لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
سیلینیۆم (بە ئینگلیزی: Selenium) یەکێکە لە توخمە کیمیایییەکان بە هێمای کیمیاییی «Se» و گەردیلە ژمارەی ٣٤.
سیلینیۆم توخمێکی کیمیاییە بە هێمای Se و ژمارەی ئەتۆمی 34. ناکانزایە (بە دەگمەنتر بە میتالۆید دادەنرێت) تایبەتمەندیەکانی کە لە نێوان توخمەکانی سەرەوە و خوارەوە لە خشتەی خولییدا، گۆگرد و تێلۆریۆمن، هەروەها لێکچوونی لەگەڵ... ئارسنیک. بە دەگمەن لە دۆخی توخمییەکەیدا یان وەک پێکهاتەی کانزای پاک لە توێکڵی زەویدا ڕوودەدات. سیلینیۆم – لە یۆنانی selḗnē (σελήνη 'مانگ') – لە ساڵی ١٨١٧ لەلایەن Jöns Jacob Berzelius دۆزرایەوە، کە ئاماژەی بە لێکچوونی توخمە نوێیەکە کرد لەگەڵ تێلۆریۆمی پێشتر دۆزرایەوە (ناوی بۆ زەوی لێنراوە).
سیلینیۆم لە کانزاکانی سولفایدی کانزادا هەیە، کە بەشێکی جێگەی گۆگردەکە دەگرێتەوە. لە ڕووی بازرگانییەوە، سیلینیۆم وەک بەرهەمێکی لاوەکی لە پاڵاوتنی ئەم کانزایانەدا بەرهەم دەهێنرێت، زۆربەی کات لە کاتی بەرهەمهێناندا. ئەو کانزایانەی کە پێکهاتەی سیلینید یان سیلیناتی پاکن ناسراون بەڵام دەگمەنن. سەرەکیترین بەکارهێنانە بازرگانییەکان بۆ سیلینیۆم لەمڕۆدا بریتین لە شووشەسازی و ڕەنگەکان. سیلینیۆم یەکێکە لە نیمچە رێبەرەکان و لە فۆتۆسێلەکاندا بەکاردێت. بەکارهێنانەکان لە بواری ئەلیکترۆنیدا کە سەردەمانێک گرنگ بوون، زیاتر بە ئامێری نیمچە هێڵکاری سیلیکۆن گۆڕدراون. سیلینیۆم تا ئێستاش لە چەند جۆرێک لە پارێزەری DC power surge و یەک جۆر لە خاڵی کوانتەمی فلۆرۆسەنت بەکاردەهێنرێت.
سیلینیۆم
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سیلینیۆم تێدایە. |
