Stärn

Illustratioon vo verschidnige Stärn und Gaasriise: Bellatrix as Blaue Riis, Algol B as Roote Riis vom ene Doppelsüsteem, unseri äigeni Sunne, dr Root Zwärg OGLE-TR-122b, und d Gaasriise Jupiter und Saturn

E Stärn (latiin. stella und astrum, ahd. sterno) isch in dr Astronomii e Himmelskörper us Gaas und Plasma, wo e groossi Masse het und sälber lüüchted, wie zum Bischbil unseri irdischi Sunne. Si äigeni Schwerchraft hebt en zämme und an dr Ooberflechi isch er 2.200 K bis 45.000 K häiss, Wissi Zwärg chönne Ooberflechitämpratuure vo bis zu 100.000 K haa. Äini vo de wichdigste Erkenntniss vo dr modärne Astronomii isch s, ass fast alli Himmelskörper, wo mit bluttem Aug wie Pünkt usgseen, Stärn si, wo wit äwägg si.

Die mäiste Stärn si Däil vom ene Doppel- oder Meerfachstärnsüsteem und/oder häi e Blaneetesüsteem. E Hufe Stärn zämme bilde Stärnhüfe und Galaxie. Stärn chömme in de underschidligste Gröössene, Lüüchtchreft und Farbe vor und wärde dorum noch bestimmte Äigeschafte klassifiziert. Si si üsserst aktivi Gaasriise, wo im Innere Millione Graad häiss und seer turbulänt si. Vo iirer glüejende Oberflechi sände si näben ere intensive Straalig au gladnigi Plasmadäili wit in dr Ruum us und bilde en Astrosfääre, wo bi unserer Sunne Heliosfääre häisst. D Äigeschafte vo de Stärn si von ere groosse Bedütig, öb uf eme Blaneet, wo um sä umekräist, Lääbe mööglig isch oder nit.

Litratuur

• S.W. Stahler & F. Palla: The Formation of Stars. WILEY-VCH, Weinheim 2004, ISBN 3-527-40559-3
• H.H. Voigt: Abriß der Astronomie. 4. Auflage. Bibliographisches Institut, Mannheim 1988, ISBN 3-411-03148-4.
• H. Scheffler, Hans Elsässer: Physik der Sterne und der Sonne. 2. Uflaag. BI-Wiss.-Verl., Mannheim 1990, ISBN 3-411-14172-7.
• Rudolf Kippenhahn, A. Weigert: Stellar structure and evolution. Springer, Berlin 1990, ISBN 3-540-50211-4 (änglisch).
• N. Langer: Leben und Sterben der Sterne. Becksche Reihe. Beck, Münche 1995, ISBN 3-406-39720-4.
• D. Prialnik: An Introduction to the Theory of Stellar Structure and Evolution. Cambridge University Press, Cambridge 2000, ISBN 0-521-65065-8.
• J. Bennett, M. Donahue, N. Schneider, M. Voith: Astronomie (Kapitel 14–16), Hsg. Harald Lesch, 5. Auflage (1170 S.), Pearson-Studienverlag, München-Boston-Harlow-Sydney-Madrid 2010
• Thassilo von Scheffer, Die Legenden der Sterne, 1939.

Weblingg

•  Commons: Stern – Sammlig vo Multimediadateie
• Sternentstehung bi www.zum.de
• Sternentstehung – Zämmefassig bi www.astronomia.de
• Interaktives Hertzsprung-Russell-Diagramm zur Sternentwicklung (Java) uf dr Website vo dr Uniwersidäät Bonn

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Stern“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.