Korosten
 | |
 | |
| Math | dinas bwysig i'r rhanbarth yn Wcráin  |
|---|---|
| Poblogaeth | 61,496 |
| Cylchfa amser | UTC+2, UTC+03:00 |
| Gefeilldref/i | Anenii Noi, Mazyr, Noyabrsk, Kłobuck, Svitlovodsk, Kraśnik, Charvieu-Chavagneux, Sloviansk |
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Korosten Raion, Korosten City Council, Korosten Raion |
| Gwlad |  Wcráin |
| Arwynebedd | 33.851 km² |
| Uwch y môr | 171 ±1 metr |
| Gerllaw | Afon Uzh |
| Cyfesurynnau | 50.95°N 28.65°E |
| Cod post | 11500–11519 |
 | |
Dinas hanesyddol yn oblast (rhanbarth) Zhytomyr yng ngogledd Wcráin yw Korosten (Wcreineg a Rwsieg Коростень / Korosten). Saif ar Afon Uzh. Ei phoblogaeth yw 66,300 (amcangyfrif 1 Ionawr 2005). Mae chwareli ithfaen yn agos i'r ddinas, a ffatri borslen yn y ddinas ei hun.
Hanes
[golygu | golygu cod]Credir i'r ddinas gael ei sefydlu yn yr wythfed ganrif. Cynhaliwyd dathliadau swyddogol ei miltrichanmlwyddiant yn 2005. Mae'r cyfeiriad cyntaf ati yn dyddio i'r flwyddyn 914. Y pryd hynny, ei henw oedd Iskorosten. Prifddinas y Drevlyane oedd hi, un o lwythi'r Slafiaid Dwyreiniol. Llosgwyd y ddinas i'r llawr gan Olga, Tywysoges Kiev yn 945, yn ddial am i'r Drevlyane laddu ei gŵr Igor. Wedi hynny, daeth Korosten yn rhan o Dywysogaeth Kiev.
Goresgynnwyd y ddinas a'i distrywio gan y Mongoliaid ym 1240, ac o 1370 roedd yn rhan o Lithwania, wedyn Gwlad Pwyl. Rhoddwyd siarter dinas iddi yn 1589. Yn 1795, fe'i meddiannwyd gan Ymerodraeth Rwsia. Roedd yn ddinas ranbarthol ddibwys yn ystod y 19g. Cynyddodd ei statws ar ôl 1902, pryd adeiladwyd gorsaf reilffordd, a phryd cafodd y ddinas ei hailenw gyda'i henw presennol Korosten.
Distrywiwyd y ddinas yn llwyr yn yr Ail Ryfel Byd, ac effeithwyd yn ddifrifol arni gan gyflafan niwclear Chernobyl yn 1986.