Bayraq

Bayraq - bir memleket, halq ve ya teşkilâtnı temsil etken, doğru geometrik şekilli (çoqusı allarda dik burçlu) ve hususiy renkli ve belli taraflar nisbetine saip olğan bir qumaçtır. Umumen dört köşeli olur amma başqa şekilde de ola bilmesi mümkün. İşaret ve renkler umumen bir añlam taşır.

Dünya devletleriniñ bayraqları

Qırımtatar bayrağı

Birleşken Milletler Teşkilâtı Ştab-kvartirası, Cenevre, Milletler Sarayı ögündeki aleya boyu devlet bayraqları

Devlet bayrağı devlet timsallerinden biridir. Devlet bayrağından ğayrı, bir çoq devletniñ arbiy, arbiy-deñiz ve ticaret bayraqları bar. Adetince bayraqnı mahsus direkte (flagştokta) kötereler. Bayraqlarnı ögrenüvnen veksillologiya oğraşa.

Devlet bayraqlarından ğayrı, ayrı region ve şeerlerniñ, teşkilâtlarnıñ (meselâ, BM bayrağı), ticariy şirketler, milliy areketler ve diasporalarnıñ, cemaat areketleriniñ (meselâ, patsifistler bayrağı) ve atta sport taqımlarınıñ bayraqları da bar.

Bundan da ğayrı, signal bayraqları flotta gemiler ve gemiler arasında haberler bermek içün qullanıla. Bayraq kompozitsiyaları reklama ve dekorativ maqsatlarda qullanıla bile.

Tarih

Danimarkanıñ bayrağı - XIII asırda qullanılğan eñ eski devlet bayrağı

İlk belli veksilloidler ve bayraqlar arbiy ve tantanalı işaretler edi. Lâkin XII asırda olar ükümdarlarnıñ ve olarnıñ mülkiyetleriniñ timsali olaraq qullanıla başladılar, deñizde ise gemilerniñ ve gemilerniñ devlet saipligini köstermege başladı.

Qıtay

Cınmen Cin arbiy gubernatorı ofisiniñ bannerleri

Qıtayda ipek icat etilgen soñ, bez bayraqlarını qullanuv ananesi peyda oldı, pekitilgen ve yengil bezni qolda tutmaq, veksilloidlerden daa qolay oldı. Bayraqlar daa çoq körüne. Çinden bez bayraqlarınıñ qullanıluvı Moğolistan, İndistan ve Acemistanğa tarqalğan ve, niayet, Romada ve Avropanıñ qalğan qısmında peyda olğan.

Yaponiya

Yaponiya bayrağı

Orta asırlarda Yaponiyada, er bir askerniñ menfaatları içün geraldika qullanılmasından ğayrı, bayraqlar ve renkler de samuray ordularınıñ teşkil etilmesinde müim element edi. Çeşit renkli geraldik bayraqlar yardımınen ayrı ordu bölükleri belli ola ve uruştan soñ nezaret etile edi.

Cenkleşken vilâyetler devirinde bir-birine raqip olğan arbiy feodallar hatas-dzirusi bayraqlarını qullanmağa devam ettiler, amma ilk evelâ sasimono ve nobori bayraqlarını qullanmağa başladılar.

Yaponiya geraldikası, avropalılar içün adiy olmağan, pek mürekkep bir sistemağa çevirildi. Meselâ, arbiy baron Arim Toyoudzinıñ (1570-1642) bütün bayraqları qara-beyaz renkte edi, bütün büyüklik işaretleri ise altın laknen örtülgen edi. Eki qatlı, arqa tarafından zırhlarğa bağlanğan bayraqlarnı Asigaru ya da Arimniñ adiy piyade askerleri taşıy edi; köterilgen küneşniñ ışıqları şeklinde büyük işaretni onıñ aydavcıları taşıy edi; büyük yarım ay şeklinde sasimonı samuraylar taşıy edi; kiçik ştandard ince işlep yapılğan büyük üç yapraq şeklinde Arimniñ edi. "Büyük ştaandarda" mon ya da Arimniñ yardımcıları ve arbiyleri taqqan taqım bayraqlarında tekrarlanğan soyad işaretleri tasvirlengen edi.

Türkiye

Türkiyeniñ bayrağı

Türkiye bayrağınıñ qırmızı tüsü, Arap halifeliginiñ (634-644 seneleri) ve Filistin, Mısır ve Mezopotamiya zapt etken ükümdarı Ömerden başlana. XIV asırda qırmızı renk Osmanlı İmperiyasınıñ tüsü oldı.

Qayd etmeli ki, başta yıldız ay içinde edi, bu astronomiya ceetinden yañlış (yıldız bu vaziyette Aynıñ körünmegen qısmı ile qapatıla edi), şunıñ içün XX asırnıñ başında astronomlarnıñ talaplarına köre o, ay tışına çıqarıldı.