Olga Konstantinowna van Rusland

Olga Konstantinowna Romanowa
Koningin van Griekeland
Periode	27 Oktober 1867 – 18 Maart 1913
Man	George I van Griekeland
Kinders	Konstantyn I van Griekeland Prins George Prinses Alexandra Prins Nicholas Prinses Maria Prinses Olga Prins Andrew Prins Christopher
Huis	Huis van Sleeswyk-Holstein-Sonderburg-Glücksburg Huis van Holstein-Gottorp-Romanof
Vader	Groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland
Moeder	Alexandra van Sakse-Altenburg
Gebore	3 September 1851; Sint Petersburg
Oorlede	18 Junie 1926; Rome
Ander titels	Regentes van Griekeland
Tydperk	18 November 1920 – 11 Desember 1920

Olga Konstantinowna Romanowa (Russies: Ольга Константиновна Романова; Grieks: Όλγα της Ελλάδας, Olga tis Elládas), groothertogin van Rusland en deur haar huwelik koningin Olga van Griekeland, is op 3 September 1851 (ou tyd: 22 Augustus 1851) gebore in Pawlofsk, Sint Petersburg, en is op 18 Junie 1926 oorlede in Rome, Italië. Sy was ’n lid van die Romanof-dinastie van Rusland, ’n koningin van Griekeland (tussen 1867 en 1913) en ’n regent van dié land (van 18 November tot 11 Desember 1920). Sy was die ouma van prins Philip, die Hertog van Edinburg, die man van koningin Elizabeth II van die Verenigde Koninkryk.

Olga was die dogter van groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland en groothertogin Alexandra van Sakse-Altenburg, en het haar kinderdae deurgebring in Sint Petersburg, Pole en die Krim. Sy het in 1867, op 16, getrou met koning George I van Griekeland. Sy het aanvanklik moeilik aangepas in haar nuwe land, maar het gou betrokke geraak by maatskaplike werk. Sy het verskeie hospitale en hulpsentrums vir armes gestig. Sy het ook haar man ondersteun wie se bewind gekenmerk is deur verskeie konflikte met die Ottomaanse Ryk. In 1913 is George I in ’n sluipmoordaanval vermoor en Olga het kononginmoeder van Griekeland geword.

Met die uitbreek van die Eerste Wêreldoorlog het Olga na Pawlofsk teruggekeer en ’n militêre hospitaal daar opgerig. Toe die Russiese Rewolusie van 1917 uitbreek, is sy egter gearresteer en sy is eers ná onderhandelings met die Deense regering toegelaat om Russiese grondgebied te verlaat.

Sy het haar in Switserland gevestig en eers in 1920 na Griekeland teruggekeer. Die land was toe in die Grieks-Turkse Oorlog van 1919–1922 gewikkel en die politieke onstabiliteit wat veroorsaak is deur die dood van koning Alexander I het tot gevolg gehad dat sy as regent gekies is tot die afgesette Konstantyn I weer die troon kon bestyg. Die nederlaag van die Grieke teen die troepe van Mustafa Kemal van Turkye het die koningshuis egter in ’n nuwe ballingskap gedwing en Olga het die laaste jare van haar lewe tussen die Verenigde Koninkryk, Frankryk en Italië deurgebring.

Familie

Groothertogin Olga van Rusland.

Olga Konstantinowna was die tweede kind en oudste dogter van groothertog Konstantyn Nikolajewitsj van Rusland en groothertogin Alexandra van Sakse-Altenburg, wat ná haar bekering tot die Russies-Ortodokse Kerk bekend was as groothertogin Aleksandra Iosifowna.

Deur haar vader was Olga die kleindogter van tsaar Nikolaas I en deur haar moeder die kleindogter van hertog Joseph Frederic van Sakse-Altenburg. Sy was ook ’n afstammeling van keiser Aleksis I van Bisantium.

Op 27 Oktober 1867 het sy in Sint Petersburg getrou met koning George I van Griekeland, wat ’n seun was van koning Christian IX van Denemarke. Uit die huwellik is agt kinders gebore (sien onder).

Kinderlewe

Olga het haar kinderlewe in Sint Petersburg en die Krim deurgebring waar haar vader verskeie wonings gehad het, onder andere Pawlofsk-paleis, waar sy in 1851 gebore is.

Haar ouers is as een van die mees vooraanstaande egpare van die keiserlike familie beskou: haar moeder was een van die intelligentste en mooiste vroue aan die hof en haar vader was ’n adviseur van tsaar Aleksander II. In 1862 is groothertog Konstantin deur sy broer aangestel as onderkoning van Pole en hy en sy gesin het in Warskou gaan woon. Dit was egter nie ’n maklike lewe nie en die groothertog was die teiken van sluipmoordaanvallers van die dag van sy aankoms in die hoofstad.

Eindelik het die tsaar sy broer in Augustus 1863 herroep. Olga was toe elf jaar oud en die gebeure het ’n diep indruk op haar gemaak.

Ontmoeting met George I

Groothertogin Olga het haar aanstaande man, koning George I van Griekeland, vir die eerste keer in September 1863 ontmoet. George het tsaar Aleksander II besoek om hom te bedank vir sy steun met sy verkiesing as koning van Griekeland. Olga was toe twaalf jaar oud. In 1867 het George Rusland weer besoek en dié keer het hy en Olga verlief geraak. Die tsaar het egter gedink Olga, wat toe 15 jaar oud was, was te jonk om te trou. Eindelik is besluit dat sy met George mag trou as sy 16 jaar oud is.

Heerskappy in Griekeland

Huwelik

Koning George I van Griekeland.

Olga en George is op 27 Oktober 1867 in die Winterpaleis in Sint Petersburg getroud. Olga het egter nie maklik in Griekeland aangepas nie. Sy was maar ’n blote kind toe sy getroud is. Toe die koning en sy nuwe bruid in Athene aankom, was daar onrus onder die werkersklas, en Olga, wat nie gewoond was aan sulke betogings nie, was na aan trane. Sy moes egter dadelik haar ampspligte opneem terwyl sy nie eens Grieks kon praat nie. Binne ’n jaar het sy egter Grieks en Engels leer praat en talle ampspligte behartig.

Dwarsdeur hul huwelik was George en Olga ’n stil, eenvoudige egpaar. Hulle het baie tyd saam met hulle kinders deurgebring. Hulle het Duits met mekaar gepraat, want dit was die enigste taal wat albei kon praat ten tyde van hul troue. Later het hulle Engels met hulle kinders gepraat, hoewel die kinders aangemoedig is om Grieks met mekaar te praat.

Anders as in Rusland was die koninklike lewe nie baie weelderig nie, maar eintlik heel eentonig. Olga het baie terugverlang na Rusland en haar kamer was vol ikone van haar vaderland. In die kapel van die paleis het sy Slawiese liedere saam met haar kinders gesing. Wanneer Russiese matrose in die hawe was, het Olga nie gehuiwer om hulle na die paleis te nooi nie.

Toe Prins Christopher, George en Olga se agtste en laaste kind, gebore is, het Olga besluit om dit op die Russiese manier te doen. Anders as met haar ander kinders, wat in Griekeland gebore is, het sy in die Pawlofsk-paleis in Sint Petersburg aan hom die lewe geskenk. Aleksander III en sy vrou, Maria, is gekies as pleegouers. Later kon Olga ook toesien dat drie van haar kinders, prins Nicholas en prinsesse Alexandra en Maria, met Romanofs trou. Dit het haar ’n bykomende rede gegee om Rusland te besoek.

Maatskaplike werk

Hoewel sy in haar hart Russies was, het Olga nie onverskillig gestaan teenoor haar Griekse onderdane nie. Al was sy net 16 jaar oud toe sy in die land aangekom het, het sy dadelike begin met belangrike maatskaplike werk, veral onder siekes, bedelaars, vroue en kinders. Sy het ook instellings gestig om armes te help.

Voor Olga se aankoms in Griekeland was die toestande in die tronke haglik. Mans, vroue en kinders is in dieselfde inrigtings aangehou. Olga het ’n aparte tronk vir vroue laat bou en talle hervormings regdeur die land ingestel.

Haar grootste prestasie was die Evangelismos-hospitaal wat sy in Athene laat bou het. Dit was ’n moderne instelling wat terselfdertyd as ’n versorgingsentrum en opleidingskool vir verpleegsters gedien het. Wanneer Olga in die hoofstad was, het sy die pasiënte besoek en tydens Griekeland se oorloë met sy bure het sy self soldate verpleeg. Danksy haar goeie werk het sy gou gelief geraak onder haar onderdane. Sy was die gewildste koningin in die geskiedenis van Griekeland. Desondanks was daar egter steeds ’n mate van polemiek tydens die regering van haar man.

Die Evangeliekrisis

Ander as haar man, wat van die Lutherse geloof was, was Olga van die Russies-Ortodokse geloof. Terwyl sy soldate tydens die Grieks-Turkse Oorlog van 1897 besoek het, het sy uitgevind die meeste kon nie die Bybel lees nie omdat dit in Oud-Grieks geskryf was. Sy het toe besluit om die Nuwe Testament in moderne Grieks te laat vertaal sodat meer mense dit kon verstaan, maar so op baie tone getrap omdat dit beskou is as ’n "verwerping van die Grieke se heilige erfenis".

Onrus tydens die Evangeliekrisis.

In Februarie 1901 is begin met verkope van die nuwe Bybel, wat maar een dragma gekos het – veel minder as die drukkoste. Dit was dus ’n groot sukses. Om kritiek te probeer vermy het die evangelies in die ou en nuwe weergawes verskyn en is dit duidelik voorin gestel dat die Bybel slegs vir gebruik tuis bedoel is en nie in die kerk nie. Daar was egter steeds kwaai kritiek teen die nuwe Bybel.

Terselfdertyd is die Bybel ook deur Alexandros Pallis, ’n belangrike figuur van die letterkundige beweging wat die gebruik van moderne Grieks in die letterkunde voorgestaan het, vertaal. Pallis se Bybel is vanaf September 1901 in die koerant Acropolis gepubliseer. Feitlik onmiddellik het teologiese puriste dié weergawe gekritiseer as " ’n belediging van die kosbaarste oorblyfsels van die volk", terwyl sommige hom en sy ondersteuners ook van godslastering en verraad beskuldig het.

Die kerk het ook die vertaling verwerp en dit was olie op die vuur: onluste het in November begin waarin die kerklike ban gevra word vir Pallin en almal wat deel aan die vertaling gehad het – ook koningin Olga en die aartsbiskop van Athene, Procope II, wat op versoek van die koningin aan die hoof van die eerste vertaling was. Soldate is ingestuur om die orde te herstel en agt mense is dood en meer as sestig gewond. Om verdere konflik te vermy, het die regering van George I beslag op al die oorblywende eksemplare van die vertaling gelê. Olga en ander wat daarby betrokke was, is nie die kerklike ban opgelê nie, maar die onmin het wel gelei tot die bedanking van aartsbiskop Procope II en die regering van die eerste minister, Georgios Theotokis.

Koninginmoeder

Olga van Griekeland, deur Philip Alexius de László, 1914.

In 1913 het die Eerste Balkanoorlog geëindig met die oorwinning van Griekeland, Bulgarye, Serwië en Montenegro oor die Ottomaanse Ryk. Gou was daar egter onmin tussen die geallieerde magte: Griekeland en Bulgarye het gestry oor wie die reg op Thessaloniki en die omringende gebied het.

Om die reg van die Grieke op die hoofstad van Masedonië te verseker, het George I op 8 Desember 1912 na die stad vertrek. Tydens sy lang verblyf daar het hy dikwels alleen in die strate gestap en op 18 Maart 1913 is hy op een van sy wandelings deur ’n anargis doodgeskiet.

Toe die koningin oor haar man se dood ingelig word, het sy kalm gesê dat dit die wil van God is en besluit om die volgenda dag na Thessaloniki te gaan, waar sy onder meer die plek besoek het waar die sluipmoord plaasgevind.

Met die kroning van haar seun, Konstantyn, het haar amptelike pligte geëindig en het Konstantyn se vrou, Sophie, die nuwe koningin geword. As koningin-moeder het Olga in ’n vleuel van die paleis gebly. Sy het egter haar geboorteland dikwels begin besoek.

Terugkeer na Rusland

In Augustus 1914 was Olga in Rusland toe die Eerste Wêreldoorlog uitbreek. Sy het besluit om in Sint Petersburg te bly en haar vaderland te help deur ’n hospitaal vir gewonde Russiese soldate op die been te bring. Die situasie onder tsaar tsaar Nikolaas II het egter algaande versleg en in Februarie 1917 het die Februarie-rewolusie uitgebreek. Die situasie vir Olga en haar familie het vinnig versleg. Haar familie het Sint Petersburg verlaat, maar Olga is lank aangehou en deur die Bolsjewiste verbied om die lant te verlaat. Terselfdertyd was daar onmin in Griekeland en haar seun is van die troon gesit, en dit het verhoed dat sy hulp van haar eie regering kon kry. Eindelik het die Deense regering haar gehelp om Rusland te verlaat. Sy het begin 1919 in Switserland aangekom, waar sy herenig is met haar seun en die res van die verbanne Griekse familie.

Olga is swaar getref deur die lot van haar familie: 17 van hulle is ná die rewolusie vermoor, onder andere haar twee Russiese skoonseuns, groothertôe Paul Aleksandrowitsj en Giorgi Michailowitsj, een van haar broers, groothertog Dimitri Konstantinowitsj, en verskeie van haar neefs en niggies, onder andere tsaar Nikolaas II en sy vrou, Aleksandra.

Regent van Griekeland

Die Griekse koninklike familie het die lot van die Romanofs gespaar gebly, maar hulle het self nie ongeskonde van die onrus weens die Eerste Wêreldoorlog afgekom nie. Konstantyn het eerstens besluit om Grieland nie by die oorlog te betrek nie omdat die land nie gereed was vir ’n nuwe konflik nie, en dié besluit is deur ’n groot deel van die weermag en die publiek gesteun. Dit het egter gebots met die mening van sy eerste minister en die Geallieerde Magte en eindelik het dit tot die nasionale Skeuring gelei. Konstantyn is in Junie 1917 van die troon gesit en na Switserland verban. Maar die Geallieerdes, wat nóg in republiek in Griekeland wou hê nóg wou toesien dat kroonprins George sy pa opvolg, is die tweede oudste seun, Aleksander, koning gemaak omdat hy die Geallieerdes beter gesind was en hy as meer beïnvloedbaar as sy ouer broer beskou is.

Op 25 Oktober 1920 sterf Aleksander nadat hy deur ’n aap gebyt is. Konstantyn het intussen opnuut gewild geword en nadat die monargiste weer die Griekse regering oorgeneem het, is Olga gevra om die terugkeer van haar seun te verseker – en om intussen die land se regent te wees.

Konstantyn se terugkeer was egter in ’n moeilike tyd. Die Grieks-Turkse Oorlog, wat in 1919 hervat is, het in 1921 ’n wending geneem toe Turkye onder hul nuwe leier, Mustapha Kemal, ’n deel van die gebied wat Griekeland in verower het, terugwen en honderdduisende Grieke uit Anatolië verdryf word. Vir die koninklike familie het dit ernstige gevolge gehad. Op 27 September 1922 moet Konstantyn vir die tweede keer abdikeer. Saam met sy familie, ook koningin Olga, verlaat hy Griekeland terwyl sy oudste oorlewende seun hom vir ’n paar maande opvolg as George II.

Terselfdertyd word Olga se tweede jongste seun, Andrew, die pa van prins Philip, die latere Hertog van Edinburg, van verraad aangekla weens die nederlaag in Turkye. Olga het alles probeer om haar seun te red: sy het Westerse regerings gekontak en haar familiebande gebruik om druk op die Griekse regering te plaas. Eindelik is die prins vrygelaat en toegelaat om Griekeland saam met sy vrou en kinders te verlaat.

Anders as die res van die koninklike familie het Olga ’n pensioen gekry en sy het ook by baie van haar familielede, wat oor die hele Europa versprei was, gebly. Op haar oudag het sy baie gesondheidsprobleme gehad. Sy was aan ’n rolstoel gekluister en haar sig het verswak. Sy is op 18 Junie 1926 in Rome dood. Sy is in Italië begrawe langs haar seun Konstantyn, wat in 1923 dood is.

Kinders

Olga en George I het agt kinders gehad:

Beeld	Naam	Gebore	Oorlede	Besonderhede
	Koning Konstantyn I	2 Augustus 1868	11 Januarie 1923	Getroud met Sophie van Pruise. Word ná die dood van George I koning van Griekeland.
	Prins George	24 Junie 1869	25 November 1957	Getroud met prinses Marie Bonaparte.
	Prinses Alexandra	30 Augustus 1870	24 September 1891	Word deur haar huwelik met Pawel Aleksandrowitsj van Rusland ’n groothertogin van Rusland.
	Prins Nicholas	22 Januarie 1872	8 Februarie 1938	Getroud met groothertogin Helena Wladimirowna, ’n kleindogter van tsaar Aleksander II van Rusland.
	Prinses Maria	3 Maart 1876	14 Desember 1940	Getroud met groothertog Giorgi Michailowitsj van Rusland, ’n kleinseun van tsaar Nikolaas I van Rusland.
Geen	Prinses Olga	26 Maart 1880	21 Oktober 1880	Baie jonk dood.
	Prins Andrew	20 Januarie 1882	3 Desember 1944	Getroud met prinses Alice van Battenberg. Hulle was die ouers van prins Philip van Brittanje.
	Prins Christopher	10 Augustus 1888	21 Januarie 1940	Hy was twee keer getroud en het een seun gehad.

Verdere leesstof

• (en) Arturo E. Beéche, « Queen Olga of the Hellenes » in European Royal History Journal n° 51, Junie 2006.
• (en) Marie von Bothmer, « Queen Olga of Greece, née Grand Duchess of Russia » in The Sovereign ladies of Europe, Adamant Media Corporation, 1899, p. 169-194 ISBN 1421270935 (aanlyn)
• (en) Walter Christmas, The Wife of King George I of Greece, Royalty digest, 1998 (herdruk) ISBN 190515917X

Eksterne skakels

• (en) The Peerage
• (en) « Reigning Queens and Empresses from 1900 » op Worlwide Guide to Women in Leadership.

• Wikimedia Commons het meer media in die kategorie Olga Konstantinowna van Rusland.
• Hierdie artikel is vertaal uit die Franse Wikipedia