| dbo:abstract
|
- اليعسوببات أو الرعاشات وتسمى أحيانا المسننات (الاسم العلمي: Odonata) من اليونانية (οδόντoς = odontos = أسنان). وهي رتبة من حشرات آكلة للحوم، تم وصف في هذه الرتبة ما يقرب من 5,900 نوع. تعتبر اليعسوببات غشائية الأجنحة، لها زوجان من الأجنحة الغشائية الكثيرة التعرق وعلى الحافة الأمامية لكل جناح عقدة تقسم الجناح لجزئين قاعدي وطرفي وترفع الحشرة جناحيها إلى أعلى عند الراحة أو تفردهما جانبيا، الرأس كبير كبيرتان وأجزاء الفم قارضة، الحلقة الصدرية الأولى صغيرة ومتحركة بينما الوسيطة والخلفية كبيرتان وغير متحركتان، الارجل تستعمل في القنص على الفريسة وقلما تستخدم للمشي. تتغذي على الكائنات الصغيرة في الماء وتضع البيض في أغشية النباتات المائية أو في الماء أو في التربة بالقرب من الماء وتفقس لتخرج منه حوريات مائية نشطة تتنفس بواسطة خياشيم ثم تتحول الحوريات إلى حشرات يافعة بعد عدة انسلاخات وتستغرق مدة من بضع شهور إلى أربع سنوات. تنقسم هذه الرتبة إلى رتيبتين هما:
* مقترنات الأجنحة (الاسم العلمي: Zygoptera) (بالإنجليزية: damselflies) أو الرعّاشات: ومن صفاتها هي أن المسافة بين العيون المركبة واضحة وتكون الأجنحة عمودية إلى أعلى فوق الظهر أثناء الراحة.
* متفاوتات الأجنحة (الاسم العلمي: Anisoptera) (بالإنجليزية: dragonflies): وهي كبيرة الحجم وسريعة الطيران تكون الأجنحة ممتدة على الجانبين أثناء الراحة قاعدة الجناح الخلفي أعرض منها في الجناح الأمامي المسافة بين العينين المركبتان تكاد تكون معدومة أو ضعيفة جدا، للذكر زائدة شرجية واحدة خارجية في نهاية البطن مع القرنين الشرجيين، تتنفس الحوريات بواسطة خياشيم موجودة في الجدار الداخلي للمستقيم ولا تظهر في مؤخرة البطن. (ar)
- Vážky (Odonata) jsou řád okřídleného velkého hmyzu s úzkým a velmi protáhlým tělem, který je v podstatě nezaměnitelný s druhem z jiného řádu. V hmyzím světě patří vážky mezi nejlepší letce a jsou hmyzem s nejdokonalejším zrakem. Životním prostředím, nezbytným k vývoji vážek, je až na výjimky voda. Vyvíjejí se proměnou nedokonalou. Všechny vážky i jejich larvy se živí dravě. Řád vážky se dělí na 3 podřády. Vědecké pojmenování řádu Odonata pochází z řečtiny ze slova odontos (zub), podle ozubeného kousacího ústrojí. Řád je předmětem studia zvláštního oboru entomologie zvaného odonatologie. (cs)
- Els odonats (Odonata, que significa 'de mandíbula dentada') són un ordre d'insectes paleòpters coneguts popularment com a libèl·lules, espiadimonis o cavallets. Tenen dos grups principals, els anisòpters i els zigòpters. S'han descrit prop de 6.000 espècies. Tenen quatre ales grosses, membranoses, transparents i amb nervació reticulada, que poden ser de la mateixa forma i mida o bé desiguals. Tenen el cap eixamplat, amb ulls molt grossos i sortints, que són uns dels més perfectes d'entre els dels insectes. Tenen les antenes curtes i filiformes, tarsos de tres artells, aparell bucal mastegador i abdomen molt allargat i estret. Les fases juvenils (nimfes) viuen en aigües continentals i respiren per mitjà de brànquies traqueals anals. Tenen una metamorfosi incompleta i són actives depredadores. Els adults són d'hàbits diürns i depredadors que cacen al vol, prop de l'aigua. Les espècies majors (anisòpters) es poden allunyar molt del lloc d'origen. Són especialistes en la depredació aèria d’altres insectes alats (com ho són els falcons en el món dels ocells), i d’origen molt antic: van sorgir als boscos tropicals del Carbonífer de fa 300 m.a., on l’absència de depredadors féu que assoliren mides gegantesques. (ca)
- Τα Οδοντόγναθα (Odonata, ελικοπτεράκια, αεροπλανάκια, λιβελλούλες) είναι μια τάξη στην ομοταξία των εντόμων. Περιλαμβάνει περίπου 6.000 είδη, από τα οποία στην Ευρώπη συναντάμε περίπου 120 είδη. Το μήκος του σώματος κυμαίνεται μεταξύ 22 και 85 χιλιοστών, το άνοιγμα πτερύγων μεταξύ 20 χιλιοστών (Agriocnemis femina) και 115 χιλιοστών (Petalura ingentissima). Υπάρχουν είδη που μπορούν να βλέπουν μέχρι 150 εικόνες ανά δευτερόλεπτο, να κινούν τις πτέρυγες άνω και κάτω μέχρι 30 φορές ανά δευτερόλεπτο, και να επιταχύνουν μέχρι την ταχύτητα των 50 χιλιόμετρων την ώρα σε ελάχιστο χρονικό διάστημα. Οι πρόγονοί τους ζούσαν ήδη πριν από 320 εκατομμύρια χρόνια. Το πιο μεγάλο είδος είχε άνοιγμα πτερύγων 70 εκατοστών. (el)
- Die Libellen (Odonata) bilden eine Ordnung innerhalb der Klasse der Insekten (Insecta). Von den 6323 im Jahr 2019 bekannten Arten treten in Mitteleuropa etwa 85 auf. Die Flügelspannweite der Tiere beträgt in der Regel zwischen 20 und 110 mm, die Art Megaloprepus coerulatus (Zygoptera, Pseudostigmatidae; also eine „Kleinlibelle“) kann allerdings sogar eine maximale Spannweite von 190 mm erreichen. Die Wissenschaft von den Libellen ist die Odonatologie. (de)
- Libeloj oni nomas la flugantajn insektojn de la kelkaj 5 000 specioj de la ordo odonatoj (Odonata). Jam en paleozoiko flugadis super marĉejoj pralibeloj de genroj Meganeura, Isophlebia, Tarsophlebia, Orthophlebia, Protolindenia kaj aliaj. Korpo de libelo konsistas el kapo, torako kaj postaĵeto. La kapo de libelo havas du grandajn, okulfrapajn okulojn, du malgrandajn antenojn kaj mordan buŝan aparaton. La okuloj konsistas el multaj unupartaj okuletoj. La torako de libelo konsistas el tri segmentoj. El ĉiu segmento elkreskas unu paro de gamboj. La libelo havas du parojn de flugiloj, kiuj elkreskas el la dua kaj la tria torakaj segmentoj. Tiuj du torakaj segmentoj estas kunkreskintaj. Ili tial formas tiel nomatan simtorakon. La simtorako staras rilate al la unua segmento oblikve. Tian pozicion de torakaj segmentoj oni trovas ĉe neniuj aliaj insektoj. Oblikva pozicio de simtorako kaŭzas, ke la flugiloj kompare al aliaj insektoj ne estas rekte super la gamboj. Laŭ formoj de la flugiloj oni distingas tri subordojn de libeloj.
* Libeloj de subordo Zygoptera havas proksimume egalajn formojn de antaŭaj kaj malantaŭaj flugiloj.
* Libeloj de subordo Anisoptera havas malantaŭajn flugilojn pli larĝajn ol la antaŭaj flugiloj.
* En Azio vivas nur du raraj specioj de libeloj de familio Epiophlebiidae, membroj de relikta subordo Anisozygoptera. La subordo Anisozygoptera, kiu devenas el mezozoiko, havas karakterizaĵojn de subordoj Anisoptera kaj Zygoptera. Laŭ tipo de flugado la libeloj apartenas al malnova grupo Paleoptera. Tio signifas, ke ĉiu flugilo de libelo povas labori aŭtonome, kontraste al grupo Neoptera (ekzemple muŝoj, kuloj, papilioj kaj skaraboj), kie flugiloj laboras kune, en paroj. La postaĵeto de libelo havas dek unu segmentojn. La dua kaj la tria segmentoj de postaĵeto de virseksulo portas falsajn seksajn organojn. Ekstremo de postaĵeto de virseksulo, la dek-unua segmento, portas eksterajn generilojn, preniletajn kopulaciajn organojn. Libeloj flugas tre bone. Ili kapablas ne nur resti en aero en unu loko, sed eĉ flugi malantaŭen. Libeloj estas rabaj insektoj kun neperfekta tipo de evoluo. Tio signifas, ke ili ne havas stadion de ĥrizalido. Evolua ciklo de libeloj konsistas el nur tri stadioj: ovetoj, larvoj kaj imaginoj. En akvo el ovetoj de libeloj elkoviĝas larvoj. Ili estas rabaj. Plej baldaŭ ili kaptas kaj voras planktonon, ekzemple malgrandajn akvajn krustaceojn kladocerojn, sed grandaj larvoj kapablas kapti larvojn de akvaj insektoj, ekzemple larvojn de kuloj, sed ankaŭ ranidojn kaj eĉ fiŝetojn. Grandaj larvoj estas kanibaloj, ĉar ili voras eĉ malgrandajn larvojn de libeloj.La larvoj havas tri parojn de gamboj. Ili spiras per rektumaj traĥeaj branĥoj. Kelkaj larvoj vivas inter akvaj plantoj, aliaj estas enfositaj en ŝlimo. La larvo de libelo predon ne sekvas. Ĝi havas specialan kaptan organon, konvertitan malsupran lipon. La lipo kovras buŝon de larvo kiel masko. Se predo proksimiĝas al larvo, la lipo kaptas ĝin kiel mano kaj donas ĝin kiel brako al la buŝo. La larvo havas protektajn kaj defendajn ekipaĵon. Ĝi estas pasive protektata per mimikroj. Ĝin ofte surkreskas akvaj algoj. Korpo de larvo havas ankaŭ dornojn, kiuj estas kapablaj ekzemple dolore piki buŝon de fiŝo. Se larvo estas endanĝerigata, ĝi povas abrupte ŝpruci akvon el rektumo kaj moviĝi rapide kiel raketo. Evoluo de libeloj estas longa kaj daŭras eĉ kvin jarojn. La libeloj povas havi eĉ dek kvin larvajn stadiojn. Lasta stadio senhaŭtiĝas sur firma tero. El larva haŭto elrampas blanka, nova imagino de libelo. Post kelkaj horoj ĝi kapablas flugi kaj predi pli malgrandajn flugantajn insektojn. Ankaŭ imaginoj de libeloj estas kanibaloj. Grandaj libeloj voras malgrandajn libelojn. Sekse maturaj libeloj povas kopuli. Virseksulo antaŭ kopulado devas meti siajn seksajn ĉelojn en falsajn seksajn organojn, kiuj estas sur la dua kaj tria segmentoj de postaĵeto. Se virseksulo trovas inon, li kaptas ŝin per preniletoj inter ŝiaj kapo kaj torako. Libeloj tiel kreas kopulacian ĉeneton, tiel nomatan tandemon. La unua libelo de tandemo estas virseksulo, la dua estas ino. La ino arkigas ŝian postaĵeton, ke ĝi atingu falsajn seksajn organojn de virseksulo, kaj ensorbis virseksajn ĉelojn. Gravedigitaj inoj metas ovetojn laŭ diversaj manieroj. Inoj de kelkaj specioj de libeloj metas ovetojn simple en akvon aŭ ŝlimon. Aliaj libeloj metas ovetojn en akvajn plantojn. Kelkaj inoj malsupreniras antaŭ metado de ovetoj eĉ sub akvon. Dum la metado ili spiras per aerovezikoj sur siaj torakoj. Libeloj estas ankaŭ intergastigantoj de parazitoj, precipe parazitaj vermoj. Trematodoj de genro Prosthogonimus el familio Plagiorchidae, parazitas en birdoj. La trematodoj estas malgrandaj vermoj, kiuj kaŭzas inflamojn de ovoduktoj. Afekciitaj malsanaj birdoj, gastigantoj de trematodoj, metas ovojn sen ŝeloj, ĉar ovodukto estas afekciita per inflamo kaj ne povas krei ŝelon. Ovo sen ŝelo estas unu simptomo de malsano kaŭzata de trematodo. Adoltaj trematodoj metas ovetojn en ovoduktoj. La ovetoj de trematodoj trairas per kloako kaj kun fekaĵoj de afekciita birdo ili venas en akvon. Elkoviĝintaj larvoj de trematodoj evoluas en la unua intergastiganto, akva heliko de genro Bythinia. Poste la larvoj ŝanĝas siajn formojn kaj ankaŭ intergastiganton. La dua intergastiganto estas larvo de libelo. La larvoj de trematodo enkistiĝas en intesto de larvo de libelo. Akvaj birdoj, ekzemple anasoj, povas infektiĝi, se ili voras larvojn de libeloj vivantajn en akvo. Aliaj birdoj, ekzemple kokinoj, povas infektiĝi, se ili kaptas imaginojn de libeloj. Prevento de malsano estas simpla: eviti okazojn, kiam kortbirdoj povas kapti larvojn aŭ imaginojn de libeloj. Kortbirdoj kaptas libelojn precipe matene, ĉar la libeloj matene estas rigidaj. La libeloj havas en naturo multajn malamikoj. Ili havas proprajn insektajn parazitojn, ekzemple mikrosporidiojn. Larvoj de libeloj estas nutraĵo de fiŝoj. Ankaŭ adoltaj libeloj estas nutraĵo de multaj bestoj, ekzemple araneoj, vespoj, krabroj, fiŝoj, amfibioj, reptilioj, birdoj kaj mambestoj. Ili estas endaĝerigataj per poluado de vivmedio. Grandaj larvoj de libeloj povas kapti fiŝetojn, sed multaj larvoj de libeloj kaptas larvojn kaj ĥrizalidojn de kuloj. Imaginoj de libeloj kaptas imaginojn de kuloj. Tial libeloj estas tre utilaj bestoj. Tio estas grava precipe en subtropikaj kaj tropikaj landoj, kie kuloj evoluas en rizkampoj kaj kaŭzas grandajn sanitarajn problemojn, ekzemple per transdono de malario, elefantiazo kaj flava febro. Libeloj estas ankaŭ gravaj indikiloj de pureco de vivmedio. Ili ne evoluas en poluitaj akvoj. Evoluo de libeloj dependas de planktono, akvaj plantoj kaj kvalito de akvo. Precipe specioj de libeloj, kiuj evoluas en akvo de torfejoj, en Ĉeĥa Respubliko ekzemple Aeshna subarctica, estas tre raraj. Kelkaj libeloj, en Eŭropo ekzemple Libellula depresa, L. quadrimaculata kaj Sympetrum meridionale, povas migri en grandaj flugantaj svarmoj de imaginoj. En la mondo estas ĉirkaŭ 5500 konataj specioj de libeloj. En Eŭropo troviĝas ĉirkaŭ 100 specioj kaj en teritorio de Ĉeĥa Republiko ĉirkaŭ 80 specioj de libeloj. Familioj de odonatoj: subordo: anisoptera
* Aeshnidae Noblaj libeloj
* Aeschna grandis granda blua libelo
* Anax imperator imperiestra libelo
* Brachytron pratense herbeja libelo
* Platycypha caligata ruĝabrusta libelo
* Austropetaliidae
* Cordulegastridae
* Corduliidae
* Gomphidae
* Gomphus vulgatissimus Vespo-libelo
* Libellulidae aŭ Libeledoj, Ŝvebo-libeloj
* Libellula quadrimaculata kvarmakula ŝvebo-libelo
* Libellula depressa plataventra ŝvebo-libelo
* Sympetrum sanguineum sango-ruĝa eriko-libelo
* Sympetrum danae nigra eriko-libelo
* Neopetaliidae
* Petaluridae
* Petalura gigantea Aŭstralia giganta libelo subordo: zygoptera
* Amphipterygidae
* Calopterygidae
* Coenagrionidae
* Dicteriadidae
* Lestidae
* Megapodagrionidae
* Perilestidae
* Platystictidae
* Polythoridae
* Protoneuridae
* Pseudostigmatidae
* Synlestidae
*
*
*
* (eo)
- Odonatuak (Odonata) intsektu klasearen barneko ordena bat dira. Euskaraz, besteak beste, sorgin-orratz, burruntzi, txitxiburduntzi eta mariburduntzi deitzen zaie. 5.680 espezie inguru ezagutzen dira mundu osoan, eta horietako 55 bederen bizi dira Euskal Herrian. Denak harrapariak dira, bai larba-sasoian, bai heldu gisa. Larbak ornogabe urtarrez eta ornodun txikiez (arrainkume eta zapaburuez) elikatzen dira; helduek, berriz, hegan dabiltzala harrapatzen dituzten intsektuak jaten dituzte. Gaur egungo odonatuak hiru subordenatan sailkaturik daude: Zygoptera (sorgin-orratzak), Anisoptera (burruntziak) eta Anisozygoptera. (eu)
- Demoiselles et libellules Odonata Libellula quadrimaculata. Ordre OdonataFabricius, 1793 Taxons de rang inférieur Sous-ordres
* Epiprocta
* Zygoptera
* †
* †Epiproctophora
* †Isophlebioptera
* †
* †
* †
* † Les odonates (Odonata) sont un ordre d'insectes à corps allongé, dotés de deux paires d'ailes membraneuses généralement transparentes, et dont les yeux composés et généralement volumineux leur permettent de chasser efficacement leurs proies. Ils sont aquatiques à l'état larvaire et terrestres à l'état adulte. Ce sont des prédateurs, que l'on peut rencontrer occasionnellement dans tout type de milieu naturel, mais qui se retrouvent plus fréquemment aux abords des zones d'eau douce à saumâtre, stagnante à courante, dont ils ont besoin pour se reproduire. En langue française, le terme de libellules est en général employé sensu lato pour désigner les odonates, qui regroupent deux sous-ordres : les demoiselles (zygoptères) et les libelles ou libellules stricto sensu (anisoptères). En 1996, a regroupé les deux anciens sous-ordres Anisoptera et en Epiproctophora notamment par leur analogie au stade larvaire (présence d'épiproctes et non de lamelles caudales comme chez les Zygoptères). L'ancien sous-ordre des Anisozygoptères ne compte que deux à quatre espèces selon les auteurs et les études génétiques. La science qui étudie les odonates est l'odonatologie, dont les spécialistes sont les odonatologues. (fr)
- Los odonatos (Odonata, del griego οδοντός, odontós: "diente") también conocidos como cordeleros[cita requerida] son un orden de insectos con unas 6,000 especies actuales, que incluye formas tan conocidas como las libélulas y los caballitos del diablo. Los adultos muestran un aspecto muy característico, con una cabeza más ancha que el resto del cuerpo, un abdomen largo y delgado y cuatro alas membranosas transparentes. Viven asociados a ambientes acuáticos, que son necesarios para el desarrollo de sus ; no tienen fase de pupa y por tanto su metamorfosis es simple (hemimetabolía). Junto con los efemerópteros formaban el antiguo grupo de los paleópteros, caracterizados por no poder plegar las alas sobre el abdomen; según la sistemática cladística, los grupos parafiléticos no son aceptables, de modo que tienden a abandonarse. (es)
- Odonata is an order of flying insects that includes the dragonflies and damselflies. Members of the group first appeared during the Triassic, though members of their total group, Odonatoptera, first appeared in Late Carboniferous. The two common groups are distinguished with dragonflies, placed in the suborder Epiprocta, usually being larger, with eyes together and wings up or out at rest, while damselflies, suborder Zygoptera, are usually smaller with eyes placed apart and wings along body at rest. All Odonata have aquatic larvae called naiads (nymphs), and all of them, larvae and adults, are carnivorous. The adults can land, but rarely walk. Their legs are specialised for catching prey. They are almost entirely insectivorous. (en)
- Ord feithidí eitilte is ea Odonata a chuimsíonn na snáthaidí móra agus na béchuileanna. Cosúil le formhór na bhfeithidí eitilte eile ( cuileoga, ciaróga, Lepidoptera, agus Hymenoptera ), tháinig siad chun cinn go luath sa Ré Mhéiseasóch. Ní chuirtear a gcuid fréamhshamhlacha, snáthaidí móra an Charbónmhaire, 325 MYA, san Odonata a thuilleadh ach áirítear iad sa Protodonata nó sa Meganisoptera. (ga)
- Odonata adalah ordo dari serangga karnivora yang biasa disebut dengan capung, anggotanya terdiri dari capung (Anisoptera/) dan capung jarum (Zygoptera). Kata capung juga kadang-kadang digunakan untuk merujuk kepada semua Odonata, tetapi nama odonate adalah kata serapan bahasa Inggris yang lebih benar untuk kelompok secara keseluruhan. Penggemar Odonata menghindari ambiguitas dengan menggunakan capung sejati, atau hanya Anisopteran, ketika mengacu hanya Anisoptera. Istilah Warriorfly juga telah diusulkan. 5.900 spesies telah dijelaskan dalam urutan ini. (in)
- Gli odonati (Odonata Fabricius, 1793) sono un ordine di insetti emimetaboli legati all'elemento acquatico. Gli stadi giovanili (neanidi o naiadi, e ninfe) vivono infatti nell'acqua mentre gli adulti sono abilissimi volatori e predatori diurni che vivono nei pressi di stagni, pozze o corsi d'acqua calmi. Sono tra gli insetti che raggiungono le taglie maggiori e i colori più sgargianti. L'apertura alare è sovente maggiore della lunghezza del loro corpo.Comunemente gli esemplari di Odonata sono indicati per analogia anche come "libellule", sebbene questo termine appartenga specificamente a tutti gli esemplari del genere Libellula inserito nel medesimo ordine. (it)
- 잠자리는 잠자리목(Odonata)에 속하는 곤충의 총칭으로, 유충은 수채(水蠆)라 부른다. 유충은 물에서 살다가 밖으로 나와서 생활한다. 잠자리목은 잠자리아목(불균시아목)과 실잠자리아목(균시아목)으로 나뉜다. 불균시아목은 잠자리목 중에서 앞 뒤의 날개 모양이 다른 것 때문에 붙여진 이름이다. 균시아목의 실잠자리는 앞 뒤 날개의 모양이 같고 앉아 있을 때 날개를 접거나 반쯤 펼쳐서 쉽게 구분이 된다. 2007년에는, 5,700여 종이 전 세계적으로 서식하고 있으며 한국에서는 125종이 서식한다. (ko)
- トンボ（蜻蛉、蜻蜓、とんぼ、英: dragonfly, damselfly）は細長い翅と腹を持った昆虫である。蜻蛉目（せいれいもく、トンボ目、学名: Odonata）をなす。 (ja)
- Libellen (Odonata) zijn een orde van gevleugelde insecten. Tot de libellen behoren twee onderordes: de echte libellen (Anisoptera) en de juffers (Zygoptera). Beide groepen zijn middelgrote tot grote insecten die meestal goed te herkennen zijn aan hun lange achterlijf en de brede vleugels waarmee ze behendig kunnen vliegen. Libellen hebben opvallende facetogen die een groot deel van de kop vormen. Het lichaam is bij verschillende soorten bont gekleurd. Er zijn ruim 6300 soorten beschreven die over de hele wereld voorkomen. In Nederland en België zijn ongeveer zeventig gevestigde soorten bekend. Door hun ontwikkelingswijze zijn libellen aan het water gebonden, maar de volwassen dieren (imago's) kunnen zich soms over lange afstanden verplaatsen. Hun stevige, rijk geaderde vleugels zijn de enige manier van voortbeweging. De pootjes worden alleen gebruikt om te landen. De vleugelspanwijdte ligt meestal tussen de 2 en 11 cm; enkele soorten bereiken een spanwijdte van 19 cm. De libellen hebben een lang en divers fossielenbestand. De tegenwoordige soorten stammen af van een oude, primitieve groep gevleugelde insecten die verschenen in het Carboon. Samen met de haften vormen de libellen een zustergroep van alle andere gevleugelde insecten (Neoptera). De libellen hebben in de loop van de evolutie verschillende unieke kenmerken ontwikkeld, zoals hun virtuoze vlieggedrag, goede gezichtsvermogen, voortplantingsstrategieën en de complexe levenscyclus. (nl)
- Ważki (Odonata) – rząd drapieżnych, starych ewolucyjnie owadów o przeobrażeniu niezupełnym, smukłym ciele, dużych oczach złożonych, krótkim tułowiu, silnie wydłużonym odwłoku i dwóch parach skrzydeł, które w stanie spoczynku są rozłożone na boki lub podniesione do góry. Tradycyjnie zaliczane są wraz z jętkami (Ephemeroptera) do grupy prymitywnych owadów (Paleoptera), których większość już wymarła. Są związane ze środowiskiem wodnym – larwy żyją w wodzie, a osobniki dorosłe (imagines) przebywają w pobliżu zbiorników z wodą stojącą lub płynącą. Ważki są bardzo dobrymi lotnikami. Latają szybko i bezgłośnie. U większości gatunków jest wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. Na świecie znanych jest około 6000 współcześnie żyjących gatunków występujących na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Antarktydy, głównie w strefie tropikalnej i subtropikalnej, gdzie wykazują się największym zróżnicowaniem gatunków. W Europie stwierdzono występowanie około 130, a w Polsce 74 gatunków ważek. Dział entomologii zajmujący się ważkami to odonatologia. (pl)
- Trollsländor (Odonata) är en ordning bland insekterna. Trollsländor hör till underklassen bevingade insekter och är en av de äldsta insektsordningarna bland nu levande insekter då fossil visar att gruppen uppträdde under karbontiden för cirka 300 miljoner år sedan. De har en livscykel med ofullständig metamorfos, honorna lägger ägg som kläcks till nymfer vilka utvecklas till imago (fulländad) utan ett mellanliggande puppstadium. Både nymfer och fullbildade trollsländor livnär sig på rov. Nymferna lever i vatten medan fullbildade trollsländor är skickliga flygare som vanligen håller till i närheten av vatten och lever av insekter som ofta fångas i luften. Ordningen omfattar cirka 5 680 kända arter, varav 64 har påträffats i Sverige. Störst är artrikedomen i områden med tropiskt klimat. En särskilt stor artrikedom finns i den orientaliska- och neotropiska regionen, men även i tempererat klimat. I de kallaste områdena norr om skogsgränsen klarar sig dock bara ett fåtal arter. Storleken inom ordningen varierar från ett vingspann på mindre än 20 millimeter till ett vingspann på över 160 millimeter. En av de minsta trollsländorna är Agriocnemis pygmaea med ett vingspann på bara 18 millimeter. Störst är Megaloprepus caerulatus som har ett vingspann på 190 millimeter. Utmärkande för trollsländor är att de har ett stort och rörligt huvud med stora fasettögon, bitande mundelar och korta borstliknande antenner, en mellankropp där det första segmentet är ombildat till en halsring medan de två bakre segmenten är sammanväxta och bildar en enhet som benämns synthorax, samt två par stora vingar och en långsträckt och smal bakkropp. En indelning av trollsländorna i två stora taxonomiska grupper brukar göras: egentliga trollsländor och flicksländor och jungfrusländor. De kan skiljas åt på vingarnas utseende och på hur vingarna hålls vid vila. Hos egentliga trollsländor är bakvingarna bredare än framvingarna och vid vila hålls vingarna utfällda åt sidorna. Flicksländor och jungfrusländor har bakvingar och framvingar med nästan samma form och vid vila hålls vingarna sammanslagna. Egentliga trollsländor har även som regel en mer robust kroppsbyggnad än flicksländor och jungfrusländor som har en mer smäcker kroppsbyggnad. Ett utmärkande drag för trollsländornas nymfer är att underläppen är ombildad till ett slags griporgan som kallas fångstmask. Fångstmasken är i vila tillbakavikt men kan skjutas fram mycket snabbt för att fånga byten. Nymfernas utseende varierar mellan olika grupper av trollsländor. Nymfer av flicksländor och jungfrusländor känns igen på att de har en långsmal kropp med tre stora gälblad vid bakkroppsspetsen. De egentliga trollsländornas nymfer har mer robust kroppsbyggnad och saknar yttre gälblad. Ordningens vetenskapliga namn, Odonata, kommer av grekiskans odonto, som betyder "tandad". Det syftar på trollsländornas käkar, både på den fullbildade sländan och nymfens. (sv)
- Бабки́ (лат. Odonata) — ряд комах. Відомі з кам'яновугільного періоду. Існує приблизно 4500 видів, переважно у тропіках. (uk)
- Odonata: Odous = dente; gnatha = maxilas. Refere-se aos dentes fortes e robustos presentes nas mandíbulas dos adultos, caracterizando o hábito predatório desses insetos. Esses animais, classificados como Odonata, são popularmente conhecidos como lavadeira, lava-bunda, libélula, jacinta, cavalo-de-judeu, cavalinho-do-diabo, zigue-zague e donzelinha. Os odonatos voam bem, algumas espécies atingem 80 km/h. Voam principalmente nas horas quentes do dia, porém existem espécies que são noturnas. Alimentam-se de outros insetos e sua caça é feita durante o voo. O número de espécies conhecidas no mundo, em 2012, era de cerca de 5.400, sendo quase 2.600 pertencentes à subordem Zygoptera e mais de 2.800 à subordem Anisoptera. Especialistas acreditam que o número de espécies no Brasil deva atingir 1500. Os representantes mais antigos, encontrados por meio de fósseis, são conhecidos do Carbonífero médio (350 m.a.) e pertencem aos Odonatoidea. Os Odonatoidea basais alcançaram o Permiano e ocuparam toda a Pangea. Eles desapareceram no próprio Permiano (70 m.a.). São insetos com desenvolvimento que inclui três fases (ovo, ninfa e adulto), chamado de Hemimetabolismo. As ninfas são aquáticas e os adultos são terrestres. (pt)
- 蜻蛉目（學名：Odonata）的昆蟲主要包括蜻蜓和豆娘，又名丁蛵、虰蛵。這些昆蟲有著碩大的複眼、兩對強而有力的透明翅膀, 與及修長的腹部。 蜻蛉目為肉食性昆蟲。頭部靈活，複眼發達，單眼3個。觸角短，4-7節。翅膀4翼，細長。腹部修長。為不完全變態，稚蟲水棲，無蛹期。蜻蛉目的昆蟲包含「豆娘」和「蜻蜓」二大類；細長的身體、二對透明的翅膀、一對大複眼是牠們的共同特徵。種類繁多，目前全世界已知約有5900種以上。 (zh)
- Стреко́зы (лат. Odonáta) — отряд древних летающих насекомых, насчитывающий в мировой фауне свыше 6650 видов. Это относительно крупные насекомые, с подвижной головой, большими глазами, короткими щетинковидными усиками, удлинённым стройным брюшком и четырьмя прозрачными крыльями с густой сетью жилок. Стрекозы — активные специализированные хищники, которые питаются насекомыми, пойманными на лету. Представители отряда широко распространены по миру, встречаясь на всех материках, исключая Антарктиду. Все представители отряда ведут амфибионтный образ жизни — яйца и личинки развиваются в водной среде, а имаго (взрослые) обитают на суше, освоив воздушную среду и став прекрасными летунами. Взрослые стрекозы не ограничиваются в выборе места обитания одними только берегами водоёмов и могут улетать от них на значительные расстояния, встречаясь на лугах, опушках лесов и даже в населённых пунктах. Развитие с неполным превращением: имеются стадии яйца, личинки и имаго. Личинки (их называют также нимфами или наядами) развиваются в водоёмах различных типов — главным образом в стоячих озёрах, прудах и старицах рек, а также в ручьях, реках и болотистых водоёмах, вплоть до созданных человеком прудов и канав с водой. Как и взрослые стрекозы, личинки являются хищниками. Они охотятся на водных насекомых и прочих беспозвоночных. Стрекозы имеют большое значение для человека. Велика их роль в регуляции численности кровососущих насекомых, ряда насекомых-вредителей сельского и лесного хозяйства. В некоторых случаях личинки стрекоз могут приносить вред, например, уничтожая мальков в рыбоводных прудах либо составляя им пищевую конкуренцию. Кроме того, личинки некоторых видов могут являться промежуточными хозяевами гельминтов. Раздел энтомологии, посвящённый изучению стрекоз, называется одонатологией. (ru)
|
| rdfs:comment
|
- Vážky (Odonata) jsou řád okřídleného velkého hmyzu s úzkým a velmi protáhlým tělem, který je v podstatě nezaměnitelný s druhem z jiného řádu. V hmyzím světě patří vážky mezi nejlepší letce a jsou hmyzem s nejdokonalejším zrakem. Životním prostředím, nezbytným k vývoji vážek, je až na výjimky voda. Vyvíjejí se proměnou nedokonalou. Všechny vážky i jejich larvy se živí dravě. Řád vážky se dělí na 3 podřády. Vědecké pojmenování řádu Odonata pochází z řečtiny ze slova odontos (zub), podle ozubeného kousacího ústrojí. Řád je předmětem studia zvláštního oboru entomologie zvaného odonatologie. (cs)
- Die Libellen (Odonata) bilden eine Ordnung innerhalb der Klasse der Insekten (Insecta). Von den 6323 im Jahr 2019 bekannten Arten treten in Mitteleuropa etwa 85 auf. Die Flügelspannweite der Tiere beträgt in der Regel zwischen 20 und 110 mm, die Art Megaloprepus coerulatus (Zygoptera, Pseudostigmatidae; also eine „Kleinlibelle“) kann allerdings sogar eine maximale Spannweite von 190 mm erreichen. Die Wissenschaft von den Libellen ist die Odonatologie. (de)
- Odonatuak (Odonata) intsektu klasearen barneko ordena bat dira. Euskaraz, besteak beste, sorgin-orratz, burruntzi, txitxiburduntzi eta mariburduntzi deitzen zaie. 5.680 espezie inguru ezagutzen dira mundu osoan, eta horietako 55 bederen bizi dira Euskal Herrian. Denak harrapariak dira, bai larba-sasoian, bai heldu gisa. Larbak ornogabe urtarrez eta ornodun txikiez (arrainkume eta zapaburuez) elikatzen dira; helduek, berriz, hegan dabiltzala harrapatzen dituzten intsektuak jaten dituzte. Gaur egungo odonatuak hiru subordenatan sailkaturik daude: Zygoptera (sorgin-orratzak), Anisoptera (burruntziak) eta Anisozygoptera. (eu)
- Ord feithidí eitilte is ea Odonata a chuimsíonn na snáthaidí móra agus na béchuileanna. Cosúil le formhór na bhfeithidí eitilte eile ( cuileoga, ciaróga, Lepidoptera, agus Hymenoptera ), tháinig siad chun cinn go luath sa Ré Mhéiseasóch. Ní chuirtear a gcuid fréamhshamhlacha, snáthaidí móra an Charbónmhaire, 325 MYA, san Odonata a thuilleadh ach áirítear iad sa Protodonata nó sa Meganisoptera. (ga)
- Odonata adalah ordo dari serangga karnivora yang biasa disebut dengan capung, anggotanya terdiri dari capung (Anisoptera/) dan capung jarum (Zygoptera). Kata capung juga kadang-kadang digunakan untuk merujuk kepada semua Odonata, tetapi nama odonate adalah kata serapan bahasa Inggris yang lebih benar untuk kelompok secara keseluruhan. Penggemar Odonata menghindari ambiguitas dengan menggunakan capung sejati, atau hanya Anisopteran, ketika mengacu hanya Anisoptera. Istilah Warriorfly juga telah diusulkan. 5.900 spesies telah dijelaskan dalam urutan ini. (in)
- Gli odonati (Odonata Fabricius, 1793) sono un ordine di insetti emimetaboli legati all'elemento acquatico. Gli stadi giovanili (neanidi o naiadi, e ninfe) vivono infatti nell'acqua mentre gli adulti sono abilissimi volatori e predatori diurni che vivono nei pressi di stagni, pozze o corsi d'acqua calmi. Sono tra gli insetti che raggiungono le taglie maggiori e i colori più sgargianti. L'apertura alare è sovente maggiore della lunghezza del loro corpo.Comunemente gli esemplari di Odonata sono indicati per analogia anche come "libellule", sebbene questo termine appartenga specificamente a tutti gli esemplari del genere Libellula inserito nel medesimo ordine. (it)
- 잠자리는 잠자리목(Odonata)에 속하는 곤충의 총칭으로, 유충은 수채(水蠆)라 부른다. 유충은 물에서 살다가 밖으로 나와서 생활한다. 잠자리목은 잠자리아목(불균시아목)과 실잠자리아목(균시아목)으로 나뉜다. 불균시아목은 잠자리목 중에서 앞 뒤의 날개 모양이 다른 것 때문에 붙여진 이름이다. 균시아목의 실잠자리는 앞 뒤 날개의 모양이 같고 앉아 있을 때 날개를 접거나 반쯤 펼쳐서 쉽게 구분이 된다. 2007년에는, 5,700여 종이 전 세계적으로 서식하고 있으며 한국에서는 125종이 서식한다. (ko)
- トンボ（蜻蛉、蜻蜓、とんぼ、英: dragonfly, damselfly）は細長い翅と腹を持った昆虫である。蜻蛉目（せいれいもく、トンボ目、学名: Odonata）をなす。 (ja)
- Бабки́ (лат. Odonata) — ряд комах. Відомі з кам'яновугільного періоду. Існує приблизно 4500 видів, переважно у тропіках. (uk)
- 蜻蛉目（學名：Odonata）的昆蟲主要包括蜻蜓和豆娘，又名丁蛵、虰蛵。這些昆蟲有著碩大的複眼、兩對強而有力的透明翅膀, 與及修長的腹部。 蜻蛉目為肉食性昆蟲。頭部靈活，複眼發達，單眼3個。觸角短，4-7節。翅膀4翼，細長。腹部修長。為不完全變態，稚蟲水棲，無蛹期。蜻蛉目的昆蟲包含「豆娘」和「蜻蜓」二大類；細長的身體、二對透明的翅膀、一對大複眼是牠們的共同特徵。種類繁多，目前全世界已知約有5900種以上。 (zh)
- اليعسوببات أو الرعاشات وتسمى أحيانا المسننات (الاسم العلمي: Odonata) من اليونانية (οδόντoς = odontos = أسنان). وهي رتبة من حشرات آكلة للحوم، تم وصف في هذه الرتبة ما يقرب من 5,900 نوع. تعتبر اليعسوببات غشائية الأجنحة، لها زوجان من الأجنحة الغشائية الكثيرة التعرق وعلى الحافة الأمامية لكل جناح عقدة تقسم الجناح لجزئين قاعدي وطرفي وترفع الحشرة جناحيها إلى أعلى عند الراحة أو تفردهما جانبيا، الرأس كبير كبيرتان وأجزاء الفم قارضة، الحلقة الصدرية الأولى صغيرة ومتحركة بينما الوسيطة والخلفية كبيرتان وغير متحركتان، الارجل تستعمل في القنص على الفريسة وقلما تستخدم للمشي. تتغذي على الكائنات الصغيرة في الماء وتضع البيض في أغشية النباتات المائية أو في الماء أو في التربة بالقرب من الماء وتفقس لتخرج منه حوريات مائية نشطة تتنفس بواسطة خياشيم ثم تتحول الحوريات إلى حشرات يافعة بعد عدة انسلاخات وتستغرق مدة من بض (ar)
- Els odonats (Odonata, que significa 'de mandíbula dentada') són un ordre d'insectes paleòpters coneguts popularment com a libèl·lules, espiadimonis o cavallets. Tenen dos grups principals, els anisòpters i els zigòpters. S'han descrit prop de 6.000 espècies. (ca)
- Τα Οδοντόγναθα (Odonata, ελικοπτεράκια, αεροπλανάκια, λιβελλούλες) είναι μια τάξη στην ομοταξία των εντόμων. Περιλαμβάνει περίπου 6.000 είδη, από τα οποία στην Ευρώπη συναντάμε περίπου 120 είδη. Το μήκος του σώματος κυμαίνεται μεταξύ 22 και 85 χιλιοστών, το άνοιγμα πτερύγων μεταξύ 20 χιλιοστών (Agriocnemis femina) και 115 χιλιοστών (Petalura ingentissima). (el)
- Libeloj oni nomas la flugantajn insektojn de la kelkaj 5 000 specioj de la ordo odonatoj (Odonata). Jam en paleozoiko flugadis super marĉejoj pralibeloj de genroj Meganeura, Isophlebia, Tarsophlebia, Orthophlebia, Protolindenia kaj aliaj. Korpo de libelo konsistas el kapo, torako kaj postaĵeto. La kapo de libelo havas du grandajn, okulfrapajn okulojn, du malgrandajn antenojn kaj mordan buŝan aparaton. La okuloj konsistas el multaj unupartaj okuletoj. Laŭ formoj de la flugiloj oni distingas tri subordojn de libeloj. Familioj de odonatoj: subordo: anisoptera subordo: zygoptera (eo)
- Los odonatos (Odonata, del griego οδοντός, odontós: "diente") también conocidos como cordeleros[cita requerida] son un orden de insectos con unas 6,000 especies actuales, que incluye formas tan conocidas como las libélulas y los caballitos del diablo. Los adultos muestran un aspecto muy característico, con una cabeza más ancha que el resto del cuerpo, un abdomen largo y delgado y cuatro alas membranosas transparentes. Viven asociados a ambientes acuáticos, que son necesarios para el desarrollo de sus ; no tienen fase de pupa y por tanto su metamorfosis es simple (hemimetabolía). (es)
- Odonata is an order of flying insects that includes the dragonflies and damselflies. Members of the group first appeared during the Triassic, though members of their total group, Odonatoptera, first appeared in Late Carboniferous. The two common groups are distinguished with dragonflies, placed in the suborder Epiprocta, usually being larger, with eyes together and wings up or out at rest, while damselflies, suborder Zygoptera, are usually smaller with eyes placed apart and wings along body at rest. (en)
- Demoiselles et libellules Odonata Libellula quadrimaculata. Ordre OdonataFabricius, 1793 Taxons de rang inférieur Sous-ordres
* Epiprocta
* Zygoptera
* †
* †Epiproctophora
* †Isophlebioptera
* †
* †
* †
* † La science qui étudie les odonates est l'odonatologie, dont les spécialistes sont les odonatologues. (fr)
- Libellen (Odonata) zijn een orde van gevleugelde insecten. Tot de libellen behoren twee onderordes: de echte libellen (Anisoptera) en de juffers (Zygoptera). Beide groepen zijn middelgrote tot grote insecten die meestal goed te herkennen zijn aan hun lange achterlijf en de brede vleugels waarmee ze behendig kunnen vliegen. Libellen hebben opvallende facetogen die een groot deel van de kop vormen. Het lichaam is bij verschillende soorten bont gekleurd. (nl)
- Ważki (Odonata) – rząd drapieżnych, starych ewolucyjnie owadów o przeobrażeniu niezupełnym, smukłym ciele, dużych oczach złożonych, krótkim tułowiu, silnie wydłużonym odwłoku i dwóch parach skrzydeł, które w stanie spoczynku są rozłożone na boki lub podniesione do góry. Tradycyjnie zaliczane są wraz z jętkami (Ephemeroptera) do grupy prymitywnych owadów (Paleoptera), których większość już wymarła. Są związane ze środowiskiem wodnym – larwy żyją w wodzie, a osobniki dorosłe (imagines) przebywają w pobliżu zbiorników z wodą stojącą lub płynącą. Ważki są bardzo dobrymi lotnikami. Latają szybko i bezgłośnie. U większości gatunków jest wyraźnie zaznaczony dymorfizm płciowy. (pl)
- Odonata: Odous = dente; gnatha = maxilas. Refere-se aos dentes fortes e robustos presentes nas mandíbulas dos adultos, caracterizando o hábito predatório desses insetos. Esses animais, classificados como Odonata, são popularmente conhecidos como lavadeira, lava-bunda, libélula, jacinta, cavalo-de-judeu, cavalinho-do-diabo, zigue-zague e donzelinha. São insetos com desenvolvimento que inclui três fases (ovo, ninfa e adulto), chamado de Hemimetabolismo. As ninfas são aquáticas e os adultos são terrestres. (pt)
- Trollsländor (Odonata) är en ordning bland insekterna. Trollsländor hör till underklassen bevingade insekter och är en av de äldsta insektsordningarna bland nu levande insekter då fossil visar att gruppen uppträdde under karbontiden för cirka 300 miljoner år sedan. De har en livscykel med ofullständig metamorfos, honorna lägger ägg som kläcks till nymfer vilka utvecklas till imago (fulländad) utan ett mellanliggande puppstadium. Både nymfer och fullbildade trollsländor livnär sig på rov. Nymferna lever i vatten medan fullbildade trollsländor är skickliga flygare som vanligen håller till i närheten av vatten och lever av insekter som ofta fångas i luften. (sv)
- Стреко́зы (лат. Odonáta) — отряд древних летающих насекомых, насчитывающий в мировой фауне свыше 6650 видов. Это относительно крупные насекомые, с подвижной головой, большими глазами, короткими щетинковидными усиками, удлинённым стройным брюшком и четырьмя прозрачными крыльями с густой сетью жилок. Стрекозы — активные специализированные хищники, которые питаются насекомыми, пойманными на лету. Представители отряда широко распространены по миру, встречаясь на всех материках, исключая Антарктиду. Раздел энтомологии, посвящённый изучению стрекоз, называется одонатологией. (ru)
|
_male_Bulgaria.jpg){kind=link}
.png){kind=link}
.png){kind=link}
_male_Bulgaria.jpg){kind=link}
