Just Nuisance

Just Nuisance was die enigste hond wat in die geskiedenis by die Britse Koninklike Vloot aangesluit het. Hy was 'n Deense hond wat vanaf 1939-44 bemanningslid was by die HMS Afrikander, 'n Koninklike Vlootstigting in Simonstad, Suid-Afrika. Hy is in 1944 dood en is met volle militêre eerbetoon begrawe.

Lewensgeskiedenis

Beginjare

Hoewel die presiese geboortedatum van Just Nuisance nie bekend is nie, word daar dikwels die stelling gemaak dat hy op 1 April 1937 in Rondebosch, 'n voorstad in Kaapstad, gebore is. Hy is aan Benjamin Chaney verkoop wie later na Simonstad verhuis het om die Verenigde Dienste-instituut te bestuur. Just Nuisance het gou-gou gewild geword onder die klante van die instituut; die matrose sou meestal hom voer en met hom gaan stap. Hy het hulle terug gevolg na die vlootbasis en hawewerf, waar hy op die dekke van die skepe sou lê wat vasgemeer is; gewoonlik bo-op die loopplanke. Omdat hy groot van postuur was, selfs vir 'n Deense hond (hy was amper 2 meter lank as hy op sy agterpote gestaan het), was hy 'n redelike hindernis vir dié wat wou verbykom of aan wal wou stap - vandaar die lieftallige bynaam Nuisance.

Standbeeld van Just Nuisance te Simonstad

Treinreis

Nuisance kon kom en gaan soos hy wou en deur die matrose te volg het hy daagliks begin treinry tot so ver as Kaapstad, 35 km daarvandaan. Ten spyte van die matrose se pogings om hom te versteek, het die kondukteurs hom onmiddellik van die trein laat verwyder sodra hy ontdek is. Dit het geen probleme vir hom ingehou nie, omrede hy eenvoudig vir die volgende trein sou wag of na 'n ander stasie sou loop en by die volgende trein inklim. Geamuseerde passasiers sou by geleentheid vir sy treinkaartjie betaal, maar die spoorwegmaatskappy het uiteindelik vir Chaney gewaarsku dat hulle die hond sou laat uitsit as hy Nuisance nie in toom hou of vir die reisonkostes betaal nie.

Vlootdiens

Die nuus dat Nuisance uitgesit kan word het baie van die matrose en plaaslike inwoners genoop om vir die Vloot te skryf om iets aan die saak te doen. Hoewel iemand aangebied het om hom 'n seisoenkaartjie te koop, het die Vloot dit eerder goedgedink om hom te werf; as lid van die militêre mag sou hy gratis treinreise kon geniet, wat die probleem sou oplos. Dit was 'n blink gedagte: oor die volgende paar jaar was hy die gelukbringer wat die moreel van die troepe tydens die Tweede Wêreldoorlog sou verhoog.

Hy het op 25 Augustus 1939 aangesluit: sy van is "Nuisance" ingeskryf, en die vakante voornaam is "Just" gedoop. Sy ambag is omskryf as Bonecrusher en sy geloof as Scrounger, hoewel dit later gewysig sou word na 'n edeler Canine Divinity League (Anti-Vivisection). Hierdeur kon hy rantsoene ontvang en omdat hy nie-amptelike langdurige diens verrig het, is hy bevorder van 'n seeman na 'n bevare seeman.

Hy het nooit op die oop see uitgevaar nie, maar het wel 'n verskeidenheid rolle op land vervul. Hy het voortgegaan om matrose te vergesel op treinreise en om hul terug na die basis te bring as die kroeë gesluit het. Hy kon self kus en keur watter werk hy wou doen; hy was by verskeie promosieplegtighede, insluitende sy eie huweliksbevestiging met 'n ander Deense hond, Adinda. Adinda welp vyf hondjies waarvan twee in Kaapstad opgeveil is ter befondsing van die oorlogspoging.

Nuisance se diensrekord was nie juis voorbeeldig nie. Behalwe die oortredings van treinreise sonder 'n pas, was hy ook afwesig sonder verlof, het sy halsband verloor en geweier om die kroeg teen toemaaktyd te verlaat. Sy rekord toon ook dat hy gevonnis is om vir sewe dae sonder vleisbene klaar te kom, omrede hy op 'n ongeleë plek geslaap het: een van die kwartiermeester se beddens. Hy was ook in gevegte met ander gelukbringers betrokke wat saam met die skepe by Simonstad ingevaar het - en verantwoordelik vir ten minste twee se dood.

Ontslag en dood

Nuisance was in 'n motorongeluk betrokke. Dit het 'n bloedklont laat ontwikkel wat hom geleidelik verlam het. Op 1 Januarie 1944 is hy uit die Vloot ontslaan. Sy gesondheid het aanhou versleg en op 1 April 1944 is hy na Simonstad se Vloothospitaal geneem waar hy na rype oorleg van die veearts uitgesit is.

Die volgende dag is hy na Klawerkamp geneem. Sy liggaam is in die Koninklike Vlootvaandel toegedraai en met volle militêre eerbetoon ter aarde bestel, met 'n saluutskoot en die speel van The Last Post. 'n Eenvoudige granietgrafsteen is gelê op sy graf wat bo-op die heuwel by die voormalige seinsentrum is. 'n Standbeeld is ook ter nagedagtenis op Jubileum-plein te Simonstad opgerig.

Vir hierdie verhaal het die Simonstad Museum 'n spesiale kamer gewy, en sedert 2000 word daar 'n jaarlikse parade van Deense honde gehou waarvoor 'n dubbelganger gekies word.

Verwysings

"Able Seaman Just Nuisance, R.N." Simon's Town.com. Besoek op 9 Februarie 2007.
"Simon's Town Museum". Simon's Town Museum. Besoek op 9 Februarie 2007.
"Dog Story". Time. 12 Junie 1944. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 30 April 2012. Besoek op 9 Februarie 2007.
"Just Nuisance". Gordon's Bay. Besoek op 9 Februarie 2007.
Terence Sisson (1985). Just Nuisance, AB: His full story. W.J. Flesch. p. 151. ISBN 094998938X.
Human, Eben: Buite se 100 puik plekke - no. 66 Simonstad. Die Burger, 1 Oktober 2013.