Сретенский Леонид Николаевич
Сретенский Леонид Николаевич | |
Зат | ир-ат |
---|---|
Гражданлыҡ |
Рәсәй империяһы СССР |
Тыуған көнө | 14 (27) февраль 1902 |
Тыуған урыны | Мәскәү, Рәсәй империяһы[1] |
Вафат булған көнө | 8 август 1973[1] (71 йәш) |
Вафат булған урыны | Мәскәү, РСФСР, СССР[1] |
Ерләнгән урыны | Новодевичье зыяраты[d] |
Һөнәр төрө | математик, механик, физик |
Эшмәкәрлек төрө | дифференциаль геометрия һәм топология[d] һәм механика |
Эш урыны | М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты |
Уҡыу йорто | М. В. Ломоносов исемендәге Мәскәү дәүләт университеты |
Ғилми дәрәжә | физика-математика фәндәре докторы[d] |
Ғилми етәксе | Дмитрий Фёдорович Егоров[d] |
Аспиранттар | Свешникова, Елена Ивановна[d], B. K. Kabalevskii[d][2], P. L. Smirnov[d][2], P. I. Tsoi[d][2] һәм S. V. Nesterov[d][2] |
Ойошма ағзаһы | СССР Фәндәр академияһы[d] |
Маҡтаулы исемдәре һәм башҡа бүләктәре | |
Вики-проект | Проект:Математика[d] |
Леонид Николаевич Сретенский (14 (27) февраль 1902, Мәскәү[1] — 8 август 1973[1] (71 йәш), Мәскәү, РСФСР, СССР[1]) — совет механигы һәм математигы,СССР Фәндәр академияһының ағза-корреспонденты.
Ҡыҫҡаса биографияһы
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Реаль училищела урта белем ала. 1919 йылда Мәскәү университетының физика-математика факультетына уҡырға инә һәм уны 1923 йылда тамамлай. 1925 йылда математика һәм механика ғилми-тикшеренеү институты аспирантураһына уҡырға инә. Фәнни етәкселәре Д. Ф. Егоров һәм С. А. Чаплыгин була. 1929 йылда «Уравнения Вольтерра в плоскости комплексного переменного» темаһына кандидатлыҡ диссертацияһы яҡлай.
1923 йылдан — Мәскәү химия-технология институтының теоретик механика кафедраһында өлкән ассистент, һуңынан 1930 йылдан 1934 йылға тиклем — Гидрометеорология институтының математика кафедраһы доценты (1944 йылға тиклем Мәскәүҙә урынлашҡан була), 1931—1941 йылдарҙа — Аэрогидродинамика институтының теоретик бүлегенең өлкән инженеры, ә 1934 йылдан 1973 йылға тиклем — МДУ-ның механика-математика факультетында гидродинамика кафедраһы профессоры[3].
1936 йылда физика-математика фәндәре буйынса доктор дәрәжәһе ала, ә 1939 йылда СССР Фәндәр академияһының техник фәндәр бүлеге буйынса ағза-корреспонденты була[4].
Уҡытыусы эшмәкәрлеге менән бер рәттән фәнни-ойоштороу эштәре менән шөғөлләнә: СССР Фәндәр академияһының теоретик геоэкология институты өлкән ғилми хеҙмәткәре (1941—1945); СССР Фәндәр академияһының диңгеҙ гидрофизикаһы институтының тулҡындар һәм ағымдар теорияһы лабораторияһы мөдире (1951—1962). 1953 йылда Мәскәү математик йәмғиәтенең вице-президенты булып китә.
Теоретик һәм ғәмәли механика буйынса СССР Милли комитетының тәүге составына инә (1956).
Йөрәк сиренән ҡапыл вафат була. Новодевичье зыяратының колумбарийында ерләнгән.
Фәнни ҡыҙыҡһыныуҙары
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]Л. Н. Сретенскийҙың тәүге хеҙмәттәре дифференциаль геометрияға арналған. Тик төп хеҙмәттәре шыйыҡсаның тулҡын хәрәкәте теорияһына арналған: һыу күтәрелеү тулҡындары теорияһының, сикле амплитудалы тулҡындарҙың, карап тулҡындарының, һауыттарҙа шыйыҡлыҡтар тирбәлеүенең төрлө мәсьәләләрен өйрәнеү. Был өлкәләрҙә ул үҙ осороноң иң ҙур белгестәренең береһе була.
Маҡтаулы исемдәре һәм бүләктәре
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Ике Ленин ордены (1953; 1972)
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены (10.06.1945)
- миҙалдар
Библиография
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- О волнах на поверхности раздела двух жидкостей с применением к явлению «мертвой воды // Геофизика. — 1934. — Т. 4. — № 3. — С. 332—370.
- «Теория волновых движений жидкости» (М., ОНТИ, 1936; 2-е изд. М., Наука, 1977 — содержит полный список опубликованных работ Л. Н. Сретенского)
- О фигурах равновесия // Успехи математических наук (1938)
- «Теория ньютоновского потенциала» (М., Гостехиздат, 1946)[5]
- Теория приливов долгого периода // Известия АН СССР. Серия географическая и геофизическая. — 1947. — Т. 11. — № 3.[6]
- Движение гироскопа Горячева—Чаплыгина // Известия АН СССР. Отдел. технических наук. — 1953. — № 1. — С. 109—119.[6]
- Пространственная задача об установившихся волнах конечной амплитуды // Вестник Московского ун-та/ Серии физ.-мат. и естеств. наук. — 1954. — № 5.[6]
- «Динамическая теория приливов» (М., Наука, 1987)[5]
Иҫкәрмәләр
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Сретенский Леонид Николаевич // Большая советская энциклопедия (урыҫ): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Математическая генеалогия (ингл.) — 1997.
- ↑ Позже она стала называться кафедрой гидромеханики.
- ↑ Одновременно с ним стал академиком профессор этой же кафедры Н. Е. Кочин
- ↑ 5,0 5,1 Өҙөмтә хатаһы:
<ref>
тамғаһы дөрөҫ түгел;ЖУМ
төшөрмәләре өсөн текст юҡ - ↑ 6,0 6,1 6,2 Сретенский, Леонид Николаевич // Большая русская биографическая энциклопедия (электронное издание). — Версия 3.0. — М.: Бизнессофт, ИДДК, 2007.
Әҙәбиәт
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Колягин Ю. М., Саввина О. А. Дмитрий Федорович Егоров: Путь ученого и христианина. — М.: ПСТГУ, 2010. — 302 с. — 1000 экз. — ISBN 978-5-7429-0611-7.
- Первый состав Российского национального комитета по теоретической и прикладной механике / Сост. А. Н. Богданов, Г. К. Михайлов. — М.: «КДУ», «Университетская книга», 2018. — 70 с. — ISBN 978-5-91304-805-9.
Һылтанмалар
[үҙгәртергә | сығанаҡты үҙгәртеү]- Профиль Леонида Николаевича Сретенского РФА рәсми сайтында
- Сретенский Леонид Николаевич // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Леонид Николаевич Сретенский сайтта «Мәскәү университеты Йылъяҙма»
- 100-летию со дня рождения Сретенский Леонид Николаевич // механика Уңыш. 1-се т., № 1.
- Иҫкәрмәләрендә хаталар булған биттәр
- 27 февралдә тыуғандар
- 1902 йылда тыуғандар
- Мәскәүҙә тыуғандар
- 8 августа вафат булғандар
- 1973 йылда вафат булғандар
- Мәскәүҙә вафат булғандар
- Мәскәүҙә ерләнгәндәр
- Мәскәү дәүләт университетын тамамлаусылар
- Ленин ордены кавалерҙары
- Хеҙмәт Ҡыҙыл Байраҡ ордены кавалерҙары
- Рәсәй химик технология университеты уҡытыусылары
- Алфавит буйынса математиктар
- Рәсәй математиктары
- СССР ФА мөхбир ағзалары
- Физика-математика фәндәре докторҙары
- МДУ-ның физика-математика факультетын тамамлаусылар
- МДУ-ның механика-математика факультеты уҡытыусылары