Kukunor
| Kukunor gölü | |
|---|---|
| çin. 青海湖, monq. Хөх нуур | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 3.266 m |
| Eni | 80 km |
| Uzunluğu | 110 km |
| Sahəsi | 4200 - 5694 km² |
| Həcmi | 71.600.000.000 m³ |
| Dərin yeri | 38 m |
| Yerləşməsi | |
| 38°00′00″ şm. e. 100°00′00″ ş. u.HGYO | |
| Ölkə |
 ÇXR |
|
|
|
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Kukunor (çin. 青海湖, monq. Хөх нуур) — Asiyanın axını olmayan ən böyük dağ gölüdür. Çinin qərbində Sinxay vilayəti ərazisində yerləşir. Çinlilər gölü Sinxay (青海), monqollar Kuku Nuur (Хөх нуур) və tibetlilər isə Sо Nqonpo adlandırırlar ("göy göl").
Coğrafiyası
[redaktə | mənbəni redaktə et]
Göl Sinxay vilayətinin paytaxtı Sinin şəhərindən 100 km qərbdə yerləşir. Gölün uzunluğu 105 km, eni isə 65 km təşkil edir. Onun sahəsi 4,2 min km² yaxındır. Gölün ən dərin yeri 38 metr təşkil edir. Kukunor gölü eyni adlı yaylada yerləşir və dəniz səviyyəsindən 3205 m hündürlükdə qərar tutur.
Sahilləri az girintili-çıxıntılıdır. Gölün sahilərində terras yaranıb (hündürlüyü 50 m). Dibi zəif lilləşməyə məruz qalıb. Göldə bir neçə qum adaları var. Kukunor gölünə 23 çay tökülür. Ən iri çayı Buxin-Qoldur. Çay delta əmələ gətirir. Gölün qərbinə tökülür. Yay ərzində yağıntıların azalması ilə əlaqədar səviyə enir. Yay ərzində suyun temperaturu 18–20° S olur. Noyabrdan mart ayına qədər göl donur. Suda minerallaşma səviyəsi 11,3 q/l təşkil edir. Göldə təkcə Çəkikimilərin nümayəndələri yaşayır. Gölü tətqiq eliyən ilk avropalı Nikolay Mixayloviç Perejevalski (1872) olmuşdur.
Ədəbiyyat
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Buffetrille, Katia. "The Blue Lake of Amdo and Its Island: Legends and Pilgrimage Guide." In: The Tibet Journal Vol. XIX, No. 4, Winter, 1994.
- Andreas Gruschke: "The realm of sacred lake Kokonor", in: The Cultural Monuments of Tibet’s Outer Provinces: Amdo vol. 1. The Qinghai Part of Amdo, White Lotus Press, Bangkok 2001; pp. 93ff. ISBN 974-7534-59-2
- Shakabpa, Tsepon W.D. Tibet: a Political History. New Haven: Yale University Press, 1962
Mənbə
[redaktə | mənbəni redaktə et]- Qinghai Lake Protection and Utilization Administration Bureau Arxivləşdirilib 2018-12-26 at the Wayback Machine
- Qinghai Lake Tourism and Culture Network Arxivləşdirilib 2009-07-25 at the Wayback Machine
- Kukunor gölünün quşları (Eastday.com.cn 07/17/2001)