Quaş

Vikipediya, azad ensiklopediya
Naviqasiyaya keç Axtarışa keç
Məktəbli quaşı

Quaş (Sulu boya) — daha çox sıx və tutqun yapışqanlı, suda həll olunan rəngli boya növüdür.

Quaş termini əvvəlcə Fransada XVIII əsrdə yarandı, ancaq bu rəngin yaradılması texnikası çox-çox əvvəllər — orta əsrlərlərə Avropada istifadə olunurdu. Orta əsrlərlərə kitab miniatürləri artıq adi akvarellə kombinasiyada sulu boyayla yerinə yetirilirdi. İntibah dövrünün rəssamları eskizlər, kartonlar və başqa hazırlıq işlərləri üçün, həmçinin portret miniatürləri üçün sulu boyanın texnikasını tətbiq edirdilər. Sulu boyanın texnikasının çiçəklənməsi XIX əsrin sonu — XX başlanğıcına təsadüf edir. Rusiyada rəssamlar birliyinin "İncəsənət Dünyası" quaşın (sulu boyanın) dekorativ keyfiyyətlərindən istifadə edərək böyük sənət əsərləri yaratdılar.

Quaş tipli rənglər ağ boyaqlara (ruşullara) rəngli piqmentlərin və yapışqanların əlavə edilməsiylə hazırlanır. Ağ rəngli sulu boya ilə (ruşulların) rəng qatışığından alınan quaşa tutqun rəng zərifliyi (lətifliyi) verir, amma boyadan istifadə zamanı onun qurudulması vaxtı bir qədər vaxt aparır ki, rəsm çəkmə prosesində hər bir rəssam bunu nəzərə almalıdır. Quaş tipli boyaların köməyi ilə tünd tonları işıqlı tonlarla əvəz etmək daha asan olur. Sulu boya işlənmiş (çəkilmiş) rəsm və ya təsvir rütubətli yerdə saxlanılan zaman daha daha tez rənglərin tonu dəyişir. Həmçinin quaşın istifadəsi zamanı ondan tünd rəng almaq üçün qalın qat çəkilərsə bir müddət sonra və yaxud da rəsmin istifadəsi zamanı müxtəif çatların əmələ gəlmə ehtimalı çoxalır.

Quaşla yalnız kağız üzərində deyil, həm də astarlanmış (yuyulub aparılmayan) qalın kətan üzərində, həmçinin parça, karton, faner üzərində işləməmək olar. Sulu boya dekorasiya rəsmində, müxtəlif eskizlərin işlənməsi vaxtı geniş tətbiq edilir. Ondan rəngli eskizlərin işlənməsi zamanı çox tez-tez istifadə edirlər. Quaşla işləmək rəsm işində rahatdır və eyni zamanda əhəmiyyətlidir, çünki iş prosesində düzəliş etmək üçün imkan vardır.

Dekorativ işlər və tamaşaların rəsmləşdirilməsi üçün işıq əks etdirən quaş (sulu boyalı rənglər) buraxılır. Bu rənglər ultrabənövşəyi və görülən bənövşəyi, göy və yaşıl şüalar təsiri altında işıq vermək qabiliyyətinə malikdir. Fluoressensiya quaşları şüalanma vaxtı öz parlaqlığını gücləndirməyə xüsusiyyətə malikdir və bu səbəbdəndə qaranlıqda dekorasiya effektləri yaratmaq üçün istifadə olunur.