Neon

Neon is 'n kleurlose, byna inerte edelgas en straal 'n kenmerkende rooi gloed af wanneer dit in vakuum-ontladingsbuise en neonlampe gebruik word en word in spoorhoeveelhede in lug aangetref.

Kenmerkende eienskappe

Neon is die tweede ligste edelgas, gloei rooierig-oranje in 'n vakuum-ontladingsbuis en het 'n verkoelingskapasiteit wat 40 keer hoër is as vloeibare helium en 3 keer hoër as vloeibare waterstof (op 'n per eenheidsvolume basis). Vir die meeste aanwendings is dit 'n minder duur verkoelingsmiddel as helium. Neon se ontlading teen normale spannings en strome is die mees intenste van al die seldsame gasse.

Aanwendings

Neon se chemiese simbool uitgebeeld met 'n neonlamp

Die rooi-oranje kleur wat neon uitstraal in 'n neonlamp word algemeen gebruik om reklametekens te maak. Neon word ook gebruik om na hierdie tipe ligte in reklametekens te verwys al word baie ander gasse gebruik om verskillende ligkleure te skep.

Ander gebruike:

hoë spanningsverklikkers
weerligafweerders
golfmeterbuise
televisiebuise
Neon en helium word ook gebruik om 'n tipe gaslaser te maak.

Vloeibare neon word ook kommersieel gebruik as 'n ekonomiese kriogeniese verkoelingsmiddel.

Geskiedenis

Neon (Grieks neos wat nuut beteken) is ontdek deur William Ramsay en Morris Travers in 1898.

Verspreiding

Neon word gewoonlik aangetref in die vorm van 'n gas met molekules wat bestaan uit 'n enkele neon-atoom. Neon is 'n seldsame gas wat in die Aarde se atmosfeer aangetref word in 'n konsentrasie van 1 deel vir elke 65 000 dele en word geproduseer deur die superverkoeling van lug en fraksionele distillasie om dit van die res van die vloeistof te skei.

Verbindings

Selfs al is neon vir alle praktiese doeleindes 'n inerte element, kan dit wel eksotiese verbindings met fluoor in die laboratorium vorm. Dit is nie verseker bekend of hierdie of enige ander verbinding van neon natuurlik bestaan nie maar daar is tog bewyse dat dit dalk so mag wees. Die ione, Ne⁺, (NeAr)⁺, (NeH)⁺ en (HeNe⁺), is al ook waargeneem tydens optiese en massa spektrometrie-navorsing. Neon vorm ook verder 'n onstabiele hidraat.

Isotope

Neon het drie stabiele isotope: Ne-20 (90.48%), Ne-21 (0.27%) en Ne-22 (9.25%). Ne-21 en Ne-22 is nukleogenies en die variasies in hul verspreiding word goed verstaan. In kontras daarmee is Ne-20 nie bekend as 'n nukleogeen nie en is daar 'n omstrede debat oor die variasie in sy verspreiding op Aarde.

Die vernaamste kernreaksies wat neon-isotope vrystel is neutron emissie, alfaverval-reaksies van Mg-24 en Mg-25 wat Ne-21 en Ne-22 respektiewelik produseer. Die alfa partikels word verkry van uraan-reeks vervalkettings, terwyl die neutrone meestal geproduseer word deur sekondêre van die alfa partikels. Die netto resultaat is 'n neiging tot laer Ne-20/Ne-22 verhoudings en hoër Ne-21/Ne-22 verhoudings wat waargeneem word in uraanryke rotse soos graniet. Isotoopanalise van blootgestelde aardsgesteentes het die kosmogeniese produksie van Ne-21 bevestig. Hierdie isotoop ontstaan weens splinterreaksies op Mg, Na, Si en Al. Deur die drie isotope te analiseer kan die kosmogeniese komponent onderskei word van die magmatiese- en nukleogeniese neon. Dit dui daarop dat neon 'n nuttige hulpmiddel sal wees in die bepaling van kosmiese blootstellingsouderdomme van oppervlakrotse en meteoriete.

Soortgelyk aan Xenon, kan waargeneem word dat die neon-inhoud in monsters van vulkaniese gasse ryk is in Ne-20, sowel as nukleogeniese Ne-21, relatief tot die Ne-22 inhoud. Die verspreiding van neon-isotope wat teenwoordig is in hierdie monsters dui op 'n nie-atmosferiese bron van neon. Die Ne-20 verrykte komponente word toegeskryf aan eksotiese, seldsame oergas komponente in die aarde, wat moontlik sy oorsprong van die son af het. Verhoogde Ne-20 verspreidings is al ook in diamante gevind wat verdere aanduidings is dat daar 'n reservoir op aarde bestaan van neon wat sy oorsprong in die son het.