Partition Deed
Partition Deed
Partition Deed
khi=
¼okV.khi=kyk LVWEi ykxrks bafM;u LVWEi vWDVps
dye ,-vk;-vkj-1963 ,l-lh-992&25 ykxw iMrs½
¼1½ okV.khi= dj.;kpk djkj
¼1½ vkt rk @ @ jksth okV.khi= djkj ;sr vkgs-
¼2½ vkEgh nksgs Jh@Jherh@ gs nks?ks
iq<s uewn dsysY;k o o.kZu dsysY;k feGdrhps lgfgLlsnkj ekyd
vkgsr vkf.k vkrk vkEgh foHkDr gks.;kps Bjfoys
vlwu]ekyeRrspk vf/kd pkaxyk miHkksx o fu;a=.k Bso.;kps
n`”Vhus] vkEgkyk ts dk;ns’khj vf/kdkj vkgsr] R;kuqlkj
iq<hyizek.ks okV.kh dj.;kpk djkj dsyk vkgs-
¼3½ feGdrhps laiw.kZ o.kZu] udk’kklg nf{k.k mRrj
iwoZ if’pe lhekyk dk; dk; vkgs R;kps o.kZu] lOgsZ ua
E;qfufliy uacaj
¼4½ gh feGdr ,danj loZ etys feGwu pkSjl QwV
vkgs- rh izR;sd t.k R;kP;k ;s.kkjh] fuEes fuEes okVwu ?ks.kkj
vkgksr o R;klaca/kh t:u rs okV.khi= uksznowu ?ks.;kph dj.kkj
vkgksr-
¼5½ okV.khi=kr R;k feGdrhlaca/kh ns.;k?ks.;kph
okV.kh leizek.kkr gks.;kph rjrwn dsyh tkbZy-
¼6½ gDdklackaps djkji= Jh@Jherh ;kapsdMs
Bso.;kr ;sbZy- o R;kph ,d lfVZQkbZM uDdy Jh@Jherh@
;kapsdMs Bso.;kr ;sbZy-
okV.khi= d:u ?ks.kk&;kph lgh
lk{khnkj%&
¼1½ lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
¼2½ lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼2½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
¼2½ iksVxh laca/kh okV.khi=
gs okV.khi= vkt rk ekgs lu 2018 jksth eqDdkeh ¼1½
Jherh T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s izFke i{kh; vlk dsyk
vkgs ;k ,drQsZ] ¼2½Jh gs Lor%dfjrk o R;kaP;k iRuh o
eqys ;kaP;k orhus] T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s f}rh; i{kh;
vlk dsyk vkgs- gs nqljhrQsZ] ¼3½Jh Lor%djhrk R;kaps iRuh
o eqys ;kaps orhus] ¼T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s r`rh; i{kh;
vlk dsyk vkgs-½ frljhrQsZ o ¼4½ lkS jkg.kkj ;kaP;k
ukokpk ;kiw<s prwFkZ i{kh; vlk dsyk vkgs- gs pkSFkhrQsZ] ;k
pkS?kkar dj.;kr ;sr vkgs- rs vls-
¼1½ Jh gs rk jksth e`R;qi= bR;kfn u djrk e;r >kys
gksrs-
¼2½ R;kaP;k Lod”VkftZr o ofMykadMwu okjl
Eg.kwu feGkysY;k] Eg.kts ofMyksikftZr v’kk nksu feGdrh
R;kauh ekxs BsoY;k vkgsr- R;kaps ri’khyokj o.kZu] iq<s
ifjf’k”V 1 o 2 e/;s fnysys vkgs-
¼3½ lnj ;kaP;k e`R;wuarj- R;kps okjl Eg.kts R;kaph
iRuha lnj ,d i{kh;] nks fookfgr iq= Eg.kts f}rh; o r`rh; i{kh; o ,d
vfookghr eqyxh Eg.kts vkrkph prqFkh i{kh; vls vkgsr-
¼4½ f}i{kh; o f=i{kh; eqykaph yXus >kyh vlwu] f}rh;
i{kh; ;kyk ,d eqyxk uko o ,d eqyxh uko nks?ks vKku
v’kh vkgsr o r`rh; i{kh;kauk ,dp eqyxk uko vlk vkgs-
¼5½ R;keqGs lnj nksu feGdrhaps pkjh i{kdkj pkj
Hkkxhnkj vkgsr o R;kaps lkj[ks fgLlk vkgsr-
¼6½ prqFkZ i{kh; ;kapk 22 twu 1994 P;k uarj fookg
>kyk vlY;keqGs] egkjk”Vª fganw okjlk nq:Lrh vf/kfu;e 1994
P;k izek.ks] R;kauk lnj dqVaqckP;k Hkkxnkjhr Hkkxnkjh
Eg.kwu lkj[kk gDd izkIr >kyk vkgs-
¼7½ ;k iq<s vkikilkr dyg fuekZ.k gksÅ u;sr] Eg.kwu
pkjh i{kdkjkauh lnj ,d= dqVqackP;k feGdrhps okVi dj.;kps
Bjfoys vkgs( ijarq nksu feGdrhaps pkj vyx vyx Hkkx dj.ks ‘kD;
ulY;kus] pkjh i{kdkjkar iq<hyizek.ks djkj dj.;kr vkyk vkgs-
R;kP;k ‘krZ iq<hyizek.ks vkgsr-
¼1½ izFke i{kh; ;kauk f}rh; i{kh; ;kauh izR;sdh :
@& njegk iksVxhnk[kr R;kaP;k g;krhi;Zar |kosr o R;k nks?
kkauk R;kaP;k oS|dh; mipkjkalkBh ;sbZy rks loZ [kpZ lkj[;k
fg’;kauh djkok( rlsp ifjf’k”V ua-1 e/;s of.kZysY;k] R;k lgr vkgsr
R;k tkxsr jkg.;kpk R;kauk gDd vlkok- ojhy xks”VhP;k
ekscnY;kr] izFke i{kh; ;kauh vkiyk fgLlk lksMwu ns.;kps ekU;
dsys vkgs-
¼2½ prqFkZ i{kh; ;kauh jDde : @& ¼v{kjh ½
P;k ekscnY;kr vkiyk fgLlk lksMwu ns.;kps ekU; dsys vkgs o rh
jDde f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauh Bjkfod eqnrhr lkj[;k fg’’;kauh |
ko;kph vkgs o rh nsbZi;Zar] R;kaP;k feGdrhoj ckstk Eg.kwu
letyh tkbZy-
¼3½ lnj tckcnk&;kapk ckstklg] ifjf’k”V ua 1-e/khy feGdr
f}rh; i{kh; ;kauh vkiY;k fg’’;kaiksVh ?;koh o ifjf’k”V ua-2
e/khy feGdr r`rh; i{kha; ;kauh vkiY;k fg’’;kaiksVh ?;koh- R;k
feGdrhoj izFke i{kh; o prqFkZ i{kh; ;kapk dkgh gDd jkg.kkj
ukgh- ijarq R;kauk |ko;kP;k jdekapk ckstk] lnj feGdrhoj jkghy-
¼8½ eqnzkad ‘kqYdklkBh] lnj ifjf’k”V&1 o 2 e/khy
feGdrhph cktkjHkkokizek.ks izR;sdh : @& ¼v{kjh ½ brdh
fdaer dj.;kr vkyh vkgs-
;k [krkus] lnj djkjkUo;s] lnj feGdrhaph iq<hyizek.ks
okV.kh dj.;kr ;sr vkgs-
¼1½ f}rh; o r`rh; i{kh; ;k [krkus izFke i{kh; ;kauk vls
vfHkopu nsr vkgsr dh]R;kiSdh izR;sd t.k izFke i{kh; ;kauk jDde
: @&¼v{kjh ½ njegk nj efgU;kP;k rkj[ksP;k vkr
iksVxhnk[ky nsr tkrhy o R;kyk rkj.k Eg.kwu] izR;sdkph
R;kauk ;k [krkus feGkysyh feGdr jkfgy o R;k feGdrhoj jdespk
ckstk vkgs] vls let.;kr ;sbZy- R;kiSdh dks.khgh R;kus |ko;kph
ekfld jDde fnY;kps pqdfoY;kl] rh jDde R;kojhy nj lky nj
‘ksdMk : @&izek.ks O;ktklg olwy dj.;kpk] izFke i{kh; R;kauk
vf/kdkj jkghy-
¼2½ rlsp izFke i{kh; ifjf’k”V&1 e/khy feGdrhrhy T;k
tkxsr jkgr vkgsr] R;k tkxsr jkg.;kpk R;akuk g;kr vlsi;Zar gDd
jkfgy o R;kaP;k gDdkyk vMFkGk fdaok gjdr ?ks.;kpk f}rh; o
r`rh; i{kh; ;kauk vf/kdkj vl.kkj ukgh-
¼3½ lnj iksVxh o jkg.;kP;k gDdkaP;k ekscnY;kr]
izFke i{kh; R;akpk lnj nksUgh feGdrhaojhy vkiyk loZ fgLlk]
gDd] fgrlaca/k lksMwu nsr vkgsr-
¼4½ rlsp izFke i{kh; ;kaP;k vktkjijarq] tks [kpZ
osGksosGh gksbZy] rks [kpZ f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauh v/kkZ
v/kkZ lkslko;kpk vkgs o nks?kkaiSdh tks [kpZ djhy] R;kauk rks
[kpZ T;kaph tckcnkjh vkgs] R;k ns.kkjkdMwu o olwy
djrk ;sbZy o R;kpk ckstk R;akP;k feGdrhoj jkghy-
¼5½ rlsp f}rh; o r`rh; i{kh; ;kiSdh izR;sd t.k] prqFkZ
i{kh; ;kauk vls vfHkopu nsr vkgsr dh] R;kaP;k iSdh izR;sd t.k
prqFkZ i{kh; ;kauk] jDde : ¼v{kjh ½ vkt rkj[ksiklwu ,d
o”kkZP;kr vkr jks[k nsbZy o R;k jdespk izR;sdkP;k okV;kyk
fnysY;k lnj feGdrhoj ckstk rkj.k Eg.kwu jkghy o dks.khgh lnj
jDde lnj eqnrhr fnyh ukgh rj] rh o R;k eqnrhP;k rkj[ksiklwu nj
lky nj ‘ksdMk : @& O;ktklg] R;kP;k lnj feGdrhrwu
U;k;ky;kekQZr fyyko d:u olwy dj.;kpk] prqFkZ i{kh;;kauk
vf/kdkj jkghy-
¼6½ f}rh; o r`rh; i{kdkjkauh lnj jdek |ko;kP;k
ekscnY;kr] prqFkZ i{kh; lnj nksUgh feGdrharhy vkiyk fgLlk o
rRlaca/khps loZ gDd laca/k] ;k [krkus lksMwu nsr vkgsr o
vkrk ;kiq<s R;kapk lnj feGdrhoj] dkgh gDd vl.kkj ukgh-
¼7½ lnj djkjkUo;s r`rh; i{kh;] ;k [krkus [kkyh ifjf’k”V
ua-&1 e/khy feGdrhojhy R;kapk fgLlk&fgrlaca/k lksMwu nsr
vkgsr o R;kapk loZ gDd&fgrlaca/k ;klg] f}rh; i{kh; ;kauk
gDdakrj d:u iznku djhr vkgs o frpk R;kus ;kiq<s lnj feGdrhoj
fuekZ.k dsysY;k ckstklg] miHkksx ?;kok o ofgokV djkoh- R;k
feGdrhoj] r`rh; i{kh; ;kapk vkrk dkghgh gDd&fgrlaca/k jkfgyk
ukgh-
¼8½ lnj djkjkUo;s f}rh; i{kh;] ;k [krkus [kkyh ifjf’k”V
&2 e/khy feGdrhojhy R;kapk fgLlk lksMwu nsr vkgsr o rks
R;kaP;k loZ gDd&fgrlaca/k ;klg r`rh; i{kh; ;kauk gDdkarj d:u
iznku djhr vkgsr o frpk R;kus ;kiq<s] ijarq lnj feGdrhoj fuekZ.k
dsysY;k ckstklg] miHkks ?;koj o ofgokV djkoh- R;k feGdrhoj]
f}rh; i{kdkj ;kapk vkrk dkghgh gDd&fgrlaca/k jkfgyk ukgh-
¼9½ ;k nLr[krkP;k pkj vLly udyk dsY;k vlwu] R;koj
izR;sdkus lgh dsyh vkgs o izR;sdkyk ,d vLly uDdy ns.;kr vkyh
vkgs-
;s.ks izek.ks] gs okV.khi= pkjh i{kdkjkauh dsys vkgs o
R;kph lk{k Eg.kwu [kkyh lg;k dsY;k vkgsr-
Ikfjf’k”V ua-& 1
Ikfjf’k”V ua-& 2
izFke i{kh; Jherh
lgh@rkjh[k@iq.kZiRrk
f}rh; i{kh; Jh 1½ Jh@Jherh&lgh@rkjh[k@iq.kZiRrk jk-
iks-rk-ft
r`rh; i{kh; Jh 1½ Jh@Jherh&lgh@rkjh[k@iq.kZiRrk jk-
iks-rk-ft
prqFkZ i{kh; Jh
;kaph lgh@rkjh[k@iq.kZiRrk jk-iks-rk-ft
Lkk{khnkj%&
¼1½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
¼2½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼2½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
fBdk.k
rkjh[k
¼3½ nksu HkkÅ o nksu cfg.khe/khy okV.khi=
okV.khi=kr nksu HkkÅ o nksu cfg.kh vkgsr- cfg.khauk
feGdrhph fdaer d:u] R;kapk tks fgLlk fganw okjlk dk;|kus
feG.kkj vkgs] rks |ko;kpk o R;klkBh nks?kk Hkkokauh lkj[kh
jDde |ko;kpk o nks?kk Hkkokauh lkj[kh jDde |ko;kph] ;k rRokoj
>kysys okV.khi= iq<hy izek.ks vkgs-
¼1½ vkt rk- 1@1@2010 jksth gs okV.khi= dsys vkgs-
¼2½ okV.khi=kps i{kdkj
¼1½ Jh o; /kank jk ¼eqyxk½
Ikks rk ft
¼2½ Jh o; /kank jk ¼eqyxk½
Ikks rk ft
¼3½ lkS o; /kank jk ¼eqyxh½
Ikks rk ft
¼4½ lkS o; /kank jk ¼eqyxh½
Ikks rk ft
¼3½ vkEgh oj ueqn dsysyh 4 HkkoaMs vkgksr-
vkeP;k ofMykauh Lolaikfnr o Lod”VkftZr nksu ?kjs cka/kyh
vkgsr- R;k feGdrhapk ri’khy-
Lknjgw nksu ?kjs ,d o ;sFks vkgs- R;k ?
kjkaP;k feGdrhapk ;sFkhy ?kjkpk ri’khy-
fdaer ljdkjh OgWY;wvjus dsyh R;kizek.ks ;sFkhy ?
kjkph fdaer : yk[k gtkj vkgs o ;sFkhy ?kjkph fdaer :
yk[k gtkj vkgs-
lksusuk.kh bR;knh vkEgk HkkoaMkaP;k vkbZofMykaps
nkfxus vkgsr R;kpk ri’khy iq<hy izek.ks vkgs-
ckaxM;k izR;sdh xzWe xksBizR;sd xzWe]
vaxB;k izR;sdh xzWe] pkanhph HkkaMh ,dw.k xzWe
HkkaMhdqMh ri’khy iq<hy izek.ks vkgs
¼5½ ;k feGdrhiSdh ts lksus pkanh bR;knh nkfxus
vkgsr] rs okV.khi=kps i{kdkj dzekad lkS o dzekad 4 lkS
;kauh cjkscj fuEes otukP;k n`”Vhus okVwu ?;ko;kps Bjys vkgs
o R;kizek.ks okV.kh d:u ?ksryh vkgs- R;kcÌy pkS?kk
okV.khi=krhy i{kdkjkph dks.krhgh rdzkj o gjdr ukgh- cfg.khauh
fdaerhpk fopkj u djrk] R;kauk feGkysY;k nkfxU;kP;k ekscnY;kr
o ;sFkhy ?kjkojhy vkiyk gDd iq.kZijarq lksMyk vkgs-
¼6½ okV.khi=kr taxe ekyeRrspk rkck] Eg.kts lksU;k
pkanhps nkfxus] HkkaMhdqMh ;kapk rkck] vkt jksth lkS o
lkS ;k nksUgh cfg.khauk feGkyk vkgs o R;kph Lora= ikorh
fnyh vkgs o ;k okV.khi=k}kjs R;kauh rs ekU; dsys vkgs-
¼7½ ojhy ri’khykr fnysys ;sFkhy ?kj okV.khi=kps
i{kdkj dz- 1 Jh ;kaps ukokus djko;kps o ;sFkhy ?kj
okV.khi=krhy i{kdkj dz- 2 ps i{kdkj Jh ;kaps ukokus
djko;kps- nksUgh feGdrhP;k fdaerhr : pk Qjd vkgs- ijarq
R;klkBh ?kj ?ks.kkjs ;kauh ;sFkhy ?kj ?ks.kk&;kl rs
ns.;kpk iz’u ukgh- dkj.k loZ okV.khi=krhy i{kdkjkauh vxnh
rarksrar lkj[kh okV.kh Ogkoh] fdaok fganw okjlk dk;|kuqlkj
gks.kkjh Ogkoh] vlk vkxzg ukgh- ts dkgh Ogkos rs lks;hus]
lqyHkrsus] izsekus o ftOgkG;kP;k ukR;kus] vkiY;kyk
ekrkfiR;kaps ts N=] ;k laca/kh dks.krkgh okn] ;kiq<s okV.kh
dj.kkjs i{kdkj o R;kaps okjl dj.kkj ukghr- okV.khi=kr loZ
lk/kkj.ki.ks fgLlk izR;sdkyk dk;|uqlkj feGko;kpk vkgs-
R;kizek.ks >kys vkgs- tks dkgh fdjdksG Qjd vkgs] R;kl
okV.khi= dj.kk&;kaph dks.krhgh] dlyhgh o dkghgh rdzkj ukgh-
¼8½ ;k okV.khi=kph uksan.kh fdaok brj dk;|klaca/kh
[kpZ] loZ i{kdkjkauh djko;kpk vkgs-
¼9½ o ;sFkhy ?kj] R;k i{kdkjkaP;k ukokus
gks.;klkBh] okV.khi=krhr loZ i{kdkjkauh R;k eglqyh
vf/kdk&;kdMs] vkt jksth vtZ fnys vlwu] R;kizek.ks R;kaps
tckcgh ?ks.;kr vkys vkgsr-
¼10½ gs okV.kh i=] vkEgh Lo[kq’khus] dks.kkP;kgh
e/;LFkkP;k fdaok brj dks.kkP;k gh nMijarq izyksHkukyk
fdaok /kedko.;kyk cGh iMwu dsysys ukgh-
¼11½ [kkyh lgh dj.kk&;k vkEgh loZ i{kdkjkaph] ;k
okV.khi=kcÌy dlyhp rdzkj jkfgysyh ukgh-
ojhy okV.khi=kpk nLr vkEgk loZ i{kdkj
ekU; vkgs o ekU;rslkBh ;k nLrkoj lg;k ?krY;k vkgsr-
okV.kh i=kps i{kdkj%&
¼1½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
¼2½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼2½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
¼3½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼3½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
¼4½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼4½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
lk{khnkj%&
¼1½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
¼1½ ukao lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk iks rk ft
fBdk.k%&
rkfj[k%& @ @
okV.khi=
¼okV.khi=kyk LVWEi ykxrks bafM;u LVWEi vWDVps
dye ,-vk;-vkj- 1963 ,l- lh- 922-25 ykxw iMrs- ½
------------------
¼1½ okV.khi= dj.;kpk djkj
1- vkt rk- @ @20 jskth okV.khi= djkj dj.;kr ;sr vkgs-
2- vkEgh nks?ks Jh@Jherh ---------------------- gs nks?kas iq<s
uewn dsysY;k o o.kZu dsysys feGdrhps lgfgLlsnkj ekyd
vkgsr vkf.k vkrk vkEghfoHkDr gks.;kps Bjfoys vlwu]
ekyeRrspk vf/kd pkaxyk miHkksx o fu;a=.k Bso.;kps
n`”Vhus] vkEgkyk ts dk;ns’khj vf/kdkj vkgsr] R;kuqlkj
iq<hyizek.ks okV.kh dj.;kpk djkj dsyk vkgs-
3- feGdrhps laiw.kZ o.kZu] udk’kklg nf{k.k ------- mRrj
------- iwoZ ------- if’pe ------- lhekyk dk; dk; vkgs R;kps
o.kZu] lOgsZ ua- ------- E;qfufliy uacj
4- gh feGdr ,danj loZ etys feGwu ------- pkSjl QwV vkgs- rh
izR;sd t.k R;kP;k fg’’;kyk ;s.kkjh] fuEes fuEes okVwu ?
ks.kkj vkgsr r R;klaca/kh t#j rs okV.khi=
uksanowu ?;ko;kph O;oLFkk dj.kkj vkgskr-
5- okV.khi=kr R;k feGdrhlaca/kh ns.;k?ks.;kph okV.kh
leizek.kkr gks.;kph rjrwn dsyh tkbZy-
6- gDdklaca/khps djkji= Jh@Jherh
---------------------- ;kapsdMs Bso.;kr ;sbZy- o R;kph ,d
lVhZQkbZM uDdy Jh@Jherh ---------------------- ;kapsdMs
ikBo.;kr ;sbZy-
okV.khi= d#u ?ks.kk&;kph lgh
lk{khnkj %&
1- ---------------------- lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
2- ---------------------- lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
jk- ------- iks ------- rk- ------- ft- -------
-----
¼2½ iksVxh laca/kh okV.khi=
gs okV.khi= vkt rk ------- ekgs ------- lu 20 jksth -------
eqDdkeh ¼1½ Jherh ---------------------- T;kaP;k ukokpk mYys[k
;kiq<s izFke i{kh; vlk dsyk vkgs- ;k ,drQhZ ¼2½ Jh-
---------------------- gs Lor%dfjrk o R;kaP;k iRuh o eqys ;kaP;k
orhus T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s f}rh; i{kh; vlk dsyk vkgs-
gq nqljhrQsZ ¼3½ Jh ---------------------- Lor%dfjrk R;kps iRuh
o eqys ;kaps orhus] ¼T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s r`rh; i{kh;
vlk dsyk vkgs-½ gs frljhrQsZ o ¼4½ lkS- ----------------------
jkg.kkj ;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<s prqFkZ i{kh; vlk dsyk
vkgs- gs pkSFkhrQsZ ;k pkS?kkr dj.;kr ;sr vkgs rs vls-
1- Jh ---------------------- gs rk- ---------------------- jksth
e`R;wi= bR;kfn u djrk e;r >kys gksrs-
2- R;kaP;k Lod”VkftZr o ofMykadMwu okjl Eg.kwu
feGkysY;k Eg.kts ofMyksikftZr v’kk nksu feGdrh R;kauh
ekxs BsoY;k vkgsr- R;kaps ri’khyokj o.kZu] iq<s ifjf’k”V
1 o 2 e/;s fnysys vkgs-
3- Lknj ---------------------- ;kP;k feGdrhuarj R;akps okjl
Eg.kts R;kaph iRuh lnj ,di{kh;] nksu fookfgr iq= Eg.kts
f}rh; o r`rh; i{kh; o ,d vfookfgr eqyxh Eg.kts vkrkph
prqFkZ i{k vlk vkgs-
4- R;keqGs lnj nksu feGdrhaps pkjh i{kdkj o pkj Hkkxhnkj
vkgsr o R;kaps lkj[ks fgLls vkgsr-
5- f}rh; i{kh; o f=i{kh; eqykaph yXus >kyh vlwu] f}rh;
i{kh; ;kyk ,d eqyxk uko ---------------------- o ,d eqyxh uko
---------------------- nks?ks vKku v’kh vkgsr- o r`rh;
i{kh;kauk ,dp eqyxk uko ---------------------- vlk vkgs-
6- prqFkZ i{kh; ;kapk 11 tqyS 1996 P;k uarj fookg >kyk
vlY;keqGs egkjk”Vª fganw okjlk nq#Lrh vf/kfu;e 1994 P;k
izek.ks] R;kauk lnj dqVqackP;k Hkkxhnkjhr Hkkxhnkjh
Eg.kwu lkj[kk gDd izkIr >kyk vkgs-
7- ;k iq<s vkivkilkr dkgh dyg fuekZ.k gksÅ u;sr Eg.kwu pkjh
i{kdkjkauh lnj ,d= dqVqackP;k feGdrhps okVi dj.;kps
Bjfoys vkgs- ijarq nksu feGdrhaps pkj vyx vyx Hkkx dj.ks
‘kD; ulY;kus] pkjh i{kdkjkar iw<hyizek.ks djkj dj.;kr vkyk
vkgs- R;k iq<hyizek.ks vkgsr-
1- izFke i{kh; ;kauk f}rh; i{kh; o r`rh; i{kh; ;kauh izR;sdh #-
----@& njegk iksVxhnk[ky R;kaP;k g;krhi;Zar |kosr o R;k
nks?kkauk R;kaP;k oS|dh; mipkjkalkBh ;sbZy rsk loZ [kpZ
lkj[;k fg’;kauh djkok % rlsp ifjf’k”V ua- 1 e/;s of.kZysY;k
R;k jkgr vkgsr R;k tkxsr jkg.;kpk R;kauk gDd vlkok- ojhy
xks”VhP;k ekscnY;kr] izFke i{kh; ;kauh vkiyk fgLlk
lksMwu ns.;kps ekU; dsys vkgs-
2- prqFkZ i{kh; ;kauh jDde #- -----@& ¼v{kjh
----------------------½ P;k ekscnY;kr vkiyk fgLlk lksMwu
ns.;kps ekU; dsys vkgs o rh jDde f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauh
Bjkfod eqnrhr lkj[;k fg’;akuh |ko;kph vkgs o rh nsbZi;Zar
R;akP;k feGdrhoj ckstk Eg.kwu letyh tkbZy-
3- lnj tckcnk&;kapk ckstklg] ifjf’k”V ua- 2 e/khy feGdr r`rh;
i{kh; ;kauh vkiY;k fg’;kiksVh ?;koh- R;k feGdrhoj izFke
i{kh; o prqFkZ i{kh; ;kapk dkgh gDd jkg.kkj ukgh- ijarq
R;kauk |ko;kP;k jdekapk ckstk] lnj feGdrhoj jkghy-
8- eqnzkad ‘kqYdklkBh lnj ifjf’k”V 1 o 2 e/khy feGdrhph
cktkjHkkokizek.ks izR;sdh #- -------@& ¼v{kjh
----------------------½ brdh fdaer dj.;kr vkyh vkgs-
;k [krkus] nj djkjkUo;s lnj feGdrhaph iq<hyizek.ks okV.kh
dj.;kr ;sr vkgs-
1- f}rh; o r`rh; i{kh; ;k [krkus izFke i{kh; ;kauk vls vfHkopu
nsr ;sr vkgsr dh] R;kiSdh izR;sd t.k izFke i{kh; ;kauk jDde
#- -------@& ¼v{kjh ----------------------½ njegk nj
efgU;kP;k ---------------------- rkj[ksP;k vkr iksVxhns[khy
nsr tkrhy o R;kyk rkj.k Eg.kwu izR;sdkph R;kauk ;k [krkus
feGkysyh feGdr jkghy o R;k feGdrhok jdespk ckstk vkgs]
vls let.;kr ;sbZy- R;kiSdh dks.khgh R;kus |ko;kph ekfld
jDde fnY;kps pqdfoY;kl] rh jDde R;kojhy nj lky nj ‘ksdMk
@- ---@& izek.ks O;ktklg olwy dj.;kpk izFke i{kh; R;kauk
vf/kdkj jkghy-
2- rlsp izFke i{kh; ifjf’k”V & 1 e/khy feGdrhrhy T;k tkxsr
jkgr vkgsr] R;k tkxsr jkg.;kpk R;kauk R;kaph g;kr vlsi;Zar
gDd jkghy o R;kaP;k gDdkyk vMFkGk fdaok gjdr ?ks.;kpk
f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauk vf/kdkj vl.kkj ukgh-
3- lnj iksVxh o jkg.;kP;k gDdkaP;k ekscnY;kr] izFke i{kh;
R;kapk lnj nksUgh feGdrhaojhy vkiyk loZ fgLlk] gDd]
fgrlaca/k lksMwu nsr vkgsr-
4- rlsp izFke i{kh; ;kaP;k vktkj ijarq tks [kpZ osGksosGh
gksbZy] rks [kpZ f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauh vk/kkZ v/kkZ
lkslko;kpk vkgs- R;k ns.kkjkdMwu olwy djr ;sbZy o R;kpk
ckstk R;kaP;k feGdrhoj jkghy-
5- rlsp f}rh; o r`rh; i{kh; ;kauk vls vfHkopu nsr vkgsr dh]
R;kaP;kiSdh izR;sd t.k prqFkZ i{kh; ;kauk jDde #- -------
@& ¼v{kjh ----------------------½ vkt rkj[ksiklwu ,d
o”kkZP;k vkr jks[k nsbZy o R;k jDdesP;k izR;dskP;k
okV;kyk fnysY;k lnj feGdrhoj ckstk rkj.k Eg.kwu jkghy o
dks.krhgh lnj jDde lnj eqnrhr fnyh ukgh] rj rh R;k eqnrhP;k
rkj[ksiklwu nj lky ‘ksdMk #- -------@& O;ktklg] R;kP;k lnj
feGdrhrwu U;k;ky;kekQZr fyyko d#u olwy dj.;kP;k
prqFkZ i{kh;;kauk vf/kdkj jkghy-
6- fOnrh; o r`rh; i{kdkjkauh lnj jDdek |ko;P;k ekscnY;kr]
prqFkZ i{kh; lnj nksUgh feGdrhrhy vkiyk fgLlk o
rRlac/khps loZ gDd lac/k- ;k [krkus lksMwu nsr vkgsr-
vkrk ;kiq<s R;kauk lnj feGdrhoj] dkgh gDd vlk.kkj ukgh-
7- lnj djkjkUo;s fnrh; i{kh;] ;k [krkus [kkyhy ifjf’k”V & 2
e/khy feGdrhojhy R;kapk fgLlk lksMwu nsr vkgsr o rks
R;kaP;k loZ gDd &fgrlaca/k ;klg r`rh; i{kh; ;kauk gDdkarj
d#u iznku djhr vkgsr o frpk R;kus ;kiq<s] ijarq lnj feGdrhoj
fuekZ.k dsysY;k ckstklg] miHkksx ?;kok o ofgokV djkoh-
R;k feGdrhoj] fOnrh; i{kdkj ;kaP;k vkrk dkghgh gDd &
fgrlaca/k jkfgyk ukgh-
8- lnj djkjkUo;s r`rh; i{kh;] ;k [krkus ifjf’k”V ua&1 e/khy
feGdrhojhy R;kapk fgrlac/k lksMwu nsr vkgsr o R;kapk
loZ gDd&fgrlac/ak ;klg] fOnrh; i{kh; ;kauk gDdkarj d#u
iznku djhr vkgs o fryk R;kus ;kiq<s lnj feGdrho fuekZ.k
dsysY;k ckstklg] miHkksx ?;kok o ofgokV djkoh- R;k
feGdrhoj] r`rh; i{kh; ;kapk vkrk dkghgh gDd&fgrlac/k
jkfgyk ukgh-
9- ;k nLr[krkP;k pkj vlYy udk dsY;k vlwu] R;koj izR;sdkus
lgh dsyh vkgs- izR;sdkyk ,d vLly uDdy ns.;kr vkyh vkgs-
;s.ks izek.ks gs okV.khi= pkh i{kdkjkauh dsys vkgs o R;kph
lk{k Eg.kwu [kkyh lg;k dsY;k vkgsr-
Ikfjf’k”V ua - 1 ------------------
Ikfjf’k”V ua - 2 ------------------
lk{khnkj%&
¼1½ ukao --------- lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
----------lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
¼2½ ukao --------- lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk ¼1½
----------lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
fBdk.k %&
rkjh[k %&
lk{khnkj
¼1½ ---------------------
¼2½ ---------------------
fBdk.k %&
rkjh[k %&
¼4½ okV.khi=
gs okV.khi= vkt ----------- rk- ---------- ekgs- ------------ lu ------
jksth eqDdkeh lkS------- jk- ------ iks-rk-ft------ R;kaP;k
ukokapk mYys[k ;k iq<s izFke i{kh; vlk dj.;kr vkgs- gs ,drQsZ
o lkS - ----------- jk- iks- ------ ft- --------- R;kaP;k T;kaP;k
ukokPkk mYys[k- ;k iq<s fOnrh; i{kh; vlk dj.;kr vkyk vkgs- gs
nqljhrQsZ] ;k nks?kkar dj.;kr ;sr vkgs- rs iq<hy izek.ks vkgs-
¼1½ izFke i{kh; o fOnrh; i{kh; ;k nks?kh l[;k cgh.kh vlwu
R;k nks?kkaph lkekbZd v’kh ,d feGdr eq ------ ;sFks vkgs-
R;k feGdrhps o.kZu] ;k [krkP;k ‘ksoVh ifjf’k”Vkr fnys
vkgs- frpk mYys[k ;k iq<s lnj feGdr- v’kk dj.;kr vkyk
vkgs-
¼2½ lnj feGdr] nksUgh i{kdkjkauk R;kaP;k oMhykadMwu
okjl Eg.kwu feGkoh vkgs rhr nks?kkapk lkj[kk Eg.kts
v/kkZ v/kkZ fgLlk vkgs-
¼3½ lnj feGdrh lqekjs ------ {ks=QG vlysyh tehu o R;koj
cka/kysys ?kj v’kh vkgs-
¼4½ lnj feGdrhpk ,df=r miHkksx ?ks.ks] nks?kkauah ‘kD;
ukgh] lnj feGdrhps okVk dj.ks gk i;kZ; vkgs-
¼5½ rsOgk nksUgh i{kdjkauk vls letqrhus Bjfo.;kr vkys
vkgsr dh izFke i{kh; ;kaP;k vk/kkZ fg’;kps iksVh fOnrh;
i{kh; ;kauh lnj feGdrhP;k fdaerhph] v/khZ jDde izFke i{kh;
;kauk |koh o R;kP;k ekscnY;kr izFke i{kh; ;kauk] lnj
feGdrhrhy vkiyk v/kkZ fgLlk fOnrh; i{kh; ;kauk gDdkarj
djkok mik;ksx fOnrh; i{kh; lnj feGdrhps iw.kZ ekyd
gksrhy-
¼6½ nksUgh i{kdjkaP;k ers] lnj feGdrhph cktkjh fdaer
jDde #--------@& ¼v{kjh------½ ,o<h vkgs o frpk v/kkZ
Hkkx] Eg.kts jDde # -----------¼v{kjh------½ fOnrh;
i{kh; ;kauk izFke i{kh; ;kauh] |ko;kph vkgs-
¼7½ lnj v/khZ jdde # ------@& ¼v{kjh------½ ,dk fg’’;kph
cktkjh fdaer vkgs] vls letwu eqækad’kqYd fnyk vkgs-
;k [krkus lnj djkjkUo;s o fOnrh; i{kh; ;kauh] ;k [krkoj lg;k
dj.;kP;k osGh izFke i{kh; ;kauk jks[k jdde #-------
¼v{kjh------½ P;k ekscnY;kr] izFke i{kh; ;k [krkus lnj
feGdrhrhy vkiyk vfoHkDr v/kkZ fgLlk o lnj feGdrhP;k
varZHkwr vlysY;k brj LFkkoj feGdrh fdaok oLrwrhy v/;kZ
fg’;klg o lnj feGdrhlac/akh] izFke i{kh; ;kapk loZ gDd]
fgrlaaca/k rs ;klg fOnrh; i{kh; ;kauk gDdkarjhr o iznku djhr
vkgsr- o lnj feGdrhoj fdaok R;ke/khy fg’;koj dlykgh gDd
fgrlaca/k jkfgyk ukgh- ijarq ;kiq<s lnj feGdrhlac/kh] |
kn;kps ljdkjh o fueljdkjh dj- rRle brj ns.kh fOnrh;
i{kh; ;kauh Hkjko;kps vkgsr o izFke i{kh; R;kyk tckcnkj
jkg.kkj ukgh-
izFke i{kh; ;k [krkus fOnrh; ;kauk vfHkopu nsr vkgsr dh
¼1½ izFke i{kh; ;kauk vkiyk lnj feGdrhrhy v/kkZ fgLlk
iznku dj.;kpk iw.kZ vf/kdkj vkgs-
¼2½ lnj laiw.kZ feGdrhpk] fOnrh; i{kh; ;kauh
miHkksx ?;kok o ofgokV djkoh o frps mRiUu R;kauh
miHkksxkos o R;klac/kh izFke i{kh; dkgh vMFkGk fdaok
gLrs{ki dj.kkj ukgh-
¼3½ lnj feGdrhoj izFke i{kdkj ;kauh dlykgh ckstk fuekZ.k
dsyk ukgh o rlk vk<Gwu vkY;kl rs R;kps fujlu djhry o
fOnrh i{kh; ;kauk milxZ ykxw ns.kkj ukghr-
¼4½ lnj okVi dk;ns’khjjhR;k iw.kZ djkok;kpk vk.k[kh
dkgh nLr[krs fdaok dkxni=s dj.ks vko’;d >kY;kl R;k
nksUgh i{kdkj R;koj] lg;k d#u nsrhy-
;s.ksizek.ks gs okV.khi= dj.;kr vkys vkgs o R;kph lk{k
Eg.kwu] nks?kk i{kdkjkauh [kky lg;k dsY;k vkgsr-
izFke i{kh; Jherh ----------------- ;kaph lgh
fOnrh; i{kh; Jherh ------------- ;kaph lgh
lk{khnkj
1- -------------
2- ------------
----
¼5½ nksu Hkkokrhy okV.khi= %&
¼1½ gs okV.khi= rk- 02-11-2011 jksth dsys vkgs-
¼2½ gs okV.khi= Jh@Jherh -------------- o -------------- nks?
ksgh Jh@Jherh --------------iq=] ;kapse/;s R;kaP;k ,d=
feGdrhlaca/kh th v|ki vfoHkkthr gksrh] R;kpse/;s >kys vkgs o
nks?kkaps gh fopkjkus fcurdzkj >kys vkgs-
¼3½ feGdrhps o.kZ feGdr rhu etyh ?kj] izR;sd etY;koj]
-------------- [kksY;k v’kh eq- -------------- rk- -------------- ft-
-------------- rsFkhy feGdr ;k feGdrhP;k flVh lOgsZ ua-
-------------- vlk vlsu] rh feGdr T;k IykWVoj mHkh vkgs] frps
{ks=QG pkSjl QwV vkgs- pksgkscktwauh fjdkeh tkck vkgs-
R;kr ykoyh vkgsr-
¼4½ iq<s uewn dsysY;k feGdrhe/;s Jh@Jherh
-------------- ;akpk lkj[kk fgLlk vkt Eg.kwu mHk;rkauh iq<s
fnysY;k feGdrhps leku fgLls dsysys vkgsr- ts fgLls ?ksr vkgsr]
R;kr Jh @ Jherh ;kapk fgLlk -------------- ‘kkbZus jaxowu
nk[kfoyk vkgs o Jh@Jherh -------------- ;kapk fgLlk --------------
‘kkbZus jaxowu nk[kfoyk vkgs o rks udk’kk ;k okV.khi=kl
tksMyk vlwu rs ;k okV.khi=kP;k nLrkP;k Hkkx Eg.kwu
let.;kr ;sbZy- rlsp ts fgLls iMys vkgsr] R;kpsgh o.kZu iq<s fnys
vkgs-
bekjrhP;k ikBhekxs e/kkse/k -------------- QqVkpk gkSn vkgs-
IykWVph prq%lhek if’pesl lOgsZ -------------- l/;k Jh@Jherh
-------------- ;kapk IykWV] nf{k.ksl lOgsZ ua- Jh@Jherh
-------------- ;kapk IykWV] mRrjsl lOgsZ ua- Jh@Jherh
-------------- ;kapk IykWV] iwosZl lkoZtfud o.kZu vlysyh feGdr-
gh feGdr Jh@Jherh -------------- o Jh@Jherh -------------- ;kaps
oMhy@vkbZ Jh@Jherh -------------- ;kaph Lolaikfnr o
Lod”VkftZr gksrh o R;koj R;kaP;k HkkoaMkpk dk.skrkgh
fgrlaca/k uOgrk o ukgh] vkrk Lofopkjkus o Lo[kq”khus ojhy
nks?kkauh leku okV.kh dj.;kl Bjfoys vkgs- izR;sd ljl fujl
xks”Vhaph leku foHkkx.kh R;kauh dsyh vkgs- R;kaph th nksu
eqys vuqdzes -------------- o -------------- ;kaphgh vuqerh R;kyk ?
ksryh vkgs-izR;sdh ,dp eqyxk vkgs eqyh ukghr- rlsp Jh-
-------------- o Jh -------------- ;kauk cfg.kh ukghr-
¼5½ feGdrhph foHkkx.kh] feGdrhpk udk’kk lkscr tksMyk
vkgs- lq#okrhl feGdrhP;k o.kZukr lkaxhrY;kizek.ks ,dw.k
-------------- [kkY;k ,dk cktqyk o [kksY;k nql&;k cktqyk o e/;s
thuk v’kh bekjrhph rhu etys o cka/k.kh vkgs- bekjrhP;k mtO;k
cktqpk ¼--- fn’kk½ Hkkx gk Jh@Jherh ;kaP;k oghokVhr o
MkO;k cktqyk ¼--- fn’kk½ Hkkx gk Jh@Jherh ;kaP;k
oghokVhr vlsy] R;kpizek.ks izR;sd etY;kojhy --------------
[kksY;k v’kk rGetyk rs frljk etyk v’kk -------------- [kksY;k
izR;sdh Jh@Jherh o Jh@Jherh -------------- ;kaapsdMs jkghy-
izR;sd etY;kP;k ftU;ko#u tk.;kph ofgokV vuqdzes Jh@Jherh o
Jh@Jherh --------------;k mHk;rkaph jkghy o rh R;kaps okyhokjl
o mRrjkf/kdkjh ;k lokZaoj ca/kudkjd jkghy-
frl&;k etY;kl th xPph vkgs frP;k e/kkse/k ,d fHkar Jh@Jherh o
Jh@Jherh -------------- ;kaP;k mHk;rkP;k [kpkZus cka/kko;kph
vkgs- rh lkscr tksMysY;k ukdk’kkr nk[kfoY;kizek.ks-
bekjrhP;k ekxs tks -------------- pk gkSn vkgs] rks lekbZd
mHk;rkauh ,desdkaP;k letqrhus okijko;kpk vkgs- loZ eksdGh
tkxk ¼udk’kkr nk[kfoY;kizek.ks½ ----- Jh@Jherh
-------------- ;kaP;k ofgokVhr vlsy o R;kizek.ks dks.kh dks.kkl
dks.krhgh gjdr u djrk ofgokV djrhy-
¼6½ ofMyksikftZr g;k feGdrhPkh okV.kh] izR;sd
i{kdkjkP;k iq<hy okjlkaP;k fgrlaca/kkP;k n`”Vhus vf/kd pkaxyk
okij Ogkok] ;k n`”Vhus dsyh vkgs- izR;sd i{kdkjkauh o R;kaP;k
okjlkauh rh LOkr%p miHkksxkoh o tj dkgh dkj.kkeqGs fodkoh
ykxyh rj] fod.kk&;k i{kdkjkus nql&;k i{kdkjkyk fopkjkos o
cktkjHkkokus th fdaer vlsy rh ns.;kl rks i{kdkj r;kj vlsy rj]
R;kykp fnyh ikfgts- vU; dks.kkl nsrk dkek u;s- tj R;k i{kdkjkl rh
?;ko;kph bPNk ulsy rj] nql&;k dks.kklgh fodrk ;sbZy- ijarq
ifgY;k izFke lacaf/kr mHk;rkaiSdh fdaok R;kpk okyhokjl ;kapk
?ks.;kl udkj vlY;kf’kok; rh fodrk ;s.kkj ukgh-
¼7½ okV.khi= uksanfo.;kiwohZp okV.kh dsysyh feGdr]
vkikiY;k rkC;kr ?ksryh vlwu R;kpk fuosZ/k miHkskx lq# dsyk
vkgs-
¼8½ ;k okV.khi=klkBh ;s.kkjk [kpZ] Eg.kts R;kph
uksan.kh] LVWai odhy Qh] bR;kfn [kpZ] mHk;rk i{kdkjauh
leku fg’’;kus djko;kpk vkgs-
¼9½ ;k feGdrhph Vk;Vy MhM
Jh@Jherh---------- ;kapsdMs Bso.;kps Bjys vkgs- rlsp flVh
lOgsZyk okV.khlaca/kh dGow] mHk;arkph ukos flVh
lOgsZdMs uksanowu ?ks.;kps iajrq Bjys vkgs- Vk;Vy fMMph
uDdy izr Jh@Jh------------- ;kaps dMs vkgs-
¼10½ ;k okV.khlaca/kh dks.krhgh rdzkj] ;kuarj mHk; i{kdkj
dj.kkj ukghr o rs okV.khi= o R;kaps okyhokjl o brj lokZauh
ca/kudkjd jkghy-
okV.khps i{kdkj
1- -------------
2- ------------
vkEgkl ojhy okV.khi=kizek.ks >kysyh okV.kh ekU; vkgs-
lk{khnkj %
1- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
2- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
3- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
4- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
fBdk.k
rkjh[k
¼6½ okV.khi= csnkos[kr okV.khi=
gs okV.khi= fdaok vkr rk- -------------- ekgs -------------- lu
-------------- jksth Jh -------------- iks-rk-ft- --------------
T;kaP;k ukokpk mYys[k ;kiq<hy izFke i{kh; vlk dsyk vkgs-
rlsp ¼1½ Jh-jk-iks-rk-ft ¼2½ Jh-jk-iks-rk-ft ¼3½ Jh- loZ jk-
-------------- iks- -------------- rk--------------- ft- --------------
T;kapk ukokpk mYys[k ;kiq<s f}rh; i{kh; vlk] ,df=rijarq dsyk
vkgs- ;k nksu i{kdkjkauk dj.;kr ;sr vkgs rs vls-
1- ,d i{kh; o f}rh; i{kh; gs pkS?ks fganw ,d= dqVqackps ?kVd
o Hkkxnkj vlwu] lnj dqVqackph ,d LFkkoj feGdr eq
-------------- ;sFks vkgs o ftps ri’khynkj o.kZu] ;k [krkP;k
‘ksoVh ifjf’k”Vkr fnys vkgs-
2- izFke i{kh; o f}rh; i{kh; ;kaps uhV laca/k ulwu rs f}rh;
i{kh; ;kaP;kiklwu fujkGs jkgrkr-
izFke i{kh; ;kauk lnj feGdrhdMs ns[kHkky dj.;kl osG ukgh o
R;k feGdrhpk dkgh yksHk ukgh- f}rh; i{kdkjkaP;k ekrq%Jh
fo|keku vkgsr o R;kaph ,d vfookfgr cgh.k vkgs- R;kaP;k
ikyuiks”k.kkph o cfg.khP;k fookg[kpkZph tckcnkjh vkgs rh
ifgys i{kh; ?ksÅ bfPNr ukgh- v’kk ifjfLFkrhr] nqljs
i{kh; ;kauh fouarh dsY;ko#u izFke i{kh; ;kauk lnj feGdrhrhy
vkiyk fgLlk foukekscnyk lksMwu ns.;kps Bjfoys vkgs-
Eg.kwu izFke i{kh; ;k [krkus lnj ,d= dqVqackP;k lnj ifjf’k”Vkr
of.kZysY;k feGdrhrhy o ranxHkwr vlysY;k loZ LFkkoj oLrw o
ofgokVhps gDd izFke i{kh; ;kaps lnj ,d= dqVqackps o
Hkkxhnkjhps ?kVd Eg.kwu] lnj feGdrhlaca/kh ts ts dkgh gDd
fgrlaca/k vlrhy rs loZ gDd] ;k [krkus lksMwu nsÅu f}rh;
i{kdkjkauk lnj dqVqackps ?kVd o Hkkxnkj Eg.kwu iznku djhr
vkgsr o R;akuh R;k ,d= dqVqackP;k orhus] lnj feGdrhP;k dk;e
miHkksx ?;kok o ofgokV djkoh- ;kiq<s izFke i{kh;kapk lnj
feGdrhoj dkghgh gDd fgrlaca/k jkfgyk ukgh-
izFke i{kh; vls vfHkopu nsr vkgs dh] R;kauh lnj feGdrhrhy
vkiY;k vfoHkDr gDdkaoj dlykgh ckstk fuekZ.k dsyk ukgh o rls
vk<Gwu vkY;kl R;kps rs Lo[kpkZus fujlu djrhy o f}rh; i{kkauk
milxZ ykxw ns.kkj ukgh-
rlsp f}rh; izFke i{kh;kauk vfHkopu nsr vkgsr dh] lnj feGdrhps |
kos ykx.kkjs ljdkjh o fueljdkjh dj o rRle ns.ks] ;kaph o rlsp }rh;
i{kh; ;kaph ekrksJh o cgh.k ;kaP;k ikyu iks”k.kkph o cfg.khP;k
fookg[kpkZaph loZ tckcnkjh] f}rh; i{kh; ;kaph jkghy o
R;klaca/kh izFke i{kh;kauk milxZ @ rks”khl ykxw ns.kkj ukgh-
;s.ksizek.ks gs nLr[kr] nksUgh i{kdkjkauh dsys vkgs o
R;kph lk{k Eg.kwu [kkyh lg;k dsY;k vkgsr-
feGdrhps ifjf’k”V --------------
izFke i{kh; Jh- -------------- ;kaph lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
f}rh; i{kh; --------------
1- -------------- lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
2- -------------- ;kaph lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
3- -------------- ;kaph lgh@rkjh[k@iq.kZ iRrk
lk{khnkj %
1- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
2- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
3- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
4- Ukko -------------- lgh-------------- iRrk --------------
fBdk.k
rkjh[k
1
okVi i= elqnk ua- 1
okVii=] ‘kgj----------]isB-------------;sFkhy fl-l-
ua----------];k ?kjfeGdrhps] vkt fn----------jksth] okj------rs
fno’kh] [kkyhy i{kkae/;s >kys rs [kkyhyizek.ks-&
1- Jh------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
2- Jh------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
3- Jherh------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
4- ------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
5- ------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
6- Jh------------------------------------
o;------------------------O;olk;-----------
jk------------------------------------
‘kgj-------------;sFkhy flVh lOgsZ uacj---------];kps
{ks=QG---------pkS-eh-] ;ke/khy cSBh vkj-lh-lh cka/kdkeke/khy
tquh bekjr] R;k cka/kdkekps {ks=QG-------pkS-eh-] ;ke/khy ug
dusD’ku o oht dusD;ku o fQVhaXt] >kM>qMqo o brj rnaxHkwr
oLrqalg o brj vl.kk&;k gDdkalghr] ;klh prq%lhek
[kkyhyizek.ks&
iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
;s.ksizek.ks prq%lhekiqoZr vlysyh feGdr]¼;kiq<s ;k
feGdrhpk mYys[k lks;hlkBh lnjhy feGdr vlk dsyk vkgs½ gh i{k
ua-1 rs i{k ua-6 ;kaph oMhyksikftZr ekydhph feGdr vkgs- i{k
ua-2 o i{k ua-6 gs i{k ua-1 ;kaph eqys vlqu u{k ua-3 rs i{k ua-5
gh i{k ua-1 ;kapk e;r eqyxk ;kaps dk;ns’khj okjl vkgsr- i{k ua-
1 ;kauk lnjhy feGdr fnukad---------jksth >kysY;k ys[kh
okVii=kus ekydh gDdkus feGkyh- R;kuarj] i{k 1 rs i{k ua-
6 ;kaph ,df=ri.ks lnjhy feGdrhe/;s dCtsofgokV lq: >kyh- lnjhy
feGdrhP;k jsdkWMZlnjh i{k ua-1 ;kps ,dV;kps uko ekyd lnjh tjh
vlys rjh lnjhy feGdr gh loZ i{kkaph ,d=krhy oMhyksikftZr
feGdr vkgs-
i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kauk lnjhy feGdrhph vko’;drk vkgs-
i{k ua-1 gs o;ksekukus o`/n >kysys vlqu i{k ua-2 rs 6 gs i{k ua-
1 ;kapk lkaHkkG djhr vlrkr- i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kauh
osGksosGh i{k ua-1 ;kauk vkfFZkd enr dsysyh vkgs- i{k ua-
1 ;kauh R;kapk lnjhy frGdrhph vko’;drk jkghysyh ukgh- ;k
okVii=kus i{k ua-1 ;kauh R;kapk lnjhy feGdrhe/khy vfoHkDr
1@4 brdk ekydh fgLlk ;k ekscnY;kr i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kaP;k
ykHkkr leku fg’;kus o ekydh gDdkus lksMwu fnyk vkhs- vkrk]
i{k ua-1 ;kapk lnjhy feGdrhe/;s dks.krkgh gDd ok fgrlaca/k
jkghysyk ukgh-
i{k ua-3]4 o 5;kauk lnjhy feHdrhe/khy R;kaP;k 124
vfoHkDr ekydh fg’;kph fdaer goh vlY;kus rlk izLrko R;kauh i{k
ua-2 o i{k ua-6 ;kauk fnyk- R;kizek.ks] R;kapsr ppkZ gksowu
i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kauh i{k ua-3]4 o 5 ;kauk R;kaP;k lnj
fg’;kph fdaer j-:------------¼v{kjh :---------------
½-----------------------;k cWadspk fn------------------pk fMekaM
Mk¶V ua-----------us fnyh vkgs] lnjhy jDde i{k ua- 3]4 o 5 ;kauk
Mh-Mh-us feGkyh- lnj jdespk Li”V mYys[k ;sFks dsyk vlY;kus
R;kph osGh ikorh fnysyh ukgh - ;k ekscnY;kr i{k ua-3]4 o
5 ;kauh lnjhy feGdrhe/khy R;kapk vfoHkDr 1@4 ekydh fgLlk
i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kauk ;k okVi=kus lksMwu fnyk vkgs- vkrk]
i{k ua-3]4 o5 ;kapk lnjhy feGdrhe/;s dks.krkgh gDd ok fgrlaca/k
jkghysyk ukgh-
i{k ua-2 Jh------------------------------------;kauh lnjhy
feGdrhe/khy cSB;k rGetY;kps cka.kdkekoj cka/kdke dj.;klkBh
R;kaps [kpkZus---------------------uxjifj”knsdMwu cka/kdke
vkjk[kMk eatwj d:u ?ksryk vkgs- lnj vkjk[kM;kizek.ks i{k ua-2
gs R;kaps [kpkZus ifgY;k etY;koj cka/kdke dj.kkj vkgsr-
;k okVi=kus i{k ua-6 Eg.kts
Jh--------------------------------;kaP;k okV;kl ekydh gDdkus lnjhy
feGdrhe/khy loZ rGetY;kps vktferhl vlysys ?kjkps cka/kdke o
lnjhy feGdrhe/khy vktferhl vlysY;k loZ [kqY;k tkxse/khy leku
Eg.kts 1@2 brdk vfoHkDr ekydh fgLlk fnyk vkgs- vkrk] ;k
okVikizek.ks i{k ua-6 gs R;akP;k okV;kl vkysY;k ;k feFdrhps
ekyd >kys vkgsr-
;k okVii=kus i{k ua-2 Eg.kts
Jh------------------------------------- ;kaP;k okV;kl lnjhy
feGdrhe/khy l/;k vlysY;k rGetY;kps ?kjkps cka/kdkekoj ifgY;k
etY;kps i{k ua-2 ;kaP;k [kpkZus cka/kdke dj.;kpk gDd o
R;kizek.ks rs eatwj vkjk[kM;kizek.ks dj.kkj vlyssys cka/kdke o
lnjhy feGdrhe/khy vktferhl vlysY’;k [kpZ [kqY;k tkxse/khy leku
Eg.kts 1@2 brdk vfoHkDr ekydh fgLlk ekydh gDdkus okV;kus
fnyk vkgs- vkrk] ;k okVikizek.ks i{k ua-2 gs R;kaP;k okV;kl
vkysY;k ;k feGdrhps ekyd >kys vkgsr-
Ojhy okVikizek.ks i{k ua-2 o i{k ua-6 ;kauh ekydh gDdkus
dCtsoghokV dj.ksph vlqu R;kizek.ks R;kauh R;kaph ukos ekyd
o dCtsnkjlnjh] flVh lOgZs o E;qfufliy jsdkWMZlnjh ykowu ?
ks.;kph vkgsr-
;s.ksizek,ks i{k ua-1 rs i{k ua-6 ;kaps okVii= >kys vlwu
R;kapk vaey vktiklwu lq: >kyk vkgs-
LFkG
fnukad
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 1½
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 2½
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 3½
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 4½
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 5½
-----------------------------------------------------------
¼i{k ua- 6½
-----------------------------------------
¼ ½
-----------------------------------------
¼ ½
Lkk{khnkj
2
okVi i= elqnk ua-2
ekSts---------------------]rk----------------------
ft-----------------------;sFkhy xzkeiapk;r ?kj feGdr
ua----------------------------;k feGdrhps&
1- Jh------------------------------------
o;---------------o”ksZ-------------O;olk;-------------
jk------------------------------------------
2- Jh------------------------------------
o;---------------o”ksZ-------------O;olk;-------------
jk------------------------------------------
3- Jh------------------------------------
o;---------------o”ksZ-------------O;olk;-------------
4- Jh------------------------------------
o;---------------o”ksZ-------------O;olk;-------------
jk------------------------------------------
vkiysiSdh ua- 1]3 o 4 gs l[[ks HkkÅ vlwu vkiysiSdh ua-2
gk vkiyk e;r HkkÅ dS------------------------------ ;kpk eqyxk
Eg.kts dz- 1]3 o 4 ;kapk iqr.;k vkgs-
vkEgh ojhy loZt.k vkeps ofMyksikftZr [kkyh o.kZu
dsysY;k feHdrhps okV.khi= djrks rs [kkyhyizek.ks&
ekSts---------------------------rk--------------------
ft------------------;sFkhy flVh lOgsZ ua-------------------;kapk
xzkeiapk;r feGdr ua-----------------------;kps ,dw.k {ks=
-----------------pkSjl ehVj ;klh prq%lhek [kkyhyizek.ks&
iwosZl
if’pesl
mRrjsl
nf{k.ksl
;s.ksizek.ks prq%lhekiwoZd vlysyh ?kj feGdr o [kqyh tkxk
gh vkiys lokZph ofMyksikftZr ekydh gDdkph o ofgokVhph
feGdr vkgs- lnj feHdrhe/;s vky ferhl lqekjs------------
rs-----------------][k.kkps iMhd ?kj vkgs- lnj feGdrhph iwoZ if’pe
ykach-----------------QwV brdh vkgs rj nf{k.kksRrj :anh -------
brdh QwV vkgs- lnj feGdrhl nf{k.kksRrj o iwoZif’pe v’kh
lqekjs---------------QwV :anhph laj{kd fHkar vkgs- ojhy iMhd ?
kjk O;frfjDr moZjhr loZ [kqyh tkxk vkgs-
Ojhy feGdrh yxr iwoZ] mRrj o if’pe cktql lkoZtfud jLrk
vlY;kus ;k frugh cktaquh feGdrhr tk.;klkBh vWizksp jksM
vkgs- ;kiSdh mRrjsdMhy lkoZtfud jLrk gk eksBk o jgnkjhpk
vlY;kus R;k cktwus lokZauk n’kZuh Hkkx feG.ks vko’;d vkgs-
R;kpizek.ks lnjhy feGdrhiSdh if’pe nf{k.k dksi&;krhy tkxkgh
fuewGrh gksr xsY;kus rlsp rsFks dqVqackps nsoLFkku oxSjsph
LFkkiuk dj.;kph vlY;kus R;k Hkkxkrhy-------------brD;k
{ks=QGph tkxk gh lekbZd lksM.ks vko’;d vkgs-
ojhy loZ oLrwfLFkrhpk fopkj d:u vki.k lokZuh feGwu
flVh lOgsZ ua-------------------;kpk xzkeiapk;r
ua----------------;kps vkilkr iw.kZ laerhus] ,dfopkjkus okVi dsys
rs [kkyhyizek.ks&
ojhy feGdrhps iwosZdMwu if’pdsdMs ,dw.k pkj ¶ykWVps
fgLls dj.;kr vkys- ;k izR;sd ¶ykWVph nf{k.kksRrj
ykach------------------------QwV o iwoZ
if’pe :anh-------------------QwV dj.;kr vkyh- ;k IykWVluk
iwosZdMwu if’pesdMs 1 rs 4 vls ua- ns.;kr vkys
;krhy dzekad 1 pk IykWV ;kps ,dw,k
{ks=QG----------------------pkSjk QwV iSdh nf{k.ksRrj ykach
------------------------QwV o iwoZ if’pe :anh----------------QwV
gk ;klh prq%lhek
iwosZl
if’pesl
mRrjsl
nf{k.ksl
gk IykWV vkiys iSdh ua-3 Jh-----------------;kaps fg’’;kr ?
kky.ksr vkysyk vkgs-
dz-2 pk IykWV ;kps ,dw.k {ks=QG--------------------pkS-
QwV iSdh nf{k.kksRrj ykach---------------QwV] o iwoZ
i’phe :anh 50 QwV gk IykWV ;klh prq%lhek
iwosZl
if’pesl
mRrjsl
nf{k.ksl
gk IykWV vkiys iSdh ua-1 Jh--------------------- ;kaps
fg’’;kl ?kky.ksr vkyk vkgs-
dz-3 pk IykWV ;kps ,dw.k {ks=QG--------------------pkS-
QwV iSdh nf{k.kksRrj ykach---------------QwV] o iwoZ
i’phe :anh---------- QwV gk IykWV ;klh prq%lhek
iwosZl
if’pesl
mRrjsl
nf{k.ksl
gk IykWV vkiys iSdh ua-4 Jh--------------------- ;kaps
fg’’;kl ?kky.ksr vkyk vkgs-
dz-4 pk IykWV ;kps ,dw.k {ks=QG--------------------pkS-
QwV iSdh nf{k.kksRrj ykach---------------QwV] o iwoZ
i’phe :anh---------- QwV gk IykWV ;klh prq%lhek
iwosZl
if’pesl
mRrjsl
nf{k.ksl
gk IykWV vkiys iSdh ua-2 Jh--------------------- ;kaps
fg’’;kl ?kky.ksr vkyk vkgs-
ojhyizek.ks fl- l- ua--------------ps okVi dj.;kr vkys vlwu ;k
feGdrhrhy iwosZdMhy o mRrjsdMhy laj{kd fHkaRrhps {ks=
oxGwu gs okVi dj.;kr vkysys vkgs-
;kiSdh iwosZdMhy laj{kd fHkarhph ekydh IykWV dz-1
ps /kkjdkdMs Eg.kts Jh----------------------------------;kapsdMsp
jkghy] R;k fHakrhoj brj IykWV /kkjdkauh gDd lkax.kspk ukgh
rlsp mRrjsdMhy iwoZ if’pe ykachph fHakr gh izR;sd IykWV
/kkjdkP;k mRrjsl ;sr vlY;kus R;kps R;kps IykWVP;k fuVksI;kr
ojhy fHkarhpk Hkkx gk T;kps R;kps ekydhl jkghy ojhy okVik
O;frfjDr if’pe cktwph-------------{ks=QGkph tkxk gh lokZadjhrk
lekbZd Bsoyh vlwu rsFks dqynSor vFkok okMofMykaps
Lekjd ;k djhrk gh tkxk lekbZd Bso.;kr vkyh vkgs- lnj tkxk gh ;k
okV.khi=klkscr rksMysY;k rdk’kkr yky jaxkkus n’kZfoyh vkgs-
ojhy feGdrhr l/;k--------brD;k {ks=QGkph cka/kho bekjr
vlwu rh iMhd voLFksr vkgs- lnj bekjr laiw.kZi.ks mrjowu ?
ksÅu R;krwu feG.kkjs lkfgR; mnk& ykdwM] QkVk] nxM]
foVk oxSjs gk vkilkr okV.;klkj[kk vlsy rj rks pkS?kkauh leku
fg’’;kus okVwu ?ks.;kpk vkgs- vU;Fkk R;k laiw.kZ lkfgR;kph
cktkjHkkokus fodzh d:u ;s.kkjh jDde pkS?kkauh leku fg’’;kus ?
ks.;kph vkgs- lnj feGdrhr cka/kdkekP;k n`f”Vus ysOgyhax
dj.ks] rlsp l/;kph bekjr mrjowu ?ks.ks] rlsp nf{k.ksdMhy laj{kd
fHkarhph nq:Lrh dj.ks xjtsps vkgs- R;klkBh ;s.kkjk [kpZ
lokZauh leku fg’’;kr dj.;kpk vkgs-
lnj feGdrhr l/;k oht dusD;ku o ik.kh dusD’ku o
Jh---------------------------------------------------;kaps ukokoj vkgs-
R;kps ykbZV chy o ik.kh iV`h izR;sdkus okijkizek.ks Hkj.ksph
vlwu R;kpk miHkksx lokZauh ?ks.;kpk vkgs- lnj feGdrhrhy
l/;kP;k iMhd bekjrhps cka/kdke gs okVii= >kysiklwu 2
efgU;kps vkr mrjowu ?ks.;kps vkgs-
lnj feGdrhl vl.kjh ?kjiV`h o xzkeiapk;r dj gk izR;sdkus
T;kP;k T;kP;k fg’’;kizek.ks Hkj.kspk vkgs- R;k okVikpk ,d
<kscG ekukus udk’kk cuo.;kr vkyk vlwu rks ;k okVii=kl
tksM.;kr vkysyk vkgs- lnjpk udk’kk gk okVii=kpkp ,d Hkkx
let.kspk vkgs-
ojhy okVikizek.ks vkt R;kP;k rkC;kr R;kps fg’’;kl vkysyss
IykWV izR;{k rkC;kr fnys vlwu vkrk ;kiq<s frFks R;kauh
ekydh gDdkus ofgokV o okx.kwd dj.;kph vkgs-
lnjph feGdr fg vkiyh okMofMyksikftZr] ,d= dqVqackph
LFkkoj ekyeRrk vlY;kus frph ns[kjs[k] ti.kwd fg izR;sdkus
fu”Bsus o vkiwydhus dj.;kph vkgs-
rlsp lgfgLlsnkjkl dks.kR;kgh izdkjpk =kl gksbZy vls orZu
dks.khfg dj.;kps ukgh-
LFkG
fnukad
1------------------------------------------
2------------------------------------------
3------------------------------------------
4------------------------------------------
1----------------------------------
2----------------------------------
Lkk{khnkj
3
,d= fganw dqVqacke/khy lnL;kapk okVikckcrpk nLr
gk okVikckcrpk nLr-------------------;sFks
fnukad------------------------------------jksth [kkyhy i{kdkajke/;s
>kyk] rks [kkyhyizek.ks&
Jh-@lkS-@Jherh------------------------
o;----------------o”ksZ---------------------
O;olk;-----------------------
jk----------------------------------------
¼;kiq<s ;kapk mYys[k i{k ua 1 vlk lks;hlkBh dsyk vkgs-½
vkf.k
Jh-@lkS-@Jherh------------------------
o;----------------o”ksZ---------------------
O;olk;-----------------------
jk----------------------------------------
¼;kiq<s ;kapk mYys[k i{k ua 2 vlk lks;hlkBh dsyk vkgs-½
vkf.k
Jh-@lkS-@Jherh------------------------
o;----------------o”ksZ---------------------
O;olk;-----------------------
jk----------------------------------------
¼;kiq<s ;kapk mYys[k i{k ua 3 vlk lks;hlkBh dsyk vkgs-½
T;kvFkhZ] ojhy i{k gs ,d= fganw dqVqacke/khy lnL; o
lgfgLlsnkj vkgsr] vkf.k lnj ,d= fganw dqVqackP;k ekydhP;k ;k
nLrke/khy ifjf’k”B ua 1rs 3 e/khy uewn LFkkoj feGdrh o taxe
feGdrh vkgsr- vkf.k ojhy uewn i{k ;kapk lnj feGdrhe/;s leku
1@3 brdk vfoHkDr ekydh fgLlk vkgs-
vkf.k T;kvFkhZ] lnj i{k gs ,d= fganw dqVqackps lnL; o
lgfgLlsnkj Eg.kwu jkgw bfPNr ukghr vkf.k lnj feGdrhaps ljl fujl
ekukus R;kapse/;s okVi d: bfPNrkr-
vkf.k T;kvFkhZ] ;k nLrke/;s [kkyh uewn dsY;kizek.ks
izR;sd i{kkl okVikke/;s nsow dsysY;k feGdrhP;k ekscnY;kr loZ
i{k [kkyhyizek.ks ekU; o dcwy djhr vkgsr&
;k nLrke/;s BjysY;k vBh o eqÌs [kkyhyizek.ks&
1- ;k okVikus i{k ua 1 ;kauk ;k nLrke/khy ifjf’k”B 1 e/;s
uewn dsysY;k LFkkoj o taxe feGdrh ekydh gDdkus
nsow dsysY;k vkgsr- ;k okVikus i{k ua 2 ;kauk ;k
nLrke/khy ifjf’k”B 2 e/;s uewn dsysY;k LFkkoj o taxe
feGdrh ekydh gDdkus nsow dsysY;k vkgsr- ;k okVikus
i{k ua 3 ;kauk ;k nLrke/khy ifjf’k”B 3 e/;s uewn dsysY;k
LFkkoj o taxe feGdrh ekydh gDdkus nsow dsysY;k
vkgsr-
2- oj dye 1 e/;s uewn dsY;kizek.ks ;k nLrke/khy izR;sd i{k
gk R;kl feGkysY;k fg’;kP;k ekscnY;kr brj i{kkauk
okVikr nsow dsysY;k feGdrhae/khy R;kapk vfoHkDr
gDd] fgLlk] fgrlaca/k o ekydh dk;eLo:ih lksMwu nsr
vkgsr- ;k okVikP;k nLrke/;s uewn dsY;kizek.ks T;k
i{kkl T;k feGdrh okVike/;s nsow dsysY;k vkgsr R;k
feGdrhaps laiw.kZ o foHkDr ekyd gs rks laca/khr i{k
jkghy- lnj i{kkus R;k feGrhapk miHkksx] foYgsokV Lor
%P;k ethZus dj.;kph vkgs- ek= ;sFkwu iq<s lnj i{k R;k
feGdrhps loZ ljdkjh] fueljdkjh] LFkkoj dj Hkj.;kl tckcnkj
jkghy-
3- izR;sd i{k brj i{kkl ekU; o dcwy djrkr rs [kkyhyizek.ks&
v- dks.khgh lnj nLrke/khy uewn feGdrhackcr
dks.kR;kgh izdkjps O;ogkj] vxj =;LFk
O;Drhaps gDd ok fgrlaca/k fuekZ.k dsysys ukghr-
c- ;k okVike/;s izR;sd i{kkl nsow dsysY;k feGdrhpk
dCtk R;k R;k
i{kkus ‘karrsus] v[kaMhri.ks R;kps mRiUuklfgr
miHkksx.;kpk vkgs o R;kl
brj i{k dks.kR;kgh izdkjpk gjdr o vMFkGk dj.kkj
ukghr-
4- ;k okVikP;k nLrke/khy ifjf’k”B 1 rs 3 e/khy uewn
feGdrhaps ekydh gDdkckcrps nLr o dkxni=s
okVikizek.ks T;k R;k i{kdkjkl ns.;kr vkysyh vkgsr- ek=]
T;k feGdrhaps ekyd vusd i{k vkgsr] vls la;qDr nLr i{k
ua 1 ;kaps rkC;kr lks;hlkBh Bso/;kr vkysys vkgsr- i{k ua
1 ;kauh ;k nLrkaph dkGth O;ofLFkri.ks ?ks.;kph vkgs-
t:j rj laca/khr i{kkus ekx.kh dsY;kl vls eqG nLr
ikg.khdjhrk i{k ua 1 miyC/k d:u nsrhy- gk nLr
dkGthiwoZd Bso.;klkBh tks [kpZ i{k ua 1 ;kauk djkok
ykxsy R;kckcr fg’kksc i{k ua 1 Bsorhy o ;k nLrke/khy
feGdrhps ekyd vl.kkjs i{k gk [kpZ la;qDri.ks lkslrhy- i{k
ua 1 ;k nLrkpk nq:i;ksx dj.kkj ukghr-
5- gk okVikpk nLr Hkkjrh; ukasn.kh vf/kfu;ekizek.ks
lacaf/kr dpsjhr uksano.;kpk vlwu izR;sd i{kkl okVikr
nsow dsysY;k feGdrhP;k fdaerhoj R;k R;k i{kkus
uksan.khpk [kpZ dj.kspk vkgs-
6- gk okVikpk nLr rhu eqG izrhr dj.;kr vkyk vleu R;k rhugh
izrhoj izR;sd i{kkus lg;k dsY;k vkgsr- uksan.kh
dpsjhdMwu ijr feG.kkjk eqG okVikpk nLr gk lks;hlkBh
i{k ua 1 ;kaps rkC;kr Bso.;kpk vkgs- gk uksanh.khd`r
ewG nLr i{k ua 1 ;akuh dkGthiwoZd lkaHkkG.;kpk
vkgs-
7- ;k okVikizek.ks LFkkoj feGdrhP;k jsdkWMZlnjh R;k
R;k i{kkus vkiys uko ekyd o dCtsnkj lnjh ykowu ?
ks.ksps vkgs- ;kckcr vko’;d rj brj i{kkauh lgdk;Z o
iwrZrk dj.ksph vkgs-
8- ;k okVikckcr ifjf’k”B ua 1 rs 3 e/khy uewn feGdrhaps
cktkj eqY; [kkyhyizek.ks&
ifjf’k”B 1& ,dw.k eqY; & ri’khy&
ifjf’k”B 2& ,dw.k eqY; & ri’khy&
ifjf’k”B 3& ,dw.k eqY; & ri’khy&
;k nLrkps ifjf’k”B 1
i{k ua-1 ps okV.khl vkysY;k LFkkoj o taxe feGdrhpk
ri’khy
;k nLrkps ifjf’k”B 2
i{k ua-2 ps okV.khl vkysY;k LFkkoj o taxe feGdrhpk
ri’khy
;k nLrkps ifjf’k”B 3
i{k ua-3 ps okV.khl vkysY;k LFkkoj o taxe feGdrhpk
ri’khy
LFkG-------------------
fnukad------------------------
i{k ua 1
i{k ua 2
i{k ua 3
-----------------------
Lkk{khnkj
Ukequk &35
okV.kh i=kpk uqeuk
ikVhZ uacj & 1 % Jh ---------] o; -------] O;kolk; ----------- jk-
--------
ikVhZ uacj & 2% Jherh ---------] o; -------] O;kolk; ----------- jk-
--------
dkj.ks okV.khph ;knh fygwu nsrkr dh]
1 vki.kk iSdh ikVhZ uacj & 1 ;kaps oMhy Jh ----- gs
vkiY;k ,d= dqVaqckrhy drsZ gksrs o vkiY;k ,d=
dqVqackps fu;a=.k vkrki;Zar ;kaP;kdMwu drsZ Eg.kwu
dsys tkr gksrs- vkiY;k iSdh ikVhZ uacj & 1 ;kaps oMhy o
ikVhZ uacj & 2 ;kaps irh fnukad ------ jksth e`R;w ikoys-
Jh ----- ts Jh ------ ;kaps oMhy gksrs o Jherh ------ ;akps irh
gksrs- ts e`R;w ikoys R;kosGh R;kauh Lor% dekoysyh o
oMhyksikftZr v’kh [kkyhy izek.ks LFkkoj o taxe feGdr
R;kauh vkiY;k i’pkr Bsoyh vkgs- T;kpk prq%flek% iq<hy
izek.ks vkgsr-
¼v½ ?kj ua 1 % ---------------------------- T;kph prq%
flek
iwosZl %
if’pesl %
nf{k.ksl %
mRrjsl %
¼c½‘ksr losZ ua --------- {ks=QG -------- vkdkj --- # ------
iSls ----- ekSts -----] rk- ------] ftYgk -------] ;kaph T;kph
prq% flek
iwosZl %
if’pesl %
nf{k.ksl %
mRrjsl %
¼d½ ?kjkrhy HkkaMh dqaMh] lksus pkanh ps nkxhus
bR;knh
2 rlsp Jh ----- firk ------ g;kaps Lod”VkftZr ekydh o dCtkph
v’kh cjhp eksBh LFkkoj taxe feGdr gh [kkyhy izek.ks
vkgs-
¼v½ ?kj % -------------------- T;kph prq%lhek [kkyhy
izek.ks vkgsr T;kph prq% flek
iwosZl %
if’pesl %
nf{k.ksl %
mRrjsl %
¼c½ IykWV % T;kpk xzke iapk;r ua------- rk- T;kph prq%
flek
iwosZl %
if’pesl %
nf{k.ksl %
mRrjsl %
¼d½ ‘ksr xV uacj ------ ts Jh ------- o; ---- o”ksZ ;kaP;k
ukokoj vkgs- R;kps ,dw.k {ks=QG ---- vkdkj # ---- R;k
iSdh {ks= ----- rk--- ft------ ;sFks vkgs o T;kph prw flek
iwosZl %
if’pesl %
nf{k.ksl %
mRrjsl %
3 Jh ------ g;kaph iRuh o Jh ------- ;kaps ,desdka’kh iVsukls
>kys o ckjhdlkjhd ckcrhau o#u okn gksÅu ?kjkrhy ‘kkarrk
fc?kMw ykxyh- R;keqGs oMhyksikthZr feGdrhph ,d=
dqVqackrhy feGdr vkilkr okV.kh fnukad ------- jksth dj.;kr
vkyh-
4 Jherh ---- g;k Jh ------ ;kaP;k ekrksJh vlwu g;kauh R;kaP;k
bPNsizek.ks Jh ------ ;kaps dMs jkgko;kps vkgs- rlsp
R;kaP;k okV.khl vkysY;k feGdrhps HkkMs o brj
mRIkUUk R;kaP;k bPNsizek.ks Jh ----- vxj brj dks.kklgh |
ko;kps fdaok vU; rÚgsus R;kpk fou;ksx djkok-
5 Jherh ------ g;kauk R;kaP;k vaxkoj vlysys nkxhus o ?kjkrhy
HkkaMhdqMh o brj lkeuk fnys vkgs- R;kcÌy R;kaph dkgh
rØkj ukgh-
Rlsp g;k iq<s ,dk ikVhZpk nqlÚ;k ikVhZP;k tk;nh’kh dkgh
gDd lac/k jkg.kkj ukgh-
fg okV.kh vkEgh jkth[kq’khus o Lolarks”kkus fygwu fnyh
o R;kP;k 2 izrh d#u R;koj vkEgh nks?kkauh lg;k dsY;k
vkgsr-
Lkk{khnkj
1½
2½
Ukequk &36
okV.kh i=kpk uqeuk
fekrk{kj fgnwq ,d= dqVqaackps feGdrhckcrps okV.kh i=
okV.kh i= ------- okj fn- -----
1 % Jh jes’k ‘kkarkjke pOgk.k] o; 40Ok”ksZ ] O;kolk;
uksdkjh jk- vacjukFk rk- dY;k.k ft- Bk.ks
2% lkS- lqykspuk ;’koar dk.ks mQZ lqykspuk ‘kkarkjke
pOgk.k o; 35o”ksZ] O;kolk; xzqgh.kh jk- iq.ks
3 % lkS flrkckbZ ‘kkarkjke pOgk.k o; 68 o”ksZ] O;kolk;
xz`gh.kh jk- eq- iksLV ikV.k
¼1½ vki.kk iSdh dz 1 o 2 ;kaps oMhy Jh ‘kkarkjke jke
pOgk.k gs vkiY;k ,d= dqVaqckps drsZ gksrs o vkiY;k ,d=
dqVqackps fu;a=.k ferk{kj fganq dk;|kizek.ks vkrki;Zar
R;kaP;kdMwu drsZ Eg.kwu dsys tkr gksrs- vki.kk iSdh dz
1 o 2 ;kaps oMhy o dz 3 ;kaps irh g;kaps lqekjs 1 o”kkZ
iwohZ fu/ku >kys- tsOgk R;kaps fu/ku >kys R;kosGh
R;kauh Lor% dekoysyh o oMhyksikthZr v’kh cjhp eksBh
LFkkoj o taxe ekyeRrk vkiY;k i’pkr Bsoyh vkgs- vkiys
oMhy g;kr g;kr gksrs rks i;Zar vki.k loZt.k ,d= dqVqackps
lHkkln Eg.kwu vkiY;k eqykckGkalg ojhy fBdk.kh jkgkr
gksrs o loZ feGdrhpk miHkksxgh ,d=hrp ?ksr gksrks-
¼2½ vkiY;k oMhykaP;k i’pkkr vkiY;k ?kjkrhy
lnL;kaps ,desdka’h iVsukls >kys o R;aP;kr erHksn gksÅu
okjaokj ?kjkrhy ‘kkarrk fc?kMw ykxyh- R;keqGs lokZaauh
foHkDr gks.;kps o vkiY;k oMhykaP;k o vkiY;k feGdrhph
okV.kh d#u vki.k Lora= jhrhus jkfgyks rj vki.k tkLr lq[kh
gksÅ Eg.kwu vkki.k vkiyh loZ feGdr okVwu ?ks.;kps
Bjfoys vkgs o R;kizek.ks gs okV.khi= vkt jksth vki.k d#u
Bsowu R;kph vaecy ctko.kh Rojhr djhr vkgsr-
¼3½ ;k okV.khi=kr th rhu ifjf’k”Vs v] c] d v’kh fnysyh
vkgsr- R;k izR;sd ifjf’k”Vkr uewn dsysyh okV.kh vki.k
izR;sdkP;k fg’;kyk fnysyh vkgs o R;kiq<s R;k lHkklnkaps
ukaogh uewn dsys vkgs- vki.k d#u BsoysY;k okV.khi=kP;k
vVh [kkyhyizek.ks %&
¼v½ ;k okV.khi=kP;k ifjf’k”Vkr T;k feGdrh uewn
dsY;k vkgs R;k loZ feGdrhph fdaer vkt cktkj Hkkokus
vankts lqekjs ------- yk[k vkgs o vki.k lokZuh lkj[ks Hkkx
ikMwu izR;sdkP;k okV;kyk -------- #i;kaph feGdr ;sbZy
v’kk rÚgsus okV.kh dssysyh vkgs-
¼c½ okV.kh dsysY;k o ifjf’k”Vkr fnysY;k feGdrh g;kiq<s
vkiY;k iSdh izR;ksdkP;k Lora= ekydh ofgokVhP;k gksrhy-
vkiY;kiSdh dz 3 ;k vkiY;k ekrksJh vlwu R;kauk R;kaP;k
mnjfuokZgkdfjrk ifjf’k”V d e/;s o.kZu dsysyh feGdr
Lora=i.ks rksMwu fnysyh vkgs o rh R;kaps Lora= o iw.kZ
ekydhph jkghy- R;k feGdrhpk fofu;ksx R;kauh R;kaP;k
bPNsizek.ks /kkfeZd vFkok brj dkj.kkdjrk djkok- R;k
feGdrhckcrps Lora= O;koLFkkiu vFkok eqR;qi= R;kauh
vkiY;k [kq”khus d#u Bsokos-
¼d½ ;k feGdrhoj dks.kkpk dlykgh ckstk ukgh o ?kjkps
ekydhps dkxni= T;kaP;k okV.khyk th feGdr xsyh vkgs
R;kaps Lok/khu dsysys vkgsr-
¼M½ g;k okV.khi=kP;k rhu izr d#u R;k rhuh izrhoj
vki.k rh?kkauh lg;k dsY;k vkgsr- eqG eqnzkdakojhy
okV.khi=kpk nLr lg nq¸;e fuc/kad gosyh dz 1 ;kaps dMs
uksanfo.;kr vkysys vkgsr- o rks vki.kk iSdh vkiY;k
ekrksJhadMs jghy- okV.khi=kP;k ckdh izrhaoj
uksan.khaps ‘ksjs ekjys vkgsr o R;k vki.kkiSdh dz 1 o
2 ;kaps dMs jkgko;kP;k vkgsr-
¼b½okV.khi=kl ykx.kkÚ;k eqnzakdkdfjrk ewG feGdrhrwu
vki.k nksu fgLls cktwyk dk<ys vlyseqGs R;k nksu
fg’’;kaph fdaaer #i;s ------ vlwu R;koj t#j rks eqnzakd vki.k
ca/kukE;kP;k njkizek.ks egkjk”Vª eqnazkad vf/kfu;e
ifjf’k”V dz 1 e/khy vuqdzekad 46 vUo;s fnyk vkgs-
vki.k lokZuh ;k okV.khi=koj ojhy fnukadkl lk{khnkjkaps
le{k Lok{kÚ;k dsY;k vkgsr-
feGdrhps ifjf’k”V
¼v½ vki.kkiSdh dz 1 ;kaps fg’;kl vkysyh feGdr vacjukFk
rk- dY;k.k - nq¸;e fuca/kd mYgkl uxj ;akps gÌhrhy -----
bekjr ;kalh prqflek
iwosZl % if’pesl %
nf{k.ksl % mRrjsl %
;k LFkkoj feGdrh f’kok; dz 1 ;kauk ------- rksGs] ?kjkrhy
dkgh QfuZpj] HkkaMhdqaMh o jks[k jDde # ------- ns.;kr
vkysys vkgsr-
¼c½ vki.kkiSdh dz 2 ;kaps fg’;kl vkysyh feGdr FkG rk- vfyckx
ftYgk jk;xM ;sFkhy oMhyksithZr ?kj f’kok; R;kauk dkgh
lksus o jks[k jDde ns.;kr vkyh vkgs-
dz 3 ;k vki.k dz 1 o 2 ;k vkiY;k ekrksJh vlwu R;kauh
R;kaP;k bNs izek.ks dks.kkdMs dMs dsOgkagh jgko;s
vkgs- rlsp R;kaP;k feGr vlsysys vkiY;k oMhyaks isU’ku o
R;kaps vaxkoj L=h/ku Eg.kwu vlysys R;kaP;k ekydhps
------ rksGs lksus fnys vkgsr-
lk{khnkj lgh@&
1 1
2 2
okVii=
¼Partition Deed½
okVi i= elqnk
okVi i=] ‘kgj ------------ ] isB ------------- ;sFkhy fl-l-ua-
---------------] ;k ?kjfeGdrhps] vkt fn- ------------jksth ] okj
-------------- rs fno’kh] [kkyhy i{kkae/;s >kys rs [kkyhyizek.ks &
1- Jh- --------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
2- Jh- -------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
3- Jherh -------------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
4- ------------------------------
Ok;& ---------------------
jk- ----------------------
5- ----------------------------
Ok; ----------------------------
jk- -----------------------------
6- Jh- ------------------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
‘kgj ---------------- ;sFkhy flVh lOgsZ uacj
--------------] ;kps {ks=QG --------------- pkS-eh ;ke/khy cSBh
vkj-lh-lh- cak/kdkeke/khy tquh bekjr] R;k cka/kdkekps {ks=QG
---------------- pkS-eh ;ke/khy ik.kh dusD’ku o ykbZV dusD’ku o
>kkM>qMwi o brj rnaxHkwr oLrqalg o brj vl.kk&;k gDdkalfgr]
;klh prq%lhek [kkyhyizek.ks&
iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
;s.ksizek.ks prq%lhekiwosZd vlysyh feGdr] ¼;kiq<s ;k
feGdrhpk mYys[k lks;hlkBh lnjhy feGdr vlk dsyk vkgs½ gh i{k
ua- 1 rs i{k ua- 6 ;kaph ------------------ ekyfdph feGdr vkgs- i{k
ua- 2 o i{k ua- 6 gs i{k ua- 1 ;kaph -------------- vlwu i{k ua- 3 rs
i{k ua- 5 gh i{k ua- 1 ;kapk e;r ------------- ;kaps dk;ns’khj okjl
vkgsr- i{k ua- 1 ;kauk lnjhy feGdr fn- ------------- jksth >kysY;k
ys[kh okVii=kus ekyfd gDdkus feGkyh- R;kuarj i{k ua- 1 rs i{k
ua- 6 ;kauh ,dtqV gksÅu dCtsofgokV lq: >kyh-
i{k ua- 2 o i{k ua- 6 ;kauk lnjhy feGdrhph vko’;d vkgs- i{k
ua- 1 gs o;ksekukus o`/n >kysys vlwu i{k ua- 2 rs 6 gs i{k ua-
1 ;kapk lkaHkkG djhr vlrkr- i{k ua- 2 o i{k ua- 6 ;kauh le; i{k
ua- 1 ;kauk iSlsph enr dsysyh vkgs- i{k ua- 1;kauk lnjhy
feGdrhph vko’;d jkfgysyh ukgh- i{k ua- 1 ;kauh R;kapk lnjhy
---------------------- fgLlk ;k ekscnY;kr i{k ua- 2 o i{k ua-
6 ;kaP;k leku fg’’;kus lksMwu fnyk vkgs- i{k ua- 1 ;kapk
dks.krkgh gDd ok fgrlaca/k jkghysyk ukgh-
i{k ua- 3] 4 o 5 ;kauk lnjhy feGdrhe/khy R;kaP;k ------------
ekyfd fg’’;kph fdear goh vlY;kus rlk izLrko R;kauh i{k ua- 2 o
i{k ua- 6 ;kauk fnyk- R;kizek.ks R;kapsr ppkZ gksowu i{k ua- 2
o i{k ua- 6 ;kauh i{k ua- 3 ] 4 o 5 ;kauk R;kaP;k lnj fg’’;kph
fdear j-:- --------------------- ¼v{kjh : ------------------------½
-------------------- ;k cWdsl fn- ----------------- pk fMekaM ua
------------------- us fnyh vkgs] lnj iSlspk LIk”V mYys[k ;sFks
dsyk vlY;kus R;kph osxGh ikorh fnysyh ukgh- i{k ua- 3] 4 o
5 ;kauh lnjhy feGdrhe/khy R;kapk vfoHkDr ------------------
ekyfd fgLlk i{k ua- 2 o i{k ua- 6 ;kauk ;k okVii=kus lksMwu
fnyk vkgs-
i{k ua- 2 Jh- ---------------- ;kauh lnjhy feGdrhe/khy cSB;k
rGetY;kps cka/kdkekoj cka/kdke dj.;klkBh R;kaps [kpkZus
------------------- uxjifj”knsdMwu cka/kdke vkjk[kMk eatqj d:u ?
ksryk vkgs- i{k ua- 2 gs R;kpas [kpkZus ifgY;k etY;koj
cka/kdke dj.kkj vkgsr-
;k okVii=kus i{k ua- 6 Eg.kts Jh-
------------------------- ;kaP;k okV;kl ekyfd gDdkus lnjhy
feGdrhe/khy loZ rGetY;kps vktkferhl vlysys ?kjkps cka/kdke o
lnjhy feGdrhe/khy vktkferhl vlysY;k loZ [kqY;k tkxse/khy leku
Eg.kts --------------- brdk fgLlk fnyk vkgs-
okVii=kus i{k ua- 2 Eg.kts Jh- -------------------- ;kaP;k
okV;kl lnjhy feGdrhe/khy l/;k vlysyk ?kjkps cka/kdkekr ifgY;k
etY;kps i{k ua- 2 ;kap;k [kpkZus cka/kdke o loZ tkxse/khy leku
Eg.kts ---------------- brdk ekyfd fgLlk fnyk vkgs-
ojhy okVikizek.ks i{k ua- 2 o i{k ua- 6 ;kauh ekyfd
gDdkus dCtsoghokV dj.ksph vlwu R;kizek.ks R;akuh ukos ekyd
o dCtsnkjlnjh] flVh lOgsZ o --------------- ykowu ?ks.;kph vkgsr-
;s.ks izek.ks i{k ua- 1 rs i{k ua- 6 vlwu R;kpk vaey
vktkiklwu lq: >kyk vkgs-
LFkG]
fn- ------------------------
¼ i{k ua- 1½
------------------
¼ i{k ua- 2½
-------------------
¼ i{k ua- 3½
-------------------
¼ i{k ua- 4½
-------------------
¼ i{k ua- 5½
------------------------
--
¼ i{k ua- 6½
--------------------
¼ ½
-----------------------
¼ ½
Lkk{khnkj
okVii=
¼Partition Deed½
okVi i= elqnk
ekSts --------------------] rk- ------------------ ft-
--------------- ;sFkhy xzkeiapk;r ?kj feGdr ua-
-------------------- ;k feGdrhps &
1- Jh- --------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
2- Jh- -------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
3- Jherh -------------------------
Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
4- Ok;& -------------o”ksZ uksdjh&----------------
jk- --------------------
vkiys iSfd ua 1 ] 3 o 4 gs l[[ks -------------vlwu vkiys iSfd
ua 2 gk vkiyk e;r dS- ---------------- ;kpk eqyxk Eg.kts dz- 1]3 o
4 ;kapk ------------------ vkgs-
vkEgh ojhy loZt.k vkeps --------------------- [kkyh o.kZu
dsysY;k feGdrhps okV.khi= djrks rs [kkyhyizek.ks &
ekSts ----------------- rk- ----------------- ft-
--------------- ;sFkhy flVh lOgsZ ua- ----------------- ;kpk
xzkeiapk;r feGdr ua- ------------------ ;kps ,dw.k {ks=
-------------------- pkSjl ehVj ;klh prq%lhek [kkyhyizek.ks &
iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
;s.ks izek.ks prq%lhekiwoZd vlysyh ?kj feGdr o [kqyh tkxk
gh vkiys lokZph ------------------- ekyfd gDdkph o ofgokVhph
feGdr vkgs- vkt fefrl lqekjs ------------- rs ----------------- [k.kkps
iMhr ?kj vkgs- iwoZ if’pe ykach -------------------------- QwV
brfd vkgs- nf{k.ksskRrj :anh ------------------ brfd QwV vkgs-
nf{k.kksRrj o iwoZif’pe v’kh lqekjs --------------- QwV :anhph
laj{kd fHkar vkgs-
ojhy feGdr iwosZ] mRrj] o if’pe cktwl lkoZtfud jksM
vlY;kus frugh ckatwuh feGdrhr tk.;klkBH jksM vkgs-
mRrjsdMh lkoZtfud jksM gk y; eksBk vkgs R;k cktwus
lokZauk n’kZuh Hkkx feG.ks vko’;d Rlkpizek.ks rlsp if’pe
nf{k.k tkxkgh fuewGrh gksr xsY;kus rlsp rsFks dqVqacfcd
oxSjsph jkg.;klkBh R;k Hkkxkrhy -------------------- brD;k
{ks=QGkph tkxk gh lekbZd lksM.ks vko’;d vkgs-
ojhy loZ oLrqfLFkhpk fopkj d:u vki.k lokZauh feGwu flVh
lOgsZ ua ---------------------- ;kpk xzkeiapk;r u a-
--------------------- ;kps vkilkr ,dfopkjkus okVi dsys
rs[kkyhyizek.ks &
ojhy feGdrhps iwosZdMhy if’pdsdMs ------------------
¶ykWVph nf{k.kksRrj ykach -------------- QwV o iwoZ
if’pe :anh ------------------ QwV dj.;kr vkyh-
;krhy dzekad ----------------- ¶ykV ;kps ,dw.k {ks=QG
------------------------- pkSjl QwV iSdh nf{k.kksRrj ykach
---------------- QwV o iwoZ if’pe :anj ----------------- QwV
gk ;klh prq%lhek
iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
gk IykWV vkiys iSfd ua --------------- Jh-
------------------------- ;kaps fg’’;kr ?kky.ksr vkysyk vkgs-
dz- ------------- pk IrykWV ;kps ,dw.k {ks=QG ------------------
pkS- QwV iSdh nf{k.kkssRrj ykach -------------------- QwV o
iwoZ if’pe :anh ------------------- QwV gk IykWV ;klh prq%lhek
--------------iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
gk IykWV vkiys iSfd ua --------------- Jh-
------------------------- ;kaps fg’’;kr ?kky.ksr vkysyk vkgs-
dz- ------------- pk IrykWV ;kps ,dw.k {ks=QG
------------------ pkS- QwV iSdh nf{k.kkssRrj ykach
-------------------- QwV o iwoZ if’pe :anh ------------------- QwV
gk IykWV ;klh prq%lhek --------------iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
gk IykWV vkiys iSfd ua --------------- Jh-
------------------------- ;kaps fg’’;kr ?kky.ksr vkysyk vkgs-
dz- ------------- pk IrykWV ;kps ,dw.k {ks=QG ------------------
pkS- QwV iSdh nf{k.kkssRrj ykach -------------------- QwV o
iwoZ if’pe :anh ------------------- QwV gk IykWV ;klh prq%lhek
--------------iwosZl &
nf{k.ksl &
if’pesl &
mRrjsl &
gk IykWV vkiys iSfd ua --------------- Jh-
------------------------- ;kaps fg’’;kr ?kky.ksr vkysyk vkgs-
ojhy fl- l- ua- ----------------- ps okVi dj.;kr vkys vlwu ;k
feGdrhry iwosZdMhy o mRrjsdMhy laj{k.k fHkarhps {ks=
oxGwu gs okVi dj.;kr vkysys vkgs-
;kiSdh iwosZdMhy laj{k.k fHkarhoj ekyfd IykWV dz-
----------------- ps /kkjd Eg.kts Jh- ------------------ ;kapsdMhy
jkghy- R;k fHkarhoj brj IykWV /kkjskauh gDd laxk.kspk ukgh
mRrjsdMhy iwoZ if’pe ykachps fHkar gh izR;sd IykWV
/kkjdkP;k mRrjsl ;sr vlY;kus T;kps R;kps IykWVP;k ojhy
fHkarhpk Hkkx gh T;kps ekyfdl jkghy okVik O;fDr fjDr if’pe
cktwph ------------------ {ks=QGh tkxk gh loZ lekbZd Bsoyh
vlwu ;sFks dqynSo vFkok ofMykaps Lekjd ;k djhrk gh tkxk
lekbZd Bso.;kr vkyh vkgs-
ojhy feGdrhr l/;k ------------------------- brD;k {ks=QGkph
cka/khr bekjr vlwu rh iMHd voLFksr vkgs- lnj bekjr laiw.kZi.ks
mrjowu ?ksÅu R;krwu feG.kkjs lkfgR; mnk- ydMh] iRFkj]
foVk] flesV] oxSjs okV.;klkj[kk vlsy rj rks ---------------- leku
fg’’;kus okVwu ?ks.;kpk vkgs- lkeku fodzh d:u ;s.kkjh jDde
---------------- leku fg’’;kus ?ks.;kph vkgs-
lnj feGdrhr l/;k ykbZV dusD’ku o ik.kh dusD’ku gs Jh-
--------------- ;kaps ukokoj vkgs- ykbZV fcy o ik.kh iV~Vh
izR;sdkus okijkizek.ks Hkj.ksph vlwu R;kpk miHkksx
lokZauh ?ks.;kpk vkgs- cka/kdke gs -------------------- efgU;kps
vkr gksÅu >kyk ikfgtsy-
lnj xzkeiapk;r dj T;kP;k T;kP;k fg’’;kps ckfd vkgs- rs Hk:u
|kos- cka/kdkekP;k udk’kk okVi i= ;kyk tksM.;kpk vkysyk
vkgs-
ojhy okVikizek.ks vkt T;kP;k rkC;kr R;kps fg’’;kps vkysys
rkC;kr fnys vlwu vkrk ekyfdpk gDd okxowu dj.;kph vkgs-
lnjhy feGdr gh vkiyh ----------------------- fg’’;kps ,d=
dqVaqckph LFkkoj ekyeRrk vlY;kus frph ns[kjs[k] ti.kwd gh
izR;sd vkiwyfdus dh.;kph vkgs-
rlsp] lgfgLlsnkjkl dks.kR;kgh izdkjpk =kl gksbZy vls orZu
dks.khgh dj.;kps ukgh-
LFkG
fnukad 1- --------------------
2-
------------------------------
-
3-
---------------------------
4-
------------------------------
---
1- ----------------------------
2- ----------------------------
Lkk{khnkj