit ehF
bkf°jÅ° F¿¥ã£Lsh®. ï¡ FG¡fË gÂf tUkhW : 1. mayt® gilbaL¥ãnghJ á§f§f
bjhÊrhiyf 2. maeh£lt®f 3. ãw¥ò, ïw¥ò gâî 4. thÂf« mÊ¡f¥g£LÉ£ld. xUáy
5. bghU£f cg¤â kW« Égid 6. Égid tÇ tN °öãf k£Lnk váísd. Äfî«
ãu«kh©lkhd njhw¥ bghÈîl mik¡
bksÇa® fhy fiy, f£ol¡fiy f¥g£Ls rhá °öã mnrhfuJ
mnrhf® fhy¤âF Kg£l Ãidî¢ ád§f mid¤J« °öãfS¡F áwªj vL¤J¡fh£lhF«.
rhá Þöã
ku§fsh Mdjh bgU«ghY« mit mÊªJÉ£ld. mnrhf® KjÈ mJ br§ffsh cUth¡f¥g£L,
fhy¤âjh ghiw¡ff gagL¤j¥g£ld. mt¿Y«Tl xU mnrhfuJ fhy¤âF¥ã ÉÇîgL¤j¥g£lJ.
áy k£L« váísd. mtuJ mu©kid, klhya§f kW« Fiff
°öãf gy kiwªJÉ£ld. rhá °öã k£Lnk váísJ.
bksÇa® fhy¤âa váís fiy¢ád§fis ãtU« mnrhf® kW« mtuJ òjt® jruj M»nahuh
jiy¥òfË fhzyh«. méÉf®fS¡F bfhilahf mË¡f¥g£l Fiff bksÇa®fË
K¡»a ghu«gÇa ád§fshf¤ âf»wd. mt¿ c£òw¢Rt®f
f©zhonghy bkUT£l¥g£Lsd. JwÉf j§» thG« tifÆ
mit mik¡f¥g£oUªjd. ò¤j fahî¡F mU»Ys ghuhgh®
74 75
FWfËYs Fiff bksÇa® f£ol¡ fiy¡F cdj fw milîf
rhWfshF«. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lit.
bksÇa® å¢á¡fhd fhuz§f 1. bksÇa® tuyhW¡fhd ïy¡»a, fbt£L rhWf
2. rªâuF¥j bksÇa® M£á¡F tUjY«, mtuJ
bksÇa® å¢á¡fhd fhuz§f g¿ m¿P®fËilna
rhjidfS«.
ÉÇthd Éthj« eilbgw t©z« csJ. mnrhfuJ 3. ãªJrhuÅ ngh® bt¿f.
bfhiffS« mtU¡F«ã tªj tÈikaw ãnjhwfS«
4. Mizfis btËÆ£L«, j®k kfhkh¤âu®f vw
bksÇa® å¢á¡F¡ fhuz§f vw fU¤J gHikahd
áw¥ò mYty®fis ÃaÄ¤J« mnrhf® jkJ j®k¡
fU¤jhF«. kbwhU fU¤J, guªj nguuR¡F <LbfhL¡F« tifÆ nfh£ghLfis gu¥ãaJ.
muáa, bghUshjhu ÃWtd§f ts®¢áailaÉiy vgjhF«. 5. ö©f, Fiff, °öãf vw bksÇa® fhy fiy,
mnrhfuJ ò¤jrka Mjuî¡ bfhiffËdh btW¥òw f£ol¡fiy.
ãuhkz®f òZaÄ¤âuR§f jiyikÆ xU òu£áia el¤âdh®f 6. bksÇa¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§f.
vW Tw¥g£lJ. Mdh, mnrhf® xUnghJ« ãuhkz®fS¡F
vâuhf brag£lâiy. mnrhfuJ m»«ir¡ bfhif
gilåu®fË nghÇL« cz®it ghâ¤jJ vgJ mnrhf®ÛJ
Rk¤j¥gL« kbwhU Fw¢rh£lhF«. Mdh, mnrhf® mikâ¡
bfhifia¥ ãg¿dhnu jÉu nguuá ÛJs jkJ f£L¥gh£il
v¥nghJ« js®¤âaâiy. vdnt, bksÇa¥ nguuá å¢á¡F
mnrhfiu Fw« Rk¤JtJ bghU¤jkwjhF«. mnrhfiu xU
bfhifthâ vgijÉl eilKiwthâ vnw Twyh«.
âwikaw ãnjhwf, nguuR ïu©lhf¥ ãÇ¡f¥g£lJ,
mnrhfuJ fhy¤J¡F¥ ãd® ne®ªj M£á¤Jiw KiwnfLf
nghw gntW fhuz§fshnyna bksÇa¥ nguuR áijªjJ.
ïitaid¤J« xW nr®ªJjh bksÇa¥ nguuá Ó®Fiyit
ÉiuîgL¤âd. ïWâÆ bksÇaiu Éu£oÉ£L òZaÄ¤u R§f
R§ft«r M£áia ÃWÉdh.
76 77
khâÇ Édh¡f ï. bkf°jÅ° vGâa ï©ofh fÈ§f¥ngh® F¿¤j
jftfis¤ jU»wJ.
<. bksÇa¥ nguuá å¢á¡hd fhuz§fis mnrhfuJ
1. mnrhfuJ fÈ§f¥ngh® F¿¤j Étu§fis mË¥gJ fbt£L¡f TW»wd.
m. fÈ§f¡ fbt£L M. 13 M« ghiw¡ fbt£L V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
ï. rhueh¤ ö© <. m®¤j rh°âu« 1. rªâuF¥j bksÇa® jdJ M£áÆ ïWâ¥ gFâÆ ò¤j
2. mnrhf® jkJ Mizfis btËÆl bgÇJ« gagL¤âa rka¤ij¥ ãg¿dh®.
bkhÊ 2. jÄehL bksÇa¥ nguuá ïiz¡f¥g£oUªjJ.
m. ghÈ M. tlbkhÊ 3. mnrhf® méÉf®fS¡F Fiffis bfhilahf tH§»dh®.
ï. fnuhZâ <. ãu«Ä 4. bksÇa® M£á¡F òZaÄ¤u R§f Koî f£odh®.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. VI. áW F¿¥ò vGJf. (VnjD« _W F¿¥òf)
1. mnrhfuJ fbt£Lfis KjÈ go¤j¿ªjt® ......... 1. bfsoaÇ m®¤j rh°âu«.
2. filá bksÇa mur .......... 2. fÈ§f¥ ngh®
3. mnrhfiu ò¤j rka¤âF kh¿at® ......... 3. bkf°jÅ°
4. ïªâa muR ád« .......... öÂÈUªJ vL¡f¥g£lJ. 4. ãªJrhu
III. bghU¤Jf. VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf)
1. j®k kfhkh¤âu®f m. »uhk Ã®thf« 1. rªâuF¥j bksÇaÇ rhjidf g¿ F¿¥ò vGJf.
2. nfhg M. tUth Ã®thf« 2. mnrhf® ò¤jrka¤ij¥ gu¥òtjF nkbfh©l Kaáfis
3. efÇf ï. j®k¤ij¥ gu¥òj F¿¥ãLf.
4. r«A®j <. efu Ã®thf« 3. bksÇa® fiyÆ K¡»a¤Jt¤ij kâ¥ãLf.
IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xU brhbwhl® 4. bksÇa¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§fis Mf.
k£Lnk rÇahdJ. VII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)
m. bfsoaÇ m®¤j rh°âu¤â KjgFâÆ ngh® kW« 1. mnrhfÇ rhjidfisí« mtuJ j®k¡ nfh£ghLfisí«
muáa btâw g¿ Tw¥g£LsJ. És¡Ff.
M. Érhfj¤jÇ K¤uhuh£rf« ehlf toÉ vGj¥g£LsJ. 2. bksÇa® M£áKiwÆ áw¥ò¡ TWfis ÉtÇ.
78 79
ïUªjJ. »nu¡f®f ghlÈò¤âu« tiu tªJ mªj efiuí«
ghl« - 7 áyfhy« M¡uÄ¤J¡ bfh©ld®. ïU¥ãD«, òZaÄ¤u R§f®
bksÇaU¡F¥ ãªija fhy ïªâah ÉiuªJ brag£L ïHªj gFâfis clnd Û£lh®. tl
ïªâahÉÛJ gilbaL¤j fÈ§f eh£L¡ fhuntyidí« vâ®¤J
mt® nghÇ£lh®.
òZaÄ¤j R§f® itÔf ãuhkz rka¤ij MjÇ¤jh®. mt®
fw neh¡f§f ïu©L m°tnkj (Fâiu ntÉ) ahf§fis¢ brjh®. ò¤j
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ. rka¤jtiu mt® JòW¤âajhf ò¤j rka¢ rhWf TW»wd.
Mdh, ò¤jrka fiyia òZaÄ¤âu® MjÇ¤jh® vgjF
1. R§f® M£áÆ K¡»a¤Jt«.
tYthd rhWf csd. mtuJ M£á¡ fhy¤â gh®A&¤,
2. rhjthfd®fË M£á - g©gh£oF mt®fsJ rhá M»a ïl§fËÈUªj ò¤jrka ád§f òJ¥ã¡f¥g£L
g§fË¥ò. ÉÇîgL¤j¥g£ld.
3. rhf®fS« gh¡oÇa®fS« òZaÄ¤u R§fD¡F¥ ãd® mtuJ òjt m¡ÅÄ¤u
4. fÅZfÇ rhjidf M£á¡F tªjh. R§f t«r¤â filá mur njtóâ. mtdJ
mik¢ruhd thRnjt ft vgtuh njtóâ bfhy¥g£lh®.
5. fhªjhu¡fiyí« mj áw¥ò¡ TWfS« ft t«r« ÃWt¥g£lJ. mJ 45 M©Lf Úo¤jJ. ft®fË
å¢áÆÈUªJ F¥j¥nguuR ÃWt¥gL« fhy« tiu kfj¤â
tuyhW bt¿lkhfnt ïUªjJ vdyh«.
mnrhfuJ kiwî¡F¥ ãd®, mtuJ thÇRfsh bksÇa¥
nguuir¡ f£o¡ fh¥ghw KoaÉiy. khfhz§f j§fsJ f§if¢ rkbtËia mayt® gilbaL¥ãÈUªJ fh¥gh¿a
Rjªâu¤ij m¿É¡f¤ bjhl§»d. tlnkF ïªâah bksÇaÇ Éj¤â R§f®fË M£á K¡»a¤Jt« bgW»wJ. g©gh£L
ãoÆÈUªj eGÉaJ. bjhl®ªj maytÇ jh¡FjY¡F« ï¥gFâ ßâahf neh¡»dh, ãuhkz rka¤ijí«, Fâiu ntÉiaí«
Msh»aJ. fÈ§f« jdJ ÉLjiyia giwrh¿¡ bfh©lJ. R§f®f òJ¥ã¤jd®. itzt rka¤ijí« tlbkhÊiaí«
mjF« bjnf rhjthfd®f j§fsJ Rjªâu muir VgL¤â¡ R§f®f ngh¿ ts®¤jd®. RU¡fkhf¡ T¿dh, R§f®fË
bfh©ld®. ït¿ Éisthf bksÇa® M£á f§if¢ rkbtËÆ M£á tu¥nghF« F¥j®fË bghfhy M£á¡F f£oa«
k£Lnk eilbgwJ. ÉiuÉ m§F R§f t«r¤â M£áí« TWtJnghy mikªjJ.
ÃWt¥g£lJ. rhjthfd®f
R§f®f
bksÇa®fË å¢á¡F¥ãwF,
bksÇa®fË gil¤jsgâahf ïUªj òZaÄ¤uR§f j¡fhz¤â rhjthfd®f Rjªâu
vgtuh R§f t«r« ÃWt¥g£lJ. bksÇa t«r¤â filá muir ÃWÉdh®f. Rkh® 450
muriu¡ bfhWÉ£L mt® mÇaizia¡ if¥g¿dh®. tlnkF M©Lf mt®fsJ M£á Úo¤jJ.
rhjthfd®fË
ïªâahÉ gilbaL¤j tªj gh¡oÇa »nu¡f®fËlÄUªJ tl Mªâu®f vW« mt®f miH¡f¥
ehza§f
ïªâahit ghJfh¥gnj R§f M£á¡F m¥nghJ bgU« rthyhf g£ld®. òuhz§fS« fbt£L¡fS«
80 81
rhjthfd® tuyhW¡F K¡»a rhWfshf És§F»wd. Fat®f, berî¤ bjhÊ brnth®, v©bz cg¤âahs®f
bfsjÄ ò¤u rjf®Â vgtÇ M£á g¿ ehá¡ kW« ehdhfh¤ nghw ifÉidP®fS« fHf§fis VgL¤â¡ bfh©ld®.
fbt£L¡f bjËthf¡ F¿¥ãL»wd. rhjthfd®fsh f®õgz« vW miH¡f¥g£l btË ehza§f t®¤jf¤âF
btËÆl¥g£l ehza§f m¡fhy¤âa bghUshjhu Ãiyikia gagL¤j¥g£ld. rhjthfd®f fhy¤â maeh£L t®¤jfK«
vL¤J¡ TW»wd. eF brÊ¤jJ. j¡fhz¤âÈUªj gntW JiwKf§fis lhyÄ
rhjthfd t«r¤ij ÃWÉat® áKf®. mtiu¤ bjhl®ªJ F¿¥ã£Lsh®. nkF j¡fhz¤âÈUªj fah© rhjthfd®
»UZz® M£á¡F tªjh®. nk» ehá¡ tiu mt® nguuir fË Äf¥bgÇa JiwKfkhF«. »H¡F¡ flfiuÆÈUªj
ÉÇîgL¤âdh®. _whtJ mur $rjf®Â. nkF khst¤ijí« f©lfnryh, fr« vw JiwKf§fS« áw¥ò thªjit.
Õuh® gFâiaí« mt® if¥g¿dh®. ãd® Fâiu ntÉfisí« g©gh£L¡ bfhil
brjh®. rhjthfd t«r¤â gândHhtJ mur bga® Ahyh.
mt® IªJ M©Lf k£Lnk M£áÆÈUªjh®. r¤jrh rhjthfd®f ãuhkz rka¤ijí« ò¤j rka¤ijí«
vwiH¡f¥gL« fj r¥j rh vw üiy Ahyh ïa¿dh®. ïâ MjÇ¤jd®. ir¤âa§fisí« Éfhu§fisí« f£od®. ò¤jrka
ãuh»Uj bkhÊÆyhd 700 ghlf csd. JwÉfS¡F Ãy§f kW« »uhk§fis khÅakhf tH§»d®.
táZlò¤uòykhÆ vw mur® mkuhtâ °öãia br¥gÅ£lh®.
rhjthfd kuã Äf¢áwªj muruhf És§»at® ehfh®édbfh©lhÉYs mt®fsJ f£ol¡fiy F¿¥ãl¤
bfsjÄò¤u rjf®Â. ».ã.106 Kj 130 M« M©L tiu ïUg¤â j¡fJ. ãuhkz rka¤ij Û©L« cÆ®¥ã¤j rhjthfd®f
ehF M©Lf mt® M£á òÇªjh®. mtuJ mid bfsjÄ mRtnkj« kW« uh#Na ntÉfisí« el¤âd®. ãuh»Uj bkhÊ
ghy$ btËÆ£l ehá¡ fbt£o mtuJ rhjidf kW« ïy¡»a¤ijí« mt®f MjÇ¤jd®. Ahyh vGâa r¤jrh
F¿¡f¥g£Lsd. bfsjÄò¤u rjf®Â j¡fhz« KGtijí« ãuh»Uj ïy¡»a¤â nghw¤j¡f üyhf És§F»wJ.
if¥g¿ nguuir ÉÇîgL¤âdh®. khst¤â mur® ehf ghziu
vâ®¤J¥ nghÇ£L mt® bgw bt¿ kf¤jhdjhF«. mt® ãuhkz tlnkF ïªâahÉ mayt® gilbaL¥òf
rka¤ij MjÇ¤jh®. ïU¥ãD« ò¤j rka¤jtU¡F« bfhilfis
gh¡oÇa®f
tH§»dh®.
bfsjÄò¤u rjf®Â¡F¥ãwF mtuJ kf táZlò¤u ».K. _wh« üwh©o ïil¥gFâÆ gh¡oÇah,
òykhÆ M£á¡F tªjh®. mt® rhjthfd M£áia »UZzh eâ gh®¤âah ïu©L« áÇah¥ nguuáÈUªJ ÉLjiy bgwd.
Kf¤Jthu« tiu ÉÇî gL¤âdh®. mt® btËÆ£l ehza§fË gh¡oÇahÉ »nu¡f M£áahsuhd blbk£Ça° M¥fhÅ° jh,
f¥g cUt§f bgh¿¡f¥g£Lsd. ïjdh mtuJ flgil grh¥ gFâfis¤ jh¡» if¥ g¿dh®. j£rÓy¤âÈUªJ
tÈikí« flthÂf tsikí« btË¥gL»wJ. rhjthfd®fË m¥nghnyhnlhl°, Ûdhªj® vw jkJ ïu©L gil¤jiyt®fis
filá K¡»a mur® a¡P$ rjf®Â. kw gFâfis¥ if¥gW«go mD¥ã it¤jh®. m¥nghnyhnlhl°
áªJ¥ gFâia¡ if¥g¿ c{#ÆÅtiu Knd¿dh®. Ûdhªj®
bghUshjhu Ãiyik
kJuh tiu jkJ M£áia ÉÇîgL¤âaJl ghlÈò¤âu¤ij¡
rhjthfd® M£á¡ fhy¤â thÂfK« bjhÊY« eF if¥gwî« Kaáf nkbfh©lh®. Mdh, òZaÄ¤u R§fÅ
ts®¢áailªjd. tÂf®f j§fsJ thÂg¤ij¥ ngudhd tRÄ¤u mtid vâ®¤J¥ nghÇ£L jL¤J ÃW¤âdh®.
bgU¡Ftjfhf tÂf¡ FG¡fis mik¤J¡ bfh©ld®.
82 83
Ûdhªj®, ÄÈªjh vW« miH¡f¥gL»wh®. mtuJ Knd¿dh®. KG cyifí« btw jiyt vw ÉUJf
jiyefu« rhfhyh (áahnfh£). mt® ò¤j rka¤â mâf M®t« bgh¿¤j j§f ehza§fisí« mt® btËÆ£lh®. mt® áwªj
bfh©lh®. ò¤j rka¤ JwÉ ehfghzUl mt® ciuahoaJ átg¡jdhfî« âfªjh®.
ÄÈªjghnAh (ÄÈªjÇ Édh¡f) vw ghÈbkhÊ üyhf¤ fÅZf® (».ã. 78 - 120)
bjhF¡f¥g£LsJ. Ûdhªj® ò¤j rka¤ij jGÉdh®. »nu¡f¤
öjuhd bAÈnahnlhu° itzt rka¤ij jGÉanjhL bg° Fõhz kuã áw¥òÄ¡f M£áahs® fÅZf®. ».ã. 78 M«
efÇ fUl¤öizí« ÃWÉdh®. ÛdhªjÇ kiwî¡F¥ ãdU« M©L bjhl§F« rhf rfh¥j¤ij mt® ÃWÉdh®. mt® xU bgU«
üwh©LfS¡F« nkyhf »nu¡f¤â jh¡f« ïªâahÉ Úo¤jJ. gilbaL¥ghs® k£Lky, rka« kW« fiyia¥ nghWgtuhfî«
rhf®f âfªjh®.
fÅZfÇ gilbaL¥òf
rhf®f myJ ir¤âa®f gh¡oÇah, gh®¤âah
gFâfis¤ jh¡» »nu¡f M£áahs®fËlÄUªJ mtiw¡ fÅZf® M£á¡F tªjnghJ mtuJ nguuá M¥fhÅ°jh,
if¥g¿d®. »nu¡f®fË tÊKiwia¥ ãg¿ rhf®fS« fhªjhu«, áªJ, grh¥ M»a gFâf ïUªjd. ãd®, mt®
j§fsJ M£áia tlnkF ïªâahÉ bky ÉÇîgL¤âd®. kfj¤ij¡ if¥g¿ ghlÈò¤âu«, ò¤jfah
rhf®fË ïu©L ãÇÉd® ïUªjd®. j£rÓy¤âÈUªJ M£á tiu Knd¿¢ brwh®. fAzÇ
brj tl¡F r¤âu¥ò¡f. kbwhU ãÇÉd® kfhuhZou¥ gFâÆ TW¥go, fÅZf® fhZÛ® ÛJ gilbaL¤J
M£áòÇªj nkiy¢ r¤âu¥ò¡f. mjid¡ if¥g¿dh® vgJ bjËî. kJuh,
».K. Kjyh« üwh©o ïªâahÉ rhf®fË M£áia °uht°â, nfhrh«ã, bgdhu° nghw
ÃWÉat® kht°. mtU¡F¥ã mtuJ kf Kjyh« Vr° Él§fË mtuJ ehza§f f©blL¡f¥
M£á¡F tªjh®. mt® É¡uk rfh¥j¤ij ÃWÉdh® vw fU¤J« g£Lsd. vdnt, f§if¢ rkbtËÆ
c©L. j£rÓy¤J r¤âu¥ò¡fis gh®¤âa®f K¿ao¤jd®. bgU«gFâ mtuJ M£á¡F£g£oU¤j
nt©L«.
Fõhd®f
ÓdhÉÛJ gilbaL¤j fÅZf®
k¤âa Máahit ó®åfkhf¡ bfh©l ô¢á gH§FoÆ xU mt®fËlÄUªJ áy gFâfisí« if¥
ãÇÉdnu Fõhd®f. mt®f KjÈ rhf®fis Éu£oÉ£L jiyaw fÅZfÇ g¿dh®. jdJ Kj gilbaL¥ãnghJ
gh¡oÇahit¡ if¥g¿d®. ãd®, áiy Ód¥ gil¤jiyt® ghnrh vgtÇl«
go¥goahf fhó gs¤jh¡F tÊahf fÅZf® njhÉailªjh®. ïu©lhtJ
Knd¿ fhªjhu¥ gFâia¡ gilbaL¥ãnghJ ghnrhÉ òjtuhd ghah§ vgtiu
if¥g¿d®. Fõhz kuig¤ njhWÉ¤ K¿ao¤jh®. mj Éisthf, fhZf®, ah®¡f©£, nfhlh M»a
jt® F#&yh fh£ãr° myJ Kjyh« gFâfis fÅZf® jkJ nguuRl ïiz¤J¡ bfh©lh®.
Fõhd®fË fh£ãr°. fhó gs¤jh¡if if¥ fÅZfÇ nguuR Äfî« guªj xwhF«. nk» fhªjhu«
j§f ehza§f g¿a mt® jkJ bga® bgh¿¤j ehza§ bjhl§» »H¡nf gdhu° tiuÆY«, tl¡» fhZÛ® bjhl§»
fis btËÆ£lh®. mtuJ òjt® åkh fh£ãr° myJ ïu©lh« bjnf khst« tiuí« mtuJ nguuR guÉÆUªjJ. jfhy¤â
fh£ãr° tlnkF ïªâah KGtijí« if¥g¿ kJuhtiu
84 85
bgõht® vwiH¡f¥gL« òUõòu« vgJ mtuJ jiyef®. mtuJ fhªjhu¡ fiy
nguuá kbwhU áw¥òÄ¡f efukhf kJuh âfªjJ.
tlnkF ïªâahÉÈUªj bgõht® kW«
fÅZfU« ò¤j rkaK« mij¢ R¿ÆUªj gFâna fhªjhu« vd¥g£lJ.
m¥gFâna fhªjhu¡ fiyÆ jhafkhF«. fhªjhu¡
fÅZf® jkJ M£áÆ bjhl¡f¤ânyna ò¤j rka¤ij
fiyÆ Äf¢áwªj ág§f ».ã. KjÈu©L
jGÉdh®. ïU¥ãD«, mtuJ ehza§fË ò¤jÇ cUt§f üwh©LfË cUth¡f¥g£ld. ïªnjh-
k£LkyhJ, ïªJ kW« »nu¡f flîsÇ cUt§fS« »nu¡f®fË M£á¡ fhy¤â fhªjhu¡ fiy
bgh¿¡f¥g£oUªjd. ïJ fÅZf® ãw rka§fÛJ bfh©oUªj njh¿aJ vwhY«, rhf®fS« Fõhd®fS«
rka r»¥ò¤jikia btË¥gL¤Jtjhf csJ. fÅZfuJ fhªjhu¡ fiyia¥ ngh¿ ts®¤jd®. ïâ fhªjhu¡ fiy
fhy¤âjh kfhahd ò¤jrka« njhWÉ¡f¥g£lJ. ò¤j® ÃWÉa fÅZfÇ g§F nghw¤j¡fjhF«. ïªâa¡ tot¤â ò¤j®
mnrhf® gu¥ãa rka¤âÈUªJ mJ gntW jikfË fiyí«, »nu¡f-nuhkhÅa¡ TWfS« ïizªj
ntWg£oUªjJ. ky®f, Mguz§f, thrid¤ âuÉa§f, fyitna fhªjhu¡ fiyahF«. j£rÓy«, bgõht® nghw tlnkF
Ôg§f bfh©L ò¤jU¡F tÊghLf el¤j¥g£ld. ïthW, ïªâahÉ gy gFâfË fhªjhu¡fiy ág§f
kfhahd ò¤j rka¤â cUt tÊghL« rl§FKiwfS« f©blL¡f¥g£ld. ò¤jÇ cUt¤ij gntW tot§fËY«,
ts®¢ábgwd. nfhz§fËY«, msîfËY« to¤jikna fhªjhu¡ fiyÆ
áw¥ghF«. ò¤jÇ ãw¥ò, mtuJ Jwî¡ nfhy«, nghjidf
òâa rka¤ij gu¥ò« neh¡f¤njhL fÅZf® k¤âa Máah,
nghwit ág§fshf to¡f¥g£ld. fhªjhu¡ fiyÆ áw¥ò¡
Ódh nghw ehLfS¡F rka¥gu¥ò FG¡fis mD¥ã it¤jh®.
TWf tUkhW :
gntW ïl§fË ò¤j ir¤âa§fS« ÉAhu§fS« f£l¥g£ld.
tRÄ¤âu®, mRtnfhõ®, ehf®éd® nghw ò¤jrka m¿P®fisí« - kÅj tot¤ij mj jirf, ÛiríË£l áifko¥òf
fÅZf® MjÇ¤jh®. ò¤j rka¤âY« nfh£gh£oY« vGªj bjÇí«go cUt¤ij¥ gil¤j
ãz¡Ffis Ô®¡F« bghU£L fÅZf® ehfhtJ ò¤j rka - jo¤j Milf mt¿ ko¥òf bjÇí«go totik¤j
kheh£il¡ T£odh®. tRÄ¤âu® jiyikÆ, fhZÛ® khfhz« $
- mHfhd ág§f, Étukhd Mguz§f kW« milahs«
efU¡F mU»ÈUªj F©lytd klhya¤â ï«khehL
_ykhf fU¤ij cz®¤Jj.
eilbgwJ. Rkh® 500 JwÉf ïâ g§Fbfh©ld®.
âÇÕl§fS¡F mâfhuó®tkhd És¡fîiu ïªj kheh£o ïWâ -fhªjhu¡ fiyÆ K¡»a fU¥bghU - òâa ò¤j
tot« bgwJ. kfhahd nfh£ghLf KGtot« bgwd. rka¥ãÇthd kfhahd ò¤jrka¡ nfh£ghLf -
ï«kheh£o g§F bgw mRtnfhõ® xU j¤JtPhÅ, fÉP® kW« - ò¤j® cUt« gÇzhk ts®¢ábgwJ.
ehlfháÇa®. ò¤jrÇj¤â MáÇa®. bjÅªâahit¢ nr®ªj
».ã. Kj ehF üwh©LfË gyhÆu¡fz¡fhd
ehfh®éd® fÅZfÇ mitÆ ïl« bg¿Uªjh®. g©ila
klhya§f f£l¥g£ld. bgõht®, uhtã©o M»a gFâfis¢ R¿
ïªâahÉ òfÄ¡f kU¤Jtuhd ruf® vgtiuí« fÅZf® k£L« gâidªJ klyha§fË áijîf f©blL¡f¥g£Lsd.
MjÇ¤jh®. ï¡fhy¤â vG¥g¥g£l ò¤jrka °öãfË »nu¡f - nuhkhÅa
f£ol¡ fiyÆ jh¡f¤ij fhzKo»wJ. °öãÆ cau« TLjyh
fî«, my§fhu ntiy¥ghLf ÄFªJ« ïit mik¡f¥g£ld.
ïjdh, °öãfË mHF nkY« mâfÇ¤jJ.
86 87
kJuh fiy¥ghÂ
khâÇ Édh¡f
jfhy c¤âu¥ ãunjr¤âYs kJuh vw ïl¤â njh¿ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
ts®ªj fiyna kJuh fiy¥ghÂ vW miH¡f¥gL»wJ. ».ã. Kj
üwh©o mJ òfbgW És§»aJ. bjhl¡f¤â kJuh 1. R§f®fis¤ bjhl®ªJ M£á¡F tªjt®f
fiy¥ghÂ jÅ¢irahf ceh£L fiyea¤Jl ts®¢á bgwJ. m. bksÇa®f M. Fõhd®f
ò¤juJ cUt§fË, F¿¥ghf mtuJ Kf« MÛf¥ bghÈî ÃiwªJ ï. ft®f <. rhjthfd®f
fhz¥g£lJ. ï¤jifa bghÈî fhªjhu ág§fË fhz¥glÉiy.
át - gh®tâ, ÉZQ y£RÄ cUt§fS« kJuhÉ brJ¡f¥g£ld. 2. ehá¡ fbt£L ïtUila rhjidfis¡ F¿¥ãL»wJ.
aøÅf, m¥ru°f M»a cUt§f kJuh fiy¥ghÂÆ m. òZaÄ¤uR§f® M. bfsjÄ ò¤u rjf®Â
áw¥ò¡F vL¤J¡fh£lhf És§F»wd.
ï. fÅZf® <. Ûdhªj®
fÅZfÇ ãnjhwfS« Fõhd® M£áí« Koî«
fÅZfU¡F¥ã M£á¡F tªnjh® Rkh® ü¿a«gJ 1. rhjthfd kuig njhWÉ¤jt® ...........
M©Lf M£áòÇªjd®. fÅZfuJ òjtuhd ÏÉZf® nguuir
m¥gona f£o¡fh¤jh®. mtuJ M£á¡ fhy¤â kJuh áw¥ò thªj 2. r¤jrh vw òfÄ¡f ãuh»Uj bkhÊ üiy vGâat® .........
efukhf¤ âfªjJ. fÅZfiu¥ nghynt, mtU« ò¤jrka¤ij 3. É¡uk rfh¥j¤ij ÃWÉajhf¡ fUj¥gLgt® ........
MjÇ¤jh®. Fõhd®fË filá K¡»a M£áahs® thRnjt®. mtuJ
4. rhf rfh¥j« ......... M©o ........... vgtuh ÃWt¥g£lJ.
fhy¤â Fõhd muágu¥ò FW»¥ nghÆUªjJ. mtuJ
fbt£L¡f kJuhit¢ R¿na f©blL¡f¥g£Lsd. mt® 5. bg°efÇ fUl¤öiz ÃWÉat® ..........
átid tÊg£ljhf¤ bjÇ»wJ. thRnjtU¡F¥ ãwF, áWáW Fõhd 6. fÅZf® K¿ao¤j Ód¥ gil¤jiyit® ...........
ïstur®f tlnkF ïªâahÉ áy gFâfË M£á òÇªjd®.
III. bghU¤Jf.
fw milîf 1. rhfhyh m. Kjyh« Mr°
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ. 2. òUõòh« M. òZaÄ¤u R§f®
1. òZa Ä¤u R§fÇ M£áí«, R§f® M£áÆ áw¥ò«.
2. rhjthfd®f M£á - bfsjÄò¤u rjf®ÅÆ
3. ghlÈò¤âu« ï. Ûdhªj®
rhjidf. 4. j£rÓy« <. fÅZf®
3. rhjthfd®f M£á¡ fhy¤â r_f - bghUshjhu
Ãiyikf - g©gh£L ts®¢á. IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xU brhbwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
4. fÅZfÇ gilbaL¥òf.
5. kfhahd ò¤j rka« guîtjF fÅZf® nkbfh©l m. R§f®f tlbkhÊia MjÇ¤jd®.
Kaáf.
M. rhjthfd®f bjY§F bkhÊia MjÇ¤jd®.
6. fhªjhu¡ fiyÆ áw¥ò¡ TWf - kJuh fiy¥ghÂ.
ï. kfhahd ò¤jrka« ghÈbkhÊia VW¡ bfh©lJ.
88 89
<. kJuh fiy¥ghÂ ïªnjh-»nu¡f¥ ghÂia ãg¿
ts®ªjJ.
ghl« - 8
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf. r§f fhy«
1. R§f®f ãuhkz rka¤ijí« Fâiu ntÉiaí«
cÆ®¥ã¤jd®.
2. Ûdhªj® xU gh¡oÇa M£áahs®. fw neh¡f§f
3. rhjthfd®f M£á¡fhy¤â »H¡F¡ flfiuÆ ehá¡ ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
K¡»a JiwKfkhf¤ âfªjJ. 1. r§f ïy¡»a§f kW« r§f fhy¤âfhd ãw
4. fhªjhu¡ fiy ïªâa¡ fiyí« - »nu¡f - nuhkhÅa rhWf.
TWfS« ïizªj fyitahF«. 2. r§f fhy muáa tuyhW
VI. áW F¿¥ò tiuf. (VnjD« _W F¿¥òf) 3. r§f fhy muáa, r_f«
1. bfsjÄò¤u rjf®Â 4. r§f fhy rka Ãiy
5. r§f fhy bghUshjhu th¡if.
2. Ûdhªj®
3. mRtnfhõ®
bjÅªâa tuyh¿ r§f fhy« xU áw¥ghd m¤âaha«
4. kJuh fiy¥ghÂ
MF«. jÄ¥ gH§fijfËgo g©ila jÄeh£o K¢r§f«
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf) vwiH¡f¥g£l _W jÄ r§f§f ïUªjd. gh©oa
1. R§f®f M£áÆ áw¥ig kâ¥ãLf. kd®fË MjuÉ ïªj r§f§f jiH¤njh§»d.
bjkJiuÆ ïUªj Kjr§f¤â flîsU«, KÅt®fS«
2. rhjthfd®fË g©gh£L¥ g§fË¥ig F¿¥ãLf. g§nfwd® vW Tw¥g£oUªjhY«, ï¢r§f¤ij¢ nr®ªj üf
3. fhªjhu¡ fiyÆ áw¥ò¡ TWfis Mf. VJ« »il¡fÉiy. ïu©lhtJ r§f« fghlòu¤â eilbgwJ.
bjhfh¥ãa« jÉu Vida ïy¡»a§f ahî« mÊªJ nghÆd.
_whtJ r§f¤ij kJiuÆ Kl¤âUkhw vw gh©oa kd
1. rhj thfd®fË tuyhiw¤ bjhF¤J¡ TWf. ÃWÉdh. mâf v©Â¡ifÆyhd òyt®f ïâ g§nfwd®.
2. fÅZfÇ rhjidfis kâ¥ãLf. Vuhskhd ïy¡»a§f gil¡f¥g£ld vwhY« xUáynt
váísd. ïªj jÄ ïy¡»a§f r§f fhy tuyhiw m¿ªJ
bfhs bgÇJ« cjî»wd.
r§f ïy¡»a§f
r§f ïy¡»a¤bjhF¥ã bjhfh¥ãa«, v£L¤bjhif,

g¤J¥gh£L, gâbd©Ñ fz¡F, áy¥gâfhu«, kÂnkfiy
90 91
M»ad ïl« bgWsd. fhy¤jh bjhik bgwjhd cWâ¥gL¤J»wd. nkY«, ».ã. Kjyh« üwh©il¢ nr®ªj
bjhfh¥ãa¤ij ïa¿at® bjhfh¥ãa®. ïJ xU ïy¡fz ü nuhkhÅa¥ nguur®f btËÆ£l nuhkhÅa ehza§f jÄHf¤â
vwhY«, r§f fhy muáa, r_f bghUshjhu Ãiyikfis¥ gntW gFâfË f©blL¡f¥g£Lsd. vdnt, ïy¡»a«,
g¿a jftfis¤ jU»wJ. v£L¤ bjhif vgJ I§FWüW, bjhÈa, ehzaÉa Mjhu§fis mo¥gilahf¡ bfh©L, r§f
e¿iz, mfeh}W, òweh}W, FWªbjhif, fÈ¤bjhif, ïy¡»a§fË fhy« ».K. _wh« üwh©oÈUªJ ».ã. _wh«
gÇghl, gâW¥g¤J vw v£L üfË bjhF¥ghF«. üwh©L tiu vw Koî¡F tuyh«.
g¤J¥gh£o âUKUfhW¥gil, bghUeuhW¥gil, muáa tuyhW
áWghzhW¥gil, bgU«ghzhW¥gil, Kiy¥gh£L,
beLethil, kJiu¡fhá, F¿á¥ gh£L, g£od¥ghiy, r§f fhy jÄHf¤â nru, nrhH, gh©oa kuòf M£á
kiygLflh« vw g¤J üf csd. v£L¤bjhif, g¤J¥gh£L òÇªjd®. ïy¡»a F¿¥òfËÈUªJ ïªj kuòfË tuyhiw
üf mf«, òw« vw ïu©L âizfshf¥ ãÇ¡f¥g£Lsd. Xusî m¿ªJ bfhsyh«.
gâbd©Ñfz¡» mw¤ijí« xG¡f¤ijí« tÈíW¤J«
nru®f
gâbd£L üf csd. mt¿ âUtSt® ïa¿a
âU¡Fw F¿¥ãl¤j¡fjhF«. ïs§nfh mof ïa¿a jfhy¤âa nfus¥ gFâÆ nru®f M£áòÇªjd®. mt®fsJ
áy¥gâfhuK«, Ó¤jiy¢rh¤jdh® ïa¿a kÂnkfiyí« r§f jiyefu« tá. K¡»a Jiw Kf§f bjh©o kW« Ká¿. gd«ó
fhy r_f« kW« muáa F¿¤j jftfis¤ jU»wd. khiyia mt®f mÂªjd®. ».ã. Kjyh« üwh©il¢ nr®ªj
ãw rhWf òfÿ®¡ fbt£L nru M£áahs®fË _W jiyKiwf g¿
F¿¥ãL»wJ. nru mur®fis¥ g¿ gâW¥g¤J« TW»wJ.
r§f ïy¡»a§fis¤ jÉu, »nu¡f vG¤jhs®fshd ãËÅ, bgU«nrhW câa nruyhj, ïkatu«g beLnruyhj, nru
lhyÄ, bkf°jÅ°, °£uhngh M»nah® bjÅªâahÉF« nkiy br§F£Lt M»nah® nru kuã áwªj mur®fsht®.
ehLfS¡F« ïilna ÃyÉa t®¤jf¤ bjhl®òfis F¿¥
nru br§F£Lt ».ã. ïu©lh« üwh©il¢ nr®ªjt.
ã£Lsd®. bksÇa¥ nguuR¡F bjnfÆUªj nru, nrhH, gh©oa
mtdJ ïstyhd ïs§nfh mof áy¥gâfhu¤ij ïa¿dh®.
M£áahs®f g¿ mnrhfuJ fbt£L¡f TW»wd.
br§F£LtÅ gilbaL¥òfË mt nkbfh©l ïkhya¥
fÈ§f¤J¡ fhuntyÅ AâF«gh fbt£L« jÄeh£L
gilbaL¥ò F¿¥ãl¤j¡fjhF«. gntW tlïªâa M£áahs®fis
muRfis¥ g¿ F¿¥ãL»wJ. mÇ¡fnkL, ó«òfh®, bfhLkz
mt K¿ao¤jh. jÄeh£o fò¡fuá f©z» myJ g¤âÅ
nghw ïl§fË nkbfhs¥g£l mfthîfS« jÄH®fË
tÊgh£il br§F£Lt m¿Kf¥gL¤âdh. ïkhya¥
thÂg elto¡iffis btË¥gL¤J»wd.
gilbaL¥ãnghJ g¤âÅáiy to¥gjfhd fiy¡bfh©L
r§f ïy¡»a¤â fhy« tªjh. nfhÆ FlKG¡F ÉHhÉ ïy§if mur ïu©lh«
fathF cË£l gy mur®f fyªJ bfh©ld®.
r§f ïy¡»a¤â fhytiuaiw g¿ m¿P®fS¡»ilna
ïD« fU¤bjhWik VglÉiy. ïy§if mur ïu©lh« nrhH®f
fathF, nru mur br§F£Lt ïUtU« rkfhy¤jt® vw
jfhy¤âa âU¢á kht£l¤âÈUªJ bjF Mªâu¥ ãunjr«
brâ r§f fhy¤ij Ã®zÆ¥gjF mo¥gilahf¤ âf»wJ.
tiuÆyhd gFâna r§f fhy¤â nrhH ehL vd¥g£lJ.
ï¢brâia áy¥gâfhu«, Ôgt«r«, kfht«r« M»a üf
92 93
nrhH®fË jiyefu« KjÈ ciwôÇY« ãd® òfhÇY« FWÃy kd®f
ïUªjJ. r§f fhy¢ nrhH®fË áw¥ò thªjt fÇfh nrhH.
mtdJ ïsik¡fhy«, ngh® bt¿f F¿¤J g£od¥ghiy r§f fhy¤â FWÃy kd®f K¡»a g§fh¿d®. ghÇ,
ÉtÇ¡»wJ. nru®f, gh©oa®f, gâbdhU FWÃy kd®f fhÇ, XÇ, eÈ, ngf, M, mâakh vw filbaG tsf
ml§»a bgÇa T£oizî¥ gilfis fÇfhy bt©Â¥ nghÇ bfhil¡F¥ bga® bgwt®f. jÄ¥ òyt®fis MjÇ¤J¥
K¿ao¤jh. ïªj Ãf¢á r§f¥ ghlf gyt¿ F¿¥ãl¥ ngh¿d®. nru, nrhH, gh©oa M£áahs®fS¡F mt®f
g£LsJ. mt nkbfh©l kbwhU ngh® thif¥ gwªjiy¥ Ñ¥goªjt®f vw nghâY« j¤j« M£á¥ gFâfË tÈikí«
nghuhF«. mâ xgJ FWÃy kd®fis k©oÆl¢ brjh. òfG« bgW¤ âfªjd®.
fÇfhyÅ ngh® bt¿f jÄehL KGtijí« nrhH®fË r§f fhy muáa
f£L¥gh£o bfh©Ltªjd. mtdJ M£á¡ fhy¤â thÂfK«
brÊ¤njh§»aJ. fhLfis¤ âU¤â Éis Ãykh¡»at r§f fhy¤â kuòtÊ Koah£á Kiwna tH¡»ÈUªjJ.
fÇfhy. ïjdh eh£o brt¢ brÊ¥ò bgU»aJ. fhÉÇ mik¢r®, mit¥òyt®, muritnah® nghwt®fË
M¿ FW¡nf fyizia fÇfhy mik¤jh. ntW gy Mnyhridia mur nf£L elªjh. thdtu«g, thdt,
Ú®¥ghrd VÇfisí« mt bt£LÉ¤jh. F£Lt, ïU«bghiw, Éyt® nghw ÉUJ¥bga®fis nru
kd®f N£o¡ bfh©ld®. brÅ, tst, »Ë vgd
gh©oa®f
nrhH®fË g£l¥ bga®fshF«. bjdt®, Ûdt® vgit gh©oa
jfhy¤âa bjF¤ jÄeh£o r§ffhy¥ gh©oa®f kd®fË ÉUJ¥ bga®fshF«. xbthU r§ffhy mur FyK«
M£á òÇªjd®. mt®fË jiyefu« kJiu. beonah, j§fS¡nfíÇa mur ád§fis¥ bg¿Uªjd®. gh©oa®fË
gahfrhiy KJFLÄ¥ bgUtGâ, Kl¤âUkhw nghnwh® ád« Û. nrhH®fS¡F òÈ, nru®fS¡F É, m«ò. muritÆ
Kfhy¤âa gh©oa kd®fsht®. MÇa¥gilflªj FWÃy¤ jiyt®fS« mâfhÇfS« å¿Uªjd®. M£áÆ
beLbrÊa, nfhty bfhy¥glî«, f©z» ádKW murU¡F cjÉahf bgU«âushd mâfhÇf ïUªjd®. mt®f
kJiuia vÇ¡fî« fhuzkhf ïUªjt®. kbwhUt® jiyahy§ IªJ FG¡fshf ãÇ¡f¥g£oUªjd® - mik¢r®f, mªjz®f,
fhd¤J¢ brUbtw beLbrÊa. e¡Ñu kW« kh§Fo gil¤jiyt®f, öJt®f, xw®f. r§f fhy¤â gil
kUjdh® M»a òyt®fsh nghw¥g£lt®. jfhy jir Ã®thf« âw«gl Óuik¡f¥g£oUªjJ. xbthU M£áahsU«
kht£l¤âÈUªj jiyahy§fhd« vw Él¤â eilbgw nghÇ Ãuªju¥ giliaí«, j¤jk¡FÇa bfhoku¤ijí« bfh©oUªjd®.
vâÇfis å¤âajh mtU¡F ï¥bga® tH§fyhÆW. muá K¡»a tUth ÃytÇ. maeh£L thÂf¤âÛJ
ïbt¿Æ gadhf, beLbrÊa jÄHf¤ij jdJ R§fK« tNÈ¡f¥g£lJ. òfh® JiwKf¤â ÃaÄ¡f¥g£oUªj
f£L¥gh£o bfh©L tªjh®. brÊ¥ghd JiwKfkhd bfhif R§f mâfhÇf g¿ g£od¥ghiy F¿¥ãL»wJ. nghÇnghJ
g¿í«, gh©oa eh£o r_f - bghUshjhu Ãiyikf F¿¤J« if¥gw¥gL« bfhis¥ bghU£f muR¡ fUñy¤âF K¡»a
kh§Fo kUjdh® kJiu¡ fháÆ ÉtÇ¤Jsh®. c¡»u¥ tUthahf¤ âfªjJ. rhiyfS« bgUtÊfS« eF
bgUtGâ kbwhU áw¥ò Ä¡f gh©oa mur. fs¥ãu®f guhkÇ¡f¥g£Ltªjd. bfhis kW« fl¤j M»atiw
gilbaL¥ã Éisthf r§f fhy¥gh©oa®f M£á jL¥gjfhf ïuî« gfY« mit f©fhÂ¡f¥g£ld.
å¢áailªjJ.
94 95
r§f fhy r_f« rka«
IªJ tif Ãy¥ãÇîf g¿ bjhfh¥ãa« F¿¥ãL»wJ. - r§f fhy¤â Kjik¡flî KUf myJ nrnah.
- F¿á, kiyí« kiyrh®ªj gFâ jÄ¡flî vd mt® nghw¥g£lh®. KUf tÊghL bjhik
thªjJ. KUf bjhl®ghd ÉHh¡f r§f ïy¡»a¤â
- Kiy, nk¢r fhLf F¿¥ãl¥g£Lsd. mWgil åLf mtD¡nf cÇ¤jhdit.
- kUj«, ntsh© Ãy§f khnah (ÉZQ), ntªj (ïªâu), tUz, bfhwit nghw
- bej, flfiu¥ gFâ flîfisí« r§f fhy¤â tÊg£ld®. åu¡f myJ eLf
tÊghL r§f fhy¤â K¡»a¤Jt« bgW És§»aJ.
- ghiy - tw©l óÄ
ngh®¡fs¤â åudJ Mwiyí« âahf¤ijí« nghW« tifÆ
ïªj Ãy§fË thªj k¡f j¤j« flîs®fisí« mtdJ Ãidthf åu¡f el¥g£lJ. jÄeh£o gy gFâfË
bjhÊfisí« bg¿Uªjd®. kiwªj åu®f g¿a F¿¥òf ml§»a åu¡ff
1. F¿á - Kjik¡ flî KUf f©blL¡f¥g£Lsd. ï¤jifa Ú¤njh® tÊghL Äfî«
bjhikahdjhF«.
- bjhÊ - nt£ilahLj, nj vL¤j
2. Kiy - Kjik¡ flî khnah (ÉZQ) kfË® Ãiy
- bjhÊ - ML, khL ts®¥ò, gh bghU£f cg¤â r§f fhy¤â kfË® Ãiy F¿¤J m¿ªJ bfhs r§f
3. kUj« - Kjik¡flî - ïªâu ïy¡»a§fË Vuhskhd jftf csd. mitah®,
e¢brisah®, fh¡ifghoÅah® nghw bg© òyt®f
bjhÊ - ntsh©ik
ï¡fhy¤â thªJ jÄ ïy¡»a¤âF áw¥ghd g§fË¥ig
4. bej - Kjik¡flî - tUz tH§»ísd®. kfËÇ åu« F¿¤J gntW ghlfË
bjhÊ - Û ão¤j, c¥ò cg¤â F¿¥ãl¥g£Lsd. fò bg©fË jiyaha ÉGÄakhf¥
5. ghiy - Kjik¡ flî - bfhwit nghw¥g£lJ. fhj âUkz« rhjhuzkhf tH¡f¤âÈUªjJ.
bg©f j§f th¡if¤ Jizia bjÇî brí« cÇikia¥
bjhÊ - bfhisao¤j bg¿Uªjd®. ïU¥ãD«, if«bg©fË Ãiy Äfî« gÇjhgkhf
ehF tif rhâf - mur®, mªjz®, tÂf®, ntshs® - ïUªjJ. rKjha¤â nkk£l¤â râ vw clf£ilnaW«
F¿¤J bjhfh¥ãa« TW»wJ. MS« t®¡f¤âd® mur® tH¡f« ãgw¥g£lJ. mur®fS«, ca®FoÆdU« eh£oa kfËiu
vwiH¡f¥g£ld®. r§f fhy muáa kW« rka th¡ifÆ MjÇ¤J¥ ngh¿d®.
mªjz® K¡»a g§F tá¤jd®. tÂf®f tÂf¤ bjhÊÈ E©fiyf
<Lg£ld®. ntshs®f gÆ®¤ bjhÊ brjd®. gH§Fo
ïd¤jt®fshd gujt®, ghz®, vÆd®, fl«g®, kwt®, òiya® fÉij, ïir, eh£oa« nghw E©fiyf r§ffhy¤â
nghnwhU« r§f fhy rKjha¤â m§f« t»¤jd®. g©il¡fhy òfbgW És§»d. mur®f, FWÃy kd®f, ca®FoÆd®
bjhgH§Fofshd njhl®f, ïUs®f, ehf®f, ntl®f nghnwh® òyt®fS¡F jhuhskhf gÇR¥ bghU£fis tH§»
nghnwhU« ï¡fhy¤â thªjd®. MjÇ¤jd®. ghz®, ÉwÈa® nghw ehnlho¥ ghlf®f
96 97
muritfis bkh¤j t©z« ïUªjd®. eh£L¥òw ghlfËY« nuhkhòÇíldhd thÂg« áw¥gilªjJ. JiwKf¥g£odkhd òfh®
eh£L¥òw eld§fËY« nj®¢á bgw fiyP®f r§f fhy¤â maeh£L tÂf®fË t®¤jfikakhf¤ âfªjJ. Éiy kâ¥ò
thªjd®. ïirí« eldK« eF ts®¢á bg¿UªjJ. r§f Ä¡f bghU£fis V¿tªj bgÇa f¥gf ïªj JiwKf¤âF
ïy¡»a§fË gntW tifÆyhd ahfS« KuRfS« tªJ brwd. bjh©o, Ká¿, bfhif, mÇ¡fnkL, ku¡fhz«
F¿¥ãl¥g£Lsd. fÂifa® eld¤â áwªJ És§»d®. ‘T¤J nghwit ãw RWRW¥ghd JiwKf§fshF«. maeh£L thÂg«
k¡fË áwªj bghGJngh¡fhf âfªjJ. F¿¤J bgÇ¥òq° üÈ MáÇa® gy mÇa jftfis¡
r§f fhy¥ bghUshjhu« T¿ísh®. mf°l°, ilÕÇa°, Únuh nghw nuhkhÅa¥
nguur®f btËÆ£l j§f« kW« btËahyhd ehza§f
ntsh©ik K¡»a¤ bjhÊ MF«. be K¡»a¥ gÆ®. jÄHf¤â gntW gFâfË Vuhskhf¡ »il¡»wd. r§f
nftuF, fU«ò, gU¤â, ÄsF, ïá, kr, ïyt§f«, gntW fhy¤â eilbgw thÂf¤â msî kW« jÄeh£o
gHtiff nghwití« gÆÇl¥g£ld. gyh, ÄsF ïu©L¡F« nru nuhkhÅa tÂf®fË braghLf M»atiw ïit
ehL òf bgwjhF«. nrhH eh£oY«, gh©oa eh£oY« be K¡»a btË¥gL¤Jtjhf csd. gU¤âahilf, ÄsF, ïá, Vy¡fh,
gÆuhF«. ïyt§f«, kr nghw eWkz¥ bghU£f, jªjntiy¥ghL
Ãiwªj bghU£f, K¤J¡f kW« Éiyía®ªj ff nghwit
r§f fhy¤â if¤bjhÊf Vw« bg¿Uªjd. berî,
r§f fhy¤â VWkâ bra¥g£l bghU£fshF«. j§f«,
cnyhf¤ bjhÊ, j¢Rntiy, f¥g f£Lj, kÂf, Éiyía®ªj
Fâiuf, ïÅ¥ghd kJtiff M»ad K¡»a
ff, jªj« M»atiw gagL¤â Mguz§f brj
ïw¡FkâfshF«.
nghwit xUáy if¤bjhÊfshF«. ï¤jifa bghU£fS¡F
ey njitf ïUªjd. Vbdwh r§ffhy¤â ceh£L kW« r§f fhy¤â Koî
maeh£L thÂf« RWRW¥ghf eilbgwJ. gU¤â kW« g£L
ïiHfis¡ bfh©L bea¥g£l JÂf ca®ªj juKilajhf ».ã. _wh« üwh©o ïWâÆ r§ffhy« bky Koî
ïUªjd. ÚuhÉiaÉlî«, gh«ã njhiyÉlî« bkÈjhd JÂf ¡F tu¤ bjhl§»aJ. Rkh® ïu©liu üwh©Lf jÄHf¤ij
bea¥g£ljhf r§f ïy¡»a¥ghlf F¿¥ãL»wd. ciwôÇ fs¥ãu®f M¡uÄ¤J¡ bfh©ld®. fs¥ãu®f M£áF¿¤J
cg¤â bra¥g£l gU¤âahilfS¡F nkiy ehLfË bgU« ek¡F brhg jftfns »il¡»wd. ï¡fhy¤â ò¤j rkaK«,
njit fhz¥g£lJ. rkz rkaK« K¡»a¤Jt« bg¿Uªjd. ãd® fs¥ãu®fis
Éu£oÉ£L tl¡F jÄeh£o gyt®fS«, bjF¤ jÄeh£o
ceh£L kW« maeh£L t®¤jf« r§f fhy¤â eF gh©oa®fS« j¤j« M£áia ÃWÉd®.
Óuik¡f¥g£oUªjJ. r§f ïy¡»a§f, »nu¡f-nuhkhÅa üf
kW« bjhÈa rhWf ïJ F¿¤j Vuhskhd jftfis¤
jU»wd. t©ofËY« Éy§Ff nk Vw¥g£l bghâfË
_ykhfî«, tÂf®f bghU£fis bfh©LbrW Égid
brjd®. ceh£L thÂf« bgU«ghY« g©lkhW KiwÆ
mo¥gilÆnyna eilbgwJ.
bjÅªâahÉF«, »nu¡f muRfS¡F« ïilna
maeh£L t®¤jf« eilbgwJ. nuhkhÅa¥ nguuR njh¿a ãwF
98 99
fw milîf khâÇ Édh¡f
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfh©lJ. I. rÇahd Éilia¤ bjÇî brf.
1. r§f ïy¡»a« cË£l r§f fhy¤ij¥ g¿ m¿a 1. jÄeh£o g¤âÅ tÊgh£il m¿Kf¥gL¤âat®
cjî« rhWf. m. gh©oa beLbrÊa M. nru br§F£Lt
2. r§ffhy M£áahs®fshd nru, nrhH, gh©oa® kW« ï. ïs§nfh mof <. Kl¤âUkhw
mt®fsJ rhjidf.
2. r§f fhy¤â ït®fSila gilbaL¥gh gh©oa® M£á
3. r§f fhy muáa Ãiy, M£áKiw. Koî¡F tªjJ.
4. r§f fhy rKjha«, Itif Ãy§f, rka th¡if, m. rhjthfd®f M. nrhH®f
kfË® Ãiy.
ï. fs¥ãu®f <. gyt®f
5. r§ffhy bghUshjhuÃiy, r§f fhy¤â eilbgw
maeh£L t®¤jf«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. bt©Â¥ nghÇ bt¿ bgwt® ............
2. r§f fhy¤âa bjhikahd ïy¡fz ü ............
3. r§f fhy¤ij¢ nr®ªj ïu©L fh¥ãa§f ..........
III. bghU¤Jf.
1. bjdt® m. nru®f
2. thdt® M. nrhH®f
3. brÅ ï. gH§Fof
4. vÆd® <. gh©oa®f
IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xU brhbwhl®
k£Lnk rÇahdJ.
m. g©ila Ód mur®f btËÆ£l ehza§f jÄeh£o gy
gFâfË »il¤Jsd.
M. nuhkhÅa nguuR¡F VWkâ bra¥g£l K¡»a¥ bghU
gU¤â Milf.
100 101
ï. FâiufS« kJtiffS« jÄeh£oÈUªJ VWkâ
bra¥g£ld.
ghl« - 9
<. r§f fhy¥ gh©oa®fË JiwKf efu« kJiu. F¥j¥ nguuR
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
1. r§f fhy¤â mÇ¡fnkL JiwKf¥ g£odkhf És§»aJ.
fw neh¡f§f
2. r§f fhy¤â KUf¡ flî Kjik¡ flîshf És§»aJ.
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhtJ.
3. ciwô® K¤J¡fS¡F bga® bgwJ.
1. F¥j®f g¿a rhWf
4. r§f fhy¤âa ehnlho¥ ghlf®f ïUs® vW
miH¡f¥g£ld®. 2. rK¤âuF¥jÇ rhjidf
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf) 3. ïu©lh« rªâuF¥jÇ rhjidf
1. g¤J¥gh£L 4. ïªâahÉF ghÏah tUifÆ áw¥ò.
2. v£L¤bjhif 5. F¥j®fË M£á, r_f«, bghUshjhu«.
3. filbaG tsf 6. ïy¡»a«, fiy, f£ol¡fiy, m¿Éa Kndw«.
4. r§f fhy¤âa bg© òyt®f
5. K¢r§f« F¥j® fhy tuyhiw vGJtjF Vuhskhd rhWf
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf) »il¡»wd. ïy¡»a«, bgh¿¥òf, ehza§f mt¿
F¿¥ãl¤j¡fit. F¥j mur®fË gu«giu F¿¤J òuhz§f
1. nru br§F£LtÅ rhjidfis kâ¥ãLf. F¿¥ãL»wd. F¥j®fË vG¢á g¿ Érhfj¤j® vGâa rkfhy
2. fÇfhyid¥g¿ xU kâ¥ÕL jUf. üfshd njÉrªâuF¥j«, ‘K¤uhuh£rr« ïu©L« TW»wd.
ïu©lh« rªâuF¥jÇ M£á¡fhy¤â ïªâahÉF tªj Ód¥
3. r§ffhy gh©oa M£áahs®f g¿ F¿¥ò vGJf. gaÂ ghÏah É£L¢ brWs F¿¥òf F¥j¥ nguuá r_f,
VIII. ÉÇthf Éil jUf (200 th®¤ijf) bghUshjhu, rka Ãiyikfis vL¤J¡ TW»wJ.
1. r§f fhy¤â ÃyÉa muáa M£áKiwia bjhF¤J ï¤jifa ïy¡»a rhWf jÉu, bkàUË ïU«ò¤ö©
vGJf. fbt£L, myfhgh¤ fù© fbt£L nghw fbt£LfS«
F¥j tuyhW¡F rhWfshf csd. bkàUË fbt£L Kjyh«
2. g©il¤ jÄHf¤â r_f bghUshjhu Ãiyikfis Éthâ.
rªâuF¥jÅ rhjidfis¡ F¿¥ãL»wJ. rK¤âu F¥jÅ
3. r§fhy¤â ÃyÉa flflªj thÂg¤â áw¥ig kâ¥ãLf. M£áia¥ g¿ m¿ªJbfhs cjî« K¡»a rhwhf És§FtJ
myfhgh¤ fù© fbt£L. mtuJ MSikí« rhjidfS«
m¡fbt£o F¿¡f¥g£Lsd. mnrhf® ÃWÉa föÂ
102 103
ï¡fbt£L bgh¿¡f¥g£LsJ. Étukhf¡ F¿¥ãL»wJ. mtuJ gilbaL¥ã _W Ãiyf
ehfÇ tÇtot¤â tlbkhÊÆ ïJ ï¡fbt£o Tw¥g£Lsd.
vGj¥g£LsJ. AÇnrd® bjhF¤j 1. tl ïªâa M£áahsU¡F vâuhf nkbfh©lit.
ï¡fbt£o 33 tÇf
fhz¥gL»wd. rK¤âuF¥j 2. bjÅªâa M£áahs®fS¡F vâuhd òfÄ¡f
mÇaizna¿a NÃiy, tl ïªâah “j£ázghjh gilbaL¥ò.
kW« j¡fhz¤â mt® nkbfh©l 3. tl ïªâa M£áahs®fS¡F vâuhd ïu©lhtJ
myfhgh¤ fö© gilbaL¥òf, rkfhy M£áahs® gilbaL¥ò.
fbt£L
fSl mt® bfh©oUªj cwîf,
xU fÉPuhfî« m¿Puhfî« mtuJ rhjidf nghwtiw rK¤âuF¥j® jkJ KjyhtJ gilbaL¥ã m¢Rj,
ï¡fbt£L ÉtÇ¡»wJ. ehfghz ïUtiuí« K¿ao¤jh®. m¢Rj bgU«ghY« xU ehf
kuò muruhf ïU¤j nt©L«. nkiy f§if¢ rkbtË¥gFâia
F¥j mur®f btËÆ£l ehza§fË cs cUt§fS« M£á òÇªJtªj nfhlh FL«g¤ij nr®ªjt® ehfghz®. ïÉU
brhbwhl®fS« F¥j kd®fË g£l§f, mt®f brj mur®fS« K¿ao¡f¥g£L mt®fsJ ehLfis rK¤âuF¥j®
ntÉf nghw Étu§fis¤ jU»wd. ïiz¤J¡ bfh©lh®. ïªj FW»a fhy gilbaL¥ãdh
Kjyh« rªâuF¥j® (».ã. 320 - 330) rK¤âuF¥j® nkiy f§if¢ rkbtË KGtijí« jkJ
f£L¥gh£oÑ bfh©Ltªjh®.
F¥j kuig njhWÉ¤jt® $F¥j®. mL¤J gjÉ¡F tªjt®
ãd®, rK¤âuF¥j® bjÅªâa mur®fS¡bfâuhf gil
fnlh¤f#®. ït®f ïUtU« kfhuh#h vW miH¡f¥g£ld®.
el¤â¢ brwh®. mtuJ bjÅªâa¥ gilbaL¥ã nghJ
ït®fsJ M£ág¿ mâf Étu§f »il¡fÉiy. mL¤j
gÅu©L M£áahs®fis K¿ao¤jjhf myfhgh¤ fö©
M£áahs® Kjyh« rªâuF¥j®. kfhuh#hâuh#h myJ
fbt£L F¿¥ãL»wJ. mt®fsJ bga®fS« bjËthf¤
mur®fS¡F mur vW KjÈ miH¡f¥g£lt®. mtuJ guªj
ju¥g£Lsd - nfhry eh£L knfªâu, kfhfhªjhu¤â
ngh®bt¿fis ïªj ÉUJ btË¥gL¤Jtjhf csJ.
Éahfuh#, nfushÉ kªjuh#, ã°jòu¤J knfªâu»Ç,
È¢rhÉfSl kzcwî bfh©lj_y« mt® jdJ tÈikia¥
nfh£Luhit¢ nr®ªj RthÄj¤j, bu©lgshÉ jhkd,
bgU¡»¡ bfh©lh®. m¡FL«g¤ij¢ nr®ªj FkhunjÉ vw
fháia¢ nr®ªj ÉZQnfhg, mtK¡j eh£L Úyuh#,
ïstuáia mt® kzªJbfh©lh®. ïjdh F¥j®fË tÈikí«
bt§»eh£L A°ât®k, gyh¡fhÉ c¡unrd, njtuhZou¤J
òfG« mâfÇ¤jd. bkàUË ïU«ò¤ö© fbt£L mtuJ
Fngu, kW« F°jyòu¤J jdra.
gutyhd ngh® bt¿f g¿ F¿¥ãL»wJ. ».ã. 320 M« M©L
bjhl§F« F¥j rfh¥j¤ij ÃWÉat® Kjyh« rªâuF¥j® vw bjÅªâahit¥
fU¤J« Ãyî»wJ. bghW¤jtiu rK¤âuF¥jÇ
bfhif ntWg£oUªjJ. mt®
rK¤âuF¥j® (».ã. 330 - 380)
bjÅªâa mur®fis mÊ¤J,
F¥j kuãnyna Äf¢ áwªj muruhf És§»at® m¥gFâfis nguuRl
rK¤âuF¥j®. mtuJ M£ág¿ myfhgh¤ fö© fbt£L ïiz¤J¡ bfhs Éiy. rK¤âuF¥jÇ
khwhf, mt®fis K¿ao¤j j§f ehza§f
104 105
ãd® Û©L« M£á¥ gFâfis mtutÇlnk x¥gil¤jh®. jdJ
nkyh©ikia VW¡ bfhS khW mt® tÈíW¤âdh®.
rK¤âuF¥jÇ _whtJ gilbaL¥ò váÆUªj tlïªâa
mur®fis K¿ao¥gij neh¡fkhf¡ bfh©oUªjJ. xgJ
mur®fS¡F vâuhf nghÇ£l mt® mt®fis mÊ¤J
M£á¥gFâfis nguunrhL ïiz¤J¡ bfh©lh®. mt®fsJ
bga®fS« fbt£o F¿¥ãl¥g£Lsd U¤unjt, kây,
ehfj¤j, rªâut®k, fzgâehf, ehfnrd, m¢Rj, eªâ,
ghyt®k. ït®fË bgU«ghyhdt®f ehf® FL«g¤ij
nr®ªjt®f. tlïªâahÉ btntW gFâfË M£áòÇªJ
tªjt®f.
rK¤âuF¥jÇ nguuR¥gu¥ò
ïªj ngh® bt¿fS¡F¥ ãwF nkiy f§if¢ rkbtË,

jfhy c¤âu¥ ãunjr¤â bgU«gFâ, k¤âa ïªâahÉ xU
gFâ, t§fhs¤â bjnkF¥ gFâ M»a gFâfS«
rK¤âuF¥jÇ M£á¡F£g£lJ. ï¥gFâfË mtuJ neuo
Ã®thf« eilbgwJ. bj» f¥g« brY¤J« muRf ïUªjd.
nk»ÈUªj rhf kW« Fõhd áwuRfS« mtuJ Mâ¡f¤âF
f£L¥g£nl ïUªjd. j¡fhz¤â »H¡F¡ flfiuÆÈUªj
muRfS«, gyt muR c£gl, mtuJ nkyh©ikia VW¡
bfh©oUªjd.
rK¤âuF¥j® g¿a kâ¥ÕL
tuyh¿ VLfË rK¤âuF¥jÇ ngh® bt¿f

F¿¥ãl¤j¡fitahF«. jÅ¥g£l rhjidfËY« mt®
òfÄ¡ftuhfnt âfªjh®. vâÇfis mt® bgUªjikíld
el¤âaik, mtuJ TÇa m¿î, òyik, ïirÆ nkjik
nghwtiw myfhgh¤ fö© fbt£L Étukhf¡ F¿¥ãL
»wJ. ghlfis ïaW« âwid¥ bg¿Uªj mtiu fÉuh#
vW fbt£L F¿¥ãL»wJ. mtuJ ehza§fË åizíl
mk®ª âU¡F« fh£á bgh¿¡f¥g£LsJ. ïirÆ mtU¡F
ïUªj M®t¤ijí« âwikiaí« ïJ vL¤J¡fh£Ltjhf csJ.
AÇnrd® cË£l gntW òyt®fisí«, m¿P®fisí« mt®
106 107
MjÇ¤jh®. jdJ kuò¡nf cÇa g©ghd tlbkhÊia¥ ngh¿ vw ÉUJ¥ bgaiuí« N£o¡bfh©lh®. j«ik É¡»ukhâ¤j
MjÇ¡F« g©igí« mt® bg¿Uªjh®. áwªj itztuhf¤ âfªj vW« òfgl¡ T¿¡bfh©lh®.
mt®, ãw rka¥ ãÇîfisí« r»¥ò¤jikíl el¤âdh®. ò¤j nkF ïªâahit bt¿bfh©lâ Éisthf, nguuá
rka¤âÛJ gW¡ bfh©oUªj mt®, òfÄ¡f ò¤jrka m¿Puhd
nkF viy muhãa¡ fltiu Ú©lJ. ïjdh, ònuh¢, nrhguh,
tRgªJ vgtiu MjÇ¤jh®.
fh«ng cË£l JiwKf§f F¥j¥ nguuá viy¡F tªjd.
ïu©lh« rªâuF¥j® (».ã. 380 - 415) nkiy ehLfSldhd maeh£L t®¤jf« F¥j¥ nguuá
f£L¥gh£o tªjJ. c{#ÆÅ xU K¡»a tÂf K¡»a¤Jt«
rK¤âuF¥jU¡F¥ã mtuJ òjt® ïu©lh« rªâuF¥j thªj efuhf ts®¢á bgwJ, ÉiuÉ mJ F¥j®fË khW¤
É¡ukhâ¤a® M£á¡F tªjh®. Mdh, xUáy tuyhW m¿P®f
jiyefuhfî« És§»aJ. t§fhs¤â cg¤âahd mH»a gU¤â
rK¤âuF¥jU¡F mL¤J uhkF¥j® M£á¡F tªjjhf¡
Milf, ÕfhÇ mîÇ¢ rha«, gdhu° g£L, ïkhya kiyfË
TW»wd. ïjF tYthd rhWf ïiy. jdJ jªijia¥
eWkz¥ bghU£f, rªjd«, bjÅªâa thrid¤ âuÉa§f
nghy giltÈikí« MwY« bfh©oUªj ïu©lh« rªâuF¥j®
nghwit ïªj JiwKf§fS¡F vÉj jilíÄ¿ bfh©L
jdJ bt¿f_y« F¥j¥ nguuir nkY« ÉÇîgL¤âdh®.
tu¥g£ld. ïªâa¥ bghU£fis th§Ftjfhf nkf¤âa
muáa btâwD« ngh® MwY« xU§nf mika¥bgw tÂf®f nuhkÅa j§f¤ij ïªâahÉF bfh©LtªJ
mtuh ïªj rhjidia Ãf¤j KoªjJ. âUkz cwîf _y« FÉ¤jd®. ïu©lh« rªâuF¥j® btËÆ£l gtif j§f
jdJ muáa tÈikia mt® bgU¡»¡bfh©lh®. k¤âa ehza§f F¥j¥ nguuá brt¢ brÊ¥ò¡F milahskhF«.
ïªâahÉ ehf ïstuá Fnguehfh vgtiu mt® kzªJ
ãwbt¿f
bfh©lh®. jdJ òjÉ ãughtâia thfhlf kuò mur ïu©lh«
U¤unrdU¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®. j¡fhz¤â òÉÆa t§f¤â jdJ vâÇfË T£oizit ïu©lh«
K¡»a¤Jt« thªj ïl¤â thfl®f M£áòÇªjd® vw rªâuF¥j® K¿ao¤jh®. áªJ eâia¡ flªJ brw mt®
mo¥gilÆ ïªj kzcwî muáa K¡»a¤Jt« bgWÉs§»aJ. gh¡oÇahit¡ if¥g¿dh®. m§F M£áòÇªj Fõhd®fis
ïu©lh« rªâuF¥j® nkF ïªâahÉ rhf®fS¡F vâuhf mogÂa¢ brjh®. ï¤jifa bt¿fËdh, F¥j¥ nguuR nkF
gilbaL¤J¢ brwnghJ ïªj kz cwî« thfhl®fË e£ò« khst«, F#uh¤ f¤âath® tiu nk» guÉaJ. tlnk»
Äfî« gaDsjhf mikªjJ. nguuá viy ïªJ FZ kiy¡f¥gh gh¡oÇah tiu
nkF ïªâahit bt¿bfhs guÉÆUªjJ. »H¡nf t§fhs¤â »H¡F¥ gFâtiuí« bjnf
e®kij eâia viyahf¡ bfh©L« F¥j¥ nguuR És§»aJ.
nkF ïªâahÉÈUªJ rhf r¤âu¥òfis vâ®¤J¥ nghÇ£L
ghÏahÅ tUif
bgw bt¿na ïu©lh« rªâuF¥jÇ ngh®¤Jiw rhjidfË
kf¤jhdjhF«. rhf r¤âu¥ò kuã filá M£áahsuhd _wh« ïu©lh« rªâuF¥jÇ M£á¡ fhy¤â òfthªj Ód¥
U¤uá«k ï¥nghÇ njhfo¡f¥g£L bfhy¥g£lh. nkF gaÂahd ghÏah ïªâahÉF tUifòÇªjh®. ïªâahÉ
khst«, f¤âath® Ôgfg« M»a gFâfis csl¡»a mtuJ mt® j§»ÆUªj xgJ M©LfË F¥j¥ nguuá k£L« MW
M£á¥ gFâf F¥j¥ nguuRl ïiz¤J¡ bfhs¥g£ld. ïªj M©Lfis¡ fÊ¤jh®. nfh£lh, fhZf®, fhªjhu«, grh¥ vW
kf¤jhd bt¿¡F¥ ãwF ïu©lh« rªâuF¥j® mRtnkj ahf« mt® ÃytÊahfnt ïªâahÉF tªjh®. bgõht®, fhá, ò¤jfah
el¤âanjhL rhf®fis mÊ¤jt® vW bghU bfh©l rhfÇ
108 109
cË£l gy ïl§fS¡F« mt® brwh®. ïy§if, #hth tÊahf ïu©lh« rªâuF¥jÇ ãnjhwf
flgazkhf mt® Ódh âU«ãdh®. ò¤j® ãwªJ thªj ïl¤ij
jÇá¤J ò¤jrka Rtofis nrfÇ¤J vL¤J¢ brY« ïu©lh« rªâuF¥jU¡F¥ã mtuJ òjt® Fkhu F¥j®
neh¡f¤Jlndna ghÏah ïªâahÉF tªjh®. ghlÈò¤âu¤â M£á¡F tªjh®. mikâí« brÊ¥ò« mt® fhy¤â ÃyÉaJ. mt®
_wh©Lf j§», tlbkhÊia¡ fwnjhL, ò¤j ïy¡»a§ Vuhskhd ehza§fis btËÆ£lh®. mtuJ fbt£L¡fis
fisí« gobaL¤jh®. F¥j¥ nguuá ÃyÉa rka, r_f, F¥j¥ nguuR KGtJ« fhzyh«. mt® Fâiu ntÉí«
bghUshjhu Ãiyikfis¥ g¿ mt® gy mÇa jftfis nkbfh©lh®. ãfhy¤â cyf¥òf bgwÉUªj ehsªjh
F¿¥ã£Lsh®. tlnkF ïªâahÉ ò¤jrka« eF òfbgW gfiy¡fHf¤ij ÃWÉaJ mtuJ kf¤jhd brayhF«. mtuJ
És§»ajhfî«, Mdh f§if¢ rkbtËÆ mJ òw¡fÂ¥ M£á¡fhy ïWâÆ tÈikí« brtK« ÄFªj òZaÄ¤âu®f
g£oUªjjhfî« mt® T¿ísh®. f§if¢ rkbtËia mt® vW miH¡f¥g£l gH§FoÆduh F¥j¥gil K¿ao¡f¥g£lJ.
ãuhkz®fË óÄ vW F¿¥ã£Lsh®. fãyt°J, Fáefu« k¤âa MáahÉÈUªJ òw¥g£ A&z®f ïªJFZ kiyia¡ flªJ
nghw áy ò¤jrka òÅj ïl§f mÊªJbfh©oU¥gjhf mt® ïªâahÛJ jh¡Fj bjhL¡fî« Kaá¤jd®.
T¿ísh®. nguuá bghUshjhu¢ brÊ¥ig mt® eF Mdh, mL¤j M£á¡F tªj °fªj F¥j®jh c©ikÆ
ÉtÇ¤Jsh®. A&z®fis vâ®bfh©lt®. A&z®fis K¿ao¤J nguuir
gntW nfhz§fË ghÏahdJ F¿¥òf gaDilait fh¥gh¿aJ« mtnu. ïªj nghÇdh F¥j¥ nguuá bghUshjhu«
vwnghâY«, ïu©lh« rªâuF¥j bgaiu mt® F¿¥ãlÉiy. bgÇJ« ghâ¥ò¡Fsh»aJ. °fªj F¥jÇ kiwî¡F¥ ãd®,
muáa Étfhu§fË mt® mâf m¡fiw fh£lÉiy. mtuJ òUF¥j®, ò¤jF¥j®, ghyhâ¤a® nghw mtuJ tÊ¤
Kjik neh¡f« rka¤ij¥ g¿anjahF«. mt® vjidí« njhwfËdh F¥j¥ nguuir A&z®fË jh¡FjfËÈUªJ
ò¤jrka neh¡»nyna kâ¥ã£lh®. r_f Ãiyik g¿a mtuJ fh¥ghw KoaÉiy. ïWâÆ, A&z®fË gilbaL¥òfË
TW¡f Äifahdit. ïU¥ãD«, eh£o bghJthd Éisthf F¥j¥ nguuR kiwªjJ. ãd®, khst¤â anrhj®k
Ãiyikfis m¿ªJ bfhs mtuJ F¿¥òf gaDsitahf¤ vG¢á bgwh.
âf»wd. F¥j® M£áKiw
ïu©lh« rªâuF¥j® g¿a kâ¥ÕL
guk g£lhufh, kfhuh#hâ uh#h, gunk°tuh, rh«uh£,
F¥j¥ nguuá tÈikí« òfG« ïu©lh« rªâuF¥j r¡ut®¤â nghw ÉUJ¥ bga®fis F¥j¥ nguur®f N£o¡
É¡ukhâ¤j M£á¡ fhy¤âjh mt¿ c¢á¡nf brwd. bfh©ljhf fbt£L¡f TW»wd. Kjyik¢r®, nrdhâgâ,
m¡fhy¤âa bghJthd g©gh£L ts®¢á¡F mtuJ g§fË¥ò ãw mâfhÇf cË£l mik¢ruit murD¡F M£á¤ JiwÆ
F¿¥ãl¤j¡fJ. fhËjhr® nghw áwª j ïy¡»a gil¥ghs®fis Mnyhridfis tH§»aJ. F¥j®fhy fbt£Lf r©oÉ¡uf
mt® MjÇ¤jh®. fiy¤Jiw elto¡iffisí« mt® C¡F vw ca® mâfhÇ g¿¡ F¿¥ãL»wJ. maYwî¤ Jiw mâfhÇahf
É¤jh®. m¡fhy¤â Vg£l g©gh£L ts®¢á fhuzkhf¤jh mt® ïUªâU¡f¡TL«. Fkhuk¤a®f, mí¡j®f nghw
F¥j® fhy« bghfhy« vW bghJthf F¿¥ãl¥gL»wJ. mâfhut®¡f« _ykhf mur® khfhz M£á¤ JiwnahL beU§»a
F¥j®fhy g©gh£L ts®¢á g¿ ãtU« gFâfË fhzyh«. bjhl®ig VgL¤â¡ bfh©lh®. F¥j¥ nguuá khfhz§f
‘ ò¡âf vd¥g£ld. khfhz MSe®f cgÇf®f vW
miH¡f¥g£ld®. mt®f bgU«ghY« ïstur®fshfnt ïUªjd®.
110 111
ò¡âf xbthW« Éõa§f vwiH¡f¥g£l kht£l§fshf M©fS¡F bg©f moik vw tH¡f« eF nt%¿aJ.
ãÇ¡f¥g£oUªjd. kht£l M£á¥ bghW¥ò Éõagâ vw Mdh, bg©f M©fsh ghJfh¡f¥gl nt©L« vW«
mâfhÇÆlÄUªjJ. efu Ã®thf¤ij efu ánuZof ftÅ¤J fUizíl el¤j¥glnt©L« vW« tÈíW¤j¥g£lJ. Ra«tu«
tªjd®. kht£l¤âÈUªj »uhk§fË Ã®thf« »uhÄf®f el¤J« gH¡f« ifÉl¥g£lJ. kD°ÄÇâ bg©fS¡F
f£L¥gh£o ïUªjJ. áWtaânyna âUkz« brant©L« vW gÇªJiu¤jJ.
F¥j® M£áKiw F¿¤J ghÏah mË¡F« jftf rka¤ij¥ bghW¤jtiu, F¥j® fhy¤â ãuhkz rkank
gaDsit. F¥j® M£á fUizÄ¡fjhf ïUªjJ. k¡fsJ brth¡F bgW És§»aJ. mâ itzt«, irt« vd ïu©L
elkh£l¤âF vÉj jilí« ïU¡fÉiy. xbthUtU« ãÇîf ïUªjd. bgU«ghyhd F¥j mur®f itzt®fshf
jÅ¥g£l Rjªâu¤ij mDgÉ¡f KoªjJ. jÅeg® th¡ifÆ ïUªjd®. mt®f mRtnkj ahf§fis brjd®. cUt tÊghL«,
muá jiypL fhz¥glÉiy. j©lidfS« fLikahdjhf ÉÇthd rl§FfSl Toa rka âUÉHh¡f nghwtwh
ïiy. mguhj« Éâ¥gnj bghJthd j©lid KiwahF«. xw® ïÉU rka¥ ãÇîfS« Éiuthf ts®¢á bgwd. òuhz§f
Kiw VJ« ïiy. gaÂfS¡F ghJfh¥òÄ¡f rhiyf, âUl®f nghw rka ïy¡»a§f F¥j® fhy¤âjh KG tot« bgwd.
gaÄik nghwit F¥j M£áKiwÆ âwik¡F rhW ãuhkz rka¤â vG¢áah, ò¤j rkaK«, rkz rkaK« òw¡fÂ¡
gf®tjhF«. k¡f bghJthf tsikahd th¡ifia f¥g£ld. f§if¢ rkbtËÆ ò¤jrka« å¢áailªjjhf
el¤âajhfî«, Fw§f Äfî« Fiwthfnt ïUªjjhfî« ghÏah T¿ísh®. Mdh, tRgªJ nghw ò¤jrka m¿P®f
ghÏah F¿¥ãL»wh®. f§if¢ rkbtË KGtJ« vÉj gaK« F¥j¥ nguur®fsh MjÇ¡f¥g£ld® vgJ« F¿¥ãl¤j¡fJ.
ïyhk gaz« bra KoªjJ vd mt® F¥j¥ nguuá M£áÆ nkF kW« bjÅªâahÉ rkz rka« brÊ¤J ts®ªjJ.
áw¥ig òfªJ TW»wh®. bkh¤j¤â, bksÇa® M£áKiwiaÉl, ï¡fhy¤âjh thyhãÆ rkz rka khehL T£l¥g£lJ.
F¥j® M£á Äfî« Rjªâu¤jikíilajhfnt fhz¥g£lJ. Rntjh«gu®fË rkz Éâf vGj¥g£ld.
r_f th¡if fiyí« g©ghL«
ïªâahÉ F¥j®f M£á¡F Kò mayt® gilbaL¥òf fiy, m¿Éa, ïy¡»a« nghw JiwfË F¥j® fhy¤â
bjhl®ªJ eilbgwd. m¤jifa maeh£lt®¡F ïªâa rKjha« áw¥ghd ts®¢á fhz¥g£lJ. ïjdhnyna ïJ xU bghfhy«
ïlkË¤J mt®fis ïªâahÉnyna j§fî« mDkâ¤jJ. Mdh, vd miH¡f¥gL»wJ. áy m¿P®f ï¡fhy¤ij kWky®¢á¡
F¥j® fhy¤â #hâKiw Äfî« fLikahf ãgw¥g£lJ. fhy« vW« miH¡»wd®. Mdh, F¥j® fhy¤âF Kò
ãuhkz®f rKjha¤â ca® m§f« t»¤jd®. M£áahs®fS«, vªjbthU ïU©lfhyK« ïiy vgijí« eh« czunt©L«.
brtªj®fS« mt®fS¡F Vuhskhd bfhilfis thÇ tH§»d®. vdnt, F¥j® fhy¤â Vg£l ïªj g©gh£L ts®¢áia ïªâa
Ô©lhik tH¡f« ï¡fhy¤âjh bks tsu¤bjhl§»aJ. m¿îrh elto¡iffË c¢rf£l« vW miH¡fyh«.
r©lhs®f rKjha¤âÈUªJ Éy¡» it¡f¥g£ljhf ghÏah fiy, f£ol¡ fiy
T¿ísh®. ï¤jifa bfhLik g¿ Ód¥ gaÂ Étukhf¡
F¿¥ã£Lsh®. ïªâa¡ fiy, f£ol¡ fiy tuyh¿ F¥j® fhy« áw¥ghd
F¥j® fhy¤â kfË® Ãiyikí« nkhrkilªjJ. òuhz§f ïl¤ij t»¡»wJ. ehfÇ, âuhÉl¡ fiy¥ghÂf ïu©L«
nghw rkaüfis¥ go¥gjF mt®fS¡F mDkâÆiy. ï¡fhy¤â ts®¢á bgwd. Mdh, ï¡fhy¤âa fiy¢ ád§
fË bgU«gFâ A&z®f nghw mªÃa¥ gilbaL¥ghs®fsh
112 113
mÊ¡f¥g£LÉ£ld. vÅD«, váís F¥j® fhy ehza§fS« áw¥òÄ¡fit. rK¤âuF¥j® v£L
nfhÆf, ág§f, Fif XÉa§f F¥j® tif ehza§fis btËÆ£Lsh®. mt¿ bgh¿¡f¥g£Ls
fhy¡ fiyÆ bghÈî¡F rhWfshf thrf§f mtuJ rhjidfis giwrhW»wd. ehza§f ÛJ
És§F»wd. bgh¿¡f¥g£Ls cUt§f F¥j®fhy ehzaÉa MwY¡F«
#há¡F mU»Ys ânahfh® òfG¡F« rhWfshF«. ïu©lh« rªâuF¥j®, j§f«, btË,
nfhÆ, myfhgh¤J¡F mU»Ys br«ò M»atwhyhd gtif¥g£l ehza§fis btËÆ£Lsh®.
fh®th° Mya ág§f F¥j® fiy¡F ïy¡»a«
áwªj vL¤J¡ fh£LfshF«. fhªjhu¡
fiyÆ jh¡f¤ij ït¿ fhzKoa tlbkhÊ F¥j® fhy¤â Vw« bgwJ. ãu«Ä
ânahfh® Miya« tÇtot¤âÈUªJ ehfÇ tÇtot« ts®¢á bgwJ. fhÉa«, fÉij,
Éiy. Mdh, kJuhÉYs ÃF«
toÉYs mH»a ò¤j® áiyÆ á¿J »nu¡f rhaiy¡ fhzyh«. ehlf«, ciueil vd gntW tot§fËyhd tlbkhÊ
rhueh¤ mfthÉ f©blL¡f¥g£l ò¤j® áiy F¥j® fiy¡F ïy¡»a§f vGj¥g£ld. tlbkhÊ ïy¡»a§fËnyna Äf¢
áwªj vL¤J¡fh£L. °fªjF¥jÇ ãlhÇ xiw¡ fö© áwªjit F¥j® fhy¤ij¢ nr®ªjitahF«.
kf¤jhdJ. xU áwªj fÉPuhfî« âfªj rK¤âuF¥j® AÇnrd®
F¥j® fhy¤â cnyhfÉa eF ts®¢á bg¿UªjJ. cË£l gy m¿P®fis MjÇ¤jh®. òfÄ¡f etu¤âd§f
cnyhf áiyfisí« ö©fisí« ïu©lh« rªâuF¥jÇ mitia my§fÇ¤jd®. mt®fË
th®¥gâ cnyhf¡ fiyP®f âwikÄ¡ Kjikahdt® fhËjhr®. rhFªjy« vw áw¥ghd tlbkhÊ
ft®fshf¤ âfªjd®. jnghJ g®Ä§ fhÉa¤ij mt® gil¤jh®. mJ cy» jiyáwªj üW
Ah« mU§fh£áaf¤âYs, Rjh ò¤jf§fË xwhf¡ fUj¥gL»wJ. khsÉfh¡ÅÄ¤u«,
f vw ïl¤â KjÈ f©blL¡f¥ É¡u_®táa« vw nkY« ïu©L ehlf§fisí« mt®
g£l br«ghyhd ò¤j® áiy VHiu mo vGâísh®. mt® gil¤j ïU fh¥ãa§f uFt«r« kW« Fkhu
cauK«, Rkh® xU l vilí« bfh©l r«gt«. ÇJ r«Ahu«, nkföj« vw fÉij üfisí« mt®
jhF«. F¥j® fhy¤ij¢ nr®ªj blÈ ïa¿ísh®.
gh¡ Fif XÉa« ïU«ò¤ö© btÆ, k iH nghw ïaif ï¡fhy¤â thªj kbwhU gil¥ghË Érhfj¤j®.
khw§fS¡F gy üwh©Lfshf K¤uhuh£rr«, njÉrªâuF¥j« vw ïu©L ehlf§fis mt®
<LbfhL¤J ïWtiu JU¥ão¡fhk ïU¥gJ F¥j®fhy vGâísh®. m¡fhy¤â òf thªj fÉP® N¤uf®. mt® vGâa
cnyhf¡ fiy¡F j¡f rhwhF«. ÄU¢rfof« eif¢Rit¡F« nrhf¤âF« bga®bgwJ.
F¥j®fhy XÉa§fis FthÈaU¡F mU»Ys gh¡ m®¢RdD¡F« átbgUkhD¡F« ïilna eilbgw nkhjiy¡
FiffË fhzyh«. m#ªjh RtnuhÉa§f #hjf¡ fijfË TW« fijahd »Ujh®éa« vw üiy¥ gil¤jt® ghuÉ.
Tw¥g£LsthW ò¤jÇ th¡ifia á¤jÇ¡»wd. fhÉajÇrd«, jrFkhurÇj« M»a üfis j©o vGâísh®.
ïy§ifÆYs á»Çah XÉa§f m#ªjh XÉa§fË jh¡f¤ij RgªJ vGâa thrtj¤ij kbwhU K¡»a gil¥ghF«. F¥j®
ãuâgÈ¡»wd. fhy¤âjh grjªâu¡ fijf, ÉZQ r®kh vgtuh
bjhF¡f¥g£ld. mkuá«A® vw ò¤jrka m¿P® mkunfhr« vw
114 115
mfuhâia¥ gil¤jh®. jnghJ fhz¥gL« òuhz§f F¥j®f
fw milîf
fhy¤â bjhF¥g£ljhF«. mt¿ F¿¥ãl¤j¡fit ghftj
òuhz«, ÉZQòuhz«, thí òuhz«, k¤ra òuhz« vgitahF«. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
jfhy¤â m¿a¥gL« ïuhkhaz«, kfhghuj üfS¡F 1. myfhgh¤ fö© fbt£L nghw F¥j® fhy
ïWâtot« F¥j® fhy¤ânyna mË¡f¥g£lJ. tuyhiw m¿ªJbfhs cjî« rhWf.
m¿Éa
2. rK¤âuF¥jÇ ngh® bt¿fS«, jÅ¥g£l
fÂj«, thdïa, n#hâl«, kU¤Jt« nghw JiwfË rhjidfS«
F¥j®fhy¤â bgU« Kndw« fhz¥g£lJ. ï¡fhy¤â thªj 3. ïu©lh« rªâuF¥jÇ bt¿f, kW« fiy,
MÇag£l® áwªj fÂjnkij kW« thd ïa m¿P®. ».ã. 499 ïy¡»a¥ òutyuhf mtuJ g§fË¥ò.
M« M©L mt® MÇaig£oa« vw üiy vGâdh®. mJ fÂj«, 4. F¥j®fË M£áKiw, r_f«, bghUshjhu«,
thdü bjhl®òilaJ. NÇa kW« rªâu »ufz« VgLtij ghÏahÅ tUifí« mtuJ tUzidí«.
m¿Éa mo¥gilÆ ïªü És¡F»wJ. óÄ cU©il
toÉyhdJ vW« mJ jid¤jhnd R¿tU»wJ vW« 5. tlbkhÊ ïy¡»a¤â ts®¢á, fhËjhr®, Érhfj¤j®
KjKjÈ m¿É¤jt® MÇag£lnuahth®. Mdh, nghnwhÇ g§fË¥ò.
ï¡fU¤J¡fis mtU¡F¥ã tªj tuhAÄ»uU«, ãu«kF¥jU« 6. F¥j® fhy fiy, f£ol¡ fiy, m¿Éa ts®¢á,
ÃuhfÇ¤jd®. MÇag£l® nghnwhÇ g§fË¥ò.
tuhAÄ»u® IªJ thdïa mik¥òfis¡ TW« gr
á¤jhªâfh vw üiy¥ gil¤jh®. n#hâl¡ fiyÆ áwªj
òyikíilatuhfî« mt® âfªjh®. mtuJ gil¥ghd
ãUf¤r«Ïij tlbkhÊ ïy¡»a¤â áwªj üyhf¥
nghw¥gL»wJ. thd ïa, n#hâl«, òÉÆa, f£ol¡ fiy,
thÅiy, Éy§Ff, kzKiwf, rFd§f vd gntW
jiy¥òf ïªüÈ ïl« bgWsd. mt® vGâa ãUf¤#hjf«
vw ü n#hâl¡ fiy¡F mo¥gilahf¡ fUj¥gL»wJ.
kU¤Jt¤JiwÆ áwªj nkijahd th¡gj® F¥j® fhy¤â
thªjt®. g©ila ïªâahÉ kU¤Jt K«kÂfË mtU«
xUt®. F¥j® fhy¤âF Kò thªj kw ïUt® rufU«,
N°UjU«. mZlh§f r«»uA« myJ kU¤Jt¤â v£L
ãÇîf vw üiy th¡gj® vGâísh®.
116 117
khâÇ Édh¡f IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xW k£Lnk
rÇahdJ.
m. rK¤âu F¥j® bjÅªâahÉ if¥g¿a mid¤J¥
1. F¥j rfh¥j« bjhl§F« M©L gFâfisí« nguuRl ïiz¤J¡ bfh©lh®.
m. ».ã. 310 M. ».ã. 320 M. rK¤âuF¥jÇ j£rzghjh gilbaL¥ig¥ g¿ ghÏah
ï. ».ã. 330 <. ».ã. 300 ÉtÇ¤Jsh®.
2. ehsªjh gfiy¡fHf¤ij ÃWÉat® ï. rK¤âuF¥j® bjÅªâa mur®fis K¿ao¤J, ãd®

mt®fS¡F btw gFâfis âU¥ã¡ bfhL¤jh®.
m. rK¤âuF¥j® M. ïu©lh« rªâuF¥j®
<. rK¤âuF¥jÇ tlïªâa bt¿fËdh F¥j¥ nguuR
ï. FkhuF¥j® <. °fªj F¥j® ÉÇtilaÉiy.
3. F¥j® fhy¤â thªj kU¤Jt m¿P® V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
m. tuhAÄ»u® M. th¡gj® 1. etu¤âd§f vW miH¡f¥g£l m¿P®f rK¤âuF¥juJ
ï. ruf® <. N°Uj® mitia my§fÇ¤jd®.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 2. A&z®f gilbaL¥òfËdh F¥j¥ nguuR mÊªjJ.
1. F¥j kuig njhWÉ¤jt® ......... 3. F¥j® fhy fiy ehfu« kW« âuhÉl fiy¥ghÂf
ïu©ilí« ãg¿ajhF«.
2. ò¤j rka m¿P® tRgªJit MjÇ¤jt® .........
4. F¥j®f tlbkhÊia MjÇ¤jd®.
3. ‘rhfÇ vw ÉUJ¥ bgaiu¡ bfh©lt® .........
4. fhËjhr® gil¤j fh¥ãa§f .............
1. myfhgh¤ fö© fbt£L
5. ãUf¤ r«ÏijÆ MáÇa® .........
2. rK¤âu F¥jÇ j£ázghjh gilbaL¥ò
III. bghU¤Jf.
3. MÇag£l®
1. nkf öj« m. j©o
4. F¥j® fhy¤âa cnyhf¡ fiy
2. njÉ rªâu F¥j« M. N¤uf®
3. jr Fkhu rÇj« ï. fhËjhr®
4. ÄU¢rfof« <. Érhfj¤j®
118 119
FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf)
VII.
ghl« - 10
1. ïu©lh« rªâuF¥j® nkF ïªâahit¡ if¥g¿ajh
Vg£l Éisîfis kâ¥ãLf. A®õ t®¤jd® (».ã. 600 - 647)
2. ïªâahÉF ghÏah tUif kW« mtuJ F¿¥òf g¿
bjhF¤J vGJf.
3. F¥j®f M£áKiwÆ áw¥ò¡ TWfis Mf. fw neh¡f§f
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijf) ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ.
1. rK¤âuF¥jÇ rhjidfis bjhF¤J vGJf. 1. A®õ® g¿ m¿a cjî« rhWf.
2. F¥j® fhy M£áÆ ÃyÉa r_f - bghUshjhu Ãiyikfis 2. A®õÇ ïsik¡fhy«
ÉtÇ. 3. A®õÇ ngh® elto¡iff
3. F¥j®fË g©gh£L g§fË¥ig Mf. 4. ò¤j rka¤âF A®õ® M¿ís bjh©L
5. ehsªjh gfiy¡fHf«
F¥j¥ nguuá å¢á¡F¥ ãd® tlïªâahÉ muáa

FH¥g« ÃyÉaJ. ».ã. VHh« üwh©o KgFâÆjh
tlïªâahÉ A®õ t®¤jd® jdJ nguuir cUth¡»dh®.
A®õuJ fhy¤ij¥ g¿í« mtuJ tuyhiwí«
m¿ªJbfhs cjî« K¡»a rhWf ghz® vGâa A®õrÇjK«,
íth Rth§» gaz¡ F¿¥òfSkhF«. ».ã. VHh« üwh©o
ïªâahÉF tUif jªj Ód¥ gaÂ íth Rth§. ïÉu©L
rhWfis¤ jÉu, A®õ® vGâís u¤dhtË, ehfeªj«, ãÇa
j®áfh vw ehlf§fS« gaDs jftfis¤ jU»wd.
kJbg g£laK«, nrhg£ fbt£L« A®õuJ fhy¡fÂ¥ò¡F
cjî»wd. gh°fuh fbt£o A®õuJ ifbah¥g« csJ«
F¿¥ãl¤j¡fJ.
A®õÇ ïsik¡fhy«
A®õuJ Fy¤ij ÃWÉat® òZaóâ. F¥j®fË gil¤

jiyt®fshf òZaóâf gÂah¿ tªjd®. mt®f j§fis
120 121
t®¤jd®f vW« miH¤J¡ bfh©ld®. A&z®fË M®t¤Jlndna A®õ® rhS¡»a M£áahsU¡bfâuhf ngh®
gilbaL¥ò¡F¥ã j§f Rjªâu¤ij mt®f m¿É¤J¡ bjhL¤jh®. Mdh, ïu©lh« òÈnfáÆ InAhny fbt£L¥go
bfh©ld®. òZaóâ t«r¤â Kj K¡»a mur® ãughfu A®õiu òÈnfá K¿ao¤jh® vd m¿»nwh«. ïªj bt¿¡F¥ ãwF
t®¤jd®. blÈ¡F tl¡nfÆUªj jhndZtu« mtuJ jiyefu«. òÈnfá gunk°tu vw g£l¤ij N£o¡bfh©lh.
mt® kfhuh#hâuh#h, gukg£lhufh nghw ÉUJ¥ bga®fisí« íthRth§» gaz¡ F¿¥òfS« òÈnfáÆ bt¿ia
N£o¡ bfh©lh®. cWâ¥gL¤J»wd.
ãughfu t®¤jdÇ kiwî¡F¥ ã mtuJ _¤j òjt® Rjªâu murhf ïUªj áªJ¥gFâ ÛJ A®õ® jkJ mL¤j
uh{a t®¤jd® M£á¡F tªjh®. bjhl¡f¤âÈUªnj mt® gy gilbaL¥ig nkbfh©lh®. Mdh, mtuJ áªJ¥ gilbaL¥ã
ïdfis rªâ¡f nt©oÆUªjJ. mtuJ j§if uh{a$ bt¿ F¿¤J rÇahd jftf ïiy. neghs« A®õÇ
»uAt®k bksfhÇia kzªâUªjh®. khst¤â mur nkyh©ikia VW¡ bfh©lJ. fhZÛU« mtuJ f£L¥gh£o
njtF¥j, t§fhs M£áahs® rrh§fÅ JiznahL »uA ïUªjJ. fhZÛ® M£áahs® jtwhJ f¥g« brY¤â tªjh®.
t®kid¡ bfhWÉ£lh. ï¢brâia nfÉ¥g£l uh{a m°[h« M£áahsuhd gh°fuuÉt®kDl A®õ® ïz¡fkhd
t®¤jd® khst murD¡F vâuhf¥ gilbaL¤J mtdJ gilfis cwit¡ bfh©oUªjh®. fÈ§f¤âÛJ gilbaL¤J bt¿
mÊ¤jh. Mdh, jiyef® âU«òtjF Kngna mt® bfh©lnj A®õuJ ïWâahd ngh® elto¡ifahF«.
rrh§fÅ râah bfhy¥g£lh®. ïj»ilÆ fztidÆHªj jkJ gilbaL¥òfË gadhf, A®õ® tlïªâah
uh{a$ fhLfS¡F j¥ã¢ brwh®. jhndZtu¤â A®õt®¤jd® KGtijí« jkJ f£L¥gh£o Ñ bfh©Ltªjh®. jfhy¤âa
M£á¥ bghW¥ngwh®. jkJ j§ifia¡ fh¥ghWtJ mtuJ Kj uh#°jh, grh¥, c¤âu¥ ãunjr«, Õfh®, xÇrh M»a gFâf
flikahf ïUªjJ. ãd® jdJ j§ifÆ fztiu¡ mtuJ neuo f£L¥gh£o ïUªjd. Mdh, mtuJ Mâ¡f viy
bfhwt®fisí« gÊth§f nt©oÆUªjJ. Ô¡FË¡fÉUªj ïD« ÉÇtilªâUªjJ. viy¥òw muRfshd fhZÛ®, áªJ,
j§ifia A®õ® KjÈ Û£lh®. thyhã, fhk%g« M»ad mtuJ ïiwah©ikia VW¡
A®õÇ gilbaL¥òf bfh©oUªjd.
A®õU« ò¤j rkaK«
jdJ KjyhtJ gilbaL¥ã, A®õ® rrh§fid
fndhÍÈUªJ Éu£oao¤jh®. fndh{ efiu jdJ òâa bjhl¡f¤â áwªj átg¡juhf És§»a
jiyefuhf m¿É¤jh®. ïj_y« A®õ® tl ïªâahÉ A®õ®, ãd® ëdahd ò¤j rka¤ij
tÈikÄ¡f jiytuhdh®. mL¤J, thyhãia¢ nr®ªj ïu©lh« ãgw¤ bjhl§»dh®. íth Rth§ mtiu
JUtnrdU¡F vâuhf¥ nghÇ£L mtiu¤ njhfo¤jh®. ïu©lh« kfhahd ò¤j rka¤âF kh¿dh®. jdJ
JUtnrd® f¥g«f£L« áwuruhdh®. muR¡F òyh czit A®õ® jilbrjh®.
nkiy¢rhS¡»a muruhd ïu©lh« òÈnfá¡F vâuhf cÆ®tij brnthiu mt® j©o¤jh®. jdJ
nkbfh©l gilbaL¥ng A®õÇ K¡»a ngh® elto¡ifahF«. muR KGtJ« MÆu¡fz¡fhd °öãfisí«
íth Rth§» gaz¡ F¿¥òfS«, ïu©lh« òÈnfáÆ gaÂf j§FÄl§fisí« mt® mik¤jh®.
fbt£LfS« ï¥gilbaL¥ò g¿ Étukhf¡ TW»wd. e®kij ò¤jrka òÅj ïl§fË klhya§fis mt®
eâ¡F¤ bjnf jdJ muir ÉÇîgL¤j nt©L« vw ÃWÉdh®. Iªjh©LfS¡F xUKiw mid¤J íthRth§
122 123
rka§fË ãuâÃâfisí« T£o mt®fS¡F Éiyía®ªj A®õuJ M£áKiw
gÇRfis¡ bfhL¤J kÇahij brjh®. ò¤jrka JwÉfis xwhf
mku¢brJ, ò¤jrka¡ nfh£ghLfis Éthj¤âF c£gL¤â F¥j®fË M£áKiwia x£ona A®õuJ M£áKiwí«
Mîfis nkbfhS«go brjh®. mikªâUªjJ. mJg¿a Étu§fis íth Rth§ T¿ísh®.
mur® Ãaha cz®îlD«, neu« jtwhkY« jkJ gÂfis
fndh{ nguit nkbfh©lh®. jdJ M£á¥ gFâÆ mo¡fo RW¥ gaz« brJ
A®õ® jdJ M£á¡ fhy¤â KoÉ Ód¥ gaÂ íth Ã®thf elto¡iffis nkgh®itÆ£lh®. mtU¡F Xîneu« Äfî«
Rth§if bfsuÉ¥gjfhf fndh{ efÇ xU rka¥ nguitia¡ mÇjhfnt »il¤jJ. f£lha CÊa« fhz¥glÉiy. tÇ¥gSî«
T£odh®. mjF, mid¤J rka¥ ãÇîfË ãuâÃâfS¡F« ïiy. Éis¢rÈ M¿ xU g§nf tÇahf tNÈ¡f¥g£lJ.
miH¥ò ÉL¤jh®. ïUgJ mur®fS«, ehsªjh bksÇa® fhy¤ij¥ nghy Fw§fS¡F fLikahd j©lidf
gfiy¡fHf¤âÈUªJ MÆu« m¿P®fS«, _whÆu« ëdahd, tH§f¥g£ld. Érhuizf fh£L Äuh©o¤jdkhfî«, _l
kfhahd ãÇÉdU«, _whÆu« rkz kW« ãuhkz rka¤jtU« e«ã¡ifahdjhfî« ïUªjd vW íth Rth§ Fiw TW»wh®.
nguit¡F tªâUªjd®. bjhl®ªJ ïUg¤â_W eh£f nguit fhyh£gil, Fâiu¥gil, nj®¥gil, ahid¥gil vw ehF
Ãf¢áf eilbgwd. kfhahd nfh£gh£o kâ¥òfisí«, kw tif¥gilfS« A®õuJ uhQt¤â ïl« bg¿Uªjd. xU
nfh£ghLfisÉl mJ ca®ªjJ vgijí« íthRth§ És¡»¡ y£r¤âF« nkg£l FâiufS«, mWgjhÆu« ahidfS« gilÆ
T¿dh®. ïU¥ãD«, tKiwfS« gªjY¡F Ôit¤j Ãf¢áfS« m§f« t»¤jd. bksÇa¥ gilÆ v©Â¡ifiaÉl ïJ mâfnk!
nguit elto¡iffis khRgL¤âd. A®õuJ cÆU¡nf Tl A®õuJ M£áKiwÆ áw¥ò¡TW muá Mtz§f ghJfh¤J
Mg¤J Vg£lJ. Mdh, ÉiuÉ Ãiyik f£L¡F bfh©L it¡f¥g£l Kiwna MF«. A®õuJ Mtz¡ fh¥ghf« ÃnyhãJ
tu¥g£lJ. FwthËf j©o¡f¥g£ld®. nguitÆ ïWâ vW miH¡f¥g£lJ. áw¥ò mâfhÇfË Ñ mJ guhkÇ¡f¥g£lJ.
ehsW íth Rth§»F Éiy kâ¥òÄ¡f gÇR¥ bghU£f mtuJ M£á¡ fhy¤â eilbgw mid¤J ÃfîfS« gâî
tH§f¥g£ld. bra¥g£ld.
A®õuJ M£áÆ r_f, bghUshjhu Ãiyikf
myfhgh¤ khehL
ãuahif vwiH¡f¥gL« myfhgh¤â eilbgw khehL m¡fhy¤â r_f Ãiyik g¿ ghz®, íthRth§ ïUtUnk
g¿ íth Rth§ jdJ gaz¡ F¿¥òfË ÉtÇ¤Jsh®. ÉÇthf¡ F¿¥ã£Lsd®. ãuhkz®, õ¤âÇa®, itáa®, N¤âu®
Iªjh©LfS¡F xUKiw A®õ® T£L« khehLfË xwhfnt vw ehF rhâ¥ãÇîf tH¡»ÈUªjd. r_f¤â rYifbgW
mJ ïU¤j nt©L«. mid¤J rka¥ ãÇÉdiu¢ És§»at®f ãuhkz®f. mt®fS¡F muruh Ãy§f
nr®ªjt®fS¡F« A®õ® jdJ Vuhskhd brt¤ij A®õ® thÇ kha§fshf tH§f¥g£ld. õ¤âÇa®f MS«t®¡f¤âd®.
tH§»dh®. fUñy« fhÈahd ÃiyÆ jdJ cilf, itáa®f bgU«ghY« tÂf¤â <Lg£oUªjd®. N¤âu®f
mÂfyf mid¤ijí«Tl A®õ® jhdkhf tH§»dh® vW ntsh©ik¤ bjhÊiy nkbfh©ljhf íthRth§ F¿¥ã£Lsh®.
íth Rth§ F¿¥ã£Lsh®. A®õ®ÛJ íth Rth§ bfh©oUªj gntW »is rhâfS« ïUªjd. kfË® Ãiy âU¥âfukhf ïiy.
kâ¥ng ï¤jifa òfGiu¡F fhuz« vW Twyh«. j§fsJ fztiu¤ nj®ªbjL¡f th¥gË¡F« Ra«tuKiw kiwªJ
É£oUªjJ. tuj£rizKiw gutyhf ãgw¥g£lJ. ‘ râ vw
clf£ilnaW« tH¡fK« fhz¥g£lJ. _Wtif rt ml¡f« g¿
124 125
íth Rth§ F¿¥ã£Lsh®. vÇ¤j, òij¤j kW« fh£o ëdahd gfiy¡fHfK«, ehsªjh
v¿ªJÉLj. ÉÈUªj kfhahd gfiy¡ fHfK«
A®õuJ M£á¡ fhy¤â thÂg« Ó®FiyªjJ. tÂf F¿¥ãl¤j¡fit. ehsªjh gfiy¡
ika§fS«, ehza§fS«, thÂf¡ FG¡fS« Fiwªj fHf« g¿ íth Rth§ Étukhf¡
v©Â¡ifÆnyna ïUªjik ïjF rhW. if¤bjhÊY«, ntsh© F¿¥ã£Lsh®. ehsªjh vw
elto¡iffS«Tl RWRW¥ãHªJ fhz¥g£ld. bghU£ fS¡F mâf brhY¡F ‘ m¿it mË¥gt® vW
njit ïyhknghfnt, cg¤âí« Fiwthfnt ïUªjJ. ïjdh bghU. F¥j® fhy¤â Kjyh« Fkhu
jÅiwîbgw »uhÄa¥ bghUshjhu« vG¢á bgwJ. F¥j® F¥juh ïJ ÃWt¥g£lJ. mtU¡F¥ ehsªjh gfiy¡
ãtªj M£áahs®fS«, A®õU« fHf¤â áijîf
fhy¤Jl x¥ãL«nghJ A®õ® fhy¤âa bghUshjhu Ãiy
tsikF¿na ïUªjJ. mjid MjÇ¤jd®. gfiy¡fHf¥
nguuáÇa®f g©oj®f vW miH¡f¥g£ld®. â§fehf®,
g©gh£L ts®¢á j®kghy®, °âukâ, áyg¤âu® nghwt®f xU áy òfÄ¡f
g©oj®f. fháòu¤ij¢ nr®ªj j®kghy® ehsªjh gfiy¡
A®õ® fhy¤âa fiy kW« f£ol¡fiy bgÇJ« F¥j®
fHf¤â jiytuhfî« ïUªJsh®.
fhy¤ij x£ona fhz¥g£lJ. ehsªjhÉ A®õ® f£oa
mL¡Fkho klhya« g¿ íth Rth§ bgUikíl khzt®f j§»¥ go¡F« cËU¥ò gfiy¡fHfkhf ehsªjh
F¿¥ã£Lsh®. v£L mo cauKs br«ghyhd ò¤j® áiy g¿í« És§»aJ. czî«, ïU¥ãlK« ïytrkhf tH§f¥g£ld. üW Kj
ïUüW »uhk§fËÈUªJ »il¤j tUthia¡ bfh©L mJ
mt® T¿ísh®. áwªj f£ol ntiy¥ghLf bfh©l á®ó®
guhkÇ¡f¥g£lJ. mJ xU kfhahd gfiy¡fHf« vw nghâY«,
y£Rkz® nfhÆ A®õ® fhy¤ij¢ nr®ªjjhF«. ntj§f, ëdahd¡ nfh£ghL, rh§»a kW« nahf j¤Jt§f
A®õ® fnwhiu MjÇ¤j g©ghs®. mtuJ th¡if nghwití« nghâ¡f¥g£ld. ïij jÉu, bghJthd ghl§fshd,
tuyhiw vGâa ghz® A®õuJ mitia my§fÇ¤jh®. j®¡f«, ïy¡fz«, thdïa, kU¤Jt«, fiy nghwití«
A®õrÇj« jÉu, fhj«gÇ vw üiyí« mt® vGâísh®. mtuJ ghl¤â£l¤â nr®¡f¥g£oUªjd. EiHî¤ nj®É mo¥gilÆnyna
khzt® nr®¡f¥g£ld®. EiHî¤ nj®î Äfî« fodkhdjhf ïUªjJ.
mitÆÈUªj kw m¿P®f kj§f âthfu® kW« gh®¤âÇAÇ. bkh¤j khzh¡fÇ K¥gJ rjÉ»j«ngnu mâ bt¿ bgw KoªjJ.
gh®¤âuAÇ xU fÉP®, j¤JtPhÅ kW« ïy¡fztYd®. ÉÇîiufis¤ jÉu, Éthj§fS« eilbgwd. tlbkhÊna
u¤dhtË, ãÇaj®áfh, ehfeªj« vw _W ehlf§fis A®õ® gÆWbkhÊahf És§»aJ.
vGâísh®. ehsªjh gfiy¡fHf¤âF« jhuskhf e
ehsªjh gfiy¡fHf¤â ïoghLf rÛg¤â
bfhilfisí« mt® thÇ tH§»dh®. mtuJ M£á¡ fhy¤â nkbfhs¥g£l mfthîf_y« f©blL¡f¥g£Lsd. Ód¥
ehsªjh gfiy¡fHf« cyf¥ òfbgw fÉ ÃWtdkhf¡ gaÂf ÉtÇ¤Js mªj ÃWtd¤â bghÈÉid mit
fUj¥g£lJ. ehsªjh gfiy¡fHf¤â íth Rth§ j§» fÉ cWâ¥gL¤Jtjhf csd. Vuhskhd tF¥giwfS«, khzt®
gÆwh® vgJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. ÉLâí« ïUªJsd. Ód¥ gaÂahd ï£á§ vgtuJ TW¥go
ehsªjh gfiy¡ fHf«
m§F _whÆu« khzt® j§»¥go¤jd®. nfhsu§f« kW«
Äf¥bgÇa üyf« _W f£ol§fË brag£ld. cy» gntW
g©il¡ fhy¤â ïªâahÉF tªj Ód¥ gaÂf gntW gFâfËÈUªJ« khzt®f m§F fÉ gÆtjF¤ âu©ld®
vgâÈUªnj mj bgUik És§F»wJ. ca®fÉ ÃWtdkhfî«
fÉ ÃWtd§f g¿ F¿¥ã£Lsd®. mtW thyhãÆ ïUªj Mî ÃWtdkhfî« mJ És§»aJ.
126 127
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
1. A®õrÇj«, íth Rth§» gaz¡ F¿¥òf nghw 1. A®õt®¤jdÇ Kj jiyefu«
A®õuJ tuyhiw m¿ªJ bfhs cjî« rhWf. m. ghlÈò¤âu« M. bgõht®
2. A®õuJ ïsik¡fhy« kW« gilbaL¥òf. ï. jhndZtu« <. blÈ
3. ò¤j rka¤âF A®õ® M¿a gÂf - fndh{ kW« 2. gh°fuh fbt£o ïl« bgWs ifbah¥g«
myfhgh¤ nguitf.
m. íth Rth§ M. ghz®
4. A®õuJ M£á¡ fhy¤â r_f - bghUshjhu
Ãiyikf g©gh£L ts®¢á. ï. A®õh <. ïu©lh« òÈ nfá
5. ehsªjh gfiy¡fHfK« mj òfG«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
1. A®õ® ÃWÉa òâa jiyef® ..........
2. A®õ® fhy¤âa Mtz¡ fh¥gf« .......... vd miH¡f¥g£lJ.
3. .......... eh£o M£áahs® ïu©lh« JUtnrd®.
III. bghU¤Jf.
1. ghz® m. _W ehlf§fË MáÇa®
2. j®kghy® M. fÉP® kW« j¤Jt PhÅ
3. gh®¤âuAÇ ï. A®õuJ th¡if tuyhiw vGâat®
4. A®õ® <. ehsªjh gfiy¡fHf¤â jiyt®
rÇahdJ.
m. íth Rth§»F kÇahij brtjfhf A®õ® fndh{
nguitia¡ T£odh®.
M. kfhahd ò¤j rka¥ãÇÉd® k£Lnk fndh{ nguit¡F
miH¡f¥g£ld®.
128 129
ï. fndh{ nguit A®õ® Iªjh©LfS¡F xUKiw T£L«
khehlhF«.
<. vÉj rka nkhjYÄ¿ fndh{ nguit elªnj¿aJ.
1. gh°fut®k fhZÛÇ M£áahs®.
2. A&dahd ò¤j rka¥ãÇit A®õ® MjÇ¤jh®.
3. A®õuJ fhy¤â mid¤J ÃiyfËY« bghUshjhu«
brÊ¤âUªjJ.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf)
1. A®õ® g¿ m¿ªJ bfhs cjî« rhWf.
2. íth Rth§» gaz¡ F¿¥òf
3. fndh{ nguit
4. myfhgh¤ khehL
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf)
1. A®õ® M£á¡ fhy¤â g©gh£L ts®¢áia ÉtÇ.
2. ehsªjh gfiy¡fHf« g¿ RU¡» vGJf.

1. A®õ t®¤jdÇ th¡if kW« rhjidfis bjhF¤J
vGJf.
2. ò¤j rka¤âF A®õ® M¿a g§fË¥ig kâ¥ãLf.
3. A®õ® fhy¤âa r_f« kW« M£á g¿ íth Rth§»
Tiw ÉtÇ.
130
ghl« - 11
bjÅªâa muRf - I
gyt®f
fw neh¡f§f
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ.
1. gyt®fË njhw«
2. Kjyh« knfªâut®k, Kjyh« euá«kt®k,
uh#á«k M»nahÇ rhjidf.
3. gyt® M£áKiw
4. gyt® fhy¤â fÉ, ïy¡»a«
5. gyt® fhy fiy, f£ol¡ fiy.
jÄeh£o r§f fhy« Koªj ãwF, fs¥ãu®fË M£á

Rkh® 250 M©Lf Úo¤jJ. ãd® fháòu¤ij jiyefuhf¡
bfh©L bjh©il k©ly¤â gyt®f j§fsJ muir
ÃWÉd®. ».ã. g¤jh« üwh©o nguuR¢ nrhH®f bjh©il
k©ly¤ij¡ if¥gW« tiu mt®fsJ M£á bjhl®ªjJ.
gyt®fË njhw«
gyt®fË njhw« g¿ gntW fU¤J¡f Ãyî»wd.

nk»ªâahit M£ábrj mayt®fshd gh®¤âa®fnshL
mt®fis xU áy® x¥ãL»wd®. j¡fhz¤â M£áòÇªj
thfhlf®f vw ãuhkz mur Fy¤â xU ãÇÉdnu gyt®f
vw fU¤J« Ãyî»wJ. kÂgyt¤ ÔÉ ïstuáahd ehf
fÅif¡F« nrhH ïstur xUtD¡F« ãwªjt®fË tÊ¤
njhwfns gyt®f vgJ _whtJ fU¤J. Mdh,
nkT¿a fU¤J¡fis MjÇ¡F« rhWf Äfî« Fiwî.
131
vdnt, gyt®f bjh©il k©ly¤ij¢ nr®ªjt®f vw Kjyh« knfªâut®k bjhl¡f¤â rkz rka¤ij
fU¤nj m¿P®fsh gutyhf VW¡ bfhs¥gL»wJ. mnrhfuJ nr®ªjtdhf ïUªjh. m¥g® vW miH¡f¥gL« âUehî¡fur®
fbt£o fhz¥gL« òÈªj®fnshL« mt®fis¤ bjhl®ò¥ vw irt¥ bgÇahuh mt irt rka¤âF khw¥g£lh.
gL¤J»wd®. bjh©il k©ly¤ij rhjthfd®f if¥g¿a âUtâ vw ïl¤â xU áthya¤ijí« f£odh. Fzgu,
nghJ gyt®f mt®fËl« gil¤jiyt®fshf¥ gÂah¿d®. ».ã. r¤arªj, nr¤jfhÇ (nfhÆfis f£Lgt), á¤âu¡fhu¥ òÈ,
_wh« üwh©o rhjthfd®fË å¢á¡F¥ ã gyt®f Éá¤âuá¤j, k¤jÉyhr nghw ÉUJ¥ bga®fis mt
Rjªâu« bgwd®. rhjthfd®fËl« gyt®f bfh©oUªj bjhl®ò N£o¡ bfh©lh.
fhuzkhfnt KjÈ ãuh»Uj bkhÊÆY«, tlbkhÊÆY« fbt£L Filtiu¡ nfhÆf mik¥gâY« mt áwªJ
fis btËÆ£ld®. ãuhkz rka¤ijí« MjÇ¤jd® vW Twyh«. És§»dh. k©lf¥g£L vw ïl¤â fhz¥gL« fbt£L
muáa tuyhW mtid Éá¤âuá¤j vW òftnjhL, br§f, ku«, R©zh«ò,
cnyhf« nghwtiw¥ gagL¤jhk ãu«kh, ÉZQ, át
».ã. 250 Kj 350 tiuÆyhd Kfhy¥ gyt®f ãuh»Uj M»nahU¡F nfhÆ mik¤jt vW« mtdJ rhjidia¡
bkhÊÆ g£la§fis btËÆ£ld®. át°fªjt®k, F¿¥ãL»wJ. ty«, knfªâutho, jsth}®, gyhtu«,
É#aÞfªjt®k M»nah® ï«kuã F¿¥ãl¤j¡ft®f. mL¤jjhf k©lf¥g£L, âU¢áuh¥gË M»a ïl§fË mtdJ Filtiu¡
M£á¡F tªj gyt®f ».ã. 350 Kj 550 tiu M£á òÇªjd®. nfhÆfis¡ fhzyh«. k¤jÉyhr ãufhrd« vw tlbkhÊ
mt®f tlbkhÊÆ g£la§fis btËÆ£ld®. m¥ãÇÉ K¡»a üiyí« mt ïa¿dh. á¤âu¡fhu¥òÈ vw ÉUJ¥ bga®
M£áahs® ÉZQnfhg. rK¤âuF¥jÇ bjÅªâa¥ gilbaL¥ XÉa¡fiyÆ mtdJ M®t¤ij btË¥gL¤Jtjhf csJ.
ãnghJ mt® K¿ao¡f¥g£lh®. _whtjhf M£á¡F tªj gyt ïirÆY« mt nj®¢á bg¿Uªjh. FLÄahkiy ïir¡f
kuãd® ».ã. 575 Kj xgjh« üwh©o mt®f å¢áailí« bt£L mtdJ fhy¤âaJ vW fUj¥gL»wJ.
tiu M£á òÇªjd®. mt®f tlbkhÊ, jÄ ïu©L bkhÊfËY«
g£la§fis btËÆ£ld®. ï¥ãÇÉ Kj M£áahs® á«k ÉZQ. Kjyh« euá«kt®k (».ã. 630 - 668)
mt® fs¥ãu®fis K¿ao¤J bjh©il k©ly¤â gyt® M£áia Kjyh« euá«kt®k khky vW« miH¡f¥g£lh.
Ãiyahf VgL¤âdh®. nrhH®fis K¿ao¤j mt® fhÉÇ eâ¡fiu mjF knghÇ tyt vW bghU. rhS¡»a mur
tiu gyt® M£áia ÉÇî gL¤âdh®. mtiu¤ bjhl®ªJ M£á¡F ïu©lh« òÈnfáÆl« jdJ jªij milªj njhÉ¡F¥ gÊth§f
tªjt®fË Kjyh« knfªâut®k, Kjyh« euá«kt®k, ïu©lh« mt cWâó©lh. fhá¡F mU»Ys kÂk§fy« vw
euá«kt®k M»nah® F¿¥ãl¤j¡ft®f. ïl¤â eilbgw nghÇ ïu©lh« òÈnfá¡F vâuhf mt bgw
Kjyh« knfªâut®k (».ã. 600 - 630) bt¿ia Tu« br¥ngLf TW»wd. gunrhâia
gil¤jiytdhf¡ bfh©l gyt¥gil rhS¡»a¥ gilia
Ú©lfhy« bjhl®ªj gyt - rhS¡»a¥ ngh®f mtuJ Éu£o¢ brwJ. ïu©lh« òÈnfá njhfo¡f¥g£L bfhy¥
fhy¤â bjhl§»d. ïu©lh« òÈnfá gyt®fS¡F vâuhf¥ g£lh. thjhãefu« mÊ¡f¥g£lJ. Kjyh« euá«kt®k thjhã
gilbaL¤J mt®fsJ muá tl¡F¥ gFâia¡ if¥g¿dh. bfh©lh vw ÉUij¢ N£o¡ bfh©lh. jªij ïHªj
Kjyh« knfªâut®k òsÿ® vw ïl¤â bt¿bgwjhf gFâiaí« Û£lh. Kjyh« euá«kt®kÅ kbwhU
gyt® fbt£L F¿¥ã£l nghâY«, ïHªj gFâia mtdh Û£f F¿¥ãl¤j¡f rhjid mt ïy§ifÛJ flgil el¤â¢
KoaÉiy.
132 133
brwjhF«. jdJ e©gD«, ïy§if ïsturDkhd gyt® M£á Kiw
khdt®kD¡F ïy§if mÇaizia Û£L¡ bfhL¤jh.
gyt®f eF Óuik¡f¥g£l M£á Kiwia¡
mtdJ M£á¡ fhy¤â Ód¥gaÂ íth Rth§ jiyef® bfh©oUªjd®. gyt muR gy nfh£l§fshf¥ ãÇ¡f¥g£oUªjJ.
fháòu¤âF tUif òÇªjh®. fhá g¿a mtuJ tUzid muruh ÃaÄ¡f¥g£l mâfhÇf nfh£l Ã®thf¤ij el¤âd®.
F¿¥ãl¤j¡fJ. Äf¥bgÇa, mH»a efuhd mJ MW ikf M£áÆ ika¥ bghW¥ã mur® ïUªjh®. mtU¡F cjÉahf
Rwsî bfh©lJ vd¡ T¿ísh®. m§F üW ò¤jrka âwikÄ¡f mik¢r®f ïUªjd®. ÚâÆ CW¡f©zhf mur®
klhya§f ïUªjd. g¤jhÆu« ò¤j rka¤JwÉf mt¿ brag£lh®. eF gÆWÉ¡f¥g£l gilia mt® bg¿Uªjh®.
thªjd®. fÉ¡F¥ bga® bgwJ fhá khef®. m§»Uªj foif Mya§fS¡F mt® mË¤j Ãy¡bfhil njtjhd« vd¥g£lJ.
Äfî« òfbgw fÉ¡ TlkhF«. khkyòu¤ij ÃWÉat® Kjyh« ãuhkz®fS¡F tH§»a Ãy¡bfhil ãuknjakhF«. Ãy§fS¡F
euá«kt®k. mtuJ M£á¡fhy¤âjh m§F xiw¡f Ú®¥ghrd trâ brJbfhL¡f nt©oaJ murdJ flikahF«.
uj§f mik¡f¥g£ld. gyt mur®f gy Ú®¥ghrd VÇfis bt£LÉ¤jd®. Kjyh«
ïu©lh« euá«kt®k (myJ) uh#á«k (».ã. 695 722) knfªâut®k M£á¡ fhy¤â knfªâutho, khk©^® M»a
ïl§fË VÇf bt£l¥g£ld. gyt®fË fbt£LfËÈUªJ
Kjyh« euá«kt®kid¤ bjhl®ªJ ïu©lh« muR tNÈ¤j tÇf F¿¤j Étu§fis bjÇªJ bfh»nwh«.
knfªâut®kD«, Kjyh« gunkÞtut®kD« M£á¡F tªjd®.
mt®fsJ M£á¡ fhy¤âY« gyt - rhS¡»a nkhjf muá K¡»a tUth ÃhtÇ_ykhfnt »il¤jJ. ãuknja
bjhl®ªjd. ãd®, ïu©lh« euá«kt®k M£á¥ bghW¥ kW« njtjhd Ãy§fS¡F tÇÉy¡F mË¡f¥g£lJ.
ngwh. mt uh#á«k vW« miH¡f¥g£lh. mtdJ tÂf®fS« ifÉidP®fS« muR¡F tÇbrY¤âd®. j¢r®,
M£á¡fhy« ngh®fsw mikâ¡ fhykhf És§»aJ. fiy, f£ol¡ bghbfhy®, ryit¤ bjhÊyhs®, v©bz tÂf®, berths®
fiyÆ mtdJ ftd« âU«ãaJ. khkyòu¤âYs flfiu¡ nghnwh® brY¤âa tÇf fbt£LfË F¿¥ãl¥g£Lsd.
nfhÆ, fhá ifyhrehj® Mya« M»ad mtdJ M£á¡ rig kW« rig¡ FG¡f nghw »uhk Ã®thf mik¥òf F¿¤J«
fhy¤â f£l¥g£lit. fiy, ïy¡»a¤ijí« mt MjÇ¤J¥ gyt®fhy fbt£LfË F¿¥ãl¥g£Lsd. »uhk Ãy§f,
ngh¿dh. òfÄ¡f tlbkhÊ m¿Puhd j©o mtdJ nfhÆ Ã®thf«, csh£á nghw mYtfis »uhk rigf
mitia my§fÇ¤jjhf¡ Tw¥gL»wJ. Ódhî¡F mt öJ¡ ftÅ¤J tªjd.
FG¡fis mD¥ã it¤jh. fl thÂg« mtdJ M£á¡ gyt® fhy rKjha«
fhy¤â brÊ¤jJ. r§fug¡j, th¤aÉ¤ahju, Mfk¥ãÇa
nghw ÉUJfisí« uh#á«k N£o¡ bfh©lh. gyt® fhy¤â jÄ¢ rKjha« bgU« khw§fis
rªâ¤jJ. #hâKiw fLikahf¥ ãg£lJ. ãuhkz®f
mL¤J, ïu©lh« gunkÞtut®k, ïu©lh« eªât®k rKjha¤â Äf ca®ªj ïl¤â ïUªjd®. mt®fS¡F
M»nah® M£á¡F tªjd®. gyt®fsJ M£á ».ã. xgjh« mur®fS«, ca®FoÆdU« Ãy¡ bfhilfis tH§»d®.
üwh©o ïWâtiu Úo¤jJ. nrhH mur Kjyh« Mâ¤j nfhÆfis guhkÇ¡F« bghW¥ò mt®fS¡F tH§f¥g£lJ. gyt®
filá gyt mur mguhÍjid K¿ao¤J fhá¥ gFâia¡ fhy¤â itztK« irtK« jiH¤jd. khwhf, ò¤jrkaK«, rkz
if¥g¿dh. m¤Jl gyt kuò Koî¡F tªjJ. rkaK« å¢áailªjd. irt ehakh®fS«, itzt
134 135
Mth®fS«, irt, itzt rka§fË ts®¢á¡F ghLg£ld®. nfhÆf vd xUÉj gÇzhk ts®¢áia gyt®fhy fiyÆ
ïjF g¡â ïa¡f« vW bga®. jÄbkhÊÆ mt®f g¡â¥ fh©»nwh«. gyt®fhy nfhÆ f£ol¡ fiyÆ ehF
ghlfis ïa¿¥ ghod®. g¡âÆ áw¥ig ï¥ghlf Ãiyfis¡ fhzyh«.
btË¥gL¤âd. gyt mur®fsh f£l¥g£l Mya§fS« ïÉU Kjyh« knfªâut®k Filtiu¡ nfhÆfis
rka§fË ts®¢á¡F nkY« C¡fkË¤jd. m¿Kf¥gL¤âdh®. ï¤jifa Filtiu¡ nfhÆfis jÄeh£o
fÉ, ïy¡»a« k©lf¥g£L, knfªâutho, khk©^®, jsth}®, âU¢áuh¥gË,
ty«, Óak§fy«, âU¡fG¡Fw« nghw ïl§fË fhzyh«.
gyt®f fnwhiu¥ ngh¿ MjÇ¤jd®. mt®fsJ
jiyefuhd fhá xU fÉ efukhF«. fhá¡ foif Äfî« áw¥ò gyt¡ f£ol¡ fiyÆ ïu©lhtJ ÃiyÆ, khky òu¤â
thªj fÉ¡ TlkhF«. ïªâahÉ ãw gFâfËÈUªJ«, to¡f¥g£Ls xiw¡ f uj§fisí«, k©lg§fisí« Twyh«.
maehLfËÈUªJ« khzt®f fhá foif¡F tªJ fÉ ïªj mòjkhd fiy¢ ád§fis
gÆwd®. fl«g Fy¤â ÃWtduhd kôur®k fhá¡F tªJ cUth¡»a bgUik Kjyh« euá«kt®
ntj§fis¡ fwh. â§fehf® vw ò¤j m¿P® fÉ kidna rhU«. grgh©lt uj§f vW
gÆYtjfhf fhá tªjh®. ehsªjh gfiy¡fHf¤â miH¡f¥gL« IªJ btntW nfhÆ
jiytuhf¥ bghW¥ò t»¤j j®kghy® fhá efu¤ij¢ nr®ªjt®. mik¥òfis¡ bfh©l uj§f midtiu
áwªj tlbkhÊ¥ òytuhd ghuÉ á«kÉZQ M£á¡ fhy¤â í« ftu¡ Toait. k©lg§fË
thªjt®. kbwhU tlbkhÊ MáÇauhd j©o ïu©lh« Rt®fË mHfhd ág§f brJ¡
khkyòu¤â
euá«kt®k M£á¡ fhy¤â thªjt®. Kjyh« knfªâut®k nfhÉa§fshf mik¡f¥ g£Lsd. cs uj§f
k¤jÉyhr ãufhrd« vw tlbkhÊ ehlf¤ij ïa¿dh®. jÄ k©lg§fË áw¥ghdit k»õhRu
ïy¡»aK« ï¡fhy¤â ts®¢áailªjJ. ehakh®fS«, k®¤âÅ k©lg«, âU_®¤â k©lg«, tuhA k©lg«.
Mth®fS« g¡â¥ ghlfis ïÅa jÄÊnyna ïa¿ ïir¤jd®. mL¤jgoahf f£Lkhd¡ nfhÆf vG¥g¥g£ld.
ehakh®f ïa¿a njthuK«, Mth®f ïa¿a ehyhÆu âa bjhl¡f¤â ïit kz ghiw¡
ãugªjK« gyt®fhy g¡â ïa¡»a§fshF«. ïu©lh« ffis¡ bfh©L f£l¥g£ld. fhá
eªât®kdh MjÇ¡f¥g£l bgUnjtdh® kfhghu¤ij ghuj ifyhrehj® Mya«, khkyòu«
bt©gh vw bgaÇ jÄÊ bkhÊah¡f« brjh®. eªâ¡ fy«gf« flfiu¡ nfhÆ bjhl¡fhy
kbwhU K¡»a jÄ ïy¡»a«. Mdh, ïjid ïa¿at® bga® f£Lkhd¡ nfhÆfS¡F áwªj
bjÇaÉiy. ïirí« eldK« Tl ï¡fhy¤â brÊ¤J ts®ªjJ. vL¤J¡ fh£LfshF«. gyt®
gyt® fhy fiy, f£ol¡ fiy f i y Æ
á w ¥ ò ¡ F
ifyhrehj® nfhÆ
gyt® fhyªbjh£L nfhÆ f£L«gÂ ÄFªj fháòu« áfukhf¡
Muthu¤Jl bjhl§»aJ. ghiwfis¡ FilªJ nfhÆ fUj¥gLtJ
mik¡F« fiyia gyt®f bjhl§»it¤jd®. âuhÉl fhá ifyhrehj® MyakhF«.
fiy¥ghÂ gyt®fhy« Kj bfh©nl tsu¤ bjhl§»aJ. gyt®fhy¡ f£ol¡ fiyÆ ïWâ
Filtiu¡ nfhÆfË bjhl§», xiw¡ f uj§f, f£Lkhd¡ Ãiy¡F vL¤J¡ fh£lhf ãfhy¥ flfiu nfhÆ
136 137
gyt®f mik¤j f£Lkhd¡ nfhÆfis¡ Twyh«.
fw milîf
fháòu¤âYs itFªj bgUkh Mya«, K¡Ô°tu® Mya«,
kj§Ñ°tu® Mya« M»ad F¿¥ãl¤j¡fit. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
ág¡ fiy ts®¢á¡F« gyt®f mUªbjh©L 1. gyt® njhw« g¿a gntW fU¤J¡f
M¿ísd®. nfhÆfË fhz¥gL« mHfhd ág§f jÉu, 2. gyt®fË muáa tuyhW«, ngh® bt¿fS«
khkyòu¤â to¡f¥g£Ls âwªj
btË¡ fiy¡ Tl« mòjkhd 3. gyt® M£áKiw
ág§fis¡ bfh©LsJ. f§if 4. g©gh£L¡F g§fË¥ò
åj myJ m®¢Rd jt« vw
5. gyt®fhy f£ol¡ fiy
mòj ág¡ fh£á fÈ to¡f¥g£l
XÉa§f vW òfH¥gL»wd.
ï¢ág§f btË¥gL¤J« E©Âa
fU¤J¡f Éa¥ò¡FÇait. ng f§if åj
gh®¡F« Fu§F, ahid¢ág§f,
jtÄaW« óid nghwit áãÆ âwik¡F rhW gf®»wd.
E©fiyf
ïir, eld«, XÉa« nghw E©fiyfisí« gyt®f

MjÇ¤jd®. khk©^® fbt£L ïir¥ g© F¿¤J És¡F»wJ.
FLÄah kiy ïir¡fbt£L ïir¥ g©fisí«, ïir¡
fUÉfisí« g¿ F¿¥ãL»wJ. Mth®f, ehakh®f ïa¿a
ghlf g©nzhL ïir¡f¥gLtjfhfnt cUth¡f¥g£ld.
eldK«, ehlfK« ï¡fhy¤â ts®¢áailªjd. ï¡fhy ág§f
eld¡ fiyÆ gntW tot§fis btË¥gL¤J»wd.
á¤jdthr XÉa§f gyt®fhy¤ij¢ nr®ªjit. Kjyh«
knfªâut®k fhy¤â j£áz á¤âu« vw XÉa¡fiy
És¡fü bjhF¡f¥g£lJ. mtD¡F á¤âu¡fhu¥òÈ vw
ÉUJ¥ bgaU« ïUªjJ F¿¥ãl¤j¡fJ.
138 139
khâÇ Édh¡f ï. knfªâut®k f£Lkhd¡ nfhÆf f£L« Kiwia
m¿Kf¥gL¤âdh.
<. itztK«, irtK« gyt® fhy¤â jiH¤njh§»d.
1. fs¥ãu®fis mÊ¤j gyt mur
m. ÉZQnfhg M. á«kÉZQ
1. r§f fhy¤ij bjhl®ªJ gyt® fhy« bjhl§»aJ.
ï. Kjyh« knfªâut®k <. uh#á«k
2. Kjyh« knfªâut®k bjhl¡f¤â rkz rka¤ij
2. íth Rth§ fhá¡F tUif¥ òÇªj nghJ M£áÆÈUªj ãg¿dh®.
mur
3. fháòu¤â xiw¡f uj§fis Kjyh« euá«kt®k
m. Kjyh« knfªâut®k M. Kjyh« euá«kt®k to¤jh.
ï. uh#á«k <. ïu©lh« eªât®k VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. gyt®fË njhw«
1. Kjyh« knfªâut®kid irt rka¤âF kh¿a irt¥ 2. fhá foif
bgÇah® ..........
3. gyt - rhS¡»a nkhjf
2. thjhãia mÊ¤jnghJ gyt gil¤ jsgâ .........
4. g¡â ïa¡f«
3. khky vw ÉUij N£o¡ bfh©l mur .........
5. gyt®fËÑ E©fiyf
III. bghU¤Jf.
1. bgUªnjtdh® m. ehyhÆuâa ãugªj«
1. Kjyh« knfªâut®k M£á F¿¤J vGJf.
2. Mth®f M. njthu«
2. Kjyh« euá«k t®kÅ ngh®bt¿fis RU¡» vGJf.
3. ehakh®f ï. k¤jÉyhr ãufhrd«
3. gyt®fË M£áKiwia Mf.
4. Kjyh« knfªâut®k <. ghujbt©gh
4. gyt®fhy r_f th¡if g¿ F¿¥ò vGJf.
rÇahdJ.
1. gyt®fË muáa tuyhiw bjhF¤J vGJf.
m. gyt® fhy¤â tlbkhÊ å¢áailªjJ.
2. gyt®fË g©gh£L g§fË¥ig kâ¥ãLf.
M. uh#á«k thjhãia mÊ¤J thjhã bfh©lh vw
ÉUij¢ N£o¡ bfh©lh. 3. gyt® fiyÆ áw¥ò¡ TWfis F¿¥ãLf.
140 141
ghl« - 12 ïu©lh« òÈnfá (».ã. 608 - 642)
rhS¡»a kuã K¡»a M£áahs® ïu©lh« òÈnfá.

bjÅªâa muRf - II #nAhny fbt£L mtuJ M£á¡ fhy¤ij¥ g¿a Étu§fis¡
rhS¡»a®f, ïuhZouTl®f TW»wJ. gdthá fl«g®fisí« ikN® f§f®fisí« vâ®¤J¥
nghÇ£L jdJ Mâ¡f¤ij mt® ÃiyÃW¤âdh®. f§f mur®
J®ÉÚj mtuJ nkyh©ikia VW¡bfh©L jdJ kfisí«
ïu©lh« òÈnfá¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®.
fw neh¡f§f e®kijahw§fiuÆ A®õt®¤jdiu K¿ao¤jJ ïu©lh«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ. òÈnfáÆ kbwhU kf¤jhd rhjidahF«. bjÅªâahit¡
if¥gw nt©L« vw A®õÇ v©z¤ij áij¤jt
1. rhS¡»a mur ïu©lh« òÈnfáÆ rhjidf.
ïu©lh« òÈnfá. gyt®fS¡bfâuhd jdJ Kj gilbaL¥ã
2. rhS¡»aÇ Ñ M£á, r_f«, fiy, f£ol¡fiy mt® bt¿bgwh®. Mdh, fhá¡fU» Kjyh«
3. ïuhZouTl®fË muáa tuyhW euá«kt®kÅl« gLnjhÉia¤ jGÉdh®. ãd®, rhS¡»a
jiyefu« thjhã gyt®fsh if¥gw¥g£L mÊ¡f¥g£lJ.
4. ïuhZouTl®fËÑ M£áí« r_fK« ïu©lh« òÈnfáÆ M£á¡ fhy¤â Ód¥gaÂ íthRth§
5. ïuhZouTl®fË fiy, f£ol¡ fiy mtdJ eh£oF« tUif òÇªjh® vgJ« F¿¥ãl¤j¡fJ.
ïu©lh« òÈnfá¡F¥ã M£á¡F tªjt® É¡ukhâ¤j.
mt rhS¡»a eh£il Û©L« Ãiy¥gL¤â gyt®fis
gyt®f jÉu, j¡fhz¤â M£áòÇªj nkiy¢ K¿ao¤jnjhL, fháiaí« if¥g¿dh®. gyt®fËl« jdJ
rhS¡»aU«, ïuhZouTl®fS« muáa K¡»a¤Jt« jªij milªj njhÉ¡F É¡ukhâ¤j gÊÔ®¤J¡ bfh©lh.
thªjt®f. ïÉUt®fS¡F« bjnf ïu©L muáa rhS¡»a kuã filá mur® ïu©lh« Ñ®¤ât®k. mtid
ngh£oahs®f ïUªjd® - gyt®fS« nrhH®fS«. nkY« K¿ao¤J ïuhZouTl muir ÃWÉat jªâ J®¡f.
mt®fsJ g©gh£L¥ g§fË¥ò« ïªâa tuyh¿ F¿¥ãl¤
j¡fjhF«. rhS¡»aÇÑ M£áKiw, r_f th¡if
rhS¡»a®f (».ã. 543 - 755) gyt®f, nrhH®f M£á Kiw¡F khwhf, rhS¡»a
M£áKiwÆ mâfhu« ika¥gL¤j¥g£nl ïUªjJ.
Rkh® ïu©L üwh©Lf j¡fhz¤â bgU«gFâia rhS¡»aÇÑ »uhk Rah£á vw ng¢R¡nf ïlÄiy.
M£á brjt®f rhS¡»a®f. ãd®, ïuhZouTl®fË rhS¡»a®f áwªj flgilia¡ bfh©oUªjd®. ïu©lh«
tÈik bgU»aJ. nkiy¢ rhS¡»aÇ tÊtªjt®f bt§»Æ òÈnfáÆ flgilÆ üW f¥gf ïUªjd. nkY«, Ãuªjukhd
ÑiH¢ rhS¡»a®fS«, fahÂ¢ rhS¡»a®fS«. áW giliaí« mt®f it¤âUªjd®.
nkiy¢rhS¡»a kuig¤ njhWÉ¤jt® Kjyh« òÈnfá. thjhã
myJ jfhy¤âa ghjhÄia jiyefuhf¡ bfh©L mt® xU ghjhÄ rhS¡»a®f ãuhkÙa ïªJ¡f, ïU¥ãD«
á¿a muir njhWÉ¤jh®. mt®f ãw rka¤jtiuí« kâ¤J elªjd®. ntj rka rl§FfS¡F
142 143
K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ. rhS¡»a kuig¤ njhWÉ¤j Kjyh« 3. A&¢ákÈ Fo nfhÆ
òÈnfá FâiuntÉia brjh®. ÉZQ, át nghw 4. bkFâ vw ïl¤âYs rkz¡ nfhÆ
flîsU¡F Vuhskhd nfhÆf mt®fsJ fhy¤â f£l¥g£ld.
nkF¤ j¡fhz¤â ò¤j rka« å¢áailªJ tªjJ vW íth ghjhÄÆ cs nfhÆfË, K¡Ô°tu® nfhÆY«, nkyF£o
Rth§ jkJ gaz¡F¿¥ã T¿ísh®. Mdh, ï¥gFâÆ rkz át nfhÆY« mt¿ f£ol¡ fiy¡F« mH»F¥ bga®
rka« Ãiyahd ts®¢áia¥ bgW tªjJ. ïu©lh« òÈnfáÆ bgwit. xnuÆl¤âYs ehF Filtiu¡ nfhÆf mt¿
mit¥ òytU«, InAhny fbt£il¤ bjhF¤jtUkhd uÉÑ®¤â fiyeaKs ntiy¥gh£oF
xU rkz®. vL¤J¡fh£L. mt¿ Rt®fS«,
ö©f jh§F« k©lg§fS«
fiy, f£ol¡ fiy
flîs® kW« kÅj®fË mHfhd
rhS¡»a®f fiy ts®¢á¡F bgÇJ« g§fh¿ísd®. ág§fis¡ bfh©L mHT£l¥
f£Lkhd¡ nfhÆfis f£LtjF mt®f ntru fiy¥ghÂia g£Lsd.
ãg¿d®. ïU¥ãD«, ïuhZou ïu©lhtJ Ãiy, g£lhl¡f
Tl® kW« nAhrs® M£á¡ ghjhÄ Fif¡nfhÆ vw ïl¤â fhz¥gL« nfhÆf.
fhy¤âjh ntru fiy¥ghÂ ï§F g¤J nfhÆf csd -
mj c¢r f£l¤ij v£oaJ. I ehF tlïªâa fiy¥ghÂÆ mikªJsd. váa MW âuhÉl
nAhny, ghjhÄ, g£lhl¡f M»a fiy¥ghÂÆyhdit. tl ïªâa
ïl§fË rhS¡»aÇ f£Lkhd¡ fiy¥ghÂÆ mik¡f¥g£Ls
nfhÆfis¡ fhzyh«. rhS¡»a® ghgehj® nfhÆ F¿¥ãl¤j¡fJ.
fhy¤â Filtiu¡ nfhÆfS« âuhÉl¡ fiy¥ ghÂÆ mikªj
áw¥ò bg¿Uªjd. m#ªjh, m#ªjh Fif¡nfhÆ r§fnk°tu® nfhÆ kW«
vnyhuh, ehá¡ M»a ïl§fË ÉU¥gh£r® Mya« ïu©L« òf
rhS¡»aÇ Filtiu¡ nfhÆfis¡ fhzyh«. ghjhÄ Fif¡ bgwit. fhá ifyhrehj®
nfhÆ kW« m#ªjh FiffË rhS¡»a® fhy XÉa§fis¡ Mya¤ij¥ nghnw ÉU¥gh£r® g£lhl¡f ÉU¥gh£r® nfhÆ
fhzKo»wJ. ïu©lh« òÈnfá xU ghuÓf¤öJ¡ FGÉF Mya« f£l¥g£LsJ. ïu©lh«
tuntò mË¥gJ nghW m#ªjh XÉa¤â á¤jÇ¡f¥g£LsJ. É¡ukhâ¤jÅ muáfË xUtuh ïJ f£LÉ¡f¥g£lJ.
rhS¡»a® fhy nfhÆfis ïu©L Ãiyfshf¥ ãÇ¡fyh«. fháÆÈUªJ áãf tutiH¡f¥g£L ï¡nfhÆ f£l¥g£lJ
InAhny, ghjhÄ M»a ïl§fËYs nfhÆf KjÃiy. vW fUj¥gL»wJ.
InAhnyÉ cs vGgJ nfhÆfË ehF k£L« áw¥ghf ïuhZouTl®f (».ã. 755 - 975)
F¿¡f¥gl nt©oait -
fdl ïd¤ij¢ nr®ªj ïuhZouTl®fË jhbkhÊ
1. y£fh nfhÆ - rkjs¡ Tiuíl Toa ï¡nfhÆÈ fdlbkhÊahF«. ïuhZouTl kuig¤ njhWÉ¤jt® jªâ
ö©fisíila k©lg« csJ. J®¡f®. T®#u®fis K¿ao¤J mt®fËlÄUªJ khst¤ij jªâ
2. xU ò¤j ir¤âa¤ij¥ nghy njhwkË¡F« J®¡if nfhÆ J®¡f® if¥g¿dh®. ãd®, ïu©lh« Ñ®¤â t®kid K¿ao¤J
144 145
rhS¡»a eh£il mt® if¥g¿dh®. ïthW, ïuhZou Tl®f kht£l Ã®thf¤âF Éõagâ bghW¥ghth®. mL¤j M£á¥ ãÇî
j¡fhz¤â Kjik muir cUth¡»d®. ò¡â vd¥g£lJ. ïâ 50 Kj 70 »uhk§f ïUªjd. ò¡âÆ
mL¤J M£á¡F tªj Kjyh« »UZz® xU bgU« bt¿ M£áahs® nghfgâ vd¥g£lh®. ïªj mâfhÇf neuoahf k¤âa
åu®. f§f®fisí« bt§»¢ rhS¡»aiuí« mt® K¿ao¤jh®. murh ÃaÄ¡f¥g£ld®. »uhk Ã®thf« »uhk¤ jiytuh
vnyhuhÉ bgÇa ghiwia¡ FilªJ xnu fyhyhd ifyhr® el¤j¥g£lJ. »uhk Ã®thf¤â »uhk rigf bgU«g§F t»¤jd.
Mya¤ij mt® mik¤jh®. ïuhZouhTl®fË mL¤j áwªj r_f bghUshjhu Ãiyikf
mur® _wh« nfhÉªj®. tlïªâa muRfS¡bfâuhf mt® gy
bt¿fis¥ bgwh®. ïªJ rka¥ ãÇîfshd irtK« itztK« ïuhZou
Tl®fË M£áÆ brÊ¤J ts®ªjd. ïU¥ãD«, rkz rkaK«
ãd® gjÉ¡F tªj Kjyh« mnkhft®õ® (».ã. 815 - 880) mur® kW« ca® mâfhÇf Mjuit¥ bgW ts®¢á f©lJ.
mWg¤â ehF M©Lfhy« M£á òÇªjh®. mtuJ fhy¤â j¡fhz¤â k¡f - bjhifÆ _¿ xU gFâÆd® rkz®f.
khstK«, f§fthoí« Rjªâu muRfshÆd. ïU¥ãD«, g©gh£L fnAÇ, nõhyhó®, jh®th® nghw xU áy ïl§fË ò¤jrka
ts®¢á¡F mtuJ M£á¡fhy« áw¥ò bgwJ. mt® rkz rka¤ij FoÆU¥òfS« jiH¤âUªjd. gntW rka§fS¡»ilna
ãg¿dh®. édnrd® mtuJ rkaFU. fnwhiu MjÇ¡F« eÈz¡f« ÃyÉaJ« F¿¥ãl¤j¡fJ. jfhy Õ#¥ó®
g©òilatuhfî« mt® âfªjh®. fÉuh# kh®¡f« vw kht£l¤âYs rhynlh» vw ïl¤â xU fÿÇí«
òfthªj fdl üiy Kjyh« mnkhft®õ® gil¤jh®. ï¡fhy¤â brag£lJ. ïªj fÉ¡ Tl¤ij¥ g¿ xU fbt£L
ïuhZouTl®fË jiyefuhd khbf£ myJ khanfj« vw ÉÇthd jftfis¤ jU»wJ. brtªj®f mË¤j bfhil kW«
efiuí« mt® Ã®khÂ¤jh®. ÉHh¡fË nghJ« âUÉHh¡fËnghJ« »uhk k¡f tH§»a
mnkhft®õÇ tÊ¤ njhwfË F¿¥ãl¤j¡ft® bfhil M»at¿ cjÉnahL ï¡fÉ ÃWtd« el¤j¥g£lJ.
_wh« »UZz® (».ã. 936 - 968). mtuJ ngh®bt¿f ïuhZouhTl® M£á¡ fhy¤â bghUshjhuK«
F¿¥ãl¤j¡fit. nrhH®fS¡bfâuhf mt® gilbaL¤J jiH¤âUªjJ. j¡fhz¤âF« muhãa®fS¡F« ïilna thÂg«
j¡nfhy« vw ïl¤â nrhH¥gilfis K¿ao¤jh®. nkY« bjF brÊ¤âUªjJ. mt®fnshL e£òwî bfh©l ïuhZouTl mur®f
neh¡» Knd¿a mt® jrhñiu¡ if¥g¿dh®. uhnk°tu« thÂg ts®¢á¡F« C¡fkË¤jd®.
tiu brw mt® mjid á¿J fhy« j« f£L¥gh£o
it¤âUªjh®. jh« if¥g¿a gFâfË gy nfhÆfisí« mt® g©gh£L¥ g§fË¥ò
f£LÉ¤jh®. ïuhnk°tu¤â »UZnz°tu® Mya« mtuh
ïuhZouTl®f tlbkhÊia bgÇJ« MjÇ¤jd®.
f£l¥g£lJ. fhá cË£l bjh©il k©ly« mt® M£á¡ fhy«
ïuhZouTl muritÆ gy m¿P®f ïUªjd®. eÈr«ò vw
KGtJ« ïuhZouTl®fË f£L¥gh£o ïUªjJ. mtuJ
üiy âUÉ¡uk vGâdh®. _wh« »UZzuJ M£á¡ fhy¤â
kiwî¡F¥ ãwF ïuhZouTl®f å¢áailªjd®.
Asíjh vgt® fÉuA°a« vw üiy¥ gil¤jh®.
M£áKiw ïuhZouTl®fË mutiz¥ãdh rkzrka ïy¡»a§fS«
ts®¢á bgwd. rkzuhd Kjyh« mnkhft®õ® gy rkz
ïuhZouTl nguuR, uhZou« vw khÃy§fshf¥ m¿P®fis MjÇ¤jh®. mtuJ MáÇauhd édnrd®
ãÇ¡f¥g£oUªjJ. ïtiw uhZougâf Ã®t»¤jd®. uhZou« gh®RtehjÇ th¡if tuyhiw brí eilÆ gh®rtójah
xbthW« gy Éõa§fshf (kht£l§fshf) ãÇ¡f¥g£ld. vw jiy¥ã vGâdh®. gntW rkz KÅt®fË th¡if
146 147
tuyhWfis¤ bjhF¤J Mâòuhz« vw jiy¥ã Fzg¤u® mjF vÈghlh vw bgaÇ£L miH¤jd®. m§F ïuhZou
vgt® vGâdh®. mnkhf ÉU¤â vw ïy¡fz üiy rhfjhadh Tl®fË fiy mj c¢r f£l¤ij v£oaJ vdyh«. vnyhuh,
vgt® gil¤jh®. åuh¢rhÇah® vw m¡fhy fÂjnkij vÈghlh ág§fS¡»ilna xWikia¡ fhzKo»wJ. mtiw
fÂjrhu« vw üiy vGâdh®. ïuhZouTl®fË xnu FGit¢ nr®ªj áãf cUth¡»ÆU¡f nt©L«.
M£á¡fhy¤â fdl ïy¡»aK« ts®¢á f©lJ. mnkhft®õ® fUtiw¡F EiHíK cs Jthughyf® áiy ãukh©l
ïa¿a fÉuh#kh®¡f« fdlbkhÊÆ vGj¥g£l Kj fÉij toÉyhdJ. RW¢ Rt®fË eluh#®, f§fhju®, m®¤j ehß°tu®,
üyhF«. g«gh vgt® fdlbkhÊ¡ fÉP®fË jiyáwªjt®. nrhkÞfªj® vW átÅ gy tot§f Ô£l¥g£Lsd. âU_®¤â
mtuJ òfbgw ü É¡uknrdÉ#a«. bghdh vw kbwhU cUt« Äf¥bgÇaJ. MW Û£l® cauKilaJ. gil¤j, fh¤j,
fdl¡ fÉP® rhªâóuzh vw üiy vGâdh®. mÊ¤j vw _W bjhÊfisí« brí« átid mJ
fiy, f£ol¡ fiy ãuâgÈ¥gjhf¡ Tw¥gL»wJ.
ïuhZouRl®fË fiy, f£ol¡ fiyia vnyhuh kW«

vÈghlhÉ fhzyh«. vnyhuhÉ cs òfbgw nfhÆ fw milîf
ifyhr® nfhÆyhF«. Kjyh« »UZz® fhy¤â ï¡nfhÆ
to¡f¥g£lJ. ïUüW mo ÚsK«, üW mo mfy«, cau« bfh©l ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJbfhtJ
ãukh©lkhd fÈ ïJ to¡f¥g£LsJ. ï¡nfhÆÈ ehF 1. ghjhÄ rhS¡»a®fË muáa tuyhW.
gFâf csd - _y¡nfhÆ, EiHthÆ, eªâk©lg«,
2. rhS¡»aÇ fiy, f£ol¡ fiy
Kfk©lg«. 25 mo cauKila nkilÆÛJ
ï¡nfhÆ f«Õukhf Ã»wJ. nkilÆ 3. ïuhZouTl M£áahs®fË rhjidf
Kf¥ã ahidfS«, á§f§fS« nkilia 4. ïuhZouTl®fË g©gh£L¥ g§fË¥ò
jh§FtJ nghy brJ¡f¥g£Lsd.
_WL¡F áfu« khkyòu« uj§fis 5. ïuhZouTl® M£áÆ ïy¡»a ts®¢á
ÃidîgL¤J»wJ. nfhÆY¡F gâdhW
rJu¤ ö©f bfh©l k©lg« csJ.
mH»a ág§fis¡ bfh©l ifyhr® nfhÆ
c©ikÆ f£ol¡fiyÆ ãukh©l«
vdyh«. J®if vUJKf mu¡fid bfhtJ
nghw ág« kf¤jhdJ. uhtz ifyhr vnyhuh ifyhr®
kiyia ö¡f Kaá¥gJ nghw ág« nfhÆ
F¿¥ãl¤j¡fJ. Rt®fË ïuhkaz¡
fh£áf brJ¡f¥g£Lsd. ifyhr® nfhÆÈ bghJ¥ g©ò
âuhÉlfiy¥ ghÂia¢ rh®ªjJ.
g«gh¡F mU»Ys Ôî vÈghlh. KjÈ mJ $òÇ vW
miH¡f¥g£lJ. bgÇa ahidÆ ág¤ij f©l ngh®¢RÑáa®f
148 149
1. Kjyh« mnkhft®õ® M£á¡ fhy¤â j¡fhz¤âF íth
Rth§ tUif òÇªjh®.
1. InAhny fbt£il btËÆ£lJ
2. ïuhZouTl®f M£á¡fhy¤â fdl ïy¡»a«
m. Kjyh« mnkhft®õ® M. ïu©lh« òÈnfá bjhl§»aJ.
ï. _wh« nfhÉªj® <. jªâJ®¡f 3. rhS¡»akuã filá mur® jªâJ®¡f®.
2. j¡nfhy¤â nrhH®fis K¿ao¤jt® ah®? VI. áWF¿¥ò vGJf. (VnjD« _W F¿¥òf)
m. ïu©lh« òÈnfá M. Kjyh« mnkhft®õ® 1. InAhny fbt£L
ï. Kjyh« É¡ukhâ¤a® <. _wh« »UZz® 2. g£lhl¡f
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 3. vnyhuh
1. ïuhZou Tl®fË jiyefu« .......... 4. vÈghlh
2. ïuhZou Tl kuig njhWÉ¤jt® .......... VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf)
3. $òÇ¡F vÈghlh vW bgaÇ£lt®f ......... 1. ïu©lh« òÈnfáÆ rhjidfis RU¡» vGJf.
III. bghU¤Jf. 2. Kjyh« mnkhf t®õ® g¿ kâ¥ÕL jUf.
1. uÉ Ñ®¤â m. É¡uk nrdÉ#a« VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)
2. Kjyh« mnkhft®õ® M. fÂjrhu« 1. ghjhÄ¢ rhS¡»aÇ Ñ fiy, f£ol¡ fiy ts®¢áia
3. g«gh ï. InAhny fbt£L bjhF¤J¡ TWf.
4. åuh¢rhÇah® <. fÉuh#kh®¡f« 2. ïuhZouTl®fË g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.
IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf - xW k£Lnk

rÇahdJ.
m. vnyhuh g«gh¡F mU»Ys Ôî.
M. ifyhr® nfhÆ vnyhuhÉ csJ.
ï. vnyhuh nfhÆ rhS¡»a M£áÆ f£l¥g£lJ.
<. vnyhuh ifyhr® nfhÆ ïu©lh« òÈnfáah
f£l¥g£lJ.
150 151
ghl« - 13 nghÇ ïuhZouTl®fËl« mt® njhÉia¤ jGÉdh®. Kjyh«
guhªjf gy nfhÆfisí« f£LÉ¤jh. áj«gu« eluh#®
nguuR¢ nrhH®f Mya¤â Tiu¡F bghTiu ntªjt Kjyh« guhªjf.
mtuJ fhy¤ij¢ nr®ªj c¤âunk%® fbt£L¡f ïu©L nrhH®
fhy¤â ÃyÉa »uhk M£áKiw g¿ És¡f§fis¡ TW»wJ.
K¥gjh©L fhy ïilbtË¡F¥ ãwF Kjyh« uh#uh# fhy¤â
fw neh¡f§f Û©L« nrhH®f òfHilªjd®.
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ. Kjyh« uh#uh# (».ã. 985 - 1014)
1. Kfhy¢ nrhH®fË tuyhW. Kjyh« uh#uh#, mtuJ òjt Kjyh«

2. Kjyh« uh#uh#Å gilbaL¥òfS« ãw rhjidfS«. uhn#ªâu M»a ïUtÇ M£á¡ fhy§fËY«
nrhH¥ nguuR òfÊ c¢áia v£oaJ. Kjyh«
3. Kjyh« uhn#ªâuÅ gilbaL¥òf, ãw rhjidf. uh#uh#Å ngh® bt¿f tUkhW.
4. nrhH® M£áKiwÆ áw¥ò¡ TWf. 1. fhªjq® rhiy vw ïl¤â nru kd
5. nrhH® fhy ïy¡»a«, fiy, f£ol¡ fiy. gh°fuuÉt®kDila flgilfis
K¿ao¤jh.
2. gh©oa mur mkuò#§f njhfo¡f¥
r§f fhy¤â å¢á¡F¥ ãwF nrhH®f ciwôÇ
g£lh. gh©oa eh£o nrhH® M£á
áwur®fshf thªJ tªjd®. xgjh« üwh©o Û©L« Kjyh«
VgL¤j¥g£lJ.
mt®f áw¥gila¤ bjhl§»d®. bjÅªâahÉ bgU«gFâia uh#uh#Å
csl¡»a xU nguuirí« ÃWÉd®. mt®fsJ jiyefu« 3. ikN®¥ gFâÆÈUªj f§ftho, Es«ggho, áiy
jrhñ®. ïy§ifÆY« knya Ôgfg¤âY«Tl mt®f j§fsJ joifgho nghw gFâf if¥gw¥g£ld.
Mâ¡f¤ij VgL¤âd®. vdnt, mt®fis nguuR¢ nrhH®f 4. ïy§if¥ gilbaL¥ig mtuJ òjt Kjyh« uhn#ªâu
vW miH¡»nwh«. nrhH® fhy¤âa M£áKiw, rKjha«, nkbfh©lh. ïy§if mur Iªjh« k»ªj
bghUshjhu«, g©ghL F¿¤j jftfis nfhÆfË fhz¥gL« eh£ilÉ£L Xodh. tl¡F ïy§ifia nrhH®f
MÆu¡fz¡fhd fbt£LfËÈUªJ bjÇªJ bfh»nwh«. ïiz¤J¡ bfh©ld®. jiyef® mDuhjòu¤âÈUªJ
nguuR¢ nrhH kuig¤ njhWÉ¤jt® É#ahya nrhH. ».ã. bghyeUth vw ïl¤âF khw¥g£L m§F áthya« xW«
815 M« M©L mt® K¤jiuaiua®fËlÄUªJ jiria¡ vG¥g¥g£lJ.
if¥g¿dh®. m§F J®if nfhÆiyí« f£LÉ¤jh®. mtuJ 5. vG¢á bgWtªj fahÂ¢ rhS¡»aiu Kjyh« uh# uh#
òjtuhd Mâ¤a nrhH mguhÍj gytid K¿ao¤J gyt® vâ®¤J¥ nghÇ£L bt¿ bgwh®. rhS¡»a mur r¤a$a
M£á¡F Koî f£oÉ£L bjh©ilk©ly¤ijí« nrhH¥ K¿ao¡f¥g£lh. Kjyh« uh#uh# bu¢N® njhM¥,
nguunrhL ïiz¤J¡ bfh©lh®. Kjyh« guhªjf nrhH Kfhy¢ gdthá nghw ïl§fis¡ if¥g¿dh®. nrhH¥ nguuR
nrhH mur®fË F¿¥ãl¤j¡ft®. gh©oa®fisí« ïy§if J§fg¤âuh eâ¡fiu tiu guÉaJ.
M£áahsiuí« mt® K¿ao¤jh®. Mdh, òfÄ¡f j¡nfhy¥
152 153
6. bjY§F¢ nrhl®fis K¿ao¤J, bt§» mÇaizia mj 4. Kjyh« uhn#ªâuÅ òf thªj gilbaL¥ò mt®
M£áahs®fshd r¡â t®kD¡F« Ékyhâ¤jD¡F« Kjyh« tlïªâahÉÛJ nkbfh©ljhF«. tÊÆ gy
uh#uh# Û£L¡ bfhL¤jh®. jdJ kf ïstuá M£áahs®fis K¿ao¤j nrhH¥ gil f§if eâia¡ flªJ
Fªjitia Ékyhâ¤jD¡F kzKo¤J¡ bfhL¤jh®. brwJ. t§fhs mur Kjyh« k»ghyid Kjyh«
7. khy¤ÔîfS¡F vâuhf nkbfh©l flgilbaL¥ng uhn#ªâu K¿ao¤jh. jkJ tlïªâa¥ gilbaL¥ã
Kjyh« uh#uh#Å ïWâgilbaL¥ghF«. khy¤Ôîf bt¿ia¡ bfh©lhL« Éj¤â f§ifbfh©l nrhHòu«
if¥gw¥g£ld. vw efiu Ã®khÂ¤J m§F òfthªj uhn#°tu
Mya¤ijí« mt® vG¥ãdh®. mªefÇ nkF¥òw¤â
Kjyh« uh#uh#Å ï¤jifa ngh®bt¿fËdh, nrhHf§f« vw Ú®¥ghrd VÇiaí« bt£LÉ¤jh.
nrhH¥nguuR, jÄeh£o nru, gh©oa, bjh©il k©ly¥
gFâfisí«, j¡fhz¤â f§fgho, Es«ggho, bjY§F¢ 5. $É#a« vd¥gL« fluh¤âÛJ Kjyh« uhn#ªâu
nrhl®fË M£á¥gFâ, tl¡F ïy§if, khy¤Ôîf nghw nkbfh©l gilbaL¥ò Äfî« áw¥ò thªjjhF«.
gFâfis csl¡»ajhf ïUªjJ. K«KonrhH, m¥gilbaL¥ã c©ikahd neh¡f« g¿ TWtJ fod«.
b#a§bfh©lh, átghj nrfu nghw ÉUJ¥ bga®fisí« neh¡f« vJthf ïU¥ãD«, mªj flgilbaL¥ò khbgU«
Kjyh« uh#uh# N£o¡ bfh©lh. áwªj átg¡jdhfî« mt® bt¿ahf KoªjJ. nrhH¥gilf gntW ïl§fis
És§»dh®. ».ã. 1010 jirÆ ãufÔ°tu« vwiH¡f¥gL« M¡uÄ¤jd. Mdh, mit jfhÈfkhd M¡uÄ¥òfns.
jir¥ bgÇa nfhÆiy f£oKo¤jh®. ehf¥g£od¤â ò¤j if¥gw¥g£l ïl§fis nguuRl ïiz¤J¡ bfhS«
klhya« f£LtjF« mt® cjÉfis tH§»dh®. v©z« mtU¡»iy. ïªj gilbaL¥ò¡F¥ã Kjyh«
uhn#ªâu flhu« bfh©lh vw g£l¤ij N£o¡
Kjyh« uhn#ªâu (».ã. 1012 - 1044) bfh©lh®.
jdJ jªij nkbfh©l gilbaL¥òfË fyªJbfh©L 6. gntW fyf§fis xL¡», nrhH¥ nguuR Ó®FiyahjthW
giltyikia uhn#ªâunrhH btË¥gL¤âdh®. M£á¡F mt® gh®¤J¡ bfh©lh®.
tªjãwF jªijÆ bfhiffisna ãg¿ nguuir Kjyh« uhn#ªâu kiwªjnghJ nrhH¥ nguuR mj c¢r
ÉÇîgL¤J« gÂfË <Lg£lh®. mtuJ áw¥ò¡FÇa ngh®fshtd: f£l¤ij v£oÆUªjJ. J§fg¤âiu tl¡F viyahf ïUªjJ.
1. nrhH®fËlÄUªJ tl¡F ïy§ifia if¥gw ïy§if gh©oa, nfus, ikN®¥ gFâf, ïy§if M»atiw
mur Iªjh« k»ªj Kaá brjh. uhn#ªâu Û©L« csl¡»ajhf nrhH¥ nguuR ïUªjJ. jdJ òjÉ
mtid K¿ao¤J bjF ïy§ifiaí« if¥g¿¡ m«k§fhnjÉia bt§»¢ rhS¡»a ïsturD¡F kzKo¤J¡
bfh©lh®. ïjdh ïy§if KGtJnk nrhH¥ nguuá bfhL¤j Kjyh« uhn#ªâu jdJ jªij VgL¤â¢ brw
ïiz¡f¥g£lJ. kzcwîfis bjhl®ªJ fil¥ão¤jh®. Kobfh©lh, f§if
bfh©lh, flhu«bfh©lh, g©ojnrhH vd gntW ÉUJ¥
2. nru, gh©oa M£á¥ gFâfË Û©L« nrhH Mâ¡f¤ij
bga®fisí« Kjyh« uhn#ªâu N£o¡ bfh©lh®. jªijia¥
cWâ¥gL¤âdh®.
nghynt áwªj átg¡jdhfî« mt® âfªjh®. òâa jiyefuhd
3. nkiy¢ rhS¡»a mur b#aá«kid Û©L« K¿ao¤jh. f§ifbfh©l nrhHòu¤â áthya« xiwí« vG¥ãdh®. mªj
nrhH-rhS¡»a viyahf J§fg¤âiu eâ m§ÑfÇ¡f¥ Mya¤J¡F jhuhskhf khÅa§fis mË¤jh®. áj«gu« eluh#®
g£lJ.
154 155
Mya¤âF« bfhilfis tH§»dh®. itzt, ò¤j rka¥
nrhH®f
ãÇîfËlK« mt® r»¥ò¤ jikíl elªJ bfh©lh®.
Kjyh« uhn#ªâuD¡F¥ ãwF, Kjyh« Fnyh¤j§f,
_wh« Fnyh¤J§f nghw M£áahs®f fhy¤âY« nrhH¥
nguuR òf bgW És§»aJ. Kjyh« uhn#ªâuÅ kf
m«k§fhnjÉÆ thÇrhf câ¤jtnd Kjyh« Fnyh¤J§f.
mt® nrhH¥ nguurdhf gjÉnawjh bt§» ehL« nrhH¥
ahjt®f nguuRl ïizªjJ. Mdh, mtuJ M£á¡ fhy¤â ïy§if
ÉLjiy bgwJ. ãd®, bt§»í« ikNU« nkiy¢ rhS¡»auh
r¡funfh£l« if¥gw¥g£ld. Kjyh« Fnyh¤J§f 72 tÂf®f ml§»a
nk.rhS¡»a®f öJ¡ FGit ÓdhÉF mD¥ã it¤jh®.
fahÂ
f $É#a muRl eYwit mt® nkbfh©oUªjh®.
khbf£ â a®
f¤ ïuh#KªâÇ _wh« Fnyh¤J§f M£á¡ fhy¤â nrhH¥ nguuR eÈtila¤
fh
bjhl§»aJ. fhltuha®f nghw FWÃy¤ jiyt®f vG¢á
fj«g®f bgwd®. nrhHÇ nkyh©ik¡F gh©oaÇ vG¢á bgÇa
t§fhs ÉÇFlh rtyhÆW. ïWâÆ nrhH¥ nguuR å¢áailªjJ. filá nrhH
tdthá mur _wh« uhn#ªâuid ïu©lh« #lht®k Rªjugh©oa
beÿ® K¿ao¤jh. nrhH ehL gh©oa¥ nguuRl ïiz¤J¡
bfhs¥g£lJ.
f§ftho j¡nfhy«
muã¡ fl fhá nrhH® M£á Kiw
c¤âunk%®
k¤âa murh§f«
f§ifbfh©l nrhHòu«
ciwô® jrhñ® nrhH®f áwªj M£áKiwia¥ bg¿Uªjd®. M£á¡F
kJiu
nguur® jiyik t»¤jh®. nrhH¥ nguuá gu¥ò«, brtK« mtuJ
mâfhu¤ijí«, kâ¥igí« ca®¤âd. jir, f§if
bfhif
bfh©lnrhHòu« nghw bgÇa jiyefu§fS«, ãukh©lkhd
muritfS«, Mya§fS¡F mË tH§»a Ãy¡ bfhilfS«
ïªâa¥ bgU§fl nrhH murÅ mâfhu¤ij btË¥gL¤Jtjhf csd. M£áÆ
tyikia cz®¤Jtjfhf nrhH mur®f mt¥nghJ mur¥
gaz§fis nkbfh©ld®. bgUªjd«, áWjd« vW
miH¡f¥g£l mâfhu t®¡f« M£á¡F¥ bghW¥ò t»¤jd.
156 157
tUth Ã®thf« khfhz M£á
nrhH®fhy Ãy tUth¤Jiw eF Óuik¡f¥g£oUªjJ. mJ nrhH¥ nguuR k©ly§fshfî«, k©ly« gy

òuîtÇ¤âiz¡fs« vW miH¡f¥g£lJ. mid¤J Ãy§fS« tsehLfshfî«, tsehL, gy ehLfshfî« ãÇ¡f¥g£oUªjd. ehL
Kiwahf ms¡f¥g£L, tif¥gL¤j¥g£L, tÇ kâ¥ÕLf vw gFâÆ gy jdh£á bgw »uhk§f ïUªjd.
bra¥g£ld. »uhk FoÆU¥ò gFâf C® e¤j« vd¥g£lJ. k©ly§fË Ã®thf¤ij mur Fy¤ij¢ nr®ªj MSe®f
ï¥gFâí«, Mya§fS¡F jhdkhf tH§f¥g£l Ãy¥gFâí« ftÅ¤J tªjd®. tseh£il bgÇa eh£lhU«, ehL gFâia
tÇÉy¡F bg¿Uªjd. Ãy tÇia¤jÉu, XÇl¤âÈUªJ kbwhU eh£lhU« Ã®t»¤jd®. efu Ã®thf¤ij efu¤jh® vw mit
ïl¤âF bghU£fis bfh©L brtjfhd R§fK« nkbfh©lJ.
tNÈ¡f¥g£lJ. gntW bjhÊfS¡F« tÇÉâ¡f¥g£ld. »uhk rigf
âUkz«, rl§Ff nghw ÃfîfË nghJ« tÇ
tNÈ¡f¥g£lJ. Úâkw§fË Éâ¡f¥g£l mguhj§fS« rigfS«, rig¡FG¡fS« bfh©l »uhk jdh£áKiw
kbwhU tUthahF«. ïl®Ä¡f fhy§fË tÇÉy¡F« fhy§fhykhf jÄeh£o gÇzhk ts®¢á bgW tªjJ. nrhH®
mË¡f¥g£lJ. Kjyh« Fnyh¤J§f tÇÉy¡F mË¤jh M£á¡ fhy¤â mJ Vw« bgW És§»aJ. Kjyh« guhªjf
vgjfhf R§f« jÉ®¤j nrhH vw ÉUJ¥ bgaiu¢ nrhH M£á¡ fhy¤ij¢ nr®ªj c¤âunk%Ç f©blL¡f¥g£l
N£o¡bfh©lh. mur, murit, uhQt«, f¥ggil, rhiy ïu©L fbt£Lf »uhk rigfË elto¡iff g¿
guhkÇ¥ò, Ú®¥ghrd VÇf, fhthf mik¤j nghwit ÉtÇ¡»wd. mªj »uhk« K¥gJ FL«ò myJ th®Lfshf¥
muá bryÉd§fshf ïUªjd. ãÇ¡f¥g£oUªjJ. xbthU th®oÈUªJ« »uhk rig¡fhd
uhQt Ã®thf« ãuâÃâ bjÇî bra¥g£lh®. »uhk rig cW¥ãduhtjfd
jFâfS« Ã®zÆ¡f¥g£oUªjd. mit ahtd :
ahid¥gil, Fâiu¥gil, fhyh£gil, f¥ggil vw m. Fiwªjg£r« fhntÈ ÃykhtJ brhªjkhf
ãÇîfis¡ bfh©l Ãiyahd gilia nrhH®f bg¿Uªjd®. it¤âU¡f nt©L«.
fbt£LfË Rkh® v©gJ gil¥ãÇîf F¿¥ãl¥g£Lsd.
murÇ jÅ¥gil if¡nfhs¥ bgU«gil vW miH¡f¥g£lJ. M. brhªj ïy¤â FoÆU¡f nt©L«.
mjFnsna muriu¥ghJfh¡F« áw¥ò¡fht åu®f ï. K¥gJ taJ¡F nkY« vGgJ taJ¡FS«
ntis¡fhu® vd¥g£ld®. uhQt¤âF Kiwahd gÆá ïU¡fnt©L«.
ms¡f¥g£lJ. uhQt Kfh«f flf§f vW miH¡f¥g£ld.
nrhH®f flgil¥ guhkÇ¥ã jÅ¡ftd« brY¤âd®. <. ntj§f F¿¤j m¿it¥ bg¿U¡f nt©L«.
jÄH®fË flgil Mw nrhH®f fhy¤â òfÄ¡F ïU¥ãD«, ah® ah® jFâawt®f vgJ m¡f
És§»aJ. kygh®, nrhH k©ly¡ flfiu M»ad mt®fsJ bt£LfË bjËthf¡ F¿¥ãl¥g£LsJ. mit -
f£L¥gh£o ïUªjd. t§fhs ÉÇFlh nrhH VÇahfnt áyfhy« m. flªj _W M©Lf bjhl®ªJ »uhk rigÆ
ïUªjJ. cW¥ãduhf gÂah¿at®f.
M. »uhk rig¡FGÉ cW¥ãduhf¥ gÂah¿ rÇtu
fz¡Ffis mË¡fhjt®f.
158 159
ï. grkh ghjf§fis¢ brjt®f khw¥g£ljhY«, Ú®¥ghrd VÇf bt£l¥g£L Kiwahf
<. ãw® bghU£fis fsthoat®f. guhkÇ¡f¥g£ljhY« ntsh© bjhÊ ts®¢á bgwJ. berî¤
bjhÊ, F¿¥ghf fháÆ g£L berî òfbgW És§»aJ.
ïthW bjÇî bra¥g£lt®fË bga®fis gid nfhÆfËY«, å£L cgnahf¤âF« bgU« njit ïUªjjh
XiyfË vGâ xU Fl¤âF ï£L áWt myJ áWÄ cnyhf¤ bjhÊ eF ts®¢áailªjJ. thÂg« RWRW¥òl
xUtiu É£L vL¡f¢ brt®. ïjF Flnthiy Kiw vW bga®. eilbgwJ. thÂf¡ FG¡f brag£ld. thÂf¥ bgUtÊf
ïthW K¥gJ th®LfË cW¥ãd®fS« bjÇî bra¥gLt®. eF guhkÇ¡f¥g£ld. j§f«, btË, br«ò M»atwhyhd
ãd®, K¥gJ ng® bfh©l »uhkrig MW thÇa¡ FG¡fshf¥ btntW kâ¥ãyhd ehza§f òH¡f¤âÈUªjd. nrhH¥ nguuR
ãÇªJ bragL«. r«t¤ru thÇa«, VÇthÇa«, njh£l thÇa«, fhy¤â Ódh, Rk¤uh, #hth, mnuãah nghw ehLfnshL thÂg
grthu thÇa«, bgh thÇa«, òuîtÇ thÇa« vgnj mªj MW cwîf brÊ¤jd. Fâiu¥ gil¡F¤ njitahd muò eh£L¡
thÇa§f. MWÉj bghW¥òfis mit ÃiwntW«. ïj Fâiuf bgUksî ïw¡Fkâ bra¥g£ld.
cW¥ãd®f thÇa¥ bgUk¡f vd¥g£ld®. nfhÆ myJ
fÉ, ïy¡»a«
kuÃHÈ To Ô®khd§f Ãiwntw¥g£ld. thÇa cW¥ãd®fË
v©Â¡ifí« FG¡fË v©Â¡ifí« »uhk¤âF »uhk« nrhH® fhy¤â fÉ¡F K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ.
ntWg£oUªjJ. nfhÆf, kl§f jÉu gntW fÉ¡ Tl§fS« fÉia¥ gu¥ã
r_f, bghUshjhu th¡if tªjd. v©zhÆu«, âUK¡Tl, âUòtid M»a ïl§fË
cs nrhH®fhy fbt£Lf m§F brag£Ltªj fÿÇf
nrhH® fhy¤â #hâKiw gutyhf¥ ãgw¥g£lJ. g¿a Étu§fis vL¤Jiu¡»wd. ntj§f, ïâfhr§f jÉu,
ãuhkz®fS«, õ¤âÇaU« gntW rYiffis¥ bg¿Uªjd®. fÂj«, kU¤Jt« nghwití« ïªj fÉ¡ Tl§fË
nrhH® fhy¤â ãgFâia¢ nr®ªj fbt£L¡fË ty§if, gÆWÉ¡f¥g£ld. ïªj ÃWtd§fis el¤JtjF Vuhskhd
ïl§if rhâ¥ ãÇîf g¿ F¿¥òf fhz¥gL»wd. ïU¥ãD«, Ãy¡ bfhilf tH§f¥g£oUªjd.
gntW #hâÆdU¡»ilna xWik fhz¥g£lJ. gntW »is
#hâfS« ïUªjd. kfË® ÃiyÆ Kndw« VJÄiy. mur jÄ ïy¡»a ts®¢á nrhH® fhy¤â mj c¢r¤ânf
FL«g¤jhÇilna râ vw clf£ilnaW« tH¡f« ïUªjJ. brwJ vdyh«. âU¤j¡fnjt® vGâa ÓtfáªjhkÂ kW«
nfhÆfSl ãiz¡f¥g£oUªj eh£oa kfË® ml§»a njtjhá F©lynfá vw üf ».ã. g¤jh« üwh©il¢ nr®ªjit.
Kiw nrhH® fhy¤âjh njh¿ ts®ªjJ. f«g® vGâa bgÇa òuhz« myJ âU¤bjh©l®òuhz« nrhH®
fhy¤â gil¡f¥g£l áwªj üyhF«. Kjyh« Fnyh¤J§fÅ
nrhH® fhy¤â itztK«, irtK« fÈ§f¥ gilbaL¥ig ÉtÇ¥gJ b#a§bfh©lh® vGâa
jiH¤jd. nrhH mur®f, muáfË fÈ§f¤J¥guÂ. x£l¡T¤jÇ _tUyh _W nrhH kd®fis¥
MjuÉdh Vuhskhd nfhÆf g¿ajhF«. òfnHªâ¥ òyt® esbt©ghit¥ gil¤jh®. jÄ
vG¥g¥g£ld. nrhH® fhy¤â nfhÆf ïy¡fz üfshd fyhldhÇ fyhl« vw üY«, rkz
bghUshjhu elto¡iffË ika§fshf¤ KÅtuhd mÄ®jrhfu® gil¤j ah¥bgU§fyK«, gteªâ KÅtÇ
âfªjd. kl§fS« brth¡F bg¿Uªjd. e}Y«, ò¤jÄ¤âu® gil¤j åunrhÊa« vw üY« nrhH®
ntsh©ikí« bjhÊY« áwªJ És§»d. uh#uh#Å j§f fhy¤ij¢ nr®ªjitna!
fhLf âU¤j¥g£L ÉisÃy§fshf ehza«
160 161
fiy, f£ol¡ fiy
fw milîf
âuhÉl¥ghÂ fiy, f£ol¡ fiy ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
nrhH® fhy¤â Vw« bgwJ. nrhH®f
Vuhskhd nfhÆfis vG¥ãísd®. 1. nguuR¢ nrhH®fË vG¢á.
nrhH®fhy¡ nfhÆÈ jÅ¢áw¥ò mj 2. Kjyh« uh#uh#Å MSik kW« ngh® bt¿f.
ÉkhdkhF«. Kfhy¢ nrhH®fË
Mya§fis òJ¡nfh£il kht£l«, eh®¤jh jir¥ ãufÔÞtu® 3. Kjyh« uhn#ªâu nrhHÅ rhjidf.
kiy, bfhL«ghq® kW« âU¢áuh¥gË nfhÆ 4. nrhH® fhy¤âa »uhk M£áKiwí« mj áw¥ò«.
kht£l« ÓÅthreÿ® M»a ïl§fË 5. nguuR¢ nrhH®fË g©gh£L¢ áw¥ò.
fhzyh«. Kjyh« uh#uh#dh jirÆ vG¥g¥g£l jir¥ bgÇa
nfhÆ bjÅªâa¡ f£ol¡fiy¡F kÂKo nghwjhF«.
m¡nfhÆÈ Ékhd«, m®¤j k©lg«, kfh
k©lg«, eªâ
k©g« vw K¡»a
gFâf csd.
f§if bfh©l
nrhHòu¤ â,
Kjyh« uhn#ªâu
nrhHdh vG¥g¥
g£l áthya«
nrhH®fhy nfhÆ jhuhRu« ág§f
nrhH®fhy eluh#®
f£ol¡fiyÆ
bt©fy¢ áiy áw¥ò¡F kbwhU K¡»a
rhwhF«.jir
kht£l¤âYs jhuhRu« Iuhtnj° tu®
Mya«, âUòtd« fh«gAß°tu® Mya« M»a
Mya§f ãfhy¢ nrhH®fË f£ol¡
fiy¡F vL¤J¡fh£lhf¡ Twyh«.
ág¡ fiyÆ ts®¢á¡F« nrhH®f
kf¤jhd g§fË¥ig brJsd®. jir,
f§if bfh©l nrhHòu« Mya¢ Rt®fË
fhz¥gL« Vuhskhd ág§fS«, bgÇa
cUt§fS« áwªj ntiy¥ghLf Ãiwªjit.
nrhH® fhy¤âa br¥ò¤ âUnkÅf cyf¥ òf
bgwit. eluhr® áiy mt¿ F¿¥
ãl¤j¡fJ. jir, eh®¤jhkiy nfhÆ
Rt®fË nrhH® fhy XÉa§fis¡ fhzyh«. f§ifbfh©l
nrhHòu« nfhÆ
162 163
ï. bjF ïy§ifia Kjyh« uh#uh# jkJ nguuRl
khâÇ Édh¡f ïiz¤J¡ bfh©lh®.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf. <. Kjyh« uhn#ªâu M£á¡ fhy¤J¡F¥ ã ïy§if
1. j¡nfhy¥ nghÇ njhÉailªj nrhH mur® Rjªâu¤ij m¿É¤J¡ bfh©lJ.
m. Kjyh« Mâ¤j M. ïu©lh« uh#uh# V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
ï. É#ahya <. Kjyh« guhªjf 1. jirÆ ò¤jklhya« f£LtjF Kjyh« uh#uh#
2. åu nrhÊa« vw üÈ MáÇa® cjÉf brjh®.
m. gteªâ M. ò¤jÄ¤âu® 2. Kjyh« uhn#ªâunrhH $É#a¤ij¡ if¥g¿dh®.
ï. òfnHªâ <. x£l¡ T¤j® 3. Kjyh« Fnyh¤J§fÅ fÈ§f¥ gilbaL¥ò F¿¤J
b#a§bfh©lhÇ fÈ§f¤J¥guÂ ÉtÇ¡»wJ.
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
1. fhªjq® rhiyÆ flngh® .......... M£á¡ fhy¤â
eilbgwJ. 1. ãUfÔ°tu«
2. nrhH f§f« vw Ú®¥ghrd VÇia ............. vw ïl¤â 2. f§if bfh©l nrhHòu«
............ M bt£LÉ¡f¥g£lJ. 3. Flnthiy Kiw
3. Flnthiy Kiwg¿a Étu§f bfh©l fbt£L .......... 4. nrhH® fhy¤â fÉ¡ Tl§fË ts®¢á
vw ïl¤â csJ.
III. bghU¤Jf.
1. nguuR¢ nrhH®f fhy¤â r_f - bghUshjhu Ãiyikfis
1. c¤âunk%® fbt£Lf m. Kjyh« uh#uh# ÉtÇ.
2. R§f« jÉ®¤j nrhH M. Kjyh« uhn#ªâu 2. nrhH®f fhy¤â jÄ ïy¡»a ts®¢áia¥ g¿ vGJf.
3. Kobfh©lh ï. Kjyh« Fnyh¤J§f VIII. ÉÇthd ÉilaË (200 th®¤ijf)
4. b#a§bfh©lh <. Kjyh« guhªjf 1. Kjyh« uh#uh#Å rhjidfis Mf.
IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xW k£Lnk 2. Kjyh« uhn#ªâuÅ ngh® bt¿fis kâ¥ãLf.
rÇahdJ.
3. nrhH® M£á KiwÆ áw¥ò¡ TWfis ÉtÇ.
m. Kjyh« uh#uh# $É#a¤âÛJ gilbaL¤jh.
M. Kjyh« uh#uh# f§ifbfh©l nrhHòu¤âF jkJ
jiyefiu kh¿dh®.
164 165
ghl« - 14 f©blL¡f¥g£Lsd. nfhlh, fhZf® nghw ïl§f ïªâa
g©gh£o ika§fshF«. m§F, gy tlbkhÊ üfS«, ò¤jrka
Máa ehLfË ïªâa¥ g©ghL guîj klhya§fS« f©blL¡f¥g£ld. m¥gFâÆ v£lh«
üwh©Ltiu ïªâa¥ g©gh£o jh¡f« bjhl®ªJ fhz¥g£lJ.
k¤âa Máah tÊahf Ódh, âbg¤ nghw ehLfS¡F« ïªâa¥
g©ghL guÉaJ.
fw neh¡f§f ïªâahî« Ódhî«
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
k¤âa Máah tÊahf ÃytÊ¤jlK«, g®kh tÊahf fl
1. k¤âa MáahÉ ïªâa¥ g©ghL guîj. tÊ¤jlK« ïªâa¥ g©ghL Ódhî¡F¢ bry ngUjÉahf
2. Ódh, âbg¤, ïy§if M»a ehLfË ïªâa¥ ïUªjd. ».ã. Kjyh« üwh©o ò¤j rka« ÓdhÉ guÉaJ.
g©gh£o jh¡f«. ghÏah, íth Rth§ cË£l gntW Ód¥ gaÂf
ïªâahÉF tªjd®. kWòw«, Fzg¤u®, t{unghâ, j®knjt®,
3. bj »H¡F MáahÉ ïªâa¥ g©ghL. j®kF¥j® cË£l üW¡fz¡fhd ò¤j rka¤ JwÉf
4. ïªâah - Äahk® ïilna g©gh£L¤ bjhl®ò. ïªâahÉÈUªJ Ódhî¡F brwd®. Ód¥ nguur®fË
5. bj»H¡F Máa ehLfË fiy, f£ol¡ fiy. nt©LnfhS¡F ïz§f, ïªâa m¿P®f tlbkhÊ üfis
bkhÊ bga®¤jd®. k§nfhÈa®f ÓdhÉ j§fsJ nguuir
VgL¤âa gâ_wh« üwh©oTl Ódhîldhd ïªj
ïªâa ehfÇfK«, g©ghL« MáahÉ ãw gFâfS¡F¥ bjhl®ò Úo¤jJ. Ód¡ fiyÆY« ïªâa¡ fiyÆ jh¡f¤ij¡
guÉa tuyhW áw¥òÄ¡fjhF«. gH§fhy¤â ïªâah ãw fhzyh«.
ehLfnshL thÂf¤ bjhl®òfis nkbfh©oUªjJ. ïjdh, ïªâahî« âbg¤J«
ïªâa bkhÊf, rka§f, fiy, f£ol¡ fiy, j¤Jt§f,
e«ã¡iff, gH¡f tH¡f§f mªehLfË guÉd. ïJ VHh« üwh©oÈUªJ âbg¤Jl ïªâah g©gh£L cwî
jÉ®¡fKoahj ÃfthF«. bj»H¡F MáahÉ xUáy bfh©lJ. fh«ngh vw ò¤jrka mur® yhrh efiu ÃWÉ m§F
gFâfË g©ila ïªâa muáa M®ty®f ïªJ muRfisí« ò¤j rka¤ij m¿Kf¥gL¤âdh®. ïªâa m¿P®fË JiznahL
Tl mik¤jd®. ïU¥ãD«, jfhy¤ij¥ nghy fhyÅ Mâ¡fnkh, âbg¤âa vG¤J¡f totik¡f¥g£ld. ãd®, âbg¤â yhkh¡
Vfhâg¤âa¥ ngh¡nfh ïâ fhz¥glÉiy. khwhf, òâa gFâf nfh£ghL ÃWt¥gLtjF« ïªâa m¿P®f cjÉd®. gândhuh«
jheh£o f£L¥gh£oÈUªJ Rjªâukhfnt brag£ld. Mdh, üwh©o t§fhs M£áahs®fshd ghy®f âbg¤Jl
mt¿ g©gh£L¡ TWfË jh¡f« k£L« fhz¥g£lJ. beU§»a cwî bfh©oUªjd®. t§fhs« K°ä« gilbaL¥ò¡F
MshdnghJ, gy ò¤j rka¤ JwÉf âbg¤â jr« òFªjd®.
k¤âa Máah
ïªâahî« ïy§ifí«
»¿¤Jt rfh¥j¤â bjhl¡f üwh©LfË k¤âa Máa¥
gFâ ïªâa¥ g©gh£o ikakhf¤ âfªjJ. M¥fhÅ° ntWg£l muáa tuyhiw ïy§if bfh©oUªjhY«
jhd¤â »H¡F¥ gFâÆ Vuhskhd g©gh£L ád§f ïªâa¥ g©gh£o jh¡f« m§F btË¥gLtij¡ fhzyh«. ò¤j
166 167
rka öJ¡ FGÉd® j§fsJ rka¡ fU¤J¡fis Ôgfg« M»atiw csl¡»ajhf fh«ngh#¥ nguuR xU
k£L« m§F gu¥gÉiy; khwhf g©gh£L¡ fhyf£l¤â âfªjJ. m§F M£áòÇªj mur®fg¿ v©zw
TWfis vL¤J¢ brwd®. fÈny ág§fis tlbkhÊ¡ fbt£Lf Étu§fis¤ jU»wd. ntj§f,
to¡F« Kiw ïªâahÉÈUªJ ïy§if¡F uhkhaz«, kfhghuj«, ghÂÅÆ ïy¡fz«, ïªJ j¤Jt
brwJ. ».ã. Iªjh« üwh©o ò¤jnfhõ® És¡fîiuf nghw ïªJ ïy¡»a¥ gil¥òfis f«nghoa
ïy§if¡F brW A&dahd ò¤j rka¥ ãÇit k¡f m¿ªâUªjd®.
m§F Ãiy ÃW¤âdh®. m§Fs á»Çah á»Çah XÉa« gyt mur®fis¥nghy, f«nghoa mur®fS« j§fis `t®k
XÉa§fË m#ªjh XÉa§fË jh¡f¤ij¡ vW miH¤J¡ bfh©ld®. anrht®k, ïu©lh« NÇa t®k
fhzKo»wJ. M»a ïUtU« òfÄ¡f mur®f. bjÅªâa ghÂÆ nfhÆf
f£l¥g£ld. v©zw tlbkhÊ fbt£Lf mt¿
bj»H¡fháahÉ ïªâa¥ g©ghL fhz¥gL»wd. m¡ nfhÆfË Äfî« òf bgwJ jiyefuhd
m§fh® vw ïl¤â ïu©lh« NÇat®k vG¥ãa ÉZQ Mya
ïªnjh-Ódh, knyah csl¡»a bj»H¡fháa gFâÆ khF«. ïJ m§fh® th£ (th£
ïªâa¥ g©ghL bgU« jh¡f¤ij VgL¤âísJ. t§fhs vwh nfhÆ vW bghU) vW
ÉÇFlhÉF m¥gh ïit mikªJsd. ÃytsK« fÅtsK«, gutyhf miH¡f¥gL»wJ. js¤â
Ãiwªj ï¥gFâ ïªâa®fis Äfî« ft®ªjJ. nkY«, ïªâahÉ nkTiuÆ m¡nfhÆ vG¥g¥
»H¡F¡ flfiuÆ v©zw JiwKf§f mikªâUªjd. g£LsJ. xbthU js¤âY«
vdnt, ïªâa®f ïªÃy¥gFâfS¡F mo¡fo gaz§fis v©zw fág§f fhz¥
nkbfh©ld®. j§fóÄ vw bghUgL« Rt®zóÄ¡F m§fh®th£ nfhÆ gL»wd. âuhÉl fiy¥ghÂÆ
tÂf®f gaz« nkbfh©ljhf ïªâa gu«giu¡ fijf f£l¥g£Ls nfhÆÈ uhkhahz,
TW»wd. Rt®zóÄ vw brh bghJthf ÑiHehLfis¡ kfhghuj fh£áf ág§fshf á¤jÇ¡f¥g£Lsd. gâidªjh«
F¿¡F« brhyhF«. F¥j®f M£á¡ fhy¤â »H¡fháahÉ üwh©ojh fh«ngh# muR å¢áailªjJ.
ïªâa®f Fonaw¤ bjhl§»d®. gyt®f fhy¤â mJ nkY« r«gh
C¡f« bgwJ. ïªâa¡ Fona¿f m§F bgU« muRfisí«
cUth¡»d®. mt¿ xUáy muRf MÆu« M©LfS¡F« r«gh myJ bjF mdh« f«nghoahÉF »H¡nf
nkyhf M£á brY¤âd. gy gFâfË, ïªâa¥ bga®fisíila mikªJsJ. ».ã. ïu©lh« üwh©o $khw vgtuh
mur Fy§f M£á òÇªjd. gâidªjh« üwh©o ï°yh« m§F KjyhtJ ïªJ murFy« ÃWt¥g£lJ. Vuhskhd tlbkhÊ¡
tUif jªj fhy« tiu ïªâa¥ g©ghL ï¥gFâÆ nfhnyh¢áaJ. fbt£Lf r«ghÉ tuyhiw¡ TW»wd. gÅu©L ïªâa
muR Fy§f r«ghÉ M£áòÇªjd. gâ_wh« üwh©o
f«nghoah (fh«ngh#«) r«gh, f«nghoahîl ïiz¤J¡ bfhs¥g£lJ. ïªJ mur®fË
M£á¡ fhy¤â, r«ghÉ ïªJ rka«, g©ghL, gH¡f tH¡f§f
».ã. Kjyh« üwh©o f«nghoahÉ ïªâa®f m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. irtK« itztK« jiH¤njh§»d. ò¤j
Fona¿d®. bfk®f vwiH¡f¥g£l m«k©Â ikªj®fÛJ rkaK« ts®¢áailªjJ. ïªJ j¤Jt«, ïy¡fz«, E©fiyf,
g©gh£L jh¡f¤ij VgL¤âd®. mt®fsJ murFy« n#hâl« F¿¤j gntW üf vGj¥g£ld.
fh«ngh#®f vW«, ehL fh«ngh#« myJ jfhy f«nghoah
vW« miH¡f¥g£lJ. bjhl¡f¤â m§F itztK« irtK«
jiH¤ njh§»d. yhnth°, áah«, g®khÉ xU gFâ, knyah
168 169
áah« myJ jhyhªJ ».ã. 750 - 850 M©LfS¡»ilna irnyªâu®fsh f£l¥g£l
nghnuhòö® ïªnjh-#hth fiyia btË¥gL¤J« ádkhf¤
áah« gFâÆ gntW muRfË ïªâa¥ g©ghL âf»wJ. xU F¿ÛJ mJ mikªJsJ. mâ xgJ js§f
ãgw¥g£lJ. ïªâa m¿P®fË cjÉíl jh tÇtot« csd. jiy¥ã c¢áÆ kÂ
cUth¡f¥g£lJ. j®k rh°âu§fË mo¥gilÆ mªeh£o tot¤âyhd °öã cUth¡f¥
giHa r£l§f vGj¥g£oUªjd. gh§fh¡ efÇ cs nfhÆfË g£LsJ. mâYs go¡f£LfË 2000
uhkhaz, kfhghuj fijfis ãuâgÈ¡F« ág§f á¿a fág§f csd. ò¤jÇ
fhz¥gL»wd. th¡if¢ r«gt§fis mit
Rk¤uh kW« #hth á¤jÇ¡»wd. Ñ¥gFâ my§fhu
ntiy¥ghLfSlD«, nkgFâ
nghnuhòö®
ïªâahÉF« öu¡ »H¡F MáahÉF« xU ïiz¥ò¥ ág§fË¿í« csd. fÈ
Ãidî¢ád«
ghykhf knyah Ôgfg« És§»aJ. m§F ».ã. IªJ Kj to¡f¥g£l fhÉa« vW nghnuhòö®
gâidªjh« üwh©Ltiu gy ïªJ muRf M£á òÇªjd. Rk¤uh ág§f nghw¥gL»wd. cy» Äf¢áwªj mòjkhd ò¤j °öã
ÔÉ ïUªj Äf¢ áw¥ghd ïªJ muR $É#a« vgjhF«. VHh« mJthF«.
üwh©o mJ xU thÂf, fyh¢rhu ikakhf¤ âfªjJ.
gÅu©lh« üwh©o »H¡F #hth gFâÆ fhâÇ
ãd®, $É#a« xU fl rh® thÂg r¡âahf cUbtL¤J
efiu¤ jiyefuhf¡ bfh©L #hth muR vG¢á bgwJ. #hth
irnyªâu¥ nguurhf òf vâaJ. mU»ÈUªj Ôîfshd #hth,
g©gh£o bghfhy« vW fUj¥gL« gâ_W, gâdhfh«
ghÈ, ngh®Ånah kW« f«nghoahÛJ mJ Mâ¡f« brY¤âaJ.
üwh©LfË #hth nguuá jiyefuhf k#hgh»¤ És§»aJ.
irnyªâu M£áahs®f kfhahd ò¤j rka¤jt®f. jÄeh£o
ïªâa¡ fiyí« ïy¡»aK« ntbw§»Y« fhzKoahj msî¡F
nrhH®fSlD«, t§fhs¤â ghy®fSlD« mt®f eYwit
m§F ts®¢á bgwd. üW¡fz¡fhd nfhÆfË áijîfS«,
nkbfh©oUªjd®. irnyªâu mur khw É#nah¤J§f t®k
tlbkhÊ Xiy¢ RtofS« ïW« #hthÉ fhz¥gL»wd.
ehf¥g£od¤â ò¤j klhya« mik¥gjF nrhH mur uh#uh#
uhkhazK«, kfhghujK« ïW« k¡fËilna brth¡F bgW¤
nrhH cjÉfis tH§»dh®. Mdh, mtuJ kf uhn#ªâu
âf»wd. bgh«kyh£l fiyÆ ika¡ fU¤jhf És§F»wd.
nrhH irnyªâu muir á¿J fhy« if¥g¿ it¤âUªjh.
k#hgh»¤â å¢ánahL #hthÉ fiy¤Jiw elto¡iff
ãd®, mt®f ÉLjiy bgwd®. ».ã. gâbdhwh«
Koî¡F tªjd.
üwh©Ltiu irnyªâu nguuR Úo¤âUªjJ.
ghÈ
».ã. ehfh« üwh©onyna #hth ÔÉ xU ïªJ muR
ÃWt¥g£lJ. k¤âah #hth gFâÆ vG¢á bgw klhu« vw muR Mwh« üwh©o ghÈ ïªJ muR Fy§fË f£L¥gh£o
ïªJ rka, fyh¢rhu ikakhf¤ âfªjJ. irnyªâu®f ãd® tªjJ. VHh« üwh©o m§F ò¤j rka« guÉÆUªjJ vd ï£á§
mjid¡ if¥g¿dh®. xgjh« üwh©Ltiu #hth irnyªâu¥ F¿¥ã£Lsh®. m§Fs fbt£Lf kW« br¥ngLf
nguuRl ïizªâUªjJ. ãd® ÉLjiyailªjJ. irnyªâu® ïªâa®f m§F brW Fona¿aij¡ F¿¥ãL»wd. ãd®,
M£áÆÑ #hth fiy¤JiwÆ òfG« bghÈî« bgW ghÈ #hth muá f£L¥gh£o tªjJ. ïW«Tl ghÈÆ k¡f
És§»aJ. ïªJ¡ fshfnt âf»wd®. #hâKiwí« ãgw¥ g£LtU»wJ.
170 171
Äahk®
khâÇ Édh¡f
jnghJ Äahk® vwiH¡f¥gL« g®khÉF« I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
ïªâahÉF« ïilÆyhd cwî mnrhf® fhy¤âÈUªnj
bjhl§F»wJ. ò¤j rka¤ij¥ gu¥òtjfhf mnrhf® g®khÉF 1. ehf¥g£od¤â irnyªâu®f klhya« mik¡f cjÉa
FG¡fis mD¥ãit¤jh®. g®khÉ gy ïªJ muRf M£á nrhH mur
òÇªJsd. gâ_wh« üwh©L tiu ghÈí« tlbkhÊí« m. É#ahya M. uh#uh#
g®khÉ bkhÊfshf ïUªjd. g®Äa k¡f kfhahd, A&dahd ï. Fnyh¤J§f <. uhn#ªâu
ò¤j rka¥ ãÇîfis ãg¿d®.
2. Rk¤uh ÔÉÈUªj ïªJ muR
knya¤ Ôgfg«, ïªnjhÓdh M»a gFâfË »£l¤j£l
1500 M©Lf ïªJ mur®f M£áòÇªJsd®. ïªâa m. fh«ngh#« M. $É#a«
rka§fS« g©ghL« m§F thªj k¡fËilna guÉ ehfÇf¤â ï. r«gh <. mdh«
c¢á¡F mt®fis ï£L¢ brwd.
1. yhrh efiu ÃWÉat® .........
fw milîf
2. »H¡F #hthÉ jiyef® .........
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
III. bghU¤Jf.
1. k¤âa MáahÉ ïªâahÉ jh¡f«.
1. m§fh® th£ nfhÆ m. irnyªâu®f
2. ïªâahî¡F« Ódhî¡F« ïilna g©gh£L¤
bjhl®òf. 2. nghnuhòö® M. ïy§if
3. ïªâahî« ïy§ifí« 3. á»Çah ï. bjF mdh«
4. bj »H¡fháa ehLfËY« ïªnjhÓdhÉY« 4. r«gh <. ïu©lh« NÇat®k
ïªâa¥ g©ghL guîj. IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf. xW k£Lnk
5. bj»H¡fháahÉ ïªJ nfhÆf - f£ol¡ fiy. rÇahdJ.
m. ïªnjh-#hth fiyÆ áwªj ád« nghnuhòö®.
M. nghnuhòö® xU itzt Mya«.
ï. irnyªâu®f irt®f.
<. uhkhaz fh£áf nghnuhòöÇ to¡f¥g£Lsd.
172 173
1. r«ghÉ Kj ïªJ muir ÃWÉat® $khw.
Kªija ïil¡fhy ïªâah
2. ghÈ muR ò¤j rka¤â jh¡f¤ij¥ bgwJ.
1. m§fh®th£
fw neh¡f§f
2. nghnuhòö®
3. ïªâah-Äahk® g©gh£L cwîf
1. u#ò¤â®f g¿a RU¡fkhd tuyhW.
4. ïªâahî« ghÈí«
2. áªJit muhãa® if¥g¿ajfhd fhuz§fS«
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf) ÉisîfS«.
1. ïªâah - Ódh ïilna ÃyÉa g©gh£L¤ bjhl®òfis 3. fÍÅ KfkJÉ gilbaL¥òf.
ÉtÇ.
4. nfhÇ KfkJÉ gilbaL¥òf.
2. ïªnjh - #hth fiy g¿ F¿¥ò tiuf.
5. ïªJ muRfË njhÉ¡fhd fhuz§f.
1. bj»H¡fháahÉ ïªâa¥ g©ghL guÉaij ÉtÇ.
A®õuJ kiwî¡F¥ã, Rkh® IªJ üwh©Lf tl
2. Máa¥ gFâfË ïªâa¥ g©gh£o jh¡f¤ij kâ¥ãLf. ïªâahÉ muáa xWik VglÉiy. ehL gntW muRfshf
ájW©L »lªjnjhL, xUtU¡bfhUt® nghÇ£l t©z«
ïUªjd®. fhZÛ®, fhªjhu«, áªJ, F#uh¤, fndh{, M{Û®,
khst«, t§fhs«, m°[h« M»ad tl ïªâahÉÈUªj K¡»a
muRf. v£lh« üwh©o KgFâÆ fhZÛ® Mâ¡f«
brY¤âaJ. ãd®, tl ïªâahÉ ãuâAhu®fË Mâ¡f«
VgL«tiu t§fhs¤â ghy®f M£á òÇªJ tªjd®. Mdh,
g¤jh« üwh©o j¡fhz¤ij¢ nr®ªj uhZouTl®f tl
ïªâahÉ j§fsJ nkyhâ¡f¤ij ÉÇî gL¤j KaW njhÉ
f©ld®.
u#ò¤âu muRf
VG kW« v£lh« üwh©LfË vG¢á bgw u#ò¤âu®f

gÅu©lh« üwh©o K°È« gilbaL¥ò tiu tÈikíl
âfªjd®. mjF¥ ãdU«, gy u#ò¤âu muRf Ú©l fhy«
174 175
Ãiy¤âUªjd. K°È« M¡uÄ¥ãnghJ, ïªJ rka¤ijí« áªJit muhãa® if¥gWj (».ã. 712)
g©gh£ilí« fh¤J Ãwt®f u#ò¤âu®fnsaht®.
mnuãahÉYs bk¡fh efÇ ãwªjJ ï°yh«. ÃWÉat®
u#ò¤âu®fË njhw« F¿¤J gy fU¤J¡f Ãyî»wd. KfkJ eã. Mdh, bk¡fh efiu¢ nr®ªj brtªj®f mtuJ
mªÃa¥ gilbaL¥ghs®f kW« ïªâa õ¤âu®f M»nahÇ nghjidfis vâ®¤jd®. vdnt, mt® ».ã. 622 M« M©L
tÊtªjt®f vW« fUj¥gL»wJ. mªÃa¥ gilbaL¥ghs®f bkâdhî¡F¢ brwh®. mªj M©oÈUªJjh K°È«
ïªâa kakh¡f¥g£L ïªâa rKjha¤â ïu©lw¡ fyªjd®. rfh¥jkhd ÏÍuh bjhl§F»wJ. K°È« eh£fh£oí«
u#ò¤âu®f g¿a gy gH§fijf ï¡fU¤ij MjÇ¥gjhf csd. bjhl§F»wJ. v£L M©LfS¡F¥ ãwF KfkJ eã jdJ
Mfnt, u#ò¤âu Fy« gntW TWfË fy¥ng vW TWyh«. fy¥ò Ól®fSl bk¡fhÉF¤ âU«ãdh®. ».ã. 632 mt® kiwªjh®.
kz§fË _ykhfî«, bghJthd gH¡f tH¡f§fis ãg¿
tªjjhY« mt®f xnu Fykhf cUbtL¤jd®. ngh®¤ bjhÊiyí« KfkJ eãÆ Ól®f fhÈ¥ò¡fË nguuir VgL¤âd®.
mt®f ãgw¤ bjhl§»d®. ïU¥ãD«, tÂfK« cikaJfS«, m¥gháJfS« fhÈ¥òf vd miH¡f¥g£ld®.
ntsh©ikí«Tl brÊ¤jd. efu§fË eilbgw tÂf« kW« mt®f gilbaL¥òf _y« j§fsJ M£á¥ gFâia ÉÇîgL¤â,
brt ts« g¿ muhãa¥ gaÂf F¿¥ã£Lsd®. gy« thªj ï°yhÄa rka¤ij¥ gu¥ã tªjd®. ».ã. 712 M« M©L cikaJf
nfh£ilfisí« mt®f f£o¡ bfh©ld®. muá gil¤jiytuhd KfkJ ã fhá« áªJ¥ gFâÆÛJ
gilbaL¤jh®. áªJ muá M£áahsuhd jhÏ® vgtUl
u#ò¤âu muRfË fhy¤jh KªijaJ T®#u ãuâfhu fL« nghÇ£L mtiu njhfo¤J¡ bfhwh®. áªJÉ jiyefu«
murhF«. AÇ° rªâu mj K¡»a jiyt®. uh#òjd¤â guªj mnuh® if¥gw¥g£lJ. nkY« Knd¿a fhá« Kjhid¡
Ãy¥ gFâfis¡ if¥g¿a mt® ãkh efiu¤ jiyefuhf¡ if¥g¿dh®. áªJÉ M£áKiwia fhá« Óuik¤jh®. áªJÉ
bfh©L M£á brjh®. T®#u®fË gy ãÇÉd® ïUªjd®. xU thªj ïªJ¡fS¡F á«Ä¡f vwiH¡f¥gL« ghJfh¡f¥gL«
ãÇî F#uh¤âY«, kwJ mtªâÆY« M£á òÇªjd. t§fhs¤â k¡f vw ïu©lhªju mªj°J tH§f¥g£lJ. ïU¥ãD«,
ghy®fSlD«, j¡fhz¤â uhZouTl®fSlD« mt®f m«k¡fË mwhl th¡ifÆ vÉj jiypL« ïiy.
nghÇ£ld®. u#ò¤âu ïd¤ânyna åuÄ¡ft®fshd brsff brh¤Jf VJ« g¿Kj bra¥glÉiy. ãd®, fhá«
M{ÛÇ M£á òÇªjd®. mt®fË jiyáwªj mur fhÈ¥ãdh âU¥ãaiH¡f¥g£lh®.
É¡uAuh#. mt® blÈia if¥g¿dh®. vdnt, nfhÇ
KfkJÉÑ K°È«f gilbaL¤J tªjnghJ brsff ïU¥ãD«, áªJ muhãaÇ f£L¥gh£onyna bjhl®ªJ
mt®fis vâ®bfhs nt©oajhÆW. ï¡fhy¤âa kbwhU ïUªjJ. nk»ªâahÉ tÈikahd ãuâAhu muR M£á brJ
K¡»a u#ò¤âu¥ ãÇÉd® gukhu®f. mt®fsJ áwªj mur tªjikah, K°È«fËdh ïªâahÉF j§fsJ Mâ¡f¤ij
ngh#. mtuJ ngh®bt¿fS« g©gh£L¥ g§fË¥ò« u#ò¤âu ÉÇî gL¤jKoaÉiy. muhãa® áªJit¡ if¥g¿aij¤
tuyh¿ áw¥ãl« bgWsd. bjhl®ªJ, cldoahf K°È« gilbaL¥òf VJ« eilbgwÉiy.
vÅD« ïªâa¥ g©ghL nkiy ehLfË guîtjF mJ tÊ
bjhl®ªj ngh®fË fhuzkhf u#ò¤âu®f tF¤jJ. gy muhãa¥ gaÂf áªJÉF tUif òÇªjd®.
tÈikÆHªjd®. nkY«, mt®f bghJ vâÇ¡F vâuhf xUnghJ« mt®f _ykhf ïªâa v© Kiw Inuh¥ghÉF brwJ.
mÂtF¤J ÃfÉiy. muáa bjhiyneh¡F« mt®fËl« muhãa¥nguuá xU gFâahf áªJ És§»ajh, ïªâahÉ
fhz¥glÉiy. c£gif nknyh§»ÆUªjikah, mt®f K°È« m¿î¤ bjhFâ btËehLfS¡F ntfkhf¥ guÉaJ.
gilbaL¥ghs®fS¡F vâuhf xW nr®ªJ nghÇl¤ jt¿d®.
176 177
fÍÅ KfkJÉ gilbaL¥òf KfkJ kJuh efiu¢ Niwahodh®. fndh{ ÛJ« jh¡Fj
bjhL¤jh®. fndhi# É£L Xoa mj mur® uh{a ghy® ÉiuÉ
».ã. xgjh« üwh©o KoÉ ïwªjh®. bgU¤j bfhis¥ bghUSl fÈrh® tÊahf KfkJ
m¥ghÓJfË muR å¢áailªjJ. JU¡»a âU«ã¢ brwh®. mtuJ mL¤j gilbaL¥ò F#uh¤âF
M£áahs®f Rjªâu muRfis VgL¤â¡ vâuhdjhF«. 1024 M« M©L KjhÅÈUªJ òw¥g£l KfkJ
bfh©ld®. fhÈ¥ bgausî¡nf Mâ¡f« uh#òjd¤ij¡ flªJ, nrhy§» mur® Kjyh« Õknjtid
brY¤âdh®. m¤jifa M£áahs®fË K¿ao¤jh®. mÏth¤ Niwahl¥g£lJ. ãd®,
xUt®jh fÍÅia¤ jiyefuh¡ bfh©L nrhkehjòu¤â òfÄ¡f Mya« jh¡f¥g£lJ. áªJ¥ghiytd«
M£áòÇªj my¥oÍ. mL¤J M£á¡F tªj tÊahf, KfkJ ehL âU«ãdh®. ïJnt, mtuJ filá¥
mtuJ kUkf rò¡oÍ tlnkF tÊahf, gilbaL¥ghF«. ».ã. 1030 M« M©L KfkJ ïwªjh®.
ïªâahit¡ if¥gw ÉU«ãdh®. b#aghyÇl
ÄUªJ bgõhtiu mt® if¥g¿dh®. Mdh fÍÅ KfkJ btW« bfhis¡fhudhf ïU¡fÉiy.
fÍÅ KfkJ »H¡nf grh¥ Kj nknf fh°ãa fl tiuí«, tl¡nf
mtuJ gilbaL¥òf Úo¤j Éisîfis
VgL¤jÉiy. mL¤J M£á¡F tªjt® KfkJ. rhk®f©£ Kj bjnf F#uh¤ tiuí« guÉÆUªj xU bgU«
nguuir mt® cUth¡»ÆUªjh®. fÍÅ¥nguuR, ghuÓf«,
fÍÅ KfkJ (».ã. 997 - 1030) ouhrh¡áahdh, M¥fhÅ°jh, grh¥ M»a gFâfis
csl¡»ajhf ïUªjJ. jiyik¥g©igí«, XÉyhj
fÍÅ KfkJ ïªâahÉÛJ gândG Kiw gilbaL¤J
ciH¥igí« bfh©oUªj fhuz¤jh mtuh ï¤jifa
tªjh® vd¡ Tw¥gL»wJ. m¡fhy¤â tl ïªâahÉ gy ïªJ
rhjidfis bra KoªjJ. KfkJit ï°yhÄ ehaf vW
muRf M£áÆÈUªjd. ïªâahÉ viy¥òw¤â, grh¥ Kj
ïil¡fhy tuyhwháÇa®f ngh¿ísd®. fiy,
fhó tiuÆyhd gFâÆ ïªJ rhÏ muR ïUªjJ. fndh{,
ïy¡»a¤ijí« mt® MjÇ¤jh®. mtuJ mitia my§fÇ¤j
F#uh¤, fhZÛ®, neghs«, khst«, g©nlf©£ nghwit
mbgUÅ òfÄ¡f »jh¥-ï-Ïª¤ vw ïªâah g¿a üiy
tlïªâahÉÈUªj K¡»a muRf. KfkJÉ bjhl¡f¥
vGâdh®. KfkJ, Kjhidí« grhigí« if¥g¿ajh
gilbaL¥ig ïªJ rhÏ mur® b#aghy® vâ®bfh©lh®. 1001
ïªâahÉ muáa ÃiyikÆ khw§f Vg£ld.
b#aghy® K¿ao¡f¥g£lh®. njhÉailªj b#aghy® ÔÆ Fâ¤J
JU¡»a®fS«, M¥fhÅa®fS« ïªâahÛJ bjhl®ªJ
cÆiu kh¤J¡ bfh©lh®. mL¤J M£á¡F tªj mdªjghy®
gilbaL¡fî«, vªj neu¤âY« f§if¢ rkbtËtiu brY«
KfkJit vâ®¤J¥ nghÇ£lh®. Mdh, 1008 M« M©L
th¥igí« KfkJÉ gilbaL¥òf tÊtF¤jd. nkY«, mtuJ
bgõhtU¡F mU»ÈUªj ïªJ rhÏ muá jiyefuhd itÏª¤
bjhl®ªj gilbaL¥òfËdh, ïªâahÉ bghUshjhu tÈikí«
vw ïl¤â eil¥bgw nghÇ mt® njhW¥ nghdh®. ï¥nghÇ
kÅj ts MwY« t¿¥ nghÆd. ïªâahÉ vâ®fhy
mdªjghyU¡F Mjuthf fndh{, uh#°jh M£áahs®f
muáaY¡F ïJ Ô§fhf KoªjJ. mªÃa¥gilbaL¥gh®fS¡F
ïUªjd®. itÏª¤ bt¿¡F¥ ãwF KfkJ grhã bgU«
vâuhf ïªâahÉ thÆÈ muzhf ÃwJ ïªJ rhÏ murhF«.
gFâia jkJ M£áÆÑ bfh©L tªjh®.
KfkJ mjid mÊ¤jh®. ïªâa viy¥òw« ghJfh¥gW
mjF¥ã KfkJ ïªâah ÛJ nkbfh©l gilbaL¥òf Él¥g£lJ. fÍÅ¥ nguuá grhò« M¥fhÅ°jhD« ïl«
ahî« brt« Ãiwªj efu§fisí« nfhÆfisí« jh¡» bg¿Uªjjh mL¤J tªj K°È« gilbaL¥ghs®fË gÂ
bfhisao¥gijna neh¡fkhf¡ bfh©oUªjd. 1018 M« M©L vËjhÆW.
178 179
nfhÇ KfkJ ïu©lhtJ jbu ngh® xU
bjËthd Koit¡ bfhL¤j nghuhF«.
fÍÅ muR¡F Ñ¥goªâUªj nfhÇf, fÍÅ KfkJÉ u#ò¤âu®fS¡F mJ khbgU« njhÉia¡
kiwî¡F¥ ãwF Rjªâukilªjd®. fÍÅ¥ nguuá å¢á¡F¥ bfhL¤jJ. mt®fsJ muáa brth¡F
ã, KfkJ nfhÇ vW miH¡f¥g£l bkhRÔ KfkJ fÍÅia rÇªjJ. brsffË muR
jkJ f£L¥gh£oÑ bfh©L tªjh®. fÍÅÆ jdJ ghJfh¥ig gilbaL¥ghsÇ fhyoÆ »lªjJ. ïthW
cWâ¥gL¤â¡bfh©l KfkJ nfhÇ ïªâahÉÛJ jdJ ïªâahÉ Kj K°È« muR M{ÛÇ
ftd¤ij¢ brY¤âdh®. fÍÅ KfkJit¥ngh myhk, nfhÇ ÃWt¥g£lJ. ïªâahÉ xU òâa rfh¥j«
ïªâahit¡ if¥g¿ m§F nguuir ÉÇîgL¤j ÉU«ãdh®. bjhl§»aJ. jbu nghÇ bgw khbgU«
1175 M« M©L KfkJ nfhÇ Kjhid¡ if¥g¿dh®. mL¤j bt¿ia¢ RkªJ, KfkJ nfhÇ fÍÅ¡F¤ ãÇâÉuh{ brsfh
gilbaL¥ãnghJ áªJ¥ gFâ KGtijí« jkJ f£L¥gh£o âU«ãdh®. ïªâahÉ bt¿bfh©l
bfh©L tªjh®. 1186 grhig¤ jh¡» F°UkhÈ¡ vgtÇlÄUªJ gFâfis gil¤jsgâ F¤òÔ Ig¡tr« É£L¢ brwh®. blÈ, Ûu£
grhig¡ if¥g¿dh®. grhig mt® ïiz¤J¡ bfh©ljh nghw gFâfis M¡uÄ¤J¡ bfh©l Ig¡ jdJ Ãiyia
r£y{ eâ tiuÆ mtuJ nguuR »H¡nf ÉÇtilªjJ. mL¤J tY¥gL¤â¡ bfh©lh®. 1193 M« M©L nfhÇ KfkJÉ mL¤j
brsff ÛJ ngh® bjhL¥gjF ïJ tÊtF¤jJ. gilbaL¥ò¡ fhd Ma¤j§fisí« brJ bfhL¤jh®. ï¥gilbaL¥ò
fhjthyh muá M£áahs® b#a¢rªâuD¡F vâuhdjhF«. KfkJ,
jbu ngh® (1191 - 1192)
b#a¢ rªâuÅ gilfis jÉLbghoah¡»dh®. rªjht® nghU¡F¥
m¢r¤ij vâ®bfh©oUªj tlïªâahÉ ïªJ mur®f ãwF K°ä«f fndh{ eh£il¡ if¥g¿d®. jbu nghU«,
ãUâÉuh{ brsf jiyikÆ xU T£oizit VgL¤âd®. rªjht® nghU« ïªâahÉ JU¡»a® M£á ÃWt¥gLtjF
».ã. 1191 M« M©L eilbgw Kjyh« jbu nghÇ ãUâÉuh{ tÊtF¤jd.
brsf KfkJ nfhÇia K¿ao¤jh®. ï¤njhÉÆdh, KfkJ ïªJ muRfË njhÉ¡fhd fhuz§f
nfhÇ jk¡F jiyFÅî Vg£ljhf¡ fUâdh®. vdnt, jFªj
gâyo bfhL¡F« neh¡f¤Jl xU y£r¤J ïUgjhÆu« åu® ïªJ muRfË njhÉ¡fhd fhuz§fis tuyhW ßâahf
bfh©l bgU«gilia¤ âu£odh®. m¥gilíl KfkJ nfhÇ Mî brj nt©L«. mt®fS¡»ilna xwikÆyhjnj
bgõht®, Kjh tÊahf yhTiuailªjh®. jkJ nkyh©ikia njhÉ¡F mo¥gil¡ fhuzkhF«. gy mÂfshf mt®f ãÇªJ
VW¡ bfhS«goí« ï°yhÄa rka¤âF kh¿ÉL«goí« »lªjd®. j§fS¡»ilna nghÇ£L¡ bfh©oUªj u#ò¤âu®f
ãUâÉuh#D¡F öJ mD¥ãdh®. Mdh, ïªj nfhÇ¡ifia Vf tÈikÆHªJ fhz¥g£ld®. ïu©lhtjhf, gy ïªJ muRf
kW¤j ãUâÉuh{ brsf Û©L« gilbaL¥ghsiu vâ®bfhs å¢áailªJ bfh©oUªjd. mt®fsJ uhQt Kiwf Äfî«
Koî brjh®. _W y£r« Fâiuf, _whÆu« ahidf, gHikahdit. K°ä«fË gilfisÉl ju¤â Fiwªjit.
Vuhskhd fhyh£gil åu®fis¡ bfh©l bgU«gilia¤ ïªâa®f ahidfisna bgÇJ« e«ãÆUªjd®. Mdh
âu£odh®. gy ïªJ mur®fS«, áwur®fS« mtUl K°È«f Éiuthf¢ bry¡Toa Fâiu¥gilfis¡
ïizªjd®. 1192 M« M©L eilbgw ïu©lhtJ jiu bfh©oUªjd®. K°È« åu®f âwikÆY« mik¥ò ßâÆY«
nghÇ KfkJ nfhÇ ãUâÉuh#id ïWâahf K¿ao¤J, ca®thfnt fhz¥g£ld®. mt®fS¡»Uªj rka cz®î«, ïªâa¢
if¥g¿¡ bfhwh®. brt¤âÛJ bfh©oUªj Mirí« mt®fS¡F bgU¤j crhf«
180 181
mË¥gjhf ïUªjd. ïªJ¡fËilna õ¤âÇa®f vw xU
tF¥ãd® k£Lnk nghÇL« flikia¥ bg¿Uªjd®. nkY«,
khâÇ Édh¡f
ïªJ¡f v¥nghJ« jfh¥ò¡fhfnt nghÇL« tH¡f¤ij¡ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
bfh©oUªjd®. ïJ tÈik Fiwªj ÃiyÆ btË¥ghlhF«. 1. ïu©lh« jbu ngh® eilbgw M©L
m. 1190 M. 1191
fw milîf
ï. 1192 <. 1292
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
2. »jh¥-ï-Ïª¤ vw üÈ MáÇa®
1. tl ïªâahÉ u#ò¤âu muRf g¿a tuyhW.
m. ã®bjsá M. guhÅ
2. áªJit muhãa® if¥g¿aJ« mj ÉisîfS«.
ï. KfkJ <. mbgUÅ
3. ïªâahÉ fÍÅ KfkJ gilbaL¥ò¡fhd
fhuz§fS« ÉisîfS«. II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf.
4. nfhÇ KfkJ ïªâa¥ gFâfis¡ if¥gWj. 1. KfkJ ã fhá« gilbaL¥ãnghJ áªJÉ mur
............
5. K°È« gilbaL¥ghs®fS¡bfâuhf ïªJ muRf
njhwjfhd fhuz§f. 2. ïªâahÉ Kj K°ä« muR ÃWt¥g£l ïl« ..........
III. bghU¤Jf.
1. T®#u ãuâfhu®f m. fndh{
2. uh{aghy M. ãk
3. nrhy§»f ï. mnuh®
4. jhÏ® <. mÏth£
rÇahdJ.
m. mt®fS¡»ilna xWikÆyhikna ïªJ muRfË
njhÉ¡fhd K¡»a fhuz«.
M. K°È«fS¡F vâuhf ïªâa®f âwikÄ¡f
Fâiu¥gilfis bg¿Uªjd®.
ï. K°È« gilbaL¥òfS¡F vâuhf u#ò¤âu®f xWg£L
Ãwd®.
<. fÍÅ KfkJ jkJ ïªâa¥ gFâfis Ig¡ tr« x¥gil¤jh®.
182 183
1. nfhÇf bjhl¡f¤â fÍÅ M£áahs®fËl«
Ñ¥goªâUªjh®. blÈ RjhÅa«
2. Kj jbu nghÇ ãUâÉuh{ brsf nfhÇ KfkJit
K¿ao¤jh®.
VI. áW F¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf) fw neh¡f§f
1. KfkJ ã fhá« ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
2. ïu©lh« jbu ngh® 1. blÈ RjhÅa¤â muáa tuyhW
3. T®#u ãuâAhu®f 2. moik t«r« - Ig¡, ïJ¤ÄZ, uáah, ghg.
4. mbgUÅ 3. »Í¡f - myhîÔ »ÍÆ rhjidf
VII. FW»a Éil jUf. (100 th®¤ijf) 4. J¡s¡Ff - KfkJ ã J¡s¡ - mtuJ
elto¡iff.
1. áªJit muhãa® if¥g¿aj Éisîfis kâ¥ãLf.
5. ãnuh° J¡s¡» M£á
2. u#ò¤âu muRfË å¢á¡fhd fhuz§fis
btË¥gL¤Jf. 6. iraJfS« nyhofS«
3. K°È« gilbaL¥òfS¡F vâuhf ïªJ muRf
njhÉailªjik¡fhd fhuz§fis Mf.
ïªâahÉÛJ K°È«f el¤âa gilbaL¥òfË
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijf) Éisthf blÈRjhÅa« ÃWt¥g£lJ. mJ ».ã. 1206 Kj 1526
1. fÍÅ KfkJÉ gilbaL¥òfis bjhF¤J vGJf. M« M©Ltiu Úo¤jJ. IªJ btntW t«r§f- moik, »Í,
2. nfhÇ KfkJÉ gilbaL¥òfis Mf. J¡s¡, iraJ, nyho-blÈ RjhÅa¤ij M£á brjd. tl
ïªâah KGtijí« if¥g¿anjhL Ãfhk, mt®f
j¡fhz¤âY« bjÅªâahÉY« EiHªjd®. ïªâahÉ
mt®fsJ M£á, r_f«, M£á¤ Jiw kW« g©gh£L
ÃiyikfË bgU¤j khw§fis VgL¤âd.
moik t«r« kh«Y¡ t«r« vW« miH¡f¥gL»wJ. kh«Y¡
t«r« vw F®M brhY¡F moik vW bghU. ».ã. 1206 Kj
1290 M« M©Ltiu moik t«r« blÈÆ M£áòÇªjJ.
ï¡fhy¤â _W kuòf VgL¤j¥g£ld. mit,
1. F¤òÔ Ig¡ ÃWÉa F¤ã kuò (1206 - 1211).
184 185
2. ïJ¤ÄZ ÃWÉa Kj ïghÇ kuò (1211 - 1266) mtiu FthÈaÇ ï¡jhjh® gjÉÆY«
3. ghg ÃWÉa ïu©lhtJ ïghÇ kuò (1266 - 1290). mk®¤âdh®. 1211 ïJ¤ÄZ Mu« g¡iõ
Éu£oÉ£L Rjhdhf gjÉnawh®.
F¤òÔ Ig¡ (1206 - 1211) yhTÇÈUªj jiyefiu mt® blÈ¡F
kh¿dh®. mtuJ M£áÆ Kj g¤J
nfhÇ KfkJÉl« moikahf ïUªjt® F¤òÔ Ig¡. nfhÇ
M©Lf jkJ mÇaizia ngh£oahs®
KfkJ mtiu ïªâa¥ gFâfS¡F MSeuhf ÃaÄ¤jh®. blÈ¡F
fËlÄUªJ ghJfh¤J¡ bfhtânyna
mU»Ys ïªâuãu°j« vw ïl¤â Ig¡ jdJ uhQt
fÊªjJ. ïj»ilÆ, k§nfhÈa®fË
Ãiya¤ij mik¤J¡ bfh©lh®. nfhÇÆ
jiytdhd br§»°fh vW midtuhY«
thehËnyna Ig¡ xU Ãiyahd gilia¤ FJ¥Ädh®
miH¡f¥gL« bjKÍ k¤âa MáahÛJ
âu£oanjhL, tl ïªâahÉ jkJ
gilbaL¥ig¤ bjhl§»ÆUªjh®. m§F
Mâ¡f¤ijí« Ãiy¥gL¤â¡ bfh©lh®. 1206
FthÇr« M£áahsuhd #yhYÔ k§fg®Å vgtiu K¿ao¤jh®.
M« M©L nfhÇ ïwªjîl, Ig¡ jdJ
áªJ eâia¡ flªJ ïªâahÉF Xotªj k§fg®Å
Rjªâu¤ij m¿É¤J¡ bfh©lh®. nfhÇ
ïJ¤ÄÎl« òfÈl« nf£lh®. k§nfhÈaÇlÄUªJ ïªâahit¡
muRldhd mid¤J cwîfisí« J©o¤J¡
F¤òÔ Ig¡ fh¥ghWtjfhf k§fg®Å¡F òfÈl« bfhL¡f ïJ¤ÄZ
bfh©lh®. ïthW, moik t«r¤âF«
kW¤jh®. ey ntisahf, br§»°fh ïªâahÉF
blÈ RjhÅa¤âF« Ig¡ monfhÈdh®. Rjh vw
gilbaL¤J tuhk âU«ã¢ brwh®. ïJ¤ÄZ ãg¿a
g£l¤ij¢ N£o¡ bfh©l mt® yhTiu jiyefuh¡»dh®. mtuJ
âwikahd k§nfhÈa¡ bfhifah, ïªâah br§»°fhÅ
M£á ehF M©Lfns Úo¤jJ. K°È« vG¤jhs®f Ig¡if
Niw¡F¤ j¥ãaJ.
yh¡ g¡Z vd miH¡»wd®. mt®fS¡F jhuskhf bfhilfis
tH§»ajh mthW miH¡f¥g£lh®. Ar ÃrhÄ vw áwªj t§fhs«, Õfh® ÛJ gilbaL¤j ïJ¤ÄZ m§F jkJ
m¿Piu Ig¡ MjÇ¤jh®. N~ã¤JwÉ Fth#h F¤òÔ g¡âah® f£L¥gh£il cWâ¥gL¤â¡ bfh©lh®. áªJ,
vgtÇ bgaÇ mt® FJ¥Ädhiu f£l¤ bjhl§»dh®. ãd® Kjh gFâfisí« blÈ RjhÅa¤Jl
mJ ïJ¤ÄZ fhy¤â f£o Ko¡f¥g£lJ. 1210 M« M©L ïiz¤jh®. u#ò¤âu®fË »s®¢áfis
Fâiu¥ nghnyh Éisah£o <Lg£oUªjnghJ Ig¡ jt¿ ÉGªJ xL¡»a mt®, uhªj«ó®, #hnyh®, M{Û®,
ïwªjh®. mL¤J mtuJ kf Mu« g¡Z M£á¥ bghW¥ngwh®. FthÈa® nghw muRfis Û©L«
v£L khj§fS¡F¥ ãwF ïJ¤ÄZ mtiu mf¿É£L blÈ if¥g¿dh®. khst¤â gukhu®fS¡F
Rjhdhf¥ gjÉnawh®. vâuhf mt® nkbfh©l gilbaL¥ò
gydË¡fÉiy.
ïJ¤ÄZ (1211 - 1236)
ïJ¤ÄZ áwªj M£áahs®. 1229 M«
ïghÇ Fy¤ij¢ nr®ªjt® ïJ¤ÄZ. vdnt mtuJ muR M©L fhÈ¥ãl« ïUªJ mDkâ¥g¤âu¤ij¥
Fy« ïghÇ Fy« vd¥g£lJ. mtuJ xWÉ£l rnfhju®fsh br§»Þfh bgW mt® ïªâahÉ r£l Kiwahd
Ig¡»l« moikahf Éf¥g£lt® ïJ¤ÄZ. Ig¡ jkJ kfis M£áahsuhdh®. ãd® jkJ thÇrhf uáah vw jdJ kfis
mtU¡F âUkz« brJit¤J kUkfdh¡»¡ bfh©lh®. ãd®, mt® ÃaÄ¤jh®. blÈ RjhÅa¤âF gu«giu thÇR Kiwia
ïthW ïJ¤ÄZ bjhl§» it¤jh®. mtuJ M£á¡ fhy¤â
186 187
ïªâahî¡F tªj m¿P®fisí« uáahÉ å¢á ehgâk® FGÉ vG¢á¡F tÊtF¤jJ.
N~ã JwÉfisí« ïJ¤ÄZ mL¤j MW M©Lf gàu« kW« kN¤ ïUtU« blÈia
MjÇ¤jh®. ÄA{-c°-áuh{, M©ld®. RjhfS¡F« ca®FoÆdU¡FÄilna órf
jh#&â, Ãrh« c K¡ KfkJ njh¿d. 1246 ghg ïJ¤ÄÎ ïisa kfdhd eáUÔ
b#dâ, khÈ¡ F¤òÔ Ar, g¡U KfkJit Rjhdhf ÃaÄ¤jh®.
K¡ <rhÄ nghnwh® mtuJ fhy¤â ïJ¤ÄÎ btË
jh§fh ehza« ghgdJ M£á¡fhy« (1246 - 1287)
thªJ mtuJ mitia my§fÇ¤j
m¿P®f. ïªâahÉ Äf ca®ªj f£olkhd (238 mo) cY¡fh vwiH¡f¥g£l ghg Rjh eáUÔ
FJ¥Ädhiu f£oKo¤j mt® M{ÛÇ mH»a kNâ xiwí« KfkJÉ eha¥ myJ mur¥ãuâahf brag£lh®. jdJ kfis
f£odh®. ïªâahÉ muhãa ehza Kiwia m¿Kf¥gL¤âat® RjhD¡F kzKo¤J¡ bfhL¤J mtuJ tÈikiaí« bgU¡»¡
ïJ¤ÄZ. 175 »uh« vilbfh©l btË jh§fh vw mtuJ bfh©lh®. M£á¤Jiwia ghg jkJ f£L¥gh£o
ehza« ïil¡fhy ïªâah KGtJ« Vf¥g£lJ. jfhy¤âa it¤âUªjh®. ïU¥ãD« muritÆ mtU¡F gy¤j vâ®¥ò
%gh¡F mtuJ btË ehzank mo¥gil vW Twyh«. tÈik ïUªjJ. mtiw mt® rhk®¤âakhf K¿ao¤jh®. 1266 eáUÔ
thªj ehgJ gil¤ jiyt®f bfh©l ehgâk®FG xiwí« KfkJ thÇR VJÄ¿ ïwªJÉlnt ghg mÇaizna¿dh®.
ïJ¤ÄZ cUth¡»dh®.
mur¥ ãuâahf brag£l mDgt« ghgD¡F blÈ
uáah (1236 - 1240) RjhÅa¤â ãu¢idfis¥ òÇªJbfhs VJthÆW. ehgâk®
FGÉÈUªj ca®FoÆdnu jk¡F vâÇf vgij mt®
ïJ¤ÄZ jdJ òjÉ uáahit mÇaiz¡F thÇrhf cz®ªâUªjh®. RjhÅ mâfhu¤ijí«, kâ¥igí« T£Ltj
ÃaÄ¤âUªjh®. Mdh blÈÆ fhÌ kW« thá® ïUtU« _ynk ãu¢irfS¡F¤ Ô®î fhz Koí« vd mt® e«ãdh®. ghgdJ
U¡DJÔ ãnuh° vgtiu mÇaizÆ mk®¤âd®. KjhÅ fU¤J¥go mur ïiwtdJ ÃH nghwt, ïiwtdh óÄ¡F
eilbgw fyf¤ij xL¡FtjF U¡DÔ brwh®. mD¥ã it¡f¥g£lt. vdnt, ghg ÔÉukhd murit
m¤jUz¤ij gagL¤â¡ bfh©l uáah blÈÆ mÛ®f eilKiwfis m¿Kf¥gL¤âdh®. Rjh Kò k©oÆ£L tz§»
MjunthL mÇaizia¡ if¥g¿¡ bfh©lh®. mãÓÅa fhiy¤bjh£L K¤jÄLj vw tH¡f¤ij ãgw¢ brjh®.
moikahd ahT¤ vgtiu Fâiu¥ gil¤ jiytdhfî« ïjdh, ca® FoÆdiuÉl Rjh ca®ªjt® vgJ
ÃaÄ¤jh®. MQil jÇ¤J muritÆ uáah mk®ªjh®. cz®¤j¥g£lJ. jdJ brt¤ijí« tÈikiaí« ca®FoÆdU¡F«
nt£il¡F¢ brtJ, gilel¤JtJ cË£l brafËY« uáah k¡fS¡F« vL¤J¡fh£L« Éj¤â enuh° vw ghuÓf¤
<Lg£lh®. ïjid¡ f©L JU¡»a ca®FoÆd® btF©ld®. 1240 âUÉHhití« Ml«gukhf mt® bfh©lhodh®. JU¡»a
M« M©L möÅah vw go©lhÉ MSe® uáahî¡bfâuhf ca®FoÆdÇ ey ehLgtuhf mt® âfªjh®. ãw ca®FoÆdUl
»s®¢áÆäLg£lh®. uáah jhnd gilel¤â¢ brW »s®¢áia mâfhu¤ij g»®ªJ bfhs jahuhf ïiy. ïªâa K°È«fS¡F
eR¡f Kg£lh®. Mdh, möÅah ahT¤ij¡ bfhW uáahit murh§f¤â K¡»a gjÉfis mt® tH§fÉiy. ca®FoÆdÇ
áiw¥gL¤âdh®. ïj»ilÆ JU¡»a ca®FoÆd® ïJ¤ÄÎ elto¡iffis f©fhÂ¥gjF xw®fisí« ghg ÃaÄ¤jh®.
kbwhU kfdhd gàu« vgtiu mÇaizÆ mk®¤âd®.
áiwÆÈUªj uáah möÅahÉ mig¥ bgW mtuJ JU¡»a ca®FoÆd® ïl« bg¿Uªj ehgâk® FGit
JiznahL blÈ neh¡» brwh®. Mdh, uáah xÊ¡f mt® Koîbrjh®. jd¡F¡ Ñ¥goªjt®fis k£L«
njhfo¡f¥g£L bfhy¥g£lh®.
188 189
É£LÉ£L ãwiu xÊ¤J¡ f£odh®. gJth khfhz MSeuhd kd« gil¤jt®. ghgÅ kUkfdhd khÈ¡ r{#& vgtiu
khÈ¡ g¡g¡ vgtiu mtuJ gÂahs®fis¤ JòW¤âdh® vw fhuhÉ MSeuhf bjhl®ªJ ïU¡f mt ® mDkâ¤jh®. mtuJ
fhuz¤âfhf bghJ ïl¤â it¤J rî¡fo bfhL¤jh®. jhuskdij r{#& jtwhf¥ òÇªJ bfh©lh®. r{#& fyf¤â
mnah¤âÆ MSeuhd nAg¤fh FonghijÆÈUªjtid¡ ïw§»anghJ, fyf¤ij xL¡»a #yhYÔ mtiu kÅ¡fî«
bfhwh vw fhuz¤J¡fhf j©o¤jh®. go©lhÉ MSe® brjh®. j¡f®f eh£il bfhisao¤J tªjd®. mt®fis¡
bõ®fh Éõ« it¤J¡ bfhy¥g£lh®. ghg jdJ muir if¥g¿a Rjh v¢rÇ¤J, kÅ¤J, ÉLjiy brjh®. 1292 khÈ¡
ÉÇîgL¤JtjF¥ gâ r£l« xG§if Ãiyeh£Ltânyna mâf r{#& ïu©lh« Kiwahf »s®¢áÆäLg£lnghJ mtiu Ú¡»É£L,
ftd« brY¤âdh®. âthÅ m®° vw uhQt¤ Jiwia VgL¤â jdJ kUkf myhîÔ »Íia fhuhÉ MSeuhf ÃaÄ¤jh®.
uhQt Ã®thf¤ij Óuik¤jh®. nktho° vw bfhisa®fsh 1296 myhîÔ »Í njt»ÇÛJ gilbaL¤J Vuhskhd
blÈÆ òwef® gFâf mo¡fo Niwahl¥g£ld. ghg brt¤Jl fhuh âU«ãdh®. m¥nghJ mtU¡F mË¡f¥g£l
mt®fS¡bfâuhf fL« elto¡if vL¤J bfhisfis¤ tuntã fyªJ bfh©l khkdhU« RjhDkhd #yhYÔ »Íia
jL¤jh®. bfhisa®f <Éu¡fÄ¿ bfhy¥g£ld®. ïjdh râbrJ bfhWÉ£L myhîÔ »Í blÈ mÇaiza¡
gaz« brnthU¡F rhiyf ghJfh¥òÄ¡fjhf¤ âfªjd. if¥g¿dh®.
1279 M« M©L t§fhs MSe® J¡Çfh ghgD¡F myhîÔ »Í (1296 - 1316)
vâuhf »s®¢áÆ <Lg£lh®. m¡»s®¢á xL¡f¥g£L mtuJ jiy
J©o¡f¥g£lJ. tlnkF ïªâahÉ k§nfhÈa®f Û©L« blÈ¡F tªj myhîÔ »Í j«ik
gilbaL¤J tªjd®. ghg jdJ kf ïstru KfkJ btW¤j ca®FoÆdU¡F«, blÈ
jiyikÆyhd gilfis k§nfhÈaU¡bfâuhf mD¥ã it¤jh®. mÛ®fS¡F« Vuhskhd brt¤ij thÇ¡
Mdh, KfkJ nghÇ bfhy¥g£lh®. ïªÃf¢á ghgD¡F bfhL¤J mt®fis j«g¡f« rh¤J¡
Jau¤ij¡ bfhL¤jJ. 1287 ghg ïwªjh®. blÈ bfh©lh®. váa vâ®¥ghs®fis fLikahf
RjhÅa¤â vG¢á¡F ghg M¿a g§F kf¤jhdJ. j©o¤jh®. ca®FoÆdÇ elto¡iffis
Koah£áÆ tÈikia mt® bgU¡»dh®. ïU¥ãD« k§nfhÈa¥ xG§F gL¤JtjF mt® ÉâKiwfis
gilbaL¥òfËÈUªJ ïªâahit mtuh KGikahf fh¥ghw tF¤jh®. mt®fËlÄUªj mstw brt«,
KoaÉiy. ca®FoÆdU¡»ilna fhz¥gL« kz
cwîf, âwikaw xw®Kiw, kJ mUªJj myhîÔ »Í
ghg kiwªjîl mtuJ ngufË xUtuhd if¡Fgh¤ nghwitna »s®¢áfS¡F mo¥gil¡
blÈ Rjhdhf ÃaÄ¡f¥g£lh. mtdJ ehF tUlfhy fhuz§f vW myhîÔ »Í fUâdh®. vdnt, mt® ehF
âwikaw M£á¡F¥ã 1290 M« M©L blÈ mÇaizia mtru Mizfis ãw¥ã¤jh®. ca®FoÆdÇ brh¤J¡f g¿Kj
#yhYÔ »Í if¥g¿dh®. bra¥g£ld. xw®Kiwia br«ikahf Óuik¤jh®. ca® FoÆdÇ
»Í t«r« (1290 - 1320) ufáa elto¡iff mid¤J« cldoahf RjhÅ ftd¤âF
tU«go brjh®. kJ Égidí«, nghij kUªJ« jil bra¥g£ld.
ïªâahÉ K°ä« nguuR mj c¢rf£l¤ij bjh£lJ RjhÅ mDkâÆ¿ ÉHh¡fS« nfË¡iffS« el¤JtjF
»ÍfË M£á¡ fhy¤âjh. »Í t«r¤ij ÃWÉat® jilÉâ¡f¥g£ld. ï¤jifa fL« elto¡iffËdh mtuJ M£á¡
#yhYÔ »Í. M£á¡F tªjnghJ mtU¡F taJ vGgJ. fUiz fhy¤â »s®¢áf jÉ®¡f¥g£ld.
190 191
myhîÔ »ÍÆ Ó®âU¤j§f
myhîÔ »Í Ãiyahd bgU«gilia it¤âUªjh®.

gilåu®fS¡F Câa« muR¡ fUñy¤âÈUªJ gzkhf
brY¤j¥g£lJ. bgÇZlhÉ TW¥go myhîÔ »Í 4,75,000
myhîÔ Fâiu åu®fis gÂÆ mk®¤âÆUªjh®. FâiufS¡F jh¡
»ÍÆ nguuR vd¥gL« NLnghL« Kiwiaí« mt® m¿Kf¥gL¤âdh®. A&Èah
fhó
vw gil åu®fË g£oaY« jahÇ¡f¥g£lJ. mâfg£r âwikia
bgõht®
cWâ¥gL¤J« bghU£L, uhQt¤â mik¥ò mt¥nghJ
âU¤âaik¡f¥g£lJ.
Kjh gil åu®fS¡F Câa« gzkhf mË¡f¥g£ljh
bghU£fË Éiyfisí« xG§FgL¤j nt©oajhÆW. ïjdh
blÈ mnah¤â m§fho Ó®âU¤j§fis myhîÔ »Í nkbfh©lh®. blÈÆ
mt® ehF jÅ¤jÅ m§fhofis ÃWÉdh® - 1. jhÅa§f
fî® 2. JÂkÂf, r®¡fiu, cy®ªj gH§f, v©bz tiff
á¤ö® ãuahif
t§fhs« 3. Fâiuf, moikf, ML khLf 4. gyÉjkhd bghU£f.
m»thuh
xbthU m§fhoí« rAhdh-ï-k©o vw ca® mâfhÇÆ
f£L¥gh£o brag£lJ. jhÅa§f j§FjilÆ¿ »il¡F«
Éj¤â muR jhÅa¡ »l§FfË nghâa ïU¥ò it¡f¥g£lJ.
bjsyjhgh¤ mid¤J tif bghU£fS¡F« Éiy Ã®za« brJ m¿É¥òf
thu§f btËÆl¥g£ld. mjbfd âthÅ Çahr¤ vw jÅ¤Jiw xW
muã¡ fl VgL¤j¥g£lJ. eha¥-ï-Çahr¤ vw mâfhÇÆÑ m¤Jiw
t§fhs ÉÇFlh
brag£lJ. xbthU tÂfU« m¤JiwÆ gâî
brâU¡fnt©L«. ïªj m§fhof bragL« Éj« g¿ RjhD¡F
ufáa m¿¡iffis mD¥òtjF KÏahf vw ufáa
Jthu rK¤âu« Kft®f ïUªjd®. gntW bghU£fË Éiy kW« vilia
rÇgh®¥gjF Rjh jdJ moik¢ áWt®fis m§fhofS¡F
mD¥ã bghU£fis th§»tu¢ brtJ tH¡f«. m§fho
kJiu ÉâKiwfis ãgwhjt®fS¡F fLikahd j©lidf
tH§f¥g£ld. fil¡fhu® mâf Éiy¡F Éwhnyh, vil Fiwthf
ïªâa¥ bgU§fl ïUªjhnyh fLikahd j©lid Éâ¡f¥g£lJ. gr fhy§fËTl
xnu Éiy vgJ cWâ bra¥g£lJ. blÈÆ eilKiwÆÈUªj
m§fho ÉâKiwf khfhz jiyefu§fËY«, ãw efu§fËY«
eilKiw¥gL¤j¥g£ljh vW bjÇaÉiy.
192 193
m§fho Ó®âU¤j§f jÉu ÃytUth Ã®thf¤âY« myhîÔ »ÍÆ j¡fhz¥
myhîÔ »Í ftd« brY¤âdh®. Ãy msit¡F VghL brj gilbaL¥ò« bjÅªâa bt¿fS«
KjyhtJ blÈ Rjh mtnu. bgU« Ãy¢Rthjh®fS« ÃytÇ F¿¥ãl¤j¡fit. bj» ehF K¡»a
brY¤JtâÈUªJ j¥g KoaÉiy. gilåu®fS¡F Câa« tH§f muRf ïUªjd. njt»Ç ahjt®f,
trâahf, ÃytÇ bgU«ghY« gzkhfnt tNÈ¡f¥g£lJ. thu§f fhfÔa®f, Jthu rK¤âu¤â
tU§fhy¤â bõ®õh, m¡g® nghnwh® nkbfh©l ÃytUth nAhrs®f kW« kJiu¥ gh©oa®f.
Ó®âU¤j§fS¡F mt® Kndhoahf¤ âfªjh®. njt»Ç mur® uhk¢rªâu njtU¡F vâuhf
gilbaL¥òf khÈ¡ fhóiu myhîÔ »Í mD¥ã miy j®thrh
it¤jh®. mogÂªj mªeh£L mur®
k§nfhÈaU¡bfâuhf myhîÔ »Í MWKiw gilfis Vuhskhd brt¤ij âiwahfî« brY¤âdh®. 1309 khÈ¡ fhó®
mD¥ã it¤jh®. Mdh, _whtJ gilbaL¥ãnghJ thu§fÛJ gilbaL¤jh®. mj mur® ãujhg U¤unjt
k§nfhÈa¤ jiyt® Fth#h blÈtiu Knd¿dh®. ïU¥ãD« K¿ao¡f¥g£lh. Vuhskhd brt« if¥gw¥g£lJ. khÈ¡ fhóÇ
jiyefU¡F EiHahk jL¡f¥g£lh®. mL¤j ïy¡F Jthu rK¤âu mur _wh« åutyhs. mtD«
mL¤j gilbaL¥òf _¿Y« k§nfhÈa®f njhfo¡f¥g£L bgU¤j brt« if¥gw¥g£L blÈ¡F mD¥ã
MÆu¡ fz¡» bfhy¥g£ld®. tlnkF it¡f¥g£lJ. khÈ¡ fhó® ãd® kJiuÛJ gilbaL¤jh®. jiyef®
viy¥òw¤â nfh£ilf f£l¥g£ld. m§F kJiuiaÉ£L åugh©oa j¥ãnahodh. fhó® bgU« brt¤ij
ghJfh¥ò¡fhd gilf ÃW¤â it¡f¥g£ld. if¥g¿ vL¤J¡ bfh©L blÈ âU«ãdh®.
F#uh¤, nkth®, j¡fhz« M»at¿ 1316 myhîÔ »Í ïwªjh®. mt® vG¤j¿Éyhjtuhf
ÛJ myhîÔ »Í nkbfh©l gilbaL¥ò ïUªj nghâY«, mÛ® F°U, mÛ® Ahr nghw fÉP®fis
f F¿¥ãl¤j¡fit. 1299 E°u¤fh, MjÇ¤jh®. òâa jiyef® ÓÇ kW« òfthªj EiHthÆyhd
cY¡fh ïUtiuí« F#uh¤ij¡ if¥gW«go miy j®thrh vw f£ol¤ijí« mt® f£odh®. myhîÔ
mD¥ãit¤jh®. kdU« mtuJ kfS« »Íia¤ bjhl®ªJ Kghu¡ õh, FÞUõh ïUtU« M£á¡F
j¥ãÉ£l nghâY«, muá k£L« ifJ uhÂ g¤ÄÅ tªjd®. âgóÇ MSeuhd fhÌ khÈ¡, F°Uõhit¡
bra¥g£L blÈ¡F mD¥ã it¡f¥g£lh®. bfhWÉ£L 1320 »ahRÔ J¡s¡ vw g£l¤Jl blÈ
F#uh¤ gilbaL¥ãnghJjh fhó® vw mÈ if¥gw¥g£L mÇaizna¿dh®.
blÈ¡F bfh©L bry¥g£lh. mtD¡F khÈ¡ eha¥ gjÉ J¡s¡ t«r« (1320 - 1414)
tH§f¥g£lJ. 1301 myhîÔ »Í uhªj«óU¡F vâuhf ngh®
bjhL¤jh®. _W khj KWif¡F¥ã mJ åªjJ. u#ò¤âu¥ »ahRÔ J¡s¡ ït«r¤ij ÃWÉat®. mt® jdJ kf
bg©f #îA® vw tH¡f¥go Ô¡FË¤J kh©ld®. édhfh vgtiu thu§fY¡bfâuhf gilíl mD¥ã
myhîÔÅ mL¤j ïy¡F á¤ö®. uh#°jhÅ tÈikahd muR it¤jh®. ãujhgU¤uid K¿ao¤J bgU« bghUSl édhfh
mJ. uh#h u¤já§F« mtdJ åu®fS« åu¤Jl nghÇ£ld®. ehL âU«ãaîl jdJ jªijia râ brJ bfhWÉ£L 1325
Mdh mogÂªjd®. uhÂ g¤ÄÅ cË£l u#ò¤âu kfË® M« M©L KfkJ ã J¡s¡ vw g£l¤Jl mÇaizna¿dh®.
Ô¡FË¤jd®. g¤ÄÅ fijia g¤kht¤ vw üÈ b#aá mHfhf »ahRÔ jdJ M£á¡ fhy¤â blÈ¡F mU» J¡sfhgh¤
És¡»ísh®. efU¡F monfhÈdh®.
194 195
KfkJ ã J¡s¡ (1325 - 1351) m¿Kf¥gL¤âdh®. gâdhfh« üwh©o cyf« KGtJ«
btË¡F j£L¥ghL Vg£lJ. milahs ehza« vgJ òâajy.
ïil¡fhy ïªâa tuyh¿ jÅ¢áw¥ghd Fz« Vfdnt ÓdhÉ F¥shfh fh»j¥ gz¤ij btËÆ£oUªjh®.
bfh©ltuhf KfkJ ã J¡s¡ És§»dh®. mtuJ nguthÄ¡f mnj KiwÆjh, J¡s¡ btË jh§fh ehza§fS¡F¥ gâ
â£l§fS« òâa gÇnrhjidfS« bgU« njhÉailªjd. br¥ò ehza§fis btËÆ£lh®. Mdh, nghÈ ehza§fis
VbdÅ mit m¡fhy¤âF xthâUªjd. rka Étfhu§fË jilbra mt® elto¡if vL¡fÉiy. bghbfhy®f bgU¤j
r»¥ò¤ jikílndna mt® elªJ bfh©lh®. v»¥J, Ódh, <uh msÉ nghÈ ehza§fis cg¤â brjd®. ïjdh,
nghw bjhiyöu ehLfSl mt® muáa cwîfis m§fhofË òâa ehza§fis th§f kW¤jd®. ïWâahf, KfkJ
it¤âUªjh®. gntW ey« ga¡F« jhus Ó®âU¤j§fisí« mt® ã J¡s¡ milahs ehza« btËÆLtij ÃW¤âÉ£L, br¥ò
m¿Kf¥gL¤âdh®. Mdh, mtuJ mid¤J Ó®âU¤j§fS« ehza§fis btË ehza§fshf muR¡ fUñy¤â kh¿¡
njhÉÆnyna Koªjd. mtuJ rkfhy vG¤jhs®fshd <rhÄ, bfhsyh« vd m¿É¤jh®. ïjdh fUñy« fhÈah»W.
guhÅ, ïg göjh nghwt®fTl J¡s¡» MSik F¿¤J guhÅÆ TW¥go J¡sfhgh¤ bjU¡fË br¥ò ehza§f
bjËthf F¿¥ãlÉiy. Mdh, áwªj ïy¡»a, rka kW« FÉa FÉayhf fhz¥g£ld.
j¤Jt¡ fÉ nfÉfË nj®¢á bg¿Uªj xnu blÈ Rjh
KfkJ ã J¡s¡. njh M¥ gFâÆ tÇ Éâ¥ò
jiyef® khw« Rjh eilKiw¥gL¤âa ïÉu©L â£l§fS«

gLnjhÉailªjd. mtuJ bfsut« ghâ¡f¥g£lnjhL,
KfkJ ã J¡s¡, njt»Çia jdJ ïu©lhtJ jiyefuh¡f Ãâ¢á¡fY« Vg£lJ. vdnt, KfkJ ã J¡s¡ njhM¥ gFâ
ÉU«ãdh®. bjÅªâahÛJ f£L¥gh£il cWâ¥gL¤Jtnj mtuJ Foahdt®fË ÃytÇia ca®¤âdh®. (njh M¥ vgJ f§if -
neh¡f«. 1327 M« M©L mjfhd ÉÇthd VghLfis aKid eâfS¡F ïil¥g£l Ãy¥gFâahF«). m¥nghJ, bfhoa
nkbfh©lh®. murit, cnykh¡f, N~ã¤JwÉf blÈÆÈUªJ grK« m¥gFâÆ jiy ÉÇ¤jhoaJ. vdnt, tÇ¢ Rikia
ïl« bga®tjF Ma¤j§f nkbfhs¥g£ld. njt»Ç¡F, jh§fkh£lhj Foahdt®f Ãy§fis É£LÉ£L Xl¤
bjsyjhgh¤ vW« bgaÇl¥g£lJ. òâa jiyefU¡F bry bjhl§»dh®f. Mdh KfkJ ã J¡s¡ mt®fis¡ if¥g¿
kW¤jt®fÛJ Rjh fLikahd elto¡iffis vL¤jh®. fLikahf¤ j©o¤jh®. fytu« xL¡f¥g£lJ.
ïjdh, blÈ k¡f bgU« Jg§fS¡fshÆd®. ïÉU
ntsh© Ó®âU¤j§f
ïl§fS¡F« ïil¥g£l öu« 1500 »nyh Û£l®fshF«. nfhil¡
fhy¤â nkbfh©l fLikahd gaz« gyiu gÈ bfh©lJ. Ãthuz elto¡if tH§FtJ«, ntsh©ikia
ïu©L M©LfS¡F¥ãwF Rjh bjsyhjhgh¤ij¡ ifÉ£L, KndWtJnk ãu¢id¡F Ô®thf ïU¡f Koí« vgij Rjh
Û©L« midtiuí« blÈ¡F jhkjkhfnt cz®ªjh®. Foahdt®f Éijf th§fî«
âU«òkhW gÂ¤jh®. ntsh©ikia¥ bgU¡fî« j¡fhÉ¡ flf tH§F« â£l¤ij
milahs ehza« Rjh m¿É¤jh®. âthÅ nfhÏ vw ntsh©Jiw xiwí«
mt® VgL¤âdh®. vGgJ y£r %gh muR bryÉ 64 rJu ik
M©LfË KfkJ
1329 - 30 gu¥ã khâÇ¥ g©iz xiwí« mt® cUth¡»dh®. ï¤â£l«
ã J¡s¡ milahs ehza¤ij KfkJ ã J¡s¡» ãnuh° J¡s¡ fhy¤â nkY« ÉÇîgL¤j¥g£lJ.
br¥ò ehza§f
196 197
»s®¢áf ghuÓf bkhÊÆ bkhÊ bga®¡f¡¢ brjh®. ãd®, áªJ¥
gFâÆÈUªj j£lh vw Él¤â eilbgw »s®¢áia xL¡»dh®.
KfkJ ã J¡s¡ M£áÆ ãgFâÆ ca®FoÆdU«
M£á¤ Jiw Ó®âU¤j§f
khfhz MSe®fS« gntW ïl§fË »s®¢áfË <Lg£ld®.
kJiuÆ Ar õh »s®¢á brJ Rjªâu kJiu RjhÅa¤ij ãnuh° J¡s¡» M£áÆ gntW M£á¤ Jiw
ÃWÉdh®. 1336 É#aefu¥ nguuR njhWÉ¡f¥g£lJ. 1347 Ó®âU¤j§f nkbfhs¥g£ld. M£á el¤Jtâ cnykh¡fË
ghÄÅ muR ÃWt¥g£lJ. mnah¤â, Kjh, áªJ M»at¿ Mnyhrid¥go elªJ bfh©lh®. ca®FoÆdiu MjÇ¤j mt®,
MSe®fS« »s®¢áfË <Lg£ld®. F#uh¤â j» mt®f j§fsJ brh¤J¡fis gu«giu thÇRfS¡F tH§fî«
nkbfh©oUªj »s®¢áia ml¡f¢ brw KfkJ ã J¡s¡ mDkâ¤jh®. ï¡jh Kiw Û©L« bfh©L tu¥g£lJ.
_W M©Lf mtid Éu£Ltâ brytÊ¤jh®. ïjdh, thÇRfS¡F« mit brWnru tÊtF¡f¥g£lJ. ï°yhÄa¢
nehth¥g£l mt® 1351 ïwªjh®. k¡fËlÄUªJ RjhD«, r£l¥go mt® tÇfis Éâ¤jh®.
RjhÅlÄUªJ k¡fS« ÉLjiy bgwjhf gbjsÅ
F¿¥ã£Lsh®. guhÅ vw vG¤jhs® mtiu Ku©fË bkh¤j¡ K°È« myhjt®fÛJ ÍÌah tÇ f£lha« Éâ¡f¥g£lJ.
fyit vW kâ¥ã£Lsh®. blÈ RjhÅa« mtuJ M£á¡ Ú®¥ghrd tÇ Éâ¤j Kj Rjh mtnu. mnjrka«
fhy¤âÈUªJ mÊa¤ bjhl§»aJ. Ú®¥ghrd¤J¡fhf gy fhthfisí« »zWfisí« mik¤J¡
bfhL¤jh®. r£y{Kj Ahá tiu 200 »nyhÛ£l® Ús¤âF
ãnuh° J¡s¡ (1351 - 1388)
mik¡f¥g£l fhthna mt¿ Äf ÚskhdjhF«. aKdh Kj
1351 KfkJ ã J¡s¡ kiwªjã ãnuh° J¡s¡if Ï°[h tiu kbwhU fhth bt£l¥g£lJ. blÈí« mij¢
ca®FoÆd® blÈ Rjhdhf mku it¤jd®. bjY§F ãuhkz R¿íÄUªj Rkh® 1200 gH¤njh£l§fËÈUªJ« muR¡F ey
K°Èkhd fh-ï-#Ah k¡gh vgtiu thá® (Kjyik¢r®) tUth »il¤jJ. ï°yhÄa r£l¤â ïl« ïiy vgjh 28
gjÉ¡F ãnuh° J¡s¡ ÃaÄ¤jh®. mtuJ Mnyhrid¥go Rjh bghU£fÛJ Éâ¡f¥g£oUªj áw¥ò tÇfisí« Rjh u¤J
M£á el¤â RjhÅa¤â bgUikia¥ ghJfh¤jh®. brjh®. f®fhdh¡f vwiH¡f¥g£l mu©kid¡F¤
njitahd bghU£fis cg¤â brí« bjhÊrhiyfisí« mt®
gilbaL¥òf VgL¤âdh®. mt¿ MÆu¡fz¡fhd moikf ntiy
brjd®. mtuJ M£á¡ fhy¤â KªüW¡F« nkg£l efu§f
blÈ RjhÅa« áj¿Élhk fh¥ghWtnj ãnuh°
ÃWt¥g£ld. blÈ br§nfh£il¡F mUnf mik¡f¥g£l
J¡s¡» jiyaha flikahf ïUªjJ. j¡fhz¤âY« bjÅªâ
ãnuhrhgh¤ efu« òf Ä¡fJ. mJ jfhy¤â ãnuh° õh nfh£yh
ahÉY« RjhÅa¤ij ÉÇîgL¤JtijÉl, tlïªâahÉ mj
vd¥gL»wJ. é«kh kNâ, FJ¥Ädh® nghw giHa ád§fisí«
Mâ¡f¤ij ÃiyÃW¤jnt Kaá¤jh®. t§fhs¤âbfâuhf mt®
mt® br¥gÅ£lh®.
nkbfh©l ïu©L gilbaL¥òfS« bt¿Æ KoaÉiy. blÈ
RjhÅa¤â ãoÆÈUªJ t§fhs« eGÉaJ. #{ef® (jfhy mdhijf kW« if«bg©f eyD¡fhf âthÅ ifu¤
xÇrh) ÛJ gilbaL¤J¢ brw ãnuh° õh bgU« brt¤Jl vw òâa Jiw xW« cUth¡f¥g£lJ. ïytr kU¤JtkidfS«,
âU«ãdh®. ehf® nfh£ÛJ gilbaL¤J mj M£áahsiu âiw ViH K°È«fS¡F âUkz Mnyhrid ika§fS«
brY¤J«go brjh®. m¥gilbaL¥ãnghJ #htyK» Mya VgL¤j¥g£ld. guhÅ, mã¥ nghw m¿P®fisí« ãnuh° J¡s¡
üyf¤âÈUªj 1300 tlbkhÊ¢ Rtofis¡ bfh©L tªjh®. mtiw MjÇ¤jh®. cnyhkh¡fË ng¢ir kâ¤J elªj mt® Îah
198 199
K°È«fisí«, N~ã¤ JwÉfisí« rka r»¥ò¤ jikíl nyho M£áahs®f _tÇ á¡fªj® nyhona (1489 - 1517)
el¤j¤ jt¿dh®. ïªJ¡fis ïu©lh« ju Fok¡fshfnt¡ fUâ òfÄ¡ft®. Õfh® KGtijí« mt® jkJ f£L¥gh£oÑ
ÍÌah tÇia f£lhakh¡»dh®. bfh©Ltªjh®. gy u#ò¤âu¤ jiyt®fS« mtuh K¿ao¡f¥
ïªjk£o mt® tU§fhy á¡fªj® nyho, mîu§fÓ¥ g£ld®. t§fhs¤ij jh¡» mj M£áahsiu mogÂa¢ brjh®.
M»nahU¡F tÊfh£oahf¤ âfªjh®. njhfo¡f¥g£l åu®fis grh¥ Kj Õfh® tiu jkJ muir á¡fªj® nyho ÉÇîgL¤âdh®.
moikfsh¡»ajh, mtuJ M£áÆnghJ moikfË mt® áwªj M£áahsU«Tl. rhiyf gy mik¡f¥g£ld. Ú®¥ghrd
v©Â¡if xU y£r¤J v©gjhÆu¤ij¤ jh©oaJ. 1388 trâf nk«gL¤j¥g£ld. ï¤jifa eFz§f thªj mt® xU
ãnuh° ïwªjnghJ, RjhD¡F« ca®FoÆdU¡FÄilÆyhd rka bt¿auhfî« ïUªjh®. ïªJ¡fÛJ gntW f£L¥ghLfisí«
órf Û©L« jiybaL¤jd. ãnuh° J¡s¡ cUth¡»a Éâ¤jh®. ïU¥ãD«, nyho RjhfË tÈikí« mâfhuK« bgW¤
moikfË »s®¢áia mtU¡F¥ã tªj M£áahs®f âfªjt® mtnu.
vâ®bfhs nt©oajhÆW. á¡fªj® nyho¡F¥ ãwF M£á¡F tªj mtuJ _¤j kf
mL¤j áy M©LfË blÈ RjhÅa« áijªjJ. khst«, ï¥uhÏ« nyho MztÄ¡ft®. muritÆnyna ca®FoÆdiu mt®
F#uh¤ nghw khfhz§f ÉLjiyia m¿É¤J¡ bfh©ld. 1398 mtkâ¤jh®. fyf« brjt®f bfhy¥g£ld®. mtuJ áw¥gh
M« M©L eilbgw ij_Ç gilbaL¥ò Ãiyikia nkY« myhîÔ fyf¤â <Lg£lh®. grhã MSeuhf ïUªj
nkhrkh¡»aJ. blÈ¡F ij_® EiHªjnghJ vâ®¥gjF bjsy¤fh nyhoí« ï¥uhÏ« nyhoah mtkâ¡f¥g£lh®. kd«
vtUÄiy. _W eh£f blÈia Niwahoa ij_® btW¤j bjsy¤fh nyho ïªâahÛJ gilbaL¤J tU«go ghgU¡F
MÆu¡fz¡fhd k¡fis¡ bfhW Vuhskhd brt¤ij miH¥ò ÉL¤jh®. blÈ¡F vâuhf gilbaL¤J tªj ghg® 1526 M«
bfhisÆ£lh®. 1399 mt® ïªâahit É£lfwh®. ij_Ç M©L ghÅ¥g£L¥ nghÇ ï¥uhÏ« nyhoia K¿ao¤J¡ bfhwh®.
gilbaL¥ò J¡s¡ t«r M£á¡F ngÇoahf mikªjJ. M¥fhÅa®fË muR vGg¤â IªJ M©Lfns Úo¤jJ.
iraJf (1414 - 1451)
fw milîf
ij_® ïªâahit É£L¢ brYKò, »á®fh vgtiu ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
KjhÅ MSeuhf ÃaÄ¤âUªjh®. 1414 »á®fh blÈia¡
if¥g¿ iraJ kuig¤ njhWÉ¤jh®. blÈ RjhÅa¤ij Û©L« 1. 1206Kj 1526 tiu blÈ RjhÅa¤â muáa
Ãiy¥gL¤j mt® Kawh®. Mdh KoaÉiy. 1421 mt® tuyhW.
kiwªjã mtuJ òjt Kghu¡ õh M£á¡F tªjh®. mL¤J 2. moik t«r Rjhf - Ig¡, ïJ¤ÄZ, uáah,
M£á¡F tªj KfkJ õh jk¡bfâuhd râfis K¿ao¥gânyna ghg - mt®fsJ rhjidf.
fhy« fÊ¤jh®. mik¢r® gàY nyho M£áia¥ ão¤jh®. 3. »Í kuò - myhîÔ »ÍÆ ngh® bt¿fS«,
nyhof (1451 - 1526) Ó®âU¤j§fS«.
4. J¡s¡ kuò - KfkJ ã J¡s¡» rhjidf
iraJfis mL¤J M£á¡F tªj nyhof M¥fhÅa®f. M£á¤Jiw elto¡iff.
blÈÆ Kj M¥fhÅa M£áahs® gàY nyho. mtU¡F
5. ãnuh° J¡s¡F« mtuJ M£áí«.
Kò M£á brj midtU« JU¡»a®f. 1489 mt® kiwªj ã
mtuJ kf á¡fªj® nyho M£á¡F tªjh®. 6. iraJf, nyhof, blÈ RjhÅa M£á.
200 201
khâÇ Édh¡f IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf. xW k£Lnk
rÇahdJ.
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf. m. myhîÔ »Í âthÅ-ï-nfhÏ vw ntsh© Jiwia
1. jh§fh vw muhãa ehza Kiwia ïªâahÉ ÃWÉdh®.
m¿Kf¥gL¤âat® M. miy j®thrh EiHthÆiy f£oat® KfkJ ã J¡s¡.
m. myhîÔ »Í M. ïJ¤ÄZ ï. mdhijfS¡F« if«bg©fS¡F« MjutË¡f âthÅfu¤
ï. KfkJ ã J¡s¡ <. ãnuh° J¡s¡ vw òâa Jiwia ãnuh° J¡s¡ VgL¤âdh®.
2. myhîÔ »Í fhy¤â bjÅªâa gilbaL¥ò¡F <. ca® FoÆdiuí«, k¡fisí« tÓfÇ¥gjfhf
jsgâahf ïUªjt® ghuÓf¤âUÉHhthd besu° âUÉHhit ïJ¤ÄZ
m. myhîÔ »Í M. F¤òÔ Ig¡ m¿Kf¥gL¤âdh®.
ï. khÈ¡ fhó® <. #yhYÔ »Í V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
II. nfho£l ïl§fis Ãu¥òf. 1. t§fhs MSe® J¡Çfh ghgD¡F vâuhf »s®¢áÆ
<Lg£lh.
1. uhk¢rªâu njt® ............ M£áahs®.
2. mÛ® F°U nghw òyt®fis ãnuh° J¡s¡ MjÇ¤jh®.
2. g¤kht¤ vw üÈ MáÇa® ...........
3. ghgiu ïªâahÛJ gilbaL¡F«go bjsy¤fh nyho
3. #htyK» Mya üyf¤âÈUüJ tlbkhÊ¢ Rtofis miH¥ò ÉL¤jh®.
vL¤J¢ brwt® ..........
4. blÈ RjhÅa¤âd filá M£áahs® ..........
1. uáah
III. bghU¤Jf.
2. ehgâk® FG
1. KfkJ ã J¡s¡ m. mur¥ gjÉ F¿¤j fU¤J
3. milahs ehza«
2. myhîÔ »Í M. Ar ÃrhÄ
4. iraJ fh
3. ghg ï. m§fho Ó®âU¤j¡f
5. nyhof
4. F¤òÔ Ig¡ <. milahs ehza«
1. F¤òÔ Ig¡» rhjidfis kâ¥ãLf.
2. myhîÔ »ÍÆ m§fho Ó®âU¤j§fis Mf.
3. khÈ¡ fhóÇ bjÅªâa gilbaL¥ò g¿ F¿¥ò vGJf.
202 203
VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf) ghl« - 17
1. ïJ¤ ÄÎ rhjidf g¿ xU kâ¥ÕL jUf.
blÈ RjhÅa¤âÑ ïªâah
2. ghgÅ M£á kW« mur gjÉ F¿¤j mtuJ fU¤ij Mf.
3. KfkJ ã J¡s¡» MSikia kâ¥ãLf.
4. ãnuh° J¡s¡» Ó®âU¤j§f g¿ f£Liu tiuf.
fw neh¡f§f
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
1. blÈ RjhÅa M£áKiw
2. blÈ RjhÅa bghUshjhu«
3. r_f th¡if
4. fiy, f£ol¡ fiy
5. ïy¡»a ts®¢á
blÈ RjhÅa« ÃWt¥g£L, eF ÉÇtilªjnghJ

tÈikí«, âwikí« Ä¡f M£á Kiwí« tsu¤ bjhl§»aJ. blÈ
RjhÅa« mj c¢r f£l¤â ïUªjnghJ mj Mâ¡f«
bjnf kJiu tiu ïUªjJ. blÈ RjhÅa« å¢áailªj
ãwFTl, mj M£á Kiw¡ TWf ãuhªâa muRfËY«. ãd®
Kfyha® M£á KiwÆY« fhz¥g£ld.
ï°yhÄa rka¤ij mo¥gilahf¡ bfh©l xU ï°yhÄa
murhf blÈ RjhÅa« És§»aJ. blÈ Rjhf j§fis
fhÈ¥òfË ãuâÃâfshf fUâ¡ bfh©ld®. F¤gh vw tÊgh£L
rl§»nghJ«, ehza§fËY« fhÈ¥ã bga® ïl« bgwJ.
ghg j«ik flîË ÃH vW T¿¡ bfh©lhY«,
ehza§fË fhÈ¥ã bgaiu bgh¿¡f¤ jtwÉiy. ïJ¤ÄZ,
KfkJ ã J¡s¡, ãnuh° J¡s¡ M»nah® fhÈ¥ãlÄUªJ
mDkâ¡ foj§fisí« bgwd®.
M£á KiwÆ RjhÅ gjÉ Äfî« K¡»a¤Jt« thªjJ.
uhQt«, r£l« kW« muáa elto¡iffË mtnu ïWâ
204 205
Koîfis vL¤jh®. m¡fhy¤â bjËthd thÇRÇik Kiw r£l« myJ õhÇah ãgw¥g£lJ. ïªJ¡fS¡F mt®fsJ
fhz¥glÉiy. mid¤J M©k¡fS« mÇaiz¡F¥ jÅ¢ r£l« tH¡»ÈUªjJ. mt®fsJ tH¡Ffis bgU«ghY« »uhk
ngh£oÆ£ld®. ïJ¤ ÄZ jdJ òjt®fis É£LÉ£L kf grha¤J¡fns Ô®¤J it¤jd. »ÇÄd r£l§fis¥
uáahit jdJ thÇrhf ÃaÄ¤jh®. Mdh, thÇRfS«, bghW¤jtiu, mt¥nghJ Rjhf btËÆL« MizfS«,
thÇR¡fhd ÃaÄd§fS« ca®FoÆdÇ x¥òjiy¥ bgw ÉâKiwfS« r£l§fshf ãgw¥g£ld. âthÅ ïõh vgJ
nt©oÆUªjJ. mÇaiz¡F thÇRfis ÃaÄ¥gâ áy rka§fË ngh¡Ftu¤J¤ Jiw. M£áahsU¡F« mâfhÇfS¡F«
cnykh¡fS« K¡»a g§F t»¤jd®. ïU¥ãD«, uhQt tÈikna, ïilÆyhd foj¥ ngh¡Ftu¤Jfis mJ ftÅ¤J tªjJ.
thÇRÇik¥ ngh£oÆnghJ K¡»a fhuÂahf ïUªjJ. csh£á Ã®thf«
k¤âa murh§f«
blÈ RjhÅa¤â khfhz§f ï¡jh¡f vd¥g£ld.
M£á¤ JiwÆ RjhD¡F cjÉahf gntW JiwfS« bjhl¡f¤â mit ca®FoÆdÇ f£L¥gh£o ïUªjd. Mdh,
mâfhÇfS« ïUªjd®. eha¥ vw gjÉ ÄFªj khfhz MSe®f K¡âf myJ thÈ° vW miH¡f¥g£ld®.
mâfhuKsjhF«. Rjhid¥ nghy mid¤J mâfhu§fisí« r£l«, xG§if¥ guhkÇ¥gJ, ÃytÇ tNÈ¥gJ mt®fsJ K¡»a
bgW És§»a eha¥ mid¤J Jiwfisí« jkJ bghJthd gÂahF«. khfhz§f xbthW« Î¡jh vw
f£L¥gh£o it¤âUªjh®. mtU¡F mL¤j ÃiyÆ âthÅ kht£l§fshfî«, Î¡jh xbthW« gy g®fhdh¡fshfî«
Érhu¤ vw Ãâ¤ Jiw¡F¥ bghW¥ghd thá® vw mâfhÇ ãÇ¡f¥g£oUªjd. Î¡jhÇ M£áahs® Î¡ vd¥g£lh®. g®fhdh
ïUªjh®. xbth¿Y« gy »uhk§f ïUªjd. »uhk¤â jiyt® mÄ.
uhQt¤ Jiw âthÅ m®° vd miH¡f¥g£lJ. mÇ°-ï- M£áÆ mo¥gil myF »uhk«. »uhk fz¡f® g£thÇ
KkhÈ¡ vw mâfhÇ mj jiyt®. gilåu®fis nr®¥gJ«, vgtuhth®.
uhQt¤Jiwia Ã®t»¥gJ« mtuJ bghW¥ghF«. mt® gil¤ bghUshjhu«
jsgâ my vgij F¿¥ãlnt©L«. Rjhnd gil¡F¤ jsgâ
Mth®. ghg M£á¡ fhy¤âjh gil¤Jiw cUth¡f¥g£lJ. ïªâahÉ j§fsJ M£áia xU§»iz¤j ãwF, blÈ
gilÆ v©Â¡if _W y£r¤ij jh©oa myhîÔ »Í Rjhf Ãy tUth Ã®thf¤â Ó®âU¤j§fis¡ bfh©L
M£á¡ fhy¤â m¤Jiw nkY« ÉÇîgL¤j¥g£lJ. FâiufS¡F tªjd®. Ãy§f _W tiffshf¥ ãÇ¡f¥g£ld.
NLnghL« Kiwiaí«, åu®fS¡fhd Câa¤ij gzkhf tH§F« 1. ï¡jh - mâfhÇfS¡F Câa¤âF¥ gâyhf mË¡f¥g£l
Kiwiaí« myhîÔ »Í m¿Kf¥gL¤âdh®. blÈ kha§f.
RjhÅa¤â Fâiu¥ gil¡F K¡»a¤Jt« mË¡f¥g£lJ.
2. fhÈrh - RjhÅ neuo Ã®thf¤â ïUªj Ãy§f.
âthÅ Çrhy¤ vgJ rka Étfhu§f Jiw. mj jiyt® mâÈUªJ bgw¥g£l tUth murit bryÉd§fS¡F
rj® vw mâfhÇ. kNâf, fyiwf kW« kjurh¡f gagL¤j¥g£lJ.
f£LtjF«, guhkÇ¥gjF« mªj Jiw khÅa§fis tH§»aJ.
3. ïdh« - rka¤ jiyt®fS¡F« - rka ÃWtd§fS¡F«
Úâ¤JiwÆ jiytuhf jiyik¡ fhÌ ïUªjh®. RjhÅa¤â
tH§f¥g£l Ãy§f.
gntW gFâfËY« fhÌf myJ Úâgâf ÃaÄ¡f¥
g£oUªjd®. cÇikÆa F¿¤j tH¡FfË ï°yhÄa jÅ eg®
206 207
bghJthf Éis¢rÈ _¿ xU g§if Foahdt®f Rjh kW« mtuJ FL«g¤âF njitahd bghU£f
tÇahf brY¤âd®. áy rka« Éis¢rÈ rÇghâTl murU¡F brhªjkhd f®fhdh¡fË (bjhÊrhiyfË) cg¤â
tNÈ¡f¥g£lJ. ntW gy tÇfisí« mt®f f£l nt©oÆUªj bra¥g£ld. j§f«, btËahyhd Éiyía®ªj bghU£fS« j§f
jh tWik Ãiwªj th¡ifiana mt®f thH nt©oajhÆW. Mguz§fS« m§F cg¤âah»d. Rjhfis¥ ãg¿
mo¡fo njh¿a gr§fsh mt®fsJ Ãiyik nkY« ca®FoÆdU« Ml«gu thÉ <Lg£ld®. mt®fS¡F mâf
nkhrkilªjJ. ïU¥ãD«, KfkJ ã J¡s¡, ãnuh° J¡s¡ Câa« tH§f¥g£ljh, brt¤ij Vuhskhf nr®¤jd®.
nghw Rjhf Ú®¥ghrd trâfis brJ bfhL¤J« j¡fhÉ¡ blÈ RjhÅa M£á¡ fhy¤â ehza Kiwí« eF
flfis tH§»í« ntsh© cg¤âia¥ bgU¡f Kaá¤jd®. ts®¢á bgwJ. ïJ¤ÄZ gytifahd btË jh§fh¡fis
gh®È¡F¥ gâ nfhJik nghw ca®ªjuf gÆ®fis gÆÇL«go btËÆ£lh®. »Íf fhy¤â xU btË jh§fh vgJ 48
mt®f Foahdt®fis C¡FÉ¤jd®. ãnuh° njh£l gÆ®fis Ílhfis¡ bfh©ljhF«. J¡s¡ M£á¡ fhy¤â mJ 50
C¡FÉ¤jh®. KfkJ ã J¡s¡, âthÅ nfhÏ vW jÅahf xU Ílhfshf ïUªjJ. myhîÔ »ÍÆ bjÅªâa¥
ntsh© Jiwia VgL¤âdh®. gilbaL¥ò¡F¥ ãwF, âdh® vd¥gL« j§f ehza§f òfbgW
RjhÅa®f fhy¤â efu kakh¡f« nkY« NLão¤jJ. És§»d. br¥ò ehza§f Äf¡ Fiwthfî«, njâf ï¿í«
Vuhskhd bgUefu§fS«, efu§fS« ts®¢áailªjd. yhT®, fhz¥gL»wd. KfkJ ã J¡s¡ milahs ehza Kiwia
Kjh, ònuh¢, mÏthuh, y¡bdsâ, bjsyjhgh¤, blÈ, gÇnrhâ¤jnjhL j§f«, btË ehza§fisí« btËÆ£lh®. mit
#hó® vgit mt¿ F¿¥ãl¤j¡fit. ÑiH cy» blÈ v£L btntW j§frhiyfË th®¡f¥g£ld. FiwªjJ 25
Äf¥bgÇa efukhf És§»aJ. m¡fhy¤âa thÂf ts®¢á g¿ tif¥g£l j§f ehza§f mtuh btËÆl¥g£ld.
rkfhy vG¤jhs®f ÉtÇ¤Jsd®. ghuÓf tisFlh¥ gFâ, r_f th¡if
nkF Máah, bj»H¡F Máa ehLf nghwtW¡F Vuhskhd
bghU£f VWkâ bra¥g£ld. KjhÅf kW« M¥fhÅa blÈ RjhÅa® fhy¤â ïªJ rKjha mik¥ã xUáy
K°È«f flflªj thÂf¤ij¡ f£L¥gL¤âd®. F#uh¤ khWjf fhz¥g£ld. rKjha¤â ãuhkz®f ca®ªj ïl«
kh®thÇfS«, K°È« nghuh tÂf®fS« ceh£L thÂg¤â t»¤j gu«giu #hâKiw tH¡f¤âÈUªjJ. kfË® moikfshfnt
áwªJ És§»d®. rhiyf mik¡f¥g£L eF guhkÇ¡f¥g£ljh el¤j¥g£ld®. râ tH¡fK« eilKiwÆÈUªjJ. ca® t®¡f
ngh¡Ftu¤J brâ¤ bjhl®ò vËikahf ïUªjd. F¿¥ghf, mur¥ bg©fËilna g®jh vw Kf¤âiu mÂí« tH¡fK«,
bgUtÊf ey KiwÆ ïUªjd. bgUtÊ¤ jl§fË gaÂf jÅ¤âU¡F« tH¡fK« fhz¥g£lJ. ïªâahÉ muhãaU«,
ïis¥ghWtjfhf M§fh§nf j§F« ÉLâfS« JU¡»aU« g®jh Kiwia m¿Kf¥gL¤âd®. ãd®,
mik¡f¥g£oUªjd. tlïªâahÉ ca®#hâ ïªJ¥ bg©fËilna mtH¡f« guÉaJ.
m¡fhy¤â gU¤â kW« g£L¤ JÂf cg¤â ts®¢á RjhÅa® fhy¤â rKjha« gntW ïd§fshf ãÇªJ
bgwJ. g£L¥ òG ts®¥ò ïªâahÉ m¿Kf¥gL¤j¥g£ljh ãw »lªjJ. JU¡»a®, <uhÅa®, M¥ff, ïªâa K°È«f j¤j«
ehLfËÈUªJ f¢rh¥g£L ïw¡Fkâ brtJ FiwªjJ. fh»j jÅ¥g£l milahs§fis j¡fit¤J¡ bfh©ld®. mt®fS¡
cg¤âí« ts®ªjJ. 14 kW« 15 üwh©LfËÈUªnj fh»j« »ilna fy¥ò kz« eilKiwÆ ïiy. ÑrhâÆÈUªJ
bgUksî gagL¤j¥g£lJ. njh bghU£f, cnyhf¥ bghU£f, K°È«fshf kh¿at®f rk mªj°Jl el¤j¥glÉiy.
f«gs ÉÇ¥òf nghw ãw bjhÊfS« eF ts®¢áailªjd. K°È« ca®FoÆdU¡F mË¡f¥g£l ca® gjÉf ïªJ
208 209
ca®FoÆdU¡F kW¡f¥g£ld. ïªJ¡f á«Ä¡f myJ tisîfS« FÉkhl§fS« fyªJ f£l¥g£l f£ol
ghJfh¡f¥g£l Fof vd¡ fUj¥g£ld®. mt®f Íáah tÇia mik¥òfis J¡s¡Ff cUth¡»d®. Éiy FiwthdJ« vËjhf
f£lha« brY¤j nt©oÆUªjJ. bjhl¡f¤â ÃytÇíl nr®¤J »il¡f¡ ToaJkhd rh«g Ãy¥ ghiw¡ ffisí« mt®f
Íáah tÇ tNÈ¡f¥g£lJ. ãnuh° J¡s¡ mij¤ jÅahf¥ ãÇ¤J, gagL¤âd®. »ahRÔ J¡s¡ fhy¤â J¡sfhgh¤ mu©kid
#áah tÇia jÅahf tNÈ¡f elto¡if vL¤jh®. áy rka§fË tshf«, mjD mikªJs mH»a VÇ M»ad mik¡f¥g£ld.
ãuhkz®fS¡F Íáah tÇÆÈUªJ Éy¡F mË¡f¥g£lJ. ca®ªj nkilÛJ »ahRÔÅ fyiwia KfkJ ã J¡s¡
fiy, f£ol¡fiy mik¤jh®. blÈÆYs nfh£yh nfh£il ãnuh° J¡s¡»
gil¥ghF«. nyhofË f£ol¡ fiy¡F vL¤J¡ fh£lhf
blÈ RjhÅa¤â fiy, f£ol¡fiy, ïªâa¥ blÈÆYs nyho njh£l§fis¡ Twyh«.
ghÂÆÈUªJ khWg£oUªjJ. ïir
tisîf, FÉkhl§f, ca®ªj
nfhòu§f myJ Ädhu£Lf rhu§», ugh¥ nghw òâa ïir¡ fUÉf m¡fhy¤â
muhãa vG¤J¡fshyhd my§fhu m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. nfhuh, rhd« nghw gy òâa uhf§fis
totik¥òf nghwtiw mÄ® F°U m¿Kf« brjh®. ïªJ kW« <uhÅa Kiwfis
JU¡»a®f m¿Kf¥gL¤âd®. x¿iz¤J FthÈ° vw òâa tif bkÈirfisí« mt®
ïªâa áãfË âwikfis cUth¡»dh®. ájh® ïir¡ fUÉí« mtuJ f©Lão¥ng vW«
mt®f eF gagL¤â¡ TWt®. ãnuh° J¡s¡ M£á¡ fhy¤â uhfj®g© vw ïªâa
Fth¤ c ïÞyh« kNâ
bfh©ld®. áf¥ò, kr ïirü ghuÓf bkhÊÆ bkhÊ bga®¡f¥g£lJ. Õ®nghj
Ãw§fshyhd gË§F¡ ffisí«, kzghiwfisí« gagL¤â vw N~ã¤JwÉ m¡fhy¤âa òfÄ¡f ïirnkijfË xUt®.
f£ol§fis mt®f gy t©z§fË mik¤jd®. FthÈaiu¢ nr®ªj uh#h ká§ áwªj ïir¥ãÇa®. k
bjhl¡f¤â nfhÆfisí« ãw f£ol§fisí« cil¤J fî¤Jf vw ïir ü bjhF¡f¥gLtjF mt® bgU«
mtiw kNâfshf kh¿aik¤jd®. vL¤J¡fhllhf, blÈ C¡fkË¤jh®.
FJ¥ÄdhU¡F mU»Ys Fth¤ c ï°yh« kNâ gntW ïªJ ïy¡»a«
kW« rkz¡ nfhÆfis mÊ¤J mªj¥ bghU£fis¡ bfh©L
f£l¥g£ljhF«. Mdh, ãd® òâa f£ol§fisí« mt®f blÈ Rjhf fÉ, ïy¡»a¤ijí«
f£l¤ bjhl§»d®. gâ_wh« üwh©il¢ nr®ªj Äfî« ngh¿ ts®¤jd®. mt®fË gy® muhãa
ãuhkh©lkhd f£ol« FJ¥Ädh®. mJ Ig¡fh bjhl§f¥g£L, kW« ghuÓf bkhÊfis neá¥gt®fshf
ïJ¤Äõh f£o Ko¡f¥g£lJ. vGg¤âbahU Û£l® cauKs ïUªjd®. ghuÓf¤âÈUªJ gy m¿P®f
mªj nfhòu« N~ã¤ JwÉ F¤òö g¡âah® fh» vgtuJ ïªâahÉF tªjd®. M£áahs®f ghuÓf
Ãidthf vG¥g¥g£lJ. f£ol¤âÈUªJ rW btËna Ú£lg£Ls bkhÊia bgÇJ« C¡FÉ¤jd®. rkaÉa,
gh®itahs® khl§f m¡fhy f£ol¡ fiyÆ áw¥ò¡F rhwhf¤ fÉij jÉu tuyhW vGtijí« mt®f bgÇJ«
âf»wd. ãd®, FJ¥ÄdhU¡F myhîÔ »Í miy j®thrh MjÇ¤jd®. xUáy RjhfË muritÆ
vw EiHthÆiy mik¤jh®. mj FÉkhl« m¿Éa ó®tkhf tuyhW m¿P®fS« ïl« bg¿Uªjd®.
cUth¡f¥g£LsJ. Ar ÃrhÄ, Ä A{-c°-áuh{, áahîÔ mÛ® FÞU
210 211
guhÅ, A«°-áuh{ mã¥ M»nah® m¡fhy¤âa òfÄ¡f tuyhW
fw milîf
m¿P®f. J¡s¡ t«r¤â tuyhiw guhÅ, jhÇ» ãnuh° õhÏ
vw bgaÇ vGâdh®. 1260 M©L tiuÆyhd K°È« mur ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ.
Fy§fË tuyhiw jghf¤-ï-erhÇ vw bgaÇ ÄA{-c°- 1. blÈ RjhÅa¤â k¤âa, khfhz M£á Kiwf.
áuh{ vGâdh®.
2. blÈ RjhÅa M£áÆ k¡fË bghUshjhu
mÄ®F°U m¡fhy¤â thªj áwªj ghuÓf m¿P®. th¡if.
Vuhskhd ghlfis vGâís mt®, gntW fÉij tot§fis
gÇnrhâ¤J, rgh¡-ï-ïª¤ vw ïªâa¥ ghÂÆyhd ghuÓf 3. r_f Ãiyí« ïªâa rKjha¤â K°È« M£áÆ
fÉij tot¤ij cUth¡»dh®. áy ïªâ¥ ghlfisí« mt® jh¡fK«.
vGâísh®. mÄ® F°U myhîÔ »ÍÆ bt¿fis¡ TW« 4. blÈ RjhÅa¤â fiyf£ol¡ fiy.
fhbr-c-~ò% vw üiyí« vGâísh®. mtuJ òfbgw
5. ghuÓf kW« ãw bkhÊ m¿P®fS« mt®fsJ
üyhd J¡s¡ ehkh »ahRÔ J¡s¡» vG¢áia ÉtÇ¡»wJ.
g§fË¥ò«.
tlbkhÊí«, ghuÓf bkhÊí« blÈ RjhÅa¤â ïiz¥ò
bkhÊfshf¤ âfªjd. tlbkhÊ¡ fijf gytiw ghuÓf
bkhÊÆ KjKjÈ bkhÊ bga®¤jt® e¡ õã. JJ ehkh myJ
»ËbkhÊ vw òfbgw ü JU¡» bkhÊÆY« ãd® gntW
Inuh¥ãa bkhÊfËY« bkhÊ bga®¡f¥g£lJ. fhZÛ® mur®
b#ÆDyhgÔ M£á¡ fhy¤â fAz® uh#ju§»Âia¥
gil¤jh®. gntW kU¤Jt« kW« ïir bjhl®ghd üfS«
ghuÓf bkhÊÆ bkhÊah¡f« bgwd.
mg%Å vGâa »jh¥-c-ïª¤ muhãa bkhÊÆ
gil¡f¥g£l òfbgw üyhF«. ãuhªâa bkhÊfS« m¡fhy¤â
ts®¢áailªjd. rª¤ guho m¡fhy¤âa áwªj ïªâ¡ fÉP®.
t§fhs ïy¡»aK« ts®¢áailªjJ. E°u¤ õh kfhghu¤ij
t§fhs¤â bkhÊbga®¥gjF cWJizahf ïUªjh®. F#uh¤â
kW« kuh¤â bkhÊf ts®tjF g¡â ïa¡f« tÊtF¤jJ.
É#aefu¥ nguuR bjY§F kW« fdl bkhÊ ïy¡»a§fË
ts®¢á¡F cjÉaJ.
212 213
1. blÈ RjhÅa¤â Ãâ¤Jiw âthÅ Érhu¤ vd¥g£lJ.
2. ïªâ üyhd uhfj®g© tlbkhÊÆ bkhÊ bga®¡f¥g£lJ.
1. blÈ RjhÅa¤â khfhz MSe®f vthW
miH¡f¥g£ld®? 3. ïªJ¡f á«Ä¡f vW miH¡f¥g£lJl Íáah tÇ
brY¤JkhW« f£lha¥gL¤j¥g£ld®.
m. Î¡j®f M. K¡âf
VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
ï. g£thÇf <. brs¤Çf
1. âthÅ Érhu¤
2. blÈÆYs nfh£yh nfh£ilia mik¤jt®
2. blÈ RjhÅa ehza§f
m. ãnuh° J¡s¡ M. ïJ¤ÄZ
3. mk®F°U
ï. myhîÔ »Í. <. á¡fªj® nyho
4. FJ¥Ädh®
1. blÈ RjhÅa¤â gil¤ Jiw .......... vd miH¡f¥g£lJ.
1. blÈ RjhÅa¤â csh£á Ã®thf« F¿¤J vGJf.
2. nfhuh kW« rd« nghw òâa uhf§fis m¿Kf¥gL¤âat®.
2. blÈ RjhÅa¤â bghUshjhu Ãiyia És¡Ff.
III. bghU¤Jf.
1. ÄA{-cÞ-áuh{ m. uh#ju§»Â
1. blÈ RjhÅa M£áKiwia Mf.
2. mÄ®F°U M. jghf¤-ï-ehrÇ
2. blÈ RjhfË g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.
3. fAz® ï. »jh¥-c-Ïª¤
4. mg%Å <. rgh¡-ï-Ïª¤
rÇahdJ.
m. CÊa¤âF <lhf mâfhÇfS¡F tH§f¥g£l Ãy« ï¡jh
vd¥gL«.
M. fhÈrh Ãy« »uhk mâfhÇfË neuo¡ f£L¥gh£o
ïUªjd.
ï. ïdh« vgJ nghÇ g§Fbgw åu®fS¡F mË¡f¥g£l
Ãy«.
<. âthÅ nfhÏ vgJ ÃytUth¤ JiwahF«.
214 215
ghl« - 18 N~ã ïa¡f«
ï°yhÄa rka¤âF njh¿a jhuhs Ó®âU¤j ïa¡fnk

ïil¡fhy ïªâahÉ g¡â ïa¡f« N~ã ïa¡fkhF«. ghuÓf¤â njh¿a N~ã ïa¡f«
gâbdhwh« üwh©o ïªâahÉ guÉaJ. yhTiu¢ nr®ªj
nõ¡ ï°khÆ vw Kj N~ã¤ JwÉ jdJ fU¤J¡fis gu¥g¤
fw neh¡f§f bjhl§»dh®. ïªâahÉ N~ã¤JwÉfËnyna òf Ä¡ft®
Fth#h bkhDÔ á°â. mt® M{ÛÇ j§» jdJ fU¤J¡fis
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ gu¥ãtªjh®. mtuJ Ól®f á°â mik¥ãd® vW
1. ïªâahÉ g¡â ïa¡f¤â njhwK« guîjY«. miH¡f¥g£ld®.
2. ïªâahÉ N~ã ïa¡f¤â ts®¢á kbwhU N~ã¤JwÉahd ÎfhòÔ Ràuht®â vgtuJ
fU¤J¡fsh <®¡f¥g£lt® gfhîÔ r¡fhÇah. mtuJ Ól®f
3. r§fu®, uhkhD#® cË£l g¡â ïa¡f¤jiyt®f Ràuht®â mik¥ãid VgL¤âd®. á°â mik¥ig¢ nr®ªj
4. uhkhdªj®, fÕ®, FUehd¡ - mt®fsJ nghjidf kbwhU N~ã¤JwÉ ÃrhKÔ mîÈah. mt® k¡fËilna áwªj
5. t§fhs«, kfhuhZou¥ gFâfË g¡â ïa¡f« MÛf¡ fU¤J¡fis gu¥ã tªjh®. ï¤jifa N~ã¤JwÉfis,
ïW« Tl K°È«f k£LkyhJ Vuhskhd ïªJ¡fS« tÊg£L
6. g¡â ïa¡f¤â K¡»a¤Jt« tU»w®. mt®fsJ fyiwf ïÉU tF¥ãdU« òÅj¥ gaz«
nkbfhS« ïl§fshf¤ âf»wd.
VG kW« v£lh« üwh©LfË jÄeh£o njh¿a g¡â ïiwtid cz®tjF mò« g¡âínk áwªj tÊf vW
tÊghL g¿ Vfdnt m¿ªJbfh©nlh«. irt rka N~ã¡fU¤Jf tÈíW¤J»wd. kÅj Fy¤â ÛJ mò
ehakh®fS«, itzt Mth®fS« gyt, gh©oa, nrhH® fh£Ltj _ynk flîÛJ mò brY¤j Koí«. vdnt, kÅj
M£á¡ fhy§fË g¡â cz®it¥ gu¥ãdh®f. Mdh, Fy¤âF nrit brtj_ynk flîS¡F nritahw Koí« vd
ïil¡fhy ïªâa g¡â ïa¡f¤â jik N~ãf e«ãd®. flî g¿ m¿ªJ bfhs Ra xG¡f« Äfî«
ntWg£ljhF«. ïªâahÉ ï°yhÄa rka« tÈíW¤j¥g£lJ. itÔf K°ä«f òw xG¡f¤ij tÈíW¤âa
guÉajh Vg£l ÉisîfË gadhf vGªjnj ntisÆ, N~ãf mf xG¡f¤â gaid vL¤Jiu¤jd®.
ïil¡fhy g¡â ïa¡f«. xU flî£bfhif,
rk¤Jt«, rnfhju¤Jt«, rl§Ffis rl§Ffis e«ãÆUªj itÔf K°ä«fS¡F gâyhf
òw¡fÂ¤j nghwit ï°yh¤â N~ãf mò« g¡âínk K¡â¡F tÊf vd ciu¤jd®. MÛf
jikfshF«. ï¤jifa ï°yhÄa fU¤J¡f ts®¢á¡F FUÉ tÊfh£Lj K¡»a« vd N~ã¡f T¿d®.
m¡fhy rka¤ jiyt®fËilna Mªj jh¡f¤ij r»¥ò¤jikí« mt®fsh tÈíW¤j¥g£lJ. âahd«,
VgL¤âd. nkY«, N~ã¤JwÉfS« g¡â ïa¡f ebraf, ght§fS¡F tUªJj, tÊghL el¤Jj,
Ó®âU¤jthâfshd uhkhdªj®, fÕ®, ehd¡ òÅj¥gaz§fis nkbfhSj, jhd§fis brj, JwÉfË
Fth#h eilKiwfis¥ ãg¿ Mirfis¤ Jw¤j nghw fU¤J¡fS«
nghwt®fË áªjidfis j£obaG¥ãd®. bkhDÔ
áÞâ N~ã¤ JwÉfsh vL¤Jiu¡f¥g£ld.
216 217
ï¤jifa itÔf¤jikaw jhuhs¡ ãug¤â kh®¡f¤ij myJ flî Kò ru© miltij nghâ¤jh®.
fU¤J¡f ml§»a N~ãj¤Jt« g¡â jh¤j¥g£l k¡fis itzt rka¤ij ãgW«go uhkhD#® miH¥ò
ïa¡f¥ bgÇah®fËilna Mªj jh¡f¤ij ÉL¤jh®.
VgL¤âd. ãfhy¤â, Kfyha¥ nguur® gâ_wh« üwh©o f®ehlfhit¢ nr®ªj k¤Jt® éth¤kh,
m¡g® N~ã¡ nfh£ghLfis¥ ghuh£odh®. gukh¤khit csl¡»a ¤itj j¤Jt¤ij gu¥ãdh®. mjgo cyf«
mtuJ rka neh¡F kW« khia my, c©ik. flî, Mkh, bghU xbthW« áw¥ghdJ
rka¡bfhiffisí« mit cUth¡»d. bjY§fhdh gFâÆ Ã«gh®¡f®, tygh¢rhÇa® itzt g¡âia¥
N~ã ïa¡f« ïªâahÉ guÉ¡ bfh©oUªj gu¥ãd®. tygh¢rhÇah® tl ïªâah brW m§F »UZzg¡âia¥
mnj ntisÆ ïªJ¡fËilna g¡â ïa¡f« gu¥ãdh®. mt® N¤âu®fisí« jkJ Ól®fshf¡ bfh©oUªjh®.
ntfkhf¥ guÉ¡ bfh©oUªjJ. mò kW« r§fu®
Ûuhgh áwªj »UZz g¡ijahf¤âfªjh®. mtuJ Ûuhg#f
Raey« fythj g¡â M»atiw uh#°jhÅ ãuá¤â bgwit. Jsájhr® uhkg¡juhf És§»dh®.
mo¥gilahf¡ bfh©l ïÉU ïa¡f§fS« ïu©L tF¥ãdÇ uhkhaz¤â ïªâ bkhÊ totkhd uh« rÇ¤kd° vw òfbgw üiy
xWik¡F« tÊtF¤jd. Jsájhr® gil¤jh®.
g¡â ïa¡f«
gâdhF kW« gâidªjh« üwh©LfË uhkhdªj®, fÕ®,
xgjh« üwh©o r§fu® ïªJ rka kWky®¢á¡F ehd¡ M»a _tU« g¡â ïa¡f¤â ö©fshf És§»d®. jk¡F
É¤â£L ïªJ rka¤âF xU òâa kh®¡f¤ij fh£odh®. Kªija bgÇnah®fËlÄUªJ mt®f g¡âíz®it¥ bgwd®.
nfushÉYs fhyoÆ ãwªjt® r§fu®. mtuJ nfh£ghlhd Mdh, k¡fS¡F òâa tÊfis¡ fh£od®. fhy§fhykhf
m¤itj« rhkhÅa kÅjÅ m¿î¡F v£l¡Toajhf ïiy. ãgw¥g£Ltªj _le«ã¡iffis É£blhÊ¤J g¡âbe¿ia¡
nkY«, m¤itj nfh£ghlhd Ã®Fz ãuk¤âF vâuhf fil¥ão¤J K¡â bgWkhW mt®f rhkhÅa k¡fis¡ nf£L¡
r®Fzãuk« vw fU¤J« njh¿aJ. (Ã®Fz ãu«k« - flî bfh©ld®. Kªija fhy Ó®âU¤jthâfis¥nghy, xU F¿¥ã£l
Fzhâra§fswt. r®Fz ãu«k« - flî Fzhâa§fis rka¤ij mt®f rh®ªâU¡fÉiy. rl§FfËY« r«ãujha§fËY«
cilat.) e«ã¡if bfh©oU¡fÉiy. gy flî£ bfhifia¢ rhoa mt®f,
xU flî nfh£gh£il tÈíW¤âd®. áiy myJ cUt
gÅu©lh« üwh©o, brid¡F mU» $bgU« tÊgh£ilí« mt®f ïfªjd®. g¡â be¿_ykhf k£Lnk K¡â
òöÇ ãwªj ïuhkhD#®, jdJ ÉáZlh¤ »£L« vW mir¡fKoahj e«ã¡ifia mt®f bfh©oUªjd®.
itj« vw nfh£gh£il¥gu¥ãdh®. mtuJ mid¤J rka§fË mo¥gil xWikia mt®f tÈíW¤âd®.
fU¤J¥go flî r®Fzãuk myJ Fzhâ
r§fisíilat. gil¥ò, gil¡f¥g£l uhkhdªj®
bghU£fS« c©ikahdit, r§fu® T¿aij¥ uhkhdªj® myfhgh¤â ãwªjt®. bjhl¡f¤â mt®
nghy khia my vgJ mt® thj«. vdnt, uhkhD#Ç Óluhf¤âfªjh®. ãd®, mtuJ jÅ¥ãÇit ÃWÉ
flî, Mkh, bghU mid¤J« c©ik fns. gdhu°, M¡uh nghw ïl§fË jkJ fU¤J¡fis gu¥ãdh®. mt®
Mdh flî kd¤J¡f© csJ. kwit uhkiu tÊg£lh®. KjKjÈ ãuhªâa bkhÊÆ fU¤J¡fis
mid¤J« mtuJ Fzhâra§f. uhkhD#® gu¥ãat® mtnu. vËikahd tÊgh£il mt® m¿Kf¥gL¤âdh®.
ïuhkhD#®
218 219
g©ila rhâ¢ r£l§fis jf®¤bj¿ªjh®. ïÉu©L« g¡â bfhL§nfhik, ehzaÄik, nghÈntl«, flik jtWj
ïa¡f¤âF mt® mË¤j bfhilfshF«. rhâ Kiwia¢ rhoa nghwtiw Éy¡fî« nt©L« vW T¿dh®. mtuJ Ól®f
uhkhdªj® jkJ Ól®fis mid¤J ãÇîfËYÄUªJ« fÕ®gªâf vW miH¡f¥g£ld®.
nj®ªbjL¤jh®. FUehd¡
mtuJ K¡»a Ól®f tUkhW :
ïil¡fhy¤â thªj kbwhU rka¤jiyt® FUehd¡.
m) fÕ® - xU K°È« berthË mt® Ó¡»a rka¤ij ÃWÉdh®. bjhl¡f¤â fÕÇ Óluhfî«
M) uhjhr® - brU¥ò¤ij¡F« bjhÊyhË És§»dh®. yhTU¡F mU»Ys
jhth©o vw ïl¤â FUehd¡ ãwªjh®.
ï) nrdh - Ko âU¤Jgt® #hâ ntWikfis¢ rhoa mt®, òÅj
<) rhjdh - khÄr« bt£Lgt® eâfË ÚuhLtJ nghw rl§Ffis
ïfªjh®. mtuJ rka¡ fU¤J¡f
c) jdh - #h¤ïd Foahdt® xG¡f¤ij tÈíW¤Jtjhfî«, mnj rka«
C) euAÇ - bghbfhy® eilKiw¡F cfªjjhfî« ïUªjd.
v) ãg® - uh#ò¤âu ïstur® Raey«, bghik, nghÈ ntl« nghw
FUehd¡ tiw É£blhÊ¡FkhW mt® k¡fis nf£L¡
fÕ®
bfh©lh®. c©ik, ne®ik, mò
uhkhdªjÇ Ól®fËnyna òfÄ¡ft® fÕ®. gdhu° efÇ M»atiw¡ bfh©L th¡ifia fil¥ão¡FkhW
xU ãuhkz Éjit¡F kfdhf¥ ãwªjh®. Mdh xU K°È« tÈíW¤âdh®. mR¤j§f Ãiwªj ïîy» R¤jkhf ïU§f
j«gâÆduh ts®¡f¥g£lh®. mt®f vgJ mtuJ òfÄ¡f thrf§fË xwhF«. ïªJ, K°ä«
berî¤bjhÊiy brJ tªjd®. gF¤j¿í« xWik¡fhfnt mt® jdJ thehis m®¥gÂ¤jh®. mtuJ
Mw Ä¡f mt®, ïªJ rka« kW« ï°yhÄa Ól®f Ó¡»a®f vW miH¡f¥g£ld®.
rka« F¿¤J eF m¿ªJ bfh©lh®. ïªJ, t§fhs¤â »UZz g¡âia¥ gu¥ãa irja® kbwhU g¡â
K°È« j¤Jt§fis mtU¡F vL¤Jiu¤jt® be¿ gu¥ãa Ó®âU¤jthâ. Jwtw« ó©l mt® ehbl§F« R¿ jkJ
uhkhdªj®. ïªJ K°È«fËilna xWikia fU¤J¡fis¥ gu¥ãd®. kÅj rnfhju¤Jt¤ij mt® vL¤Jiu¤jh®.
VgL¤Jtnj fÕÇ mo¥gil neh¡fkhf rka«, rhâ mo¥gilÆyhd ntWghLfis mt® rhodh®. migí«
ïUªjJ. áiy tÊgh£il f©o¤j mt®, mikâiaí« tÈíW¤âa irja®, Jg¥gL« k¡fËl« gÇî
flî Kò kÅj® midtU« rk« fh£odh®. F¿¥ghf ViHfËlK« tÈik F¿nahÇlK« fUiz
vWiu¤jh®. mid¤J rka§fS« xnw fh£odh®. mò, g¡â, Ml, ghl _y« flîis¡ fhzyh« vd
vW« ïªJ¡fS« K°È«fS« xnu fÕ®
mt® e«ãdh®. mid¤J tF¥ãdiuí« jkJ Ól®fsh¡»¡ bfh©lh®.
fËk©zh to¡f¥g£l gh¤âu§fns vW vL¤J¡ T¿dh®. ïW«Tl t§fhs¤â irjaÇ nghjidfis k¡f ãg¿
uhk, myh ïUtU« mtU¡F xnw! nfhÆY« kNâí« xnw! tU»wd®.
vd tÈíW¤âdh®. flîÛJ g¡â brY¤Jtnj K¡â¡F áwªj
tÊ vW T¿dh®. ïjF öa ïja¤ij¥ bg¿U¥gJl
220 221
gâ_wh« üwh©o kfhuhZou¤â g¡â ïa¡f¤ij
fw milîf
gu¥ãat® ehknjt®. mtuJ fU¤J¡f kfhuhZou j®k«
vd¥g£lJ. gft¤ Ñij¡F És¡f« TW« PhndZtÇ vw üiy ïªj ghl¤âÈUªJ khzt®f m¿ªJ bfh©lit
mt® vGâdh®. ntW gy kfhfS« ïil¡fhy¤â g¡âbe¿ia¥ 1. ïil¡fhy ïªâahÉ g¡âbe¿Æ njhw« - ts®¢á
gu¥ã tªjd®. Phdnjt® mò be¿ia¥ nghâ¤jh®.
áiytÊgh£ilí« ònuh»j® Kiwiaí« mt® f©o¤jh®. rhâ 2. N~ãj¤Jt« - á°â kW« Ràuhth®o mik¥òf
Kiwiaí« rhodh®. gâdhwh« üwh©o thªj Vfehj® rhâ 3. r§fu®, uhkhD#® nghnwh® gu¥ãa bjhl¡f fhy g¡â
ntWgh£il rhoanjhL, jh¤j¥g£l rhâÆdU¡F fUiz be¿.
fh£odh®. Vuhskhd ïir¥ghlfis vGâísh®. mtuJ
4. uhkhdªj®, fÕ®, ehd¡ nghnwhÇ nghjidf
g#fS« Ñ®¤jidfS« òfbgwit. kuh£oa áthÍÆ rk
fhy¤jtuhd J¡fhuh« kfhuhZou¤ij nr®ªj kbwhU g¡â 5. t§fhs«, kfhuhZou¤â g¡â ïa¡f«
be¿ahs®. kuh£oa njáa« njhWtjF¿a ãòy« mtuh 6. g¡â ïa¡f¤â áw¥ò
VgL¤j¥g£lJ. r_f ntWghLfis mt® vâ®¤jh®.
g¡â ïa¡f¤â áw¥ò
g¡â ïa¡f¤â áw¥ò F¿¥ãl¤j¡fjhF«. gntW

nghjidahs®fS« j¤j« ãuhªâa bkhÊfËnyna vGâí« ngáí«
tªjd®. vdnt, ïªâ, kuh¤â, t§fhs«, fdl« nghw bkhÊf
ts®¢áailtjF g¡â ïa¡f« C¡fkË¤jJ. ï«bkhÊf
thÆyhf, mt®f j§fsJ fU¤J¡fis neuoahfnt k¡fS¡F
vL¤J¡ T¿d®. rhâ Kiwia g¡â ïa¡f¤ jiyt®f xUÄ¤j
FuÈ rhoajh, jh¤j¥g£l k¡f Ãiy ca®tjF g¡â ïa¡f«
tÊtF¤jJ.
g¡â ïa¡f« bg©fS¡F rk K¡»a¤Jt« mË¤jikah
rKjha¤â mt®fsJ Ãiy cauî« mJ tÊtF¤jJ. nkY«,
á¡fyw vËa rka tÊia g¡â ïa¡f« k¡fS¡F vL¤J¡T¿aJ.
flîÛJ ÔÉu g¡â brY¤JkhW k¡f m¿îW¤j¥g£ld®.
bfhilÄFªj th¡if, kÅj Fy¤âF nrit nghw òâa
fU¤J¡f njh¿ ts®ªjd.
222 223
khâÇ Édh¡f V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf
1. ÃrhKÔ mîÈah, á°â mik¥ig¢ nr®ªjt®
I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf
2. irja® kfhuhZou¤â òfÄ¡f g¡â be¿ahs®
1. uhkhdªjÇ Äf¢ áwªj Ól®
3. uhkhD#Ç j¤Jt« ÉáZlh¤itj« vd¥gL»wJ.
m) fÕ® M) uhkjh°
VI. áWF¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
ï) ehknjt® <) irja®
1. á°â mik¥ò
2 k¤Jt® jkJ fU¤J¡fis gu¥ãa bkhÊ
2. uhkhD#®
m) jÄ M) t§fhs«
3. FUehd¡
ï) fdl« <) kuh¤â
4. fÕ®
II. nfho£l ïl§fis Ãu¥òf
1. M{Ûiu ikakhf¡ bfh©L fU¤J¡fis gu¥ãa
N~ã¤JwÉ ..................... 1. ïªâahÉ N~ã j¤Jt« guÉaij ÉtÇ.
2. Ã«gh®¡fU«, tygh¢rhÇahU« jkJ fU¤J¡fis ......... 2. ïil¡fhy ïªâahÉ g¡â ïa¡f¤â áw¥ig¡ TWf.
gFâÆ gu¥ãd®. VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijf)
3. J¡fhuh«.......... rkafhy¤jt®. 1. ïil¡fhy ïªâahÉ g¡â ïa¡f« njh¿, guÉaij ÉtÇ
III. bghU¤Jf
1. r§fu® m) myfhgh¤
2. uhkhD#® M) fhyo
3. ehd¡ ï) $ bgU«òö®
4. uhkhdªj® <) jhth©o
rÇahdJ.
m) t§fhs¤â g¡â ïa¡f¤ij njhWÉ¤jt® Phdnjt®
M) mt® vGâa Phnd°tÇ gft¤ Ñij¡F És¡fîiuahF«.
ï) mt® áthÍÆ rkfhy¤jt®
<) mt® FUehd¡» Ól®
224 225
ghl« - 19 ïu©lh« njtuhaÇ $u§f«
br¥ngLf nghw br¥ngLf É#aefu mur
É#aef®, ghÄÅ muRf tÊ¤njhwf kW« mt®fsJ
rhjidfis¡ TW»wd. A«ã ïoghLfS«
ãw ád§fS« É#a efu M£áahs®fË
g©gh£L¥ g§fË¥ig btË¥ gL¤J»wd.
fw neh¡f§f mt®f btËÆ£Ls v©zw ehza§fË
fhz¥gL« cUt§f kW« brhbwhl®f
ïg göjh ÉUJfisí« rhjidfisí« vL¤J¡
1. É#a efu¥nguuR g¿a rhWf. TW»wd.
2. É#a efu¥ nguuá muáa tuyhW. muáa tuyhW
3. M£á Kiwí« r_f th¡ifí«. r§fk kuig¢ nr®ªj AÇAuU« ò¡fU« 1336M« M©L É#a
4. bghUshjhu Ãiy kW« g©gh£L¥ g§fË¥ò. efu¤ij ÃWÉd®. Vfdnt, mt®f thu§f M£áahs®fshd
5. ghÄÅ muá tuyhW. fhfÔa®fËl« gÂah¿tªjd®. ãwF fh«ãÈ¡F brwd®. m§F
K°È« gilbaL¥ghs®fsh áiw¥gL¤j¥g£L ï°yhÄa
rka¤âF khw¥g£ld®. ãd®, É¤ahu©a® vgtÇ
É#a efu¥ nguuR Kaáah ïªJ rka¤âF âU«ãd®. j§fsJ Rjªâu¤ij
rhWf
m¿É¤J¡bfh©l mt®f J§fg¤âiu eâÆ bjfiuÆ xU
òâa efu¤ij ÃWÉd®. bt¿ efu« vw bghUbfh©l
ïªâa tuyh¿ É#aefu¥ nguuá tuyhW xU K¡»a É#aefu« vW mJ tH§f¥g£lJ.
ïl¤ij¥ bgWsJ. ehF kuòf - r§fk, rhSt, JSt, MuåL nAhrs muá å¢á, AÇAuU« ò¡fU« j§fsJ muir
- ».ã. 1336 Kj 1672 tiu É#a efiu M£áòÇªjd. ïy¡»a«, ÉÇîgL¤â¡ bfhtjfhd Kaáfis vËjh¡»aJ. 1346M«
bjhÈa, ehza« vd É#a efu tuyhW¡fhd rhWf M©L th¡» nAhrs muR¥gFâ KGtJ« mt®fsJ
gtif¥gL«. »UZz njtuhaÇ MK¡j khaj«, f§fhnjÉ f£L¥gh£o tªjJ. É#aefu¤âF« kJiu RjhÅa¤âF«
vGâa kJuhÉ#a«, myrhÅ bg¤j©zhÉ kDrÇj« ïilÆyhd ór ehgjh©L fhy« Úo¤jJ. Fkhu fh«gzÇ
nghwit É#aefu rkfhy üfshF«. kJiu¥gilbaL¥ò F¿¤J kJuhÉ#a« vw üÈ Étukhf¡
É#a efu¥ nguuR¡F gntW maeh£L gaÂf Tw¥g£LsJ. mt® kJiu RjhÅa¤ij mÊ¤jh®. ïjdh,
tUifòÇªjd®. mt®fsJ F¿¥òfS« gaDs rhWfshF«. É#a efu¥ nguuR uhnk°tu« cË£l bjÅªâah KGtijí«
bkhnuh¡fh eh£il¢ nr®ªj ïg göjh, btÅÎa¥ gaÂ csl¡»ajhf ÉÇtilªjJ.
Ã¡nfhnyh o nfho, ghuÓf¥gaÂ m¥J urh¡, ngh®¢RÑáa¥ É#aefu nguuR¡F« ghÄÅ muR¡F« ïilÆyhd órY« gy
gaÂ nlhÄ§nfh gaÞ nghw gaÂf É#a efu fhy r_f M©Lf Úo¤jd. »UZzh, J§fg¤âuh eâfS¡»ilÆyhd
bghUshjhu Ãiyikf g¿ j§fsJ gaz¡ F¿¥òfË gFâahd bu¢N® njhM¥ gFâia f£L¥gL¤JtJ«, »UZzh
ÉtÇ¤Jsd®.
226 227
nfhjhtÇ bllhÉ tskhd Ãy§fis¡ if¥gWtJ« mZlâ¡f#§f vw v£L áwªj m¿P®f mtuJ mitia
ï«nkhjY¡F mo¥gil¡ fhuzkhf mikªjd. r§fk kuã áwªj my§fÇ¤jd®. mt®fË Kjikahdt® myrhÅ bg¤j©zh.
mur® ïu©lh« njtuha®. Mdh, mtuhTl ghÄÅ MªâufÉjhãjhkf® vW mt® òfH¥g£lh®. mtuJ K¡»a gil¥òf
Rjhfis KGtJkhf bt¿bfhs ïayÉiy. mtuJ kDrÇj« kW« AÇfjhrhu« vgjhF«. ã§fÈ Nu©zh, bjdhÈ
kiwî¡F¥ãwF r§fk kuò tÈikÆHªjJ. mL¤jjhf, uhk»UZzh ïUtU« áwªj m¿P®fshf¤âfªjd®.
rhSteuá«k® rhSt kuig¤ njhWÉ¤jh®. ïªj kuò Äfî« MK¡jkhaj« vw bjY§F bkhÊ üiyí«, #h«gtâ fahz«,
FW»a fhynk (1486-1509) M£áÆÈUªjJ. cõhgÇza« vw tlbkhÊ üfisí« »UZz njtuha®
»UZz njtuha® (1509 - 1530) ïa¿ísh®.
bjÅªâahÉ bgU«ghyhd nfhÆfis mt®
åueuá«kuh JSt kuò njhWÉ¡f¥ g£lJ. É#aefu¤â br¥gÅ£lh®. É#aefu¤â É£lyRthÄ kW« AruuhkRthÄ
Äf¢ áwªj nguuruhd »UZz njtuha® JSt kuig¢ nr®ªjt®. Mya§fisí« mt® vG¥ãdh®. jdJ g£l¤juá ehfyhnjÉÆ
mt® áwªj ngh® Mw Ä¡ft®. f«Õukhd njhw« bfh©l mt® Ãidthf mt® ehfyhòu« vdw òâa efiu Ã®khÂ¤jh®. nkY«,
m¿thw Ä¡ftuhfî« fhz¥g£lh®. Vuhskhd uhanfhòu§fisí« mt® f£LÉ¤jh®.
gilbaL¤J tU« ghÄÅ gilfis jL¤J
»UZznjtuhaÇ kiwî¡F¥ãwF m¢Rjnjt®, bt§fl®
ÃW¤Jtnj mtuJ m¥nghija Kj flikahf
M»nah® mÇaizna¿d®.
ïUªjJ. m¢rka«, ghÄÅ muR kiwªJ m§F
j¡fhz RjhÅa§f ÃWt¥g£oUªjd. âthÅ uhkuhaÇ M£á¡fhy¤â, Õ#¥ó®, mfkJef®,
vw ïl¤â eilbgw nghÇ »UZz nfhbfh©lh, Õlh® M»a muRfË T£L¥gilf 1565 M©L
njtuha® K°ä« gilfis ïWâahf jiy¡nfh£il¥nghÇ mtiu K¿ao¤jd. m¥ngh® uh¡õ[jh§fo
K¿ao¤jh®. ïjdh, ã#¥ó® RjhDl nkhj vW« miH¡f¥gL»wJ. uhkuha® if¥gw¥g£L bfhy¥g£lh®.
»UZznjtuha® É#aefu« mÊ¡f¥g£lJ. É#aefu¥ nguuR¡F rhîkÂ mo¤j
Vg£lJ. m¥nghJ Õ#¥óÇ Rjh ï°khÆ
mo õh, »UZz njtuha® mtiu K¿ao¤J, 1520 bu¢N® nghuhf ïJ fUj¥gL»wJ. ïU¥ãD«, É#aefu muR MuåL
efiu¡ if¥g¿dh®. ãd®, Õlh® ÛJ gilbaL¤J mij¡ kuãdÇ M£áÆ mL¤j üwh©Lf Ãiy¤âUªjJ. âUkyh,
if¥g¿dh®. $u§fh, ïu©lh« bt§fl® M»nah®m«kuã K¡»a mur®f.
É#a efu muá filá mur® ïu©lh« $u§f®.
»UZznjtuhaÇ xÇrh gilbaL¥ò« bt¿Æ KoªjJ.
M£á Kiw
f#gâ kuã muruhd ãujhgU¤uid mt® K¿ao¤J bjY§fhdh
gFâ KGtijí« if¥g¿dh®. ngh®¢RÑáa®fSl mt® É#aefu¥ nguuá Ñ M£á¤Jiw eF Óuik¡f¥
e£òwitna nkbfh©lh®. »UZznjtuhaÇ mit¡F mòf®¡ g£oUªjJ. Ã®thf«, Úâ, r£l« M»a Étfhu§fË mur® KG
jdJ öJt®fis mD¥ãit¤jh®. mâfhu« bgW És§»dh®. gu«giu thÇRÇik tH§f¤âÈUªjJ.
»UZznjtuha® jh« itztuhf ïUªjnghâY«, mid¤J áyrka« mÇaizia if¥g¿¡ bfhS« Ãf¢áí« elªjJ.
rka§fisí« kâ¤J elªjh®. fiy, ïy¡»a¥ òutyuhfî« mt® rhSt euá«k® r§fk kuig Ko¤JÉ£L M£áia¡ if¥g¿dh®
âfªjh®. vdnt Mªâungh#® vW mt® miH¡f¥g£lh®. vgij Vfdnt f©nlh«. murU¡F mwhl M£áÆ
cjîtjfhf mik¢ruití« ïUªjJ.
228 229
nguuR gy k©ly§fshfî«, k©ly« gy ehLfshfî«, ehL vuhskhd gÂahs®f g¿a Étu§fis gaÞ F¿¥ã£Lsh®.
gy °jy§fshfî« ãÇ¡f¥g£oUªjd. °jy« vgJ gy moikf g¿ Ã¡nfhnyh o nfh©o jdJ F¿¥òfË T¿ísh®.
»uhk§fis¡ bfh©oUªj ãÇthF«. k©ly¤â mSe® eld«, ïir, kí¤j«, Njh£l«, nrt r©il nghwit xU áy
k©lny°tu® myJ eha¡ vW miH¡f¥g£lh®. É#a efu bghGJngh¡FfshF«.
M£áahs®f csh£á mik¥òfS¡F M£áÆ KG r§fk kuãd® irt®fshf¤âfªjd®. ÉU¥gh£õ®
mâfhu§fis tH§»ÆUªjd®. mt®fË Fybjt«. kw kuig¢ nr®ªjt®f itzt®f.
ÃytÇ jÉu, âiwf, gÇRf M»atiw áwur®fS« uhkhD#Ç $itzt« k¡fËilna òfbgW És§»aJ.
gil¤jiyt®fS« mt¥nghJ nguuR¡F mD¥ã tªjd®. Mdh, vyh mur®fS« ãw rka§f ÛJ r»¥ò¤ jikíl
JiwKf§fË tNÈ¡f¥g£l R§f«, gntW bjhÊyhs®f Ûjhd elªJ bfh©ld®. k¡f midtU« rka Rjªâu« cË£l
tÇf M»aití« murh§f¤â tUthahf ïUªjd. Éis¢rË mid¤J cÇikfisí« bgW¤âfªjd® vd ngh®nghrh
M¿ xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. murÇ jÅ¥g£l F¿¥ã£Lsh®. Ã®thf¤â K°È«fS« ïl«bg¿Uªjd®.
bryîf, mt® mË¡F« bfhilf, uhQt¤âfhd bryîf kNâf f£o¡bfh©L bjhGif el¤jî« mt®f
nghwit muá K¡»a bryÉd§fshF«. Úâ¤Jiwia¥ mDkâ¡f¥g£ld®. gntW ÉHh¡f eilbgwd. ïâfhr§fS«
bghW¤jtiu cl cW¥òfis áij¤j, ahid¡fhyh ïlWj òuhz§fS« k¡fËilna ãugykhf ïUªjd.
nghw bfhLikahd j©lidf FwthËfS¡F tH§f¥g£d. kfË® ÃiyÆ Kndw« fhz¥glÉiy. xU áy® k£Lnk
É#a efu uhQt« âwikahd KiwÆ Óuik¡f¥g£oUªjJ. fÉÆáwªJ És§»d®. Fkhu fh«gzÇ kidÉ f§fh njÉ
Fâiu¥gil, fhyh£gil, Õu§»¥gil, ahid¥gil vd ehF kJuhÉ#a« vw üiy vGâdh®. Ad«kh, âUky«kh ïUtU«
K¡»a ãÇîfis mJ bfh©oUªjJ. maeh£L tÂfÇlÄUªJ m¡fhy¤â òf thªj bg©òyt®f.
ca®uf Fâiuf uhQt¤âfhf th§f¥g£ld. uhQt¤â ca® Vuhskhd bg©f mu©kidfË gÂ¥bg©fshfî«
mâfhÇf eha¡ myJ ghisa¡fhu® vW miH¡fg£ld®. eh£oa kfËuhfî«, gy¡F Rk¥gt®fshfî« ïUªjd® vd
mt®f MW« gÂ¡F <lhf Ãy§f tH§f¥g£ld. ïªÃy§f üÅÞ TW»wh®. Mya§fS¡F nrit brj eh£oa kfËU«
mku« vW miH¡f¥g£lJ. gil åu®fS¡F Câa« bghJthf ïUªjd®. njtjhá Kiw tH¡f¤âÈUªjjhf gaÞ F¿¥ã£Lsh®.
gzkhfnt tH§f¥g£lJ. mur FL«g§fË gy jhukz« tH¡f¤âÈUªjJ. râ tH¡f«
r_f th¡if bgUikahf¡ fUj¥g£lJ. üÅ° mJg¿ Étukhf¡ T¿ísh®.
bghUshjhu Ãiy
ãuhkz®, õ¤âÇa®, itáa®, N¤âu® vw ehF
#hâ¥ãÇîf É#aefu r_f¤â ïUªjjhf myrhÅ m¡fhy cy» brtÄ¡f gFâfË xwhf É#aefu¥
bg¤j©zh jkJ kDrÇ¤âu¤â F¿¥ã£Lsh®. É#aefÇ nguuR És§»aJ vw brâia maeh£L¥ gaÂfË
thdshÉa f£ol§f kW« Ml«gu r_f th¡if g¿í« F¿¥òf bjÇÉ¡»wd. k¡fË K¡»a bjhÊ ntsh©ik.
maeh£L¥ gaÂf F¿¥ã£Lsd®. Ú®¥ghrd trâfis brj bfhL¤J É#aefu M£áahs®f
g£L kW« gU¤â Milfis k¡f mÂªjd®. ntsh©ik ts®¢á¡F nkY« C¡fkË¤jd®. òâa VÇf
thrid¥bghU£f, ky®f, mÂfyf nghwtiwí« k¡f bt£l¥g£ld. J§fg¤âuh nghw eâfË FW¡nf jL¥ò
gagL¤âd®. brtªj®fË mHfhd åLf mt¿ gÂòÇªj mizf f£l¥g£ld. fhthf mik¡f¥g£lij¥ g¿ üÅÞ
230 231
T¿ísh®. gntW bjhÊfS« áwªJ És§»d. mit É#a efu« ïW A«ã
xbthW¡F« fHf§f ïUªjd. cnyhf¤bjhÊ brnthU« ïoghLfshf¡ fh£áaË¤jhY«
ãw ifÉidP®fS« m¡fhy¤â jiH¤njh§»d®. f®ü, m§Fs nfhÆf É#a efu¥ghÂ¡F
mdªjó® kht£l§fË itu¢Ru§f§f ïUªjd. É#aefu« xU áwªJ vL¤J¡fh£L fshF«.
òfÄ¡f t®¤jf ikakhfî« És§»aJ. K¡»a j§f ehza« É£lyRthÄ kW« Aru uhkRthÄ
tuhf vgjhF«. Mdh, vilfS« msitfS« ïl¤J¡F ïl« Mya§f ïu©L« F¿¥ãl¤j¡fit.
khWg£oUªjd. ceh£L, maeh£L t®¤jf« bgU»ajh eh£o É#a efu nfhÆ f£ol¡fiyÆ
bghJthf brt brÊ¥ò fhz¥g£lJ. ãukh©l¤J¡F vL¤J¡ fh£lhf
kygh® flfiuÆy gy JiwKf§f ïUªjd. mt¿ fháòu¤âYs Vfh«guehj® kW«
F¿¥ãl¤j¡fJ f©z}® JiwKfkhF«. muhãah, ghuÓf«, bj tujuh#® Mya§fis¡ Twyh«.
M¥Ç¡fh, ngh®¢Rf nghw nkiy ehLfSlD« thÂf¤bjhl®ò âU©zhkiy kW« áj«gu« M»a
ÃyÉaJ. gU¤â kW« g£L¤ JÂf, eWkz¥ bghU£f, mÇá, ïl§fËYs uha nfhòu§f É#aefu tujuh# bgUkh
btoí¥ò, r®¡fiu nghwit K¡»a VWkâ¥ bghU£f. fhy¤â òfiH¥ giwrhW»wd. nfhÆÈ
ãd®, eha¡f® fhy¤âY« ï¤jifa »H¡F nfhòu«
Fâiuf, K¤J¡f, br«ò, gtH«, ghjur«, Ód¤J¥g£L,
btbt£JÂf nghwit ïw¡Fkâ bra¥g£ld. f¥g f£L« fiy¥gÂ bjhl®ªjJ. âU¥gâÆ fhz¥gL« »UZznjtuha®
bjhÊY« ts®¢áailªjJ. kW« mtuJ muáfË cnyhf¥gok§f É#a efu fhy
cnyhf¡fiy¡F vL¤J¡fh£lhF«. É#a efu mur®fsh
g©gh£L¥ g§fË¥ò ïirí« eldK« MjÇ¡f¥g£lJ.
É#a efu M£áÆ nfhÆf£L« elto¡iff nkY« tlbkhÊ. bjY§F, fdl«, jÄ nghw bkhÊf
mâfÇ¤jJ. uhanfhòu§f vd¥gL« EiHthÆ nfhòu§f kW« mªjªj¥gFâfË òfbg¿Uªjd. tlbkhÊ kW« bjY§F
nfhÆ tshf§fË ág¤ö©fis¡ bfh©l fahz ïy¡»a« É#a efu fhy¤â kf¤jhd ts®¢á bgwJ.
k©lg§f M»ad É#aefu »UZznjtuhaÇ M£á¡fhy¤â ïy¡»a ts®¢á c¢r«
f£ol¡fiyÆ áw¥ò m«r§fshF«. bgwJ. mtnu tlbkhÊ kW« bjY§F bkhÊfË òyik
k©lg¤ö©fË to¡f¥ g£Ls bg¿Uªjh®. mtuJ mit¥ òytuhd myrhÅ bg¤j©zh
ág§f fiyeaÄ¡fit. ïªj ö© bjY§F ïy¡»a ts®¢á¡F mUªbjh©lh¿ís®. vdnt,
ág§fË bgU«ghY« Fâiu É#a efu M£áahs®fË g©gh£L¤ bjh©L gKf¤jik
cUt§f ïl«bg¿Uªjd. bgÇa bfh©ljhfî« áw¥òilajhfî« âfªjJ.
Mya§fË üW¡fh k©lg§ ghÄÅ muR
fS«, MÆu§fh k©lg§fS« ahid uj« - A«ã ïoghLf
vG¥g¥g£ld. âUÉHh¡fhy§fË 1347M« M©L ghÄÅ muir ÃWÉat® myhîÔ ghkõh
ïiwtid m§F bfh©LtªJ it¤J tÊgLtJ tH¡f«. Vfdnt mt® Ar f§F vdW« miH¡f¥g£lh®. mj jiyefu« Fg®fh.
f£l¥g£l Mya§fË RW¥ãufhu¤â m«kD¡F vd jÅ ghÄÅ muir bkh¤j« gâdhF Rjhf M£áòÇªjd®.
Mya§f m¡fhy¤â mik¡f¥g£ld. mt®fË, myhîÔ ghkõh, Kjyh« KfkJ õh, ãnuh° õh
M»nah® áw¥ò thªjt®f. ãd® mfkJ thÈõh vgt® jiy
232 233
efiu Fg®fhÉÈUªJ ÕlhU¡F kh¿dh®. _wh« ï¡fhy¤â khfhz MSe®f
Kf«kJõhÉ M£á¡fhy¤â ghÄÅ muá òfmj c¢á¡F j§fsJ Rjªâu¤ij m¿É¤J¡
brwJ. muhãa¡fl bjhl§» t§fhs ÉÇFlh tiu ghÄÅ muR bfh©ld®. 1526 M« M©L
ÉÇtilªjJ. nk» nfhth Kj g«gh tiu Ú©oUªjJ. th¡» ghÄÅ muR IªJ Rjªâu
»H¡» fh¡»ehlh Kj »UZzh eâÆ Kf¤Jthu« tiu RjhÅa§fshf ájW©ld.
guÉÆUªjJ. KfkJ õhÉ bt¿¡F K¡»a fhuz« mtuJ mfkJ ef®, Õ#¥ó®, Õuh®,
nfhbfh©lh, Õlh® vw IªJ«
mik¢ruhf És§»a KfkJ fht vgtÇ MnyhridfS«
nfhbfh©lh nfh£il j¡fhd RjhÅa§f vW
nritfSnkahF«. miH¡f¥g£ld.
ïoghLf
KfkJ fht
KfkJ fhtÅ tÊfh£Ljyh ghÄÅ muR mj òfÊ fw milîf

c¢áia v£oaJ. mt® xU ghuÓf tÂf®. jdJ ehg¤â
Æu©lhtJ taâ ïªâahî¡F tªj mt® ghÄÅ muá ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
nritÆ nr®ªjh®. jdJ jÅ¥g£l MSikÆdh mt® ghÄÅ 1. É#a efu¥ nguuR g¿ m¿ªj bfhs cjî« rhWf.
RjhÅa¤â Kjyik¢ruhdh®. ghÄÅ muR¡F ÉRthrkhf mt®
ïUªjh®. vËa th¡ifia el¤âtªj mt® bgUªjik 2. É#a efÇ ehF kuòf - »UZz njtuhaÇ
bfh©ltuhfî« âfªjh®. fÉa¿îÄ¡ftuhf ïUªj mt® rhjidf.
fÂj¤â nkijikíl És§»dh®. ÕlhÇ xU fÿÇia 3. É#a efu¥ nguuáÑ M£áKiw, r_f th¡if.
f£Ltjfhf mt® bfhilfis tH§»dh®. ghuÓf¡ f£ol¡
fiy¥ghÂÆ mªj fÿÇ f£l¥g£lJ. 4. É#a efu nguuáÑ bghUshjhu«.
ngh®¤JiwÆY« mt® tytuhf És§»dh®. É#a efu«, 5. É#a efufhy, fiy, f£ol¡fiy, ïy¡»a«.
xÇrh kW« muhã¡flÈ flbfhisa®fS¡F vâuhf mt® 6. ghÄÅ muR« KfkJ fhtÅ rhjidfS«.
ngh®f bjhL¤J bt¿ bgwh®. bfh§fz«, nfhth, »UZzh,
nfhjhtÇ gs¤jh¡F nghw mtuJ bt¿fËdh ghÄÅ muR
ÉÇtilªjJ.
KfkJ fhtÅ Ó®âU¤j§fS« áw¥ghdit, ca® FoÆd®
kW« khfhz§fis f£L¥gL¤Jtnj mtuJ F¿¡nfhshF«.
ïjfhf xbthU khfhz¤âY« mur mâfhÇf ÃaÄ¡f¥
g£ld®. bgU«ghyhd nfh£ilf mt®fsJ f£L¥gh£o
ïUªjd. flikjtW« ca®FoÆdU¡F rYiff Fiw¡f¥g£ld.
vdnt, fhtD¡F vâuhf j¡fÂ ca®FoÆd® râ¤â£l« xiw¤
Ô£od®. mjgo Rjhid¤ ö©oÉ£L fhtD¡F
ö¡Fj©lid th§»¡bfhL¤jd®. KfkJ fhtÅ
kiwî¡F¥ãwF ghÄÅ muR å¢áaila¤bjhl§»aJ.
KfkJõhî¡F¥ ãwF âwikaw Rjhf M£á¡F tªjd®.
234 235
khâÇ Édh¡f ï) ghÄÅ muá jiyefu« ÕlhÇÈUªJ Fg®fhî¡F
khw¥g£lJ.
<) ghÄÅ muá jiyefu« ÕuhÇÈUªJ Fg®fhî¡F
1. r§fk M£áahs®fË Fybjt« khw¥g£lJ.
m) J®¡if M) É£lyh V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf.
ï) ÉU¥gh£r® <) uhk® 1. Fkhufh«gz® kJuhÉ#a« vw üiy vGâdh®.
2. KfkJ fht vªj eh£L tÂf® 2. myrhÅ bg¤j©zh xU fdlbkhÊ m¿P®.
m) mnuãah M) bkhnuh¡nfh 3. »UZznjtuha® MK¡jkhaj« vw üiy bjY§F
ï) ngh®¢Rf <) ghuÓf« bkhÊÆ vGâdh®.
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf VI. áWF¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)
1. »UZz njtuha® ..... kuig¢ nr®ªjt® 1. r§fk kuò
2. Aruh uhk® nfhÆ ........ vw ïl¤â f£l¥g£lJ . 2. É#a efu muáÑ khfhz Ã®thf«
3. ghÄÅ muir njhWÉ¤jt® ....... 3. Ar f§F
III. bghU¤Jf 4. É#aefu nguuá kfË® Ãiy
1. m¥J® urh¡ m) btÅ° VII. FW»a ÉiljUf (100 th®¤ijf)
2. ïg göjh M) ghuÓf« 1. É#a efu¥nguuR¡F tUifjªj maeh£L¥ gaÂf g¿

F¿¥ò tiuf.
3. nlhÄ§nfh ga° ï) bkhnuh¡nfh
2. É#a efu muáÑ ïy¡»a ts®¢áia Mf.
4. Ã¡nfhnyh o nfho <) ngh®¢Rf
rÇahdJ. 1. »UZznjtuhaÇ rhjidfis kâ¥ãLf.
m) ghÄÅ muá jiyefu« Fg®¡fhÉÈUªJ ÕuhU¡F 2. É#a efu M£áahsÇ g©gh£L¥ g§fË¥ig Mf.
khw¥g£lJ. 3. KfkJ fht g¿ kâ¥ÕL brf.
M) ghÄÅ muá jiyefu« Fg®fhÉÈUªJ ÕlhU¡F
khw¥g£lJ.
236 237
ghl« - 20 ngh® bt¿f
ghg® gilbaL¤jnghJ ïªâahÉ IªJ K¡»a K°È«

Kfyha¥ nguuR muRfS« - blÈ, F#uh¤, khst«, t§fhs«, j¡fhz«, ïu©L
K¡»a ïªJ muRfS« - nkthÇ uhz r§fh kW« É#a efu¥
nguuR ïUªjd. 1525M« M©L, fhóÈUªJ ghg® Û©L« ïªâah
fw neh¡f§f Ûjhd gilbaL¥ig¤ bjhl®ªjh®. yhTÇ MSeuhf ïUªj
bjsy¤fh nyhoia vËâ K¿ao¤J m¥gFâia¡
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ if¥g¿dh®. ãd®, blÈ neh¡» Knd¿dh®. 1526 M«
1. Kfyha¥nguuá muáa tuyhW M©L V¥u 21M« eh eilbgw Kjyh« ghÅ¥g£L¥ nghÇ ghg®
ï¥uhÏ« nyhoia K¿ao¤jh®. nghÇ nyho bfhy¥g£lh®.
2. ghgU« mtuJ rhjidfS« ghgÇlÄUªj Fâiu¥ gilí« Õu§»¥gilínk mtuJ bt¿¡F
3. ckhôÅ ãu¢ridf - N®kuò ïilbtË tÊtF¤jd. blÈia¡ if¥g¿a ghg® jdJ kf ckhôid
4. m¡gU« mtuJ rhjidfS« - rka¡bfhif M¡uhit¡if¥gWtjfhf mD¥ãit¤jh®. ghg® j«ik
ïªJ°jhd¤â nguur® vW m¿É¤J¡ bfh©lh®.
5. #Ah§Ñ®, õh#fh
uhzh r§fh kW« M¥fhÅa®f ÛJ mt® bfh©l
6. mîu§fÓ¥ kW« mtuJ rka¡bfhif bt¿f mtiu ïªâahÉ c©ikahd M£áahsuh¡»d.
7. Kfyha¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§f nkthÇ uhzh r§fh xU áwªj uh#ò¤âu åu®. mt® ghgU¡F
vâuhf¥ ngh® bjhL¤jh®. 1527M« M©L M¡uhÉF mU»
eilbgw fhDth¥ nghÇy ghg® mtiu K¿ao¤jh®. ïªj
muáa tuyhW
bt¿¡F¥ ãwF ghg® fhÌ vw g£l¤ij N£o¡ bfh©lh®.
ghg® (1526 - 1530) 1528M« M©L kbwhU uh#ò¤âu M£áahsuhd nkâÅ
uh vgtÇlÄUªJ ghg® rªnjÇia¡ if¥g¿dh®. mjfL¤j
ïªâahÉ Kfyha¥nguuir ÃWÉat® M©o ÕfhÇ eilbgw nfh¡uh nghÇ ghg® M¥ffis
ghg®. mtuJ ïabga® rh»UÔ KfkJ. K¿ao¤jh®. ïªj bt¿fËdh ghg® ïªâahÉ jkJ
jdJ jªij tÊÆ ij_U¡F«, jh tÊÆ Mâ¡f¤ij Ãiy¥gL¤âdh®. 1530 jkJ ehg¤â VHhtJ taâ
br§»ÞfhD¡F« cwÉd®. ghg® jdJ jªij M¡uhÉ ghg® kiwªjh®.
ghg®
ck® nõ¡ Û®rhÉ g®fhdhÉF thÇrhf¥
bghW¥ngwh®. Mdh mtuJ öu¤J cwÉd® xUtuh mJ ghg® g¿a xU kâ¥ÕL
j£o¥g¿¡f¥glnt ghg® jdJ M£á¥ gFâia ïHªjh®. á¿J fhy« ghg® xU áwªj M£áahs®. Ãiy¤j rhjidfis
ehnlhoahf¤ âÇªj mt®, jdJ khkf xUtÇlÄUªJ fhóiy¡ Ãf¤âat®. muò kW« ghuÓf bkhÊfË òyik Ä¡ft®. JU¡»
if¥g¿dh®. ãd®, ïªâahit¡ if¥gW« Miria ts®¤J¡ bkhÊna mtuJ jhbkhÊ. JR» ghgÇ vw mtuJ
bfh©l ghg®, 1519 Kj 1523 tiuÆyhd fhy¤â ehF Ãidî¡F¿¥òf JU¡» bkhÊÆ vGj¥g£ljhF«. ïªâahit¥
gilbaL¥òfisí« nkbfh©lh®.
238 239
g¿a tUzidf mâ ïl« bgWsd. vªj c©ikiaí« eilbgwJ. ïJ fndh{ ngh® vdî« miH¡f¥gL»wJ. ï¥nghÇ
kiw¡fhk, jh bgw njhÉfisí« mt® mâ F¿¥ã£Lsh®. bõ®fh ckhôid Û©L« K¿ao¤jh®. ehoHªj ckhô mL¤j
ïaifia uá¡F« cs¤jtuhd mt® ïªâahÉ jhtu§f gâidªJ M©Lf ïªâahî¡F btËna thH ne®ªjJ.
kW« Éy§Ff g¿í«Tl jkJ Ãidî¡ F¿¥òfË N® ïilbtË (1540 - 1555)
ÉtÇ¤Jsh®.
ckhô (1530 - 1540) N®kuig njhWÉ¤jt® bõ®õh. mtuJ ïabga® gß¤.
ÕfhÇYs rrhu« vw gFâÆ #hÑ®jhuhd Arfh vgtÇ
ghgÇ _¤j kf ckhô. ckhô vwh eth¥ò kf. ãd®, gß¤ ÕfhÇ M¥fhÅa M£áahsÇl« gÂòÇªjh®.
vW bghU. Mdh, Kfyha¥ nguuá gÇ¤â åu¢ braiy¥ ghuh£ona mªj M¥fhÅa M£áahs®
eth¥òfis¥ bgwhj kduhf mt® ïUªjh®. bõ®fh vw g£l¤ij mË¤jh®. bõ®fh brsrh¥ nghÇ
ckhôD¡F f«uh, m°fhÇ, Ï©lh vw ckhôid¤ njhfo¤jh® vgij Vfdnt f©nlh«. 1540
_W rnfhju®f. ckhô nguuir jdJ bõ®fh bõ®õh vw g£l¤njhL blÈÆ M£áahsuhdh®.
rnfhju®fS¡F¥ g»®ªJ bfhL¤jh®. Mdh, bõ®õh N® (1540 - 1545)
mJnt mtU¡F bgU« nrhjidahf KoªjJ.
fhó kW« fh©lAhÇ M£áahsuhf f«uh bõ®õh, uh#ò¤âu®fSl gyKiw
ÃaÄ¡f¥g£lh®. rh«g kW« Mth® gFâf nghÇ£L jdJ nguuir ÉÇîgL¤â¡ bfh©lh®.
m°fhÇ¡F« Ï©lhY¡F« mË¡f¥g£ld. grh¥, khst«, áªJ, Kjh, g©nlf©£
ckhô
»H¡» ckhô M¥ffis vâ®¤J nghwit mtuh if¥gw¥g£l gFâfË
nghÇ£L¡ bfh©oUªj nghJ, F#uh¤â gfö® õh blÈneh¡» ml§F«. m°[h«, neghs«, fhZÛ®, F#uh¤ jÉu
gilbaL¤J tU« brâ mtU¡F »£oaJ. vdnt, Vida tl ïªâah KGtijí« bfh©ljhf
M¥fhÅa®fË jiytuhd bõ®fhDl (tU§fhy bõ®õh) bõ®õhÉ nguuR És§»aJ.
mtrukhf xU clgo¡ifia brJ bfh©l ckhô F#uh¤ bõ®õhÉ M£á Kiw bõ®õh N®
neh¡»¥ òw¥g£lh®.
FW»a IªJ M©Lfns M£áÆÈUªjhY«, bõ®õh xU
ckhô gfö®õhÉlÄUªJ F#uh¤ij¡ if¥g¿ jdJ
áwªj M£áKiwia cUth¡»ÆUªjh®. k¤âa muá gntW
rnfhju® m°fhÇia m§F MSeuhf ÃaÄ¤jh®. Mdh, gfö®
Jiwf ïUªjd. murU¡F cjÉahf ehF K¡»a mik¢r®f
õh m°fhÇia Éu£oÉ£L Û©L« F#uh¤ij¡ if¥g¿
ïUªjd®.
bfh©lh®. ïj»ilÆ, ckhô mtu¡bfâuhf Û©L« ngh®
bjhL¤jh®. 1539 M« M©L eilbgw brsrh nghÇ bõ®fh 1. âthÅ Érhu¤ - thá® vW« ït® miH¡f¥g£lh®.
Kfhyha¥gilfis eR¡»dh®. ckhô ngh®¡fs¤âÈUªJ j¥ã - tUth kW« ÃâÃ®thf«
M¡uhî¡F brwh®. m§»Uªjgona jdJ rnfhju®fË
cjÉia ckhô ehodh®. 2. âthÅ mÇ° - gil¤Jiw
Mdh, rnfhju®f x¤JiH¡f kW¡fnt, ckhô Û©L« 3. âthÅ u[y¤ - maYwî¤Jiw
jÅahfnt bõ®fhid vâ®bfh©lh®. 1540 ã»uh« ngh® 4. âthÅ ïõh - jft bjhl®ò¤Jiw
240 241
bõ®õhÉ nguuR ehg¤ânaG r®¡fh®fshf ãÇ¡f¥ bõ®õh g¿a xU kâ¥ÕL
g£oUªjd. xbthU r®¡fhÇY« Kjik Î¡jh® (r£l« xG§F),
Kjik KÓ¥ (Úâ tH§Fj) vw ïu©L K¡»a mâfhÇf bõ®õh xU g©òÄ¡f K°äkhf¤âfªjh®. bghJthf, ãw
ïUªjd®. xbthU r®¡fhU« gy g®fhdh¡fshf¥ ãÇ¡f¥ rka¥ãÇîfis r»¥ò¤jikíl el¤âdh®. ïªJ¡fS¡F
g£oUªjd. Î¡jh® (uhQt mâfhÇ), mÄ (ÃytUth), K¡»a gjÉfis mË¤jh®. fiy, f£ol¡fiyiaí« mt®
bghnljh® ( fUñy mâfhÇ), f®Tf (fz¡f®f) M»a MjÇ¤jh®. blÈ¡F mU» aKid eâ¡fiuÆ bõ®õh xU òâa
mâfhÇf g®fhdh Ã®thf¤ij ftÅ¤J tªjd®. nguuá ï¡jh efu¤ij Ã®khÂ¤jh®. mâ, jnghJ òuhz »yh vw giHa
vwiH¡f¥g£l Ã®thf¥ãÇîfS« ïUªjd. nfh£ilí« mjD xU kNâí« k£Lnk váísd. rrhu¤â
xU fyiw khl¤ijí« mt® f£odh®. ïªâa¡ f£ol¡ fiyÆ
bõ®õhÉ M£á¡fhy¤â ÃytUth Ã®thf« eF mik¥òfË áwªjt¿ xwhfmJ fUj¥gL»wJ. fnwhiuí«
Óuik¡f¥g£oUªjJ. Ãy§f ftdkhf ms¡f¥g£ld. bõ®õh MjÇ¤jh®. mtuJ M£á¡fhy¤â khÈ¡ KfkJ b#aá
ÉisÃy§f mid¤J« eyit, eL¤jukhdit, vgt® òfthªj ïªâ üyhd g¤kht¤ vw üiy¥gil¤jh®.
nkhrkhdit vd _W tiffshf¥ ãÇ¡f¥g£ld. rhjhuzkhf bõ®õhÉ kiwî¡F¥ãwF mtuJ thÇRf 1555M« M©L
rhuhrÇ cg¤âÆ _¿ xU g§F ÃytÇahf tNÈ¡f¥g£lJ. ckhô Û©L« ïªâahit¡ if¥gW« tiu M£áÆ bjhl®ªjd®.
gzkhfnth myJ Éis bghUshfnth ÃytÇ bgw¥g£lJ. ckhô (1555 - 1556)
bõ®õhÉ ÃytUth Ó®¤âU¤j§fËdh eh£o tUth
bgU»aJ. jh« vw òâa btË ehza§fis bõ®õh 1540 M« M©L ïªâahÉÈUªJ òw¥g£l ckhô áªJî¡F
m¿Kf¥gL¤âdh®. mit 1835M« M©L tiuTl brY« tÊÆ AÛjh ghD ngf« vgtiu kzªjh®. mt®f
òH¡f¤âÈUªjd. mk®nfh£ vw ïl¤â xU ïªJ muruhd uhzhãurh¤ vgtuJ
ehF K¡»a bgUtÊ¢ rhiyfis mik¤J ngh¡Ftu¤J MjuÉ thªJ tªjnghJ 1542 m¡g® ãwªjh®. ãd®, <uhD¡F
trâfis bõ®õh nk«gL¤âdh®. mitahtd : 1. nrhdh®fh brw ckhô mªeh£L M£áahsÇl« cjÉnfhÇ bgwh®. f«uh,
Kj áªJ tiu 2) M¡uh Kj ò®Ah«ó® tiu 3) n#h¤ó® Kj m°fhÇ vw ïu©L rnfhju®fisí« ckhô K¿ao¤jh®.
á¤ö® tiu 4) yhT® Kj Kjh tiu. gaÂfË trâ¡fhf ïj»ilÆ ïªâahÉ N® kuãdÇ M£áí« ntfkhf
Ó®FiyªjJ.
bgUtÊ¢ rhiyfË M§fh§nf j§FÄl§fS« mik¡f¥g£ld.
1555 M« M©L M¥ffis K¿ao¤J ckhô Û©L«
fhtJiw Äfî« âwikahd Óuik¡f¥g£oUªjJ. mtuJ
Kfyha mÇaizia¡ if¥g¿dh®. MWkhj fhy¤âF¥ ãwF, 1556-
M£á¡ fhy¤â Fw§f Äfî« Fiwthfnt fhz¥g£ld.
ckhô jdJ üyf¥go¡f£o jL¡» ÉGªJ cÆ®Ú¤jh®.
gil¤Jiw Ã®thfK« âwikahd KiwÆ mik¡f¥ ckhô xU áwªj gil¤jsgâahfnth, ngh® åuuhfnth
g£oUªjJ. myhîâ »ÍÆ FâiufS¡F NLnghLj nghw ïiybawhY«, mò« fUizí« mtÇl« Fobfh©oUªjd.
eilKiwfis bõ®õh ãg¿dh®. fÉkhdhfî« mt® âfªjh®. fÂj«, thd ïa, n#hâl«
M»at¿ òyik Ä¡ft®. XÉa¡fiy mtU¡F¥ão¤j xW .
ghuÓf bkhÊÆ mt® fÉijfisí« òidªjh®.
242 243
m¡g® (1556-1605)
ïªâahÉ jiyáwªj nguur®fË

m¡gU« xUt®. jdJ jªij ckhíÅ
kiwî¡F¥ãwF mt® mÇaizna¿dh®.
MdhY«, blÈia M¥ff if¥g¿¡
bfh©ljh mtuJ Ãiy Mg¤jhdjhfnt
ïUªjJ. M¥ffË gil¤jiyt® bAK
blÈia¤j« tr« it¤âUªjh®. 1556 M« m¡g®
M©L eilbgw ïu©lh« ghÅ¥g£L¥ nghÇ, bAK bt¿Æ
ÉË«òtiu brWÉ£lh®. Mdh, mtuJ f©Â xU m«ò
ghªjjh ka¡fkhdh®. jiytÅyhj mtuJ gil áj¿ XoaJ.
mâ®Zl« m¡gÇ g¡f« ïUªjjh, mtuJ bt¿ cWâ¥
gL¤j¥g£lJ.
m¡gÇ Kj Iªjh©L fhy M£áÆnghJ iguh«fh
mtU¡F mur¥ãuâahf brag£lh®. Kfyha¥ nguuir
xU§»iz¤j bgUik iguh«fhndna rhU«. Iªjh©L
fS¡F¥ãwF, murit¥ órfË Éisthf m¡g® mtiu¥
gjÉÆÈUªJ Ú¡», bk¡fhÉF brY«go gÂªjh®. Mdh,
bk¡fh brY« tÊÆnyna M¥f xUtdh mt® bfhy¥g£lh®.
m¡guJ uhQtbt¿f gy. M¡uh Kj F#uh¤ tiuí«,
ãd® M¡uh Kj t§fhs« tiuí« vd tl ïªâah KGijí«
m¡g® jkJ f£L¥gh£o bfh©Ltªjh®. tlnkF viy¥
òw¤ijí« mt® tÈik¥gL¤âdh®. ãd®, mtuJ ftd«
j¡fhz¤â g¡fK« âU«ãaJ.
uh#ò¤âu®fSl bfh©oUªj cwîf
m¡gÇ uh#ò¤âu¡bfhif F¿¥ãl¤j¡fJ. mt®

uh#ò¤âu ïstuáahd uh#h ghukAhÈ kfis kzªJ
bfh©lh®. Kfyha® tuyh¿ mªj Ãf¢á xU âU¥òKidahF«.
uh#ò¤âu®f ehF jiyKiwf Kfyha®fS¡F nrit
ah¿d®. gy® gil¤jsgâ gjÉ tiu gntW gjÉ ca®îfis¥
244 245
bgwd®. m¡guJ M£áÆ, uh#h gfthjh°, uh#h ká§ 1575, m¡g® jdJ òâa jiyefuhd gnjó® á¡ÇÆ ïghj¤
M»nahU¡F K¡»a gjÉf mË¡f¥g£ld. xUt®ã xUtuhf fhdh vw tÊgh£L¡ Tl¤ij mik¤jh®. ïªJ rka«, rkz rka«,
uh#ò¤âu muRfS« m¡gÇ nkyh©ikia VW¡ bfh©ld. »¿¤Jt rka«, b[huh°oÇa rka« nghw mid¤J rka
Mdh, nkthÇ uhzh¡f k£L«, gyKiw njhÉfis¤ m¿P®fisí« m§F miH¤J Éthâ¡f brjh®. muáa
jGÉa nghâY«, mogÂa kW¤jd®. 1576 M« M©L Ahâfh£ Étfhu§fË K°È« cnykh¡f jiyÆLtijí« mt®
vw ïl¤â eilbgw nghÇ ká§ jiyikÆyhd Kfyha¥ btW¤jh®. 1579 m¡g® jtWglh Mizia btËÆ£L jkJ rka
gilf uhzh ãujh¥ á§if K¿ao¤jd. nkthÇ ï¤njhÉ¡F¥ mâfhu§fis cWâ¥gL¤âdh®.
ãwF, bgU«ghyhd uh#ò¤âu M£áahs®f m¡gÇ 1582 m¡g® Ô ïyhÏ myJ ïiwe«ã¡if vw jkJ
nkyh©ik¡F mogÂªjd®. òâa rka¤ij m¿É¤jh®. mJ xU flî nfh£gh£oÛJ
m¡guJ uh#ò¤âu¡ bfhif mtuJ guªj rka¡ e«ã¡if bfh©ljhF«. mid¤J rka§fË ey fU¤J¡
bfhifia¤ jGÉna ïUªjJ. òÅj¥gaztÇiaí«, ãd® fisí« csl¡»ajhf mJ fhz¥g£lJ. gF¤j¿nt mj
Íáah tÇiaí« mt® u¤J brjh®. m¡gÇ uh#ò¤âu¡ bfhif mo¥gil. _le«ã¡iffis mJ MjÇ¡fÉiy. gntW
Kfyha¥ nguuR, uh#ò¤âu®f ïUrhuU¡F« rhjfkhfnt ïUªjJ. rka§fS¡»ilna fhz¥gL« ntWghLfS¡F xU ghykhfî« mJ
Äf¢ áwªj ngh®åu®fË nrit Kfyha®fS¡F »il¤jJ. mikªjJ. ïU¥ãD«, m¡guJ òâa rka« njhÉna f©lJ.
kWòw«, uh#°jh gFâÆ mikâ ÃyÉaJ; Kfyha¥ gÂÆ mtuJ kiwî¡F¥ãwF mJ áijªJnghÆW. m¡guJ thehËny
nr®ªj uh#ò¤âu®f ca®gjÉfisí« milªjd®. Tl Õ®gh cË£l gâidªJ ng®fns m¡nfh£gh£il¥
ãg¿d®. m¡g® jdJ òâa nfh£gh£il VF«go vtiuí«
rka¡ bfhif tÈíW¤jÉiy.
tuyh¿ VLfË m¡g® K¡»a ïl¤ij¥ ão¤âU¥gjF ÃytUth Ã®thf«
fhuz« mtuJ rka¡bfhifnaahF«. m¡gÇ rka¡
fU¤J¡fS¡F gntW fhuÂf JizòÇªjd. bjhl¡f uh#h njhl®kh, m¡guJ M£á¡fhy¤â ÃytUth
fhy¤â mt® N~ã¤JwÉfSl bfh©oUªj cwîf, mtuJ Ã®thf¤â áy Mîfis nkbfh©lh®. m¡guJ ÃytUth
Mrh m¥J y¤Ôã nghjidf, uh#ò¤âu¥ bg©fis mt® Kiw #¥â myJ gªnjhg°J Kiw vd miH¡f¥g£lJ.
âUkz« brJ bfh©lJ, nõ¡ Kghu¡ kW« mtuJ òjt®fshd uh#h njhl®kh mjid nkY« Óuik¤jh®. mjF jhAhrhyh
mò bgá, mò gr nghw m¿P®fSl mtuJ bjhl®òf, Kiw vd¥bga®. 1580 mJ Ãiwntw¥g£lJ. m«Kiw¥go,
ïªJ°jhd¤ây xU nguuir ÃWt nt©L« vw Mir nghwit njhl®kh xnukhâÇahd Ãy msitia m¿Kf¥gL¤âdh®. flªj
mtuJ rka fU¤J¡fS¡F mo¥gilahf mikªjd. g¤jh©L fhy¤â Éis¢rÈ ruhrÇia mo¥gilahf¡ bfh©L
m¡g® bjhl¡f¤â xU flik jtwhj K°äkhfnt ÃytUth Ã®zÆ¡f¥g£lJ. Ãy§f ehF tiffshf¥
ïUªjh®. M«g® eh£L ïstuá n#h¤ghia kzªj ãd® mt® ãÇ¡f¥g£ld- nghy{ (M©L njhW« gÆÇl¥gL« Ãy«), gbusâ
òÅj¥ gaztÇia u¤J brjh®. 1562 Íáah tÇiaí« u¤J (ïu©L M©LfS¡F xU Kiw Kiw gÆÇl¥gLtJ) r¢rh® (_W
brjh®. jdJ ïªJ kidÉa® ÉU¥g«ngh j§fsJ flîsiu myJ ehF M©LfS¡F xU Kiw gÆÇl¥gLtJ) kW« grh®
tÊgl mDkâ¤jh®. ãd®, mt® ïÞyhÄa rka¤â ÛJ Iíwî (IªJ myJ mjF« mâfkhd M©LfS¡F xU Kiw
bfh©lh®. gÆÇl¥gLtJ). ÃytÇ bghJthf gzkhfnt brY¤j¥g£lJ.
246 247
kr¥jhÇ Kiw FoÆdU¡F k£Lnk tH§f¥gL»w fh-ï-rhk gjÉ
tH§f¥g£lJ. 1612M« M©L Mr¥fhÅ kfshd m®ékª¤ ghD
m¡guJ M£á KiwÆ kr¥jhÇ Kiw K¡»a ïl« ngf« (ãfhy¤â K«jh{) vgtiu #Ah§ÑÇ _whtJ kf
t»¤jJ. ï«KiwÆÑ xbthU mâfhÇ¡F« xU jFâÃiy ïstur F®u« (ãfhy¤âa Ah#fh) kzªJ bfh©lh®.
tH§f¥g£lJ. Fiwªjjg£r jFâÃiy kr¥jh®10 vgjhF«
mâfg£r jFâ kr¥jh® 5000. ïJ ca® FoÆdU¡F k£Lnk ü®#Ah #lh vw xU Mjuths® FGit mik¤J¡
tH§f¥g£lJ. murFy¤ij nr®ªjt®fS¡F mjF« nkyhd bfh©L brag£ljhfî«, ïjdh Kfyha muritÆ ïu©L
jFâÃiyf Ã®zÆ¡f¥g£ld. kr¥ jFâÃiyf r¤ kW« nfhZof cUthdjhfî« áytuyhW m¿P®f TW»wd®.
rht® vd ïUtif¥gL«. r¤ vgJ xUtuJ jÅ¥g£l mªj°ij¡ #Ah§Ñ® K¿Y« jdJ kidÉ ü®#AhÅ f£L¥gh£o
F¿¥gjhF«. rht® vgJ xUt®it¤âU¡fnt©oa Fâiu ïUªJ brag£ljhjh 1622 Ah#fh jdJ jªij¡F vâuhf
åu®fË v©Â¡if mo¥gilÆyhdJ. xbthU rhtU« »s®¢áÆ <Lg£ljhfî« Tw¥gL»wJ. Mdh, ïªj fU¤J¡F
Fiwªjg£r« ïu©L Fâiuåu®fisahtJ bg¿U¡fnt©L«. ãw tuyhW m¿P®f clgLtâiy. #Ah§Ñ® nehth¥g£L
kr¥ jFâÃiy¡F thÇRÇik »ilahJ. Ãakd§f gjÉ tÈik FW« fhy«tiu mtnu mid¤J muáa Koîfisí«
ca®îf, gjÉÚ¡f§f mid¤J« neuoahf muruh vL¤J tªjh® vgij mtuJ RarÇj« btË¥gL¤J»wJ.
nkbfhs¥g£ld. ïU¥ãD«, ü®#Ah mur FL«g¤â Mâ¡f« brY¤â
#Ah§Ñ® (1605- 1627) tªjh®. ghuÓf g©gh£L Kiwfis¡bfh©Ltªjh®. muritÆ
ghuÓf¡fiyí« g©ghL« mtuh C¡FÉ¡f¥g£ld.
m¡gÇ kiwî¡F¥ãwF, 1605 M« M©L #Ah§ÑUl beU§»a cwit v¥nghJ« mt® bfh©oUªjh®.
ïstur® rä« #Ah§Ñ® (cyif btwt®) vw nt£ilÆnghJ Tl mtUlndna brtJ tH¡f«. Ah#fhÅ
g£l¤njhL M£á¡Ftªjh®. mtuJ M£á¡ vG¢á mtuJ jÅ¥g£l Mtyh ö©l¥g£ljhF«. j«ik
fhy¤â gntW fyf§f eilbgwd. mtuJ fh©lhAhU¡F brYkhW gÂ¤j jªijia vâ®¤J mt®
kf F°% fyf¤â <Lg£lh®. Mdh, »s®¢áÆ ïw§»dh®. m¡»s®¢áah Kfyha¥nguuá
K¿ao¡f¥g£L áiwÆÈl¥g£lh®. mtiu elto¡iff ehfh©Lf
MjÇ¤jjfhf IªjhtJ Ó¡»a FUthd FU âirkh¿d. 1627 #Ah§Ñ® kiwªj
m®#& á§ áu¢nrj« bra¥g£lh®. ãwF, ca®FoÆd® kW« uhQt¤â
Mjuit¥bgW Ah#fh M¡uhit
ü®#Ah
#Ah§Ñ® milªjh®. ü®#AhD¡F Xñâa«
1611 M« M©L IAh§Ñ® bkAUÅrhit mË¡f¥g£lJ. mL¤j gâbd£L
kzªJ bfh©lh®. mt® ü® #Ah (cy» M©Lf ü®#Ah cÆ®thªjh®.
xË) vW miH¡f¥g£lh®. ü®#AhÅ jªij Ah#fh (1627-1658)
ïâk¤bjsyh xU g©ghs®. mtU¡F jiyik
ü®#Ah âth gjÉ ju¥g£lJ. ü®#AhÅ fh©lAh® kW« ãw ó®åf¥ õh#fh, K«jh{
FL«g¤ij¢nr®ªj gyU¡F ca®gjÉf gFâfis¡ if¥gWtjfhf Ah#fh
tH§f¥g£ld. mtuJ _¤j rnfhjh® Mr¥fhD¡F ca® tlnkF viy¥gFâÆ bjhl®ªJ gilbaL¥òfis el¤âdh®.
248 249
1639 Kj 1647 tiu eilbgw bjhl® gilbaL¥òfËdh 5000
Kfyha åuh®f koªjd®. ãd®, Ah#fh jdJ v©z¤ij fhó xsu§fÓ¥ nguuR
ifÉ£L m§F nghÇLtij ÃW¤âdh® bgõht®
mtuJ j¡fhz¡ bfhif bt¿fis¤ njo¤jªjJ. mfkJ

efiu K¿ao¤J Kfyha¥ nguuRl ïiz¤J¡ bfh©lh®.
Õ#¥óU« nfhbfh©lhî« nguurnuhL x¥gªj« brJ bfh©ld. ghÅg£
fhªnjZ, Õfh®, bjÈ§fhdh, bjsyjhgh¤ vw ehF
blÈ
kfhz§fis õh#fh j¡fhz¤â cUth¡»dh®. mtiw, jkJ #h£L¡f
kf mîu§fÓ¥ã f£L¥gh£o É£lh® M¡uh
ïuhrò¤âu®f
thÇRÇik¥ngh®
myfhgh¤
gh£dh
õh#fhÅ ehF òjt®fS¡»ilna - jhuh õ&¡nfh
(g£l¤J ïstur®), ê#h (t§fhs MSe®), mîu§fÓ¥ ( j¡fhz
MSe®) kW« _u¤ gº (khst«, F#uh¤â MSe®) - mtuJ nfh©Lthdh
M£á¡fhy ïWâÆ gy¤j thÇRÇik¥ ngh® _©lJ. 1657M« ilô
M©L ïWâÆ õh#fh rW nehth¥g£L ãd® nj¿dh®. K«ig
Mdh, ïstur®f ehtU« Kfyha mÇaiz¡fhf kuh¤âa®f
nghÇl¤Jt§»d®. ï¥nghÇ mîu§fÓ¥ bt¿ bgW M¡uh
nfh£il¡F EiHªJ jhuhit Éu£oao¤jh®. õh#fhidí« muã¡ fl
mogÂa¢ brjh®. M¡uh nfh£ilÆ mªj¥òw¥gFâÆ t§fhs ÉÇFlh
õh#fhid áiwit¤jh®. Mdh, mîu§fÓ¥ jkJ jªijia nfhth
nkhrkhf el¤jÉiy. mL¤j v£L M©Lf õh#fh jdJ
kf #fdhuhÉ mghd nritÆ fhy¤ij fÊ¤jh®. 1666
õh#fh ïwªjh®. mtuJ cl jh{kAhÈ K«jhÍ fyiw¡F
nfhÊ¡nfhL
mU»nyna ml¡f« bra¥g£lJ.
bfh¢á ghisa¡fhu®f
mîu§fÓ¥ (1658 - 1707)
âwikÄ¡f Kfyha mur®fË mîu§fÓ¥ò« ïªâa¥ bgU§fl

xUt®. mt® My«Ñ® myJ cyif btgt®
vw g£l¤ij¢ N£o¡ bfh©lh®. Kj
g¤jh©Lf mt® nkbfh©l gilbaL¥òf
ahî« bt¿Æ Koªjd. áWáW »s®¢áfis mt®
eR¡»dh®. Mdh, mtuJ M£á¡ fhy¤â
mîu§fÓ¥
250 251
ãgFâÆ bgU« á¡ffis rªâ¡f nt©oÆUªjJ. #h¤J¡f, gL¤Jtjbfd KjhÓòf vw ca® mâfhu« gil¤j mâfhÇ
r¤ehÄa®f kW« Ó¡»a®fS«Tl mtU¡F vâuhf fis¡ bfh©l xU jÅ¤ Jiwia mîu§fÓ¥ VgL¤âdh®. kJ
»s®ªbjGªjd®. m¡»s®¢áfahî« mîu§fÓ¥ã fLikahd mUªJtJ jilbra¥g£lJ. gh§¡ vw jhtu« gÆÇLtJ«
rka¡bfhifÆ vâ®ÉisîfnsahF«. gagL¤JtJ« ãw nghij¥ bghU£fS« jilbra¥g£ld.
j®fhz¡ bfhif Kfyha muritÆ ïir jÉ®¡f¥g£lJ. jnuh¡fh j®õ vw
nguur® kÂkhl¤â k¡f KnjhW« rl§ifí« mt®
KfyhaÇ j¡fhz¡ bfhif m¡gÇ M£á¡ É£blhÊ¤jh®. jruh ÉHhî¡F« jilÉâ¡f¥g£lJ.
fhy¤âÈUªnj bjhl§F»wJ. fhªnjZ, Õuh® M»atiw m¡g® muritÆÈUªj thdïa kW« n#hâl¡fiy m¿P®f
if¥g¿dh®. mfkJ efÇ khÈ¡ M«gUl #Ah§Ñ® nghÇ£lh®. gjÉÚ¡f« bra¥g£ld®.
õh#fh M£á¡fhy¤â j¡fhz MSeuhf ïUªj mîu§fÓ¥ bjhl¡f¤â mîu§fÓ¥ òâjhf ïªJ¡ nfhÆf
ÔÉukhd j¡fhz¡ bfhifia ãg¿dh®. Kfyha¥ nguuruhf f£Ltijí« giHa nfhÆf òJ¥ã¡f¥gLtijí« jilbrjh®.
bghW¥ngwîl mîu§fÓ¥ jkJ M£á¡fhy¤â Kj ãd® ïªJ¡ nfhÆfis mÊ¡fî« Kg£lh®. kJuh, bgdhu°
ïUg¤âiaªJ M©Lf tlnkF viy¥gFâÆ ftd« nghw ïl§fËÈUªj òfbgw nfhÆf áij¡f¥g£ld. 1679
brY¤âdh®. m¤jUz¤âjh kuh£oa mur® áthÍ tl¡F kW« mt® Íáah kW« òÅj¥gaz tÇfis Éâ¤jh®. ï°yhÄa
bjF bfh§fz¥gFâÆ jd¡bfd xU jÅ muir rka¤â ãw ãÇÉdiuí«Tl mt® r»¤J¡bfhsÉiy.
VgL¤â¡bfh©lh®.
bkhAu« g©oif bfh©lhl¥gLtjF« jilÉâ¡f¥
kuh£oaÇ guÉtU« brth¡if xL¡F« neh¡f¤Jl g£lJ. j¡fhz RjhÅa®fÛJ mt® gilbaL¤jik¡F
mîu§fÓ¥ Õ#¥ó®, nfhbfh©lh ÛJ gilbaL¤jh®. Õ#¥ó® Kjik¡fhuz« Îah tF¥ãd®ÛJ mt® bfh©oUªj
Rjh á¡fªj® õhit K¿ao¤J m¥gFâia ïiz¤J¡ btW¥ngahF«. Ó¡»a®fisí« mt® btW¤jh®. xgjhtJ Ó¡»a
bfh©lh®. ãd® nfhbfh©lh ÛJ jh¡Fj bjhL¤J FJ¥ FUthd nj{ gfö® mtuh ö¡»Èl¥g£lh®. ïjdh, Ó¡»a
õhÏ kuig ó©nlhL mÊ¤J mªj muirí« ïiz¤J¡ rka¤jt®f Míjnkªj¤ bjhl§»d®.
bfh©lh®. j¡fhz muRfis mÊ¤jJ mîu§fÓ¥ã khbgW«
muáa jtwhF«. KfyhaU¡F« kuh£oaU¡F« ïil¥gL ehlhf mîu§fÓ¥ã rka¡ bfhifah, u#ò¤âu®f,
mit ïUªjd. kuh£oa®f. Ó¡»a®f Kfyha¥nguuR¡F vâuhf¤ âU«ãdh®.
kJuhÉÈUªj #h¤J¡fS«, nkthÇÈUªj r¤ehÄa®fS«
mîu§fÓ¥ã elto¡if KfyhaU¡F«, kuh£oaU¡F« »s®¢áfË <Lg£ld®. vdnt, Kfyha¥ nguuá å¢á¡F«
ïilna neuo nkhj cUthf tÊtF¤jJ. nkY« mtuJ mîu§fÓ¥ fhuzkhdh®.
j¡fhz¥gilbaL¥òf Kfyha fUñy¤ij fhÈbrjd. n#.v.
r®¡fhÇ TW¥go j¡fhz¡ Flò© mîu§fÓ¥ig mÊ¤jJ. mîu§fÓ¥ã MSik kW« Fzey
rka¡bfhif jÅ¥g£l th¡ifia¥ bghW¤jtiu, mîu§fÓ¥ fL«

ciH¥ghs®, xG¡fÓy®, czî kW« cil nghwt¿ Äfî«
mîu§fÓ¥ jdJ jÅ¥g£l th¡ifÆ xU itÔf vËikia¡ fil¥ão¤jh®. Fuhid¥ gobaL¤J mtiw ÉW
K°äkhf¤ âfªjh®. ïªâahit xU ï°yhÄa murhf tU« gz¤â jk¡F nt©oa bryîfis brJbfh©lh®. kJ
kh¿aik¥gnj mtuJ bfhif. xG¡fbe¿fis eilKiw¥ mUªJ« tH¡f« mtU¡»iy. fw¿thsuhd mt®, muhãa kW«
252 253
ghuÓf bkhÊfË nj®¢á bgW És§»dh®. ò¤jf§f mtU¡F¥
fw milîf
ão¤jkhdit. jdJ rka¤âF c©ikahdtuhf elªJ bfh©l
mîu§fÓ¥ âd« IªJntis bjhGif el¤j¤jtw kh£lh®. u«rh ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ.
nehãid f£lhakhf mDrÇ¥gh®. 1. ghg® Kj mîu§fÓ¥ tiu KfyhaÇ muáa tuyhW.
muáa JiwÆjh mîu§fÓ¥ bgU§Fw§fis 2. ghgÇ rhjidfS«, ckhíÅ ïl®ghLfS«.
ïiH¤jh®. kuh£oa muá c©ikahd jikia jtwhf¥ òÇªJ
bfh©l mîu§fÓ¥ mt®fis¥ gif¤J¡bfh©lh®. 3. N® ïilbtË - bõ®õh M£á Kiw
nkY«, kuh£oa¥ órY¡F xU Koití« mt® 4. m¡guJ M£á - M£á Kiw, kr¥jhÇ Kiw, rka¡
fhz¤jt¿dh®. Îah tF¥ig¢ nr®ªj j¡fhz bfhif.
RjhÅa§fËlK« mt® jtwhd bfhifiana fil¥ão¤jh®. 5. #Ah§»®, õh#fh, thÇRÇik¥ngh®.
mtuJ rka¡fU¤J¡fis K°ä«f myhj rKjha¤âÛJ
6. mîu§fÓ¥ã j¡fhz¡ bfhif, rka¡ bfhif
f£lhakhf âÂ¡f mt® nkbfh©l Kaá njhÉÆ KoªjJ.
K°È« myhjt®fis gif¤J¡bfh©ljh, K°È«f 7. Kfyha¥ nguuá å¢á
midtÇ Mjuití« mt® bgwh® vW« TwKoahJ. khwhf,
Kfyha¥ nguuá muáa vâÇfË v©Â¡if bgU»wJ.
KfyhaÇ å¢á¡fhd fhuz§f
mîu§fÓ¥ã kiwî¡F¥ãwF, Kfyha¥ nguuR ntfkhf

å¢áailªjJ. Kfyha muritÆÈUªj ca® FoÆdU¡»ilna
ngh£o¡ FG¡f kÈªjd. 1739 M« M©L ehâ®õh Kfyha¥
nguuriu áiw¥ão¤J blÈia NiuahoanghJjh nguuá
gyåd« btË¥g£lJ. Kfyha¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§f
gytif¥g£lit. mîu§fÓ¥ã j¡fhz kW« rka¡ bfhiff
å¢á¡F tÊtF¤jd. âwikaw tÊ¤njhwfS« Kfyha¥
gilfË xG¡fÓ®nfLfS« mj å¢á¡F É¤â£ld. guªj
nguuir f£o¡fh¥gJ« fodkhf ïUªjJ. bjhl®ªJ eilbgw
ngh®fËdh ÃâÃiyikí« nkhrkh»aJ. ïªâahÉ
Inuh¥ãa®f Fonaw§fis mik¡f¤ bjhl§»anghJjh,
KfyhaÇl« tÈikahd flgil ïyhikia czu¤bjhl§»d®.
ehâ®õh, mfkJ õh m¥jhÈ nghnwhÇ gilbaL¥òfS«
nguuá tÈikia¡ Fiw¤jd. vdnt, Kfyha¥ nguuá
å¢á¡F muáa, r_f, bghUshjhu TWfË x£L bkh¤j
braghLfns fhuz§fshf mikªjd.
254 255
khâÇ Édh¡f ï) mîu§fÓ¥ j¡fhz K°ä« RjhÅa§fis MjÇ¤jh®.
<) mîu§fÓ¥ K°ä« myhnjhiu gif¤J¡ bfh©ljh
mid¤J K°È«fS« mtiu MjÇ¤jd®.
1. ghg® JR» ghòÇ üiy vGâa bkhÊ
V. ãtUttiw rÇah, jtwh vW TWf.
m) ghuÓf« M) ïªâ
1. ÕfhÇ eilbgw nfh¡uh¥ nghÇ ghg® u#ò¤âu®fis
ï) muhãa« <) JU¡» Koao¤jh®.
2. õh#fhÅ ïabga® 2. #¥â Kiwia njhl®kh nkY« nk«gL¤âdh®.
m) rä« M) F®u« 3. õh#fh xgjhtJ Ó¡»a FU nj{gföiu ö¡»È£lh®.
ï) jhuh õ&¡nfh <) gÇ¤ VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf)
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. JR» ghòÇ
1. M©o brsrh ngh® ........... ¡F« ......... ¡F«
.............. 2. N® ïilbtË
eilbgwJ.
3. uh#h njhl®kh
2. Aâfh£ nghÇ ......... jiyikÆyhd Kfyha¥gil ....... I
4. Ô ïyhÏ
Koao¤jJ.
5. ü®#Ah
3. õh#fhÅ ïWâ¡fhy¤â mtuJ kfshd ....... mtiu
fÅîl ftÅ¤J¡bfh©lh®. VIII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf)
III. bghU¤Jf 1. ghgÇ rhjidfis¡ TWf.
1. Aâfh£ ngh® m) 1540 2. õh#fhÅ M£á¡fhy ïWâÆ eilbgw thÇRÇik¥
nghiu g¿ F¿¥ò vGJf.
2. ïu©lh« ghÅ¥g£L¥ngh® M) 1539
3. Kfyha¥ nguuá å¢á¡fhd fhuz§fis Mf.
3. brsrh¥ ngh® ï) 1576
4. ã»uh« ngh® <) 1556
1. bõ®õh M£á KiwÆ áw¥ò¡ TWfis bjhF¤J vGJf.
rÇahdJ. 2. m¡gÇ rhjidfis kâ¥ãLf.
m) m¡gÇ j¡fhz¡ bfhif Kfyha¥ nguuá å¢á¡F 3. mîu§fÓ¥ã rka¡ bfhifia kâ¥ãLf.
É¤â£lJ.
M) mîu§fÓ¥ã rka¡ bfhif Kfyha¥ nguuá å¢á¡fhd
fhuz§fË xW.
256 257
ghl« - 21 mt®fË bgU«ghnyh® ïªâahÉnyna Foak®ªJ
ïªâahitna jh ehlhf tÇ¤J¡ bfh©ld®. ïªâa r_f¤âY«
KfyhaÇ Ñ ïªâah g©gh£oY« ïu©lw¡ fyªjd®. mnj rka« j§fsJ xU áy gH¡f
tH¡f§fisí« É£LÉlhk ãg¿tªjd®. m¡g® fhy«
bjhl§», ïªJ¡fS«, F¿¥ghf uh#ò¤âu®fS«, ca®FoÆdÇ
t®¡f¤â nr®¤J¡ bfhs¥g£ld®. vL¤J¡fh£lhf, uh#h
fw neh¡f§f ká§, uh#h Õ®gh, uh#h njhl®kh nghnwhiu¡ F¿¥ãlyh«.
ãd®. kuh£oa®fS« KfyhaÇl« gÂÆ nr®ªJ ca® FoÆduhf
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
Vw« bgwd®.
1. Kfyha¥ nguuá Ñ bghUshjhu« kW« r_f
Kfyha ca®FoÆd® mâf Câa§fis¥ bgw nghâY«,
th¡if
mt®fsJ bryîfS« mâfkhfnt ïUªjd. ca® FoÆd®
2. Kfyha ca® FoÆdU« mt®fË th¡if Kiwí« xbthUtU«, Vuhskhd gÂahs®f, Fâiuf, ahidf
3. ntsh©ik kW« tÂf« nghw gÇthu§fis guhkÇ¡f nt©L«. Kfyha¥ nguur®fis¥
nghynt mt®fS« Ml«gu th¡ifia el¤j Kaá¤jd®. ca®ªj
4. g©gh£L ts®¢á - fiy, f£ol¡fiy tif Milfis mÂªjd®. gH§fTl ïw¡Fkâ brJ
5. Kfyha®fhy XÉa§f, ïy¡»a« òá¤jd®. Éiyía®ªj mÂfyfis M©, bg© ïUghyU«
mÂªjd®. nguur®fS¡F Éiyía®ªj gÇR¥ bghU£fisí«
mt¥nghJ tH§»d®.
bghUhsjhu, r_f th¡if
»uhk¥òw k¡f
Kfyha® fhy¤â eilbgw r_f, bghUshjhu ts®¢áf
F¿¥ãl¤j¡fit. m¡fhy¤â, gy Inuh¥ãa® gaÂfS« brt¢Ókhf g£L kW« gU¤â Milfis mÂªjd®.
tÂf®fS« ïªâahÉF tªjd®. ïªâahÉ ÃyÉa r_f, Mdh, ViH k¡f cL¡f cilÆ¿, Fiwªjg£r cilÆnyna
bghUshjhu Ãiyikf g¿ mt®f Vuhskhd jftfis fhy« fÊ¤jd®. FË®fhy§fËTl mt®fS¡F nghJkhd
É£L¢ brWsd®. bghJthf, mt®f ïªâahÉ brt¢ cilf ïU¥gâiy. j¡fhz¤â thªj k¡f
brÊ¥igí«, brtªj®fË Ml«gukhd th¡ifiaí« fhyÂnaJÄ¿ fhz¥g£ljhf Ã»o vw maeh£L¥gÂ
ÉtÇ¤Jsd®. kWòw«, Foahdt®f, ifÉidP®f nghw F¿¥ã£Lsh®. njhbghU£fË ca®ªjÉiyna mjF¡
rhjhuz k¡fË tWikiaí« mt®f g£l Jau§fisí« Tl fhuzkhf ïUªâU¡f¡TL«. mÇá, âid, gU¥ò tiff
vL¤J¡ T¿ísd®. nghwit rhjhzk¡fË K¡»a czthF«. flfiu¥gFâfË
Û czî jhuskhf¡ »il¤jJ. be. v©bz Éiy kÈthfî«,
Kfyha ca®FoÆd® c¥ò, r®¡fiu Éiy mâfkhfî« ïUªjd. »uhk¥òw k¡f
Vuhskhd fheilfis ts®¤J tªjikÆdh, gh kW«
Kfyha® fhy¤â ca®FoÆd® gy rYiff bgW thªj ghbghU£f jhuskhf¡ »il¤jd.
t®¡f¤âduht®. mt®fË bgU«ghnyh® JU¡»a® kW« M¥ff
nghw ma eh£od®. Mdh, m¡fhy« KGtJ« mt®fS¡»ilna
fL«órf ÃyÉd.
258 259
ntsh©ik t§fhs¤âÈUªJ r®¡fiu, mÇá, bkÈa k°È JÂf
kW« g£L VWkâah»d. nrhH k©ly¡ flfiu #îË
gândHh« üwh©o bjhl¡f¤â ïªâahÉ k¡f cg¤âikakhf¤ âfªjJ. mîÇ kW« czî jhÅa§f F#uh¤
bjhif 125 ÄÈadhf ïUªâU¡fnt©L« vd xU kâ¥ÕL tÊahf tl ïªâahÉÈUªJ VWkâ bra¥g£ld. fhZÛ®
TW»wJ. gÆÇLtjF Vuhskhd Ãy§f ïUªjikah rhitf, f«gs ÉÇ¥òf nghw Ml«gu¥ bghU£fS¡F«
ntsh©ik jiH¤âUªjJ. nfhJik, be, gU¥ò tiff, gh®È F#uh¤ ÉÃnahf ikakhfî« És§»aJ.
nghw gy tif¥gÆ®f rhFgo bra¥g£ld. gU¤â, mîÇ, fU«ò,
v©bzÉ¤J¡f nghw tÂf K¡»a¤Jt« thªj gÆ®fS« fhßa«, br«ò nghw áy cnyhf§f, ngh®¡ Fâiuf,
rhFgo bra¥g£ld. gândHh« üwh©o òifÆiy, jªj« nghw Ml«gu¥ bghU£f nghwit K¡»a ïw¡Fkâ¥
k¡fh¢nrhs« vw ïu©L òâa gÆ®tiffS« bghU£fshF«. j§f«, btË M»atiw ïw¡Fkâ
m¿Kf¥gL¤j¥g£ld. cUis¡»H§F, áf¥ò Äsfh gâbd£lh« brjj_y« tÂf¢ bryhtÂ <Lf£l¥g£lJ. maeh£L
üwh©ojh m¿KfkhÆd. Mdh, ï¡fhy¤â òâa ntsh© thÂf« bgU»ajh, j§f«, btË ïw¡Fkâ gândHh«
bjhÊ E£g§f VJ« m¿Kf¥gL¤j¥glÉiy. ïU¥ãD«, üwh©o mâfÇ¤J. mªj üwh©o F#uh¤J¡F tªj l¢R
ïªâahÉdh mÇá, r®¡fiu nghw czî¥ bghUfis m©il kW« M§»nya tÂf®f, ïªâa tÂf®f rhk®¤âakhfî«,
ehLfS¡F Vkâ bra KoªjJ. RWRW¥òlD« fhz¥g£ljhf¡ F¿¥ã£Lsd®.
thÂg ts®¢á KfyhaÇÑ g©gh£L tsh¢á
ïªâahÉÈUªJ gntW tÂft®¡f¤âd® ehL KGtJ« Kfyha® M£á¡ fhy¤â áw¥ghd, guªJg£l g©gh£L
guÉÆUªjd®. mt®f ca®ªj bjhÊy¿it¥ bg¿UªjnjhL elto¡iffis¡ fhzKo»wJ. fiy, f£ol¡ fiy, XÉa«, ïir,
mik¥ò ßâahfî« brag£Ltªjd®. nr¤ kW« nghuh tÂf®f ïy¡»a« nghw JiwfË mJ eF btË¥g£lJ. ï¤jifa
bjhiyöu t®¤jf¤â <Lg£ld®. c£gFâ tÂf®f ghÅ¡ g©gh£L ts®¢áÆ, ïªâa¥ghu«gÇaK« Kfyha®fsh
vd¥g£ld®. grhuh¡f vW miH¡f¥g£l kbwhU tÂf¥ ïªâahî¡F bfh©Ltu¥g£l JU¡» - <uhÅa¥g©ghL« xW
ãÇÉd® bkh¤j Éahghu¤â <Lg£ld®. vUJfË ÛJ fyªjd.
bghâfis V¿¡ bfh©L bjhiyöu« brWTl mt®f fiy, f£ol¡ fiy
t®¤jf« brjd®. MWfË glFf _ykhfî« bkh¤j
Éahghu¤J¡fhd bghU£f vL¤J¢ bry¥g£ld. tÂf®f xU ãu«kh©lkhd nfh£ilf,
F¿¥ã£l tF¥ig myJ rka¤ij k£Lnk rh®ªjt®fshf mu© kidf, bghJ¡ f£ol§f,
ïU¡fÉiy. F#uh¤â tÂf®fË ïªJ¡f, rkz®f, kNâf, fyiw khl§f nghwit
K°È«f M»nah® ïUªjd®. M°thf. knfZtÇf, Kfyha¡ f£ol¡ fiyÆ K¡»a
mf®thf midtU« uh#°jhÅ kh®thÇf vW m§f§fshF«. ÚUWf Ãiwªj
miH¡f¥g£ld®. KjhÅf, f¤Çf, M¥fhÅf k¤âa njh£l¥ ó§fh¡fis mik¥gâ
Máa¥gFâfSl thÂf¤ bjhl®ò it¤âUªjd®. Kfyha®f Ä¡f M®t«
bjÅªâahÉ nrhH k©ly¡ flfiu¥gFâÆ br£oah®fS« bfh©oUªjd®. òuhz»yh
kygh® flfiu¥ gFâÆ K°È«fS« K¡»a tÂf¥
ãÇÉduhf¤âfªjd®.
260 261
fhZÛÇ cs Ãõ¤gh¡, yhTÇ cs õhÈkh® gh¡, gnjó® á¡ÇÆ cs n#h¤gh mu©kid, IªJ
grhãYs g§nrh® njh£l¥ ó§fh nghwit ïW«Tl mL¡Ff bfh©l gh¢ kfh nghwití«
Ãiy¤âU¡»wd. K¡»a f£ol§fshF«.
bõ®õhÉ M£á¡ fhy¤â ÕfhÇ rrhu« vw ïl¤â blÈÆYs ckhô fyiw m¡guJ
mik¡f¥g£l fyiw khlK«, blÈ¡F mU»Ys òuhz»yhî« M£á¡ fhy¤â f£l¥g£lJ. mj FÉif khl«
f£l¥g£ld. ïil¡fhy ïªâahÉ Éa¤jF f£ol§fshf gË§»dh MdJ. jh{kfhY¡F Kndhoahf
ïÉu©L ád§fS« fUj¥gL»wd. mjid¡ fUjyh«.
m¡guJ M£á¡fhy¤âÈUªJ M ¡ u h î ¡ F
Vuhskhd f£ol§f mik¡F«gÂ m U » Y s
gh¢ kfh á¡fªjuhÉ
bjhl§»aJ. mt® f£oís gy
nfh£ilfË M¡uhÉYs nfh£il m ¡ g Ç
òf thªjJ. mJ áf¥ò kz fyiwia #Ah§Ñ® f£o Ko¤jh®.
ghiwfshyhdJ. yhT® kW« M¡uhÉ jdJ jªij ïâk¤
myfhgh¤â m¡guJ ãw nfh£ilfis¡ bjsyhÉ fyiwia ü®#Ahd
âthÅ fhÞ f£oísh®. btis¥ gË§F¡ òyª j®thrh
fhzyh«. õh#fh M£á¡ fhy¤â
nfh£ilfis f£L« gÂ mj c¢áia¤ bjh£lJ. blÈÆYs ffsh mJ mik¡f¥g£LsJ.
br§nfh£il, mâ mikªJs u§ kfh, âthÅ M«, âthÅ mj Rt®fË Éiy cahªj ff gâ¡f¥g£l óntiy¥ ghLf
fh° nghwit mtuJ gil¥òfns. bra¥g£Lsd. ïtif
my§fhu ntiyfS¡F ãa£uh
m¡g®, M¡uhÉÈUªJ 36 »nyh Û£l® bjhiyÉYs gnjó® oôuh vW bga®. õh#fh
á¡Ç (bt¿ efu«) vw ïl¤â f£oa jh{ kAhÈ ïtif
mu©kid¡ nfh£il xiw my§fhu óntiy¥ ghLfis
vG¥ãdh®. mªj tshf¤â Vuhskhf¡ fhzyh«. jh{kfh
F#uh¤â kW« t§fhs¥ f£ol¡ fiyÆ kÂkFl khf¡
ghÂÆyhd gy f£ol§f fUj¥gL»wJ. Kfyha®f
mikªJsd. F#uh¤â ghÂ¡ ts®¤bjL¤j mid¤J
f£ol§fis m¡g® mtuJ tifahd f£ol¡fiy¥ghÂ
jh{ kfh
u#ò¤âu kidÉaU¡fhf fS« mâ fhz¥gL»wd.
mik¤âU¡f¡ TL«. m§Fs jh{kfhÈ K¡»a áw¥ng mj bgÇa FÉkhlK« ehF bkÈa
gnjó® á¡Ç #&«kh kNâ Äfî« ca® nfhòu§fSkhF«. my§fhu ntiy¥ghL f Fiwthfnt
ãu«kh©lkhd f£olkhF«. fhz¥gL »wd.
mªj kNâÆ EiHthÆ òyª¤ j®thrh myJ ca®ªj õh#fh fhy¤â kNâ f£l¥gLtJ« mâfÇ¤jd.
EiHthÆ vd¥gL»wJ. mj cau« 176 moahF«. F#uh¤â M¡uhÉ f£l¥g£Ls K¤J kNâ KGtJ« btisÃw¥ gË§F¡
m¡g® bgw bt¿ia¡ bfh©lhLtjfhf mJ vG¥g¥g£lJ.
262 263
ffsh MdhjhF«. blÈÆYs #&«kh kNâ brªÃw¡ #Ah§Ñ® M£á¡ fhy¤â Kfyha® XÉa¡fiy mj
ffshdit. c¢áia¤ bjh£lJ. mòAr, ãõ jh°, kJ, Mdª¤,
Kfyha¡ f£ol¡fiyÆ bjhl®¢á gâbd£L kW« nfht®j, c°jh¤ kN® nghw Vuhskhd XÉa®fis mt®
g¤bjhgjh« üwh©LfËY« fhz¥g£lJ. khfhz muRfËY« gÂÆyk®¤âdh®. nt£ilahLj, ngh® Ãfîf, muritf
mj jh¡f« btË¥g£lJ. m«Ç£rÇ cs bghnfhÆÈ nghw fh£áfis¤jÉu, cUt¥gl§fS«, Éy§FfË gl§fS«
Kfyha¡ f£ol¡fiyÆ TWfis¡ fhz Ko»wJ. XÉakhf¤ Ô£l¥g£ld. vG¤J¡fiy, XÉa§f M»atiw¡
bfh©l gy brUnfLfS« (Mg«) Kfyha® fhy¤â
XÉa§fS« ïirí« cUth¡f¥g£ld. ãfhy¤â Inuh¥ãa XÉa¥ghÂÆ jh¡f¤ij
fhzKo»wJ.
XÉa¡fiy¡F Kfyha®f M¿ís bjh©L
kf¤jhdjhF«. ckhô ghuÓf¤â Kfyha® fhy¤â ïir¡fiyí« eF ts®¢áailªjJ.
j§»ÆUªj nghJjh Kfyha®fhy FthÈaiu¢ nr®ªj jhnr vw ghlfiu m¡g® MjÇ¤jh®.
XÉa¡fiy¡F eybjhU bjhl¡f« Vg£lJ. jhnr gy uhf§fis cUth¡»dh®. #Ah§Ñ®, õh#fh
mt® ïªâahÉF âU«ãanghJ Û® iraJ M»nahU« ïirÆ <LghL bfh©oUªjd®.
mÈ, m¥J rkJ vw ïu©L XÉa®fisí« bkhÊ, ïy¡»a«
miH¤J tªjh®. m¡guJ M£á¡fhy¤â
ïÉU XÉa®fS« òfbgW¤ âfªjd®. m¡guJ M£á¡fhy¤ânghJ Kfyha¥ nguuR KGtâY«
gntW ïy¡»a kW« rka üfS¡F ghuÓf bkhÊ gutyhf tH¡»ÈUªjJ. m¡fhy¤â áwªj
cUt§f _y« És¡fkË¡F« gÂia m¡g® m¿Puhfî«, tuhwháÇauhfî« mòghr És§»dh®. mt®
Kfyha® fhy bjhl§»it¤jh®. eh£o gntW VgL¤âa ciueil¥ghÂ gy jiyKiw¡fhy« bjhl®ªJ
Éiyí®ªj f gFâfËÈUªJ« Vuhskhd XÉa®f mtuJ ãgw¥g£L tªjJ.
XÉa« mit¡F tutiH¡f¥g£ld®. ïªJ¡fS«, m¡fhy¤â gy tuyhW¥gil¥òf cUth¡f¥g£ld. mÅ
K°È«fS« ï¥gÂÆ <Lg£ld®.g°th, Ä°»dh, j°tª¤ m¡gÇ, m¡g® ehkh M»atiw mò ghr vGâdh®. mtuJ
M»nah® m¡guJ murit¡fiyP®fshfî« Vw« bgwd®. rnfhjuuhd mò bgá m¡fhy¤âa KdÂ fÉP®. mtuJ
ghuÓf bkhÊÆ vGj¥g£oUªj kfhghuj«, ïuhkhaz« nkgh®itÆjh kfhghuj« ghuÓf bkhÊÆ bkhÊah¡f«
M»a fhÉa§fS¡fhd És¡f¥gl§f E© xÉa§fshf¤ bra¥g£lJ. c¤ã, eháÇ ïUtU« kw ghuÓf bkhÊ¡
Ô£l¥g£ld. m¡g® ÃWÉa fiy¡Tl¤â gntW ïªâa¡ fÉP®fsht®.
fijfS« E© XÉa És¡f¥gl§fshf tiua¥g£ld. #Ah§ÑÇ RarÇjkhd JR» #Ah§ÑÇ mj cdj
Kfyha®fhy XÉa§fË, m¡g® ehkh cË£l gntW eil¡F bga® bgwjhF«. »ah° bg¡, eh»¥fh, Ãak¤Jyh
tuyhW¥gil¥òfS« fU¤JU¡fshf ïl« bg¿Uªjd. mt¿ nghw m¿P®fisí« #Ah§Ñ® MjÇ¤jh®. ghJõh ehkh vw
K¡»akhdJ A«rh ehkh. mâ 1200 XÉa§f ïUªjd. ïªâa üiy vGâat® m¥J AÛJ yhnAhÇ. õh#fh ehkhit¥
t©z§fshd kÆ fG¤JÚy«, ïªâa áf¥ò nghwtiwí« gil¤jt® ïdha¤fh. ïªj ïUt® cË£l gy
XÉa®f gagL¤j¤ bjhl§»d®. vG¤jhs®fisí«, tuyhW m¿P®fisí« õh#fh ngh¿
MjÇ¤jh®. õh#fhÅ òjt® jhuhõ&¡nfh gft¤Ñij,
264 265
cgÃlj§f M»atiw ghuÓf bkhÊah¡f« brjh®. mîu§fÓ¥
M£á¡fhy¤âY« gy tuyhw¥ gil¥òf cUth¡f¥g£ld. ghuÓf
khâÇ Édh¡f
bkhÊÆ òfthªj mfuhâf Kfyha® fhy¤âjh I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf.
bjhF¡f¥g£ld. 1. gh¢ kAh cs ïl«
t§fhs«, xÇah, uh#°jhÅ, F#uh¤â nghw t£lhu m) blÈ M) M¡uh
bkhÊfS« Kfyha® fhy¤â ts®¢á bgwd. ïuhkhaz«,
kfhghuj« cË£l gy g¡â¥gil¥òfS« t£lhu bkhÊfË ï) yhT® <) gnjó®á¡Ç
bkhÊah¡f« bra¥g£ld. m¡g® fhy« bjhl§» ïªâ fÉP®fS« 2. jhnr v¥gFâia¢ nr®ªjt®?
Kfyha® mitÆ ïl«bgwd®. ïuhkhaz¤â ïªâ totkhd
m) ghuÓf« M) F#uh¤
uh« rÇ¤kdÞ vw üiy¥ gil¤j Jsájhr® xU òfÄ¡f ïªâ¡
fÉPuhth®. ï) M{Û® <) FthÈa®
fw milîf
1. A«rh ehkh vgJ ............ ml§»a bjhF¥ò
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ.
2. m¡g® MjÇ¤j ïirnkij..........
1. Kfyha® fhy r_f, bghUshjhu Ãiy.
III. bghU¤Jf.
2. ca®FoÆdÇ r_f, bghUshjhu th¡if - »uhk¥òw
1. mò ghr m) ghJõh ehkh
k¡fË th¡if.
2. ïdha¤fh M) m¡g® ehkh
3. KfyhaÇ Ñ ntsh©ik, tÂf« - K¡»a VWkâ,
ïw¡Fkâf. 3. m¥J AÛJ ynAhÇ ï) kfhghuhj¤â ghuÓf bkhÊah¡f«
4. Kfyha® fhy g©gh£L ts®¢á. 4. mò bgá <) õh#fh ehkh
5. fiy, f£ol¡fiy, mu©kidf, nfh£il, kNâf, IV. rÇahd brhbwhliu nj®î brf. xW k£Lnk
Kfyha® njh£l¥ ó§fh¡f. rÇahdJ.
6. Kfyha® fhy XÉa§fË ts®¢á mj áw¥ò. m) Kfyha® fhy¤â òâa ntsh© Kiw m¿Kf¥gL¤j¥g£lJ.
7. bkhÊ kW« ïy¡»a ts®¢á. M) òifÆiy, k¡fh¢nrhs« nghw òâa gÆ® tiff gândHh«
üwh©o m¿Kf¥gL¤j¥g£ld.
ï) Kfyha® fhy¤â c¥ò« r®¡fiuí« kÈthf ïUªjJ.
<) mÇá, gh®È, gU¥ò tiff M»ad tÂf¥ gÆ®f.
266 267
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf ghl« - 22
1. Kfyha ca®FoÆdU¡F brhg Câank tH§f¥g£lJ.
kuh£oa®f
2. Kfyha® fhy¤â gh, gh bghU£f Vuhskhf¡
»il¤jd.
fw neh¡f§f
1. Kfyha ca®FoÆd®
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ
2. gnjó® á¡Ç
1. kuh£oaÇ vG¢á.
3. mò ghr
2. áthÍÆ th¡ifí« rhjidfS«.
4. gÆ£uh oôuh
3. áthÍÆ M£á Kiw.
4. ngZth¡fË vG¢á.
1. Kfyha® fhy »uhk¥òw k¡fË bghUshjhu Ãiyikia
TWf.
2. Kfyha® fhy ceh£L, maeh£L t®¤jf« g¿ F¿¥ò kuh£oaÇ vG¢á
vGJf.
gâdhW, gândHh« üwh©LfË gntW TWfË gadhf
VIII. ÉÇthd Éil jUf (200 th®¤ijf) kuh£oa®f vG¢á bgwd®. kuh£oa njr¤â òÉÆa TWf
1. Kfyha® fhy¤âa g©gh£L ts®¢áia bjhF¤J vGJf. mt®fS¡nfíÇa xU áw¥ghd Fz¤ij njhWÉ¤jd.
2. Kfyha fiy, f£ol¡fiyÆ áw¥ò¡TWfis Mf. kiy¥gh§fhd gFâfS«, ml®ªj fhLfS« mt®fis
åuÄ¡ft®fshfî«, bfhÇyh¥ngh® Kiwia¥ ãgWgt®fshfî«
3. Kfyha® M£á¡ fhy¤â bkhÊ kW« ïy¡»a ts®¢áia
tiuf. cUth¡»d. kfhuhZou¤â guÉa g¡â ïa¡f« mt®fËilna
xUÄ¤j rka cz®it C£oaJ. J¡fhuh«, uhkjh°, thk g©o£,
V¡eh¤ nghw MÛf¤ jiyt®f r_f xWik¡F É¤â£ld®.
áthÍah muáa xWik Vg£lJ. j¡fhd RjhÅa§fshd
Õ#¥ó®, mfkJ ef® nghw muRfË gil¤JiwÆY«, M£á¤
JiwÆY« kuh£oahf K¡»a bghW¥òfis t»¤Jtªjd®.
nkhnu¡f, Ã«ghf®f nghw brth¡F ÄFªj gy kuh£oa
FL«g§fS« ïUªjd. Mdh, tÈik thªj kuh£oa muir
cUth¡»a bgUik õhÍngh°ny kW« mtuJ òjt® áthÍ
ïUtiuínk rhU«.
268 269
áthÍ (1627 - 1680) : th¡ifí« gilbaL¥òfS« ï«Kiw mîu§fÓ¥ áthÍ¡F vâuhf M«g® eh£L uh#h
b#á§if mD¥ãit¤jh®. b#á§ gilfis eF jah® brJ
áthÍ 1627 M« M©L Înd® vw bfh©L áthÍÆ FL«gK«, fUñyK« ïUªj òuªj®
ïl¤â ãwªjh®. mtuJ jªij õhÍ nfh£ilia KWifÆ£lh®. ntW tÊÆyhj ÃiyÆ, áthÍ,
ngh°ny. jh éÍgh. 1637 jdJ b#á§Fl ng¢Rth®¤ij¡F clg£lh®. 1665 M« M©L
jªijÆ #hÑuhd ódhit áthÍ bgwh®. ïUtU¡F« ïilna òuªj® clgo¡if ifbaG¤jh»aJ.
1647 áthÍÆ ghJfhtyuhd jhjhÍ mîl go¡if¥go, áthÍ j«ÄlÄUªj 35 nfh£ilfË 23
bfh©lnj kiwªj ãwF áthÍ jdJ nfh£ilfis KfyhaÇl« x¥gil¤jh®. Kfyha¥ nguuR¡F
#hÑÇ KG M£áahsuhdh®. mjF Kng, ÉRthrkhf ïU¡fî«, nritahwî« nt©L« vw ÃgªjidÆ
uhfh®, nfh©ldh, njh®dh M»a ngÇ váÆUªj 12 nfh£ilf áthÍÆlnk Él¥g£ld. Õ#¥ó®
áthÍ ïl§fis Õ#¥ó® M£áahsÇlÄUªJ áthÍ muR¡F¢ brhªjkhd xU áy gFâfis it¤âU¡F« cÇik
if¥g¿ÆUªjh®. áthÍ¡F mË¡f¥g£lJ. KfyhaU¡F jhnk neuoahf nrit bra
xU kuh£oa¤ jituhd rhªjhuh« nkhnuÆlÄUªJ #hÈ nt©L« vw Ãgªjidia Éy¡FkhW áthÍ nf£L¡
vw gFâia mt® if¥g¿dh®. ïjdh, khyh gFâÆ bfh©ljh, mtuJ áWtaJ kfdhd õh«ghÍ¡F kr¥ 5000
M£áahsuhdh®. 1657, áthÍ Õ#¥ó® muir jh¡» bfh§fz¥ vw jFâÃiy tH§f¥g£lJ.
gFâÆÈUªJ gy nfh£ilfis¡ if¥g¿¡ bfh©lh®. áthÍia 1666 áthÍ M¡uhî¡F brwnghJ, Kfyhauh
K¿ao¥gjfhf Õ#¥ó® Rjh m¥rfhid mD¥ãit¤jh®. áiw¥ão¡f¥g£lh®. Mdh, áiwÆÈUªJ jªâukhf j¥ãa áthÍ
Mdh 1659 áthÍ Äfî« JÂ¢ryhd tifÆ m¥rfhid mL¤j ehF M©LfË jdJ gilfis tÈik¥gL¤â¡
vâ®bfh©L jh¡» bfhiybrjh®. bfh©lh®. ãd®, KfyhaU¡bfâuhd nghiu Û©L«
áthÍÆ ïªj ngh® bt¿S¡FãwF kuh£oa¥ gFâ k¡f bjhl§»dh®. 1670 Nu¤ JiwKf« Û©L« áthÍah
mtiu xU khåudhf nghw¤ bjhl§»d®. mtuJ gilÆ nr®ªJ Niuahl¥g£lJ. jdJ gilbaL¥òf _y« ïHªj
gÂahwî« gy® Ktªjd®. áthÍ jiyikÆ kuh£oa® vG¢á gFâfisbayh« áthÍ Û£lh®. 1674 uhfhÇ áthÍ
bgWtUtij Kfyha¥ nguur® mîu§fÓ¥ m¢r¤Jlndna KoN£o¡ bfh©lJl r¤âugâ vw g£l¤ijí«
ftÅ¤J tªjh®. mt® j¡fhz MSeuhf ïUªj bõÆZlhfh N£o¡bfh©lh®. ãd®, mt® f®dhlf¥gFâÆ ÛJ
vgtiu áthÍ¡bfâuhf mD¥ãit¤jh®. Kfyha¥ gilfsh gilbaL¤J brá, ntÿ® M»atiw¡ if¥g¿dh®.
njhfo¡f¥g£l áthÍ Û©L« xU Kiw JÂ¢ryhf brag£L bt¿bgW¤ âU«ãa áthÍ 1680 kiwªjh®.
bõÆZlfhÅ ódh uhQt Kfh«ÛJ mâuo¤jh¡Fjiy el¤â áthÍÆ M£á Kiw
mtuJ kfid¡ bfhwJl mtiuí« fha¥gL¤âdh®.
áthÍÆ ïªj JÂ¢r elto¡ifah bõÆZlfhÅ áthÍ xU áwªj M£áahsuhfî« âfªjh®. xU áwªj
òfG¡F ïG¡F Vg£lJ. mîu§fÓ¥ mtiu âU«g miH¤J¡ M£áaik¥ò¡F mt® monfhÈdh®. murh§f¤â ikakhf mur®
bfh©lh®. 1664 áthÍ, KfyhaÇ K¡»a JiwKfkhd Nu¤ brag£lh®. murU¡F cjÉahf v£L mik¢r®f bfh©l
JiwKf¤ij¤ jh¡» mij¢ Niwahodh®. mZlãujh vw mik¢ruit ïUªjJ. ïU¥ãD« xbthU
mik¢rU« áthÍ¡nf neuoahf bghW¥ò thªjthfshf
ïUªjd®.
270 271
1. ngZth - Ãâ kW« bghJ Ã®thf«. ãd®, ngZth ãujk áthÍ gil¤Jiw Ã®thf¤â nkjik bgW¤âfªjh®.
mik¢ruhfî« brag£lh®. mtuJ gilf eF Óuik¡f¥g£oUªjd. mtuJ Ãiyahd
2. rh®-ï-nehg¤ myJ nrdhâgâ - gil¤ jsgâ gilÆ 30,000 Kj 40,000 tiuÆyhd Fâiu åu®f
bfsut¥gjÉ ïl«bg¿Uªjd®. Fâiu¥gil AÉjh®fË nkgh®itÆ
ïUªjJ. åu®fS¡F Ãiyahd Câa« tH§f¥g£lJ. kuh£oa¡
3. mk¤âa® - fz¡F nkyhs® Fâiu¥gilÆ ïu©L ãÇîf ïUªjd. 1. g®»®f-muá
4. th¡eÉ - csî¤ Jiw, mr kW« mu©kid Ã®thf« nkgh®itÆ neuoahf guhkÇ¡f¥g£lJ. 2. áyhjh®f -
ca®FoÆdÇ guhkÇ¥ã ïUªjit. fhyh£gilÆ khyh
5. r¢Ó - jft bjhl®ò fhyh£ gil åu®f K¡»a g§F t»¤jd®. áthÍ xU f¥ggilí«
6. mkªjh - rl§Ff it¤âUªjh®.
7. ÃahaÔZ - Úâ¤Jiw kuh£oaÇ uhQt elto¡iffË nfh£ilf K¡»a
8. g©ojuh - mw¡bfhil kW« rka Ã®thf« g§fh¿d. áthÍ M£á¡ fhy¤â ïWâÆ Rkh® 240
nfh£ilfis mt® bg¿Uªjh®. xbthU nfh£ilí« rk jFâ
áthÍ nkbfh©l bgU«ghyhd M£á¤Jiw Ó®âU¤j§f thªj _W mâfhÇfË f£L¥gh£o Él¥g£ld. Jnuhf¢
j¡fhz RjhÅa¤â ãgw¥g£Ltªj eilKiwfisna braiy jÉ®¥gjfhfnt rk mâfhu« tH§f¥g£lJ.
mo¥gilahf¡ bfh©oUªjd. vL¤J¡ fh£lhf, ngZth vgJ
ghuÓf¤J g£lkhF«. áthÍ xU M¡f ó®tkhd nkij. kuh£oaU¡fhd xU eh£il
cUth¡»at®. #hÑ®jhuhf ïUªJ r¤âugâahf mt® Vw« bgwJ
áthÍÆ ÃytUthKiw mfkJ efÇ khÈ¡ M«g® ãuÄ¡f¤j¡fJ. kuh£oaiu x¿iz¤J Kfyha¥ nguuR¡F xU
òF¤âa eilKiwia x£ona ïUªjJ. fhâ vw msînfhiy¥ bgU« vâÇahf mt® És§»dh®. mt® xU JÂ¢ryhd åu®,
gagL¤â Ãy§f ms¡f¥g£ld. betaf, njh£l Ãy§f, MwÄF M£áahs®.
kiy¥gh§fhd Ãy§f vd Ãy§f _W tiffshf¥
áthÍÆ tÊ¤ njhwf
ãÇ¡f¥g£ld. Vfdnt Ã®thf mik¥ãÈUªj njZK¡Ff,
Ff®Åf M»a mâfhÇfË mâfhu§f Fiw¡f¥g£ld. áthÍÆ kiwî¡F¥ã, mtuJ òjt®fshd
f®Tf vW miH¡f¥g£l jdJ tUth¤Jiw mâfhÇfis õh«ghÍ¡F« uh#huhK¡F« ïilna thÇRÇik¥ngh® eilbgwJ.
mt® ÃaÄ¤jh®. õh«ghÍ mâ bt¿bgwh®. Mdh, ãd® mt® Kfyha®fsh
brs¤ kW« r®njZK» vw tÇf kuh£oa eh£o áiw¥gL¤j¥g£L ö¡»Èl¥g£lh®. mL¤J uh#uh« M£á¡F
tNÈ¡f¥glÉiy. mit, KfyhaU¡F kW« j¡fhz tªjh®. KfyhaÇ Éu£LjY¡F máa mt® bráÆ
RjhÅa§fS¡F£g£l m©ik¥gFâfË tNÈ¡f¥g£l jr«òFªjh®. rjhuhÉ mt® kiwªjh®. mtuJ kidÉ
tÇfshF«. kuh£oa¥ gilbaL¥òfËÈUªJ j§fis¡ fh¥gh¿¡ jhuhghia mur¥ãuâÃâahf¡ bfh©L kf ïu©lh« áthÍ
bfhtjfhf ÃytÇÆ eh» xU gFâia brh¤J tÇahf M£á¡F tªjh®. mL¤J M£á¡F tªjt® õhF. mtuJ M£á¡
m¥gFâk¡f brY¤âd®. kuh£oa®f j§f gu«giu fhy¤â ngZth¡f mâfhu¤ij¡ if¥g¿d®.
cÇik¡F£g£l ïl§fshf¡ fUâa gFâfË thªj k¡f
brY¤âa ÃytÇÆ g¤J rjÉ»j TLj tÇna r®njZK» MF«.
272 273
ngZth¡f (1713 - 1818) ghyhÍ ghÍuh (1740 - 1761)
ghyhÍ É°teh¤ (1713 - 1720) jdJ g¤bjhgjh« taânyna jªij¡F¥ãwF ghyhÍ

ghÍuh ngZth gjÉÆyk®ªjh®.
xU á¿a tUth¤Jiw mâfhÇahf gÂ¡F¢ nr®ªj ghyhÍ
É°teh¤ 1713 ngZth gjÉ¡F go¥goahf Knd¿dh®. ngZth 1749 kuh£oa mur® õhF thÇR VJÄ¿ ïwªjh®. thÇrhf
gjÉÆ mt® jdJ Ãiyia nkY« tÈik¥gL¤â¡ bfh©lnjhL, ÃaÄ¡f¥g£l uh«uh{ vgtiu ghyhÍ ghÍuh rjhuhÉ
m¥gjÉia thÇRÇik¥ gjÉahfî« kh¿dh®. ceh£L¥ nghÇ áiwit¤jh®. kuh£oa muR KGtJ« ngZthÉ f£L¥gh£o Ñ
K¡»a g§F t»¤j mt® ïWâahf õhFit kuh£oa muruhfî« tªjJ.
ÃaÄ¤jh®. õhFî¡F Mjuthf mid¤J kuh£oa¤ jiyt®fË 1752 ngZth Kfyha¥ nguuRl xU x¥gªj« brJ
Mjuití« nfhÇ¥bgwh®. bfh©lh®. mjgo ceh£L, maeh£L vâÇfËlÄUªJ
1719 , ghyhÍ É°teh¤ Kfyha¥ nguur® Kfyha¥ nguuriu ghJfh¥gjhf ngZth cWâaË¤jh®.
g%¡ÎahÇlÄUªJ áy cÇikfisí« nfhÇ¥ bgwh®. Kfyha¥ mjF¥gâyhf, tlnkF khfhz§fË brs¤, r®njZK»
nguur® õhFit kuh£oa muruhf m§ÑfÇ¤jh®. nkY«, f®ehlf«, tÇfisí«, M¡uh kW« M{Û® gFâfË bkh¤j tUthiaí«
ikN® cË£l j¡fhz¤âÈUªj MW Kfyha khfhz§fËY« ngZth tNÈ¤J¡ bfhs nguur® mDkâ¤jh®.
brs¤. r®njZK» tÇfis tNÈ¤J¡ bfhS« cÇikiaí« mjdh, mfkJ õh m¥jhÈ ïªâahÉÛJ gilbaL¤J
nguur® õhFÉF tH§»dh®. tªjnghJ ïªâahit ghJfh¡F« bghW¥ò kuh£oaU¡F Vg£lJ.
Kjyh« ghÍuh (1720 - 1740) 1761M« M©L eilbgw _wh« ghÅ¥g£L¥ nghÇ mfkJ õh
m¥jhÈia vâ®¤J kuh£oa®f åu¤Jl nghÇ£ld®. Mdh,
ghÍuh, ghyhÍ É°teh¤â _¤jkf. jkJ ïUgjhtJ njhÉailªjd®. gy kuh£oa jiyt®fS«, MÆu¡fz¡fhd
taânyna jªij t»¤j gjÉahd ngZth gjÉÆ mk®ªjh®. åu®fS« ï¥nghÇ koªjd®. ïªj nrhf¤ij¡ f©L
mtuJ fhy¤â kuh£oa®f òf mj c¢á¡nf brwJ. mâ¢áailªj ngZth ghyhÍ ghÍuhî« ïwªjh®. nkY«, ïªj ngh®
kuh£oa¤ jiyt®f ml§»a T£oizî xiw mt® kuh£oaU¡F kuz moahf mikªjJ. kuh£oa jiyt®fS¡
VgL¤âdh®. mjgo, xbthU kuh£oa¤ jiytU« jk¡F »ilna Vg£l c£órfËdh kuh£oa¡ T£oizÉY« ÉÇr
xJ¡f¥g£l M£á¥ gFâÆ jdh£á cÇikfis¥ bgW ÉGªjJ.
M£ábra tÊtif bra¥g£lJ. mj Éisthf, Kfyha¥ nguuá å¢á¡F¥ ãwF, kuh£oa®f ïªâahÉ
kuh£oa¤jiyt®f áy® òfHlªjd®. ïªâahÉ btntW xU bgU« r¡âahf vG¢á bgwd®. Mdh, mt®fsh ãÇ£oZ
gFâfË j§fsJ Mâ¡f¤ijí« VgL¤â¡ bfh©ld®. Mâ¡f« Ãiyeh£l¥g£lij jL¡fKoaÉiy.
gnuhlhÉ bf¡ th£, eh¡óÇ ngh°ny, ïªöÇ nAhf®,
FthÈaÇ áªâah, ódhÉ ngZth vd kuh£oa¤ jiyt®f kuh£oa¤jiyt®fshd nAhf®, áªâah, ngh°ny
mªjªj gFâfË brth¡Fl És§»d®. nghwt®fS¡»ilna ÃyÉa xWikÆikna mt®fsJ
å¢á¡fhd fhuz§fË KjikahdjhF«. nkY«, mt®fsJ
gilí«, nghÇL« KiwfS« nk«g£L ïUªjjh, ïWâÆ
ãÇ£oõhnu bt¿ bgwd®.
274 275
ïªj¥ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfhtJ. I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf
1. kuh£oaÇ vG¢á¡fhd fhuz§f. 1. áthÍ ãwªjJ
2. áthÍÆ ïsik¡fhyK« ngh® bt¿fS«. m) rjhuh M) ódh
3. áthÍÆ Ñ kuh£oa M£áKiwÆ áw¥ò¡ TWf. ï) Înd® <) Õ#¥ó®
4. ngZth¡fË vG¢áí«, _wh« ghÅ¥g£L nghÇ 2. òuªj® clgo¡if brJ bfhs¥g£l M©L
K¡»a¤JtK«. m) 1660 M) 1665
ï) 1670 <) 1675
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf
1. áthÍÆ ghJfhty® ......
2. áthÍ¡F mL¤J M£á¡F tªjt® ......
3. _wh« ghÅ¥g£L¥ngh® ....... M©o ..... ¡F« .... ¡F«
ïilna eilbgwJ.
III. bghU¤Jf
1. ngZth m) FthÈa®
2. áªâah M) ódh
3. nAhf® ï) ïªö®
4. ngh°ny <) eh¡ó®
rÇahdJ
m) áthÍÆ tUth mik¥ò nrhHuJ mik¥ig x£oajhF«
M) fhâ vw msî nfhyh Ãy§f ms¡f¥g£ld.
ï) kuh£oa® fhy¤â Ãy§f ehF tiffshf¥
ãÇ¡f¥g£ld.
276 277
<) Vfdnt gjÉÆÈUªj tUth¤Jiw mâfhÇfS¡F áthÍ
nkY« mâfhu« tH§»dh®.
ghl« - 23
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf. Inuh¥ãaÇ tUif
1. mfkJ õh m¥jhÈ gilbaL¤jnghJ mtiu Kfyha¥
nguur® vâ®bfh©lh®.
2. _wh« ghÅ¥g£L¥ nghÇ ehâ® õh kuh£oa¥gilfis fw neh¡f§f
K¿ao¤jh®. ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt®m¿ªJ bfhtJ.
3. nkhnu¡fS« Ã«ghf®fS« kuh£oa¡ FL«g¤ij¢ 1. ïªâahÉF ngh®¢RÓáaÇ tUif.
nr®ªjt®f.
2. ïªâahÉ l¢R, ãuR, M§»nya, nlÅZ
VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf) t®¤jfika§f ÃWt¥gLj.
1. òuªj® clgo¡if 3. f®dhlf¥gFâÆ M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ ngh£o.
2. mZl ãujh 4. t§fhs¤â ãÇ£oZ M£á ÃWt¥gLj.
3. áthÍ fhy¤âa tÇf
4. _wh« ghÅ¥g£L¥ ngh® ïªâahÉF« Inuh¥ghÉF« ïilÆyhd t®¤jf cwîf
VII. FW»a Éil jUf (100 th®¤ijf) Äfî« gHikahdit. mit, M¡r° gs¤jh¡F, myJ áÇah
myJ v»¥Jnghw Ãy¥gFâf tÊahf VgL¤j¥g£lit.
1. kuh£oaÇ vG¢á¡fhd fhuz§fis¡ TWf. Mdh, 1498 M« M©L th°nfhl fhkh ed«ã¡if Kid
2. ghyhÍ É°teh¤ g¿ F¿¥ò tiuf tÊahf xU òâa fl tÊia¡ f©Lão¤jh®. mjãwF gy
t®¤jf ÃWtd§f ïªâahî¡F tªJ
j§fsJ t®¤jf ika§fis VgL¤âd.
1. áthÍÆ th¡if kW« rhjidfis ÉtÇ. tÂf®fshf ïªâahî¡F tªj mt®f,
2. áthÍÆ M£áKiwÆ fhz¥gL« áw¥ò¡ TWfis fhy¥ngh¡» ïªâa muáaÈ <Lg£L
F¿¥ãLf. ïWâahf j§fsJ Fonaw§fisí«
mik¤J¡ bfh©ld®. Inuh¥ãa®fS¡
3. ngZth¡fË vG¢á kW« rhjidfis Mf. »ilna ÃyÉa t®¤jf¥ ngh£o muáa
Mâ¡f¤âfhd ngh£oahf kh¿aJ.
ïWâÆ, ïªâahÉ j§fsJ M£áia
mik¤jâ_y« ãÇ£oõh® m¥ngh£oÆ
thÞnfhl fhkh
bt¿bgwd®.
278 279
ngh®¢RÑáa®f ïl§fË FoÆU¥òfis ÃWÉd®. gândHh« üwh©o mt®f
ngh®¢RÑáaiu bt¿ bfh©L, »H¡nf Inuh¥ãa tÂf¤â
1498M« M©L nk 17 M« eh ngh®¢RÑáa¥ gaÂahd tÈik bfh©L És§»d®. ïªâahÉ l¢R¡fhu®fË K¡»a
th°nfhlfhkh fË¡ nfh£il JiwKf¤ij tªjilªjh®. fË¡ ikakhf òÈfh£ myJ gHntfhL ïUªjJ. ãd®, ehf¥g£od«
nfh£il M£áahs® rhkÇ mtiu mòl tuntwh®. mL¤j jiyikÆlkhÆW.gândHh« üwh©o ïil¥gFâÆ
M©nl mt® ngh®¢Rf âU«ãdh®. 1500 bg£nuh mtÇ° M§»nya®f bgÇa Fonaw r¡âahf vG¢ábgwd®. M§»nya
fh¥u ïªâahî¡F tªjh®. 1502 th°nfhlfhkh ïu©lhtJ - l¢R Mâ¡f¥ ngh£o Rkh® vGgJ M©Lf Úo¤jJ. m¥nghJ,
gaz¤ijí« nkbfh©L ïªâah tªjh®. fË¡nfh£il, l¢R¡fhu®f j§fsJ Fonaw§fis xbthwhf ãÇ£oõhÇl«
f©z}®, bfh¢á M»a ïl§fË ngh®¢RÑáa®f j§fsJ ïHªjd®.
thÂf Ãiya§fis ÃWÉ¡ bfh©ld®.
M§»nya®f
ïªâahÉ Kj ngh®¢RÑáa MSeuhf¤âfªjt®
ãuháÞ o mklh. ãd®, 1509 M« M©L mòf®¡ MSeuhf 1600 M« M©L M§»nya¡ »H¡»ªâa tÂf¡FG
ÃaÄ¡f¥g£lh®. 1510 mòf®¡ Õ#¥ó® M£áahsÇlÄUªJ VgL¤j¥g£lJ. mjfhd g£la¤â ï§»yhªJ muá vÈrbg¤
nfhthit¡ if¥g¿¡ bfh©lh®. mjãd®, ïªâahÉÈUªj ifbaG¤â£lh®. Nu¤â xU M§»nya tÂf ika« mik¥gjF
ngh®¢RÓáa¥ gFâfË jiyikÆlkhf nfhth âfªjJ. mòf®¡ mDkâ nfhÇ 1609 M« M©L nf¥l Ah¡»° #Ah§ÑÇ
kyh¡fh kW« ïy§ifiaí« if¥g¿dh®. fË¡nfh£ilÆ xU mit¡F tªjh®.
nfh£iliaí« mik¤jh®. ïªâa¥ bg©fis kzªJ bfhSkhW Mdh ngh®¢RÑáaÇ ö©LjÈdh, Kfyha¥ nguur®
mt® jkJ eh£ltiu crhf¥gL¤âdh®. ïªâahÉ M§»nyaU¡F mDkâ kW¤jh®. ãd® 1612 M« M©L #Ah§Ñ®
ngh®¢RÑáa®fis Äfî« tÈikahd r¡âahf kh¿a mòf®¡ M§»nyaU¡F g®k myJ mDkâ¡ foj« tH§»dh®. 1613
1515 kiwªjh®.
mt®f Nu¤â tÂf Ãiya¤ij ÃWÉd®.
mL¤J MSeuhf tªjt®f nkF¡ flfiuÆ lhk, ï§»yhªJ mur® Kjyh« n#«á öJtuhf 1615M« M©L
rhr£, g«gh M»a ïl§fËY« »H¡F¡ flfiuÆ r® jhk° nuh ïªâahî¡F tªjh®. ïªâahÉ gntW gFâfË
brid¡fU» rhªnjh«, t§fhs¤â A&¡Ë M»a ïl§fËY« M§»nya tÂf Ãiya§fis mik¥gjF mt® #Ah§ÑÇl«
ngh®¢RÑáa FoÆU¥òfis VgL¤âd®. mDkâ bgwh®.
ïU¥ãD«, gâdhfh« üwh©o ïWâÆ ïªâahÉ 1619M« M©L th¡» M¡uh, mfkjhgh¤, gnuhlh, ònuh¢
ngh®¢RÑáa Mâ¡f« å¢áaila¤bjhl§»aJ. mL¤j M»a ïl§fË M§»nya®f tÂf Ãiya§fis ÃWÉd®.
üwh©o nfhth, ilô, lhk jÉu Vida gFâf ï§»yhªJ muruhd ïu©lh« rh®yálÄUªJ g«ghia M§»nya
mid¤ijí« mt®f ïHªjd®. »H¡»ªâa tÂf¡FG bgwJ.
l¢R¡fhu®f
1639 M«M©L ãuhá° nl vgt® brid efiu
1602 M« M©L l¢R »H¡»ªâa tÂf¡FG ÃWÉdh®. m§F brÆ£ #h®{ nfh£il f£l¥g£lJ. 1690 M«
VgL¤j¥g£lJ. l¢R tÂf®f ïªâahÉF tªJ kNÈ¥g£od«, M©L #h¥ rh®eh¡ vgt® Rjüâ vw Él¤â kbwhU
òÈfh£, Nu¤, fhiu¡fh, ehf¥g£od«, áRuh, fhá«grh® M»a M§»nya tÂf Ãiya¤ij VgL¤âdh®. ãd®, mJnt
ff¤jh efukhf ts®¢áailªjJ. m§F ÉÈa« nfh£il
280 281
f£l¥g£lJ. ãfhy¤â, ff¤jh ãÇ£oZ ïªâahÉ f®ehlf¥ngh®f
jiyefuhfî« És§»aJ. ïthW, ïªâahÉ M§»nya¡
Fonaw§fË g«gh, brid, ff¤jh vw _W khfhz¤ Kfyha¥ nguuá å¢á¡F¥ãwF, Ãrh« c K¡
jiyefu§f ÃWt¥g£ld. jiyikÆ j¡fhz« jdJ ÉLjiyia m¿É¤J¡ bfh©lJ.
f®ehlfK« j¡fhz¤â xUgFâahF«. f®dhlf M£áahs®
ãuR¡fhu®f ÃrhÄ nkyh©ikia VW¡ bfh©oUªjh®. 1740 Inuh¥ghÉ
1664 M« M©L gâdhfh« ÿÆ kdÇ mik¢ruhd
M°âÇa thÇRÇik ngh® bjhl§»aJ.
fhg®£ vgtuh ãuR »H¡»ªâa tÂf¡ FG VgL¤j¥g£lJ. m¥nghÇ ï§»yhªJ« ãuhR«
ãuháÞ nfu vgtuh Nu¤ efÇ KjyhtJ ãuR tÂf vâbuâ® mÂÆ ïUªjd. vdnt
Ãiya« ÃWt¥g£lJ. ãd® bk®¡fhuh vgtuh ïªâahÉY« ïUtU¡»ilna ngh®
kNÈ¥g£od¤â xU tÂf Ãiya« mik¡f¥g£lJ. ãuh§fh _©lJ. 1746M« M©L gh©o¢
kh®£o 1673 gh©o¢nrÇia ÃWÉdh®. rªâu ehT®, khÏ, nrÇÆÈUªj ãuR MSe® oô¥ns
fhiu¡fh nghwit ïªâahÉ ÃWt¥g£l kw ãuR tÂf M§»nya® ÛJ jh¡Fj bjhL¤jh®.
Ãiya§fshF«. ãuh§fh kh®£o gh©o¢nrÇÆ KjyhtJ ïJnt Kj f®ehlf¥nghÇ (1746-48)
MSeuhth®. ïªâahÉ ãuR¡ Fonaw§fS¡F jiyikÆlkhf bjhl¡fkhF«. M§»nya®f f®ehlf
gh©o¢nrÇ âfªjJ. eth¥ghd mth%ÔÅl« cjÉ
oô¥ns
nfhÇd®. Mdh, mtuJ
nlÅa®f ngh£oahsuhd rªjhrh»¥òl ãuR¡fhu®f clgo¡if
brJ bfh©ld®. brid¡fU» eilbgw milahW¥ nghÇ
ïªâahÉ blkh®¡ ehL« tÂf Ãiya§fis ÃWÉaJ.
M§»y¥gilf ãuR¡fhu®fis njhfo¤jd. ïj»ilÆ
1620 ju§f«ghoÆ nlÅZ tÂf Ãiya« VgL¤j¥g£lJ.
M°âÇa thÇRÇik¥ ngh® 1748 M« M©L I-yh-rng
kbwhU K¡»a nlÅZ FoÆU¥ò t§fhs¤âÈUªj Óuh«ó®.
clgo¡if¥go Koî¡F tªjJ. mjdh Kjyh« f®ehlf¥nghU«
Óuh«ó® ïªâahÉ mt®fsJ jiyikÆlkhF«. ïªâahÉ
Koî¡F tªjJ.
mt®f j§fsJ Ãiyia tY¥gL¤jÉiy. 1845 j§fsJ
ïªâa¡ Fonaw§fis ãÇ£oõhU¡F ÉWÉ£ld®. Mdh ïªâahÉ ceh£L muáaÈ M§»nyaU«
ãuR¡fhuU« vâbuâ® Ãiyfis vL¤J tªjd®.
M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ngh£o
mjdh ïu©lh« f®dhlf¥ngh® (1749-1754) njh¿aJ.
ïªâahÉ j§fsJ nkyhâ¡f¤ij Ãiyeh£Ltjfhf iAjuhgh¤â Ãrh« gjÉ¡F tuÉU«ãa K[g® #§ vgtiu
M§»nyaU« ãuR¡fhuU« gâbd£lh« üwh©o oô¥ns MjÇ¤jh®. MfhL mÇaizia¡if¥gw ÉU«ãa rªjh
KgFâÆÈUªJ ngh£oÆl¤ bjhl§»d®. rh»¥òl oô¥ns Vfdnt e£ò bfh©oUªjh®. ï«_tÇ
ïªâahÉ Kfyha¥ nguuR å¢áailªjij¤ bjhl®ªJ gilf Kjyh« f®dhlf¥nghÇ M§»nyaU¡F g¡f gykhf Ãw
ÃyÉa muáa FH¥g¤ij gagL¤â¡ bfh©l mt®f ïªâa mthUÔÅgilfis K¿ao¤jd.
ceh£L muáaÈ jiyÆ£ld®. f®dhlf¥ gFâÆY« t§fhs¤âY« 1749 M« M©L eilbgw M«ó® nghÇ mth%Ô
M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ ngh£o eF btË¥g£lJ. bfhy¥g£lh®. mªj bt¿Æ Éisthf K[g® #§ Ãrh«gjÉia
282 283
Vwh®. rªjhrh»¥ MfhL eth¥ gjÉÆ mk®ªjh®. mthUÔÅ 4. ff¤jh, g«gh, brid M»a _W K¡»a Jiw
kf KfkJ mÈ âU¢á¡F j¥ãnahodh®. mtU¡F Mjuthf Kf§fis M§»nya® bg¿Uªjd®. ãuR¡fhu®fËl«
M§»nya®f áy JU¥ò¡fis mD¥ãit¤jd®. ïj»ilÆ gh©o¢nrÇ k£Lnk ïUªjJ.
ãÇ£oZ gil¤jsgâahd uhg®£ »is Mfh£il¡ if¥g¿dh®. 5. ãuR jsgâfËl« xWikÆiy.
fhntÇ¥gh¡f« vw ïl¤â ãuR¥gilfis K¿ao¤jh®. rªjh
rh»¥ if¥gw¥g£L jrhñÇ áu¢nrj« bra¥g£lh®. 6. Inuh¥ãa¥ ngh®fË ï§»yhªJ bgw bt¿ ïªâahÉ
ãuR¡fhuÇ vâ®¡fhy¤ij Ã®zÆ¥gjhf mikªjJ.
nghÇ ãdilî Vg£ljh oô¥ns âU«ãaiH¡f¥g£L
mtU¡F¥gâyhf nfhlhÏí ãuR MSeuhf ÃaÄ¡f¥ g£lh®. t§fhs¤â M§»nya Mâ¡f« ÃWt¥gLj
1754M« M©L gh©o¢nrÇ clgo¡if¥ go ïu©lh« f®dhlf¥
ngh® Koî¡F tªjJ. ïªâahÉ tsÄ¡f, brtÄ¡f gFâfË xwhf t§fhs«
âfªjJ. ïªâahÉ M§»nya M£á guîtjF, t§fhs¤â
Inuh¥ghÉ VHh©L¥ngh® (1756 - 1763) bto¤jnghJ _wh« mthf VgL¤âa Mâ¡fnk mo¥gilahf
f®ehlf¥ ngh® (1758 - 1763) bjhl§»aJ. mikªjJ. t§fhs eth¥ áuh{ c¤ bjsyhî¡F«
ãuR¥gilfË jiytuhf fî©£oyhÈ vgt® ïUªjh®. M§»nyaU¡F« ïilna bjhl§»a ór
1760 M« M©L ãÇ£oZ jsgâ r® ma® T£ mtiu tªjtháÆ 1757 M« M©L é 23« eh eilbgw
K¿ao¤jh®. mL¤j M©o M§»nya¥ gilf gh©o¢nrÇia¡ ãshá¥nghÇ KoªjJ. ãÇ£oZ JU¥ò¡fË
if¥g¿ mªefiu mÊ¤jd. 1763 M« M©L ghÇ° cl go¡if¥go jsgâahd uhg®£ »is eth¥ã gilfis
VHh©L¥ngh®Koî¡F tªjJ. _wh« f®ehlf¥nghU« KoªjJ. K¿ao¤J bt¿ åuuhf vG¢á bgwh®.
gh©o¢nrÇ, fhiu¡fh, khÏ, Vdh« gFâfË k£L« eth¥ã gil¤jsgâahd Û®#hgÇ Jnuhf¢
ãuR¡fhu®f j§f elto¡iffis k£L¥gL¤â¡ bfhtjhf brany M§»nyaÇ vËjhd bt¿¡F¡
x¥ò¡bfh©ld®. fhuzkhf mikªjJ. ïU¥ãD«, ãshá¥ nghÇ
uhg®£»is M§»nya® bgw bt¿ ïªâahÉ M§»nya
M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ ngh£oÆ M§»nya®f bt¿ M£á ÃWt¥g£lij¡ F¿¥gjhf mikªjJ.
bgwd®. ãuR¡fhu®f njhÉailªjd®.
1764 M« M©L M§»nya®f Û©L« xU Kiw mnah¤â
ãuR¡fhu®fË njhÉ¡fhd fhuz§fis ãtUkhW eth¥, Kfyha¥ nguur®, t§fhs eth¥ M»nahÇ T£L¥gilfis
bjhF¤J¡ Twyh«. g¡rh® nghÇ K¿ao¤jd®. M§»nyaÇ giltÈik Kothf
1. M§»nyaÇ thÂf kW« flgil tÈik. ÃiyÃW¤j¥g£lJ. 1765M« M©L t§fhs¤â MSeuhf uhg®£
2. ãuR muá cjÉ»il¡fhik. »is ÃaÄ¡f¥g£lh®. mnj M©o myfhgh¤ clgo¡ ifí«
3. ãuR¡fhu®f j¡fhz¤â Mjuit e«ãÆUªjd®. ifbaG¤âl¥g£lJ. mjgo, M§»nya¡ »H¡»ªâa tÂf¡
Mdh, M§»nyaU¡F t§fhs¤â tYthd mo¤js« FGÉF Kfyha¥nghuur® âthÅ cÇikfis tH§»dh®. ïthW,
ïUªjJ. ïªâahÉ M§»nya Mâ¡f« eF Ãiy eh£l¥g£lJ.
284 285
ïªj¥ ghl¤âÈUªJ khzt® m¿ªJ bfh©lJ I. rÇahd Éilia¤ nj®î brf
1. ïªâahÉ ngh®¢RÑáa®fË ts®¢áí« å¢áí«.
1. ïªâahÉ KjyhtJ ngh®¢RÑáa MSe®
2. ïªâahÉ l¢R, ãuR, M§»nya,nlÅZ
Fonaw§f m) th°nfhlfhkh M) mbklh
3. M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ ngh£oí« f®dhlf¥ ï)mòf®¡ <) ãuh§fh kh®£o
ngh®fS«. 2. ãshá¥ngh® eilbgw M©L
4. t§fhs¤â M§»nya® Mâ¡f« ÃWt¥gLjY«
m) 1767 M) 1757
ãshá¥ nghU«.
ï) 1764 <) 1747
II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf
1. nf¥l Ah¡»° ..... mit¡F tUif òÇªjh®.
2. Óuh«ó® ..... tÂf ika«.
3. ghÇ° clgo¡if ..... f®dhlf¥nghiuKoî¡F
bfh©LtªjJ.
III. bghU¤Jf
1. #h¥ rh®dh¡ m) ju§f«gho
2. nlÅa®f M) ff¤jh
3. ãuhá° nl ï) gh©o¢nrÇ
4. ãuh§fh kh®£o <) brid
rÇahdJ
m) M°âÇa thÇRÇik¥ ngh® _wh« f®dhlf¥ nghU¡F
tÊtF¤jJ.
M) VH©L¥ ngh® ïu©lh« f®dhlf¥ nghU¡F tÊtF¤jJ.
ï) uhg®£ »is ãshá¥nghÇ bt¿ bgwh®.
<) f®dhlf¥ ngh®fË Éisthf t§fhs¤âÈUªJ
ãuR¡fhu®f btËna¿d®.
286 287
V. ãtUtdtiw rÇah, jtwh vW TWf fhy¡nfhL
1. r®jhk° nuh ïu©lh« rh®yá öJtuhf ïªâahî¡F
».ã. 1500 Kj ».ã. 1600 tiu
tªjh®.
1 myF = 10 M©Lf
2. oô¥ns¡F¥ãwF nfhlÏí ãuR MSeuhdh®. 1500
VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf)

1. thÞnfhlfhkh
2. mòf®¡
3. ïªâahÉ l¢R Fonaw§f
4. ãshá¥ ngh®
1. ïªâahÉ ngh¢RÓáaÇ vG¢á kW« å¢áia ÉtÇ. 1510 - ngh®¢RÑáa®f nfhthit if¥g¿aJ
2. t§fhs¤â ãÇ£oZ Mâ¡f¤â vG¢á g¿ F¿¥ò tiuf.

1. ïªâahÉ M§»nya - ãuR Mâ¡f¥ ngh£oia bjhF¤J
vGJf.
1520
1526 - Kj ghÅ¥g£L ngh®
1530 - ghg® ïw¥ò
288 289
1575 - ïghj¤ fhdhit mik¤j
1540 - fndhá¥ ngh® 1580
1582 - Ô ïyhÏ
1550 1590
1555 - ckhô kiwî

1556 - ïu©lh« ghÅ¥g£L ngh®
1560 1600
1565 - jiy¡nfh£il¥ ngh®
1570
290 291
fhy¡nfhL
».ã. 1600 Kj ».ã. 1700 tiu
1myF = 10 M©Lf
1639 - ãuháÞ nl kjuhÞ efu¤ij cUth¡Fj
1600 – M§»nya »H¡»ªâa tÂf¡ FG ÃWt¥gLj 1640
1605 - #Ah§Ñ® mÇaiznaWj
1608 - nf¥l Ah¡»Þ ïªâah tUif
1650
1610
1615 - r® jhkÞ nuh ïªâah tUif
1660
1620
1665 - òuªj® clgo¡if
1627 - áthÍ ãw¥ò

1670
1630
292 293
1674 - áthÍ KoN£o¡bfhs
1680
1690
1700
294
@_ffi~wrrmlsirr 6liLffi@jU U@j~u5lru @lDIT6\lW LD61116\l6.>slr ~rnLD_ffi~sTr6lT611T.
@.ffi~wrrmlsirr ruL(gLDJDC§B:. {ge;rrqz_Wl§!Jsir61T urrLlilrr (Yltp.6o6lru Q~ITLrfuC§ili @~
ffi'I!:J!ffie..rr e.. ~6litrrffi\ ffi'ILffiffii!D~· @!l)sirr ~61Tili ffill..L~~LL 2560 ffil{grurr
wL.Lrre..6lTITC§tD. UIJlTUJfl ~e..rutb 240 (Yl~ru 320 ffil{grurr wl..Lrre..6lTITC§tD.
@tnrr~w~~sirr L1ile.. !LWIJl.OIT611T 6\e..rrtb 6T6liQJT&iuL 6T611TUUffi\ffii!D~· e..Lru
LDLL~~66l®.ffi~ @~sirr !LWrrtD 8848 · WLLIT6.>6lTITC§tD. rni:FLS'Jflwrrrnl66l®.ffi~
tn!ii~w ~6\wrr ru!:Piwrre.. 6lS'e;tb e..ffi\tb @>61fliT e..rr!iJJ61&6'1®.ffi~ @.ffi~wrrrnruu
urr~e..rrffi@jili @w!iJrne.. ~JT&UmTe.. L@tnwtnrnrue..sir ~e..Y!ffilsirr!D611T. @~611Trrru,
@.ffi~wrrrnlsirr ~L.uQruuutb ~6litrrffi\ (Yl(Y!6ll~ili BJTrr611T Qruuu!ii~Lsirr
e..rrliUMUuffi\ffii!D~· C§6lflri'e..rrru!ii~ru @tnrrruwu UC§~Wlru wmfle!:JI~p-6.. ffi'ILffiffii!D~·
6T611T{gru @~6Ur Qu@tDU@>~ rurrij!ru~j[){ge..!D!D~rre.. @rurnru.
urnLQw@UL.Je..61f166l®.ffi~ @.ffi~wrrrnruu urr~e..rrffi@>th @w!iJrne..!ii

~ffi\uurre.. @tnwtnrnrue..sir @®.ffi~ ru.ffi~611T 6Tsirr!D e..®!ii~ ~6litrrLe..rrrutnrre.. ,®rurnl
ru®ffii!D~· ~611T1Tru, ruL(gLDJD@i tnrnrue..6lflru e..rrfiUMUuffi\t.h me..uri', {gurrrusirr, ®ri'ITili,
(ge;IT!Dru (gurrsiJT!D 6.>6UDT6llmU6.>slr @_ffi~WIT61116llll(tD LD~~W ~6\WIT61116llll(tD
@rn&UDTB:.C§tb mlflw ru!:PI!ii~Lrfue..6lTITe.. ~rnLD.ffi~sir6lT611T. @.lii~@i~, e;rnrutnrrsirr,
ffilrr~rrri" LD61116\l~Q~ITLIT6.>6lflru @ffie..&UDTrumiJe..sir !L6IT61T611T. 6liiJ"6UITj[),g;)J6.. e..rrru~~lD@i
(Yl6im51®.ffi(g~ @ffie..&UDTrumiJe..sir e!:J16UtD (gurr6..(§6liiT~~ J!l6111LQu!iJ!D611T.
urnLQw@uurr61Tri'e..~tD, @itp.(gwJ6le..~tb @ffie..&UDT6llmile..6Tr ru!:Piwrre..
@.ffi~wrrrnl!iJ®6ir JB!rn!:J!.ffi~mrr. @.ffi{g~rr-~lflwri"e..sir, @.ffi{g~rr-ffil(gJTffie..rre..sir,
urrri"!ii~wrre..sir, urre..rre..m, @>~rrme..sir, ~"€16UDI"ri"e..sir, ~®ffiffilwrre..sir {gurrsirr{g!Drrri"
@ffie..&UDTrumiJe..sir e!:Jiru(gLD @,(i;~wrr 6ll.ffi~m. ~UU@>~u5I§!J6Tr61T '&iururr!ii'
usir61T!ii~rrffi@>th ®® (Ylffiffilw ru!:PI!ii~LLDIT@)tD. tnrr6\{gLIT6Uflwrr6l5lsirr ~Qruffiurr.ffi~rr
@ru6ll!:Piwrre..!ii~rrsirr @.ffi~wrn6~ urnLQw@!ii~rrri". urnLQw@uurr61Tri'e..rn6lT!ii
~rulJT, utnwu uiJ"Llurr61Tri'e..~th, rufillllfle..ri"e..(.5iliBn..L @iiilru!:PI!ii~Lrfue..sir e!:JI6ULDrre..
@.ffi~wrr6l..lffi@i ru.ffi~611Tli'. 6f611T{g6lJ, @.ffi~wrrrulj[)@)t.h tn!ii~w ~6\wrrrulj[)C§ili
~rnL{gw ,®rurulw rufillllfle..!ii Q~ITLITLJB:.C§ili u6litrrurrL.®!ii Q~ITLITL.Jffi@jili ruL{glDJD@i
tnrnrue..6lfi§!Jsir61T e..&UDTrumiJe..m ru!:Piru@~~611T.
2
4~~ e:Ulw~61D~ ,ffil.Qll&lSlw Glo!5m~lllrr ~&Uru~ 6l~~rnt~~rr
o!5t5lrurulifu~6l.lffi@ ~®ffil§llfiirm §l!Lilt516llfl (g~rrLL~~&i! ffil.(!P. 567 ~Lil ~mGI
t51!D)i;~rrrr. e:rrffiffilw @61l~61D~B: {ge:ri")i;~ e;~{g~rr~60'lli"
~6lJIT~ ~)i;61D~. llliTllJrr{g~&lSl ~6lJIT~ ~mi.J. {g8'11J!Tffi
@®ffi@t.iJ{gurr{g~ ~rr61Dw @!:Piii~ 6l~~rnt~~rr 6l,!b!Dsirr61Dm
t51rrmrru~ Glffim~t.6l 6TsirrU6lJIT!T&i! 6lJmrTffio!5uuL.Lrnt. ~m~
u~mrr!Drr6lJ~ ruw~&U w{ge:rr~61DIJ"61DW llllilm")i;~ GlffirrmL
~6lJrT I)"IT@j61lsirr 6T6fu"!J) lllffi~ffi@j~ ~)i;61D~llJ!TmrrrT.
6lJ{gllJIT~ffirT, (g!Ji!TWIT61fl, t516lm"t.iJ, ~!J)&lSl ~ffilW6lJ,!b61D!D
ffimm>J.ID!D ~6lJrr @ru6l.lruo!5 6lJITYJ61D6ll~ ~!Diii~rnt. ~Ill~ Ge;61T~lDL.jg;~n-
@®u~~ @6Uru~rrt.il 6lJW~&i! mL61DL&lSlL.GI Glru61fl{gw)Dlw ~rurr 'Lm61Dlll'61Dw~
(g~l¥- 6JY!rr6U'ur(blffim ~61Dru)i;~rnt. uru ~JD1®rrffi61D61T8: e:)i;~~~ m1mffiffit.iJ {gffiL.(blt.iJ
~ru®ffi® (gurrtDl6l.l ffilL.L&lSl&i!61Dru. @w~wrrffi, 4~~ffiwrr&lSl§ll6Trm
{gurr~llliT~~ffio!519-u5l&i! ~6lJt.iJ Gle:ti.J~{gurr~ 6l~~rnt~~®ffi®u (gurr)Dl6l.l (ffilrr6lJrr6lll!Tt.iJ)
.$lL.19-w~. ~u{gurr~ ~6lJ®ffi@l 6lJllJ~ (!PUU~~ m)i;~. ~~6fu"t51!D@), ~rurr L.J~~rr
~&i!ru~ '@61flGlu,!b!D6lJri' 6T6fu"J!)J ~61D!:PffiffiUULLrnT. GlUm!TI)"ffiffi@) ~®.$l§ll6ir61T
e=rrrr!Jirr~ 6T6fu"!Jl ®L~~&U 4~~rr. ~m~ <!P~rurr6lJ~ LlimiT61DW .ffilo!5YJ~~6l!Trnt.
~GI~~ IJjrT,!bu~~ m)i;~ ~m{blffim @61DL&lS1Lrr~ t51rr8:e:ITI)"~61D~ ~6lJrT
(glll,!bGlo!5!Tfi1im"LrnT. @6l1Jjo!51)"t.iJ 6TsiJr!D&lSlL~~&iJ ~6l!T~ 6TfililrrU~IT6lJ~ 6lJllJ~&iJ ~6lJrT
!Lu5lrT ~~~rnT.·
e=rflL.JLLrr, Gllllrrffiffirum6lll!Tri", ~6l!T)i;~rr, ffie:urr, Lurr&Ol ~.$l{gwrnt
4~~rfl6fu" (!Pffi.$lw 6Lrro!561TITM. {gffirre:ru !JirrL.GI t51rr{ge:m~~ lllffi~ IJirrL{bl
t51Lilt51B'ITrrri" Ul,!bJ!)!Lil ~mrr~e:~® ~.$lw ~ITB'ri"ffifiir ~6lJIT~ {gffirrL.urrG\ffi61Dm
6T,!bJ!)JB: 6Lrro!561T!Tu5160'lli". 4~~rr ~Ill~ 6lJrrYl!Jirr61fl{gru{gw ruL @)i;~wrr
(!P(Y!6ll~§l!Lil uw6lm"t.iJ Gle:ti.J~ ~Ill~ ffi@~~ffiffilimmU urrllt51mrrri". Glu6liTITI)"Iifu,
ITIT8Jffil®~Lil, lifui)"!Trulifu~, 61D6lJB'!T66l, 1Ji!T61T)i;~rr, urrL&Olffili)"!Tlllt.iJ ~.$lwm ~6lJrr
6lJ@61DffiL.Jrfl)i;~ (!Pffi.$lw @Lffilffi61TIT@Jt.il. ffiL6l.lfiir, ~6fu"Ulrr, ffirTllliT, lllJ!)Jt51JD&lSl
{gurr6fu"rn L.Jrufiirrffi~ffi@ 6TL.Lrr~ Gl6lJ,!bJ!)J ~~~6lJ 6lJrr~rfuo!56lft&i! r:r:ffilu®ru61D~
44
ffil.(!JI. ~IDrrt.b L&JT!iJIDrr~6irr @mLU ucg,,u5l&b ,ffirT6irr(g) ~IT6i.S6ir LDL(bl{gLD
6T~61u.Sl®.ffi~tim"- ~mru ru~e:t.b, ~ru.ffi,, (gs;rre:6Ut.b, LO.s~t.b 6T6irru6m"rurrcg,t.b.
ru~e:t.b 6T6irriD ~IT6i W(!JI6Dlfim" ,ffi~ffi.smrruSl&b ~mLD.ffi~®J1~~- ~!IJ.srr6\l

~6\l.SITUIT~~ffi(g) ~@ffil®J6iJ"6lT {gs;rre:rrt.ilt51 ~~6iJr ~6Dl6\l,ffi.Srrt.iJ. ~~ffi LJ.S!Jlt.Dlffis;
~rre:6ur !!L~W6lRJ1"6irr. ~ru.ffi,, ~rfus;t.b, LO.S~UJ ~ffilw ~IT6i.S~L6irr LD6lRJr
!!L!D6l.J.S6Dl6lT mru~~ffi Qs;rrdmL~ffi(Yl6Ut.b ~ruri" ~LD@ ru66lmLDmwu Qu®ffiffilffi
Qs;mrnbrLrrri". ~rurr~ LD6Dl!D6l.Jffi@u L511D®· ru~e:t.b ~ru.ffi' ~IT6iL6irr @m6lRir~~ffi
Qs;rr6ir6lTUuL.L~.
~ru.ffi' ~rr616irr ~6Dl6\l,ffi.SITt.b !!Lmggu.Sl6Ufl. @~6irr L6l.s6: 611DULJ rumil.ffi~

~rre:ri" L5lrr{gwrr~~wm. !!L~W6lRJrm LD.S6lTITfim" rurre:ru:2i~:2im~mw LD6!RJr.ffi~L5lm
ru661mLOL6lffi.s ~L.61wrr6Tf"ITITfim"ITri". @rurr LJ~~e:LDw~m~ ~~rfl~~rrri".
L5lrr(gwrr~~~w®1Jffi@iut5lm ru.ffi(g~rrri" ~IDmLDw!iJIDrurr.s6ir. L5lmfim"ri" ~ruJ1~mw
LD.S~~'6irr ~L.61wrrr;rrri" s;6ir @m6lRir~~ffi Qs;rr6timLfim"ri".
{gs;rre:6\l .ffirTL~¥-6irr ~6Dl6\l.ffi.SITt.b ~(gwrr:2i' - @~6irr LJ.s!Jlrurrw.ffi~ ~rre:rr

L5lrr(ge:6m"~~- .s&b615lu.Sl&b 611D.ffi~rurr. LD.s~~(g~rr(bl LD6lRI1"6l.JID6l.J Q.srr61imLL516irr ~rurr~
Qe:&brurrfficg, (gLD@Jt.il ~'s;rfl~~~- ~tim"~ ~rfum.smw L5lt.bt5le:rrrr@1Jffi®
LD6lRir(!JI'¥-:2i~. s;rr6lmw LD6lRJrU urfle:rr.s6l.Jt1l Qs;rr(bl~~rrri". L516irrfim"ri",
~~rr~e::2i®6l.JLffi {gLDrr~&b fiT!iJuL.L~. @l!Jl,u.Sl&b, L5lrr{ge:fim"~~. L5lt1JL5le:rrrr6Uflm
LD.smm LD6!RJrtiJLJrfl.ffi~ Q.srrdmLrrrr. ~rurr~ LDmiD6l.Jffi@iut5lm (gs;rre:6\lt1J LD.s~:2i~m
9@U@j~Wrru.Sl!IJIDJ.
ruL@,ffi'W ~IT6i.S6lfl(g6\l(gW, LO.S~UJ ru&616mLOWIT.S6l.jUJ 6ll6lT6DlLOWIT.S6l.jUJ

6T(!:e6:61 Qu!IJID~· 6l!L @.ffi~w ~rrlflw&i:J ,ffiL6ll'¥-ffims;s;6lflm 6DlLOWLDIT.S ~~
'.s!Jl.ffi~~- LO.s~:2i'6irr LJ615lu5lw&b ~mLDULJ LD!iJIDJt1l @rrrr~ru (!Jiffiffi!wru~~rut.b
Qu!IJ!D ~mLD615lLt1J @w!IJm.s LO.s~:2i~!D® ~6lfl~~ Qs;rrmL 6Tfim"6\lrrt.b.
s;rfums;B: 6LOQru6lflu.Sl6irr ,@mLUULL ucg,,u.Sl&i:J LD.S~UJ ~mLD.ffi,®.ffi~~
52
lDIT,[!J,[IJUULL~IT@JLD, J!irruurra=m 6Jifla;m QruLLUULffi\ (Yl6lll,[!JWITffiU
UlflTl.lllflffia;uul..L~rr@Jt.il ~ru6TilToo"m- Q~rr~!ib ru6TTrrulfl Qu,!b,m§J. GJDa=6l.J~Q~rr~6b,
(§D5)uurra; a;rr@jlflu516b ul..@ GJDa=6l.J t..ja;!:iJQu,!bw 6ill61Tifuffilw§J. (]a;rru516ba;lilf1@Jt.il,
6lll..® !?Luawrra;~~JD<§LD Qu®Lil (]~6lll6ll @®.ffi~~rr!ib !?J....{]6Urra;~Q~rr~6b JDiiirr<§
ru6TTrr61flw6lllL.ffi~§J· rurr6Wflut.b ffiiDJffiiDJU4Liiirr JD6lllLGu,!iJ,m§]. rurr6Wf\a;li; <§@ffia;ill
Qa=w!ibul..Lm. rurrfirnlfla;u Qu®ru~a;ill JDiiirr<§ UIJlTLDiflffia;uul..Lm. ~rfua;t.b,
Qruillro=J, Qa=t.iJt..j ~ffilW6llJD,[!JIT6UIT6liT Qru6i.J(]6lliDJ LD~LJl5l6UIT6nT )JjiT6llliTWrfua;m
4!:Jlffiffi~~661(!9,lli~m. (]a=rrtpu ~UIJlT6r ffiiT6U~~fib lf6liTIT, ffilD~IJIT, ~IT6l.JIT, ~~1Jt5lWIT
(]urrliirr,m !Jirr(bla;(]mffi\ rurr6Wflu !?L,[!J6l.Jffim Qa=~~~m. @i~rniJu urnLffi@i~
~~5m6l.JWIT6nT ~IT4 )JjiTL(blffi @j~5m1Jffim GlUQ!jLD6TT6l.J @,mffi(§LD~ Qa=ti.JWUULLiinT.
(]a=rrtpri" ffiiT6U~~!ib a;rurulffi(§ (Ylffiffilw~§J6llLD ~6lf11i;a;uul..L§J.

(]a;rru5lrua;m, LDLrfua;iilr ~ruliJ ufib(]ruiDJ a;rurulffi Bn..Lrfua;~t.iJ a;ru6ill6lllWU UIJUt5l
ru,[,~m. 6Too"m-6llliTrru511Jt.iJ, ~®(Ylffien..L!ib, ~Q546llrnm ~ffilw t§,lLrfua;lilf16b !?Lm6TT
aa=rrtpri" ffiiT6U a;GbQrul..ffila;iilr ~rfu@j Qa=w!ibul..@ ru,lli~ ffi!ib@Jflflffim u,!iJD5)w
6illru1Jrruffi6lll6TT 6T(bl~§Jrn1Jffiffil6irr,mm. aru~rfua;ill, @~a;rra=rfua;ill ~ruliT, a;firnlfl~t.b,
LD®~§Jrut.b (]urrm,m6lllrutyt.b @,[,~ffi a;rurulffi en..Lrfua;6Tflru uu51Jilwrul&a;uul..Lm.
@,[,~ .ffilwrumrfua;rn6TT JJiL:2i§Jru~!iJ® 6JIJlT6TTLDrrm .ffil6U& Qa;rr6lllLa;6Tr
rutprfua;uuLI¥-®.ffi~m.
~Lfil!:iJ @6Uffiffilw ru61Tri"61fl aa=rrtprr a;rr6U~@6b ~~m !?Leoa=!iJ~JiJ(]a;

Qa=m,[IJ§J 6Tffi6UITLD. ~®:2i~ffia;~~6lJIT 6T@::f\W 5'rua;/f1,ffi~rrLD6Wfi LDJDIDJLD
C§oo"m-L6U(]a;lf\ 6T6irr,m ~Gba;m ffil.t5l. u!iJ~rrt.b ~!DrnrrmrrnLb aCFrrJ}i~61llru. a;t.burr
6T@~W ffiLDUIJiTLDITW6llliTLD, (]a=ffiffil!:JliTIT 6T@@W QurflWL.jiJITiillliTLD ~!ib6U§J
@®!iJGl~rroo"m-ui" LjiJIT6lmft.b (]urrmrnrnru G:a=rrtpri" a;rr6U~~6b urnL8a;uul..L lfl,m,lli~
~rua;6TTrrl§t.b. (!:Jl~6Urrt.b C§G:6Urr!iJ§Jrfua:.iiM16irr a;61Slrfua;u u61llLG1w(blurnu rulrulflUu@
Qg~JwrfuQa;rroo"m-LrrrT 6T@~W a;661rfua;!iJ§JUUIJfirnlfl. ~LLffien..~~lflfifrr t:YJ6llQ56UIT,
t:!J!IiirriJ).I (]a=rrtp LD~illrmri" ffi5m6TTU u,!iJD5)w~rr(§t.b. 4a;(]tp,[,~u L!6U6llrf J]i6TTQruoo"m-urr6lllruu
U5mL~~ITIT. ~Lfil!:iJ @6Uffiffi6llliT ~ruffi6TTITiinT a;ru6UrTL6nTrTiflffi ffiru6UITLLD 6Tffi,[D ~@JLD,
S:LD6llliT (.YlliM16lliJIT6liT ~Lfilrr~a=rra;IJri" U5mL~~ wrruQu(!!jrfuffi6U(!:JlLD, U6ll6llliT.ffi~
(.YlliM16lllfl6irr )D6irr@lJT@,1jLD, LI~~Lfil~~IJIT U6lllL!lJi2J ruiJaa=rr~wt.iJ 6T6irr!IJ ~@JLD ~B'IT!:JliT
a;rr6U~5m~lf (]a=ri-)i;i2J6lll6ll(]w!
®19-Wl6UTQ1jffi(§ LDL(h)<XLD ruwri.Js;uu®ffil!D s;rr6Dr - @ - 61TLD6DT u~61Sl lil.I!Jlrf.!ffiUULL~.
1612~ili ~lillirr{h) ~6Uffirr6Dfl6Dr lDffi61TIT6UT J)!rTf;[LD.ffi~ UIT@1J (Xus;ili (t5l!iJs;rr6U~~6iJ
(!Jlt.b~rrw 6T6&rurumJT ~~rrri.Jffirflm ~m-!Drrru~ LDffi6&r @61TruJT6m @ilTLil
(t5l!iJs;rr6U~~w ~rr~s;rrm) LD6m.ffi~ Qs;rrlillirrLrrri".
~m~rrm mmLrr 6Tm!D ~rr ~~JTrurr61Tri" ®@6lll6ll J)!6llllD~~ffi Qs;rrlillirr®

Q6w6UuL.L~ITffi6ljUJ,. @~6UTIT6U (!Jlffi6Umu J)!IJ66lllruu516U @JTiillirr® <Xs;rr~19-s;6ir
!1LQ1i6l.IIT6UT~rrs;6ljili 6'16U 6l.IIJ6UrrliJw J)!IJ5l@iri"s;6ir BiL.IDJffilm!D6UTri". ~~rrri.Jffirr (!JlliJ!Dl@Jili
~6UT~ LDm6UT61Sl ~~~rr6Dfi6Dr s;L.@uurrL.19-6U @®.ffi~ Q6w6UuL.L~rr&U~rrm
1622@6iJ ~iTt);lffiiTm ~6UT~ ~.ffim~ffi@j 6T~JTJTffiffi ffil61Tri"B:61u516iJ FF@ULL~1Tffi6ljt.b
BiL.!Duu@ffil!D~· .g)J,6UTIT6U, @.ffi~ffi ffiQ1i~~!iJ®u t5l!D 6l.IIJ6UITiiJIDJ J)!!DJ!§rrs;6ir
!1LL6&ru(h)ru~6iJ6lll6U. ~~rrri.Jffirr CX,ffimU6lJITWUUL{h) ru&61mLD C§6&r.Q)lt.b ffiJT6Ut.blil.I6DliJ
J)!6ll<XJT J)!6lll6UT~.§J J)!JT6lw6U (!Jll9-6llffi6lll6TTU.It.b 6T@~~ ru.ffi~rrrr 6Tmum~ J)!lil.IJT~
Biwa:rfl~ili Qru6Tfluu®~.§Jffil!D~·
@Q1illt5l@1Jt.b, JBITIT~~rrm J)!ITB' ®®iliu~~&U .g)J,~ffis;t.b Q6@1~~

ru.ffi~rrri". uiTIJ§s;u ulillirrurrL.® (!Jl6lll!Dffi6lll61Tffi Qs;rrlillirr® ru.ffi~rrri", J)!JT66lllruu516U
UITIJ§s;.$ ffi6lll6Ull.JW ulillirrurr(h)ili J)!lil.IJTJT6U !2m:ffie§61Slffis;uuL.L6UT.
~~rrri.lffiQ1iL6DT Q!li®ri.Jffilw !1L!D6llllil.l 6Tu<Xurr~ili J)!lil.lrT Qs;rr~®.ffi~rrri".
CX6llL6lllLu51m<Xurr~ BiL.L J)!lil.IQ1jL<X6UTCXW Qa:6iJru~ lil.IYJffiffiUJ. ~ITt);lffiiT6Dflm
6T(!:9.9:61 J)!lil.IIJ~ ~6Df'IUULL ~6li6UJT6iJ @TiillirrLUULL~IT(§t.b. ~UJ6llllD
ffiiTiillirrLIT~ITQ1jffi@j.9: Qa:6iJ@JLDIT.Q)J usmJ~~ ~.ffi6lll~6lllW 6T~rT~~ J)!lil.lrT ffil61Tri".9:6Ju5J6iJ
@!Dri.Jffil6UTITrr. J)!ffiffil61Tri"B:6lwrr&U (!Jlffi6Urrwu
<XuiTIJ61m !JiL6lll9-ffims;s;6ir J])rrms;rrlillirr(h)s;liir
~ma:LDrriJ5l6UT. 1627 @&U m~rrri.Jffirr lD6lll!D.ffi~
t5l!D(§, !iLWrT@!9-Wl6UTrT LDiiJIDJt.b @JTIT~6lJ~~m
.g)J,~JTmruu Qu!iJw ~rr~s;rrm .g)J,ffiJTJTmru
J)!6lllLJi;~rrrt. ~~~rr®1Jffi® ~w~~wt.b
J)!6Tflffis;uul..L~. J)!@~~ u~Q6UTL(h)
.g)J,Gim'@s;liir ~m~rrm !1Lu5lrr rurr!J!.ffi~rrri".
~ITf;gffiiT6DT (1627 - 1651;l)
s;rrlillirrL~rrri" LDiiJIDJili t.51!D !dJri"cls;u ~rrma;rrm, (!:llffil!irr~

UC§~ffim61Tffi ms;uu!iJwru~!iJs;rrs; ~rr~s;rrm
ruL<XLD!iJ(§ 6T6iJ6lll6UU U(§~u516iJ Q~rrLrr.ffi~ U6lllLQw@Ul.Jffi6lll61T !JiL~~6UT!Tri".
249
திருத்தப்பட்ட பக்கங்கள்
(ேம 2016)
ghl« -1
ÏªÂahé‹ òéæaš TWfS«
tuyh‰¿š mt‰¿‹ jh¡fK«
f‰wš neh¡f§fŸ
Ïªj ghl¤ÂèUªJ khzt® m¿ªJ bfhŸtJ
1. ÏªÂahé‹ òéæaš TWfŸ
2. Ïkhya kiyfS« ÏªÂa tuyh‰¿š mt‰¿‹
jh¡fK«
3. f§if¢ rkbtëÍ« ÏªÂa tuyh‰¿š mj‹ g§F«
4. bj‰f¤Âa Ôgf‰g« - bj‹åªÂa tuyh‰¿š mj‹
jh¡f«
5. ÏªÂahéš fhz¥gL« nt‰Wikæš x‰Wik
bghJthf tuyh‰W¡F ÏU f©fŸ c©L vd¡ TWt®.

x‹W fhy«. k‰bwh‹W òéæaš mik¥ò. tuyh‰¿‹ ngh¡if
bgU«ghY« fhyK« ÏlK« ã®zæ¡»‹wd v‹W« Twyh«.
F¿¥ghf, xU eh£o‹ tuyh‰W ãfœÎfis mj‹ òéæaš
TWfns bgçJ« ã®zæ¡»‹wd. ÏªÂa tuyh‰¿Y«
òéæaè‹ jh¡f¤ij fhzyh«. vdnt, ÏªÂahé‹ òéæš
TWfis m¿ªJ bfhŸtj‹ _y« mj‹ tuyh‰iw bjëthf
òçªJ bfhŸsKoÍ«.
ÏªÂa¤ Jiz¡f©l« xU bjëthd òéæaš
mik¥ig¡ bfh©LŸsJ. Ïkhya kiyfŸ, Ïªnjh-f§if¢
rkbtë bj‹åªÂa Ôgf‰g« vd mjid _‹W K¡»a
gFÂfshf¥ Ãç¡fyh«. Ï¤Jiz¡ f©l¤Âš ÏªÂah,
gh»°jh‹, t§fnjr«, neghs«, ó£lh‹ v‹w IªJ ehLfŸ
cŸsd. mt‰¿š ÏªÂahnt bgçajhF«. 29 khãy§fisÍ« 7
ôåa‹ Ãunjr§fisÍ« bfh©ljhf mJ és§F»wJ.
2011M« M©L k¡fŸ bjhif¡ fz¡F¥go ÏªÂahé‹ k¡fŸ
bjhif 121 nfho¡F nkyhF«.

Std11 Hist TM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Std11 Hist TM

Uploaded by

Document Information

Original Description:

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Std11 Hist TM

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

~6lim-LIT6l!HD ®(!!

~LDl!PJbrr{bl urrL!GJT6h LOJD!DJljJ

12. ~rr~ 6llrr~~mrr- a=rrmwe;m- B't:!:Jiffi, a=LDw, umrurrL®

13. Q~&irfillflJi~w ~IJBillim 15

1. uru6U6llrTe;m - a=rrmIDJffifiir - ~Lffl(!:Jl611l!D - B't:!:JiffiU

2. a=rr@!Jffi.$lwrre;m - ffi611l6U 6llmrrB=ffl

14. ~.flwJ6rr@e;@!)Lm @.ffi~wrr Qe;rrool¥-®.ffi~

18. @mLffia;rr6U @J]l~rurr6l5lm uffi~ @ruffia;tb -

22. (Ylffi6Urrrurra;rr6U a=e!Jia;, Qurr(.llj6TTIT ~rrJJ,

23. LDJJrr~~rurr 6T@iF6l - 616llrr~ - ~l..6l(Ylm!D -

1. @Jb ~UJIT 6Uim L.j6Uiu5\UJ 6U BiL.I!)Iffi @ltD

12. Q~6irr6llftJt~w ~rr Biffim - II

bghJthf tuyhW¡F ïU f©f c©L vd¡ TWt®.

ï. njhM¥ <. c¢á VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)

II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. ïkhya kiyf

1. f§if eâ cg¤âahF« ïl« ........... 2. j¡fhz¥ ÕlóÄ

2. bjÅªâa Ôgfg¤â caukhd kiy¢áfu« ......... 3. bjÅªâa Ôgfg¤â eâf

III. bghU¤Jf. 4. gKf¥g©gh£L rKjha«

2. kî©£ mò M. fhunfhu« 1. ïªnjh-f§if¢ rkbtË ïªâa tuyh¿ VgL¤âa jh¡f«

KjKjÈ mfthîf nkbfhs¥g£ld. ïÉu©L

gntW ïl§fË mfthîf nkbfhs¥g£lnghâY«,

Au¥gh g©gh£o mÊî F¿¤J« mjfhd rhWf

MÇa®fË ó®åf« vgJ Éthj¤J¡FÇa bghUshF«.

Kªija ntjfhy¡ flîsuhd ïªâuD«, m¡Åí« ãªija

el¤âanjhL Û©L« mÇaizÆ mk®¤âdh®.

mby¡rhªj® tÊÆÈUªj gH§FoÆdiu K¿ao¤jt©z«

jdJ gilfSl ãah° eâtiu bjhl®ªJ Knd¿dh®. nkY«

Knd¿ f§if¢ rkbtË neh¡» bry ÉU«ãdh®. Mdh mtuJ

fis¥ò¿Uªjd®. vdnt jhaf« âU«òtânyna F¿ahf

Koahknghdjh jhaf« âU«g Koî brjh®. ïªâahÉ jh«

if¥g¿a gFâfis M£áòÇtjfhd VghLfis brjh®. áªJ

Kj ãah° tiuÆyhd gFâfis _W khfhz§fshf¥ ãÇ¤J

mtW¡F MSe®fis ÃaÄ¤jh®. ».K. 326 m¡nlhgÇ mtuJ

gilf ïªâahÉÈUªJ ãth§f¤ bjhl§»d. jhaf« âU«ò«

bfsoaÇ m®¤j rh°âu«

tlbkhÊ üyhd m®¤j rh°âu¤ij vGâat® bfsoa®.

nrhH®f, gh©oa®f, r¤âaò¤âu®f, nfus ò¤âu®f

mnrhf® ò¤j rka¤ij jGÉ, mjid¥ gu¥òtjF

ï¤JiwÆ mYty®f m¤a£rf®f vd¥g£ld®.

j£rÓy«, c{#ÆÅ, Rt®z»Ç, fÈ§f« vw mnrhfuh ÃWt¥g£l fù©f bksÇa®

4. r«A®j <. efu Ã®thf« 3. bksÇa® fiyÆ K¡»a¤Jt¤ij kâ¥ãLf.

r§f ïy¡»a¤bjhF¥ã bjhfh¥ãa«, v£L¤bjhif,

ïªj ngh® bt¿fS¡F¥ ãwF nkiy f§if¢ rkbtË,

tuyh¿ VLfË rK¤âuF¥jÇ ngh® bt¿f

2. ehsªjh gfiy¡fHf¤ij ÃWÉat® ï. rK¤âuF¥j® bjÅªâa mur®fis K¿ao¤J, ãd®

F¥j¥ nguuá å¢á¡F¥ ãd® tlïªâahÉ muáa

A®õuJ Fy¤ij ÃWÉat® òZaóâ. F¥j®fË gil¤

VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)

jÄeh£o r§f fhy« Koªj ãwF, fs¥ãu®fË M£á

gyt®fË njhw« g¿ gntW fU¤J¡f Ãyî»wd.

ïir, eld«, XÉa« nghw E©fiyfisí« gyt®f

rhS¡»a kuã K¡»a M£áahs® ïu©lh« òÈnfá.

ïuhZouRl®fË fiy, f£ol¡ fiyia vnyhuh kW«

4. åuh¢rhÇah® <. fÉuh#kh®¡f« 2. ïuhZouTl®fË g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.

IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf - xW k£Lnk

1. Kfhy¢ nrhH®fË tuyhW. Kjyh« uh#uh#, mtuJ òjt Kjyh«

nrhH®fhy Ãy tUth¤Jiw eF Óuik¡f¥g£oUªjJ. mJ nrhH¥ nguuR k©ly§fshfî«, k©ly« gy

VG kW« v£lh« üwh©LfË vG¢á bgw u#ò¤âu®f

myhîÔ »Í Ãiyahd bgU«gilia it¤âUªjh®.

bghJthf tuyhW¡F ïU f©f c©L vd¡ TWt®.

ï. njhM¥ <. c¢á VI. áW F¿¥ò vGJf (VnjD« _W F¿¥òf)

II. nfho£l ïl¤ij Ãu¥òf. 1. ïkhya kiyf

1. f§if eâ cg¤âahF« ïl« ........... 2. j¡fhz¥ ÕlóÄ

2. bjÅªâa Ôgfg¤â caukhd kiy¢áfu« ......... 3. bjÅªâa Ôgfg¤â eâf

III. bghU¤Jf. 4. gKf¥g©gh£L rKjha«

2. kî©£ mò M. fhunfhu« 1. ïªnjh-f§if¢ rkbtË ïªâa tuyh¿ VgL¤âa jh¡f«

KjKjÈ mfthîf nkbfhs¥g£ld. ïÉu©L

gntW ïl§fË mfthîf nkbfhs¥g£lnghâY«,

Au¥gh g©gh£o mÊî F¿¤J« mjfhd rhWf

MÇa®fË ó®åf« vgJ Éthj¤J¡FÇa bghUshF«.

el¤âanjhL Û©L« mÇaizÆ mk®¤âdh®.

jdJ gilfSl ãah° eâtiu bjhl®ªJ Knd¿dh®. nkY«

Knd¿ f§if¢ rkbtË neh¡» bry ÉU«ãdh®. Mdh mtuJ

fis¥ò¿Uªjd®. vdnt jhaf« âU«òtânyna F¿ahf

Koahknghdjh jhaf« âU«g Koî brjh®. ïªâahÉ jh«

if¥g¿a gFâfis M£áòÇtjfhd VghLfis brjh®. áªJ

Kj ãah° tiuÆyhd gFâfis _W khfhz§fshf¥ ãÇ¤J

mtW¡F MSe®fis ÃaÄ¤jh®. ».K. 326 m¡nlhgÇ mtuJ

gilf ïªâahÉÈUªJ ãth§f¤ bjhl§»d. jhaf« âU«ò«

bfsoaÇ m®¤j rh°âu«

tlbkhÊ üyhd m®¤j rh°âu¤ij vGâat® bfsoa®.

nrhH®f, gh©oa®f, r¤âaò¤âu®f, nfus ò¤âu®f

mnrhf® ò¤j rka¤ij jGÉ, mjid¥ gu¥òtjF

ï¤JiwÆ mYty®f m¤a£rf®f vd¥g£ld®.

j£rÓy«, c{#ÆÅ, Rt®z»Ç, fÈ§f« vw mnrhfuh ÃWt¥g£l fù©f bksÇa®

4. r«A®j <. efu Ã®thf« 3. bksÇa® fiyÆ K¡»a¤Jt¤ij kâ¥ãLf.

r§f ïy¡»a¤bjhF¥ã bjhfh¥ãa«, v£L¤bjhif,

ïªj ngh® bt¿fS¡F¥ ãwF nkiy f§if¢ rkbtË,

tuyh¿ VLfË rK¤âuF¥jÇ ngh® bt¿f

2. ehsªjh gfiy¡fHf¤ij ÃWÉat® ï. rK¤âuF¥j® bjÅªâa mur®fis K¿ao¤J, ãd®

F¥j¥ nguuá å¢á¡F¥ ãd® tlïªâahÉ muáa

A®õuJ Fy¤ij ÃWÉat® òZaóâ. F¥j®fË gil¤

VIII. ÉÇthd Éil jUf. (200 th®¤ijf)

jÄeh£o r§f fhy« Koªj ãwF, fs¥ãu®fË M£á

gyt®fË njhw« g¿ gntW fU¤J¡f Ãyî»wd.

ïir, eld«, XÉa« nghw E©fiyfisí« gyt®f

rhS¡»a kuã K¡»a M£áahs® ïu©lh« òÈnfá.

ïuhZouRl®fË fiy, f£ol¡ fiyia vnyhuh kW«

4. åuh¢rhÇah® <. fÉuh#kh®¡f« 2. ïuhZouTl®fË g©gh£L¥ g§fË¥ig kâ¥ãLf.

IV. rÇahd brhbwhliu bjÇî brf - xW k£Lnk

1. Kfhy¢ nrhH®fË tuyhW. Kjyh« uh#uh#, mtuJ òjt Kjyh«

nrhH®fhy Ãy tUth¤Jiw eF Óuik¡f¥g£oUªjJ. mJ nrhH¥ nguuR k©ly§fshfî«, k©ly« gy

VG kW« v£lh« üwh©LfË vG¢á bgw u#ò¤âu®f

myhîÔ »Í Ãiyahd bgU«gilia it¤âUªjh®.

jiyef® khw« Rjh eilKiw¥gL¤âa ïÉu©L â£l§fS«

blÈ RjhÅa« ÃWt¥g£L, eF ÉÇtilªjnghJ

ï°yhÄa rka¤âF njh¿a jhuhs Ó®âU¤j ïa¡fnk

g¡â ïa¡f¤â áw¥ò F¿¥ãl¤j¡fjhF«. gntW

KfkJ fhtÅ tÊfh£Ljyh ghÄÅ muR mj òfÊ fw milîf

3. ghÄÅ muir njhWÉ¤jt® ....... 3. Ar f§F

III. bghU¤Jf 4. É#aefu nguuá kfË® Ãiy

1. m¥J® urh¡ m) btÅ° VII. FW»a ÉiljUf (100 th®¤ijf)

2. ïg göjh M) ghuÓf« 1. É#a efu¥nguuR¡F tUifjªj maeh£L¥ gaÂf g¿

ghg® gilbaL¤jnghJ ïªâahÉ IªJ K¡»a K°È«

ïªâahÉ jiyáwªj nguur®fË

m¡gÇ uh#ò¤âu¡bfhif F¿¥ãl¤j¡fJ. mt®

mtuJ j¡fhz¡ bfhif bt¿fis¤ njo¤jªjJ. mfkJ

âwikÄ¡f Kfyha mur®fË mîu§fÓ¥ò« ïªâa¥ bgU§fl

rka¡bfhif jÅ¥g£l th¡ifia¥ bghW¤jtiu, mîu§fÓ¥ fL«

mîu§fÓ¥ã kiwî¡F¥ãwF, Kfyha¥ nguuR ntfkhf

ghyhÍ É°teh¤ (1713 - 1720) jdJ g¤bjhgjh« taânyna jªij¡F¥ãwF ghyhÍ

VI. áWF¿¥ò tiuf (VnjD« _W F¿¥òf)

2. t§fhs¤â ãÇ£oZ Mâ¡f¤â vG¢á g¿ F¿¥ò tiuf.

1526 - Kj ghÅ¥g£L ngh®

1540 - fndhá¥ ngh® 1580

1555 - ckhô kiwî

1605 - #Ah§Ñ® mÇaiznaWj

1608 - nf¥l Ah¡»Þ ïªâah tUif

1665 - òuªj® clgo¡if

~m~rrm mmLrr 6Tm!D ~rr JTrurr61Tri" ®@6lll6ll J)!6llllDffi Qs;rrlillirr®

@Q1illt5l@1Jt.b, JBITITrrm J)!ITB' ®®iliu&U .g)J,~ffis;t.b Q6@1~~