Prevencija (šah)

U šahu, prevencija ili profilaksa (grč. προφυλαξις - čuvanje ili sprečavanje unaprijed) ili preventivni (profilaktički) potez jeste potez koji zaustavlja protivnika da izvede akciju na određenom dijelu table zbog straha od neke vrste odmazde. Ovakvi potezi nisu usmjereni samo na popravljanje pozicije nego na prevenciju protivnika da popravi vlastitu. Možda je najpoznatija preventivna ideja pomjeranje krajnjeg (topovog) pješaka kako bi se otklonila mogućnost mata na posljednjem redu.

U više strateškom smislu prevencija vodi do pozicijske igre, koja je često frustrirajuća za igrače s jakom taktičkom orijentacijom. Igrači koji igraju profilaktičkim stilom preveniraju pokretanje taktičke igre prijeteći neugodnim posljedicama. Jedna od najvećih prednosti ovog pristupa jeste što smanjuje rizik na minimum, a istovremeno kod preagresivnog protivnika uzrokuje gubitak strpljenja i grešku. Nedostatak leži u činjenici da je ovaj pristup često neuspješan protiv igrača koji je zadovoljan remijem.

Međutim, treba razumjeti da bilo koji potez koji sprečava protivnika da zaprijeti nečim može biti smatran preventivnim iako ta riječ ne bi bila upotrijebljena da se opiše stil igre dotičnog igrača. Npr, Mihail Talj i Gari Kasparov često su igrali potez h3 u Španskoj partiji - preventivni potez koji sprečava protivnika da odigra ...Lg4, čime bi vezao skakača na f3, što često zna biti iritantno - ali ni za jednog od njih nisu govorili da igraju profilaktičkim stilom. Svi velemajstori koriste se prevencijom na ovaj ili onaj način.

Među poznate igrače koji su prakticirali ovakav stil ubrajaju se Aron Nimzowitsch, Tigran Petrosjan i Anatolij Karpov.

Reference

• Hooper, David; Whyld, Kenneth (1992), The Oxford Companion to Chess (2nd izd.), Oxford University Press, ISBN 0-19-280049-3 CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link)