MiG-21
| MiG-21 "Fishbed" | |
|---|---|
 | |
| 'n MiG-21 Lancer C van die Roemeense Lugmag | |
| Tipe | Onderskepvegter |
| Vervaardiger | Mikojan |
| Ontwerp deur | Artem Mikojan |
| Nooiensvlug | 14 Februarie 1956 |
| Vrygestel | 1959 |
| Status | Beperkte diens |
| Hoofgebruikers | Russiese Lugmag Siriese Lugmag Indiese Lugmag Libiese Lugmag |
| Vervaardig | 1959 (MiG-21F) tot 1985 (MiG-21bis) |
| Aantal gebou | 11,496 (10,645 in die Sowjetunie, 657 in Indië, 194 in Tsjeggo-Slowakye) |
Die Mikojan-Goerewitsj MiG-21 (Russies: Микоян и Гуревич МиГ-211) is 'n supersoniese straalvegvliegtuig wat in die Sowjetunie met die oog op lugsuperioriteit ontwikkel is. Nadat die vegvliegtuig deur die Mikojan-Goerewitsj Ontwerpburo in Moskou ontwerp en laat bou is, is dit in 1959 deur die destydse Sowjetlugmag in gebruik geneem. Die vliegtuig is sedertdien onttrek aan Russiese diens.
Sy bynaam is "Balalaika", a.g.v. die vliegtuig se ooreenkoms in vorm met die Russiese musiekinstrument, en volgens Poolse vlieëniers te danke aan die vorm van die romp.[1]
Vroeë weergawes was tweedegeslag vegvliegtuie, terwyl latere weergawes beskou word as derdegeslag vegvliegtuie. Ongeveer 60 lande oor vier kontinente het met MiG-21's gevlieg, en 'n halfeeu na sy eerste vlug is hy nog steeds in baie lande se diens. Die vegter hou verskeie lugvaartrekords, by name is dit die mees-vervaardigde supersoniese straalvliegtuig in lugvaartgeskiedenis. Dit is ook die mees-vervaardigde vegvliegtuig sedert die Koreaanse Oorlog en het ook voorheen die langste produksieloop van 'n vegvliegtuig (1959-1985 oor al die modelle) gehad. Dit is nou oortref deur beide die McDonnell Douglas F-15 Eagle en General Dynamics F-16 Fighting Falcon).
In verslae van die Noord-Atlantiese Verdragsorganisasie (NAVO) word na die MiG-21 as Fishbed verwys.
Ontwikkeling
[wysig | wysig bron]Oorsprong
[wysig | wysig bron]Die MiG-21-straalvegvliegtuig was 'n voortsetting van Sowjet-straalvegvliegtuie, beginnende met die subsoniese MiG-15 en MiG-17, en die supersoniese MiG-19. ’n Aantal eksperimentele Mach 2-Sowjet-ontwerpe was gebaseer op neusinnames met óf teruggeswaaide vlerke, soos die Soechoi Su-7, óf stertdeltas, waarvan die MiG-21 die suksesvolste sou wees.
Ontwikkeling van wat die MiG-21 sou word, het in die vroeë 1950's begin toe Mikoyan OKB in 1954 'n voorlopige ontwerpstudie voltooi het vir 'n prototipe wat as Ye-1 aangewys is. Hierdie projek is baie vinnig verander toe daar vasgestel is dat die beplande enjin nie voldoende krag gehad het nie; die herontwerp het gelei tot die tweede prototipe, die Ye-2. Beide hierdie en ander vroeë prototipes het teruggeswaaide vlerke. Die eerste prototipe met die deltavlerke wat op produksievariante gevind is, was die Ye-4. Dit het sy nooiensvlug op 16 Junie 1955 gemaak en sy eerste openbare verskyning tydens die Sowjet-lugvaartdagvertoning by Moskou se Tushino-vliegveld in Julie 1956.
In die Weste, as gevolg van die gebrek aan beskikbare inligting, is vroeë besonderhede van die MiG-21 dikwels verwar met dié van soortgelyke Sowjet-vegters van die era. In een geval het Jane's All the World's Aircraft 1960–1961 die "Fishbed" as 'n Soechoi-ontwerp gelys en 'n illustrasie van die Su-9 'Fishpot' gebruik.
Ontwerp
[wysig | wysig bron]Die MiG-21 was die eerste suksesvolle Sowjet-vliegtuig wat veg- en onderskepeienskappe in 'n enkele vliegtuig gekombineer het. Dit was 'n liggewig vegvliegtuig, wat Mach 2 behaal het met 'n relatief lae-aangedrewe nabrandende turbostraler, en is dus vergelykbaar met die Amerikaanse Lockheed F-104 Starfighter en Northrop F-5 Freedom Fighter en die Franse Dassault Mirage III.[2] Die basiese uitleg daarvan is vir talle ander Sowjet-ontwerpe gebruik; delta-vlerkvliegtuie het die Su-9-onderskepper en vinnige E-150-prototipe van die MiG-buro ingesluit, terwyl die suksesvolle massavervaardigde frontlinie-vegvliegtuig Su-7 en Mikojan se I-75-eksperimentele onderskepper 'n soortgelyke rompvorm met teruggeswaaide vlerke gekombineer het. Die kenmerkende uitleg met die skokkegel en voorste luginlaat het egter nie wydverspreide gebruik buite die USSR gesien nie en het uiteindelik bewys dat dit beperkte ontwikkelingspotensiaal het, hoofsaaklik as gevolg van die klein beskikbare spasie vir die radar.
Soos baie vliegtuie wat as onderskeppers ontwerp is, het die MiG-21 'n kort operasionele vliegafstand gehad. Dit is vererger deur die swak plasing van die interne brandstoftenks voor die swaartepunt. Soos die interne brandstof verbruik is, sou die swaartepunt agtertoe skuif as aanvaarbare parameters. Dit het die effek gehad dat die vliegtuig onstabiel geword het en dan moeilik was om te beheer, wat 'n uithouvermoë van slegs 45 minute in bevorderlike toestande tot gevolg gehad het. Dit kan ietwat teëgewerk word deur brandstof in eksterne tenks nader aan die swaartepunt te dra. Die Chinese variante het die interne brandstoftenkuitleg ietwat verbeter (soos die tweede generasie Sowjet-variante), en het ook aansienlik groter eksterne brandstoftenks gedra om hierdie probleem teë te werk.[3] Boonop, toe meer as die helfte van die brandstof opgebruik was, het gewelddadige maneuvers verhoed dat brandstof in die enjin invloei, wat veroorsaak het dat dit soms tydens vlug afgeskakel het. Dit het die risiko van tenk-inploffings verhoog (MiG-21 het tenks onder druk gehad met lug van die enjin se kompressor), 'n probleem wat van die MiG-15, MiG-17 en MiG-19 geërf is.[4] Die kort uithouvermoë en lae brandstofkapasiteit van die MiG-21F-, PF-, PFM-, S/SM- en M/MF-variante - hoewel elkeen 'n ietwat groter brandstofkapasiteit as sy voorganger gehad het - het gelei tot die ontwikkeling van die MT- en SMT-variante. Hulle het 'n groter reikafstand van 250 km gehad in vergelyking met die MiG-21SM, maar ten koste van die verswakking van alle ander werkverrigtingsyfers, soos 'n laer diensplafon en stadiger tyd tot hoogte.[2]
Die deltavlerk, hoewel uitstekend vir 'n vinnig-klim-onderskepper, het beteken dat enige vorm van draai-gevegte gelei het tot 'n vinnige verlies aan spoed. Die ligte laai van die vliegtuig kan egter beteken dat 'n klimtempo van 235 m/s moontlik was met 'n vegbelaaide MiG-21bis,[2] nie ver van die prestasie van die latere F- 16A. MiG-21 se Tumansky R-25-straalenjin se spesialiteit was die toevoeging van 'n tweede brandstofpomp in die naverbrandingstadium. Deur die ЧР (Russies "чрезвычайный режим" - noodmodus) (Noodkraggradering, EPR in Indië) se versterkerfunksie te aktiveer, kan die enjin 97,4 kilonewton stootkrag onder 2 000 meter van hoogte ontwikkel. Die rpm van die enjin sal met 2,5% toeneem en die kompressieverhouding sal dus toeneem, met 'n styging in uitlaattemperatuur. Die limiet van werking is 2 minute vir beide oefening en werklike oorlogstyd gebruik, aangesien verdere gebruik die enjin oorverhit. Die brandstofverbruik het met 50% toegeneem bo die koers in volle naverbrander. Die gebruik van hierdie tydelike krag het die MiG-21bis 'n effens beter as 1:1 stoot-tot-gewig-verhouding en 'n klimtempo van 254 meter/sekonde gegee, wat gelyk is aan die F-16 se nominale vermoëns in 'n nabygeleë luggeveg teen 'n ander vliegtuig. Die gebruik van WEP-stootkrag is beperk tot 2 minute om spanning op die enjins se 750 (250+250+250) vlugure leeftyd te verminder aangesien elke sekonde van super-nabrander as etlike minute se gereelde kragloop getel het as gevolg van uiterste termiese spanning. Met WEP aan het die MiG-21bis se R-25-enjin 'n groot 10-12 meter lange blaasvlam-uitlaat geproduseer - met ses of sewe heldergloeiende ruitvormige "skokdiamante" wat binne sigbaar was. Die Russe het die noodmag-instelling sy "diamantregime" naam gegee, wat nooit in Indië gebruik is nie.[5] Gegewe 'n bekwame vlieënier en bekwame missiele, kan dit 'n goeie rekenskap van homself teen hedendaagse vegters gee. Sy G-limiete is verhoog van +7Gs in aanvanklike variante tot +8.5Gs in die jongste variante.[6] Dit is vervang deur die nuwer veranderlike geometrie MiG-23 en MiG-27 vir grondondersteuningspligte. Maar eers met die MiG-29 sou die Sowjetunie uiteindelik die MiG-21 vervang as 'n manoeuvreerlugvegter om nuwe Amerikaanse lugmeerderwaardigheidstipes teë te werk.
Die MiG-21 is wyd uitgevoer en bly in gebruik. Die vliegtuig se eenvoudige kontroles, enjin, wapens en avionika was tipies van Sowjet-era militêre ontwerpe. Die gebruik van 'n stert met die deltavlerk bevorder stabiliteit en beheer aan die uiterstes van die vliegtuigromp, wat veiligheid vir laer-geskoolde vlieëniers verbeter; dit het op sy beurt sy bemarkbaarheid in uitvoere na ontwikkelende lande verbeter met beperkte opleidingsprogramme en beperkte proefpoele. Alhoewel dit tegnologies minderwaardig is as die meer gevorderde vegters wat dit dikwels ondervind, het lae produksie- en onderhoudskoste dit 'n gunsteling gemaak van lande wat Oosblok-militêre hardeware koop. Verskeie Russiese, Israeliese en Roemeense firmas het begin om opgraderingspakkette aan MiG-21-operateurs aan te bied, wat ontwerp is om die vliegtuig op 'n moderne standaard te bring, met sterk opgegradeerde avionika en wapentuig.[2]
Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ "MiG-21 – naddźwiękowy ołówek" (in Pools). Geargiveer 6 Junie 2011 op Wayback Machine lotniczapolska.pl, 6 September 2007
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Gordon, Yefim. MiG-21 (Russian Fighters). Earl Shilton, Leicester, UK: Midland Publishing Ltd., 2008. ISBN 978-1-85780-257-3.
- ↑ Civil Airworthiness Certification: Former Military High-Performance Aircraft, United States Department of Transportation, Federal Aviation Administration.
- ↑ Dunnigan, James F. How to Make War, A Comprehensive Guide to Modern Warfare in the 21st Century, Fourth Edition. Harper Collins Publishers Inc. 2003. ISBN 978-0060090128
- ↑ "Afterburner/Engine simulation question - ED Forums".
- ↑ Král, Martin. "MiG-21BIS." Geargiveer 2 Julie 2017 op Wayback Machine Soviet Hammer, 6 April 2012. Besoek op 28 Junie 2012.
Wikimedia Commons het meer media in die kategorie MiG-21.
