Gua sha
| Hierdie artikel is deel van 'n reeks oor |
| Alternatiewe medisyne, pseudomedisyne en skynwetenskappe |
|---|
 |
|
Skynmedisyne en skynwetenskap
|
|
Samesweringsteorieë
|
|
Tradisionele medisyne
|
|
Diagnose
|
Gua sha (Chinees: 刮痧 ) of kerokan is 'n pseudowetenskap wat deel van tradisionele Chinese medisyne is. Die praktisyns gebruik 'n instrument om mense se vel te skraap om weefselskade te veroorsaak, want hulle glo dit het medisinale voordeel.[1][2] In Engels word dit soms "coining" of "scraping" genoem en in Frans "tribo-effleurage". Enige skynbare voordeel van gua sha is as gevolg van die plasebo-effek.[3]
Geskiedenis
[wysig | wysig bron]Gua sha is as cạo gió na Vietnam van China oorgeplaas, en is baie gewild in Vietnam. Cạo gió vertaal ruwweg as "windskraap", want in die Viëtnamese-kultuur word "verkoue vang" of koors dikwels na verwys as trúng gió, "om wind te vang". Die oorsprong van hierdie term is die Shang Han Lun, 'n Sjinees mediese teks van 220 vC wat oor koue-geïnduseerde siektes handel. Cạo gió is 'n buitengewone algemene middel in Vietnam en vir uitgewekene Viëtnamese.[4]
Effektiwiteit
[wysig | wysig bron]Alternatiewe medisyne-navorser Edzard Ernst is van mening dat kliniese proewe na gua sha "wys net hoe merkwaardig die placebo-effek kan wees, veral as die behandeling eksoties of indrukwekkend is, fisiese aanraking behels, effens pynlik is en hoë verwagtinge verhoog."[3] Verder, die mediese webblad "Science-Based Medicine" het berig dat gua sha 'n pseudomedisyne is, sonder goeie bewyse dat dit van enige voordeel is: "Dit veroorsaak kneusplekke van trauma".[2] Soos gerapporteer deur 'n oorsigartikel in die 'Tydskrif van die Amerikaanse Akademie vir Dermatologie' (Engels: "Journal of the American Academy of Dermatology"), die newe-effekte van gua sha wissel van klein – insluitend dermatitis, brandwonde en hematurie (bloed in die urine) – tot seldsaam maar ernstig insluitende serebrale hematoom (bloeding op die brein) en ernstige beserings wat veloorplanting vereis.[1]
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ 1,0 1,1 Vashi, NA; Patzelt, N; Wirya, S; Maymone, M.B.; Zancanaro, P; Kundu, R.V. (2018). "Dermatoses caused by cultural practices: Therapeutic cultural practices". J Am Acad Dermatol (Review) (in Engels). 79 (1): 1–16. doi:10.1016/j.jaad.2017.06.159. PMID 29908818. Besoek op 5 Julie 2019.
- ↑ 2,0 2,1 Crislip C. Traditional Chinese Pseudo-Medicine Hodgepodge (Engels). Science-Based Medicine. URL besoek op 5 Julie 2019.
- ↑ 3,0 3,1 Ernst, Edzard (11 Januarie 2013). Gua Sha: marteling of behandeling? (Engels). Edzard Ernst. Argief geskep van die oorspronklike op 17 Februarie 2019. URL besoek op 17 Februarie 2019.
- ↑ Needham, J., Celestial Lancets, Cambridge, UK: Cambridge University
