За нашу і вашу свабоду
За нашу і вашу свабоду — дэвіз грамадзянскіх актывістаў, якія лічаць, што не можа быць свабодным народ, які заваёўвае іншы народ.[1] З'яўляецца неафіцыйным дэвізам Польшчы і часта асацыіруецца з часамі, калі салдаты родам з падзеленай Рэчы Паспалітай змагаліся ў рухах за незалежнасць па ўсім свеце[2][3].
Дэвіз існуе ў розных варыянтах, паслядоўнасць словаў у выразе можа змяняцца. У прыватнасці, можа выкарыстоўвацца выраз «за вашу і нашу свабоду».
Узнікненне
[правіць | правіць зыходнік]
Упершыню дэвіз з’явіўся і выкарыстоўваўся Тадэвушам Касцюшкам (у форме па-польску: Za naszą wolność i waszą) у канцы XVIII стагоддзя падчас паўстання 1794 года[2][3][4][5][6].
25 студзеня 1831 года на патрыятычнай дэманстрацыі ў Варшаве ў падтрымку паўстання дзекабрыстаў дэвіз быў выкарыстаны на маніфестацыйных штандарах у выглядзе «У імя Бога за нашу і вашу свабоду». Як мяркуецца, аўтарства дэвізу належыць Яўхіму Лялевелю[7][8]. Менавіта гэты варыянт у скарочаным выглядзе і здабыў папулярнасць.
Дэвіз выкарыстоўваўся таксама з 1989—1991 гадоў у Чарнігаве падпольнай партыяй у складзе Дэмакратычнага саюза народнай свабоды (раней Цэнтр дэмакратычных ініцыятыў).
Зноскі
- ↑ «Народ, які заваёўвае іншыя народы, стварае свае ўласныя ланцугі». (Маркс К., Энгельс Ф. Соч. Т.16. С.435—438; Т.32. С.335—339).
- ↑ а б Lonnie R. Johnson, Central Europe: Enemies, Neighbors, Friends, Oxford University Press, 1996, ISBN 0195100719, Google Print, p.127-128
- ↑ а б Hubert Zawadzki, Jerzy Lukowski, A Concise History of Poland, Cambridge University Press, 2001, ISBN 0521559170, Google Print, p.145
- ↑ [1]
- ↑ [2]
- ↑ [3] Архівавана 6 студзеня 2007.
- ↑ [4] Архівавана 8 лістапада 2006.
- ↑ [5]
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]
На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме За нашу і вашу свабоду