Rondawel

'n Onversierde rondawel.

Die dak van 'n rondawel, van binne gesien..

'n Rondawel by Khutse Kalahari Lodge, Botswana.

'n Rondawel is 'n karakteristieke tipe Suid-Afrikaanse huis. Sy ontwerp is afgelei van die sirkelvormige hut van inheemse stamme, wat in seksies opgedeel is en met 'n grasdak bedek word. Vanweë die lae boukoste, koelheid en algemene geskiktheid in die klimaat, het die rondawel 'n gewilde vorm van argitektuur geword en word dit steeds aansienlik gebou.

Rondawels word tradisioneel met plaaslike materiale wat in rou vorm beskikbaar is gebou. Die mure bestaan gewoonlik uit stene en die messelklei uit sand of grond gemeng met beesmis of sement. Die vloer van 'n "tradisionele" rondawel word met 'n mengsel van mis afgewerk om dit hard en glad te maak. Die dakstutte van 'n rondawel is sparre of pale vanaf boomtakke verwerk. Die bedekking is strooi wat met grastou aan die pale gebind word. Die proses om die strooidak te voltooi kan 'n naweek of selfs tot 'n jaar duur indien dit deur 'n vaardige ambagsman gedoen word. Die strooi moet stuk vir stuk gebind word, vanaf die rand tot uiteindelik by die toppunt. Nadat elke seksie gebind is, moet dit gewoonlik verouder om 'n waterdigte seël te vorm.

Die eerste gebruik deur blankes was in die vorm van die hartbeeshuis- of paal-en-kleihuiskonstruksies, maar omstreeks 1860 het die Britse militêre owerheid rondawels vir die huisvesting van troepe begin bou.

Deesdae is rondawels veral gewild as vakansiewonings en as akkommodasie by reservate soos die Krugerwildtuin in Suid-Afrika of die Khutse Kalahari Lodge in Botswana.

Sien ook

• Korbeelhuise

Bronne

• Ensiklopedie van Suidelike Afrika, Eric Rosenthal, 1967