Ментона

Ментона
	Ментона
	франц. Menton; окс. Menton
	Байраҡ[d]
Рәсми атамаһы	Menton
Архивы хранятся в	archives municipales de Menton[d]
Этнохороним	mentonesi
Дәүләт	Франция
Административ үҙәге	Ментона[d]
Административ-территориаль берәмек	Ницца[d]
Сәғәт бүлкәте	UTC+1:00[d] һәм UTC+2:00[d]
Статистическая область	Q3551068? һәм Q113833323?
Ассоциацияләшкән сайлау округы	Ментона[d]
Хөкүмәт башлығы вазифаһы	Mayor of Menton[d]
Хөкүмәт башлығы	Жан-Клод Гибаль[d]
Халыҡ һаны	30 412 кеше (1 ғинуар 2021)
Ир-егеттәр	13 394
Ҡатын-ҡыҙҙар	15 564
Диңгеҙ кимәленән бейеклек	16 метр, 0 метр һәм 774 метр
Туғандаш ҡала	Монтрё[d], Намюр[d], Баден-Баден, Сочи, Нафплион[d], Нордвейк[d] һәм Валенсия[d]
Сиктәш	Кастеллар[d], Кастийон[d], Горбьо[d], Рокебрюн — Кап-Мартен[d], Сент-Аньес[d] һәм Вентимилья[d]
Майҙан	14,05 км²
Почта индексы	06500
Электрон почта	mairie@ville-menton.fr
Рәсми сайт	menton.fr
Изге ҡурсалаусы	архангел Михаил[d]
Номер тамғаһы коды	06
Бында ерләнгән кешеләр категорияһы	Категория:Похороненные в Ментоне[d]
Бында төшөрөлгән фильмдар категорияһы	Category:Films shot in Menton[d]
	Ментона Викимилектә

Ментона йәки Ментон^[10] (франц.Menton [mɑ̃tɔ̃], Мантон, окс.Menton [meⁿˈtaⁿ], итал.Mentone) — Урта диңгеҙҙең Зәңгәрһыу Ярында Францияның көньяҡ-көнсығышындағы курорт ҡалаһы, порт һәм коммуна, Ницца ҡалаһынан 30 саҡрым алыҫлыҡта Прованс — Альп — Зәңгәрһыу яры төбәгендә ята, Диңгеҙ буйы Альптары департаменты, Ницца округы, Ментона кантоны^[11]. 2015 йылдың мартына тиклем коммуна бөтөрөлгән Ментона-Уэст һәм Ментона-Эст кантондарының (Ницца округы) административ үҙәге булған.

Коммунаның майҙаны — 71,00 км², халыҡ һаны — 27 955 кеше^[12]^[13] (2006) тотороҡлолоҡ тенденцияһы менән: 29 073 кеше^[14] (2012), халыҡ тығыҙлығы — 1710,2 кеше/км².

Географик урыны

Ментона — Француз Ривьераһының Зәңгәрһыу Яр буйындағы курорт-ҡала, итальян сиге алдындағы һуңғы француз ҡалаһы: сиктең теге яғында — Вентимилья. Ментона йомшаҡ климаты менән айырыла, шуға күрә ҡалала күп һанлы баҡсалар һәм парктар бар.

Тарихы

1861 йылға тиклем Монако кенәзлегенә ингән, халҡының талабы буйынса Наполеон III контроллеге аҫтына күсә, һәм Карл III тарафынан Монаконың бойондороҡһоҙлоғон таныу өсөн Францияға тапшырыла.

Икенсе донъя һуғышы йылдарында ҡала Францияның Итальян оккупация зонаһының эре үҙәге була.

Халҡы

2011 йылда коммуна халҡы тәшкил 28 926 кеше тәшкил иткән^[15], ә 2012 йылда — 29 073 кеше^[14].

Йылдар буйынса халыҡ иҫәбе
1962	1968	1975	1982	1990	1999	2006	2011	2012
19904	25040	25143	25086	29141	28812	27655	28926	29073

Халыҡ һаны динамикаһы^[12]^[16]:

Иҡтисады

2010 йылда 17 523 кешенән эшкә яраҡлы йәштә булғандары (15 йыл 64-кә тиклем) 12 940 иҡтисади яҡтан әүҙем, 4583 — әүҙем булмағандары (әүҙемлек күрһәткестәре 73,8 %, 1999 йылда — 70,4 процент).12 940 әүҙем эшкә яраҡлы кешенән 11 492 кеше эшләгән (5939 ир-ат һәм 5553 ҡатын-ҡыҙ), 1448 эшһеҙ иҫәпләнгән (818 ҡатын-ҡыҙ һәм 630 ир-егет). 4583 эшкә яраҡлы әүҙем булған граждандар араһынан 1595 уҡыусы йәки студент, 1515 — хаҡлы ялда, ә тағы 1473 — башҡа сәбәптәр арҡаһында әүҙем булмағандар^[17]^[18].

2010 йыл дауамында коммунала налог түләүсе 15 119 йорт хужалығы иҫәпләнә, уларҙа 26 275,5 кеше йәшәгән. Шул уҡ ваҡытта килем медианаһы бер һалым түләүсегә 19 477 мең евро тәшкил иткән^[19].

Иҫтәлекле урындары

1619 йылда төҙөлгән Изге Архангел Михаил соборы.
Ментонала Бастион порты, ул асыҡ диңгеҙҙә Монако кенәздәре тарафынан төҙөлгән. Бөгөн Жан Кокто музейы
Мэрия: туй залы 1950 йылда Жан Кокто тарафынан биҙәлгән.
Чудотворец Николай һәм Изге Богородица сиркәүе.
Урыҫ зыяратында Скорбященский сиркәүе
Урыҫ «Иҫке һарай» зыяраты (Ментон).

Шәхестәре

Ментонала испан яҙыусыһы Висенте Бласко Ибаньес йәшәгән һәм вафат булған.
Лоредан Этьен Ларшэ, француз яҙыусыһы.

Лимон фестивале

XV быуаттан Ментонала цитрус емештәре, беренсе сиратта, лимон үҫтерәләр. Лимон ҡаланың символы булып тора; урындағы лимондар үҙҙәренең еҫе һәм тәме арҡаһында юғары баһалана. Йыл һайын февраль аҙағында — март башында лимон фестивале үтә, уның сиктәрендә парадтар ойошторола һәм цитрус емештәренән күп һанлы композициялар төҙөлә^[20].