Recent research brings to the surface a distinction between the media representations of Ukrainia... more Recent research brings to the surface a distinction between the media representations of Ukrainian refugees fleeing their country when it was invaded by the Russians in February 2022, and those of refugees from Asian and African countries arriving in the EU: the former are portrayed in more favorable terms than the latter. Such a discriminatory distinction occurred and was debated in the Greek public sphere as well, when the then Minister of Migration and Asylum N. Mitarakis characterized Ukrainian refugees as real refugees explicitly stating that Asian or African refugees arriving in Greece are illegal and should not be granted the same benefits as Ukrainians. The present study offers a critical analysis of how these statements and the ensuing discussions were reported in articles coming from 3 Greek newspapers with different political orientation. More specifically, we investigate whether the texts under scrutiny reproduce racist and/or antiracist discourses and how they evaluatively frame politicians' statements on the topic at hand. To this end, we exploit specific discursive strategies from Reisigl & Wodak's (2001) discourse-historical approach as well as certain evaluative parameters identified by Bednarek (2006) in journalistic discourse. The analysis of our data reveals that all the newspapers under scrutiny reproduce refugee representations ascribing to racist discourse despite their more or less pronounced antiracist political orientation. Such representations pertain not only to those refugees who come from Asia and Africa, but also to Ukrainian refugees. ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Κριτική Ανάλυση Λόγου, ειδησεογραφική αξιολόγηση, ουκρανοί/ές πρόσφυγες/ισσες, αναπαραστάσεις, αντι/ρατσισμός
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται μία διδακτική πρόταση για την ανάγνωση και επεξεργασία διηγημάτων με... more Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται μία διδακτική πρόταση για την ανάγνωση και επεξεργασία διηγημάτων με ενιαία θεματική σε σχέση με ένα ιστορικό γεγονός, όπως είναι αυτό της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, και των οδυνηρών συνεπειών της. Τα «Διηγήματα της Εισβολής», όπως ονομάζονται, προσεγγίζονται με βάση το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της λογοτεχνίας του Γυμνασίου στο πλαίσιο ενασχόλησης με εκτενές λογοτεχνικό έργο εντός της σχολικής τάξης (ΦΕΚ 5871Β/15-12-2021). Τα εν λόγω διηγήματα αντλήθηκαν από τον ομώνυμο τόμο1 που επιμελήθηκε ο Κώστας Λυμπουρής (2018) και καλύπτουν ένα χρονικό διάστημα 42 χρόνων. Παρόλο που στον τόμο τα διηγήματα παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά με κριτήριο τη χρονολογία δημοσίευσής τους, στη διδακτική πρόταση προτείνεται η χρονική ακολουθία των γεγονότων. Βασικός στόχος της παρούσας πρότασης είναι ο διάλογος της λογοτεχνίας με την ιστορία. Η/Ο αναγνώστρια/ης προσεγγίζει το τραύμα του ’74 τόσο μέσα από τη ρεαλιστική καταγραφή των γεγονότων με τη μορφή μαρτυρικού υλικού από συγγραφείς που βίωσαν οι ίδιες/οι τα γεγονότα όσο και μέσα από τα όνειρα, τις επιθυμίες, τις εμμονές και εν ολίγοις την «αλήθεια» των ηρωίδων/ηρώων των διηγημάτων.
Η παρούσα εργασία εστιάζει στον τρόπο που έφηβοι/ες μαθητές/τριες αναπαράγουν ή αντιστέκονται στα... more Η παρούσα εργασία εστιάζει στον τρόπο που έφηβοι/ες μαθητές/τριες αναπαράγουν ή αντιστέκονται στα εθνοσεξιστικά στερεότυπα που θίγονται στο διήγημα «Διαβάζει ένα βιβλίο» του Μιχάλη Γκανά. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/τριες με αφορμή το διήγημα, έγραψαν διαλόγους, καθώς θέλαμε να εξετάσουμε τον τρόπο που οι ήρωες και οι ηρωίδες τους αναπαρίστανται να αλληλεπιδρούν. Για τους στόχους της παρούσας εργασίας επιλέχθηκαν τρεις διάλογοι. Στην ανάλυσή τους υιοθετείται κατά κύριο λόγο η κριτική ανάλυση λόγου (ΚΑΛ) (Fairclough, 1989∙ 1992∙ 1995). Στόχος είναι να συνδεθούν τρία επίπεδα ανάλυσης (μικρο-επίπεδο, μέσο-επίπεδο, μακρο-επίπεδο). Παράλληλα, αξιοποιούνται αρχές από το μοντέλο κατασκευής ταυτοτήτων μέσω της διεπίδρασης των Bucholtz & Hall (2005). Η παρούσα μελέτη, παρά τους περιορισμούς της, συμβάλλει στην υπάρχουσα βιβλιογραφία ποιοτικής μεθοδολογίας στο ευρύτερο πλαίσιο της κριτικής ανάλυσης λόγου, καθώς και στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι κυρίαρχοι λόγοι των εθνοσεξιστικών στερεοτύπων και της ηγεμονικής αρσενικότητας αποτελούν για τους μαθητές και τις μαθήτριες πηγή άντλησης στοιχείων για αντίστοιχες αφηγηματικές κατασκευές.
Την εποχή που η γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία των σχολικών τάξεων αποτελούν γεγονός, είναι ... more Την εποχή που η γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία των σχολικών τάξεων αποτελούν γεγονός, είναι σημαντικό το σχολείο να λάβει υπόψη του τα γλωσσικά ιδιώματα και τις ποικιλίες που οι μαθήτριες/μαθητές φέρουν μαζί τους, ώστε να διευκολύνει την κοινωνιογλωσσολογική προσαρμογή εκείνων των μαθητριών/μαθητών που έχουν διαφορετικές πολιτισμικές και γλωσσικές καταβολές από την επίσημη γλώσσα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές αξιοποιούνται για την παραγωγή νέων γνώσεων και δεξιοτήτων. Η αξιοποίηση της γλωσσικής πολυμορφίας μπορεί να ωφελήσει όλες/όλους τις/τους εμπλεκόμενες/ους μαθήτριες/ές, καθώς αυτές/οί θα ασκηθούν στην κριτική σκέψη, αλλά και θα αποκτήσουν μεταγνωστικές ικανότητες μέσα από την αντιπαραβολή διαφορετικών γλωσσών. Οι μαθήτριες/ές θα αρχίσουν να αισθάνονται σημαντική την προσφορά τους μόνο και μόνο από το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί το εκτιμούν, αλλά θα αναπτύξουν και τις γλωσσικές τους ικανότητες με την αξιοποίηση της γλώσσας μέσα σε μια ευρύτερη ποικιλία γλωσσικών καταστάσεων. Η πρόταση που ακολουθεί αξιοποιεί την πολυγλωσσία μέσα από μια δραστηριότητα που δοκιμάστηκε στο μάθημα της Οδύσσειας κατά το σχολικό έτος 2020-2021. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσης πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως, τόσο σύγχρονα όσο και ασύγχρονα, λόγω της πανδημίας και των ιδιαίτερων εκπαιδευτικών συνθηκών που αυτή δημιούργησε.
Η παρούσα εργασία επιχειρεί να συνδυάσει τη δημιουργική γραφή με τον κριτικό γραμματισμό στο πλαί... more Η παρούσα εργασία επιχειρεί να συνδυάσει τη δημιουργική γραφή με τον κριτικό γραμματισμό στο πλαίσιο του μαθήματος της λογοτεχνίας, έχοντας ως απώτερο στόχο την αποδόμηση των έμφυλων λόγων. Η δημιουργική γραφή στην εν λόγω εργασία εμπλέκεται με τον κριτικό γραμματισμό σε δύο φάσεις, στην αρχή και στο τέλος της διδακτικής προσέγγισης. Στην αρχή, μέσω της δημιουργίας διαλογικών κειμένων με τα οποία οι μαθητές/ριες εκφράζουν τη δική τους οπτική και τον τρόπο που οι ίδιοι/ες προσλαμβάνουν την ιστορία των λογοτεχνικών αποσπασμάτων. Στο τέλος, μέσα από δραστηριότητες μετασχηματισμού. Στη δεύτερη φάση, οι μαθήτριες/ές είναι απαραίτητο, αφού εκτεθούν σε διαφορετικές θεωρήσεις του κόσμου, να σταθούν κριτικά απέναντί τους, να τις συγκρίνουν και να αναρωτηθούν αν τα κείμενα με τα οποία έχουν έρθει σε επαφή θα μπορούσαν να δημιουργηθούν με διαφορετικό τρόπο. Κατά συνέπεια, μέσα από αυτή την οπτική, η δημιουργική γραφή -σε συνδυασμό με κατάλληλες πρακτικές κριτικού γραμματισμού- μπορεί να καταστεί σημαντικό εργαλείο στην αναδιαμόρφωση θέσεων και απόψεων που συναντώνται σε ποικίλα κείμενα, προβάλλοντας εναλλακτικά πρότυπα.
Η μουσειοπαιδαγωγική ως επιστημονικός κλάδος ενώνει δύο πεδία, την παιδαγωγική και τη μουσειολογ... more Η μουσειοπαιδαγωγική ως επιστημονικός κλάδος ενώνει δύο πεδία, την παιδαγωγική και τη μουσειολογία. Στο πλαίσιο αυτό, μπορούν να συνυπάρξουν οι επιστήμες της λογοτεχνίας και της ιστορίας. Μια τέτοια περίπτωση συνύπαρξης πεδίων, μπορεί να βρει εφαρμογή στα μουσεία λογοτεχνίας. Τα εν λόγω μουσεία επικεντρώνονται στην πρόσληψη της λογοτεχνίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εστιάζουν στη βιωματική προσέγγιση. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει πώς ένα μουσείο που αναφέρεται στη ζωή ενός δημιουργού και συνδέεται με μια ιστορική περίοδο μπορεί να αξιοποιηθεί και στην ψηφιακή του μορφή για την ανάπτυξη μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων. Ως διδακτικό παράδειγμα αξιοποιείται η ιδέα του Μουσείου Άννα Φρανκ. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση μέσω μιας εφαρμογής (artsteps) ανακατασκευάζεται με συνδημιουργούς τους μαθητές/τις μαθήτριες. Επιπλέον, δημιουργείται και προτείνεται εκπαιδευτικό υλικό. Οι μαθητές/τριες στη διάρκεια της εικονικής περιήγησης έχουν την ευκαιρία να διαδράσουν με το φωτογραφικό υλικό, να διαβάσουν λογοτεχνικά αποσπάσματα και εν τέλει να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα της Άννας Φρανκ μέσα από το υλικό που παρουσιάζεται κατά χρονολογικές περιόδους. Παράλληλα, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ασκούνται στη γραφή έχοντας ως παράδειγμα μια έφηβη της ηλικίας τους.
Η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) συνδυάζει την κειμενική με την κοινωνική ανάλυση έχοντας ως στόχο τ... more Η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) συνδυάζει την κειμενική με την κοινωνική ανάλυση έχοντας ως στόχο τη διερεύνηση κρυμμένων αιτιών και συνδέσεων που συμβάλλουν στην εγκαθίδρυση και αναπαραγωγή σχέσεων εξουσίας και ανισότητας. Αποτελεί ένα εργαλείο για την εξήγηση των κοινωνικών φαινομένων, αλλά συγχρόνως υποδηλώνει και μια παρέμβαση με στόχο την κοινωνική αλλαγή για τα άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω ρατσισμού, σεξισμού κ.λπ., συνδέεται δηλαδή ρητά με ζητήματα εξουσίας και ιδεολογίας. Η παρούσα εργασία εστιάζει στο τρισδιάστατο πρότυπο Κριτικής Ανάλυσης Λόγου του Fairclough. Απώτερος στόχος η εφαρμογή του στη διδακτική πράξη και συγκεκριμένα στο μάθημα της λογοτεχνίας, ώστε να αναδειχθούν οι άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ των φύλων, δηλαδή όλων εκείνων των ιδεών, αξιών και πεποιθήσεων που ρητά ή υπόρρητα κατασκευάζουν μια θέση, καθώς έχουν παγιωθεί, θεωρούνται δεδομένες και τις οποίες τα άτομα ακολουθούν, χωρίς να συνειδητοποιούν τον καταπιεστικό τους ρόλο. Η εφαρμογή αφορά το λογοτεχνικό απόσπασμα «Πρώτες Ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα που συμπεριλαμβάνεται στο εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου.
ΚΕΙΜΕΝΑ για την έρευνα, τη θεωρία, την κριτική και τη διδακτική της Παιδικής και Εφηβικής Λογοτεχνίας, 2021
Ο οπτικός γραμματισμός προβάλλει ως ζητούμενο, καθώς η εικόνα διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στ... more Ο οπτικός γραμματισμός προβάλλει ως ζητούμενο, καθώς η εικόνα διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην εποχή μας. Οι μαθητές/ριες είναι απαραίτητο να εφοδιαστούν με εργαλεία, ώστε να την κατανοούν και να την αναλύουν πολυεπίπεδα. Στο μάθημα της λογοτεχνίας η ενασχόληση μπορεί να γίνει μέσα από τα εικονοβιβλία χωρίς λέξεις (“wordless books”). Το άρθρο αφορά την αξιοποίηση της ιδέας αυτών των βιβλίων, ώστε να σχεδιαστεί μια διδακτική πρόταση που βασίζεται στη φιλοσοφία τους. Δεν χρησιμοποιείται κάποιο εικονοβιβλίο αλλά μια σειρά εικόνων που σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο Η μεταμφίεση που συμπεριλαμβάνεται στο εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄ Γυμνασίου. Το απόσπασμα προέρχεται από το μυθιστόρημα Ελένη ή ο Κανένας της Ρέας Γαλανάκη. Οι μαθητές/ριες διαβάζουν μια σειρά εικόνων και με τη βοήθεια των περικειμενικών στοιχείων, του τίτλου και του εισαγωγικού σημειώματος, συγκροτούν με τη μορφή βιογραφίας ή αυτοβιογραφίας μια ιστορία που αφορά την Ελένη Αλταμούρα Μπούκουρα, την πρώτη Ελληνίδα ζωγράφο. Το όλο εγχείρημα εντάσσεται στις αναγνωστικές θεωρίες σε συνδυασμό με τη δημιουργική γραφή
Οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι αλλαγές που επιφέρουν στις χώρες υποδοχής, συχνά συνοδεύονται απ... more Οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι αλλαγές που επιφέρουν στις χώρες υποδοχής, συχνά συνοδεύονται από έντονες αντιδράσεις. Οι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης οφείλουν να συνδράμουν στη μείωση των ρατσιστικών στάσεων και των προκαταλήψεων απέναντι σε άτομα που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια, όπως είναι και το Teach4integration -στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκε ένα μέρος της παρούσα εργασίας- όσο και μέσα από διδακτικά αντικείμενα. Το μάθημα της λογοτεχνίας μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με την προσέγγιση ολόκληρου λογοτεχνικού βιβλίου που θίγει το προσφυγικό φαινόμενο. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως πρωταρχικό στόχο να δείξει πώς ένα λογοτεχνικό βιβλίο μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές/τις μαθήτριες απέναντι σε ένα θέμα, όπως είναι το προσφυγικό, και παράλληλα να καταστήσει εμφανή τη σημασία να διδάσκεται στο σχολείο ολόκληρο λογοτεχνικό βιβλίο, γεγονός που συντελεί στο να αναδειχθεί σαφέστερα και η κοινωνική δύναμη της λογοτεχνίας.
Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου: Η δημιουργικότητα και η καινοτομία στην εκπαιδευτική πράξη: με αφετηρία τη μακρόχρονη εμπειρία των Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων., 2019
Βασικό θέμα της εργασίας είναι η «γυάλινη οροφή», τα εμπόδια δηλαδή που συναντούν οι γυναίκες στο... more Βασικό θέμα της εργασίας είναι η «γυάλινη οροφή», τα εμπόδια δηλαδή που συναντούν οι γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες αναζητούν περιπτώσεις του φαινομένου στο διαδίκτυο, αφηγούνται τυχόν προσωπικές εμπειρίες από το συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον, αναρωτιούνται για τα αίτια του φαινομένου και μαθαίνουν για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που προασπίζονται τα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών. Η εκπαιδευτική δράση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Λογοτεχνίας με αφορμή το πρόγραμμα «Teachers4Europe». Το διήγημα του σχολικού βιβλίου Λογοτεχνίας «Ένας αριθμός» του Ά. Τσέχοφ, που θίγει το θέμα της εργασιακής εκμετάλλευσης και της παθητικής στάσης μιας γυναίκας στη Ρωσία του 19ου αιώνα, αποτελεί το έναυσμα, για να εξετάσουν οι μαθητές/-τριες τι συμβαίνει στην Ευρώπη του 21ου αιώνα σε σχέση με τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες εργάστηκαν κυρίως ομαδοσυνεργατικά αλλά και ατομικά πάνω σε ένα μοντέλο Κριτικού Γραμματισμού, αξιοποιώντας, συγχρόνως, λειτουργικά τις Νέες Τεχνολογίες.
Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου "Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: θεωρία και πράξη. Αναζητώντας το ελκυστικό και αποτελεσματικο σχολείο" , 2017
Η δημιουργική γραφή από το σχολικό έτος 2016-2017 εισέρχεται κι επίσημα στο γυμνάσιο στο πλαίσιο ... more Η δημιουργική γραφή από το σχολικό έτος 2016-2017 εισέρχεται κι επίσημα στο γυμνάσιο στο πλαίσιο του μαθήματος της λογοτεχνίας, και συγκεκριμένα στη φάση της γραπτής αξιολόγησης του μαθήματος, καθώς στο τρίτο θέμα του γραπτού εξεταζομένου δοκιμίου οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο ερωτήσεις∙ αναγνωστικής ανταπόκρισης και δημιουργικής γραφής, σύμφωνα με το νέο Προεδρικό Διάταγμα (126/2016-ΦΕΚ 211/β/11-11-2016) για τις αλλαγές στο γυμνάσιο. Η εργασία έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις απόψεις και τη στάση των μαθητών μιας σχολικής τάξης κι ενός πολιτιστικού προγράμματος-εργαστηρίου, γυμνασίου αστικού κέντρου απέναντι στη δημιουργική γραφή και τη βαθμολογική της αξιολόγηση ως αφορμή για διάλογο γύρω από τη διδασκαλία και την αξιολόγησή της στο γυμνάσιο. Οι απόψεις των μαθητών συλλέγονται με σύντομα «ερωτηματολόγια» τεσσάρων ανοιχτών ερωτήσεων, στις οποίες οι μαθητές καλούνται ουσιαστικά να εκφράσουν τις σκέψεις τους για τις δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, αλλά και να αιτιολογήσουν την επιλογή της ερώτησης-θέματος στην περίπτωση του εξεταζόμενου δοκιμίου. Οι ανοιχτές ερωτήσεις συμπληρώθηκαν στην τάξη με σχετικές διευκρινίσεις από την εκπαιδευτικό στις περιπτώσεις που χρειάστηκε. Αν και το ερωτηματολόγιο συνδέεται παραδοσιακά με μεγάλης κλίμακας έρευνες, ποσοτικές ως επί το πλείστον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, και σε μια έρευνα μικρής κλίμακας για τη συλλογή ποιοτικών δεδομένων.
Πρακτικά του Συνεδρίου «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» 2016
Το σχολείο προκειμένου να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας δεν ... more Το σχολείο προκειμένου να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας δεν μπορεί να στοχεύει μόνο στον τομέα των γνώσεων με τρόπο συσσωρευτικό αλλά και στην καλλιέργεια κι ανάπτυξη δεξιοτήτων, όπως αυτενέργεια, συμμετοχική μάθηση, αλληλεπίδραση, συνεργατικό πνεύμα κ.ά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από δραστηριότητες που καλλιεργούν όλες τις νοητικές διεργασίες και καθιστούν το άτομο παραγωγικό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται η τεχνική και η εφαρμογή της μεθόδου των έξι καπέλων σκέψης του Edward de Bono στο μάθημα της λογοτεχνίας σε μια προσπάθεια ανάπτυξης της δημιουργικότητας των μαθητών. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή υλοποιήθηκε σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στο κείμενο «Οι πρώτες ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ 1ΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ. ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, 2019
Η εκπαίδευση είναι μια διεργασία πολυσύνθετη και πολυδιάστατη στην οποία ο εκπαιδευτικός χρειάζετ... more Η εκπαίδευση είναι μια διεργασία πολυσύνθετη και πολυδιάστατη στην οποία ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να κινείται ευέλικτα προκειμένου να υλοποιήσει τόσο τους γνωστικούς στόχους του διδακτικού του αντικειμένου, σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα, όσο και την καλλιέργεια σημαντικών νοητικών δεξιοτήτων, όπως είναι η ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης. Προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να συνεισφέρουν οι εικαστικές τέχνες. Στην παρούσα ανακοίνωση αναλύεται ένα οπτικό εικαστικό έργο, η Γκουέρνικα του Πικάσο, σύμφωνα με τις τέσσερις φάσεις της στοχαστικής προσέγγισης του Perkins (1994). Συγχρόνως, η Γκουέρνικα λειτουργεί ως έναυσμα δημιουργικών δραστηριοτήτων και συνδέεται με το σκίτσο «Η Γκουέρνικα του Αιγαίου» του Βούλγαρου σκιτσογράφου Jovcho Savov.
Το άρθρο αυτό έχει διττό στόχο, αφενός επιχειρεί να παρουσιάσει την αναγκαιότητα σύνδεσης του κρι... more Το άρθρο αυτό έχει διττό στόχο, αφενός επιχειρεί να παρουσιάσει την αναγκαιότητα σύνδεσης του κριτικού γραμματισμού με τη λογοτεχνία ως προς την ανίχνευση έμφυλων ταυτοτήτων και αφετέρου να δώσει το θεωρητικό πλαίσιο ενός μοντέλου κριτικού γραμματισμού. Ο κριτικός γραμματισμός, παρόλο που αναφέρεται ως επιδιωκόμενος στόχος στα επίσημα θεσμοθετημένα κείμενα, δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθήτριες/ές στερούνται τη δυνατότητα να σταθούν κριτικά απέναντι στα κείμενα και να τα αμφισβητήσουν. Επομένως, η σύνδεση του μαθήματος της λογοτεχνίας με τον κριτικό γραμματισμό υπό το πρίσμα της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης θεωρείται απαραίτητη προκειμένου οι μαθήτριες/ές να αποκτήσουν τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισοτήτων καθώς και να μη δέχονται ως δεδομένες τις έμφυλες ταυτότητες που προβάλλονται.
Βασική παραδοχή της εργασίας είναι ότι τα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) δεν είναι αντικειμενικά και ιδ... more Βασική παραδοχή της εργασίας είναι ότι τα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) δεν είναι αντικειμενικά και ιδεολογικά ουδέτερα κείμενα, καθώς αντανακλούν και αναπαράγουν τους κυρίαρχους λόγους. Από την άλλη, ο κριτικός γραμματισμός θέτει στο επίκεντρο του τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλλαγή και την αποδέσμευση του ατόμου από κυρίαρχες αντιλήψεις και ιδεολογίες. Με βάση τα παραπάνω, στόχος της εργασίας είναι να δειχθεί κατά πόσο το μάθημα της λογοτεχνίας, όπως παρουσιάζεται στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) και στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) του 2003, στο Πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΠΣ) του 2011 αλλά και στις Οδηγίες Διδασκαλίας των Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο (Οδηγίες 2016), συνδέεται με τον κριτικό γραμματισμό. Μέσα από την κριτική επισκόπηση των συγκεκριμένων θεσμικών κειμένων καταγράφονται τα σημεία εκείνα που ενδεχομένως βοηθούν ή και εμποδίζουν την ανάπτυξη του κριτικού γραμματισμού.
Τα Πρακτικά του Συνεδρίου «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» 2015
Η εκπαιδευτική δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος που είχε ως στόχο τη ... more Η εκπαιδευτική δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος που είχε ως στόχο τη γνωριμία των μαθητών/ριών με ποιητές της γενιάς του ΄30 και μελοποιημένα ποιήματά τους. Μερικές από τις δράσεις της ομάδας ήταν η δημιουργία βιογραφικών σημειωμάτων, η καταγραφή μελοποιημένων ποιημάτων, οι καλλιτεχνικές, εικαστικές δημιουργίες και οι ασκήσεις δημιουργικής γραφής με θέμα τη μελοποιημένη ποίηση ή με έναυσμα τα ποιήματα. Ως τελικό παραγόμενο προϊόν θεωρείται η εκδήλωση στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας ποίησης και οι 4 ραδιοφωνικές εκπομπές των μαθητών/ριών στην Ελληνική Ραδιοφωνία Ρόδου αφιερωμένες στους ποιητές Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Καββαδία. Τόπο συνάντησης -εκτός της σχολικής αίθουσας- αποτέλεσε και το διαδίκτυο και συγκεκριμένα μια κλειστή ομάδα που δημιουργήθηκε στο facebook για τη διαδικτυακή, εξ αποστάσεως, συνεργασία, επικοινωνία, κοινοποίηση και σχολιασμό μελοποιημένων ποιημάτων. Στη δράση αυτή συμμετείχαν 20 μαθητές/ριες της Γ΄ Γυμνασίου και ήταν εμπλεκόμενες οι εξής γνωστικές περιοχές: Λογοτεχνία, Μουσική, ΤΠΕ, Εικαστικά.
Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Κεντρικής Μακεδονίας για τις ΤΠΕ
Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντ... more Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες κι οι κοινωνιοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο και μαθαίνουν μέσα από δραστηριότητες αλληλεπίδρασης κι επικοινωνίας. Η ιστοσελίδα αποτελεί ένα τέτοιο εργαλείο. Στη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση η ιστοσελίδα που κατασκευάστηκε με το εργαλείο wix λειτουργεί ως περιβάλλον συνεργατικής μάθησης αλλά κι ως τρόπος παρουσίασης των μαθητικών εργασιών. Ως εκ τούτου, οι μαθητές θεωρούνται συνδημιουργοί της ιστοσελίδας, καθώς συμπληρώνουν το περιεχόμενο της προκειμένου να οδηγηθούν σταδιακά στο τελικό προϊόν, την παραγωγή γραπτού λόγου σε αυθεντικό επικοινωνιακό περιβάλλον. Παράλληλα, αξιοποιούνται γελοιογραφίες της επικαιρότητας ως αφόρμηση και σύνδεση του μαθήματος με θέματα και προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία.
Βέλτιστο σενάριο στην πλατφόρμα Αίσωπος: http://aesop.iep.edu.gr/node/16140 Πρακτικά Συνεδρίου, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την προώθηση της εκπαιδευτικής καινοτομίας, τόμος Γ
Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύον... more Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες και οι κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές/ριες αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο και μαθαίνουν μέσα από δραστηριότητες αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Το wiki ως εργαλείο του web 2.0 εξασφαλίζει αυτό το νέο πλαίσιο μάθησης δημιουργώντας αυθεντικές περιστάσεις επικοινωνίας. Το συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο είναι εμπνευσμένο από διαθεματική εργασία της 5ης ενότητας του σχολικού βιβλίου «Νεοελληνική Γλώσσα» της Γ΄ Γυμνασίου. Η καινοτομία της πρότασης έγκειται στη δημιουργία ενός διαδικτυακού Αντιπολεμικού Μουσείου στο συνεργατικό περιβάλλον μάθησης του wiki του οποίου οι σελίδες αντιστοιχούν στις αίθουσες του Mουσείου. Ως παραγόμενο υλικό ορίζεται – εκτός από τη συγκέντρωση αντιπολεμικού υλικού (εικόνες, πίνακες ζωγραφικής, κείμενα) - η δημιουργία ενός πολυτροπικού κειμένου με θέμα «Ειρήνη-Πόλεμος». (Βλ. και πλατφόρμα Αίσωπος http://aesop.iep.edu.gr/node/16140)
Το διαθεματικό σενάριο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος/διαγωνισμού «Κύπρος... more Το διαθεματικό σενάριο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος/διαγωνισμού «Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια: Εκπαιδευτικές Γέφυρες». Αφετηρία της δράσης αποτελεί το διήγημα του Χριστόφορου Μηλιώνη «Το συρματόπλεγμα του αίσχους» από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου (βλ. το διήγημα στο παράρτημα). Ο Μηλιώνης υπηρέτησε ως καθηγητής φιλόλογος στην Αμμόχωστο (1960-1964). Το 1995 επισκέπτεται ξανά τη διχοτομημένη πια Κύπρο και στο διήγημά του αναφέρει τις εντυπώσεις του από αυτή την επίσκεψη. Η καινοτομία της παρούσας πρότασης έγκειται στο γεγονός ότι με αφορμή το διήγημα και τα θέματα που θίγονται σε αυτό εξετάστηκαν αρκετοί τομείς του κυπριακού ελληνισμού (ιστορία, κυπριακή διάλεκτος, κείμενα κυπριακής λογοτεχνίας). Τελικό προϊόν της δράσης αποτελεί η δημιουργία ιστοσελίδας (https://mariamchl2.weebly.com/) με πρωτότυπες εικαστικές και κειμενικές εργασίες των μαθητών/ριών σχετικά με το κυπριακό ζήτημα. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν και προβληματίζονται πάνω στο κυπριακό ζήτημα και μέσα από τις δημιουργίες τους επιχειρούν να δείξουν τις συνέπειες της διχοτόμησης, αλλά και να προβάλλουν τη σημασία της επανένωσης του νησιού, την αξία της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ομόνοιας. Η αξιοποίηση ενός εργαλείου web 2.0, όπως είναι η ιστοσελίδα, δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες κι οι κοινωνιοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές/ριες αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο (McLoughlin & Lee, 2008). Στο συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο η ιστοσελίδα λειτουργεί ως περιβάλλον παρουσίασης των μαθητικών εργασιών, αλλά και διάχυσης του όλου εγχειρήματος, ώστε να υπάρξει ευαισθητοποίηση και ένας γενικότερος κριτικός προβληματισμός και άλλων μαθητών/ριών για το κυπριακό ζήτημα. Οι μαθητές/ριες θεωρούνται συνδημιουργοί της ιστοσελίδας, καθώς συμπληρώνουν το περιεχόμενο της προκειμένου να οδηγηθούν σταδιακά στο τελικό προϊόν.
Σφραγίδα καλής ανοιχτής πρακτικής στο Φωτόδεντρο: http://photodentro.edu.gr/oep/r/8532/645?locale=el
Αφετηρία της διδακτικής πρακτικής αποτελεί ο τίτλος της ενότητας «Αλέξανδρος. Η κατάκτηση της Ανα... more Αφετηρία της διδακτικής πρακτικής αποτελεί ο τίτλος της ενότητας «Αλέξανδρος. Η κατάκτηση της Ανατολής» του σχολικού βιβλίου Ιστορίας Α΄ Γυμνασίου. Επομένως, με βάση τον τίτλο, η πρόταση αποτελείται από δύο φάσεις που αντιστοιχούν σε δύο δραστηριότητες.
Στην πρώτη φάση, οι μαθητές/ριες μελετούν την προσωπικότητα του Μ. Αλέξανδρου από ποικίλες πηγές και με εργαλείο τη δημιουργική γραφή τον παρουσιάζουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πώς δηλαδή θα παρουσίαζε ο ίδιος τον εαυτό του και πώς θα τον παρουσίαζαν διαφορετικά πρόσωπα με διαφορετικά συμφέροντα. Με αυτήν την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες παράγουν αφηγηματικά κείμενα ως βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες του και συνειδητοποιούν τη δύναμη και τον ρόλο του αφηγηματικού λόγου στην κατασκευή των ταυτοτήτων. Επίσης, μελετούν πιο σφαιρικά την προσωπικότητά του χωρίς να παίρνουν ως δεδομένα μόνο όσα αναφέρονται ρητά αλλά και υπόρρητα, μπαίνοντας έτσι στη διαδικασία να ανιχνεύουν τις ιδεολογικές συνιστώσες κάθε αφήγησης. Παράλληλα προβληματίζονται για «ιστορικά» ζητήματα που αναδύονται μέσα από τη διδακτική πρακτική (λ. χ. αντικειμενικότητα ιστορίας).
Στη δεύτερη φάση, οι μαθητές/ριες δημιουργούν έναν ψηφιακό διαδραστικό χάρτη με ένα εύκολο κι εύχρηστο εργαλείο, όπως είναι το Λογισμικό ψηφιακής χαρτογράφησης Google maps. Στον ψηφιακό χάρτη καταγράφεται η πορεία του Μ. Αλέξανδρου με σύντομες και περιεκτικές πληροφορίες για κάθε μάχη ή για τις περιοχές από τις οποίες πέρασε. Με αυτή την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν με έναν «βιωματικό» τρόπο τα μέρη από τα οποία πέρασε και τις μάχες που έκριναν την εκστρατεία του, αλλά και συνειδητοποιούν ότι οι χάρτες και τα ονόματα των περιοχών αλλάζουν (λ.χ. Γρανικός = Biga Cayi) με την πάροδο των χρόνων.
Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η εν λόγω διδακτική πρόταση μπορεί να θεωρηθεί καινοτόμος είναι το γεγονός ότι προσεγγίζεται μέσα από το πρίσμα του κριτικού γραμματισμού. Με άλλα λόγια, ο κριτικός γραμματισμός αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, όπως είναι αυτή της κριτικής σκέψης. Ακόμη, οι μαθητές/ριες αναζητούν, επιλέγουν και συνθέτουν τα δικά τους κείμενα. Το όλο εγχείρημα πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό και διερευνητικό πλαίσιο εργασίας. Τέλος, όσον αφορά τη χρήση των ΤΠΕ, η καινοτομία βασίζεται στην λειτουργική κι ουσιαστική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών.
Recent research brings to the surface a distinction between the media representations of Ukrainia... more Recent research brings to the surface a distinction between the media representations of Ukrainian refugees fleeing their country when it was invaded by the Russians in February 2022, and those of refugees from Asian and African countries arriving in the EU: the former are portrayed in more favorable terms than the latter. Such a discriminatory distinction occurred and was debated in the Greek public sphere as well, when the then Minister of Migration and Asylum N. Mitarakis characterized Ukrainian refugees as real refugees explicitly stating that Asian or African refugees arriving in Greece are illegal and should not be granted the same benefits as Ukrainians. The present study offers a critical analysis of how these statements and the ensuing discussions were reported in articles coming from 3 Greek newspapers with different political orientation. More specifically, we investigate whether the texts under scrutiny reproduce racist and/or antiracist discourses and how they evaluatively frame politicians' statements on the topic at hand. To this end, we exploit specific discursive strategies from Reisigl & Wodak's (2001) discourse-historical approach as well as certain evaluative parameters identified by Bednarek (2006) in journalistic discourse. The analysis of our data reveals that all the newspapers under scrutiny reproduce refugee representations ascribing to racist discourse despite their more or less pronounced antiracist political orientation. Such representations pertain not only to those refugees who come from Asia and Africa, but also to Ukrainian refugees. ΛΕΞΕΙΣ-ΚΛΕΙΔΙΑ: Κριτική Ανάλυση Λόγου, ειδησεογραφική αξιολόγηση, ουκρανοί/ές πρόσφυγες/ισσες, αναπαραστάσεις, αντι/ρατσισμός
Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται μία διδακτική πρόταση για την ανάγνωση και επεξεργασία διηγημάτων με... more Στο άρθρο αυτό παρουσιάζεται μία διδακτική πρόταση για την ανάγνωση και επεξεργασία διηγημάτων με ενιαία θεματική σε σχέση με ένα ιστορικό γεγονός, όπως είναι αυτό της τουρκικής εισβολής στην Κύπρο, τον Ιούλιο του 1974, και των οδυνηρών συνεπειών της. Τα «Διηγήματα της Εισβολής», όπως ονομάζονται, προσεγγίζονται με βάση το νέο Πρόγραμμα Σπουδών για το μάθημα της λογοτεχνίας του Γυμνασίου στο πλαίσιο ενασχόλησης με εκτενές λογοτεχνικό έργο εντός της σχολικής τάξης (ΦΕΚ 5871Β/15-12-2021). Τα εν λόγω διηγήματα αντλήθηκαν από τον ομώνυμο τόμο1 που επιμελήθηκε ο Κώστας Λυμπουρής (2018) και καλύπτουν ένα χρονικό διάστημα 42 χρόνων. Παρόλο που στον τόμο τα διηγήματα παρουσιάζονται κατά χρονολογική σειρά με κριτήριο τη χρονολογία δημοσίευσής τους, στη διδακτική πρόταση προτείνεται η χρονική ακολουθία των γεγονότων. Βασικός στόχος της παρούσας πρότασης είναι ο διάλογος της λογοτεχνίας με την ιστορία. Η/Ο αναγνώστρια/ης προσεγγίζει το τραύμα του ’74 τόσο μέσα από τη ρεαλιστική καταγραφή των γεγονότων με τη μορφή μαρτυρικού υλικού από συγγραφείς που βίωσαν οι ίδιες/οι τα γεγονότα όσο και μέσα από τα όνειρα, τις επιθυμίες, τις εμμονές και εν ολίγοις την «αλήθεια» των ηρωίδων/ηρώων των διηγημάτων.
Η παρούσα εργασία εστιάζει στον τρόπο που έφηβοι/ες μαθητές/τριες αναπαράγουν ή αντιστέκονται στα... more Η παρούσα εργασία εστιάζει στον τρόπο που έφηβοι/ες μαθητές/τριες αναπαράγουν ή αντιστέκονται στα εθνοσεξιστικά στερεότυπα που θίγονται στο διήγημα «Διαβάζει ένα βιβλίο» του Μιχάλη Γκανά. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/τριες με αφορμή το διήγημα, έγραψαν διαλόγους, καθώς θέλαμε να εξετάσουμε τον τρόπο που οι ήρωες και οι ηρωίδες τους αναπαρίστανται να αλληλεπιδρούν. Για τους στόχους της παρούσας εργασίας επιλέχθηκαν τρεις διάλογοι. Στην ανάλυσή τους υιοθετείται κατά κύριο λόγο η κριτική ανάλυση λόγου (ΚΑΛ) (Fairclough, 1989∙ 1992∙ 1995). Στόχος είναι να συνδεθούν τρία επίπεδα ανάλυσης (μικρο-επίπεδο, μέσο-επίπεδο, μακρο-επίπεδο). Παράλληλα, αξιοποιούνται αρχές από το μοντέλο κατασκευής ταυτοτήτων μέσω της διεπίδρασης των Bucholtz & Hall (2005). Η παρούσα μελέτη, παρά τους περιορισμούς της, συμβάλλει στην υπάρχουσα βιβλιογραφία ποιοτικής μεθοδολογίας στο ευρύτερο πλαίσιο της κριτικής ανάλυσης λόγου, καθώς και στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο οι κυρίαρχοι λόγοι των εθνοσεξιστικών στερεοτύπων και της ηγεμονικής αρσενικότητας αποτελούν για τους μαθητές και τις μαθήτριες πηγή άντλησης στοιχείων για αντίστοιχες αφηγηματικές κατασκευές.
Την εποχή που η γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία των σχολικών τάξεων αποτελούν γεγονός, είναι ... more Την εποχή που η γλωσσική και πολιτισμική πολυμορφία των σχολικών τάξεων αποτελούν γεγονός, είναι σημαντικό το σχολείο να λάβει υπόψη του τα γλωσσικά ιδιώματα και τις ποικιλίες που οι μαθήτριες/μαθητές φέρουν μαζί τους, ώστε να διευκολύνει την κοινωνιογλωσσολογική προσαρμογή εκείνων των μαθητριών/μαθητών που έχουν διαφορετικές πολιτισμικές και γλωσσικές καταβολές από την επίσημη γλώσσα. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, οι πολιτισμικές και γλωσσικές διαφορές αξιοποιούνται για την παραγωγή νέων γνώσεων και δεξιοτήτων. Η αξιοποίηση της γλωσσικής πολυμορφίας μπορεί να ωφελήσει όλες/όλους τις/τους εμπλεκόμενες/ους μαθήτριες/ές, καθώς αυτές/οί θα ασκηθούν στην κριτική σκέψη, αλλά και θα αποκτήσουν μεταγνωστικές ικανότητες μέσα από την αντιπαραβολή διαφορετικών γλωσσών. Οι μαθήτριες/ές θα αρχίσουν να αισθάνονται σημαντική την προσφορά τους μόνο και μόνο από το γεγονός ότι οι εκπαιδευτικοί το εκτιμούν, αλλά θα αναπτύξουν και τις γλωσσικές τους ικανότητες με την αξιοποίηση της γλώσσας μέσα σε μια ευρύτερη ποικιλία γλωσσικών καταστάσεων. Η πρόταση που ακολουθεί αξιοποιεί την πολυγλωσσία μέσα από μια δραστηριότητα που δοκιμάστηκε στο μάθημα της Οδύσσειας κατά το σχολικό έτος 2020-2021. Το μεγαλύτερο μέρος της δράσης πραγματοποιήθηκε εξ αποστάσεως, τόσο σύγχρονα όσο και ασύγχρονα, λόγω της πανδημίας και των ιδιαίτερων εκπαιδευτικών συνθηκών που αυτή δημιούργησε.
Η παρούσα εργασία επιχειρεί να συνδυάσει τη δημιουργική γραφή με τον κριτικό γραμματισμό στο πλαί... more Η παρούσα εργασία επιχειρεί να συνδυάσει τη δημιουργική γραφή με τον κριτικό γραμματισμό στο πλαίσιο του μαθήματος της λογοτεχνίας, έχοντας ως απώτερο στόχο την αποδόμηση των έμφυλων λόγων. Η δημιουργική γραφή στην εν λόγω εργασία εμπλέκεται με τον κριτικό γραμματισμό σε δύο φάσεις, στην αρχή και στο τέλος της διδακτικής προσέγγισης. Στην αρχή, μέσω της δημιουργίας διαλογικών κειμένων με τα οποία οι μαθητές/ριες εκφράζουν τη δική τους οπτική και τον τρόπο που οι ίδιοι/ες προσλαμβάνουν την ιστορία των λογοτεχνικών αποσπασμάτων. Στο τέλος, μέσα από δραστηριότητες μετασχηματισμού. Στη δεύτερη φάση, οι μαθήτριες/ές είναι απαραίτητο, αφού εκτεθούν σε διαφορετικές θεωρήσεις του κόσμου, να σταθούν κριτικά απέναντί τους, να τις συγκρίνουν και να αναρωτηθούν αν τα κείμενα με τα οποία έχουν έρθει σε επαφή θα μπορούσαν να δημιουργηθούν με διαφορετικό τρόπο. Κατά συνέπεια, μέσα από αυτή την οπτική, η δημιουργική γραφή -σε συνδυασμό με κατάλληλες πρακτικές κριτικού γραμματισμού- μπορεί να καταστεί σημαντικό εργαλείο στην αναδιαμόρφωση θέσεων και απόψεων που συναντώνται σε ποικίλα κείμενα, προβάλλοντας εναλλακτικά πρότυπα.
Η μουσειοπαιδαγωγική ως επιστημονικός κλάδος ενώνει δύο πεδία, την παιδαγωγική και τη μουσειολογ... more Η μουσειοπαιδαγωγική ως επιστημονικός κλάδος ενώνει δύο πεδία, την παιδαγωγική και τη μουσειολογία. Στο πλαίσιο αυτό, μπορούν να συνυπάρξουν οι επιστήμες της λογοτεχνίας και της ιστορίας. Μια τέτοια περίπτωση συνύπαρξης πεδίων, μπορεί να βρει εφαρμογή στα μουσεία λογοτεχνίας. Τα εν λόγω μουσεία επικεντρώνονται στην πρόσληψη της λογοτεχνίας μέσω εκπαιδευτικών προγραμμάτων που εστιάζουν στη βιωματική προσέγγιση. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει πώς ένα μουσείο που αναφέρεται στη ζωή ενός δημιουργού και συνδέεται με μια ιστορική περίοδο μπορεί να αξιοποιηθεί και στην ψηφιακή του μορφή για την ανάπτυξη μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων. Ως διδακτικό παράδειγμα αξιοποιείται η ιδέα του Μουσείου Άννα Φρανκ. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση μέσω μιας εφαρμογής (artsteps) ανακατασκευάζεται με συνδημιουργούς τους μαθητές/τις μαθήτριες. Επιπλέον, δημιουργείται και προτείνεται εκπαιδευτικό υλικό. Οι μαθητές/τριες στη διάρκεια της εικονικής περιήγησης έχουν την ευκαιρία να διαδράσουν με το φωτογραφικό υλικό, να διαβάσουν λογοτεχνικά αποσπάσματα και εν τέλει να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα της Άννας Φρανκ μέσα από το υλικό που παρουσιάζεται κατά χρονολογικές περιόδους. Παράλληλα, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ασκούνται στη γραφή έχοντας ως παράδειγμα μια έφηβη της ηλικίας τους.
Η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) συνδυάζει την κειμενική με την κοινωνική ανάλυση έχοντας ως στόχο τ... more Η Κριτική Ανάλυση Λόγου (ΚΑΛ) συνδυάζει την κειμενική με την κοινωνική ανάλυση έχοντας ως στόχο τη διερεύνηση κρυμμένων αιτιών και συνδέσεων που συμβάλλουν στην εγκαθίδρυση και αναπαραγωγή σχέσεων εξουσίας και ανισότητας. Αποτελεί ένα εργαλείο για την εξήγηση των κοινωνικών φαινομένων, αλλά συγχρόνως υποδηλώνει και μια παρέμβαση με στόχο την κοινωνική αλλαγή για τα άτομα που βρίσκονται σε μειονεκτική θέση λόγω ρατσισμού, σεξισμού κ.λπ., συνδέεται δηλαδή ρητά με ζητήματα εξουσίας και ιδεολογίας. Η παρούσα εργασία εστιάζει στο τρισδιάστατο πρότυπο Κριτικής Ανάλυσης Λόγου του Fairclough. Απώτερος στόχος η εφαρμογή του στη διδακτική πράξη και συγκεκριμένα στο μάθημα της λογοτεχνίας, ώστε να αναδειχθούν οι άνισες σχέσεις εξουσίας μεταξύ των φύλων, δηλαδή όλων εκείνων των ιδεών, αξιών και πεποιθήσεων που ρητά ή υπόρρητα κατασκευάζουν μια θέση, καθώς έχουν παγιωθεί, θεωρούνται δεδομένες και τις οποίες τα άτομα ακολουθούν, χωρίς να συνειδητοποιούν τον καταπιεστικό τους ρόλο. Η εφαρμογή αφορά το λογοτεχνικό απόσπασμα «Πρώτες Ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα που συμπεριλαμβάνεται στο εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ Γυμνασίου.
ΚΕΙΜΕΝΑ για την έρευνα, τη θεωρία, την κριτική και τη διδακτική της Παιδικής και Εφηβικής Λογοτεχνίας, 2021
Ο οπτικός γραμματισμός προβάλλει ως ζητούμενο, καθώς η εικόνα διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στ... more Ο οπτικός γραμματισμός προβάλλει ως ζητούμενο, καθώς η εικόνα διαδραματίζει σημαντικότατο ρόλο στην εποχή μας. Οι μαθητές/ριες είναι απαραίτητο να εφοδιαστούν με εργαλεία, ώστε να την κατανοούν και να την αναλύουν πολυεπίπεδα. Στο μάθημα της λογοτεχνίας η ενασχόληση μπορεί να γίνει μέσα από τα εικονοβιβλία χωρίς λέξεις (“wordless books”). Το άρθρο αφορά την αξιοποίηση της ιδέας αυτών των βιβλίων, ώστε να σχεδιαστεί μια διδακτική πρόταση που βασίζεται στη φιλοσοφία τους. Δεν χρησιμοποιείται κάποιο εικονοβιβλίο αλλά μια σειρά εικόνων που σχετίζεται με το λογοτεχνικό κείμενο Η μεταμφίεση που συμπεριλαμβάνεται στο εγχειρίδιο των Κειμένων Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Γ΄ Γυμνασίου. Το απόσπασμα προέρχεται από το μυθιστόρημα Ελένη ή ο Κανένας της Ρέας Γαλανάκη. Οι μαθητές/ριες διαβάζουν μια σειρά εικόνων και με τη βοήθεια των περικειμενικών στοιχείων, του τίτλου και του εισαγωγικού σημειώματος, συγκροτούν με τη μορφή βιογραφίας ή αυτοβιογραφίας μια ιστορία που αφορά την Ελένη Αλταμούρα Μπούκουρα, την πρώτη Ελληνίδα ζωγράφο. Το όλο εγχείρημα εντάσσεται στις αναγνωστικές θεωρίες σε συνδυασμό με τη δημιουργική γραφή
Οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι αλλαγές που επιφέρουν στις χώρες υποδοχής, συχνά συνοδεύονται απ... more Οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι αλλαγές που επιφέρουν στις χώρες υποδοχής, συχνά συνοδεύονται από έντονες αντιδράσεις. Οι εκπαιδευτικοί στο πλαίσιο της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης οφείλουν να συνδράμουν στη μείωση των ρατσιστικών στάσεων και των προκαταλήψεων απέναντι σε άτομα που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια, όπως είναι και το Teach4integration -στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκε ένα μέρος της παρούσα εργασίας- όσο και μέσα από διδακτικά αντικείμενα. Το μάθημα της λογοτεχνίας μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με την προσέγγιση ολόκληρου λογοτεχνικού βιβλίου που θίγει το προσφυγικό φαινόμενο. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως πρωταρχικό στόχο να δείξει πώς ένα λογοτεχνικό βιβλίο μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές/τις μαθήτριες απέναντι σε ένα θέμα, όπως είναι το προσφυγικό, και παράλληλα να καταστήσει εμφανή τη σημασία να διδάσκεται στο σχολείο ολόκληρο λογοτεχνικό βιβλίο, γεγονός που συντελεί στο να αναδειχθεί σαφέστερα και η κοινωνική δύναμη της λογοτεχνίας.
Πρακτικά Πανελλήνιου Συνεδρίου: Η δημιουργικότητα και η καινοτομία στην εκπαιδευτική πράξη: με αφετηρία τη μακρόχρονη εμπειρία των Πειραματικών και Πρότυπων σχολείων., 2019
Βασικό θέμα της εργασίας είναι η «γυάλινη οροφή», τα εμπόδια δηλαδή που συναντούν οι γυναίκες στο... more Βασικό θέμα της εργασίας είναι η «γυάλινη οροφή», τα εμπόδια δηλαδή που συναντούν οι γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες αναζητούν περιπτώσεις του φαινομένου στο διαδίκτυο, αφηγούνται τυχόν προσωπικές εμπειρίες από το συγγενικό ή φιλικό περιβάλλον, αναρωτιούνται για τα αίτια του φαινομένου και μαθαίνουν για τα θεσμικά όργανα της ΕΕ που προασπίζονται τα εργασιακά δικαιώματα των γυναικών. Η εκπαιδευτική δράση υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του μαθήματος της Λογοτεχνίας με αφορμή το πρόγραμμα «Teachers4Europe». Το διήγημα του σχολικού βιβλίου Λογοτεχνίας «Ένας αριθμός» του Ά. Τσέχοφ, που θίγει το θέμα της εργασιακής εκμετάλλευσης και της παθητικής στάσης μιας γυναίκας στη Ρωσία του 19ου αιώνα, αποτελεί το έναυσμα, για να εξετάσουν οι μαθητές/-τριες τι συμβαίνει στην Ευρώπη του 21ου αιώνα σε σχέση με τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες εργάστηκαν κυρίως ομαδοσυνεργατικά αλλά και ατομικά πάνω σε ένα μοντέλο Κριτικού Γραμματισμού, αξιοποιώντας, συγχρόνως, λειτουργικά τις Νέες Τεχνολογίες.
Πρακτικά 2ου Πανελλήνιου Συνεδρίου "Εκπαίδευση στον 21ο αιώνα: θεωρία και πράξη. Αναζητώντας το ελκυστικό και αποτελεσματικο σχολείο" , 2017
Η δημιουργική γραφή από το σχολικό έτος 2016-2017 εισέρχεται κι επίσημα στο γυμνάσιο στο πλαίσιο ... more Η δημιουργική γραφή από το σχολικό έτος 2016-2017 εισέρχεται κι επίσημα στο γυμνάσιο στο πλαίσιο του μαθήματος της λογοτεχνίας, και συγκεκριμένα στη φάση της γραπτής αξιολόγησης του μαθήματος, καθώς στο τρίτο θέμα του γραπτού εξεταζομένου δοκιμίου οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα επιλογής ανάμεσα σε δύο ερωτήσεις∙ αναγνωστικής ανταπόκρισης και δημιουργικής γραφής, σύμφωνα με το νέο Προεδρικό Διάταγμα (126/2016-ΦΕΚ 211/β/11-11-2016) για τις αλλαγές στο γυμνάσιο. Η εργασία έχει ως στόχο να παρουσιάσει τις απόψεις και τη στάση των μαθητών μιας σχολικής τάξης κι ενός πολιτιστικού προγράμματος-εργαστηρίου, γυμνασίου αστικού κέντρου απέναντι στη δημιουργική γραφή και τη βαθμολογική της αξιολόγηση ως αφορμή για διάλογο γύρω από τη διδασκαλία και την αξιολόγησή της στο γυμνάσιο. Οι απόψεις των μαθητών συλλέγονται με σύντομα «ερωτηματολόγια» τεσσάρων ανοιχτών ερωτήσεων, στις οποίες οι μαθητές καλούνται ουσιαστικά να εκφράσουν τις σκέψεις τους για τις δραστηριότητες δημιουργικής γραφής, αλλά και να αιτιολογήσουν την επιλογή της ερώτησης-θέματος στην περίπτωση του εξεταζόμενου δοκιμίου. Οι ανοιχτές ερωτήσεις συμπληρώθηκαν στην τάξη με σχετικές διευκρινίσεις από την εκπαιδευτικό στις περιπτώσεις που χρειάστηκε. Αν και το ερωτηματολόγιο συνδέεται παραδοσιακά με μεγάλης κλίμακας έρευνες, ποσοτικές ως επί το πλείστον, μπορεί να χρησιμοποιηθεί, σύμφωνα με τη βιβλιογραφία, και σε μια έρευνα μικρής κλίμακας για τη συλλογή ποιοτικών δεδομένων.
Πρακτικά του Συνεδρίου «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» 2016
Το σχολείο προκειμένου να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας δεν ... more Το σχολείο προκειμένου να συμβαδίζει με τις απαιτήσεις μιας διαρκώς μεταβαλλόμενης κοινωνίας δεν μπορεί να στοχεύει μόνο στον τομέα των γνώσεων με τρόπο συσσωρευτικό αλλά και στην καλλιέργεια κι ανάπτυξη δεξιοτήτων, όπως αυτενέργεια, συμμετοχική μάθηση, αλληλεπίδραση, συνεργατικό πνεύμα κ.ά. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσα από δραστηριότητες που καλλιεργούν όλες τις νοητικές διεργασίες και καθιστούν το άτομο παραγωγικό σε όλη τη διάρκεια της ζωής του. Στην παρούσα εργασία περιγράφεται η τεχνική και η εφαρμογή της μεθόδου των έξι καπέλων σκέψης του Edward de Bono στο μάθημα της λογοτεχνίας σε μια προσπάθεια ανάπτυξης της δημιουργικότητας των μαθητών. Συγκεκριμένα, η εφαρμογή υλοποιήθηκε σε μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου στο κείμενο «Οι πρώτες ενθυμήσεις» της Πηνελόπης Δέλτα.
ΠΡΑΚΤΙΚΑ 1ΟΥ ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ. ΑΝΑΔΕΙΚΝΥΟΝΤΑΣ ΓΕΦΥΡΕΣ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗ ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΣΧΟΛΕΙΟ, 2019
Η εκπαίδευση είναι μια διεργασία πολυσύνθετη και πολυδιάστατη στην οποία ο εκπαιδευτικός χρειάζετ... more Η εκπαίδευση είναι μια διεργασία πολυσύνθετη και πολυδιάστατη στην οποία ο εκπαιδευτικός χρειάζεται να κινείται ευέλικτα προκειμένου να υλοποιήσει τόσο τους γνωστικούς στόχους του διδακτικού του αντικειμένου, σύμφωνα με το Αναλυτικό Πρόγραμμα, όσο και την καλλιέργεια σημαντικών νοητικών δεξιοτήτων, όπως είναι η ανάπτυξη της κριτικής και δημιουργικής σκέψης. Προς αυτή την κατεύθυνση μπορούν να συνεισφέρουν οι εικαστικές τέχνες. Στην παρούσα ανακοίνωση αναλύεται ένα οπτικό εικαστικό έργο, η Γκουέρνικα του Πικάσο, σύμφωνα με τις τέσσερις φάσεις της στοχαστικής προσέγγισης του Perkins (1994). Συγχρόνως, η Γκουέρνικα λειτουργεί ως έναυσμα δημιουργικών δραστηριοτήτων και συνδέεται με το σκίτσο «Η Γκουέρνικα του Αιγαίου» του Βούλγαρου σκιτσογράφου Jovcho Savov.
Το άρθρο αυτό έχει διττό στόχο, αφενός επιχειρεί να παρουσιάσει την αναγκαιότητα σύνδεσης του κρι... more Το άρθρο αυτό έχει διττό στόχο, αφενός επιχειρεί να παρουσιάσει την αναγκαιότητα σύνδεσης του κριτικού γραμματισμού με τη λογοτεχνία ως προς την ανίχνευση έμφυλων ταυτοτήτων και αφετέρου να δώσει το θεωρητικό πλαίσιο ενός μοντέλου κριτικού γραμματισμού. Ο κριτικός γραμματισμός, παρόλο που αναφέρεται ως επιδιωκόμενος στόχος στα επίσημα θεσμοθετημένα κείμενα, δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθήτριες/ές στερούνται τη δυνατότητα να σταθούν κριτικά απέναντι στα κείμενα και να τα αμφισβητήσουν. Επομένως, η σύνδεση του μαθήματος της λογοτεχνίας με τον κριτικό γραμματισμό υπό το πρίσμα της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης θεωρείται απαραίτητη προκειμένου οι μαθήτριες/ές να αποκτήσουν τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισοτήτων καθώς και να μη δέχονται ως δεδομένες τις έμφυλες ταυτότητες που προβάλλονται.
Βασική παραδοχή της εργασίας είναι ότι τα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) δεν είναι αντικειμενικά και ιδ... more Βασική παραδοχή της εργασίας είναι ότι τα Προγράμματα Σπουδών (ΠΣ) δεν είναι αντικειμενικά και ιδεολογικά ουδέτερα κείμενα, καθώς αντανακλούν και αναπαράγουν τους κυρίαρχους λόγους. Από την άλλη, ο κριτικός γραμματισμός θέτει στο επίκεντρο του τη συνειδητοποίηση της ανάγκης για αλλαγή και την αποδέσμευση του ατόμου από κυρίαρχες αντιλήψεις και ιδεολογίες. Με βάση τα παραπάνω, στόχος της εργασίας είναι να δειχθεί κατά πόσο το μάθημα της λογοτεχνίας, όπως παρουσιάζεται στο Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο Προγράμματος Σπουδών (ΔΕΠΠΣ) και στο Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΑΠΣ) του 2003, στο Πιλοτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΠΣ) του 2011 αλλά και στις Οδηγίες Διδασκαλίας των Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο (Οδηγίες 2016), συνδέεται με τον κριτικό γραμματισμό. Μέσα από την κριτική επισκόπηση των συγκεκριμένων θεσμικών κειμένων καταγράφονται τα σημεία εκείνα που ενδεχομένως βοηθούν ή και εμποδίζουν την ανάπτυξη του κριτικού γραμματισμού.
Τα Πρακτικά του Συνεδρίου «Η εκπαίδευση στην εποχή των Τ.Π.Ε.» 2015
Η εκπαιδευτική δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος που είχε ως στόχο τη ... more Η εκπαιδευτική δράση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο πολιτιστικού προγράμματος που είχε ως στόχο τη γνωριμία των μαθητών/ριών με ποιητές της γενιάς του ΄30 και μελοποιημένα ποιήματά τους. Μερικές από τις δράσεις της ομάδας ήταν η δημιουργία βιογραφικών σημειωμάτων, η καταγραφή μελοποιημένων ποιημάτων, οι καλλιτεχνικές, εικαστικές δημιουργίες και οι ασκήσεις δημιουργικής γραφής με θέμα τη μελοποιημένη ποίηση ή με έναυσμα τα ποιήματα. Ως τελικό παραγόμενο προϊόν θεωρείται η εκδήλωση στο πλαίσιο της παγκόσμιας ημέρας ποίησης και οι 4 ραδιοφωνικές εκπομπές των μαθητών/ριών στην Ελληνική Ραδιοφωνία Ρόδου αφιερωμένες στους ποιητές Σεφέρη, Ελύτη, Ρίτσο, Καββαδία. Τόπο συνάντησης -εκτός της σχολικής αίθουσας- αποτέλεσε και το διαδίκτυο και συγκεκριμένα μια κλειστή ομάδα που δημιουργήθηκε στο facebook για τη διαδικτυακή, εξ αποστάσεως, συνεργασία, επικοινωνία, κοινοποίηση και σχολιασμό μελοποιημένων ποιημάτων. Στη δράση αυτή συμμετείχαν 20 μαθητές/ριες της Γ΄ Γυμνασίου και ήταν εμπλεκόμενες οι εξής γνωστικές περιοχές: Λογοτεχνία, Μουσική, ΤΠΕ, Εικαστικά.
Πρακτικά του 4ου Πανελλήνιου Εκπαιδευτικού Συνεδρίου Κεντρικής Μακεδονίας για τις ΤΠΕ
Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντ... more Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες κι οι κοινωνιοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο και μαθαίνουν μέσα από δραστηριότητες αλληλεπίδρασης κι επικοινωνίας. Η ιστοσελίδα αποτελεί ένα τέτοιο εργαλείο. Στη συγκεκριμένη διδακτική πρόταση η ιστοσελίδα που κατασκευάστηκε με το εργαλείο wix λειτουργεί ως περιβάλλον συνεργατικής μάθησης αλλά κι ως τρόπος παρουσίασης των μαθητικών εργασιών. Ως εκ τούτου, οι μαθητές θεωρούνται συνδημιουργοί της ιστοσελίδας, καθώς συμπληρώνουν το περιεχόμενο της προκειμένου να οδηγηθούν σταδιακά στο τελικό προϊόν, την παραγωγή γραπτού λόγου σε αυθεντικό επικοινωνιακό περιβάλλον. Παράλληλα, αξιοποιούνται γελοιογραφίες της επικαιρότητας ως αφόρμηση και σύνδεση του μαθήματος με θέματα και προβλήματα που απασχολούν την κοινωνία.
Βέλτιστο σενάριο στην πλατφόρμα Αίσωπος: http://aesop.iep.edu.gr/node/16140 Πρακτικά Συνεδρίου, 1ο Πανελλήνιο Συνέδριο για την προώθηση της εκπαιδευτικής καινοτομίας, τόμος Γ
Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύον... more Η αξιοποίηση των web 2.0 εργαλείων δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες και οι κοινωνικοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές/ριες αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο και μαθαίνουν μέσα από δραστηριότητες αλληλεπίδρασης και επικοινωνίας. Το wiki ως εργαλείο του web 2.0 εξασφαλίζει αυτό το νέο πλαίσιο μάθησης δημιουργώντας αυθεντικές περιστάσεις επικοινωνίας. Το συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο είναι εμπνευσμένο από διαθεματική εργασία της 5ης ενότητας του σχολικού βιβλίου «Νεοελληνική Γλώσσα» της Γ΄ Γυμνασίου. Η καινοτομία της πρότασης έγκειται στη δημιουργία ενός διαδικτυακού Αντιπολεμικού Μουσείου στο συνεργατικό περιβάλλον μάθησης του wiki του οποίου οι σελίδες αντιστοιχούν στις αίθουσες του Mουσείου. Ως παραγόμενο υλικό ορίζεται – εκτός από τη συγκέντρωση αντιπολεμικού υλικού (εικόνες, πίνακες ζωγραφικής, κείμενα) - η δημιουργία ενός πολυτροπικού κειμένου με θέμα «Ειρήνη-Πόλεμος». (Βλ. και πλατφόρμα Αίσωπος http://aesop.iep.edu.gr/node/16140)
Το διαθεματικό σενάριο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος/διαγωνισμού «Κύπρος... more Το διαθεματικό σενάριο υλοποιήθηκε στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος/διαγωνισμού «Κύπρος-Ελλάδα-Ομογένεια: Εκπαιδευτικές Γέφυρες». Αφετηρία της δράσης αποτελεί το διήγημα του Χριστόφορου Μηλιώνη «Το συρματόπλεγμα του αίσχους» από τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Β΄ Γυμνασίου (βλ. το διήγημα στο παράρτημα). Ο Μηλιώνης υπηρέτησε ως καθηγητής φιλόλογος στην Αμμόχωστο (1960-1964). Το 1995 επισκέπτεται ξανά τη διχοτομημένη πια Κύπρο και στο διήγημά του αναφέρει τις εντυπώσεις του από αυτή την επίσκεψη. Η καινοτομία της παρούσας πρότασης έγκειται στο γεγονός ότι με αφορμή το διήγημα και τα θέματα που θίγονται σε αυτό εξετάστηκαν αρκετοί τομείς του κυπριακού ελληνισμού (ιστορία, κυπριακή διάλεκτος, κείμενα κυπριακής λογοτεχνίας). Τελικό προϊόν της δράσης αποτελεί η δημιουργία ιστοσελίδας (https://mariamchl2.weebly.com/) με πρωτότυπες εικαστικές και κειμενικές εργασίες των μαθητών/ριών σχετικά με το κυπριακό ζήτημα. Πιο συγκεκριμένα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν και προβληματίζονται πάνω στο κυπριακό ζήτημα και μέσα από τις δημιουργίες τους επιχειρούν να δείξουν τις συνέπειες της διχοτόμησης, αλλά και να προβάλλουν τη σημασία της επανένωσης του νησιού, την αξία της ειρήνης, της δημοκρατίας και της ομόνοιας. Η αξιοποίηση ενός εργαλείου web 2.0, όπως είναι η ιστοσελίδα, δημιουργεί ένα διαφορετικό πλαίσιο μάθησης στο οποίο πρωτεύοντα ρόλο διαδραματίζουν οι σύγχρονες θεωρίες μάθησης, όπως είναι οι γνωστικές θεωρίες κι οι κοινωνιοπολιτισμικές θεωρήσεις για τη μάθηση, σύμφωνα με τις οποίες οι μαθητές/ριες αναλαμβάνουν ενεργητικό ρόλο (McLoughlin & Lee, 2008). Στο συγκεκριμένο διδακτικό σενάριο η ιστοσελίδα λειτουργεί ως περιβάλλον παρουσίασης των μαθητικών εργασιών, αλλά και διάχυσης του όλου εγχειρήματος, ώστε να υπάρξει ευαισθητοποίηση και ένας γενικότερος κριτικός προβληματισμός και άλλων μαθητών/ριών για το κυπριακό ζήτημα. Οι μαθητές/ριες θεωρούνται συνδημιουργοί της ιστοσελίδας, καθώς συμπληρώνουν το περιεχόμενο της προκειμένου να οδηγηθούν σταδιακά στο τελικό προϊόν.
Σφραγίδα καλής ανοιχτής πρακτικής στο Φωτόδεντρο: http://photodentro.edu.gr/oep/r/8532/645?locale=el
Αφετηρία της διδακτικής πρακτικής αποτελεί ο τίτλος της ενότητας «Αλέξανδρος. Η κατάκτηση της Ανα... more Αφετηρία της διδακτικής πρακτικής αποτελεί ο τίτλος της ενότητας «Αλέξανδρος. Η κατάκτηση της Ανατολής» του σχολικού βιβλίου Ιστορίας Α΄ Γυμνασίου. Επομένως, με βάση τον τίτλο, η πρόταση αποτελείται από δύο φάσεις που αντιστοιχούν σε δύο δραστηριότητες.
Στην πρώτη φάση, οι μαθητές/ριες μελετούν την προσωπικότητα του Μ. Αλέξανδρου από ποικίλες πηγές και με εργαλείο τη δημιουργική γραφή τον παρουσιάζουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πώς δηλαδή θα παρουσίαζε ο ίδιος τον εαυτό του και πώς θα τον παρουσίαζαν διαφορετικά πρόσωπα με διαφορετικά συμφέροντα. Με αυτήν την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες παράγουν αφηγηματικά κείμενα ως βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες του και συνειδητοποιούν τη δύναμη και τον ρόλο του αφηγηματικού λόγου στην κατασκευή των ταυτοτήτων. Επίσης, μελετούν πιο σφαιρικά την προσωπικότητά του χωρίς να παίρνουν ως δεδομένα μόνο όσα αναφέρονται ρητά αλλά και υπόρρητα, μπαίνοντας έτσι στη διαδικασία να ανιχνεύουν τις ιδεολογικές συνιστώσες κάθε αφήγησης. Παράλληλα προβληματίζονται για «ιστορικά» ζητήματα που αναδύονται μέσα από τη διδακτική πρακτική (λ. χ. αντικειμενικότητα ιστορίας).
Στη δεύτερη φάση, οι μαθητές/ριες δημιουργούν έναν ψηφιακό διαδραστικό χάρτη με ένα εύκολο κι εύχρηστο εργαλείο, όπως είναι το Λογισμικό ψηφιακής χαρτογράφησης Google maps. Στον ψηφιακό χάρτη καταγράφεται η πορεία του Μ. Αλέξανδρου με σύντομες και περιεκτικές πληροφορίες για κάθε μάχη ή για τις περιοχές από τις οποίες πέρασε. Με αυτή την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν με έναν «βιωματικό» τρόπο τα μέρη από τα οποία πέρασε και τις μάχες που έκριναν την εκστρατεία του, αλλά και συνειδητοποιούν ότι οι χάρτες και τα ονόματα των περιοχών αλλάζουν (λ.χ. Γρανικός = Biga Cayi) με την πάροδο των χρόνων.
Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η εν λόγω διδακτική πρόταση μπορεί να θεωρηθεί καινοτόμος είναι το γεγονός ότι προσεγγίζεται μέσα από το πρίσμα του κριτικού γραμματισμού. Με άλλα λόγια, ο κριτικός γραμματισμός αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, όπως είναι αυτή της κριτικής σκέψης. Ακόμη, οι μαθητές/ριες αναζητούν, επιλέγουν και συνθέτουν τα δικά τους κείμενα. Το όλο εγχείρημα πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό και διερευνητικό πλαίσιο εργασίας. Τέλος, όσον αφορά τη χρήση των ΤΠΕ, η καινοτομία βασίζεται στην λειτουργική κι ουσιαστική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών.
Uploads
Papers by maria michali
που εστιάζουν στη βιωματική προσέγγιση. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει πώς ένα μουσείο που αναφέρεται στη ζωή ενός δημιουργού και συνδέεται με μια ιστορική περίοδο μπορεί να αξιοποιηθεί και στην ψηφιακή του μορφή για την ανάπτυξη μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων. Ως διδακτικό παράδειγμα
αξιοποιείται η ιδέα του Μουσείου Άννα Φρανκ. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση μέσω μιας εφαρμογής (artsteps) ανακατασκευάζεται με συνδημιουργούς τους μαθητές/τις μαθήτριες. Επιπλέον, δημιουργείται και προτείνεται εκπαιδευτικό υλικό.
Οι μαθητές/τριες στη διάρκεια της εικονικής περιήγησης έχουν την ευκαιρία να διαδράσουν με το φωτογραφικό υλικό, να διαβάσουν λογοτεχνικά αποσπάσματα και εν τέλει να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα της Άννας Φρανκ μέσα από το υλικό που
παρουσιάζεται κατά χρονολογικές περιόδους. Παράλληλα, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ασκούνται στη γραφή έχοντας ως παράδειγμα μια έφηβη της ηλικίας τους.
διαπολιτισμικής εκπαίδευσης οφείλουν να συνδράμουν στη μείωση των ρατσιστικών στάσεων και των προκαταλήψεων απέναντι σε άτομα που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια, όπως είναι και το Teach4integration -στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκε ένα μέρος της παρούσα εργασίας- όσο και μέσα από διδακτικά αντικείμενα. Το μάθημα της λογοτεχνίας μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με την προσέγγιση ολόκληρου λογοτεχνικού βιβλίου που θίγει το προσφυγικό φαινόμενο. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως πρωταρχικό στόχο να δείξει πώς ένα λογοτεχνικό βιβλίο μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές/τις μαθήτριες απέναντι σε ένα θέμα, όπως είναι το προσφυγικό, και παράλληλα να καταστήσει εμφανή τη σημασία να διδάσκεται στο σχολείο ολόκληρο λογοτεχνικό βιβλίο, γεγονός που συντελεί στο να αναδειχθεί σαφέστερα και η κοινωνική δύναμη της λογοτεχνίας.
στο πλαίσιο του μαθήματος της Λογοτεχνίας με αφορμή το πρόγραμμα «Teachers4Europe». Το διήγημα του σχολικού βιβλίου Λογοτεχνίας «Ένας αριθμός» του Ά. Τσέχοφ, που θίγει το θέμα της εργασιακής εκμετάλλευσης και της παθητικής στάσης μιας γυναίκας στη Ρωσία του 19ου αιώνα, αποτελεί το έναυσμα, για να εξετάσουν οι μαθητές/-τριες τι συμβαίνει στην Ευρώπη του 21ου αιώνα σε σχέση με τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες εργάστηκαν κυρίως ομαδοσυνεργατικά αλλά και ατομικά πάνω σε ένα μοντέλο Κριτικού
Γραμματισμού, αξιοποιώντας, συγχρόνως, λειτουργικά τις Νέες Τεχνολογίες.
στόχος στα επίσημα θεσμοθετημένα κείμενα, δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθήτριες/ές στερούνται τη δυνατότητα να σταθούν κριτικά απέναντι στα κείμενα και να τα
αμφισβητήσουν. Επομένως, η σύνδεση του μαθήματος της λογοτεχνίας με τον κριτικό γραμματισμό υπό το πρίσμα της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης θεωρείται απαραίτητη προκειμένου οι μαθήτριες/ές να αποκτήσουν τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισοτήτων καθώς και να μη δέχονται ως δεδομένες τις έμφυλες ταυτότητες που προβάλλονται.
Σπουδών (ΠΠΣ) του 2011 αλλά και στις Οδηγίες Διδασκαλίας των Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο (Οδηγίες 2016), συνδέεται με τον κριτικό γραμματισμό. Μέσα από την κριτική επισκόπηση των συγκεκριμένων θεσμικών κειμένων καταγράφονται τα σημεία εκείνα που ενδεχομένως βοηθούν ή και εμποδίζουν την ανάπτυξη του κριτικού γραμματισμού.
(Βλ. και πλατφόρμα Αίσωπος http://aesop.iep.edu.gr/node/16140)
Teaching Documents by maria michali
Στην πρώτη φάση, οι μαθητές/ριες μελετούν την προσωπικότητα του Μ. Αλέξανδρου από ποικίλες πηγές και με εργαλείο τη δημιουργική γραφή τον παρουσιάζουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πώς δηλαδή θα παρουσίαζε ο ίδιος τον εαυτό του και πώς θα τον παρουσίαζαν διαφορετικά πρόσωπα με διαφορετικά συμφέροντα. Με αυτήν την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες παράγουν αφηγηματικά κείμενα ως βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες του και συνειδητοποιούν τη δύναμη και τον ρόλο του αφηγηματικού λόγου στην κατασκευή των ταυτοτήτων. Επίσης, μελετούν πιο σφαιρικά την προσωπικότητά του χωρίς να παίρνουν ως δεδομένα μόνο όσα αναφέρονται ρητά αλλά και υπόρρητα, μπαίνοντας έτσι στη διαδικασία να ανιχνεύουν τις ιδεολογικές συνιστώσες κάθε αφήγησης. Παράλληλα προβληματίζονται για «ιστορικά» ζητήματα που αναδύονται μέσα από τη διδακτική πρακτική (λ. χ. αντικειμενικότητα ιστορίας).
Στη δεύτερη φάση, οι μαθητές/ριες δημιουργούν έναν ψηφιακό διαδραστικό χάρτη με ένα εύκολο κι εύχρηστο εργαλείο, όπως είναι το Λογισμικό ψηφιακής χαρτογράφησης Google maps. Στον ψηφιακό χάρτη καταγράφεται η πορεία του Μ. Αλέξανδρου με σύντομες και περιεκτικές πληροφορίες για κάθε μάχη ή για τις περιοχές από τις οποίες πέρασε. Με αυτή την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν με έναν «βιωματικό» τρόπο τα μέρη από τα οποία πέρασε και τις μάχες που έκριναν την εκστρατεία του, αλλά και συνειδητοποιούν ότι οι χάρτες και τα ονόματα των περιοχών αλλάζουν (λ.χ. Γρανικός = Biga Cayi) με την πάροδο των χρόνων.
Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η εν λόγω διδακτική πρόταση μπορεί να θεωρηθεί καινοτόμος είναι το γεγονός ότι προσεγγίζεται μέσα από το πρίσμα του κριτικού γραμματισμού. Με άλλα λόγια, ο κριτικός γραμματισμός αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, όπως είναι αυτή της κριτικής σκέψης. Ακόμη, οι μαθητές/ριες αναζητούν, επιλέγουν και συνθέτουν τα δικά τους κείμενα. Το όλο εγχείρημα πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό και διερευνητικό πλαίσιο εργασίας. Τέλος, όσον αφορά τη χρήση των ΤΠΕ, η καινοτομία βασίζεται στην λειτουργική κι ουσιαστική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών.
(Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική: http://photodentro.edu.gr/oep/r/8532/645?locale=el)
που εστιάζουν στη βιωματική προσέγγιση. Η παρούσα εργασία έχει ως στόχο να αναδείξει πώς ένα μουσείο που αναφέρεται στη ζωή ενός δημιουργού και συνδέεται με μια ιστορική περίοδο μπορεί να αξιοποιηθεί και στην ψηφιακή του μορφή για την ανάπτυξη μουσειοπαιδαγωγικών δραστηριοτήτων. Ως διδακτικό παράδειγμα
αξιοποιείται η ιδέα του Μουσείου Άννα Φρανκ. Στη συγκεκριμένη, όμως, περίπτωση μέσω μιας εφαρμογής (artsteps) ανακατασκευάζεται με συνδημιουργούς τους μαθητές/τις μαθήτριες. Επιπλέον, δημιουργείται και προτείνεται εκπαιδευτικό υλικό.
Οι μαθητές/τριες στη διάρκεια της εικονικής περιήγησης έχουν την ευκαιρία να διαδράσουν με το φωτογραφικό υλικό, να διαβάσουν λογοτεχνικά αποσπάσματα και εν τέλει να σκιαγραφήσουν την προσωπικότητα της Άννας Φρανκ μέσα από το υλικό που
παρουσιάζεται κατά χρονολογικές περιόδους. Παράλληλα, μέσα από βιωματικές δραστηριότητες ασκούνται στη γραφή έχοντας ως παράδειγμα μια έφηβη της ηλικίας τους.
διαπολιτισμικής εκπαίδευσης οφείλουν να συνδράμουν στη μείωση των ρατσιστικών στάσεων και των προκαταλήψεων απέναντι σε άτομα που προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί τόσο μέσα από εκπαιδευτικά προγράμματα και σεμινάρια, όπως είναι και το Teach4integration -στο πλαίσιο του οποίου υλοποιήθηκε ένα μέρος της παρούσα εργασίας- όσο και μέσα από διδακτικά αντικείμενα. Το μάθημα της λογοτεχνίας μπορεί να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, κυρίως με την προσέγγιση ολόκληρου λογοτεχνικού βιβλίου που θίγει το προσφυγικό φαινόμενο. Η συγκεκριμένη εργασία έχει ως πρωταρχικό στόχο να δείξει πώς ένα λογοτεχνικό βιβλίο μπορεί να ευαισθητοποιήσει τους μαθητές/τις μαθήτριες απέναντι σε ένα θέμα, όπως είναι το προσφυγικό, και παράλληλα να καταστήσει εμφανή τη σημασία να διδάσκεται στο σχολείο ολόκληρο λογοτεχνικό βιβλίο, γεγονός που συντελεί στο να αναδειχθεί σαφέστερα και η κοινωνική δύναμη της λογοτεχνίας.
στο πλαίσιο του μαθήματος της Λογοτεχνίας με αφορμή το πρόγραμμα «Teachers4Europe». Το διήγημα του σχολικού βιβλίου Λογοτεχνίας «Ένας αριθμός» του Ά. Τσέχοφ, που θίγει το θέμα της εργασιακής εκμετάλλευσης και της παθητικής στάσης μιας γυναίκας στη Ρωσία του 19ου αιώνα, αποτελεί το έναυσμα, για να εξετάσουν οι μαθητές/-τριες τι συμβαίνει στην Ευρώπη του 21ου αιώνα σε σχέση με τις γυναίκες στον εργασιακό χώρο. Οι μαθητές/-τριες εργάστηκαν κυρίως ομαδοσυνεργατικά αλλά και ατομικά πάνω σε ένα μοντέλο Κριτικού
Γραμματισμού, αξιοποιώντας, συγχρόνως, λειτουργικά τις Νέες Τεχνολογίες.
στόχος στα επίσημα θεσμοθετημένα κείμενα, δεν προσδιορίζεται με σαφήνεια και έρχεται σε αντίφαση με το ισχύον εκπαιδευτικό σύστημα. Με αυτόν τον τρόπο, οι μαθήτριες/ές στερούνται τη δυνατότητα να σταθούν κριτικά απέναντι στα κείμενα και να τα
αμφισβητήσουν. Επομένως, η σύνδεση του μαθήματος της λογοτεχνίας με τον κριτικό γραμματισμό υπό το πρίσμα της κριτικής γλωσσικής επίγνωσης θεωρείται απαραίτητη προκειμένου οι μαθήτριες/ές να αποκτήσουν τα εργαλεία για την αντιμετώπιση των διακρίσεων και των ανισοτήτων καθώς και να μη δέχονται ως δεδομένες τις έμφυλες ταυτότητες που προβάλλονται.
Σπουδών (ΠΠΣ) του 2011 αλλά και στις Οδηγίες Διδασκαλίας των Φιλολογικών Μαθημάτων στο Γυμνάσιο (Οδηγίες 2016), συνδέεται με τον κριτικό γραμματισμό. Μέσα από την κριτική επισκόπηση των συγκεκριμένων θεσμικών κειμένων καταγράφονται τα σημεία εκείνα που ενδεχομένως βοηθούν ή και εμποδίζουν την ανάπτυξη του κριτικού γραμματισμού.
(Βλ. και πλατφόρμα Αίσωπος http://aesop.iep.edu.gr/node/16140)
Στην πρώτη φάση, οι μαθητές/ριες μελετούν την προσωπικότητα του Μ. Αλέξανδρου από ποικίλες πηγές και με εργαλείο τη δημιουργική γραφή τον παρουσιάζουν από διαφορετικές οπτικές γωνίες, πώς δηλαδή θα παρουσίαζε ο ίδιος τον εαυτό του και πώς θα τον παρουσίαζαν διαφορετικά πρόσωπα με διαφορετικά συμφέροντα. Με αυτήν την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες παράγουν αφηγηματικά κείμενα ως βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες του και συνειδητοποιούν τη δύναμη και τον ρόλο του αφηγηματικού λόγου στην κατασκευή των ταυτοτήτων. Επίσης, μελετούν πιο σφαιρικά την προσωπικότητά του χωρίς να παίρνουν ως δεδομένα μόνο όσα αναφέρονται ρητά αλλά και υπόρρητα, μπαίνοντας έτσι στη διαδικασία να ανιχνεύουν τις ιδεολογικές συνιστώσες κάθε αφήγησης. Παράλληλα προβληματίζονται για «ιστορικά» ζητήματα που αναδύονται μέσα από τη διδακτική πρακτική (λ. χ. αντικειμενικότητα ιστορίας).
Στη δεύτερη φάση, οι μαθητές/ριες δημιουργούν έναν ψηφιακό διαδραστικό χάρτη με ένα εύκολο κι εύχρηστο εργαλείο, όπως είναι το Λογισμικό ψηφιακής χαρτογράφησης Google maps. Στον ψηφιακό χάρτη καταγράφεται η πορεία του Μ. Αλέξανδρου με σύντομες και περιεκτικές πληροφορίες για κάθε μάχη ή για τις περιοχές από τις οποίες πέρασε. Με αυτή την δραστηριότητα, οι μαθητές/ριες γνωρίζουν με έναν «βιωματικό» τρόπο τα μέρη από τα οποία πέρασε και τις μάχες που έκριναν την εκστρατεία του, αλλά και συνειδητοποιούν ότι οι χάρτες και τα ονόματα των περιοχών αλλάζουν (λ.χ. Γρανικός = Biga Cayi) με την πάροδο των χρόνων.
Ο πιο σημαντικός λόγος για τον οποίο η εν λόγω διδακτική πρόταση μπορεί να θεωρηθεί καινοτόμος είναι το γεγονός ότι προσεγγίζεται μέσα από το πρίσμα του κριτικού γραμματισμού. Με άλλα λόγια, ο κριτικός γραμματισμός αποτελεί ισχυρό εργαλείο για την ανάπτυξη δεξιοτήτων του 21ου αιώνα, όπως είναι αυτή της κριτικής σκέψης. Ακόμη, οι μαθητές/ριες αναζητούν, επιλέγουν και συνθέτουν τα δικά τους κείμενα. Το όλο εγχείρημα πραγματοποιήθηκε μέσα σε ένα ομαδοσυνεργατικό και διερευνητικό πλαίσιο εργασίας. Τέλος, όσον αφορά τη χρήση των ΤΠΕ, η καινοτομία βασίζεται στην λειτουργική κι ουσιαστική αξιοποίηση των Νέων Τεχνολογιών.
(Ανοιχτή Εκπαιδευτική Πρακτική: http://photodentro.edu.gr/oep/r/8532/645?locale=el)