Unitarismu

El unitarismu ye una doctrina teolóxica d'un sector de la ilesia protestante, que cree nun Dios unipersonal y sostién que Jesús nun ye'l mesmu Dios, sinón un home creáu por ésti. El unitarismu opónse tanto a la doctrina de la Santísima Trinidá, como a la teoloxía de la Unicidá de Dios.

Carauterístiques

Esta doctrina sostién principalmente trés idees:

Un unitariu ye puramente monoteísta y cree qu'esiste solo un únicu Dios, conformáu por una sola entidá.
Arriendes d'ello, el Xesús de los Evanxelios yera un home consciente de ser unviáu al mundu pa tresmitir la so voluntá, pero non divín nin parte de la naturaleza de Dios hasta'l puntu de ser el mesíes qu'esperaben los xudíos.^[1]
Pal unitariu la esistencia humana ta amestada a esti planeta y nun esiste posibilidá de vida n'otru llugar que nun sía esti planeta.

Estos trés principios, más o menos alteriaos, son los que constitúin el raigañu de les ilesies unitaries a lo llargo de la historia antes de la so constitución definitiva como denominación en 1825.

Historia

Les idees del unitarismu entender mientres los primeros años del cristianismu no que'l cristianismu católicu llamó herexía arriana o Arrianismu, pol nome del so principal defensor, Arriu. Pero'l Unitarismu modernu afitar cola Reforma protestante: en Transilvania esistió dende la década de 1560 cuando yera empobináu por Férenc David (1510-1579). En Polonia, el unitarismu florió mientres cien años como la Ilesia Reformada Menor, hasta que la persecución de 1660 forzó a los sos siguidores al exiliu. Figurar clave nel movimientu polacu foi l'italianu Fausto Socino (1539-1604) y al so movimientu llamóse-y Socinianismo. Unitarios aisllaos vivieron n'Inglaterra hacia 1600, sobremanera John Biddle, y depués nel sieglu XVIII, pero siempres siendo consideraos disidentes de la Ilesia d'Inglaterra.

Nel postreru cuartu del sieglu XVIII el movimientu encabezar y dirixó la Essex Church fundada por Theophilus Lindsey en Londres (1774), siendo siguíu tamién pol importante científicu Joseph Priestley. N'Estaos Xuníos, William Ellery Channing llegó a formar tamién una influyente congregación d'idees asemeyaes en Boston, ciudá que llegó a constituyise práuticamente na capital del unitarismu n'América; y a entrambos llaos del Atlánticu les congregaciones unitaries entamáronse como denominaciones independientes en 1825.^[2] Nos sos últimos años, l'escritor español José María Blanco White fíxose unitarista.

Darréu, el Unitarismu históricu fundir cola ilesia del unitarismu universalista en 1995, constituyéndose'l Conseyu Internacional d'Unitarios y Universalistes (ICUU) pa coordinar les diverses Ilesies y asociaciones Unitaries y Universalistes del mundu.^[3]

Ver tamién

Antitrinitarismo

Referencies

↑ http://www.ecured.cu/index.php/Unitarismu
↑ Earl Morse Wilbur, Our unitarian heritage (1925) http://www.miguelservet.org/enlared/our_unitarian_heritage.pdf
↑ Jaume de Marcos Andréu, "El Unitarismu: fontes históriques y realidá actual" http://www.miguelservet.org/unitarismu.htm consultáu 18-X-2015, 14:31

Bibliografía

Howe, D. W., La Conciencia Unitaria (1970)
Wilbur, Earl Morse, Historia del Unitarismu (1945)
Wright, C., Empiezos del Unitarismu n'América (1955)

Enllaces esternos

[1] ttp://www.ecured.cu/index.php/Unitarismu

[2] Earl Morse Wilbur, Our unitarian heritage (1925) http://www.miguelservet.org/enlared/our_unitarian_heritage.pdf

[3] Jaume de Marcos Andréu, "El Unitarismu: fontes históriques y realidá actual" http://www.miguelservet.org/unitarismu.htm consultáu 18-X-2015, 14:31

[1]

[2]

[3]