Viggo Mortensen
.jpg)
Viggo Peter Mortensen (20 d'ochobre de 1958, Watertown (es) 
) ye un actor de cine d'Estaos Xuníos, d'ascendencia danesa y residente mientres la so infancia en Venezuela y Arxentina, razón pola que fala español. Tamién exerz como poeta, músicu, fotógrafu y pintor. Los sos papeles más conocíos como actor son los del dúnadan Aragorn na triloxía cinematográfica de El Señor de los Aniellos de Peter Jackson, Tom Stall en A History of Violence de David Cronenberg, «The Man» en The Road de John Hillcoat, el Capitán en Alatriste d'Agustín Díaz Yanes, y en particular el de Nikolai Luzhin en Eastern Promises, trabayu pol que foi nomáu al Óscar.
Primeros años
[editar | editar la fonte]Viggo nació nel Lower East Side de Manhattan, el 20 d'ochobre de 1958. El so padre yera danés y la so madre d'Estaos Xuníos —el so güelu maternu yera de Nueva Escocia (Canadá) y la so güela materna de Nueva Inglaterra (Estaos Xuníos)—. La pareya conociérase en Noruega y casáronse en Holanda, nuna ceremonia luterana. A pesar de qu'en Dinamarca la so familia paterna yera ganadera, el so padre dedicar a los negocios y, cola esperanza de faer fortuna, en 1960 treslladóse cola so familia (Viggo tien dos hermanos más nueves) a América del Sur. La familia mover ente Buenos Aires, n'Arxentina, y Venezuela, pasando de cutiu les vacaciones de vuelta en Dinamarca, na granxa familiar Mortensen. La familia asitióse finalmente n'Arxentina, onde Mortensen vivió hasta los 11 años, nel Chaco, Buenos Aires y Córdoba. Cuando tenía 6 ó 7 años, Viggo empezó a escribir el so primeres «cuentitos curtios». Ellí aprendió'l idioma español con acentu rioplatense. Tres el divorciu de los sos padres tornó a Nueva York cola so madre y los sos dos hermanos. Ellí graduóse en Política y Español na Universidá de Saint Lawrence en 1980.
Tres dos años nos que vivió en Dinamarca ensin decidir entá la so carrera profesional, tornó a Manhattan pa finalmente estudiar interpretación nel Warren Robertson's Theatre Workshop. Dedicó unos cuantos años al teatru, primero en Nueva York y más tarde en Los Angeles, onde gracies a la so interpretación na obra Bent recibió'l Dramalogue Critics' Award.
Carrera cinematográfica
[editar | editar la fonte]
Empezó la so carrera cinematográfica cola so interpretación d'un granxeru amish na película Witness, onde apaecía xunto a Harrison Ford. Gracies a ésti y a los sos siguientes proyeutos foi faciéndose un llugar nel mundu del cine, asina-y lo pudo ver en películes como The Indian Runner), empobinada y escrita por Sean Penn; Carlito's Way, de Brian De Palma; y Crimson Tide, dirixida por Tony Scott y protagonizada por Denzel Washington y Gene Hackman.
Adulces la so cara empezó a volvese más familiar ente'l públicu por cuenta de los sos papeles en películes xunto a actores de la talla de Michael Douglas y Gwyneth Paltrow en Un crime perfectu, Demi Moore en G.I. Jane o Nicole Kidman en The Portrait Of a Lady. En 1995 rodó n'España el thriller Gimlet xunto a Ángela Molina y nel añu 1997 la película La pistola de mi hermano del escritor y direutor Ray Loriga.
Pero nun foi hasta 1997 cuando-y llegó'l so gran oportunidá al recibir la ufierta del realizador neozelandés Peter Jackson pa trabayar nel proyeutu que camudaría'l destín de la so carrera profesional. A pesar de que Mortensen de primeres duldó n'aceptar el papel d'Aragorn na triloxía cinematográfica de El Señor de los Aniellos, el so fíu, un fiel siguidor de la obra de J. R. R. Tolkien, convencer por que participara nella. Mientres los dos años de rodaxe, arreyóse tantu col personaxe qu'ayudó a diseñar el traxe que llevaría puestu na película y tomó-y tanto ciñu al caballu col que trabayó y que montaba nes sos hores llibres, que terminó per mercar lo. L'estrenu mundial de The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring el 19 d'avientu de 2001 marcó un enantes y un dempués na historia del cine y caltuvo a millones d'espectadores en fierros añu tres d'añu hasta que'l 17 d'avientu de 2003 estrenóse la última entrega de la triloxía de Tolkien. Llogró una gran reconocencia per parte de la crítica y un entusiasta acoyimientu de los siguidores del llibru, yá que representaba fielmente el perfil del personaxe.
Tres la so consagración nel estrellalgu con El Señor de los Aniellos consiguió'l so primer papel como actor protagonista na película Hidalgo: océanos de fueu, de Joe Johnston, basada na historia real del caballeru Frank T. Hopkins. Tamién se encariñó y mercó el caballu que montó nesta película. Darréu llogró otru papel protagonista na película de David Cronenberg A History of Violence, xunto a Maria Bello, Ed Harris y William Hurt, ente otros.
Mientres 2006 rodó n'España Alatriste, d'Agustín Díaz Yanes, que rellata les aventures del Capitán Alatriste, personaxe lliterariu creáu pol periodista cartagenero Arturo Pérez-Reverte. Nella vuelve repitir como protagonista, amás de faer gala del so dominiu del español, esta vegada con acentu lleonés. Pa ello, l'actor prauticó nos pueblos del monte lleonés, concretamente nel valle del Curueño, onde tuvo perfeccionando la so fala al traviés del contautu colos paisanos. La so vinculación con Llión y la so provincia foi tan estrecha que tanto'l Conceyu de la capital como la Diputación Provincial quixeron reconocer los sos méritos por llevar el nome de Llión per tol mundu, concediéndo-y les Medayes d'Oru de la Provincia y de la Ciudá de Llión. Dambos gallardones, máximes distinciones concedíes por dos tales instituciones, fueron recoyíes pol actor nun actu que tuvo llugar en Llión el 13 d'ochobre de 2006.
Nel so trabayu de 2007, Eastern Promises, tamién del direutor David Cronenberg, Viggo encarna'l papel d'un mafiosu rusu que'l so camín cruciar col d'una muyer inocente (Naomi Watts) que de forma accidental esplora nel pasáu d'una nueva, pa depués afayar qu'ésta taba rellacionada cola mafia rusa. En 2008 estrénense los sos trabayos Appaloosa y Good, y en 2009 estrena con gran ésitu The Road. En 2010 collaboró nuevamente con David Cronenberg na película A Dangerous Method (estrenada en 2011), adautación al cine de la obra de teatru de 2002 de Christopher Hampton titulada The Talking Cure. El so argumentu pivota alredor de les rellaciones profesional y afeutivu surdíes ente Sabina Spielrein (Keira Knightley), Carl Gustav Jung (Michael Fassbender) y Sigmund Freud. Va Ser Mortensen quien va terminar dando vida al creador del psicoanálisis al reemplazar al actor Christoph Waltz, quien por problemes d'axenda pol so contratu pa Water for Elephants con Robert Pattinson y Reese Witherspoon, nun va poder trabayar na película.[12][13] Desmiéntense asina los rumores alrodiu de la so presunta retirada del mundu del cine.
En 2011 Viggo protagonizó'l so primer filme arxentín, el thriller Toos tenemos un plan[14] empobináu por Ana Piterbarg y producíu por Mariela Besuievski, Vanessa Ragone, Gerardo Herrero y Axel Kuschevatzky.[15] La película estrenar al añu siguiente. Amás, volvió al teatru, interpretando en Madrid la obra d'Ariel Dorfman Purgatoriu.[16]
En 2012 tamién protagonizó la película "On the Road" la cual ye una adautación al cine de la novela de Jack Kerouac del mesmu nome, dirixida por Walter Salles y estrenada nesi añu. La historia ta basada nos años que Kerouac pasó viaxando per América na década de 1940 al pie del so amigu Neal Cassady y otres figures como William S. Burroughs y Allen Ginsberg. La película foi proyeutada y escoyida pa competir pola Palma d'Oru nel Festival de Cannes 2012.[17][18]
Artista polifacéticu
[editar | editar la fonte]Puede calificáse-y como un artista polifacéticu, yá que, amás de trabayar como actor, tamién se dedica al mundu de la poesía, la fotografía, la música y la pintura. Ye dueñu de la editorial Perceval Press, na cual publicó los sos llibros de poesía y fotografía. Una de les sos hestories más populares ye Coincidence of Memory. Nel terrén musical dedicar al jazz ya incluyó en dalgunos de los sos discos fragmentos nos qu'él mesmu llee la so poesía. Tamién figuró na banda sonora orixinal de The Lord of the Rings: The Return of the King, onde compunxo la música de «Aragorn's Coronation» y cantó los versos escritos por Tolkien. No que respecta al mundu de la pintura, dedicar al arte astracto, incluyendo en dalgunes causes fragmentos de los sos poemes. Les sos obres fueron espuestes en delles galeríes d'arte alredor de tol mundu. Inclusive, na película Un crime perfectu apaecen dalgunos de los sos cuadros nel estudiu de David Shaw, l'artista al que da vida.
Vida personal
[editar | editar la fonte]
Al respective de la so vida privada, tuvo casáu con Exene Cervenka, cantante del grupu punk X, con quien tuvo a Henry Blake en 1989. Tres el divorciu de la pareya, la custodia del so únicu fíu quedó compartida. En 2010 los medios espublizaron la so rellación cola actriz española Ariadna Gil, compañera de repartu en Alatriste y en Appaloosa.[19] Dambos moren anguaño en Madrid.[20]
Pasión pol fútbol
[editar | editar la fonte]Mientres la so infancia n'Arxentina, Viggo volvióse aficionáu del Club Atlético San Lorenzo de Almagro, polo que, según el mesmu actor, nun se pierde nengunu de los partíos per televisión y asisti al estadiu d'esti club cada vegada que visita l'Arxentina. Ye llamáu cariñosamente «Guido» Mortensen polos fanáticos del club, depués de que l'ídolu azulgrana» (llamatu col que se conoz al club arxentín), Héctor Bambino Veira, asina lo bautizara mientres una entrevista televisiva. Mortensen foi nomáu embaxador azulgrana pol club San Lorenzo. Na celebración de la institución centenaria, añu 2008, Viggo confesó que'l so mayor arguyu ye ser hincha de San Lorenzo.[21]
Davezu puede trátelo llevando consigo dalgún oxetu rellacionáu col equipu, yá sea una pulsera, un colgante o cualesquier otru elementu que combine los colores colorao y azul. Nel programa de Mario Pergolini en radio Vorterix, Viggo Mortensen confesó que mientres el rodaxe de la triloxía de El Señor de los Aniellos usó mientres munches escenes debaxo del vestuariu de les películes la camiseta de Beto Acosta, ex-xugador de San Lorenzo.[22] Amás, nesa mesma entrevista, confesó que manipolió a los diseñadores de vestuariu pa que parte del d'él tuviera los colores azul y grana.[22] Na fiesta posterior a la ceremonia de la 80ª entrega de los Premiu Óscar pudo fotografiase al actor, xunto a Cate Blanchett, cola camiseta del equipu arxentín; como asina tamién con David Cronenberg cuando presentaben Eastern Promises; y en munches otres variaes ocasiones.
Filmografía
[editar | editar la fonte]Discografía
[editar | editar la fonte]L'actor tamién collaboró col virtuosu pero un tanto excéntrico guitarrista Buckethead.
- 1 de xineru de 1999 - One Less Thing to Worry About
- 1 de xineru de 1999 - The Other Parade
- 1 de payares de 1999 - One Man's Meat
- 2003 - Pandemoniumfromamerica
- 2004 - Please Tomorrow
- 27 de setiembre de 2005 - Intelligence Failure
Bibliografía
[editar | editar la fonte]- The Horse is Good (2004)
- Miyelo (2003)
- Un buecu nel sol (2003)
- 45301 (2003)
- Mo Te Upoko-o-te-ika/For Wellington (2003)
- Coincidence of Memory (2002)
- Sign Language (2002)
- Hole in the Sun (2002)
- Errant Vini (2000)
- Recent Forgeries (1998)
- Ten last night (1993)
Premios
[editar | editar la fonte]| Añu | Categoría | Película/Serie | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2007 | Meyor actor | Eastern Promises | Candidatu |
| Añu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2011 | Meyor actor de repartu | A Dangerous Method | Candidatu |
| 2007 | Meyor actor - Drama | Eastern Promises | Candidatu |
| Añu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2007 | Meyor actor | Eastern Promises | Candidatu |
| Añu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2007 | Meyor actor | Eastern Promises | Candidatu |
| 2003 | Meyor repartu | The Lord of the Rings: The Return of the King | Ganador |
| 2002 | Meyor repartu | The Lord of the Rings: The Two Towers | Candidatu |
| 2001 | Meyor repartu | The Lord of the Rings: The Fellowship of the Ring | Candidatu |
| Añu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2011 | Meyor actor de reparto - película | A Dangerous Method | Nomáu |
| 2007 | Meyor Actor - Drama | Eastern Promises | Ganador |
| 2005 | Meyor Actor - Drama | A History of Violence | Nomáu |
| Añu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2006 | Meyor interpretación masculina protagonista | Alatriste | Nomáu |
| Añu | Categoría | Resultáu |
|---|---|---|
| 2009 | Gran Premiu Honoríficu | Receptor |
| Anu | Categoría | Película | Resultancia |
|---|---|---|---|
| 2011 | Meyor actor de teatru | Purgatoriu | Nomáu |
Referencies
[editar | editar la fonte]- ↑ URL de la referencia: https://www.syracuse.com/entertainment/2021/02/viggo-mortensen-says-new-movie-is-a-salute-to-upstate-ny-family-dementia-battle-interview.html. Data de consulta: 6 xunu 2024.
- ↑ Afirmao en: Gemeinsame Normdatei. Identificador GND: 133819671. Data de consulta: 18 ochobre 2015. Llingua de la obra o nome: alemán. Autor: Biblioteca Nacional d'Alemaña.
- ↑ 3,0 3,1 URL de la referencia: https://eu.usatoday.com/story/life/movies/2018/11/14/viggo-mortensen-just-may-win-oscar-last-green-book/1993984002/.
- ↑ Biblioteca Nacional de Francia. «autoridaes BNF» (francés). Consultáu'l 10 ochobre 2015.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 «Viggo Mortensen Speaking 7 Languages» (16 xineru 2018).
- ↑ URL de la referencia: http://www.bodilprisen.dk/priskategorier/aeres-bodil/.
- ↑ URL de la referencia: https://www.naiz.eus/eu/actualidad/noticia/20200924/viggo-mortensen-recibe-el-premio-donostia-como-un-incentivo-para-seguir-aprendiendo.
- ↑ Afirmao en: Internet Movie Database. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Afirmao en: Academy Awards Database. Data de consulta: 14 marzu 2023. Llingua de la obra o nome: inglés.
- ↑ Tienes d'especificar urlarchivu = y fechaarchivu = al usar {{cita web}}.«Nominations for the European Film Awards 2020» (10 payares 2020). Consultáu'l 10 payares 2020.
- ↑ URL de la referencia: https://www.ara.cat/cultura/Viggo-Mortensen-Omnium-interessen-catalanes_0_2537146491.html.
- ↑ «cinta-de-cronenberg--a-dangerous-method--8586.html Primer güeyada a la cinta de Cronenberg, 'A Dangerous Method'». Consultáu'l 6 de xunetu de 2010.
- ↑ «A Dangerous Method, trailer oficial en castellán». Consultáu'l 26 de payares de 2011.
- ↑ «plan-guión-ganador-del-premio-xunetu-alejandro.html Viggo Mortensen va protagonizar Toos tenemos un plan, guión ganador del Premiu Julio Alejandro». Consultáu'l agostu de 2010.
- ↑ «non-a-la-nueva-superman.html Viggo Mortensen díxo-y NON a la nueva Superman». Consultáu'l 10 de setiembre de 2011.
- ↑ «Viggo Mortensen vuelve al teatru con Carme Elias nuna obra sobre la capacidá de perdón». El País. Consultáu'l 23 de payares de 2011.
- ↑ «2012 Official Selection». Cannes. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ «Cannes Film Festival 2012 line-up announced». timeout. Archiváu dende l'orixinal, el 2012-12-20. Consultáu'l 19 d'abril de 2012.
- ↑ «Viggo Mortensen y Ariadna Gil pasien el so amor peles cais de Madrid». 20 minutos (11 de payares de 2010). Consultáu'l 11 de payares de 2010.
- ↑ Ariadna Gil y Viggo Mortensen: amor a la primer vista
- ↑ Viggo Mortensen festexó'l centenariu de San Lorenzo
- ↑ 22,0 22,1 «De copes con Viggo Mortensen - Entrevista en Radio Vorterix». Archiváu dende l'orixinal, el 2020-10-29.
- ↑ Satellite Awards
Enllaces esternos
[editar | editar la fonte]
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre Viggo Mortensen.- Viggo Mortensen na Internet Movie Database (n'inglés)
- Entrevista a Viggo Mortenesen
| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos: Q171363- Multimedia: Viggo Mortensen