Asimmetriese oorlogvoering
Asimmetriese oorlogvoering (of asimmetriese betrokkenheid) is oorlog tussen oorlogvoerders wie se relatiewe militêre mag aansienlik verskil, of wie se strategie of taktiek aansienlik verskil. Dit is gewoonlik 'n oorlog tussen 'n staande, professionele weermag en 'n opstands- of weerstandsbeweging. Guerilla-oorlogvoering is een van die oudste vorme van asimmetriese oorlogvoering.
Asimmetriese oorlogvoering kan 'n konflik beskryf waarin die hulpbronne van twee oorlogvoerendes in wese van mekaar verskil. Gedurende die stryd en deur ander interaksie (geopolities, sosio-ekonomies of humanitêr) word daar gepoog om mekaar se kenmerkende swakhede uit te buit. So 'n stryd behels dikwels die strategie en taktiek van onkonvensionele oorlogvoering, die swakker vegters poog om strategie te gebruik om vir die leemtes in kwantiteit of kwaliteit te vergoed. Sulke strategieë is nie noodwendig militêr van aard nie.
Dit staan in teenstelling met simmetriese oorlogvoering, waar twee magte met 'n soortgelyke militêre mag en hulpbronne teen mekaar veg, en staatmaak op taktiek wat algemeen soortgelyk is, dit verskil slegs in die besonderhede en uitvoering daarvan.
Definisie en verskille
[wysig | wysig bron]Die gewildheid van die term dateer uit Andrew J. R. Mack se artikel "Why Big Nations Lose Small Wars" uit 1975 in World Politics, waarin "asimmetries" bloot verwys na 'n beduidende magverskil tussen opponerende akteurs in 'n konflik. In hierdie sin word 'mag' in die breë as materiële mag verstaan, soos 'n groot leër, gesofistikeerde wapens, 'n gevorderde ekonomie, ensovoorts. Mack se ontleding is in daardie tyd grootliks geïgnoreer, maar teen die einde van die Koue Oorlog het dit hernieude belangstelling onder akademici ontlok. Aan die einde van die negentigerjare het nuwe navorsing oor Mack se insigte begin ontwikkel, en na 2004 het die Amerikaanse weermag weer ernstig begin nadink oor die probleme wat verband hou met asimmetriese oorlogvoering.
Besprekings sedert 2004 is bemoeilik deur die neiging van akademiese en militêre gemeenskappe om die term op verskillende maniere te gebruik, en deur die noue verbintenis met guerrilla-oorlogvoering, opstand, terrorisme, teeninsurensie en teenterrorisme. Militêre outeurs gebruik die term 'asimmetries' om te verwys na die indirekte aard van die strategieë wat baie swak akteurs aanneem, of selfs na die aard van die teëstander (bv. 'asimmetriese teenstanders kan verwag word ...') eerder as tot die korrelasie van magte.
Akademiese skrywers is geneig om te konsentreer op die verduideliking van twee raaisels in asimmetriese konflik. Eerstens, as 'mag' die oorwinning in konflik bepaal, waarom sou swakker akteurs dan besluit om teen sterker akteurs te veg? Belangrike verduidelikings sluit in:
1. Swakker akteurs kan geheime wapens hê;[1]
2. Swakker akteurs het magtige bondgenote;[1]
3. Sterker akteurs kan nie hul dreigemente geloofwaardig maak nie.[2]
4. Die eise van 'n sterker akteur is buitengewoon;[2]
5. Die swakker akteur moet sy plaaslike mededingers oorweeg wanneer hy reageer op dreigemente van magtige akteurs.[3]
Tweedens, as 'mag', soos wat dit konvensioneel verstaan word, lei tot oorwinning in oorlog, hoe word dan die oorwinning van die 'swak' oor die 'sterk' verklaar?
1. Strategiese interaksie;
2. Bereidwilligheid van die swakkes om meer te ly of hoër koste te dra;
3. Eksterne ondersteuning van swak akteurs;
4. Onwilligheid van sterk akteurs om geweld te eskaleer;
5. Interne groepsdinamika;[4]
6. Opgeblase sterk oorlogdoelstellings deur die akteur;
7. Evolusie van die houding van asimmetriese teenstanders ten opsigte van tyd.[5]
Asimmetriese konflikte sluit tussenstatelike en burgeroorloë in, en die afgelope tweehonderd jaar is dit oor die algemeen deur sterk akteurs gewen. Sedert 1950 het swak akteurs egter 'n meerderheid van alle asimmetriese konflikte gewen.[6]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Paul, Thazha Varkey (1994). Asymmetric conflicts: war initiation by weaker powers. New York, NY: Cambridge University Press. ISBN 9780521466219.
- ↑ 2,0 2,1 Allen, Michael A.; Fordham, Benjamin O. (2011). "From Melos to Baghdad: Explaining Resistance to Militarized Challenges from More Powerful States". International Studies Quarterly. 4 (55): 1025–1045. doi:10.1111/j.1468-2478.2011.00680.x.
- ↑ Allen, Michael A.; Bell, Sam R.; Clay, K. Chad (2016). "Deadly Triangles: The Implications of Regional Competition on Interactions in Asymmetric Dyads". Foreign Policy Analysis. 14 (2): 169–190. doi:10.1093/fpa/orw026.
- ↑ Zhao; et al. (2 Oktober 2009). "Anomalously Slow Attrition Times for Asymmetric Populations with Internal Group Dynamics". Physical Review Letters. 103 (14): 148701. arXiv:0910.1622. Bibcode:2009PhRvL.103n8701Z. doi:10.1103/PhysRevLett.103.148701. PMID 19905607.
- ↑ Resnick, Uri (2013). Dynamics of Asymmetric Territorial Conflict: the evolution of patience. Basingstoke, UK: Palgrave-Macmillan. p. 287. ISBN 978-1-137-30398-1.
- ↑ Arreguín-Toft, Ivan. "How the weak win wars: A theory of asymmetric conflict" (PDF). Besoek op 17 September 2012.
| Hierdie artikel is in sy geheel of gedeeltelik vanuit die Engelse Wikipedia vertaal. |
