diskenn

Brezhoneg

Etimologiezh

→ Etimologiezh da glokaat (Ouzhpennañ) .

Verb

Kemmadur	Furm
hep	diskenn
dre vlotaat	ziskenn
dre c'hwezhañ	digemm
dre galetaat	tiskenn
amreizh	tiskenn

diskenn /ˈdis.kɛn/ verb gwan, verb kreñv dieeun ha verb kreñv eeun (anv-gwan-verb : diskennet) (displegadur)

1. mont war-draoñ, bezañ izelaet
   • — Eur banniel guenn o sevel hag o tiskenn. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 182.)
2. diskenn eus ul lec'h uhel → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
   • An dewarlerc'h ar beure, ar jeant bras, souezhet o welet ne diskenne ket ar jeantezed yaouank da dijuniñ, a eas d'o c'hambr, o soñjañ e oant manet kousket. — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 13.)
   • Ober a eurejont d’ar priñs ha d’ar briñsez diskenn eus ar c’harroñs — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/1, Al Liamm, 1984, p. 194.)
3. diskenn en ul lec'h izel (en hent diwar ur c'hleuz) :
   • Pa oan diskennet en hent don. — (Fañch an Uhel, Gwerziou Breiz-Izel 1, An Oriant, 1868, p. 106.)
   • A-benn eur pennad e tiskennchont adarre enn hent braz en eur zakreal kement, ma'm boa aoun na viche kouezet an env var hor penn. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 90.)
   • Dioc'htu ez a al lestr war-zu an enezenn, ha diskenn enni martoloded mar gouient. — (G. MILIN, Gwechall-goz e oa..., Kemper, 1924, p. 59.)
   • Tremen a rae an diskar-amzer hag ar goañv hep diskenn zoken en draonienn, betek ar stêr. — (Jakez Riou, Geotenn ar Werc'hez ha danevelloù all, Al Liamm, 1957, p. 31.)
4. diskenn war un dra bennak → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
   • — « Da belec’h, bran du ? Da belec’h ? Diskenn war brank izelañ ar wezenn hag e klevi anezho o kontañ o zroioù kamm. » — (Jakez Riou, An Ti Satanazet, Skridoù Breizh, 1944, p. 28.)
5. diskenn diwar un dra bennak uhel (ur voger, ur c'hleuz, ur marc'h) → Termenadur da glokaat (Ouzhpennañ)
   • Pa vezimp e-tal ar c'hael orjal melen a ra an dro d'ar maner, diskenn diwarnon, sell el liorzh, hag e weli merc'h perc'henn ar c'hastell o pourmen. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 179.)
6. Diskenn gant un dra bennak
   • D'ar red e tiskennont gant an diribin, eul levenez gouez o krena en o c'hreiz. — (Abeozen, Dremm an Ankou, Skridoù Breizh, 1942, p. 27.)
   • Hag e tiskennont o daou gant ar wenodenn a-hed ar c'heviou flastret. — (Abeozen, Dremm an Ankou, Skridoù Breizh, 1942, p. 41.)
   • Er penn-all, setu eun diri (skalier, biñs). Ha Laou diskenn gantañ. — (Yann ar Floc'h, Koñchennou eus Bro ar Stêr Aon, Levrdi Le Dault, Kemper, 1950, p. 86.)
   • Sellout a raent ouzh an daou zen yaouank o tiskenn gant ar wenodenn dindan ar pin. — (Ronan Huon, AR GWENNILI-MOR, Al Liamm niv. 77, Du-Kerzu 1959, p. 408.)
   • Da seizh eur nemet kard e tiskennas Ta Bennc'hoad d'an daoulamm gant ar viñs, [...]. — (Edouarzh Ollivro, troet gant Jakez Konan, Pikoù Mab e Dad, Mouladurioù Hor Yezh, 1983, p. 264-265.)
   • Daonet e vin, ma n'eo ket eñ a welan o tiskenn gant grav Santez Tekla, hag eñ gwisket 'vel ur c'hlasker-bara. — (Anatol ar Braz, lakaet e brezhoneg gant Erwan ar Moal, Mojenn an Ankou, Mouladurioù Hor Yezh, 1986, p. 89.).
7. Diskenn en un ostaleri:
   • Mevel an aotrou ... a diskenn er memes ostaleri evel e vestr, — (Fañch an Uhel, Kontadennoù ar Bobl/3, Al Liamm, 1988, p. 177.)
8. diskenn un dra bennak banne da unan bennak  : servijañ ur banne da un den
   • Pa ziskenn gwin gand ar voutaill e ra eun hantér-gwe d'he gouzoug ha ne skuill ket eun dakenn. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 198.)
   • Paouez! Sell gwashat pentoniad chistr az peus diskennet din ! — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 39.)

Stumm all

• diskenniñ

Troioù-lavar

• diskenn en e galon
• diskenn ennañ e-unan
• mont kuit hep goulenn na diskenn

Liamm war-du al lec'hienn Devri

• diskenn / diskenniñ .2 v.

Troidigezhioù

• galleg : descendre ^(fr)
• kembraeg : disgyn ^(cy)
• spagnoleg : descender ^(es)

Anv-kadarn

1. Ober un diskenn, e ziskenn, en un ostaleri
   • Dibaot eo an ostizien vat ; nemet muioc'h a se a verit o deus ar re a zo urzh gante, hag a chom hep ober gaou, o werzhañ o zraoù re ger, pe o werzhañ traoù re fall d'an dud a renk ober o diskenn en o zi pe o reiñ da evañ d'ar re ha n'o deus dija evet nemet re. — (Gabriel Morvan, Buez ar Zent, Brest, 1894, p. 370.)
2. Bezañ diskenn en ul lec'h:
   • An ostaleri se zo diskenn enni. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 115.)