Mongolen
Mit em Begriff Mongole (altmongolisch: 
Mongɣul; mongolisch Монгол/Mongol) bezäichnet mä verschiideni ethnischi Grubbierige. Im ängere Sinn si d Mongole Völkergrubbe, wo vo de zentralasiatische mongolische Stämm im 13. Joorhundert abstamme. Im witere Sinn chönne au Völker wie d Dongxiang und anderi drzuezelt wärde.[1]
Vo wo dr Naame chunnt
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Dr Naame „Mongɣol“ isch zerst für meereri chliineri Volkstämm uf em Gebiet vo dr hütige Mongolei – im Gebiet vom Onon – brucht worde; under em Dschingis Khan im 13. Joorhundert isch s d Bezäichnig für alli monglolische Volksstämm under em Groosskhan worde.
Hütigi mongolischi Ethnie
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Die mäiste Lüt vo mongolischer Abstammig läbe hüte in dr Volksrepublik China (Inneri Mongolei) – was au e Hufe Lüt wo in dr Mongolei laabe, nid wüsse.[2] Denn chömme d Mongolei, Russland und non e baar anderi zentralasiatischi Staate.
Mä cha die verschiidene mongolische Grubbe dr Sprooch nooch z. B. grob in West- und Ostmongole iidäile. Zu de Westmongole ghööre z. B. d Kalmücke (v. a. z Russland) und d Oirate (Ööld, Torghut, Khoshut, Bayaad usw., v. a. im Weste vo dr Mongolei und in dr VR China), zu de Ostmongole z. B. d Burjate (v. a. z Russland), Chalcha (v. a. in dr Mongolei) und d Tümed, Chahar, Ordos usw. (v. a. in dr Innere Mongolei).
D Kalmücke lääbe as äinzigs mongolischs Volk in ere autonome Region in Öiropa. Anderi Völker, wo wit verströit si und mongolischi Sprooche schwätze wie z. B. d Bonan, Dongxiang, Monguor und Daur in dr Volksrepublik China, wärde nid zu de Mongole im ängere Sinn zelt. Au d Sprooch vo de Moghol in Afghanistan isch e mongolischi Sprooch.
Mongolei
[ändere | Quälltäxt bearbeite]D Bevölkerig vo dr Mongolei bestoot zu 85 % us Mongole, das si öbbe 2,4 Millione Lüt (Stand 2007).[3]
China
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Bim Zensus im Joor 2010 het mä z China 5'981'840 Mongole zelt. Im Joor 2000 si si eso uf die Autonome Gebiet und Browinze verdäilt gsi:
- 68,72 %: Autonoms Gebiet Inneri Mongolei,
- 11,52 %: Browinz Liaoning,
- 2,96 %: Browinz Jilin,
- 2,92 %: Browinz Hebei,
- 2,58 %: Uigurischs Autonoms Gebiet Xinjiang,
- 2,43 %: Browinz Heilongjiang,
- 1,48 %: Browinz Qinghai,
- 1,41 %: Browinz Henan,
- 5,98 %: Räst vo China.
Näben em Autonome Gebiet Inneri Mongolei uf dr Browinzeebeni git es z China no anderi mongolischi autonomi Verwaltigsgliidrige. Uf dr Bezirkseebeni:
- Autonome Bezirk Haixi vo de Mongole und Tibeter,
- Mongolische Autonome Bezirk Bayingolin,
- Mongolische Autonome Bezirk Bortala.
Uf dr Kräiseeben si s:
- Autonome Kräis Weichang vo de Mandschu und Mongole,
- Autonome Kräis Harqin Linker Flügel vo de Mongole,
- Autonome Kräis Fuxin vo de Mongole,
- Autonome Kräis Vorderer Gorlos vo de Mongole,
- Autonome Kräis Dorbod vo de Mongole,
- Autonome Kräis Subei vo de Mongole,
- Autonome Kräis Henan vo de Mongole,
- Mongolische Autonome Kräis Hoboksar.
Usserdäm git s no anderi Völker, wo mongolischi Sprooche schwätze, und zwar d Daur, Tu, Dongxiang, Bonan und e Däil vo de Yugur. Si ghööre offiziell aber nit zur Nazionalidäät vo de Mongole, sondern si as äigeständigi Nazionalidääte anerkennt.
Fuessnoote
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- ↑ Michael Weiers, Geschichte der Mongolen, Stuttgart 2004, S. 13
- ↑ Uradyn Erden Bulag: Nationalism and Hybridity in Mongolia. Oxford University Press, 1998, S. 183f.
- ↑ „Монгол улсын ястангуудын тоо, байршилд гарч буй өөрчлөлтуудийн асуудалд“ М. Баянтөр, Г. Нямдаваа, З. Баярмаа pp. 57-70 Archivlink (Memento vom 27. März 2009 im Internet Archive)
Weblingg
[ändere | Quälltäxt bearbeite]- Ethnische Minderheiten in Xinjiang - Die mongolische Nationalität (chinesischi Regierigssite uf Dütsch)
- The Mongolian ethnic minority (chinesischi Regierigssite uf Änglisch)
- Microsite über d Barbare (Gote, Hunne, Wikinger, Mongole)