Antiratni protesti u Sarajevu 1992.
Antiratni protesti u Sarajevu 1992. godine su započeti kao reakcija na događaje širom Bosne i Hercegovine i blokadu Sarajeva od strane Jugoslovenske narodne armije.
Hiljade ljudi je u martu i aprilu 1992. godine izašlo na ulice Sarajeva kako bi izrazili nezadovoljstvo blokadom Sarajeva, koja je uslijedila odmah poslije referenduma o otjecpljenju Bosne i Hercegovine od Jugoslavije, te proglašenja nezavisnosti BiH 1. marta 1992. Protestanti su htjeli izraziti protivljenje ratu i oružanoj agresiji od strane JNA i paravojnih jedinica Vojske Republike Srpske[nedostaje referenca].
Snajperisti Srpske demokratske stranke (SDS) u hotelu Holiday Inn u srcu Sarajeva otvorili su vatru na masu, ubivši šest osoba, a nekoliko ih ranivši. U protestima su ubijene Suada Dilberović i Olga Sučić na mostu na Vrbanji, koje su učestvovale u antiratnim protestima, te se one smatraju prvim žrtvama rata. Most na kojem su ubijene Sučić i Dilberović kasnije je preimenovan u njihovu čast. Uhapšeno je šest snajperista SDS-a, ali su razmijenjeni kada je SDS zaprijetio da će ubiti komandanta bosanske policijske akademije koji je zarobljen prethodnog dana, nakon što su srpske paravojne formacije preuzele akademiju i uhapsile ga.[1][2][3]
Nakon Suade Dilberović i Olge Sučić, sistemski je ubijeno na desetine hiljada civila u četverogodišnjem ratu koji je uslijedio. Rat je okončan potpisivanjem Dejtonskog mirovnog sporazuma 1995.
Upad u zgradu parlamenta
[uredi | uredi izvor]Demonstranti su upali u zgradu parlamenta gdje su osnovali tzv. "Narodni parlament" i gdje su svima ponudili da održe dvominutni govor o tome šta dalje treba učiniti u rješavanju problema opsade. Mnogo poznatih Sarajlija govorilo je punoj sali parlamenta. Pojavio se i predsjednik Republike Bosne i Hercegovine Alija Izetbegović koji se okupljenima predstavio više kao građanin nego kao predsjednik, što je izazvalo glasno navijanje i aplauz. Atmosfera je bila na vrhuncu kada se pojavio komandant Jedinice specijalnih snaga MUP-a Dragan Vikić i poručio prisutnima: "Da se naoružamo protiv srpske agresije".[4]
Naslijeđe
[uredi | uredi izvor]Između Bošnjaka, Hrvata i Srba se spori ko su prve žrtve rata u BiH. Bošnjaci i Hrvati prvim žrtvama rata smatraju Suadu Dilberović i Olgu Sučić.[5][6] Prvom žrtvom rata Srbi smatraju Nikolu Gardovića, mladoženjinog oca koji je ubijen u srpskoj svadbenoj povorci drugog dana referenduma, 1. marta 1992. na sarajevskoj Baščaršiji.[7]
Svedočenje bivšeg generala JNA Aleksandra Vasiljevića tokom suđenja Slobodanu Miloševiću za ratne zločine u Hagu je u suprotnosti sa tvrdnjom da su vatru otvorili srpski snajperisti.[8] Kasnije se ispostavilo da su iskazi koje je dao Vasiljević netačni.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ "Sarajevo, 20 years on". Arhivirano s originala, 27. 9. 2021. Pristupljeno 26. 4. 2015.
- ^ Brendan O'Shea (januar 2005). The Modern Yugoslave Conflict 1991-1995: Perception, Deception and Dishonesty. Routledge. str. 35. ISBN 978-0-415-35705-0. Pristupljeno 22. 7. 2013.
- ^ Kemal Kurspahić (1. 1. 2003). Prime Time Crime: Balkan Media in War and Peace. US Institute of Peace Press. str. 99. ISBN 978-1-929223-39-8. Pristupljeno 22. 7. 2013.
- ^ (In Bosnian). "About Dragan Vikić". historija.ba. Arhivirano s originala, 25. 2. 2021. Pristupljeno 26. 4. 2015.
- ^ "Video of the attack". radiosarajevo.ba. Arhivirano s originala, 11. 5. 2013. Pristupljeno 26. 4. 2015.
- ^ Robert J. Donia (2006). Sarajevo: A Biography. University of Michigan Press. str. 284. ISBN 978-0-472-11557-0. Pristupljeno 22. 7. 2013.
- ^ "International Court of Justice: Case Concerning Application of the Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide" (PDF). Icj-cij.org. Arhivirano s originala (PDF), 8. 2. 2013. Pristupljeno 26. 10. 2013.
- ^ "Testimony of Aleksandar Vasiljevic, Slobodan Milosevic trial transcript". 17. 2. 2003. str. 16235/16240. Arhivirano s originala, 15. 4. 2021. Pristupljeno 26. 10. 2013.