Акман
| Акман лац. Akman | |
| Ackmann | |
| Паходжаньне | |
|---|---|
| Мова(-ы) | германскія |
| Утворанае ад | Akko + Minno |
| Іншыя формы | |
| Варыянт(ы) | Якіман, Экман, Акмень |
| Вытворныя формы | Ягмін |
| Зьвязаныя артыкулы | |
| якія пачынаюцца з «Акман» | |
Акман (Якіман, Экман, Акмень) — мужчынскае імя і вытворнае ад яго прозьвішча.
Паходжаньне
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Егіман або Егімен, пазьней Акман, Акеман або Экман (Egiman[1], Egimen[2], Ackmann, Akemann, Eckmann) — імя германскага паходжаньня[3]. Іменная аснова ег- (аг-, ек-) (імёны ліцьвінаў Ягвін, Ягінт, Ягоўд; германскія імёны Egwinus, Egind, Egold) паходзіць ад гоцкага agis 'страх' або agja 'вастрыё, меч'[4], а аснова -ман- (імёны ліцьвінаў Мангерд, Дзерман, Есьман; германскія імёны Mangerðr, Derman, Esmann) — ад гоцкага manna[5], германскага man 'чалавек'[6].
У Каралявецкім унівэрсытэце навучаліся студэнты з прозьвішчамі Ackman (1700 год), Jagman (1667 год), Jagmann (1706 год), Jagmien (1773 год)[7].
У Беластоку адзначалася прозьвішча Экаман: Honestis Joanne Ekaman (1736 год)[8].
У Польшчы адзначаецца прозьвішча Акман (Akman)[9].
Варыянты імя ў гістарычных крыніцах: у во Окменех (1 жніўня 1496 году)[10]; Zophia Jakimaniowa de Trzeciany (1700 год)[11]; Marianna Ekman (1750 год)[12]; Maciej Akmaniewicz (1801 год)[13].
Носьбіты
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]На тэрыторыі цяперашняй Летувы фіксавалася прозьвішча Ягман у летувізаванай форме[14]
У канцы XVIII ст. на гістарычнай Полаччыне існавала шляхецкая ваколіца Якіманава (Якіманаўка)[15], на 1904 год — засьценак Акманішкі (Окманишки) у Вількамірскім павеце Ковенскай губэрні[16], на 1906 год — вёска Акманы (Акманы) у Дзьвінскім павеце Віцебскай губэрні[17].
Каля Полацку існуе старажытная вёска Экімань, на гістарычнай Ашмяншчыне — вёска Акмянеі.
Глядзіце таксама
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]Крыніцы
[рэдагаваць | рэдагаваць крыніцу]- ^ Förstemann E. W. Altdeutsches Namenbuch. Bd. 1: Personennamen. — Bonn, 1900. S. 23.
- ^ Canzler F. Die deutschen vornamen und zunamen etymologisch abgeleitet und erklärt. — Hamburg, 1830. S. 68.
- ^ Gottschald M. Deutsche Namenkunde: Unsere Familiennamen nach ihrer Entstehung und Bedeutung. — Berlin, 1954. S. 244.
- ^ Słownik etymologiczno-motywacyjny staropolskich nazw osobowych. T. 5: Nazwy osobowe pochodzenia niemieckiego. — Kraków, 1997. S. 39.
- ^ Morlet M.-T. Les noms de personne sur le territoire de l’ancienne Gaule du VIe au XIIe siècle. T. I: Les noms issus du germanique continental et les créations gallo-germaniques. — Paris, 1971. P. 167.
- ^ Дайліда А. Пачаткі Вялікага княства Літоўскага: ад стварэння да Крэўскай уніі / Рэц. С. Тарасаў. — Менск, 2019. С. 23.
- ^ Die matrikel der Universität Königsberg i. Pr. Bd. 3: Personenregister und Heimatsverzeichnis. — Leipzig, 1917. S. 1, 194.
- ^ Dacewicz L. Antroponimia Białegostoku w XVII—XVIII wieku. — Białystok, 2001. S. 108.
- ^ Walkowiak J. B. Litewskie nazwiska Polaków: słownik etymologiczno-frekwencyjny. — Poznań, 2019. S. 29.
- ^ Lietuvos Metrika. Knyga 6 (1494—1506). — Vilnius, 2007. P. 134.
- ^ Kryniczyn lata 1697—1703 rejestr chrztów kościelnych
- ^ Bobty, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Rakiszki, Geneteka baza Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
- ^ Lietuvių pavardžių žodynas. T. 1. — Vilnius, 1985. P. 783.
- ^ Анішчанка Я. Шляхецкія ваколіцы ўсходнебеларускіх губерняў 1783—1785 і 1798—1799 // Годнасьць. № 1 (3), 1997. С. 30.
- ^ Алфавитный список населенных мест Ковенской губернии. — Ковна, 1903. С. 128.
- ^ Список населенных мест Витебской губернии. Витебск, 1906. С. 142.