Books, analyzes and handbooks by Dejan Lucka
The Analysis is an analysis and explanation of the processes relating to hate speech of B&H polit... more The Analysis is an analysis and explanation of the processes relating to hate speech of B&H politicians, and includes basic legal, political and social indicators of hate speech in the society of Bosnia and Herzegovina.
Hate speech itself is most often aimed at ethnic and religious communities, political opponents, members of the civil sector, members of the LGBTI+ community, refugees and migrants, as well as other citizens. In addition, language that incites hatred and that can lead to attacks on others is practically not sanctioned in B&H.
Political leaders, especially from the right-wing parties, do not have the sensibility to recognize situations in which they “exaggerate” and incite hatred among nations, because the most important thing for them is to get votes, unite their electorate and stay in power at all costs. Also, hate speech is a frequent occurrence in the Bosnian media, through which it spreads through the public space in B&H. After incendiary and inflammatory statements by politicians in B&H, social networks often become a kind of battlefield where battles are fought with hate speech. Politicians do not pay enough attention to what their speech can cause in terms of public reactions, and so certain statements of politicians produce a flood of additional hate speech in the online world, which deepens tensions and creates conflicts in practice. A special problem are the so-called “political bots” of political parties on the Internet, who do not hesitate to inflame hatred in order to fight for the interests of their party.
Govor mržnje u BiH najčešće je usmjeren prema etničkim i vjerskim zajednicama, političkim protivn... more Govor mržnje u BiH najčešće je usmjeren prema etničkim i vjerskim zajednicama, političkim protivnicima, pripadnicima civilnog sektora, pripadnicima LGBTI+ zajednice, izbjeglicama i migrantima, kao i drugim građanima. Osim toga, jezik koji izaziva mržnju i koji može dovesti do napada na druge, iako je zabranjen odredbama različitih zakona, praktično u praksi nije sankcionisan u BiH.
Analiza predstavlja studiju i objašnjenje procesa koji se odnose na govor mržnje političara u BiH, te uključuje osnovne pravne, političke i društvene pokazatelje govora mržnje u društvu Bosne i Hercegovine. Kroz analizu je dat kratki pravni pregled regulisanja govora mržnje i analizirani su neki njegovi pojavni oblici u okviru izražavanja političara i političkih stranaka, uz davanje određenih sugestija za popravljanje trenutne situacije i iskorijenjivanje govora mržnje iz političke stvarnosti.
The Analysis represents an analysis and explanation of the process related to certain issues rela... more The Analysis represents an analysis and explanation of the process related to certain issues relating to digitalisation, in the field of economic and social rights, with reference to B&H, and includes an analysis of certain rights, their violations, and possible violations and improvement of the enjoyment of these rights, world trends and the future that awaits us. Are the usual working hours disappearing with technological progress, and what procedures for dismissal and protection of employees will be implemented? How are new opportunities opening up with the advent of the digital economy, and how will things unfold in an industry where increasingly intelligent production lines will diminish the value of employees’ contributions with “standard” knowledge? Is digital economy take out more jobs than it creates? What is the future of and what rights exist within self-employment? Is digitalisation the end of work for a standard salary or the beginning of new and more flexible forms of employment? Will it still be possible to enforce social regulations? What is the situation with the limitation of working hours and occupational health and safety? What will be the collective protection of the interests of employees in the digital age? What is the fate of unions within the digital economy? What are the challenges and how much protection is there for children in the digital environment? What issues arise concerning social security?
Analiza predstavlja analiziranje i objašnjenje procesa vezanih za određena pitanja koja nastaju s... more Analiza predstavlja analiziranje i objašnjenje procesa vezanih za određena pitanja koja nastaju sa digitalizacijom, iz oblasti ekonomskih i socijalnih prava, sa osvrtom na BiH, i obuhvata analizu određenih konkretnih prava, njihovog kršenja i mogućih kršenja i poboljšanja uživanja tih prava, odnosa javnih vlasti prema njima, svjetskih tokova i budućnosti koja nam slijedi.
Napredno digitalno doba predstavlja period u kome trenutno živimo i u kome tehnologija diktira napredak društva. Cjelokupno društvo sve više ovisi o tome da svi ljudi postanu „digitalni građani” koji upravljaju digitalnim svijetom. Ipak, sa novim vremenom ne dolaze samo i dobre stvari nego i problemi koje treba riješiti.
Kada su u pitanju ljudska prava, u naučnim, stručnim i političkim krugovima problematika novog doba se većinom povezuje sa određenim ličnim ili političkim pravima, kao što su pravo na privatnost ili sloboda izražavanja, a pritom se nedovoljno priča o socijalnim aspektima vezanim za novo doba, koji doživljavaju ogromnu promjenu zajedno sa cjelokupnim društvom.
Država je dužna da omogući uživanje ekonomskih i socijalnih prava, pa i u okviru promjena koje se dešavaju u digitalnom svijetu. Međutim, u digitalnim turbulencijama, postoji tendencija da ekonomska i socijalna prava budu stavljena sa strane. Dok se briše granica između realnosti i digitalnog svijeta, prava koja štite čovjekovu ekonomsku i socijalnu sferu kao da dobijaju drugorazredan značaj. Ovo se posebno manifestuje u BiH, koja ne samo što nije dovoljno digitalizovana zemlja, nego je i subjekat koji redovno nedovoljno štiti ekonomska, socijalna i kulturna prava svojih građana i mimo digitalnog doba.
Human Rights in Bosnia and Herzegovina 25 Years After “Dayton” (The Remedy for the Bloody Conflict as Today’s Ground for Human Rights), 2020
The General Framework Agreement for Peace in Bosnia and Herzegovina is a document that brought an... more The General Framework Agreement for Peace in Bosnia and Herzegovina is a document that brought an end to the tragic conflict in Bosnia and Herzegovina. Annex IV of this Agreement defines the Constitution of B&H, while Annex VI provides the framework for the Agreement on Human Rights. In addition to military, technical and civilian issues, a very important part of the Dayton Package was to ensure the respect for human rights in the future, through the Constitution itself, but also additional international agreements that should be applied in the reality of B&H. After its adoption, the conflicts disappeared, and the situation in the country slowly normalised. Two and a half decades after the Dayton Agreement, there is a big question mark whether the entities, B&H, politicians and civil servants have in fact understood human rights and whether they understand what human rights really represent, what are the duties of the state in their protection, and what is the right way to improve them.
Thusly, 25 years after the adoption of Dayton Agreement, citizens in B&H have human rights protected in paper by constitutions, laws and international legal documents, but there is almost no human right that is not being violated. Although many rights are declared to citizens, and although many bodies have been constituted over time to monitor and/or protect human rights, in practice these rights are violated on a daily basis.
The Analysis represents an analysis and explanation of processes in today’s post-Dayton B&H, relating to the (dis)respect of human rights and human rights standards, and includes the analysis of certain rights and the attitude of public authorities towards that violation and their citizens.
Ljudska prava u Bosni i Hercegovini 25 godina nakon Dejtona (Lijek za krvavi sukob kao današnji temelj ljudskih prava), 2020
Opšti okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini, zamišljen je kao dokument koji treba da zavr... more Opšti okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini, zamišljen je kao dokument koji treba da završi tragični sukob u regionu Zapadnog Balkana, koji je u BiH plamtio od 1992. do 1995. godine. Poznatim Aneksom IV ovog sporazuma definisan je Ustav BiH, u kome su deklarisana određena ljudska prava, dok je Aneksom VI uokviren Sporazum o ljudskim pravima, kojim su se entiteti i BiH obavezali na poštovanje ljudskih prava i osnovali organe za njihovu zaštitu. Pored vojnih, tehničkih i civilnih pitanja, ljudska prava i njihovo buduće poštovanje su imala jednu od centralnih uloga u Dejtonskom mirovnom sporazumu. Nakon njegovog donošenja, sukobi su zaista nestali, a situacija u zemlji se polako normalizovala. Dvije i po decenije nakon Dejtonskog sporazuma, veliki je znak pitanja iznad toga da li su entiteti, BiH, političari i državni službenici u stvari shvatili ljudska prava i da li razumiju šta ona u stvari predstavljaju, koje su dužnosti države u njihovom štićenju, te na koji način ih valja unapređivati.
Nakon 25 godina od donošenja Dejtonskog mirovnog sporazuma, građani u BiH, na papiru imaju ljudska prava zaštićena ustavima, zakonima i međunarodnim pravnim aktima, kao i instrumente za njihovu zaštitu. Ali iako se deklarišu mnoga prava građanima, i iako se kroz vrijeme konstituisalo mnogo organa koji imaju za cilj da prate i/ili štite ljudska prava, u praksi se ta prava svakodnevno krše.
Analiza predstavlja analiziranje i objašnjenje procesa koji se događaju u BiH, a koji su vezani za (ne)poštovanje ljudskih prava, i obuhvata analizu određenih konkretnih prava, njihovog kršanja i odnosa javnih vlasti prema tom kršenju i svojim građanima.
This report is the result of cooperation between the Banjaluka Centre for Human Rights and the OS... more This report is the result of cooperation between the Banjaluka Centre for Human Rights and the OSCE Mission to Bosnia and Herzegovina and is largely based on the Mission's monitoring with regard to respect for human rights in B&H in times of the pandemic. This document will serve to outline and share the information on identified issues throughout the country and their impact on the enjoyment on human rights.
Ovaj izvještaj je rezultat saradnje Banjalučkog centra za ljudska prava iz Banje Luke i Misije OE... more Ovaj izvještaj je rezultat saradnje Banjalučkog centra za ljudska prava iz Banje Luke i Misije OEBS-a u Bosni i Hercegovini i velikim dijelom se zasniva na Misijinom monitoringu poštovanja ljudskih prava u BiH tokom pandemije. Ovaj dokument treba da posluži da se istaknu i podijele informacije o problemima identifikovanim širom zemlje i njihovom uticaju na ostvarivanje ljudskih prava.
The Analysis is an analysis and explanation of the regional processes relating to refugees and mi... more The Analysis is an analysis and explanation of the regional processes relating to refugees and migrants, and includes basic legal, political and social indicators of migration in Bosnia and Herzegovina, the Republic of Serbia and the Republic of Croatia. In the recent years, the Western Balkans have been facing a large wave of migration. The mass movement of migrants and refugees from the Middle East, Asia and North Africa through the territory of Serbia and partly through the territory of Montenegro resulted in a large concentration of people on the move in Bosnia and Herzegovina [hereinafter: B&H], with aim, in quite a number of cases, to move further towards the European Union via Croatia. In their endeavour, Serbia, Croatia and B&H represent a kind of triangle with borders that migrants and refugees must cross in order to achieve security and a better life. The number of migrants and refugees is constantly increasing, while the migration issue is becoming one of the dominant political issues in these countries. Institutions in B&H, and to certain extent in Serbia and Croatia, do not have a clear strategy on how to manage the migration process in accordance with full observance of human rights, which is a direct consequence of the lack of consensus of leading political parties when it comes to migration (in B&H), the lack of public, enforceable and clear strategies based on international legislation and human rights standards which have not been only pro forma adopted, the lack of resources and unwillingness of the authorities to find a solution to the problem, and inadequate attitude of decision makers and executors towards the issue of migration.
Izbjeglice i migranti u trouglu Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Srbije (pravni okvir i analiza st... more Izbjeglice i migranti u trouglu Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Srbije (pravni okvir i analiza stanja u određenim područjima) predstavlja kratko analiziranje i objašnjenje procesa koji se dešavaju u regionu, a koji su vezani za izbjeglice i migrante, i obuhvata osnovne pravne, političke i socijalne pokazatelje migracija u Bosni i Hercegovini, Republici Srbiji i Republici Hrvatskoj.
Demokratska izgradnja i demografska obnova Bosne i Hercegovine – Nacrt za poboljšanje demokratski... more Demokratska izgradnja i demografska obnova Bosne i Hercegovine – Nacrt za poboljšanje demokratskih kapaciteta, uslova života i društvene klime za građane u Republici Srpskoj, Federaciji Bosne i Hercegovine i Brčko Distriktu Bosne i Hercegovine predstavlja analizu, studiju i nacrt za unapređivanje situacije u Bosni i Hercegovini koja se tiĉe demokratskih kapaciteta i demografske situacije u BiH.
The „Freedom of Expression and Freedom of Assembly in Bosnia and Herzegovina in 2018 and 2019 Thr... more The „Freedom of Expression and Freedom of Assembly in Bosnia and Herzegovina in 2018 and 2019 Through the Case of the `Justice for David` Group“ contains a brief analysis of certain human rights standards in the domain of the right to freedom of expression and freedom of assembly, relating to the case of the assembly of the „Justice for David“ group, which gathered in connection with the murder of David Dragičević.
David Dragičević, a student from Banja Luka, was found dead on 24 March 2018, after six days of search and his death, according to a version presented by the state authorities, occurred under still unclear circumstances. It has been concluded only that David was killed, and so the prosecution launched an investigation against several unidentified persons on suspicion that they had committed the murder of David Dragičević, but only after enormous public pressure. The first version of public authorities was that David committed suicide after theft. To this day, the institutions of the RS and B&H had not yet determined who killed David.
Mizoginija u BiH | Analiza određenih slučajeva mizoginije i seksizma i reakcija javnosti na njih ... more Mizoginija u BiH | Analiza određenih slučajeva mizoginije i seksizma i reakcija javnosti na njih u periodu od 2013. do 2018. godine je analiza u kojoj su obrađeni neki od slučajeva mizoginije na području Bosne i Hercegovine u navedenom periodu.
Mizoginija i seksizam se dešavaju u svim sferama društva, od onih svakodnevnih uobičajnih, u kućama, pa do pozornica visoke politike. Mizoginija je pojava koja je duboko ukorijenjena u društvo BiH i koju će biti veoma teško iskorijeniti bez akcije sa svih strana, promjene obrazovnog sistema, medijskog prostora, političkih struktura i institucija.
U ovoj Analizi su obrađeni slučajevi mizoginije i seksizma koji se dešavaju svakodnevno, i to u krugovima najviših instanci vlasti, među političarima, između popularnih ličnosti, književnika, pa sve do medija, koji i sami znaju biti provodioci direktne i indirektne mizoginije i seksizma.
Osnivanje nevladine organizacije je knjiga koja bi trebalo da posluži kao vodič svima koji hoće d... more Osnivanje nevladine organizacije je knjiga koja bi trebalo da posluži kao vodič svima koji hoće da osnuju nevladinu organizaciju.
U ovoj knjizi-vodiču nema previše riječi o teorijskom poimanju udruženja, niti kako nauka doživljava ovaj oblik povezivanja i udruživanja subjekata u pravu. Naglasak je stavljen na to kako pravo u Republici Srpskoj doživljava nevladine organizacije i na koji način se ova forma organizovanja može praktično registrovati u okviru pravnog sistema Republike.
Udruženje, često označavano kao udruženje građana (UG) ili nevladina organizacija (NVO; skraćenica koja se takođe često koristi je i NGO, od engleskog naziva non governmental organization) je organizacija koju dobrovoljno osnivaju fizička ili pravna lica zbog ostvarenja određenog zajedničkog interesa ili cilja/ciljeva. Ono nije pod nadležnošću vlade i njegov osnivač nije država ili neki državni organ. Ciljevi udruženja su prevashodno neprofitni i nekomercijalni. Ovakva organizacija djeluje u okviru civilnog društva.
Omladinska politika Grada Banja Luka za period od 2018. do 2022. godine predstavlja strategiju ko... more Omladinska politika Grada Banja Luka za period od 2018. do 2022. godine predstavlja strategiju koja obezbjeđuje sistematsko unapređivanje stanja većeg broja oblasti koje su područja interesovanja mladih u najvećem gradu Krajine.
Ciljevi u okviru realizacije projekta Omladinske politike su postavljeni u skladu sa Zakonom o omladinskom organizovanju Republike Srpske. Svaki od ciljeva i potreba omladine trebalo bi da se u primjeni ispune u razumnoj i ostvarivoj mjeri. Na taj način će se poboljšati položaj omladine u Banjoj Luci kao središtu razvoja Republike Srpske.
Omladinska politika je definisala osnovne probleme mladih, te načine njihovog rješavanja i postavila temelje za buduće poboljšanje položaja omladine u Banjoj Luci, kroz različite mjere i strateške ciljeve, koje bi gradska vlast u saradnji sa onom na republičkom i državnom nivou trebalo da realizuje.
Povjerenje u medije i medijske slobode je knjiga u okviru koje su dati prikazi i analize medijski... more Povjerenje u medije i medijske slobode je knjiga u okviru koje su dati prikazi i analize medijskih sloboda u Bosni i Hercegovini u 2017. godini i određenih standarda u oblasti slobode izražavanja, koji se odnose na novinare i medijske kuće, a koji su nastali primjenom Konvencije za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda, odnosno praksom Evropskog suda za ljudska prava.
Sve zemlje Savjeta Evrope su dužne poštovati standarde Evropskog suda za ljudska prava, a kako je Bosna i Hercegovina članica Savjeta Evrope, svi ti standardi moraju naći primjenu i u praksi njenih organa.
Sloboda izražavanja, a pogotovo sloboda štampe je jedna od krucijalnih stvari za napredak istinski slobodnog i demokratskog društva. Pogotovo je pravo na slobodno izražavanje bitno u tranzicionim zemljama i demokratijama u razvoju. Ovo pitanje se naročito aktuelizuje pri ocjenjivanju ispunjavanja uslova za članstvo Bosne i Hercegovine u Evropskoj uniji.
Nakon analiziranja Nacrta zakona o zaštiti lica koja prijavljuju korupciju, Banjalučki centar za ... more Nakon analiziranja Nacrta zakona o zaštiti lica koja prijavljuju korupciju, Banjalučki centar za ljudska prava je napisao svoje prijedloge i sugestije u pogledu mijenjanja i dopune predloženih zakonskih rješenja.
Prijedlozi, sugestije i rješenja su zasnovani na najnovijim tendencijama u zaštiti ljudskih prava u evropskoj pravnoj zakonodonosilačkoj praksi.
Takođe, posebna pažnja je posvećena licima sa invaliditetom, čija zaštita se, nažalost, često izostavlja u donošenju zakona.
U svakodnevici su izjave „to je moje ljudsko pravo“, „idem do Strazbura“, „tražiću pravdu do Evro... more U svakodnevici su izjave „to je moje ljudsko pravo“, „idem do Strazbura“, „tražiću pravdu do Evropskog suda“ ili „žaliću se do Strazbura“ postale sveopšte korišćene. Upotreba ovih riječi povodom mnogih postupaka pred domaćim sudovima ukazuje da građani nemaju dovoljno informacija u pogledu toga za koja prava mogu tražiti zaštitu pred Evropskim sudom za ljudska prava u Strazburu i na koji način to mogu uraditi.
Iako su ljudska prava sadržana u međunarodnim dokumentima i ustavima kantona, Republike Srpske, Federacije Bosne i Hercegovine kao i u Ustavu Bosne i Hercegovine, građani svoja osnovna prava često ne shvataju na pravi način, ne znaju šta im ona donose i kako se postupa ukoliko dođe do njihovog kršenja.
Stoga je bitno da se što veći broj stanovnika BiH upozna sa tim da za kršenje ljudskih prava postoji zaštita pred međunarodnim sudom, ali pod određenim uslovima.
Papers by Dejan Lucka
Srpska pravna misao (Serbian Legal Thought), 2014
This paper deals with the thought of one of the most influential economists of the 20th century, ... more This paper deals with the thought of one of the most influential economists of the 20th century, Chicago University professor Milton Friedman. Along with the most significant biographical data about a man who managed to change the way the economic theory functioned until then, his teachings are given as well, and the theories he constructed are explained through the prism of his writings, but also through the prism of the critics which was harsh. Also, a short view of the liberal philosophy of economics is given. What makes Fredman unique is that he, unlike most scientists in the social field of work, had the opportunity to try out his theories in practice, in a scope which involved whole countries. This paper shows the course of those experiments.
Srpska pravna misao, 2017
У овом раду је обрађена мисао једног од најути-цајнијих економиста XX вијека, професора Чикашког ... more У овом раду је обрађена мисао једног од најути-цајнијих економиста XX вијека, професора Чикашког универзите-та Милтона Фридмана. Уз најзначајније биографске податке очовјеку који је успио измијенити начин на који је економска теоријафункционисала до тада, дато је и његово учење, а теорије које јеконструисао су објашњене кроз призму његових писања, али и крозпризму критике која га није штедјела. Такође, дат је и кратакосврт на либералну философију економије. Оно што је специфич-но за Фридмана је то да је као мало који научник у друштвеномподручју рада, добио прилику да своје теорије и испроба практич-но, на радијусу дјеловања који је обухватао читаве државе. У радује приказано како је текло то експериментисање.
Uploads
Books, analyzes and handbooks by Dejan Lucka
Hate speech itself is most often aimed at ethnic and religious communities, political opponents, members of the civil sector, members of the LGBTI+ community, refugees and migrants, as well as other citizens. In addition, language that incites hatred and that can lead to attacks on others is practically not sanctioned in B&H.
Political leaders, especially from the right-wing parties, do not have the sensibility to recognize situations in which they “exaggerate” and incite hatred among nations, because the most important thing for them is to get votes, unite their electorate and stay in power at all costs. Also, hate speech is a frequent occurrence in the Bosnian media, through which it spreads through the public space in B&H. After incendiary and inflammatory statements by politicians in B&H, social networks often become a kind of battlefield where battles are fought with hate speech. Politicians do not pay enough attention to what their speech can cause in terms of public reactions, and so certain statements of politicians produce a flood of additional hate speech in the online world, which deepens tensions and creates conflicts in practice. A special problem are the so-called “political bots” of political parties on the Internet, who do not hesitate to inflame hatred in order to fight for the interests of their party.
Analiza predstavlja studiju i objašnjenje procesa koji se odnose na govor mržnje političara u BiH, te uključuje osnovne pravne, političke i društvene pokazatelje govora mržnje u društvu Bosne i Hercegovine. Kroz analizu je dat kratki pravni pregled regulisanja govora mržnje i analizirani su neki njegovi pojavni oblici u okviru izražavanja političara i političkih stranaka, uz davanje određenih sugestija za popravljanje trenutne situacije i iskorijenjivanje govora mržnje iz političke stvarnosti.
Napredno digitalno doba predstavlja period u kome trenutno živimo i u kome tehnologija diktira napredak društva. Cjelokupno društvo sve više ovisi o tome da svi ljudi postanu „digitalni građani” koji upravljaju digitalnim svijetom. Ipak, sa novim vremenom ne dolaze samo i dobre stvari nego i problemi koje treba riješiti.
Kada su u pitanju ljudska prava, u naučnim, stručnim i političkim krugovima problematika novog doba se većinom povezuje sa određenim ličnim ili političkim pravima, kao što su pravo na privatnost ili sloboda izražavanja, a pritom se nedovoljno priča o socijalnim aspektima vezanim za novo doba, koji doživljavaju ogromnu promjenu zajedno sa cjelokupnim društvom.
Država je dužna da omogući uživanje ekonomskih i socijalnih prava, pa i u okviru promjena koje se dešavaju u digitalnom svijetu. Međutim, u digitalnim turbulencijama, postoji tendencija da ekonomska i socijalna prava budu stavljena sa strane. Dok se briše granica između realnosti i digitalnog svijeta, prava koja štite čovjekovu ekonomsku i socijalnu sferu kao da dobijaju drugorazredan značaj. Ovo se posebno manifestuje u BiH, koja ne samo što nije dovoljno digitalizovana zemlja, nego je i subjekat koji redovno nedovoljno štiti ekonomska, socijalna i kulturna prava svojih građana i mimo digitalnog doba.
Thusly, 25 years after the adoption of Dayton Agreement, citizens in B&H have human rights protected in paper by constitutions, laws and international legal documents, but there is almost no human right that is not being violated. Although many rights are declared to citizens, and although many bodies have been constituted over time to monitor and/or protect human rights, in practice these rights are violated on a daily basis.
The Analysis represents an analysis and explanation of processes in today’s post-Dayton B&H, relating to the (dis)respect of human rights and human rights standards, and includes the analysis of certain rights and the attitude of public authorities towards that violation and their citizens.
Nakon 25 godina od donošenja Dejtonskog mirovnog sporazuma, građani u BiH, na papiru imaju ljudska prava zaštićena ustavima, zakonima i međunarodnim pravnim aktima, kao i instrumente za njihovu zaštitu. Ali iako se deklarišu mnoga prava građanima, i iako se kroz vrijeme konstituisalo mnogo organa koji imaju za cilj da prate i/ili štite ljudska prava, u praksi se ta prava svakodnevno krše.
Analiza predstavlja analiziranje i objašnjenje procesa koji se događaju u BiH, a koji su vezani za (ne)poštovanje ljudskih prava, i obuhvata analizu određenih konkretnih prava, njihovog kršanja i odnosa javnih vlasti prema tom kršenju i svojim građanima.
David Dragičević, a student from Banja Luka, was found dead on 24 March 2018, after six days of search and his death, according to a version presented by the state authorities, occurred under still unclear circumstances. It has been concluded only that David was killed, and so the prosecution launched an investigation against several unidentified persons on suspicion that they had committed the murder of David Dragičević, but only after enormous public pressure. The first version of public authorities was that David committed suicide after theft. To this day, the institutions of the RS and B&H had not yet determined who killed David.
Mizoginija i seksizam se dešavaju u svim sferama društva, od onih svakodnevnih uobičajnih, u kućama, pa do pozornica visoke politike. Mizoginija je pojava koja je duboko ukorijenjena u društvo BiH i koju će biti veoma teško iskorijeniti bez akcije sa svih strana, promjene obrazovnog sistema, medijskog prostora, političkih struktura i institucija.
U ovoj Analizi su obrađeni slučajevi mizoginije i seksizma koji se dešavaju svakodnevno, i to u krugovima najviših instanci vlasti, među političarima, između popularnih ličnosti, književnika, pa sve do medija, koji i sami znaju biti provodioci direktne i indirektne mizoginije i seksizma.
U ovoj knjizi-vodiču nema previše riječi o teorijskom poimanju udruženja, niti kako nauka doživljava ovaj oblik povezivanja i udruživanja subjekata u pravu. Naglasak je stavljen na to kako pravo u Republici Srpskoj doživljava nevladine organizacije i na koji način se ova forma organizovanja može praktično registrovati u okviru pravnog sistema Republike.
Udruženje, često označavano kao udruženje građana (UG) ili nevladina organizacija (NVO; skraćenica koja se takođe često koristi je i NGO, od engleskog naziva non governmental organization) je organizacija koju dobrovoljno osnivaju fizička ili pravna lica zbog ostvarenja određenog zajedničkog interesa ili cilja/ciljeva. Ono nije pod nadležnošću vlade i njegov osnivač nije država ili neki državni organ. Ciljevi udruženja su prevashodno neprofitni i nekomercijalni. Ovakva organizacija djeluje u okviru civilnog društva.
Ciljevi u okviru realizacije projekta Omladinske politike su postavljeni u skladu sa Zakonom o omladinskom organizovanju Republike Srpske. Svaki od ciljeva i potreba omladine trebalo bi da se u primjeni ispune u razumnoj i ostvarivoj mjeri. Na taj način će se poboljšati položaj omladine u Banjoj Luci kao središtu razvoja Republike Srpske.
Omladinska politika je definisala osnovne probleme mladih, te načine njihovog rješavanja i postavila temelje za buduće poboljšanje položaja omladine u Banjoj Luci, kroz različite mjere i strateške ciljeve, koje bi gradska vlast u saradnji sa onom na republičkom i državnom nivou trebalo da realizuje.
Sve zemlje Savjeta Evrope su dužne poštovati standarde Evropskog suda za ljudska prava, a kako je Bosna i Hercegovina članica Savjeta Evrope, svi ti standardi moraju naći primjenu i u praksi njenih organa.
Sloboda izražavanja, a pogotovo sloboda štampe je jedna od krucijalnih stvari za napredak istinski slobodnog i demokratskog društva. Pogotovo je pravo na slobodno izražavanje bitno u tranzicionim zemljama i demokratijama u razvoju. Ovo pitanje se naročito aktuelizuje pri ocjenjivanju ispunjavanja uslova za članstvo Bosne i Hercegovine u Evropskoj uniji.
Prijedlozi, sugestije i rješenja su zasnovani na najnovijim tendencijama u zaštiti ljudskih prava u evropskoj pravnoj zakonodonosilačkoj praksi.
Takođe, posebna pažnja je posvećena licima sa invaliditetom, čija zaštita se, nažalost, često izostavlja u donošenju zakona.
Iako su ljudska prava sadržana u međunarodnim dokumentima i ustavima kantona, Republike Srpske, Federacije Bosne i Hercegovine kao i u Ustavu Bosne i Hercegovine, građani svoja osnovna prava često ne shvataju na pravi način, ne znaju šta im ona donose i kako se postupa ukoliko dođe do njihovog kršenja.
Stoga je bitno da se što veći broj stanovnika BiH upozna sa tim da za kršenje ljudskih prava postoji zaštita pred međunarodnim sudom, ali pod određenim uslovima.
Papers by Dejan Lucka
Hate speech itself is most often aimed at ethnic and religious communities, political opponents, members of the civil sector, members of the LGBTI+ community, refugees and migrants, as well as other citizens. In addition, language that incites hatred and that can lead to attacks on others is practically not sanctioned in B&H.
Political leaders, especially from the right-wing parties, do not have the sensibility to recognize situations in which they “exaggerate” and incite hatred among nations, because the most important thing for them is to get votes, unite their electorate and stay in power at all costs. Also, hate speech is a frequent occurrence in the Bosnian media, through which it spreads through the public space in B&H. After incendiary and inflammatory statements by politicians in B&H, social networks often become a kind of battlefield where battles are fought with hate speech. Politicians do not pay enough attention to what their speech can cause in terms of public reactions, and so certain statements of politicians produce a flood of additional hate speech in the online world, which deepens tensions and creates conflicts in practice. A special problem are the so-called “political bots” of political parties on the Internet, who do not hesitate to inflame hatred in order to fight for the interests of their party.
Analiza predstavlja studiju i objašnjenje procesa koji se odnose na govor mržnje političara u BiH, te uključuje osnovne pravne, političke i društvene pokazatelje govora mržnje u društvu Bosne i Hercegovine. Kroz analizu je dat kratki pravni pregled regulisanja govora mržnje i analizirani su neki njegovi pojavni oblici u okviru izražavanja političara i političkih stranaka, uz davanje određenih sugestija za popravljanje trenutne situacije i iskorijenjivanje govora mržnje iz političke stvarnosti.
Napredno digitalno doba predstavlja period u kome trenutno živimo i u kome tehnologija diktira napredak društva. Cjelokupno društvo sve više ovisi o tome da svi ljudi postanu „digitalni građani” koji upravljaju digitalnim svijetom. Ipak, sa novim vremenom ne dolaze samo i dobre stvari nego i problemi koje treba riješiti.
Kada su u pitanju ljudska prava, u naučnim, stručnim i političkim krugovima problematika novog doba se većinom povezuje sa određenim ličnim ili političkim pravima, kao što su pravo na privatnost ili sloboda izražavanja, a pritom se nedovoljno priča o socijalnim aspektima vezanim za novo doba, koji doživljavaju ogromnu promjenu zajedno sa cjelokupnim društvom.
Država je dužna da omogući uživanje ekonomskih i socijalnih prava, pa i u okviru promjena koje se dešavaju u digitalnom svijetu. Međutim, u digitalnim turbulencijama, postoji tendencija da ekonomska i socijalna prava budu stavljena sa strane. Dok se briše granica između realnosti i digitalnog svijeta, prava koja štite čovjekovu ekonomsku i socijalnu sferu kao da dobijaju drugorazredan značaj. Ovo se posebno manifestuje u BiH, koja ne samo što nije dovoljno digitalizovana zemlja, nego je i subjekat koji redovno nedovoljno štiti ekonomska, socijalna i kulturna prava svojih građana i mimo digitalnog doba.
Thusly, 25 years after the adoption of Dayton Agreement, citizens in B&H have human rights protected in paper by constitutions, laws and international legal documents, but there is almost no human right that is not being violated. Although many rights are declared to citizens, and although many bodies have been constituted over time to monitor and/or protect human rights, in practice these rights are violated on a daily basis.
The Analysis represents an analysis and explanation of processes in today’s post-Dayton B&H, relating to the (dis)respect of human rights and human rights standards, and includes the analysis of certain rights and the attitude of public authorities towards that violation and their citizens.
Nakon 25 godina od donošenja Dejtonskog mirovnog sporazuma, građani u BiH, na papiru imaju ljudska prava zaštićena ustavima, zakonima i međunarodnim pravnim aktima, kao i instrumente za njihovu zaštitu. Ali iako se deklarišu mnoga prava građanima, i iako se kroz vrijeme konstituisalo mnogo organa koji imaju za cilj da prate i/ili štite ljudska prava, u praksi se ta prava svakodnevno krše.
Analiza predstavlja analiziranje i objašnjenje procesa koji se događaju u BiH, a koji su vezani za (ne)poštovanje ljudskih prava, i obuhvata analizu određenih konkretnih prava, njihovog kršanja i odnosa javnih vlasti prema tom kršenju i svojim građanima.
David Dragičević, a student from Banja Luka, was found dead on 24 March 2018, after six days of search and his death, according to a version presented by the state authorities, occurred under still unclear circumstances. It has been concluded only that David was killed, and so the prosecution launched an investigation against several unidentified persons on suspicion that they had committed the murder of David Dragičević, but only after enormous public pressure. The first version of public authorities was that David committed suicide after theft. To this day, the institutions of the RS and B&H had not yet determined who killed David.
Mizoginija i seksizam se dešavaju u svim sferama društva, od onih svakodnevnih uobičajnih, u kućama, pa do pozornica visoke politike. Mizoginija je pojava koja je duboko ukorijenjena u društvo BiH i koju će biti veoma teško iskorijeniti bez akcije sa svih strana, promjene obrazovnog sistema, medijskog prostora, političkih struktura i institucija.
U ovoj Analizi su obrađeni slučajevi mizoginije i seksizma koji se dešavaju svakodnevno, i to u krugovima najviših instanci vlasti, među političarima, između popularnih ličnosti, književnika, pa sve do medija, koji i sami znaju biti provodioci direktne i indirektne mizoginije i seksizma.
U ovoj knjizi-vodiču nema previše riječi o teorijskom poimanju udruženja, niti kako nauka doživljava ovaj oblik povezivanja i udruživanja subjekata u pravu. Naglasak je stavljen na to kako pravo u Republici Srpskoj doživljava nevladine organizacije i na koji način se ova forma organizovanja može praktično registrovati u okviru pravnog sistema Republike.
Udruženje, često označavano kao udruženje građana (UG) ili nevladina organizacija (NVO; skraćenica koja se takođe često koristi je i NGO, od engleskog naziva non governmental organization) je organizacija koju dobrovoljno osnivaju fizička ili pravna lica zbog ostvarenja određenog zajedničkog interesa ili cilja/ciljeva. Ono nije pod nadležnošću vlade i njegov osnivač nije država ili neki državni organ. Ciljevi udruženja su prevashodno neprofitni i nekomercijalni. Ovakva organizacija djeluje u okviru civilnog društva.
Ciljevi u okviru realizacije projekta Omladinske politike su postavljeni u skladu sa Zakonom o omladinskom organizovanju Republike Srpske. Svaki od ciljeva i potreba omladine trebalo bi da se u primjeni ispune u razumnoj i ostvarivoj mjeri. Na taj način će se poboljšati položaj omladine u Banjoj Luci kao središtu razvoja Republike Srpske.
Omladinska politika je definisala osnovne probleme mladih, te načine njihovog rješavanja i postavila temelje za buduće poboljšanje položaja omladine u Banjoj Luci, kroz različite mjere i strateške ciljeve, koje bi gradska vlast u saradnji sa onom na republičkom i državnom nivou trebalo da realizuje.
Sve zemlje Savjeta Evrope su dužne poštovati standarde Evropskog suda za ljudska prava, a kako je Bosna i Hercegovina članica Savjeta Evrope, svi ti standardi moraju naći primjenu i u praksi njenih organa.
Sloboda izražavanja, a pogotovo sloboda štampe je jedna od krucijalnih stvari za napredak istinski slobodnog i demokratskog društva. Pogotovo je pravo na slobodno izražavanje bitno u tranzicionim zemljama i demokratijama u razvoju. Ovo pitanje se naročito aktuelizuje pri ocjenjivanju ispunjavanja uslova za članstvo Bosne i Hercegovine u Evropskoj uniji.
Prijedlozi, sugestije i rješenja su zasnovani na najnovijim tendencijama u zaštiti ljudskih prava u evropskoj pravnoj zakonodonosilačkoj praksi.
Takođe, posebna pažnja je posvećena licima sa invaliditetom, čija zaštita se, nažalost, često izostavlja u donošenju zakona.
Iako su ljudska prava sadržana u međunarodnim dokumentima i ustavima kantona, Republike Srpske, Federacije Bosne i Hercegovine kao i u Ustavu Bosne i Hercegovine, građani svoja osnovna prava često ne shvataju na pravi način, ne znaju šta im ona donose i kako se postupa ukoliko dođe do njihovog kršenja.
Stoga je bitno da se što veći broj stanovnika BiH upozna sa tim da za kršenje ljudskih prava postoji zaštita pred međunarodnim sudom, ali pod određenim uslovima.
U „Ecce Homo-u: Kako čovjek postaje ono što jeste“, Niče već na početku zbori: „Ko zna da diše vazduh mojih spisa, zna da je to vazduh visočja, jak vazduh. Za njega se mora biti stvoren, inače opasnost nije mala da se u njemu prehladimo.“ Risque élevé od prehlade jakim vazduhom je sveprisutna kod Njegoša, jer on obuzima umove svojom oštrinom i prodornošću. Za nekoga ko nije stvoren za to da mu lijeva strana i um budu zatrovani plamom vječno životvornim, Njegoš dolazi kao literatura za ponoćno čitanje. Ko je stvoren za velikog Njegoša, shvatiće da „iz grmena velikoga lafu izać trudno nije“, i biće opijen mišlju o Slobodi!
„Pokoljenja djela sude; šta je čije daju svj`ema“… a vladiki Radu, cjelokupan njegov književni i praktični državnički opus, daju za pravo, da bude zlatnim slovima uklesan u istoriju povjesnice srpskog državnog bitisanja i diplomatske prakse.