yod

Brezhoneg

Etimologiezh

Kavet en henvrezhoneg (iot).

Meneget er C'hatolikon (yot).

Da geñveriañ gant ar gerioù uwd en kembraeg, iutta en galianeg.

Anv-kadarn

yod /ˈjoːt/ hollek gourel

1. Meuz aozet gant bleud poazhet en dour pe el laezh
   • Pa weljont ar manac'h, gant e zilhad manac'h, o tegouezhout en ti, e chomjont mantret, o loaiad yod en hanter an hent eus ar pod d'o genoù. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu 1, Brest, 1877, eil emb. Al Liamm 1977, p. 40.)
   • Unan anezho a ieaz zoken beteg Jannet, a ioa var bennou he daoulin var an aoled oc'h aoza he fodad iod. — (Lan Inizan, Emgann Kergidu Lodenn 2, J.B. hag A. Lefournier, Brest, 1878, p. 70.)
   • [...], met ha pa rankfemp bevañ diwar yod, avaloù-douar gant laezh ribot, krampouezh ha bara sec'h, ne varvimp ket gant an naon. — (Jarl Priel, Va Zammig Buhez, Al Liamm, 1954, p. 75.)
   • — [...], n'on ket kustum da droidellat e giz un targazh en-dro d'ur skudellad yod bervet. [...]. — (Jarl Priel, An Teirgwern Pembroke, Al Liamm, 1959, p. 79.)
   • Aoza yod. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 559.)
   • Ma zad-koz a zebre yod tomm-bero. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 559.)
   • Yod gwadegennou. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Deuxième Partie, 1970, p. 559.)
   • « [...]. 'M eus aon e oa echu ganit tañva blaz ”garbanzos” (fav ruz) Kastilha-Gozh, hag e vijes bet kaset da zebriñ yod silet, e ti da vamm. [...]. — (Youenn Drezen, Sizhun ar Breur Arturo, Al Liamm, 1971, p. 75.)

Deveradoù

• yodañ
• yodasenn
• yodek
• yodenn

• yodenniñ
• yota
• yotaer
• yotaerez

Gerioù kevrennek

• astell ar yod
• bazh-yod
• biz-yod
• yod avaloù
• yod avaloù-douar

• yod gwad
• yod gwadegennoù
• yod kerc'h

Troioù-lavar

• bezañ laosket un tamm brav eus e yod gant ar mabig Jezuz
• daouarn yod
• kaout yod : bezañ korbellet
• komz gant yod en e c'henoù : distagañ fall, bezañ digomprenus
• reiñ yod da unan bennak : nac'h e arnodenn ouzh unan bennak
• silañ ar yod dre lost he hiviz
• treiñ krampouezh da yod
• treiñ yod da grampouezh
• Yann ar Yod

Krennlavarioù

• Pa verv ar yod e toull ar vazh
  E lâr ar merc'hed e vez poazh
• Pa vez re domm ar yod
  E skaot

Rimadelloù

• Te zo sod,
  pa n'anavezez ket
  Krampouez diouz yod. — (Jules Gros, Le trésor du breton parlé Troisième Partie, 1974, p. 367.)

Troidigezhioù

• esperanteg : kaĉo ^(eo)
• galleg : bouillie ^(fr)  ; échec ^(fr) (sens figuré)

• kembraeg : uwd ^(cy)
• saozneg : porridge ^(en)