Arcado-xipriota

El arcado-chipriota foi un dialeutu del griegu antiguu faláu na rexón d'Arcadia y la islla de Xipre. Esti dialeutu namái se conoz por inscripciones dataes ente los sieglos VII y IV e.C. Nun s'usó como llingua lliteraria, namái Homero fai un usu esporádicu de delles formes d'esti dialeutu. Na islla de Xipre escribióse usando'l silabariu chipriota, procedente del silabariu micénicu llinial B.

El dialeutu arcado-chiprota baxa direutamente del griegu micénicu, por cuenta de que Arcadia viose llibre de la llamada invasión doria. Según un pasaxe de Pausanias (Descripción de Grecia VIII 2) los arcadios, dempués de la guerra de Troya, navegaron hasta Xipre y fundaron la ciudá de Pafos.

El arcado-chipriota caltenía delles carauterístiques del dialeutu micénicu que sumieron de los demás dialeutos griegos, como'l caltenimientu del fonema [w], escritu ϝ (digamma). La lletra san (Ϟ) usóse namái en Arcadia hasta'l sieglu VI e.C.

Carauterístiques

Pasu de –ο > -υ: desinencies verbales en –τυ/-ντυ en llugar del áticu –το/-ντο, ἀπυ en llugar de ἀπό, ὑμοιοις en llugar de ὁμοίοις.

Pasu de -α > -ο: preposición ὀν en llugar d'áticu ἀνά, όνεθυσε en llugar d'áticu ἀνέθυσε.

Pasu de εν > ιν: ἰν en llugar d'áticu ἐν, μινονσαι en llugar de μένουσαι, desinencia de la voz media –μινος en llugar d'áticu -μενος.

Caltenimientu del fonema [w], digamma: Ϝεκαστον en llugar d'áticu ἕκαστον.

Pasu de –τι > -σι: εἰκοσι, desinencia de 3ª persona del plural de los verbos (como n'áticu).

Desinencies de singular y plural de la voz media en –τοι y –ντοι en llugar de les del áticu –ται y –νται: τετακτοι en llugar de τέτακται

Apócope de los prefixos ἀνά, κατά, παρά: κακειμεναυ en llugar d'áticu κατακειμένης.

Preposición πος en llugar d'áticu πρός.

En arcadio caltenimientu de –νσ-: plural de la voz activa –ονσι en llugar d'áticu –ουσι, πανσας en llugar d'áticu πᾶσας.

En arcadio usu de la lletra san (Ϟ) pa representar el resultáu del protogriego (*k^w, *g^w, *g^wh): ὁϞεοι = ὅτεῳ.

Exemplu

Dialeutu arcadio, sieglu VI o V e.C.

ει γυνα ϝεσετοι ζτεραιον λοπος, / [ιερο]ν εναι ται Δαματρι Θεσμοφοροι. / [ει δε] με υνιεροσει, δυμενες εασα επε ϝεργο / [....]ς ζ' εξολοιπυ, κα οζις τοτε δαμιοϝοργε // [αφαε]σται δαρχμας τριακοντα. ει δε με αφαετοι, / [οφλεν] ταν ασεβειαν. εχε οδε κυρος δεκο ϝετεα. ενα[ι] / [......] τοδε.

Llei Sacra, Lusu. Referencia: D. Robinson CD 38.191 ss.

Traducción:

Si una muyer llevara una ropa de color, / va consagrar a Deméter Tesmoforia. / Y si nun lu consagrara, porque nun ta dispuesta a faelo, / (…) que muerra, y quien entós seya demiurgu // que pague trenta dracmes. Y si non les paga, / va ser condergáu por impiedad. Esti decretu va durar diez años. Que seya / (…) esto.

Ver tamién

Referencies

Enllaces esternos

Páxina de proel