OSI-model
Die OSI-model (Open Systems Interconnection) is 'n verwysingsmodel wat 'n abstrakte beskrywing vir kommunikasie en ontwerp vir rekenaarnetwerkprotokol daarstel as deel van die Open Systems Interconnection inisiatief.
Doel
[wysig | wysig bron]Die OSI-model verdeel die funksies van 'n protokol in 'n reeks lae. Elke laag het die eienskap dat dit slegs gebruik maak van die funksies van die lae daarbenede en voer slegs funksionaliteit uit na lae daarbo. 'n Stelsel wat protokolgedrag implementeer wat bestaan uit 'n reeks van hierdie lae staan bekend as 'n protokolstapel (en: protocol stack). Protokolstapels kan óf in hardeware óf in programmatuur geïmplementeer word, óf 'n mengsel van beide. Tipies word slegs die onderste lae in hardeware geïmplementeer met die boonste lae wat in sagteware geïmplementeer word.
Die rekenaar- en netwerkbedrywe voldoen grootliks aan die OSI-model. Die hoofeienskap is die koppelvlak tussen die lae wat die spesifikasies dikteer van hoe 'n laag met 'n ander saamwerk. Dit bring mee dat 'n laag wat deur een vervaardiger geskryf is saam met 'n laag wat deur 'n ander geskryf is kan saamwerk (met die aanname dat die spesifikasies korrek vertolk is).
Die logiese skeiding van lae maak die ontwerp en beredenering oor die gedrag van protokolstapels makliker en maak dit moontlik om ingewikkelde dog hoogs betroubare protokolstapels te ontwerp. Elke laag voer dienste uit vir die volgende hoër vlak en gee versoeke vir die volgende laag daaronder.
Die OSI-verwysingsmodel is 'n hiërargiese struktuur van sewe lae wat die vereistes vir kommunikasie tussen twee rekenaars definieer. Die model is gedefinieer deur die Internasionale Standaarde Organisasie in die ISO-standaard 7498-1. Dit is bedink om onderlinge werking tussen verskeie platforms en handelaars te verseker. Die model laat alle netwerkelemente toe om saam te werk, onafhanklik van wie dit vervaardig het. Teen die laat 1980's het ISO die model as 'n netwerkstandaard aanbeveel. Teen daardie tyd was die TCP/IP-internetprotokolsuite reeds jare lank in gebruik.
Slegs 'n onderdeel van die volledige OSI-model word nog deesdae gebruik. Daar word deur baie programeerders gereken dat die spesifikasie te ingewikkeld was en dat die volledige funksionaliteit te lank geneem het om te implementeer, al bestaan daar baie sterk steun vir die model by andere.
Beskrywing van die OSI lae
[wysig | wysig bron]
Laag 7: Toepassingslaag
[wysig | wysig bron]Die toepassingslaag is die naaste aan die eindgebruiker. Dit verskaf aan die gebruiker 'n manier om inligting op 'n netwerk te verkry deur gebruik te maak van toepassingsagteware. Hierdie laag is die hoofkoppelvlak vir gebruikers om met die netwerk kommunikeer. Sommige voorbeelde van toepassingslaagprotokolle sluit in Telnet, FTP (File Transfer Protocol), SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) en HTTP (Hypertext Transfer Protocol).
Laag 6: Aanbiederslaag
[wysig | wysig bron]Die aanbiederslaag skakel data om ten einde 'n standaard koppelvlak aan die Toepassingslaag te verskaf. MIME enkodering, datakompressie, data versluiering en soortgelyke manipulasie van die aanbieding word in hierdie laag gedoen om die data te vertoon soos die diens- of protokolontwikkelaar dit wil hê. Voorbeeld: die omskakeling van ECBDIC-gekodeerde teks lêer na 'n ASCII-gekodeerde lêer.
Laag 5: Sessielaag
[wysig | wysig bron]Die sessielaag beheer die dialoë (sessies) tussen rekenaars. Dit is verantwoordelik vir die opstel, bestuur en beëindiging van die verbindings tussen die plaaslike en afgeleë rekenaar. Dit maak voorsiening vir dupleks of half-duplekse werking en stel die kontrolepunte, verdaging, beëindiging en herlaai prosedures op. Die OSI-model het hierdie laag aangewys om sessies "netjies" te beëindig wat 'n eienskap is van die TCP internet protokolsuite, maar ook vir die sessie kontrolepunte en herwinning, wat nie normaalweg in die Internet protokolsuite gebruik word nie.
Laag 4: Transportlaag
[wysig | wysig bron]Die transportlaag verskaf die deursigtige oordrag van data tussen eindgebruikers en verwyder hierdie las van die boonste lae terwyl dit 'n betroubare en kostedoeltreffende data-oordrag verskaf. Die oordraglaag beheer die betroubaarheid van 'n betrokke verbinding. Sommige protokolle is toestand en verbinding georiënteer, wat beteken dat die transportlaag kan tred hou van die datapakkies en hulle weer kan stuur as die versending misluk het. Die mees bekende voorbeeld van 'n laag 4 protokol is die TCP (Transmission Control Protocol). Dit is die laag waar boodskappe na TCP-, UDP- (User Datagram Protocol) en SCTP-pakkies (Stream Control Transmission Protocol) omgeskakel word.
Laag 3: Netwerklaag
[wysig | wysig bron]Die netwerklaag verskaf die funksionele en prosedurele vermoë om veranderlike lengte datareekse vanaf 'n bron na 'n bestemming deur een of meer netwerke oor te dra en terselfdertyd die kwaliteit van diens te verseker soos deur die Oordraglaag aangevra. Die Netwerklaag voer die roetebepaling-, vloeibeheer-, segmentering/desegmentering- en foutbeheerfunksies uit. Roetebeheerders (en: Routers) werk op hierdie laag en versend data deur die uitgebreide netwerk en maak die internet moontlik. Dit is 'n logiese adresseringskema – waardes word gekies deur die netwerk ingenieur. Die adres-skema is hiërargies. Die mees bekende voorbeeld van 'n laag 3 protokol is die Internetprotokol (IP).
Laag 2: Dataverbindingslaag
[wysig | wysig bron]Die dataverbindingslaag verskaf die funksionele en prosedurele vermoë om data tussen netwerk eenhede oor te dra en om enige moontlike foute wat in die Fisiese laag mag voorkom op te spoor en reg te stel. Die adresseringskema is fisies wat beteken dat die adresse (MAC-adresse) in die netwerk-kaarte se elektronika tydens vervaardiging ingekodeer is. Die adresseringskema is plat. Let wel: Die mees bekende voorbeeld van hierdie laag is Ethernet. Ander voorbeelde van protokolle in die verbindingslaag is HLDC en ADCCP vir punt-tot-punt of pakkiegeskakelde netwerke en Aloha vir lokale area netwerke. Op IEEE 802 lokale area netwerke en sommige nie-IEEE 802 netwerke soos FDDI kan hierdie laag geskei word in 'n MAC-laag (en: Media Access Control en die IEEE 802.2 Logiese Skakelbeheerlaag (en: LLC of Logical Link Control).
Hierdie laag is die laag waarin brûe en skakels werk. Verbinding word voorsien slegs tussen plaaslik verbinde netwerknodes. Party mense redeneer egter dat daar 'n tussenlaag (laag 2.5) moet wees vir laasgenoemde toestelle.
Laag 1: Fisiese Laag
[wysig | wysig bron]Die fisiese laag definieer al die elektriese en fisiese spesifikases vir toestelle. Dit sluit in die uitleg van verbindingspenne, spannings en kabelspesifikasies. Ethernetnawe, herhalers en netwerkaansluiters en gasheer busaansluiters is toestelle in die fisiese laag. Die hoof funksies en dienste wat deur die fisiese laag verskaf word is:
- Die opstel en beëindiging van 'n elektriese verbinding tot 'n oordragsmedium.
- Deelname in die proses waardeur die kommunikasie hulpbronne doeltreffend deur veelvuldige gebruikers gedeel word. Onder andere die opklaar van betwiste hulpbronne en vloeibeheer.
- Modulasie of die omskakeling van die digitale data in die gebruiker se toerusting na die ooreenstemmende seine wat oorgedra word oor 'n kommunikasiekanaal. Hierdie seine word oor fisiese kabels – hetsy koper of optiese vesels of andersins oor 'n radioverbinding.
Parallelle SCSI-busse werk op hierdie vlak. Verskeie fisiese laag Ethernet-standaarde werk ook op hierdie vlak; Ethernet sluit beide hierdie laag en die dataverbindingslaag in. Dieselfde geld vir ander lokale area netwerke soos byvoorbeeld Token ring, FDDI (en: Fiber distributed data interface) en IEEE 802.11.
Koppelvlakke
[wysig | wysig bron]Bykomend tot die standaarde vir indiwiduele protokolle is daar ook standaarde vir die koppelvlakke vir die lae om met die lae daarbowe en daarbenede te kommunikeer (Hierdie standaarde is gewoonlik bedryfstelsel spesifiek). Microsoft Windows se Winsock en Unix se Berkeley sockets en System V Transport Layer Interface is koppelvlakke tussen toepassings (laag 5 en boontoe) en die oordragslaag (laag 4). NDIS en ODI is koppelvlakke tussen die media (laag 2) en die netwerkprotokol-laag (laag 3).
Tabel van voorbeelde
[wysig | wysig bron]Sien ook
[wysig | wysig bron]Verwysings
[wysig | wysig bron]Eksterne skakels
[wysig | wysig bron]- ISO standaard 7498-1:1994
- Cybertelecom :: Layered Model of Regulation
- OSI Model Tutorial
- OSI Model Tutorial In Flash
- OSI Reference Model—The ISO Model of Architecture for Open Systems Interconnection Geargiveer 9 Maart 2005 op Wayback Machine, Hubert Zimmermann, IEEE Transactions on Communications, vol. 28, no. 4, April 1980, pp. 425 – 432.