Öz: Deniz ve tatlı su ürünleri Lykia ve Pamphylia kıyı kentleri için önemliydi. Her iki bölgede b... more Öz: Deniz ve tatlı su ürünleri Lykia ve Pamphylia kıyı kentleri için önemliydi. Her iki bölgede belgelenen tatlı su balıkçılığının yanı sıra Pamphylia Körfezi’nde hellops (mersin balığı), Gelidonya Burnu açıklarında ise anthias (berber balığı) yakalanıyordu. İki papirüs Kaunos’tan ithal edilen tuzlanmış balıktan bahseder. “Lykia Eyaleti Gümrük Yazıtı”nda purpur üretiminde kullanılan deniz kabuklusu bölgenin tekel ürünleri arasında anılır. Platon ve Plutarkhos’un iddialarının aksine ritüellerde de önemli bir yere sahip olan balık Phaselis’in kuruluş efsanesinde etkin bir figürken, Kelbessos’ta Artemis’e balıkçıların hamisi olarak tapılıyordu. Myra teritoryumundaki Sura, Apollon’un balık kehanetiyle ünlüydü. MÖ IV. yüzyıldan itibaren varlığı belgelenen (TAM I no. 84) kültün ünü MÖ II. yüzyılda Lykia sınırlarını aşmış; hatta MÖ I. yüzyılın başlarında Ptolemaios sarayına kadar ulaşmıştır. Bu sırada inşa edilen tapınağın cella duvarlarındaki yazıtlarda Apollon Anadolu tanrısı Sozon ile özdeşleştirilir. Plateia kelimesinin semantik evrimi, imparatorlar onuruna adlandırılan Sebaste Plateia’nın, kehanet sürecinin organizasyonuyla ilgilenen bir icra kurulu olarak anlaşılması gerektiğine işaret eder. Balık kehaneti Limyros Çayı’nın kaynağında da uygulanıyordu. Bazı Hitit belgeleri Yunan dünyasında benzersiz olan balık kehanetinin Kizzuwatna (sonraki Kilikia) ritüellerine kadar takip edilebileceğini gösterir.
Abstract: Sea and freshwater products were important for the coastal cities of Lycia and Pamphylia. In addition to the freshwater fishery documented in both regions, hellops (sturgeons) and anthiai (serranus anthias) were caught in the Pamphylian Gulf and in front of Cape Gelidonya respectively. Two papyri mention salted fish imported from Kaunos. The Customs Law of Lycia lists the shellfish used in the production of purple dye among the monopoly products of the region. Having an important place in rituals contrary to the claims of Plato and Plutarch, the fish was an active figure in the foundation myth of Phaselis, while Artemis was worshiped as the patron of fishermen in Kelbessos. Sura in the territory of Myra was famous for Apollo’s ichthyomancy. Documented from the 4th century BC (TAM I no. 84), the cult’s reputation extended beyond the borders of Lycia in the 2nd century BC and even reached the Ptolemaic palace at the beginning of the 1st century BC. In the Inscriptions on the cella walls of the temple, built in this period, Apollo was identified with the Anatolian god Sozon. The semantic evolution of the word “plateia” points out that Sebaste Plateia, named in honor of the emperors, should be understood as an executive committee concerned with the organization of oracular process. Ichthyomancy was also practiced at the source of Limyros. Some Hittite texts indicate that the origin of ichthyomancy, unique in the Greek world, can be traced back to the Kizzuwatnian (later Cilicia) rituals.
During the Kureyşler Dam Rescue Excavations carried out in three different areas between 2014 and... more During the Kureyşler Dam Rescue Excavations carried out in three different areas between 2014 and 2015, 11 inscribed materials dating from the Roman to the Early Byzantine Period were unearthed. The first inscription, which consists of a single line but cannot be read clearly due to corrosion, is on a small, bronze bell from the Early Byzantine Period, which may be associated with tradition about Salomon the magician and exorcist. No. 2 was incised on a piece of Early Bronze Age II pottery as a kind of scribble in the Christian period and does not form a meaningful whole. No. 3 is on a terracotta plaque belonging to the tomb of presbyteros Pegas(i)os. On the basis of six lines on a fragment of a marble column preserved with only a few letters, it is likely that that no. 4 lists the names of those who made dedications for an architectural element of the church. No. 5 and 6 were carved on terracotta burial plaques. No. 7 was a grave stele built by Anteros for his nephews, which was later reused as a window lintel probably in the church. Rest are funerary inscriptions engraved on marble tombstones dated from the second to the third centuries AD the significance of the inscriptions presented in this paper, most of which have been preserved fragmentarily, lies in the fact that they reveal the cultural level of the rural settlement around Kureyşler during the Late Roman-Early Byzantine Period.
On the basis of a recently published inscription over the entrance of Karadağ Cave the author dea... more On the basis of a recently published inscription over the entrance of Karadağ Cave the author deals with the most prominent family of Kagrai and presents addenda et corrigenda for four published inscriptions. The Karadağ inscription implies that some economic activities took place inside the cave. The owners, Rhodon III and his son Musaios IV, were members of the most distinguished family of Kagrai which after migrating from Selge dominated the political and economic life of the settlement for at least four generations. Through various construction activities they contributed also to the development of Kagrai from a village to an autonomous demos. An old inscription from the Emerye Tower set up by the members of the same family indicates that the economic basis of their wealth was certainly landed property and agricultural production. Two published inscriptions in Gedefi Cave in the territory of Kasai indicate that some family members immortalized themselves by erecting statues, one of which was erected by Rhodon III for his father Musaios II. This evidence reveals not only the expansion of the field of activity of this Kagraian family up to Kasai, but also the importance of selfrepresentation for the members of the family even far away from their homeland. The epigraphic documentation shows that the circle of rural elites in the micro-poleis of the region was extremely limited.
The article represents three new inscriptions, the first one from the rescue excavations at Servi... more The article represents three new inscriptions, the first one from the rescue excavations at Servi District, the second one from Karaağaç Village of central district and the last one from Yemişli Village lying in the territory of Simav, the district of the province of Kütahya. Yemişli is identified with ancient Skodra, the rural settlement in the territory of Synoas (modern Simav). Before introducing the new inscriptions, the author makes a preliminary assessment of the corpus of Kotiaion containing more than three hundred inscriptions. The fact that the imperial freedmen are frequently found in the inscriptions indicates not only the existence of imperial estates adjacent to the territory of Kotiaion, but also the probability that besides Synnada Kotiaon was one of the administrative centers of imperial estates in Phrygia. The inscriptions provide also information on the social status of the residents. The Iulii and Aelii of equestrian order, and the well-known Sestullii, another family of Italian origin, were also the citizens of Kotiaion. Among the residents were also those who obtained the Roman citizenship before the Constitutia Antoniniana and were registered in the gentes of Claudia, Flavia, Gavinia, Oppia, Valeria and Vivia. Numismatic and epigraphic evidence, especially the finds of Servi District, documents the use of Sullan era in the territory of Kotiaion as well as the public institutions. After this general evaluation of the corpus of Kotiaion the authors introduce the first new inscription which gives information on the construction beneficence of Domitius Aurelius Hermeias, who served as primuspilus in the Roman army. Last two inscriptions are engraved on tombstones. First tombstone belongs to Aurelius Trophimos and Aurelia Eutykhis, while the latter was standing on the tomb which was built by Hipponikos for himself, his parents, his brother and his son.
The documentation of Ti. Claudius Aniketos as the earliest imperial freedman procurator of Phrygi... more The documentation of Ti. Claudius Aniketos as the earliest imperial freedman procurator of Phrygia in an inscription published recently from the city center of Kotiaon proves the existence of Phrygia as an administrative subdistrict (eparkheia) of the gubernatorial provincia Asia during the reign of Claudius or Nero at the latest. It also suggests that Kotiaion might have been one of the administrative centers of this subdistrict. The records of freedmen procurators of Phrygia (App. 1) and their subalterns, members of familia Caesaris (App. 2) compiled at the end of the article, indicate that the procurators of Phrygia were responsible for all the imperial estates and marble quarries in the region. The author considers that by combining the administration of all the imperial estates and quarries under a single authority, the agricultural products of the estates could be used more effectively in line with the needs of the people working in the quarries. The expansion of emperial estates in the plains of Aslanapa and Altıntaş in the 2nd century AD along with the private properties of the rich negotiators such as Sestullii or that of senators such as Plancii can only be explained by the existence of marble quarries in Altıntaş Plain as large production and consumption centers. The article ends with the evaluation of the ways of expansion of the imperial estates.
ARKEOLOJİ, TARİH VE EPİGRAFİ’NİN ARASINDA: PROF. DR. A. VEDAT ÇELGİN’İN 68. DOĞUM GÜNÜ ONURUNA MAKALELER, 2018
Augustus and his successors promoted the system that embodied the idea that the Roman emperor was... more Augustus and his successors promoted the system that embodied the idea that the Roman emperor was closely interested in his citizens. In this way, one of the most important means of showing the emperor’s personal interest in the emperor’s subjects was through those appointed to undertake the office of the highest authorities of the cities under his control. One of the cities where this phenomenon is documented is Pisidian Antioch, through seven examples, which was organized by Augustus in 25 B.C. as a Roman colony, renamed Colonia Caesarea. In the first part of the article, the progress of re-organizing the Seleucid colony of Pisidian Antioch as a Roman colony is studied, and in the second part, information on civic duties of duumvirs, whose activities ranged from responsibilities concerning the town planning and public works to the administrative, judicial, financial, military and religious functions, is provided on the light of colonial and municipal laws. The third part studies the seven significant persons presented as honorary duumvirate by the Roman colony of Antioch, including Augustus and Tiberius, and why they were chosen, and the praefecti who acted for them. The facts given here are explained within the relationship among the members of the Julio-Claudian house and of the problems that occurred in the eastern borders and at the same time as the foundation of the colony.
Cappadocia had two legionary garrisons from the very beginning of Vespasian’s reign: Legio XII Fu... more Cappadocia had two legionary garrisons from the very beginning of Vespasian’s reign: Legio XII Fulminata at Melitene, and Legio XVI Flavia Firma at Satala (from 120 AD replaced by Legio XV Apollinaris). The evidence for the recruits of these Cappadocian legions is, however, still slight. This is mainly because very few relevant inscriptions have been found in Cappadocia itself. For this reason every new document of veterans who served in Cappadocian legions is crucial. In this context the funerary inscription of C. Iulius who returned to his homeland after serving as optio in the Legio XII Fulminata gives new evidence on the subject. It was found in the village of Himmetli situated in the territory of Saimbeyli, the district of the Province of Adana. Judging from the letter forms the inscription can be assigned to the II.–III. century AD. The rural settlement where the gravestone was erected is situated immediately to the north of the border between Cappadocia and Cilicia, lying through the line between Kilikiai Pylai and Mazgaç Pass. Accordingly it must have lied in the territory of the Cappadocian polis Kukusos, an important junction of the roads from Kaisareia to Melitene and from Sebasteia to Tarsos. On the basis of the new inscription the authors conclude that the practice of recruitment from Asia Minor continued on a considerable scale throughout the second and third centuries AD; that new materials concerning veterans may indicate that the number of those who returned to their hometown must not be underestimated; and that the funerary inscription of the Cappadocian veteran, C. Iulius, may support the suggestion that Cappadocia, and especially its frontier areas, supplied a high proportion of the total recruits for the Cappadocian legions, like those of the other eastern provinces.
Phrygia'dan (Dorylaion/Alpu) Dionysos İçin Yeni Bir Adak Yazıtı
Abstract: This article presents a 3rd-century CE marble votive altar which is now in the Archaeol... more Abstract: This article presents a 3rd-century CE marble votive altar which is now in the Archaeological Museum of Eskişehir. The altar was found in Alpu in the territory of Dorylaion, but its exact provenance is unknown. Set up by three persons named as Bakchos, Demetrios and Aurelius Alekkas, the stone features a dedication to Dionysos. The inscription shows some interesting points: e.g. Bakchos is mentioned as a free man (eleutheros) but has no patronymic, whereas Demetrios, clearly defined as a slave (doulos) of Postumius Festus, is mentioned as the son of Thallos. This phenomenon is discussed in detail, one solution being that Bakchos and Demetrios were both sons of Thallos. Demetrios seems to have been sold as a slave by his father. The inscription reads as follows:
B. TAKMER – E. N. AKDOĞU ARCA – N. GÖKALP ÖZDİL (eds.), Vir Doctus Anatolicus. Studies in Memory of Sencer Şahin, Istanbul 2016., 2016
Abstract: The author presents a milestone which is now lost, but was photographed in Havza in 199... more Abstract: The author presents a milestone which is now lost, but was photographed in Havza in 1999. Owing to its famous thermal springs Havza is called by Strabo Thermai of Phazemonites, situated in the district of Phazemonitis. It was located at the crossroads linking the poleis of Neoclaudiopolis to the northwest, Amaseia to the south, Amisus to the north, and Neocaesarea to the east. Thirty nine milestones found in the territory of Neoclaudiopolis indicate the routes of these roads. The find spot of the new milestone suggests that it stood on the road to Neoclaudiopolis, which was frequently used by Roman expeditionary forces on their way to the Eastern frontier; and is mentioned in the Tabula Peutingerina (Peutinger Table). The milestone is of great interest, as it documents a new legate of Galatia under Maximinus Thrax: C. Aradius Rufinus. Probably the successor of M. Domitius Valerianus in the fasti of Galatia, he is one of the last legates of Galatia whose term in office can be dated exactly. Through family alliances with the Roscii, the Furcilii and the Aiacii, the gens of the Aradii, which had its origins in Bulla Regia (Africa Procos.), flourished from the first quarter of 3rd century AD and had eminent members who held the post of praefectus urbis Romae by the end of the 4th century AD (s. infra IV. Aradii and the stemma). Two sons of the first known member of the gens, Q. Aradius Rufinus Optatus Aelianus and P. Aradius (Roscius) Paternus Rufinianus Aelianus, held the legatio of Galatia (225–228 AD) and Cappadocia (231 AD) respectively at approximately the same time, which suggests that C. Aradius Rufinus may be either the brother or the cousin of these two men. The new milestone shows him with the title of legatus Augusti pro praetore, which suggests that Paphlagonia remained under the jurisdiction of the legate of Galatia after the creation of the province of Pontus, governed by an equestrian praeses. Inner Paphlagonia including the territory of Neoclaudiopolis was added to Pontus only under the praeses M. Iunius Valerius Nepotianus in 250 AD.
Öz: Deniz ve tatlı su ürünleri Lykia ve Pamphylia kıyı kentleri için önemliydi. Her iki bölgede b... more Öz: Deniz ve tatlı su ürünleri Lykia ve Pamphylia kıyı kentleri için önemliydi. Her iki bölgede belgelenen tatlı su balıkçılığının yanı sıra Pamphylia Körfezi’nde hellops (mersin balığı), Gelidonya Burnu açıklarında ise anthias (berber balığı) yakalanıyordu. İki papirüs Kaunos’tan ithal edilen tuzlanmış balıktan bahseder. “Lykia Eyaleti Gümrük Yazıtı”nda purpur üretiminde kullanılan deniz kabuklusu bölgenin tekel ürünleri arasında anılır. Platon ve Plutarkhos’un iddialarının aksine ritüellerde de önemli bir yere sahip olan balık Phaselis’in kuruluş efsanesinde etkin bir figürken, Kelbessos’ta Artemis’e balıkçıların hamisi olarak tapılıyordu. Myra teritoryumundaki Sura, Apollon’un balık kehanetiyle ünlüydü. MÖ IV. yüzyıldan itibaren varlığı belgelenen (TAM I no. 84) kültün ünü MÖ II. yüzyılda Lykia sınırlarını aşmış; hatta MÖ I. yüzyılın başlarında Ptolemaios sarayına kadar ulaşmıştır. Bu sırada inşa edilen tapınağın cella duvarlarındaki yazıtlarda Apollon Anadolu tanrısı Sozon ile özdeşleştirilir. Plateia kelimesinin semantik evrimi, imparatorlar onuruna adlandırılan Sebaste Plateia’nın, kehanet sürecinin organizasyonuyla ilgilenen bir icra kurulu olarak anlaşılması gerektiğine işaret eder. Balık kehaneti Limyros Çayı’nın kaynağında da uygulanıyordu. Bazı Hitit belgeleri Yunan dünyasında benzersiz olan balık kehanetinin Kizzuwatna (sonraki Kilikia) ritüellerine kadar takip edilebileceğini gösterir.
Abstract: Sea and freshwater products were important for the coastal cities of Lycia and Pamphylia. In addition to the freshwater fishery documented in both regions, hellops (sturgeons) and anthiai (serranus anthias) were caught in the Pamphylian Gulf and in front of Cape Gelidonya respectively. Two papyri mention salted fish imported from Kaunos. The Customs Law of Lycia lists the shellfish used in the production of purple dye among the monopoly products of the region. Having an important place in rituals contrary to the claims of Plato and Plutarch, the fish was an active figure in the foundation myth of Phaselis, while Artemis was worshiped as the patron of fishermen in Kelbessos. Sura in the territory of Myra was famous for Apollo’s ichthyomancy. Documented from the 4th century BC (TAM I no. 84), the cult’s reputation extended beyond the borders of Lycia in the 2nd century BC and even reached the Ptolemaic palace at the beginning of the 1st century BC. In the Inscriptions on the cella walls of the temple, built in this period, Apollo was identified with the Anatolian god Sozon. The semantic evolution of the word “plateia” points out that Sebaste Plateia, named in honor of the emperors, should be understood as an executive committee concerned with the organization of oracular process. Ichthyomancy was also practiced at the source of Limyros. Some Hittite texts indicate that the origin of ichthyomancy, unique in the Greek world, can be traced back to the Kizzuwatnian (later Cilicia) rituals.
During the Kureyşler Dam Rescue Excavations carried out in three different areas between 2014 and... more During the Kureyşler Dam Rescue Excavations carried out in three different areas between 2014 and 2015, 11 inscribed materials dating from the Roman to the Early Byzantine Period were unearthed. The first inscription, which consists of a single line but cannot be read clearly due to corrosion, is on a small, bronze bell from the Early Byzantine Period, which may be associated with tradition about Salomon the magician and exorcist. No. 2 was incised on a piece of Early Bronze Age II pottery as a kind of scribble in the Christian period and does not form a meaningful whole. No. 3 is on a terracotta plaque belonging to the tomb of presbyteros Pegas(i)os. On the basis of six lines on a fragment of a marble column preserved with only a few letters, it is likely that that no. 4 lists the names of those who made dedications for an architectural element of the church. No. 5 and 6 were carved on terracotta burial plaques. No. 7 was a grave stele built by Anteros for his nephews, which was later reused as a window lintel probably in the church. Rest are funerary inscriptions engraved on marble tombstones dated from the second to the third centuries AD the significance of the inscriptions presented in this paper, most of which have been preserved fragmentarily, lies in the fact that they reveal the cultural level of the rural settlement around Kureyşler during the Late Roman-Early Byzantine Period.
On the basis of a recently published inscription over the entrance of Karadağ Cave the author dea... more On the basis of a recently published inscription over the entrance of Karadağ Cave the author deals with the most prominent family of Kagrai and presents addenda et corrigenda for four published inscriptions. The Karadağ inscription implies that some economic activities took place inside the cave. The owners, Rhodon III and his son Musaios IV, were members of the most distinguished family of Kagrai which after migrating from Selge dominated the political and economic life of the settlement for at least four generations. Through various construction activities they contributed also to the development of Kagrai from a village to an autonomous demos. An old inscription from the Emerye Tower set up by the members of the same family indicates that the economic basis of their wealth was certainly landed property and agricultural production. Two published inscriptions in Gedefi Cave in the territory of Kasai indicate that some family members immortalized themselves by erecting statues, one of which was erected by Rhodon III for his father Musaios II. This evidence reveals not only the expansion of the field of activity of this Kagraian family up to Kasai, but also the importance of selfrepresentation for the members of the family even far away from their homeland. The epigraphic documentation shows that the circle of rural elites in the micro-poleis of the region was extremely limited.
The article represents three new inscriptions, the first one from the rescue excavations at Servi... more The article represents three new inscriptions, the first one from the rescue excavations at Servi District, the second one from Karaağaç Village of central district and the last one from Yemişli Village lying in the territory of Simav, the district of the province of Kütahya. Yemişli is identified with ancient Skodra, the rural settlement in the territory of Synoas (modern Simav). Before introducing the new inscriptions, the author makes a preliminary assessment of the corpus of Kotiaion containing more than three hundred inscriptions. The fact that the imperial freedmen are frequently found in the inscriptions indicates not only the existence of imperial estates adjacent to the territory of Kotiaion, but also the probability that besides Synnada Kotiaon was one of the administrative centers of imperial estates in Phrygia. The inscriptions provide also information on the social status of the residents. The Iulii and Aelii of equestrian order, and the well-known Sestullii, another family of Italian origin, were also the citizens of Kotiaion. Among the residents were also those who obtained the Roman citizenship before the Constitutia Antoniniana and were registered in the gentes of Claudia, Flavia, Gavinia, Oppia, Valeria and Vivia. Numismatic and epigraphic evidence, especially the finds of Servi District, documents the use of Sullan era in the territory of Kotiaion as well as the public institutions. After this general evaluation of the corpus of Kotiaion the authors introduce the first new inscription which gives information on the construction beneficence of Domitius Aurelius Hermeias, who served as primuspilus in the Roman army. Last two inscriptions are engraved on tombstones. First tombstone belongs to Aurelius Trophimos and Aurelia Eutykhis, while the latter was standing on the tomb which was built by Hipponikos for himself, his parents, his brother and his son.
The documentation of Ti. Claudius Aniketos as the earliest imperial freedman procurator of Phrygi... more The documentation of Ti. Claudius Aniketos as the earliest imperial freedman procurator of Phrygia in an inscription published recently from the city center of Kotiaon proves the existence of Phrygia as an administrative subdistrict (eparkheia) of the gubernatorial provincia Asia during the reign of Claudius or Nero at the latest. It also suggests that Kotiaion might have been one of the administrative centers of this subdistrict. The records of freedmen procurators of Phrygia (App. 1) and their subalterns, members of familia Caesaris (App. 2) compiled at the end of the article, indicate that the procurators of Phrygia were responsible for all the imperial estates and marble quarries in the region. The author considers that by combining the administration of all the imperial estates and quarries under a single authority, the agricultural products of the estates could be used more effectively in line with the needs of the people working in the quarries. The expansion of emperial estates in the plains of Aslanapa and Altıntaş in the 2nd century AD along with the private properties of the rich negotiators such as Sestullii or that of senators such as Plancii can only be explained by the existence of marble quarries in Altıntaş Plain as large production and consumption centers. The article ends with the evaluation of the ways of expansion of the imperial estates.
ARKEOLOJİ, TARİH VE EPİGRAFİ’NİN ARASINDA: PROF. DR. A. VEDAT ÇELGİN’İN 68. DOĞUM GÜNÜ ONURUNA MAKALELER, 2018
Augustus and his successors promoted the system that embodied the idea that the Roman emperor was... more Augustus and his successors promoted the system that embodied the idea that the Roman emperor was closely interested in his citizens. In this way, one of the most important means of showing the emperor’s personal interest in the emperor’s subjects was through those appointed to undertake the office of the highest authorities of the cities under his control. One of the cities where this phenomenon is documented is Pisidian Antioch, through seven examples, which was organized by Augustus in 25 B.C. as a Roman colony, renamed Colonia Caesarea. In the first part of the article, the progress of re-organizing the Seleucid colony of Pisidian Antioch as a Roman colony is studied, and in the second part, information on civic duties of duumvirs, whose activities ranged from responsibilities concerning the town planning and public works to the administrative, judicial, financial, military and religious functions, is provided on the light of colonial and municipal laws. The third part studies the seven significant persons presented as honorary duumvirate by the Roman colony of Antioch, including Augustus and Tiberius, and why they were chosen, and the praefecti who acted for them. The facts given here are explained within the relationship among the members of the Julio-Claudian house and of the problems that occurred in the eastern borders and at the same time as the foundation of the colony.
Cappadocia had two legionary garrisons from the very beginning of Vespasian’s reign: Legio XII Fu... more Cappadocia had two legionary garrisons from the very beginning of Vespasian’s reign: Legio XII Fulminata at Melitene, and Legio XVI Flavia Firma at Satala (from 120 AD replaced by Legio XV Apollinaris). The evidence for the recruits of these Cappadocian legions is, however, still slight. This is mainly because very few relevant inscriptions have been found in Cappadocia itself. For this reason every new document of veterans who served in Cappadocian legions is crucial. In this context the funerary inscription of C. Iulius who returned to his homeland after serving as optio in the Legio XII Fulminata gives new evidence on the subject. It was found in the village of Himmetli situated in the territory of Saimbeyli, the district of the Province of Adana. Judging from the letter forms the inscription can be assigned to the II.–III. century AD. The rural settlement where the gravestone was erected is situated immediately to the north of the border between Cappadocia and Cilicia, lying through the line between Kilikiai Pylai and Mazgaç Pass. Accordingly it must have lied in the territory of the Cappadocian polis Kukusos, an important junction of the roads from Kaisareia to Melitene and from Sebasteia to Tarsos. On the basis of the new inscription the authors conclude that the practice of recruitment from Asia Minor continued on a considerable scale throughout the second and third centuries AD; that new materials concerning veterans may indicate that the number of those who returned to their hometown must not be underestimated; and that the funerary inscription of the Cappadocian veteran, C. Iulius, may support the suggestion that Cappadocia, and especially its frontier areas, supplied a high proportion of the total recruits for the Cappadocian legions, like those of the other eastern provinces.
Phrygia'dan (Dorylaion/Alpu) Dionysos İçin Yeni Bir Adak Yazıtı
Abstract: This article presents a 3rd-century CE marble votive altar which is now in the Archaeol... more Abstract: This article presents a 3rd-century CE marble votive altar which is now in the Archaeological Museum of Eskişehir. The altar was found in Alpu in the territory of Dorylaion, but its exact provenance is unknown. Set up by three persons named as Bakchos, Demetrios and Aurelius Alekkas, the stone features a dedication to Dionysos. The inscription shows some interesting points: e.g. Bakchos is mentioned as a free man (eleutheros) but has no patronymic, whereas Demetrios, clearly defined as a slave (doulos) of Postumius Festus, is mentioned as the son of Thallos. This phenomenon is discussed in detail, one solution being that Bakchos and Demetrios were both sons of Thallos. Demetrios seems to have been sold as a slave by his father. The inscription reads as follows:
B. TAKMER – E. N. AKDOĞU ARCA – N. GÖKALP ÖZDİL (eds.), Vir Doctus Anatolicus. Studies in Memory of Sencer Şahin, Istanbul 2016., 2016
Abstract: The author presents a milestone which is now lost, but was photographed in Havza in 199... more Abstract: The author presents a milestone which is now lost, but was photographed in Havza in 1999. Owing to its famous thermal springs Havza is called by Strabo Thermai of Phazemonites, situated in the district of Phazemonitis. It was located at the crossroads linking the poleis of Neoclaudiopolis to the northwest, Amaseia to the south, Amisus to the north, and Neocaesarea to the east. Thirty nine milestones found in the territory of Neoclaudiopolis indicate the routes of these roads. The find spot of the new milestone suggests that it stood on the road to Neoclaudiopolis, which was frequently used by Roman expeditionary forces on their way to the Eastern frontier; and is mentioned in the Tabula Peutingerina (Peutinger Table). The milestone is of great interest, as it documents a new legate of Galatia under Maximinus Thrax: C. Aradius Rufinus. Probably the successor of M. Domitius Valerianus in the fasti of Galatia, he is one of the last legates of Galatia whose term in office can be dated exactly. Through family alliances with the Roscii, the Furcilii and the Aiacii, the gens of the Aradii, which had its origins in Bulla Regia (Africa Procos.), flourished from the first quarter of 3rd century AD and had eminent members who held the post of praefectus urbis Romae by the end of the 4th century AD (s. infra IV. Aradii and the stemma). Two sons of the first known member of the gens, Q. Aradius Rufinus Optatus Aelianus and P. Aradius (Roscius) Paternus Rufinianus Aelianus, held the legatio of Galatia (225–228 AD) and Cappadocia (231 AD) respectively at approximately the same time, which suggests that C. Aradius Rufinus may be either the brother or the cousin of these two men. The new milestone shows him with the title of legatus Augusti pro praetore, which suggests that Paphlagonia remained under the jurisdiction of the legate of Galatia after the creation of the province of Pontus, governed by an equestrian praeses. Inner Paphlagonia including the territory of Neoclaudiopolis was added to Pontus only under the praeses M. Iunius Valerius Nepotianus in 250 AD.
Kragos Oros, Titanis Petra ve Patara Apollon Tapınağı Lykia’nın Tarihi Coğrafyası’na İlişkin Bir ... more Kragos Oros, Titanis Petra ve Patara Apollon Tapınağı Lykia’nın Tarihi Coğrafyası’na İlişkin Bir Lokalizasyon Denemesi, Sencer ŞAHİN
İ. S. 1.-2. Yüzyıllarda Side Kentine Neokoros Unvanı Verilip Verilmediğine İlişkin Düşünceler, Ferit BAZ
Lykia-Pamphylia Proconsul’u Iulius Tarius Titianus, Nuray GÖKALP ÖZDİL
Perge’den İki Procurator Yazıtı, Fatih ONUR
Lydia’da Tanrıça Anahita Kültü ve Yazıtları, Mehmet ALKAN
Lykia’da Erken Bizans Devri’ne Ait Bir Define: Korydalla Hazinesi, Canan ARIKAN
Gökçebey/Tefen’den (Zonguldak) Yeni Kurşun Ağırlıklar, Sadi UYAR
Anadolu'nun Önemli Tarihi Yazıtları 2 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası: Nero Dönemi'ne Ait Andriake Gümrük Yazıtı Hakkında Ön Rapor, Burak TAKMER
Anadolu’nun Önemli Tarihi Yazıtları 3 Erythrai’dan Bir Halk Meclisi Kararı ve İ.Ö. 5. Yüzyıl Ortasına Kadar Kentteki Siyasi Gelişmeler, Hüseyin UZUNOĞLU
Anadolu'nun Önemli Tarihi Yazıtları ,Teos'a Korsan Baskını .Teos'ta Ele Geçen Bir Meclis Kararı: N.Eda Akyürek Şahin
EDİTÖRLERDEN
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin ilk kitabı olan Eskiçağ Yazıları 1’i Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü ile Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkezi’nin kurucusu, Eskiçağ Bilimleri alanının saygın ismi, sevgili hocamız Prof. Dr. Sencer ŞAHİN’in “Başlarken” başlıklı sunuş yazısıyla siz değerli okuyucularımıza sunmuştuk. Dizinin ikinci kitabını oluşturan Eskiçağ Yazıları 2’yi de ilk kitabın hemen ardından ilgilerinize sunmanın sevinç ve heyecanını yaşıyoruz. AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI projesi fikrinin temelinde Eskiçağ Bilimleri alanıyla ilgili Türkçe yayınların yetersizliği yatıyor. Ülkemizde Eskiçağ Bilimleri’nin ve bu alanla ilgili yayınların yaklaşık 75 yıllık bir geçmişi var. Bu 75 yıllık süreçte Eskiçağ Bilimleri karşılaştığı her türlü zorluğa karşın sürekli gelişme gösterdi, üniversitelerimizde arkeoloji, Eskiçağ tarihi, klasik filoloji (Eski Yunan – Latin dil ve edebiyatları) bölümleri/anabilim dalları kuruldu, nitelikli akademisyenler ve pek çok öğrenci yetişti. Özellikle son 15-20 yıl içinde üniversitelerimizdeki Eskiçağ Bilimleri alanıyla ilgili uzmanlık dallarında yüksek lisans ve doktora öğrenimi görerek bilim ordumuza katılan genç akademisyenlerimizin memnunluk verici bilimsel etkinlikleri araştırma ve yayın sayısını epeyce artırdı. Örneğin arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarında ve bu alanla ilgili popüler nitelikteki yayınlarda göreceli bir artış söz konusu. Buna karşılık, Eskiçağ tarihi, Eski Yunan – Latin dil ve edebiyatları, nümizmatik, epigrafi gibi diğer uzmanlık alanlarında alt yapıyı oluşturmaya yönelik el kitapları, monografiler, derlemeler gibi, temel çalışma araçları ne yazık ki henüz arzulanan düzeyde değil. Halkımızın duyduğu gereksinim de bu tür yayınların sayısının artırılmasını zorunlu hale getirmekte. Ne var ki Türkiye’de yayıncılık bugün çok zor koşullar altında bulunuyor. Ekonomik güçlüklerin yanı sıra, fotokopinin giderek yaygınlaşması, korsan yayıncılık, kitaba olan talep azlığı, internet, bürokratik zorluk ve engeller, elektronik yayınlar, kitap yayıncılığını neredeyse durma noktasına getirdi. Özellikle son yıllarda endişe verici boyutlardaki kapanan yayınevi ve kitapçı sayısı bunun somut bir göstergesi.
İşte AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi bu çalkantılı ortamda ve ulusça her bakımdan yaşamakta olduğumuz zorlu süreçte yayın yaşamına başlıyor, okuyucularıyla buluşuyor. AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Dizisi de GEPHYRA gibi, Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkezi’nin bir yayını ve aynı şekilde, ülkemizin Eskiçağ geçmişiyle günümüz arasında bir köprü kurmayı hedeflemekte. Fakat AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI uluslararası niteliğe sahip bilimsel makalelerin yayımlandığı GEPHYRA’dan farklı olarak, özellikle genç bilim insanlarımızın çalışmalarını yayımlama gereksinimlerini karşılama, seslerini bilim dünyasında duyurmalarına yardımcı olma ilkesiyle yola çıkıyor. Genç Eskiçağ bilimcilerimizin Eskiçağ, klasik filoloji, Yunan ve Latin epigrafisi, nümizmatik, papiroloji gibi uzmanlık alanlarında yaptıkları çalışmalara ilişkin düşüncelerini kolay anlaşılır bir üslupla Türk halkına sunarak toplumla paylaşmalarını sağlamayı amaçlıyoruz. Dizimizde Eskiçağ Yazıları 1 ve 2 gibi, araştırmaya dayalı bireysel çalışmaların topluca yer aldığı ortak kitaplar, özgün monografiler, gözden geçirilmiş önemli yüksek lisans ve doktora tezleri, el kitapları, derlemeler/antolojiler, hatta yorumlu antik kitap çevirileri yer alacak. En büyük amacımız, Ulusumuzun kurtarıcısı ve Cumhuriyetimizin kurucusu, Yüce Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün başlattığı ama ne yazık ki yarım kalan aydınlanma devriminin yeniden canlandırılmasına katkıda bulunmaktır.
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin oluşum ve hayata geçme aşamalarında bizi cesaretlendiren, yaptığı çok değerli önerilerle çalışmalarımızı yönlendiren, birbirinden anlamlı yazılarıyla kitaplarımızı zenginleştiren, projemizin fikir ve isim babası, saygıdeğer hocamız Prof. Dr. Sencer ŞAHİN’e en içten teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca değerli katılımları için Eskiçağ Yazıları 1 ve 2’nin bölüm yazarlarına ve her iki kitabın yayımlanma sürecinde teknik konulardaki önemli katkıları için Sayın Yrd. Doç. Dr. Fatih ONUR’a teşekkür borçluyuz. Son olarak, dizimizin basımını zor koşullara karşın büyük bir özveriyle üstlenen, sahibi ve genel yayın yönetmeni olduğu Arkeoloji ve Sanat Yayınları’nın tüm olanaklarını projemiz için seferber eden, Türkiye’de arkeoloji yayıncılığının özel sektördeki öncüsü Arkeolog Sayın M. Nezih BAŞGELEN’e; kapak tasarımlarını yapan Sayın Sinan ŞANLIER’e ve teknik düzenleme konusunda her zamanki gibi güler yüzle çaba harcayan Sayın Serdar KIRAN’a da sonsuz teşekkürler.
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin amacına ulaşması ve bir sonraki kitapta yeniden birlikte olma dileğiyle.
"Neisa'daki (Lykia) Kartapis Ormanı'nın İki Tahtacısı: Sencer Şahin
Dağlık Kilikia'da Bir Anti... more "Neisa'daki (Lykia) Kartapis Ormanı'nın İki Tahtacısı: Sencer Şahin
Dağlık Kilikia'da Bir Antik Kent : Nagidos(Bozyazı): Serra Durugönül- Arkan Alkaç
Pamphlia'da Roma Ordusu (İ.S 3.-6.Yüzyıllar): Fatih Onur
Kuzeybatı Küçük Asya'nın Yerel Halklarının Onomastiği Üzerine Bir Araştırma: Pınar Özlem Aytaçlar
Sionlu Nikolaos'un Kurban Töreni Ziyaretleri: Mehmet Alkan
Tios Teritoryumu'ndan(Doğu Bithynia) Yeni Bir Kurşun Ağırlık: N.Eda Akyürek Şahin - Sadi Uyar
Arkaik Çağda Tiranlık: Hüseyin Uzunoğlu
BAŞLARKEN
Devlet düzeni içinde “Ulus” sözcüğü ile kendini tanımlayan her top-lum oturduğu toprağın kültür mirasını topyekûn kendi benliğinde özümsemek ve ulusal kimliğinin ayrılmaz bir parçası olarak ifade etmek zorundadır. Bunu yapmayan, yani ulusal ve kültürel kimliklerini topyekûn oturdukları toprağın dışında arayan toplumlar devlet otoritesinin zaaf dönemlerinde ayrışır ve parçalanırlar. Modern çağın toplumsal ve bireysel bağlamda demokrasi anlayışı ve uygulanışı bu tür zaaflar için uygun zeminler yaratmaktadır. Şunu açık yüreklilikle ve cesaretle itiraf etmek gerekir ki, biz Türkiye Türkleri olarak ulusal ve kültürel kimliğimizi tümden dış odaklı biçimlemiş bir toplumuz. Yurt edindiğimiz toprağın geçmişini kendimize ait bir değer olarak kabul etmiyoruz. Etnik bağlamda Orta Asya'yı, inanç bağlamında ise Arabistan'ı “biz” ve “bizden” sayıp, Anadolu/Trakya tarih ve kültüründen kendimizi soyutluyoruz. Halbuki, özlemle birleşmeyi düşündüğümüz Avrupa ile ortak paydamızı Anadolu'nun bu Eskiçağ geçmişi oluşturmaktadır. Kaldı ki bu Eskiçağ hem Orta Asya Türk kökenimizi hem de Arap kökenli Müslümanlığımızı kesinlikle dış-lamamaktadır. Sosyokültürel kimliğimizin bu iki ana ögesinin de Anadolu'daki köklerimizi dışlamaması gerekir. İşte bu nedenle Mustafa Kemal Atatürk akılcı bir kararla “Ulus” kavramı üzerine kurduğu Anadolu merkezli devletin sosyokültürel kimliğini oturulan toprağın tarihi mirasıyla özdeşleştirme çabasına girmiştir. O yıllarda ideolojik bir anlayışla başlatılan arkeolojik kazılar ve dil araştırmaları bu amaca hizmet etmiştir. Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu ve Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi bu amaçla kurulmuş olmakla birlikte, bugün hedeflerinden uzaklaştırılmış olarak varlıklarını devam ettirmektedirler. Arkeolojik kazılar tümüyle turizmin rant aracı olarak işlev göstermekte ve bu yönde gerek kurumsal gerekse toplumsal teşvik ve destek görmektedir. Kazı ve özellikle restorasyonlar felsefi ve bilimsel bir temele oturtulmadığı için çoğu kez kültür varlıklarının tahribi ya da dejenerasyonu sonucunu doğurmaktadır. Türkiye'de 150'ye yakın üniversiteden en az ellisinde Arkeoloji Bölümü varken, arkeolojinin bilimsel dokusunu oluşturan epigrafi ağırlıklı Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü'nün sadece bir üniversitede mevcudiyeti ise gerçekten düşündürücüdür. Birkaç üniversitemizde mevcut olan Eskiçağ Tarihi ise can çekişmektedir. Bu da kendine Avrupa Topluluğu'na gelecekte üye olma hedefi koymuş bir Türkiye için inanılmaz bir aymazlık hali ve misyon eksikliğidir. Zira Avrupa ile aramızda kültür bağlamında ortak paydayı oluşturacak tek öge, ülkemizin sahip olduğu Eskiçağ kültür mirası ve onun bugünkü Avrupa medeniyetine en yüksek oranda yapmış olduğu katkıdır. Böylesine bir avantaja rağmen bu mirasa “öteki” olarak bakan bir ülke durumunda kaldığımız sürece birliğe alınmamız - demok-rasi, insan hakları, ekonomi gibi diğer artı değerlerimiz ne olursa olsun - zaten söz konusu olmayacaktır. Avrupa idealinde gerçekten samimi isek, daha da önemlisi kendi içimizde dirlik istiyorsak, yurt topraklarımızdaki bu geçmişin değerini çok iyi bilmek ve halkımızın her kesimine bunu sevdirmek, benimsetmek ve özümsetmek zorundayız.
İşte böyle bir ortamda toplumu Eskiçağ yazılı kaynaklarına dayanarak aydınlatmak, bilim insanlarımızın konu hakkındaki düşüncelerini kolay anlaşılabilir bir üslupla toplumla paylaşmak, bu suretle “antik” ile “modern” arasında köprü kurmak amacıyla ve “AKRON” üst başlığıyla yayın hayatına başlayan kitap dizisine “Antikçağ Yazıları 1” ile “MERHABA” diyor ve başarısının - ismine uygun olarak - zirveye ulaşmasını diliyorum.
ΑΡΧΗ ΗΜΙΣΥ ΠΑΝΤΟΣ “Başlamak tümün yarısıdır” (Eflatun, Yasalar 6. 753 E).
Yukarı Melas Vadisi dağlık coğrafyasında en belirleyici özellik çok sayıda mağaradır. Bazılarının... more Yukarı Melas Vadisi dağlık coğrafyasında en belirleyici özellik çok sayıda mağaradır. Bazılarının girişinde veya içinde, ilgili mağaranın Antik Dönem’de din, ekonomi ve temsil amaçlı kullanımına işaret eden yazıtlar yer almaktadır. Sunumda tanıtılan ilk yazıt Akseki’nin ca. 28 km kuzeydoğusu’nda yer alan Kartallı Mağara’nın girişine kazınmıştır ve mağaranın Zeus’in kızı Tastla’nın kutsal alanı olarak işlev gördüğünü belgelemektedir. Bu yerel tanrıçanın adı, Erymna’da bulunan bir yazıta göre rahibi Erymna ve Kotenna kentlerinin müşterek kararıyla onurlandırılan Zeus Tastledeas’ın epitheton’u ile büyük benzerlik göstermektedir. Buna göre Zeus Tastladeas ve kızı Tastla’nın epithetonları büyük ihtimalle ortak tapınım gördükleri mağaranın konumlandığı yer adlandırmasından (toponym) kaynaklanmış gözükmektedir. Mağara etrafında zamanla gelişen ve yaklaşık 40 kadar konuttan oluşan küçük bir kome (köy) niteliğindeki yerleşim, ayrıca Zeus Tastledeas kültü rahibinin ca. 24 km güneybatıda konumlu Erymna ve ca. 27 km güneyde yer alan Kotenna kentlerinin müşterek kararlarıyla onurlandırılması, mağaranın bölgesel önemde bir kült ve hac merkezi olarak işlev gördüğüne işaret etmektedir. Buranın yaklaşık 6 km doğusunda yer alan Karadağ Mağarası’nın girişine kazınan ikinci yazıt ise mağaranın kullanım amacına dair bilgi vermemekle birlikte, mağara içine kırma taşlarla inşa edilmiş üç havuz burada ekonomik bir faaliyetin söz konusu olabileceğini düşündürmektedir. Yazıta göre Rhodon’un kölesi Hermes, efendisinin oğlu Musaios’un inisiyatifi doğrultusunda mağaranın girişini açmış ve mağara içindeki bölmeyi (topos) inşa etmiştir. Daha önce yayımlanmış yazıtlar aracılığıyla adı geçen köle sahiplerinin Kagrai’ın en önde ailesinin mensupları oldukları, ama Selge’den gelerek buraya yerleştikleri bilinmektedir. Bu aile 4 kuşak boyunca yerleşimin siyasi ve ekonomik yaşamını domine etmiş, ayrıca baş tanrı Zeus için tapınak inşa ettirerek kült heykeli adamış, bunun yanında başka imar faaliyetleriyle yerleşimin küçük bir köy kimliğinden batıda Selge; kuzeyde Tityassos; güneyde (batıdan doğuya doğru) Erymna, Kotenna ve Kasai kentlerinin teritoryumları arasında bağımsız bir demos (nahiye) statüsüne yükselmesine katkıda bulunmuştur. Yukarıda değinilen Karadağ Mağarası yazıtının yanında bölgedeki arazilerden elde edilen tarımsal ürünlerin korunması ve depolanmasına hizmet eden Emeyre Kulesi’nin bu ailenin üyeleri tarafından inşa ettirildiğini dile getiren yazıt, Selge kökenli bu ailenin zenginliğinin büyük toprak sahipliğinden ve tarımsal üretimden kaynaklandığını belgelemektedir. Kagrai’ın 45 km güneydoğusunda konumlu Kasai kentinin yakınında bulunan ve adı belirtilmeyen bir tanrıçanın kült merkezi olarak kullanılan Gedefi İni’nde bulunmuş iki yazıt, bir yandan Kagrailı ailenin etkinlik sahasının bu kente kadar uzandığını; öte yandan da “kendini tasvir”in, memleketlerinden bu kadar uzakta dahi, aile üyeleri için taşıdığı önemi ortaya koymaktadır. Her halükarda epigrafik veriler Pamphylia-Pisidia sınırındaki mikro-kentlerdeki eşraf tabakanın sayıca son derece sınırlı olduğunu belgelemektedir.
In der Berglandschaft Pisidiens existieren zahlreiche Höhlen, die in der Antike für kultische, ök... more In der Berglandschaft Pisidiens existieren zahlreiche Höhlen, die in der Antike für kultische, ökonomische und repräsentative Zwecke benutzt wurden. Bei unseren Surveys haben wir in den letzten Jahren mehrere neue Inschriften entdeckt, die in Höhlen angebracht sind. Dabei konnten wir auch die von Terence Mitford und George Bean nur unzureichend veröffentlichte Weihung des C. Trollios Kloumeus in Balatini bei Tityassos vollständig lesen, die wichtige Aufschlüsse über die militärische Karriere und Religiösität des Veteranen enthält. Eine noch unveröffentlichte Bauinschrift ist an der Wand des Kartallı Mağarası angebracht, die ebenfalls im Territorium von Tityassos lag. Sie berichtet von der Errichtung einer Stoa durch Obrakeddebas, die vor der Kulthöhle lag und enthält Strafmaßnahmen gegen Personen, die die Kulthöhle unbefugt betraten. Diese am Oberlauf des Melas gelegene Kulthöhle hatte anscheinend eine gewisse lokale Bedeutung, weil sich um den Kultplatz eine kleine Siedlung herausbildete. Auf eine andere Nutzung weist die ebenfalls noch unpublizierte Inschift am Eingang der Höhle Karadağ Mağarası, die einige km östlich des eben erwähnten Kultortes Kartallı Mağarası in der Nähe eines Turmes (Söyler Kalesi) liegt. Diese Höhle wurde im Auftrag von Rhodon und Mousaios von einem Sklaven erschlossen. Dem topographisch-archäologische Befund nach diente diese Höhle zur Produktion und Lagerung von agrarischen Produkten. Rhodon und Mousaios sind aus anderen Inschriften als Bürger von Kagrai bekannt, die in der Chora große Landgüter besaßen. Einige Mitglieder dieser Familie haben sich durch Aufstellung von Statuen in der Kulthöhle Gedefi Ini, die im Territorium einer anderen Polis (Kassai) lag, verewigt. Aus den oben aufgeführten Inschriften wird deutlich, daß Höhlen im südostpisidischen Raum mehrere unterschiedliche Funktionen erfüllten.
Uploads
Papers by Burak Takmer
Abstract: Sea and freshwater products were important for the coastal cities of Lycia and Pamphylia. In addition to the freshwater fishery documented in both regions, hellops (sturgeons) and anthiai (serranus anthias) were caught in the Pamphylian Gulf and in front of Cape Gelidonya respectively. Two papyri mention salted fish imported from Kaunos. The Customs Law of Lycia lists the shellfish used in the production of purple dye among the monopoly products of the region. Having an important place in rituals contrary to the claims of Plato and Plutarch, the fish was an active figure in the foundation myth of Phaselis, while Artemis was worshiped as the patron of fishermen in Kelbessos. Sura in the territory of Myra was famous for Apollo’s ichthyomancy. Documented from the 4th century BC (TAM I no. 84), the cult’s reputation extended beyond the borders of Lycia in the 2nd century BC and even reached the Ptolemaic palace at the beginning of the 1st century BC. In the Inscriptions on the cella walls of the temple, built in this period, Apollo was identified with the Anatolian god Sozon. The semantic evolution of the word “plateia” points out that Sebaste Plateia, named in honor of the emperors, should be understood as an executive committee concerned with the organization of oracular process. Ichthyomancy was also practiced at the source of Limyros. Some Hittite texts indicate that the origin of ichthyomancy, unique in the Greek world, can be traced back to the Kizzuwatnian (later Cilicia) rituals.
personal interest in the emperor’s subjects was through those appointed to undertake the office of the highest authorities of the cities under his control. One of the cities where this phenomenon is documented is Pisidian Antioch, through seven examples, which was organized by Augustus in 25 B.C. as a Roman colony, renamed Colonia Caesarea. In the first part of the article, the progress of re-organizing the Seleucid colony of Pisidian Antioch as a Roman colony is studied, and in the second part, information on civic duties of duumvirs, whose activities ranged from responsibilities concerning the town planning and public works to the administrative, judicial, financial, military and religious functions, is provided on the light of colonial and municipal laws. The third part studies the seven significant persons presented as honorary duumvirate by the Roman colony of Antioch, including Augustus and Tiberius, and why they were chosen, and the praefecti who acted for them. The facts given here are explained within the relationship among the members of the Julio-Claudian house and of the problems that occurred in the eastern borders and at the same time as the foundation of the colony.
the north of the border between Cappadocia and Cilicia, lying through the line between Kilikiai Pylai and Mazgaç Pass. Accordingly it must have lied in the territory of the Cappadocian polis Kukusos, an important junction of the roads from Kaisareia to Melitene and from Sebasteia to
Tarsos. On the basis of the new inscription the authors conclude that the practice of recruitment from Asia Minor continued on a considerable scale throughout the second and third centuries AD; that new materials concerning veterans may indicate that the number of those who returned
to their hometown must not be underestimated; and that the funerary inscription of the Cappadocian veteran, C. Iulius, may support the suggestion that Cappadocia, and especially its frontier areas, supplied a high proportion of the total recruits for the Cappadocian legions, like those of the other eastern provinces.
successor of M. Domitius Valerianus in the fasti of Galatia, he is one of the last legates of Galatia whose term in office can be dated exactly. Through family alliances with the Roscii, the Furcilii and the Aiacii, the gens of the Aradii, which had its origins in Bulla Regia (Africa Procos.), flourished from the first quarter of 3rd century AD and had eminent members who held the post of praefectus urbis Romae by the end of the 4th century AD (s. infra IV. Aradii and the stemma). Two sons of the first known member of the gens, Q. Aradius Rufinus Optatus Aelianus and P. Aradius (Roscius) Paternus Rufinianus Aelianus, held the legatio of Galatia (225–228 AD) and Cappadocia (231 AD) respectively at approximately the same time, which suggests that C. Aradius Rufinus
may be either the brother or the cousin of these two men. The new milestone shows him with the title of legatus Augusti pro praetore, which suggests that Paphlagonia remained under the jurisdiction of the legate of Galatia after the creation of the province of Pontus, governed by an
equestrian praeses. Inner Paphlagonia including the territory of Neoclaudiopolis was added to Pontus only under the praeses M. Iunius Valerius Nepotianus in 250 AD.
Abstract: Sea and freshwater products were important for the coastal cities of Lycia and Pamphylia. In addition to the freshwater fishery documented in both regions, hellops (sturgeons) and anthiai (serranus anthias) were caught in the Pamphylian Gulf and in front of Cape Gelidonya respectively. Two papyri mention salted fish imported from Kaunos. The Customs Law of Lycia lists the shellfish used in the production of purple dye among the monopoly products of the region. Having an important place in rituals contrary to the claims of Plato and Plutarch, the fish was an active figure in the foundation myth of Phaselis, while Artemis was worshiped as the patron of fishermen in Kelbessos. Sura in the territory of Myra was famous for Apollo’s ichthyomancy. Documented from the 4th century BC (TAM I no. 84), the cult’s reputation extended beyond the borders of Lycia in the 2nd century BC and even reached the Ptolemaic palace at the beginning of the 1st century BC. In the Inscriptions on the cella walls of the temple, built in this period, Apollo was identified with the Anatolian god Sozon. The semantic evolution of the word “plateia” points out that Sebaste Plateia, named in honor of the emperors, should be understood as an executive committee concerned with the organization of oracular process. Ichthyomancy was also practiced at the source of Limyros. Some Hittite texts indicate that the origin of ichthyomancy, unique in the Greek world, can be traced back to the Kizzuwatnian (later Cilicia) rituals.
personal interest in the emperor’s subjects was through those appointed to undertake the office of the highest authorities of the cities under his control. One of the cities where this phenomenon is documented is Pisidian Antioch, through seven examples, which was organized by Augustus in 25 B.C. as a Roman colony, renamed Colonia Caesarea. In the first part of the article, the progress of re-organizing the Seleucid colony of Pisidian Antioch as a Roman colony is studied, and in the second part, information on civic duties of duumvirs, whose activities ranged from responsibilities concerning the town planning and public works to the administrative, judicial, financial, military and religious functions, is provided on the light of colonial and municipal laws. The third part studies the seven significant persons presented as honorary duumvirate by the Roman colony of Antioch, including Augustus and Tiberius, and why they were chosen, and the praefecti who acted for them. The facts given here are explained within the relationship among the members of the Julio-Claudian house and of the problems that occurred in the eastern borders and at the same time as the foundation of the colony.
the north of the border between Cappadocia and Cilicia, lying through the line between Kilikiai Pylai and Mazgaç Pass. Accordingly it must have lied in the territory of the Cappadocian polis Kukusos, an important junction of the roads from Kaisareia to Melitene and from Sebasteia to
Tarsos. On the basis of the new inscription the authors conclude that the practice of recruitment from Asia Minor continued on a considerable scale throughout the second and third centuries AD; that new materials concerning veterans may indicate that the number of those who returned
to their hometown must not be underestimated; and that the funerary inscription of the Cappadocian veteran, C. Iulius, may support the suggestion that Cappadocia, and especially its frontier areas, supplied a high proportion of the total recruits for the Cappadocian legions, like those of the other eastern provinces.
successor of M. Domitius Valerianus in the fasti of Galatia, he is one of the last legates of Galatia whose term in office can be dated exactly. Through family alliances with the Roscii, the Furcilii and the Aiacii, the gens of the Aradii, which had its origins in Bulla Regia (Africa Procos.), flourished from the first quarter of 3rd century AD and had eminent members who held the post of praefectus urbis Romae by the end of the 4th century AD (s. infra IV. Aradii and the stemma). Two sons of the first known member of the gens, Q. Aradius Rufinus Optatus Aelianus and P. Aradius (Roscius) Paternus Rufinianus Aelianus, held the legatio of Galatia (225–228 AD) and Cappadocia (231 AD) respectively at approximately the same time, which suggests that C. Aradius Rufinus
may be either the brother or the cousin of these two men. The new milestone shows him with the title of legatus Augusti pro praetore, which suggests that Paphlagonia remained under the jurisdiction of the legate of Galatia after the creation of the province of Pontus, governed by an
equestrian praeses. Inner Paphlagonia including the territory of Neoclaudiopolis was added to Pontus only under the praeses M. Iunius Valerius Nepotianus in 250 AD.
İ. S. 1.-2. Yüzyıllarda Side Kentine Neokoros Unvanı Verilip Verilmediğine İlişkin Düşünceler, Ferit BAZ
Lykia-Pamphylia Proconsul’u Iulius Tarius Titianus, Nuray GÖKALP ÖZDİL
Perge’den İki Procurator Yazıtı, Fatih ONUR
Lydia’da Tanrıça Anahita Kültü ve Yazıtları, Mehmet ALKAN
Lykia’da Erken Bizans Devri’ne Ait Bir Define: Korydalla Hazinesi, Canan ARIKAN
Gökçebey/Tefen’den (Zonguldak) Yeni Kurşun Ağırlıklar, Sadi UYAR
Anadolu'nun Önemli Tarihi Yazıtları 2 Lykia Eyaleti Gümrük Yasası: Nero Dönemi'ne Ait Andriake Gümrük Yazıtı Hakkında Ön Rapor, Burak TAKMER
Anadolu’nun Önemli Tarihi Yazıtları 3 Erythrai’dan Bir Halk Meclisi Kararı ve İ.Ö. 5. Yüzyıl Ortasına Kadar Kentteki Siyasi Gelişmeler, Hüseyin UZUNOĞLU
Kültürel Miras ve Algılanması Sorunu: Sencer Şahin
Kelainai/Apameia Kibotos ve Nuh Tufanı: Ertan Yıldız
Antik Yunan'da Yurttaşların Özgürlüğünün Temeli Olarak Demokrasi: Elif Akgün
Asylia:Zaman İçindeki Tarihsel Gelişimi: Sevgi Sarıkaya
Anadolu'da Roma Lejyonları: Hüseyin Uzunoğlu
Anadolu'dan Epigramlar 1 , Hristiyan Akakios'un Mezar Epigramı: N.Eda Akyürek Şahin
Anadolu'nun Önemli Tarihi Yazıtları ,Teos'a Korsan Baskını .Teos'ta Ele Geçen Bir Meclis Kararı: N.Eda Akyürek Şahin
EDİTÖRLERDEN
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin ilk kitabı olan Eskiçağ Yazıları 1’i Akdeniz Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü ile Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkezi’nin kurucusu, Eskiçağ Bilimleri alanının saygın ismi, sevgili hocamız Prof. Dr. Sencer ŞAHİN’in “Başlarken” başlıklı sunuş yazısıyla siz değerli okuyucularımıza sunmuştuk. Dizinin ikinci kitabını oluşturan Eskiçağ Yazıları 2’yi de ilk kitabın hemen ardından ilgilerinize sunmanın sevinç ve heyecanını yaşıyoruz. AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI projesi fikrinin temelinde Eskiçağ Bilimleri alanıyla ilgili Türkçe yayınların yetersizliği yatıyor. Ülkemizde Eskiçağ Bilimleri’nin ve bu alanla ilgili yayınların yaklaşık 75 yıllık bir geçmişi var. Bu 75 yıllık süreçte Eskiçağ Bilimleri karşılaştığı her türlü zorluğa karşın sürekli gelişme gösterdi, üniversitelerimizde arkeoloji, Eskiçağ tarihi, klasik filoloji (Eski Yunan – Latin dil ve edebiyatları) bölümleri/anabilim dalları kuruldu, nitelikli akademisyenler ve pek çok öğrenci yetişti. Özellikle son 15-20 yıl içinde üniversitelerimizdeki Eskiçağ Bilimleri alanıyla ilgili uzmanlık dallarında yüksek lisans ve doktora öğrenimi görerek bilim ordumuza katılan genç akademisyenlerimizin memnunluk verici bilimsel etkinlikleri araştırma ve yayın sayısını epeyce artırdı. Örneğin arkeolojik kazı ve yüzey araştırmalarında ve bu alanla ilgili popüler nitelikteki yayınlarda göreceli bir artış söz konusu. Buna karşılık, Eskiçağ tarihi, Eski Yunan – Latin dil ve edebiyatları, nümizmatik, epigrafi gibi diğer uzmanlık alanlarında alt yapıyı oluşturmaya yönelik el kitapları, monografiler, derlemeler gibi, temel çalışma araçları ne yazık ki henüz arzulanan düzeyde değil. Halkımızın duyduğu gereksinim de bu tür yayınların sayısının artırılmasını zorunlu hale getirmekte. Ne var ki Türkiye’de yayıncılık bugün çok zor koşullar altında bulunuyor. Ekonomik güçlüklerin yanı sıra, fotokopinin giderek yaygınlaşması, korsan yayıncılık, kitaba olan talep azlığı, internet, bürokratik zorluk ve engeller, elektronik yayınlar, kitap yayıncılığını neredeyse durma noktasına getirdi. Özellikle son yıllarda endişe verici boyutlardaki kapanan yayınevi ve kitapçı sayısı bunun somut bir göstergesi.
İşte AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi bu çalkantılı ortamda ve ulusça her bakımdan yaşamakta olduğumuz zorlu süreçte yayın yaşamına başlıyor, okuyucularıyla buluşuyor. AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Dizisi de GEPHYRA gibi, Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Dillerini ve Kültürlerini Araştırma Merkezi’nin bir yayını ve aynı şekilde, ülkemizin Eskiçağ geçmişiyle günümüz arasında bir köprü kurmayı hedeflemekte. Fakat AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI uluslararası niteliğe sahip bilimsel makalelerin yayımlandığı GEPHYRA’dan farklı olarak, özellikle genç bilim insanlarımızın çalışmalarını yayımlama gereksinimlerini karşılama, seslerini bilim dünyasında duyurmalarına yardımcı olma ilkesiyle yola çıkıyor. Genç Eskiçağ bilimcilerimizin Eskiçağ, klasik filoloji, Yunan ve Latin epigrafisi, nümizmatik, papiroloji gibi uzmanlık alanlarında yaptıkları çalışmalara ilişkin düşüncelerini kolay anlaşılır bir üslupla Türk halkına sunarak toplumla paylaşmalarını sağlamayı amaçlıyoruz. Dizimizde Eskiçağ Yazıları 1 ve 2 gibi, araştırmaya dayalı bireysel çalışmaların topluca yer aldığı ortak kitaplar, özgün monografiler, gözden geçirilmiş önemli yüksek lisans ve doktora tezleri, el kitapları, derlemeler/antolojiler, hatta yorumlu antik kitap çevirileri yer alacak. En büyük amacımız, Ulusumuzun kurtarıcısı ve Cumhuriyetimizin kurucusu, Yüce Önder Mustafa Kemal ATATÜRK’ün başlattığı ama ne yazık ki yarım kalan aydınlanma devriminin yeniden canlandırılmasına katkıda bulunmaktır.
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin oluşum ve hayata geçme aşamalarında bizi cesaretlendiren, yaptığı çok değerli önerilerle çalışmalarımızı yönlendiren, birbirinden anlamlı yazılarıyla kitaplarımızı zenginleştiren, projemizin fikir ve isim babası, saygıdeğer hocamız Prof. Dr. Sencer ŞAHİN’e en içten teşekkürlerimizi sunarız. Ayrıca değerli katılımları için Eskiçağ Yazıları 1 ve 2’nin bölüm yazarlarına ve her iki kitabın yayımlanma sürecinde teknik konulardaki önemli katkıları için Sayın Yrd. Doç. Dr. Fatih ONUR’a teşekkür borçluyuz. Son olarak, dizimizin basımını zor koşullara karşın büyük bir özveriyle üstlenen, sahibi ve genel yayın yönetmeni olduğu Arkeoloji ve Sanat Yayınları’nın tüm olanaklarını projemiz için seferber eden, Türkiye’de arkeoloji yayıncılığının özel sektördeki öncüsü Arkeolog Sayın M. Nezih BAŞGELEN’e; kapak tasarımlarını yapan Sayın Sinan ŞANLIER’e ve teknik düzenleme konusunda her zamanki gibi güler yüzle çaba harcayan Sayın Serdar KIRAN’a da sonsuz teşekkürler.
AKRON ESKİÇAĞ ARAŞTIRMALARI Kitap Dizisi’nin amacına ulaşması ve bir sonraki kitapta yeniden birlikte olma dileğiyle.
A. Vedat ÇELGİN - N. Eda AKYÜREK ŞAHİN
Dağlık Kilikia'da Bir Antik Kent : Nagidos(Bozyazı): Serra Durugönül- Arkan Alkaç
Pamphlia'da Roma Ordusu (İ.S 3.-6.Yüzyıllar): Fatih Onur
Kuzeybatı Küçük Asya'nın Yerel Halklarının Onomastiği Üzerine Bir Araştırma: Pınar Özlem Aytaçlar
Sionlu Nikolaos'un Kurban Töreni Ziyaretleri: Mehmet Alkan
Tios Teritoryumu'ndan(Doğu Bithynia) Yeni Bir Kurşun Ağırlık: N.Eda Akyürek Şahin - Sadi Uyar
Arkaik Çağda Tiranlık: Hüseyin Uzunoğlu
BAŞLARKEN
Devlet düzeni içinde “Ulus” sözcüğü ile kendini tanımlayan her top-lum oturduğu toprağın kültür mirasını topyekûn kendi benliğinde özümsemek ve ulusal kimliğinin ayrılmaz bir parçası olarak ifade etmek zorundadır. Bunu yapmayan, yani ulusal ve kültürel kimliklerini topyekûn oturdukları toprağın dışında arayan toplumlar devlet otoritesinin zaaf dönemlerinde ayrışır ve parçalanırlar. Modern çağın toplumsal ve bireysel bağlamda demokrasi anlayışı ve uygulanışı bu tür zaaflar için uygun zeminler yaratmaktadır. Şunu açık yüreklilikle ve cesaretle itiraf etmek gerekir ki, biz Türkiye Türkleri olarak ulusal ve kültürel kimliğimizi tümden dış odaklı biçimlemiş bir toplumuz. Yurt edindiğimiz toprağın geçmişini kendimize ait bir değer olarak kabul etmiyoruz. Etnik bağlamda Orta Asya'yı, inanç bağlamında ise Arabistan'ı “biz” ve “bizden” sayıp, Anadolu/Trakya tarih ve kültüründen kendimizi soyutluyoruz. Halbuki, özlemle birleşmeyi düşündüğümüz Avrupa ile ortak paydamızı Anadolu'nun bu Eskiçağ geçmişi oluşturmaktadır. Kaldı ki bu Eskiçağ hem Orta Asya Türk kökenimizi hem de Arap kökenli Müslümanlığımızı kesinlikle dış-lamamaktadır. Sosyokültürel kimliğimizin bu iki ana ögesinin de Anadolu'daki köklerimizi dışlamaması gerekir. İşte bu nedenle Mustafa Kemal Atatürk akılcı bir kararla “Ulus” kavramı üzerine kurduğu Anadolu merkezli devletin sosyokültürel kimliğini oturulan toprağın tarihi mirasıyla özdeşleştirme çabasına girmiştir. O yıllarda ideolojik bir anlayışla başlatılan arkeolojik kazılar ve dil araştırmaları bu amaca hizmet etmiştir. Türk Tarih Kurumu, Türk Dil Kurumu ve Dil ve Tarih - Coğrafya Fakültesi bu amaçla kurulmuş olmakla birlikte, bugün hedeflerinden uzaklaştırılmış olarak varlıklarını devam ettirmektedirler. Arkeolojik kazılar tümüyle turizmin rant aracı olarak işlev göstermekte ve bu yönde gerek kurumsal gerekse toplumsal teşvik ve destek görmektedir. Kazı ve özellikle restorasyonlar felsefi ve bilimsel bir temele oturtulmadığı için çoğu kez kültür varlıklarının tahribi ya da dejenerasyonu sonucunu doğurmaktadır. Türkiye'de 150'ye yakın üniversiteden en az ellisinde Arkeoloji Bölümü varken, arkeolojinin bilimsel dokusunu oluşturan epigrafi ağırlıklı Eskiçağ Dilleri ve Kültürleri Bölümü'nün sadece bir üniversitede mevcudiyeti ise gerçekten düşündürücüdür. Birkaç üniversitemizde mevcut olan Eskiçağ Tarihi ise can çekişmektedir. Bu da kendine Avrupa Topluluğu'na gelecekte üye olma hedefi koymuş bir Türkiye için inanılmaz bir aymazlık hali ve misyon eksikliğidir. Zira Avrupa ile aramızda kültür bağlamında ortak paydayı oluşturacak tek öge, ülkemizin sahip olduğu Eskiçağ kültür mirası ve onun bugünkü Avrupa medeniyetine en yüksek oranda yapmış olduğu katkıdır. Böylesine bir avantaja rağmen bu mirasa “öteki” olarak bakan bir ülke durumunda kaldığımız sürece birliğe alınmamız - demok-rasi, insan hakları, ekonomi gibi diğer artı değerlerimiz ne olursa olsun - zaten söz konusu olmayacaktır. Avrupa idealinde gerçekten samimi isek, daha da önemlisi kendi içimizde dirlik istiyorsak, yurt topraklarımızdaki bu geçmişin değerini çok iyi bilmek ve halkımızın her kesimine bunu sevdirmek, benimsetmek ve özümsetmek zorundayız.
İşte böyle bir ortamda toplumu Eskiçağ yazılı kaynaklarına dayanarak aydınlatmak, bilim insanlarımızın konu hakkındaki düşüncelerini kolay anlaşılabilir bir üslupla toplumla paylaşmak, bu suretle “antik” ile “modern” arasında köprü kurmak amacıyla ve “AKRON” üst başlığıyla yayın hayatına başlayan kitap dizisine “Antikçağ Yazıları 1” ile “MERHABA” diyor ve başarısının - ismine uygun olarak - zirveye ulaşmasını diliyorum.
ΑΡΧΗ ΗΜΙΣΥ ΠΑΝΤΟΣ “Başlamak tümün yarısıdır” (Eflatun, Yasalar 6. 753 E).
Sencer Şahin
Antalya, Şubat 2012
Auf eine andere Nutzung weist die ebenfalls noch unpublizierte Inschift am Eingang der Höhle Karadağ Mağarası, die einige km östlich des eben erwähnten Kultortes Kartallı Mağarası in der Nähe eines Turmes (Söyler Kalesi) liegt. Diese Höhle wurde im Auftrag von Rhodon und Mousaios von einem Sklaven erschlossen. Dem topographisch-archäologische Befund nach diente diese Höhle zur Produktion und Lagerung von agrarischen Produkten. Rhodon und Mousaios sind aus anderen Inschriften als Bürger von Kagrai bekannt, die in der Chora große Landgüter besaßen. Einige Mitglieder dieser Familie haben sich durch Aufstellung von Statuen in der Kulthöhle Gedefi Ini, die im Territorium einer anderen Polis (Kassai) lag, verewigt. Aus den oben aufgeführten Inschriften wird deutlich, daß Höhlen im südostpisidischen Raum mehrere unterschiedliche Funktionen erfüllten.