Romeinse reg

Romeinse reg is die regstelsel van antieke Rome, insluitend die regsontwikkelinge wat strek oor 'n duisend jaar van regspraak, van die Twaalf Tafels (c. 449 vC), tot die Corpus Juris Civilis (AD 529), wat deur Oos-Romeinse keiser Justinianus I beveel is. Die Romeinse reg vorm die basiese raamwerk vir siviele reg, die regstelsel wat vandag die meeste gebruik word, en die terme word soms sinoniem gebruik. Die historiese belangrikheid van die Romeinse reg word weerspieël deur die voortgesette gebruik van Latynse regsterminologie in baie regstelsels wat daardeur beïnvloed word, insluitend die gemenereg.

Na die ontbinding van die Wes-Romeinse Ryk het die Romeinse reg in die Oos-Romeinse Ryk van krag gebly. Vanaf die 7de eeu was die regstaal in die Ooste Grieks.

Die Romeinse reg het ook die regstelsel aangedui wat in die grootste deel van Wes-Europa tot aan die einde van die 18de eeu toegepas is. In Duitsland het die Romeinse regspraktyk langer in plek gebly onder die Heilige Romeinse Ryk (963–1806). Die Romeinse reg het dus gedien as basis vir regspraktyk regdeur die Wes-kontinentale Europa, sowel as in die meeste voormalige kolonies van hierdie Europese nasies, insluitend Latyns-Amerika, en ook in Ethiopië. Engelse en Anglo-Amerikaanse gemenereg is ook deur die Romeinse reg beïnvloed, veral in hul Latynse regswoordelys (byvoorbeeld stare decisis, culpa in contrahendo, pacta sunt servanda). Oos-Europa is ook beïnvloed deur die regspraak van die Corpus Juris Civilis, veral in lande soos Middeleeuse Roemenië (Walagia, Moldawië en 'n paar ander Middeleeuse provinsies/historiese streke) wat 'n nuwe stelsel geskep het, 'n mengsel van Romeinse en plaaslike reg. Die Oos-Europese reg is ook beïnvloed deur die "Boerewet" van die Middeleeuse Bisantynse regstelsel.

Ontwikkeling

Voor die Twaalf Tafels (754–449 vC) het die Romeinse burgerreg (ius civile Quiritium) bestaan ​​wat slegs op Romeinse burgers van toepassing was, en aan godsdiens gebonde was. Dit was onontwikkeld, met eienskappe van streng formalisme, simboliek en konserwatisme, bv. die rituele praktyk van mancipatio ('n vorm van verkoop). Die regsgeleerde Sextus Pomponius het gesê: "Aan die begin van ons stad het die mense hul eerste aktiwiteite begin sonder enige vaste wet, en sonder enige vaste regte: alle dinge is despoties regeer, deur konings". Daar word geglo dat die Romeinse Reg gewortel is in die Etruskiese godsdiens, met die klem op ritueel.