Ben Jonson

Dr Ben Jonson, eigentlig Benjamin Jonson (* 11. Juni 1572 z London; † 6. August 1637 z London), isch en änglische Bühniautor und Dichder gsi.

Läbe

Dr Ben Jonson isch z Westminster uf d Wält cho. Si Vater, won e protestantische Geistlige gsi isch, isch denn scho dod gsi. Dr Jonson het dr Bruef vo siim Stiefvater, won e Muurer gsi isch, glehrt. Spöter isch er Soldat und denn e fahrende Schauspiiler worde. Währed dere Ziit het er siini erste Stück gschriibe. Si Durchbruch as Autor het er 1598 mit Every Man in his Humour gha. Churz druf het er e Ma im ene Duell dötet und isch dr Dodesstroof entcho, isch aber für e Zitli im Gfängnis glandet. Mögligerwiis het er as Spitzel für d Regierig gschafft. Si Karriere as Autor het ihre Höhepunggt zwüsche 1603 und 1612 gha. 1616 isch d Folio-Usgob vo sine Wärk erschiine, wo mit grosser Sorgfalt ediert worden isch. In de letzte Johr vo sim Läbe isch er vom ene Schlagafall glehmt gsi. Er isch am 6. August 1637 gstorbe und isch in dr Westminster Abbey begrabe worde. Dr Jonson isch verhürotet gsi; sini Chinder si jung gstorbe.

Wärk

Every Man in his Humour (1598)
Every Man out of his Humour (1599)
Cynthia's Revels (1600)
The Poetaster (1601)
Sejanus (1603)
Volpone (1606?) (uf Dütsch übersetzt vom Uwe Friesel)
Epicoene oder The Silent Woman, Komödie (1609)
The Alchemist (1610)
Catiline (1611)
The Devil is an Ass (1616)
Bartholomew Fair (1614)
The Staple of News (1625)
The New Inn (1629)
The Magnetic Lady (1632)
The Tale of a Tub (1633)
The Sad Shepherd (nit fertig gschriibe)
Timber: or Discoveries made upon Men and Matter (Prosatext; 1640 veröffentligt)

Literatur

Christiane Damlos-Kinzel: Von der Ökonomik zur politischen Ökonomie. Ökonomischer Diskurs und dramatische Praxis in England vom 16. bis zum 18. Jahrhundert. Würzburg: Königshausen u. Neumann 2003. ISBN 3-8260-2277-7
Tom Lockwood: Ben Jonson in the Romantic Age. Oxford u. a.: Oxford Univ. Press 2005. ISBN 0-19-928078-9
James Loxley: The complete critical guide to Ben Jonson. London u. a.: Routledge 2002. ISBN 0-415-22227-3
Karl Adalbert Preuschen: Ben Jonson als humanistischer Dramatiker. Studien zu den Bühnenwerken der Folio von 1616. Frankfurt am Main u. a.: Lang 1987. (= Europäische Hochschulschriften; Reihe 14; Angelsächsische Sprache und Literatur; 175) ISBN 3-8204-1094-5
Hanna Scolnicov: Experiments in stage satire. An analysis of Ben Jonson's Every man out of his humour, Cynthia's revels and Poetaster. Frankfurt am Main u. a.: Lang 1987. (= European university studies; Ser. 14, Anglo-Saxon language and literature; 131) ISBN 3-8204-8149-4
Peter Zehfuß: Betrug und Selbstbetrug. Ben Jonsons Komödien "Volpone" und "The alchemist" vor dem Hintergrund der elisabethanisch-jakobäischen Gesellschaft und in ihrer Bedeutung für die Gegenwart. Regensburg: Roderer 2001. (= Theorie und Forschung; 698; Literaturwissenschaften; 30) ISBN 3-89783-217-8

Weblink

Commons: Ben Jonson – Sammlig vo Multimediadateie

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Ben_Jonson“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.